h3
Ihina helpt Pakistan,
ntaar niet met wapens
aldheim heeft 'formule'
>or vrijlating gijzelaars
Schuitema vrij:
'Nu Breyten nogr
ru strijdt om presidentschap en de kranten
'VS luisteren af'
Peking staakt dialoog
Israël en Egypte
voor top met Carter
Bom Baskenland
"■^etters in Teheran weten van niets
Zuid-Afrika werft
meer immigranten
lAG 21 JANUARI 1980
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
tfABAD, Kaboel (Reu-
;erd|FP, AP) De Chinese
r w#er van buitenlandse za-
Rotpuang Hua, heeft Paki-
seiz^alle steun" toegezegd in
nd met de Russische
ng aan zijn grenzen,
vegtaj volgens regeringskrin-
ieeft Hua tevens laten
jsoei niet in staat te zijn tot
of ng van modern wapen
de minister zou dat lie-
aa?r,%n de Amerikanen over-
ricia
Tra»
i*statfhe diplomaten in de Paki-
'en e hoofdstad Islamabad wezen
geholren °P dat de Chinese minister
t stx rgezeld werd door functiona-
rster an het Chinese ministerie van
vintiis en zii twijfelden eraan of een
mo, nilitair hulpprogram het resul-
ieeld< u zlJn van dit bezoek- China
e akistan sinds het midden van
n zestig voor meer dan twee
g Gil dollar aan economische en
5 mo e hulP verschaft, maar zou
itte 1^el 01 zi)n inspanningen rich-
bui versterking van de eigen de-
olkjefm de 111 Peking zo zeer ge-
rden „omsingeling" door de Sow-
kt. Df te kunnen doorbreken.
Au
held loek van de Chinese minister
afgesproken voordat de Rus-
[hanistan binnenvielen, maar
Huang Hua had het daardoor
tar aan betekenis gewonnen,
iten zager er echter niet veel
lan een nauwer aanhalen van
;n tussen China en Pakistan.
ister maakte gisteren een
langs Afghaanse vluchtelin-
len, waar hij samen met de
nse leiders liet weten „hun
1 zullen verzachten" en dat
)elijk het Afghaanse volk zou
fen over de agressie."
i dat zeven Pakistaanse di-
r de grens met Afghanistan
rigeerd, werden door de Pa-
e leiders met kracht tegenge-
PEKING, MOSKOU (Renter, AFP,
AP) China heeft de besprekingen
met de Sowjet-Unie over de normali-
sering van de betekkingen opge
schort in verblind met de Russische
ingreep in Afghanistan.
Een woordvoerder van het ministe
rie van buitenlandse zaken in Peking
zei dat de invatsie van de Sowjet-
Unie in Afghanistan de wereldvrede
en de veiligheid van China bedreigt
en nieuwe obstakels opwerpt op de
weg naar verbetering der betrekkin
gen tussen beide landen. Volgens de
woordvoerder was het duidelijk dat
onder zulke omstandigheden Chi
nees-Russische besprekingen geen
doorgang konden vinden.
Diplomaten in Peking hadden de in
druk dat het overleg zou worden
opgeschort en niet volledig afgebro
ken, terwijl de diplomaten in Mos
kou vonden dat als het overleg in
verband met „Afghanistan" niet zou
zijn verdaagd, dat overleg ook niet
serieus genomen hoefde te worden.
China heeft immers steeds geroepen
dat er krachtige acties nodig waren
om de Russische expansie een halt
toe te roepen en de Russische troe
pen uit Afghanistan te krijgen. „Dan
kun je besprekingen over betere re
laties natuurlijk niet zonder meer
voortzetten," aldus de mensen in
Moskou.
De Chinese delegatie, onder leiding
van onderminister Wang Yoen Ping
was op 23 september vorig jaar in
Moskou aangekomen. Op 11 decem
ber, enkele dagen voordat de Russen
op grote schaal mensen en materieel
naar Afghanistan vlogen, was de de
legatie teruggekeerd naar Peking.
De volgende ronde van besprekingen
zou in Peking plaatsvinden, hoewel
er nooit een datum is genoemd.
Overigens heeft het gesprek in Mos
kou niets vermeldenswaard opgele
verd. De besprekingen tussen China
en de Sowjet-Unie waren nodig om
dat in april dit jaar een eind komt
aan het dertigjarige verdrag van
vriendschap en wederzijdse bijstand
tussen de Sowjet-Unie en de Chinese
Volksrepubliek.
sproken. Deze berichten kwamen ten
dele uit het naburige India, waar men
welke beweging van welke Pakis
taanse militair dan ook pleegt uit te
leggen als een gevaar voor India. De
Indiase premier, mevrouw Gandhi,
moet niets hebben van wapenleve
ranties aan Pakistan, en ook een ver
steviging van de banden tussen Pa
kistan en China evenmin een
vriend van India wordt met lede
ogen aangezien. De Indiase regering
probeert momenteel koste wat kost
een „neutraal" standpunt in te ne
men, of zoals mevrouw Gandhi het
gisteren zei: „Wij zijn niét voor de
Amerikanen en wij zijn niet voor de
Russen, wij zijn voor India" Ook de
Indiase minister van buitenlandse za
ken, Narashi Ha Rao, vertelde secre
taris-generaal van de Verenigde Na-
n emèns minister van buitenlandse
nelodJGhotbzadeh zinspeelde dit
Iksmmde op beëindiging van de gij-
er rol» de Amerikaanse ambassade,
stalgiialleen niet te begrijpen waar-
aldheim geen vorderingen
tite ui) de vorming van een inter-
ograi le jury die een onderzoek zou
een instellen naar schending van
een hBénrechten in Iran tijdens het
alle van de sjah. Zo'n onderzoek
md. B raf moeten gaan aan de vrijla-
t er de gijzelaars. De uitslag er-
:e aar aan de Veiligheidsraad of de
»n dattne Vergadering van de Vere-
geerdfaties moeten worden voorge-
ne lijkt overigens voorbarig,
letters van de ambassade in
j» hebben gezegd niets te we-
afspraken met Waldheim.
[als de sjah naar Iran terug
iet al zijn bezittingen zullen
'lezetting opheffen, aldus de
iche studenten.
nieten
i Roehollah Khomeini heeft
teinde een verzoenend gebaar
naar de soennitische min-
[in Iran. Hij verklaarde zich
islamitische grondwet zó te
dat de soennieten in gebie-
zij talrijker zijn dan de
[hun eigen rechtbanken krij-
r het volk zou daarover bij
moeten beslissen. Bij het
ontwerpen van de grondwet had Kho
meini alle garanties voor gelijke rech
ten van de minderheden in Iran laten
schrappen.
Na Khomeini's toezegging zei de lei
der van de soennieten in Baloechis-
tan, Abdoelaziz, dat zijn volgelingen
nu wel zullen deelnemen aan de presi
dentsverkiezingen van vrijdag. Maar
de geestelijke leider van de Koerden,
sjeik Hosseini, verwacht dat de Koer
den zullen volharden in een boycot
van de verkiezingen.
Het aantal kandidaten voor het presi
dentschap neemt gestaag af. Na een
indirecte veroordeling van ayatollah
Khomeini („al die de nieuwe grond
wet niet steunt, verdient het niet pre
sidentskandidaat te zijn") trok Mas-
soud Rajavi zich gisteren terug als
kandidaat van een radicale links-isla
mitische groepering. Er zijn nu nog
zeven kandidaten. Koploper is Abol-
BILBAO (AFP, Reuter) Een bom
aanslag op een café in Spaans Bas
kenland heeft gisteren aan vier men
sen het leven gekost. Negen mensen
zijn ernstig gewond. Geen enkele or
ganisatie heeft zich gemeld als dader.
Het café in Baracaldo bij Bilbao werd
veel bezocht door agenten van de
verkeerspolitie. In de eerste drie we
ken van dit Jaar zijn bij aanslagen in
Baskenland al tien doden gevallen.
Stilleven op het vliegveld van de Afghaanse hoofdstad Kaboel.
Filmcamera's van Amerikaanse journalisten, die afgelopen zater
dag het land werden uitgezet.
ties Kurt Waldheim dat India niets
anders wenste dan een de-escalatie
van de „kritieke situatie rondom
Afghanistan". Wel togen zaterdag on
geveer drieduizend betogers in Cal
cutta de straat op om te protesteren
tegen de Russische ingreep. Maar dat
waren voor het merendeel leden van
de pro-Chinese marxistische leninis
tische communistische partij.
Ook Iran laat, ondanks de pogingen
van de nieuwe sterke man in Afgha
nistan, Babrak Karmal, zijn buur
land te paaien, niets anders horen
dan afwijzende reacties over het Rus-
siche ingrijpen in Afghanistan. Maar
een aanbod van de Amerikaanse pre
sident Jimmy Carter om Iran in geval
van een Sowjet-dreiging militair bij
te staan viel niet in goede aarde.
Minister van financiën Banisadr zei
IRAN (AFP, AP, Reuter) Secretaris-generaal Waldheim van de Verenigde Naties heeft
schterp recente bezoek aan Iran „een formule" uitgewerkt die zou kunnen leiden tot vrijlating
Ï'ih! 1 vi)ttig Amerikaanse gijzelaars in Teheran. Waldheim is bereid snel naar Iran terug te
als dit helpt het „mechanisme" op gang te brengen. Maar hoe de afspraken eruitzien, en
kt pu ie hij die heeft gemaakt, wilde Waldheim gisteren niet zeggen.
uziek
dat Iran onafhankelijk wil blijven
van welke grote mogendheid dan
ook.
Islamitisch
Een verdere veroordeling van het
Russische optreden is te verwachten
als de bijzondere conferentie van mi
nisters van buitenlandse zaken van
de islamitische landen begint. Een
woordvoerder van het Pakistaanse
ministerie van buitenlandse zaken zei
dat die conferentie op 26 januari in
Islamabad begint en dat er 29 landen
aan deel zullen nemen. De landen van
het zogenaamde „afwijzingsfront"
(dat fel gekant is tegen het vredesak
koord tussen Israël en Egypte), zoals
Syrië, Libië en Algerije doen niet mee
aan de conferentie.
De PLO. eveneens lid van het front,
gaat wèl naar Islamabad. PLO-
woordvoerder Faroek Kaddoemi zei
in een Libanese krant dat de PLO de
Russische militaire actie niet veroor
deelde, maar deze ook niet steunde.
Hij vond dat er veel te veel aandacht
aan werd besteed. Maar de leider van
het Palestijnse Volksfront, George
Habasj, vindt dat „een interventie
van bevriende strijdkrachten geen
agressie is" en verder „is de Sowjet-
Unie een vriend van de Palestijnse
revolutie". Over de islamitische top
in Islamabad zei hij dat zijn beweging
„neen" zegt tegen „imperialistische
en reactionaire komplotten die zich
achter de banier van de islam ver
schuilen".
Strijd
hassan Banisadr, de minister van fi
nanciën.
Economie
Na een bezoek aan de olievelden van
Khoezestan zei Banisadr gisteren dat
de eerte taak van de nieuwe president
zal zijn de economie weer op gang te
krijgen. Als dat lukt, zal het makke
lijker zijn de andere problemen op te
lossen, aldus Banisadr. Ëen van die
problemen is de gijzeling van de
Amerikanen, een kwestie die hem
eind november zijn baan als minister
van buitenlandse zaken kostte, om
dat hij zich toen tegen de zin van
Khomeini bereid had verklaard deel
te nemen aan het debat in de Veilig
heidsraad over Iran.
Banisadr geldt als gematigd. Vorige
week wees hij met nadruk op de Rus
sische bedreiging van Iran, maar een
Amerikaans aanbod tot militaire
hulp wees hij zaterdag met evenveel
nadruk van de hand.
Volgens Amerikaanse militaire krin
gen in Washington heeft Iran die hulp
voorlopig ook niet nodig: de Russi
sche troepen aan Irans noordgrens
zouden nog enkele weken nodig heb
ben voor zij tot de aanval kunnen
overgaan. Ook is er volgens bronnen
in het Pentagon geen aanwijzing dat
de Russische troepen in Afghanistan
zich opmaken voor een uitval naar de
Iraanse olievelden.
Dit is een van de foto's die de Russische ambassade In Washington
heeft vrijgegeven om te bewijzen dat het nieuwe ambassadegebouw
vol zit met (Amerikaanse) afluisterapparatuur. Het ding boven zou een
antenne zijn, het andere een zender. En het geheel zou zijn ingemetseld
in de badkamer, even boven de badkuip. Wat de Amerikanen daar
dachten te horen, vermeldt de Russische klacht niet.
Het is niet de eerste keer dat de twee grote mogendheden elkaar van
dit soort activiteiten beschuldigen. In 1959 liet de oud-ambassadeur in
Moskou Henry Cabot Lodge de Verenigde Naties het embleem van de
Verenigde Staten zien dat achter zijn bureau had gehangen: in de bek
van de arend bleek een microfoontje te zijn aangebracht. En twee jaar
geleden werd in de Amerikaanse ambassade in Moskou een geheime
tunnel ontdekt met een microfoon die verbonden was met een luister
post in het huis ernaast.
De nieuwe Russische ambassade in Washington is nog maar net in
gebruik. Het gebouw is door Amerikanen gebouwd, zij het onder
streng Russisch toezicht.
door Hennie Serfontein
JOHANNESBURG Barend Schuitema, die ln oktober werd
gearresteerd toen hij op een vals paspoort Zuid-Afrika wilde
binnengaan, is vorige week vrijgelaten. Er is geen aanklacht
tegen hem ingediend. Schuitema heeft in de jaren zestig en
begin zeventig een actieve rol gespeeld in de Nederlandse
Anti-Apartheids Beweging.
Over de strijd in Afghanistan zei een
leider van de moslem-opstandelingen
dat Russische gevechtshelikopters
zware verliezen hadden toegebracht
aan de islamitische bewegingen. Hij
vroeg de westerse wereld om voldoen
de luchtafweergeschut, en zei dat de
opstandelingen ondanks de verliezen
de strijd nooit zouden opgeven.
Daarentegen zei Abdoel Sammat Az-
har, lid van de regerende revolutio
naire raad in Afghanistan dat de Rus
sen helemaal niet betrokken zijn bij
de gevechten tegen de opstandelin
gen. Het Afghaanse leger zou de ge
vechten opknappen, terwijl de Rus
sen er alleen zijn om Afghanistan te
beschermen tegen vijanden van bui
tenaf. De man zei dit voor de Oost-
duitse televisie, maar daar kijken ze
veel vaker naar de Westduitse tv.
In een interview met het Zuldafri-
kaanse zondagsblad Rapport zei
Schuitema gisteren dat hij eind vorig
jaar naar Zuid-Afrlka was terugge
keerd om de onschuld van Breyten
Breytenbach te bewijzen. Met hem
had Schuitema de bevrijdingsbewe
ging Okhela opgericht. Toen zij in
1975 samen een „geheime missie"
naar Zuid-Afrika ondernamen, werd
Breytenbach gearesteerd en later ver
oordeeld tot negen Jaar gevangenis
straf.
Schuitema ontkende tegenover Rap
port ten stelligste dat hij destijds
Breytenbach heeft verraden, zoals ln
West-Europa is gesuggereerd. Vol
gens hem hebben Zuidafrikaanse
communisten de politie getipt. De
reden daarvoor zou zijn, dat Breyten
bach en hij hard op weg waren de
invloed zou zijn, dat Breytenbach en
hij hard op weg waren de Invloed van
de communisten op de Afrikaanse
Nationale Raad (de ANC) uit te roei
en. „Als we maar zes maanden meer
de tijd zouden hebben gehad, dan
zouden we de communistische in
vloed op de ANC hebben gebroken,"
aldus Schuitema. Daarna hadden het
blanke en het zwarte nationalisme in
Zuid-Afrika elkaar moeten vinden
met als gevolg een aards paradijs in
de republiek.
Schuitema zei nooit te hebben begre
pen waarom Breytenbach schuld
heeft bekend. „Ik had verwacht dat
hij vanuit de beklaagdenbank alles
zou hebben uitgelegd." Maar toen
bood de dichter zijn verontschuldi
gingen aan en dat „vernietigde al ons
werk in Nederland". Vanaf dat mo
ment namen de communisten weer
de macht over in de ANC, aldus
Schuitema.
Dat Breytenbach schuldig zou zijn
aan terrorisme, waarvoor hij is ver
oordeeld, acht Schuitema „sterk
overdreven". Het enige dat we heb
ben misdreven is dat we met een vals
paspoort hebben gereisd, en dat is
geen ernstig vergrijp. We hebben pre
cies hetzelfde gedaan, aldus Schuite
ma, en als er tegen mij geen aan
klacht wordt ingediend, moet Brey
tenbach worden vrijgelaten.
Als secretaris van de Nederlandse
Anti-Apartheids Beweging zegt
Schuitema ongeveer 2.5 miljoen gul
den te hebben doorgegeven voor de
strijd tegen de apartheid. Het geld
werd onder meer gebruikt om Brey-
tenbachs vrouw Yolanda naar Zuid-
Afrika te laten reizen voor een bezoek
aan haar echtgenoot ln de gevan
genis.
Breytenbach heeft volgens Schuite
ma „ernstige blunders" gemaakt, en
de dichter is „te Idealistische en ro
mantisch". Niettemin gelooft hij dat
zij betden toch wel iets bereikt heb
ben: waar wij destijds in het buiten
land voor hebben gestreden is nu
verwezenlijkt, te weten het recht van
zwarten op vakvereniging. „We heb
ben nu weer hoop voor Zuid-Afrika
onder de regering-Botha".
De Zuidafrikaanse regering heeft vol
gens Schuitema alles gedaan om hem
uit het land te houden. BIJ zijn aan
komst in Zuid-Afrika in oktober zou
kolonel Broodryk van de speciale
dienst hem hebben toegevoegd dat ze
kwaad waren vanwege zijn terugkeer.
In 1978 vroeg hij een vertegenwoordi
ger ln Londen van het zondagblad
Rapport aan de Zuidafrikaanse rege
ring door te geven dat hij bereid was
Breytenbachs plaats ln de gevange
nis over te nemen. De redactie van de
krant vond het voorstel zo naïef, dat
zij het „verzoek" niet eens over
bracht, aldus Rapport.
CAIRO, JERUZALEM (Reuter, AFP, AP) Zowel Egypte als
Israël is er voor om een nieuwe topconferentie met de Amerir
kaanse president Jimmy Carter te beleggen om te proberen
een eind te maken aan de impasse in het overleg over de
autonomie van de Palestijnen op de westelijke Jordaan-oever
en de strook van Gaza.
President Anwar Sadat van Egypte
zei gisteren dat hij klaar stond om de
Israëlische premier Menachem Begin
en Carter te ontmoeten, terwijl Begin
vorige week vrijdag al liet weten wel
te voelen voor een nieuwe samen
komst.
Er is de afgelopen dagen al druk
gespeculeerd over zo'n conferentie
omdat Egypte en Israël eikaars voor
stellen over de Palestijnse autonomie
van tafel veegden.
Het Israëlische kabinet besloot giste
ren, ondanks de Egyptische afwij
zing, toch onverkort vast te houden
aan het eigen voorstel, dat de Pales
tijnen maar zeer beparkte autonomie
toestaat. Israël wil in zijn voorstel de
controle behouden over de defensie,
de buitenlandse politiek, de binnen
landse veiligheid en verder de radio-
en televisiestations in eigen handen
houden. De Palestlnen zouden de zeg
genschap krijgen over onderwijs, ge
zondheidszorg, werkgelegenheid,
transport en de plaatselijke politie.
Voor Egypte is dat onaanvaardbaar
(om over de Palestijnen nog maar
niet te spreken) en volgens de Israëli
sche minister van binnenlandse za
ken, Jozef Burg, is het Egyptische
standpunt verhard nadat er uit Was
hington berichten kwamen dat Car
ter van plan was Israël onder druk te
zetten om meer concessies te doen.
De Israëlische minister van Justitie,
Saumel Tamlr, die net is terugge
keerd van een reis naar de Verenigde
Staten, ontkende echter deze berich
ten en zei dat „de Amerikaanse rege
ring het onderhandelingsproces wil
bespoedigen ter wille van alle par
tijen."
In Tel Aviv is gisteren voorzitter Si
mon Peres van de Israëlische Arbei
derspartij, momenteel in de opposi
tie, herkozen en tevens aangewezen
als kandidaat voor het premierschap
bij de verkiezingen van 1981. Van de
816 deelnemers aan het congres van
de partij kreeg Peres 457 stemmen,
terwijl 130 afgevaardigden zich ont
hielden. Zijn voornaamste rivaal, de
vroegere minister van buitenlandse
zaken Jiggal Allon, had zich niet kan
didaat gesteld. Hij had liever dat de
aanwijzing van de presidentskandi
daat werd uitgesteld tot de partijdag,
die komende zomer moet worden ge
houden.
JOHANNE8BURO (Reuter) - Zuid-
Afrika heeft zijn immigratiebepalin
gen verzacht in de hoop zo duizenden
vacatures voor geschoold werk te
kunnen vervullen. Minister van bin
nenlandse zaken Alwyn Schlebusch
heeft dat gisteren gezegd in een inter
view met de Zuidafrikaanse krant
Sunday Times.
Na de economische crisis als gevolg
van de stijgende olieprijzen ver
scherpte Zuid-Afrika ln 1976 de crite
ria voor toelating van immigranten.
Die verscherpingen zijn nu vrijwel
allemaal geschrapt. Zo hoeft een kap-
dldaat-immigrant niet aan te torren
dat hij al een werkgever heeft, als hij
maar wel geschoold is.
Kim Jansen
iar maanden voordat Peru eindelijk weer eens algemene verkiezin-
leeft, hebben de politieke partijen zich gestort in een gevecht om
ationaliseerde dagbladen. De „revolutionaire militairen" proberen
valreep nog een goede indruk achter te laten, terwijl landloze
in de bergen er niet meer in geloven en over gaan tot bezetting
arlnd
ssen,
creeg,
01
;zet
ipzet
Gi
Mei
hei
s Ai
tein,
Ook 1
nk
oneel
pei
i krotfei
•rk.
Jg r
niet
iinant
r in Peru zit ln zijn maag met zeven
agbladen. In een vlaag van progres-
ging ruim vijf jaar geleden'de toen-
»r|president, generaal Juan Velasco
over tot de onteigening van de
De eigenaren kregen geen cent
;oeding. De generaal met de link
ten had het plan bepaalde maat-
ike stromingen elk een krant te
in eigen beheer zou moeten wor-
legeven. Daardoor zouden alle groe-
hun eigen standpunten uit kun-
ten. Zo was de toenmalige kwall-
El Commercio het lot beschoren
tl orgaan van de georganiseerde
üders te dienen.
uy ergoi
.eul ng'
■nen*'»!
vonden in de bladen, die de regering slaafs
volgen en onderling nauwelijks verschillen
tonen in politieke onderwerpen. Het gevolg
daarvan was een sterk dalende belangstel
ling van de lezers en de kranten zitten nu
vrijwel allemaal diep in de schulden.
Steun
.Jt 0' I
rsl fce|
De grote vraag ln Peru is wat er met de
kranten gaat gebeuren, nu de regering vast
van plan lijkt over vier maanden algemene ZGndtijd
verkiezingen te houden en daarna de macht 3
aan een burgerregering over te dragen.
De strijd om de kranten is voor de politieke
partijen een strijd om het bestaan. Winnen
de voormalige eigenaren, dan kunnen de
rechtse partijen rekenen op een uitgebreide
steun in de rug. Krijgen de arbeiders het
voor het zeggen, dan is er een kans dat de
linkse verkiezingscampagne ook nog aan
bod komt in de Peruaanse kranten.
Woedend
Het zag er even naar uit dat de vroegere
eigenaars de strijd zouden winnen, toen
president Morales Bermudez in december
met hen om de tafel ging zitten. Korte tijd
later waren ze echter al weer woedend op de
president: generaal Morales sprak zich twee
weken geleden uit voor een tussenoplos
sing, waarbij de bedrijven op moeten gaan
in coöperaties. De arbeiders krijgen volgens
dat plan een meerderheid van de aandelen
in handen, de andere partij de rest.
s het nooit gekomen. Na de nationa-
'even de kranten in handen van het
dat zijn ze voor een groot deel nu
regering benoemt nog steeds zelf de
omga ?te" en ontslaat ze ook zelf. Dat
tagsbeleid heeft zijn weerslag ge
Linkse partijen eisen dat de bedrijven in
handen komen van de arbeiders die er wer
ken. Rechts is alleen tevreden als de vroege
re eigenaren hun kranten terugkrijgen. Een
van de kanshebbers op het presidentschap
de conservatieve Luis Bedoya Reyes, heeft
zelfs gedreigd zich uit de verkiezingsstrijd
terug te trekken als dit niet snel gebeurt.
De rechtse partijen hebben het nu over een
andere boeg gegooid. ZIJ verlangen van de
regering dat de bestaande arbeidswetge
ving tijdelijk buiten werking wordt gesteld.
Het zou hen in staat stellen de huidige
journalisten te ontslaan en de mensen, die
voor de onteigening bij de kranten werkten
weer aan te nemen. Dat zou een aantal
gelijkgezinde figuren op de belangrijkste
journalistieke posten brengen.
De Apra, de grootste politieke partij, heeft
de uitkomst van de ruzie niet af willen
wachten. Onmiddelljk na het zomerreces
kocht deze partij voor bijna een miljoen
gulden veertig minuten zendtijd om de kie
zers te herinneren aan het glorieuze revolu
tionaire verleden.
Een jaar geleden zouden nog weinigen twij
felen aan een overwinning van de naar
rechts verschoven Apra. Sinds de dood van
haar bekende leider Raul Haya de la Torre,
is de belangstelling voor de partij onder de
nieuwe voorzitter Armando Villanueva ech
ter sterk afgenomen. Opiniepeilingen
brachten zelfs aan het licht dat Villanueva
maar vijftien procent van de kiezers achter
zich heeft. En om president te worden heeft
een kandidaat minstens 36 procent nodig.
De beste kansen maakt nu Fernando Be-
launde Terry als kandidaat van de centrum
partij Accion Popular. Conservatieve stro
mingen in het leger vertonen zich hierover
nogal verbolgen. Want het was Belaunde
die in 1968 door het leger aan de kant werd
gezet, en men laat duidelijk blijken dat zijn
terugkeer ongewenst is.
Deze militaire onrust, die nog wordt ver
sterkt door de politieke wanorde als gevolg
van de deelname van veertig partijen aan
de verkiezingen, maakt de angst voor een
ingreep in het verkiezingsproces reëel. Het
Bolivia-syndroom noemt men in Latljns-
Amerika een dergelijke situatie, waarbij het
leger de democratie tolereert onder voor
waarde dat alles rustig blijft. In een Inter
view verklaarde een van de militaire bevel
hebbers onlangs dat het tijd wordt dat de
behoudende partijen zich aaneensluiten en
één presidentskandidaat kiezen. Een aan
wijzing dat het leger van plan is een eigen
kandidaat naar voren te schuiven.
Een paar dagen na deze uitlating nam mi
nister Carlos Garcia Bedoya van buiten
landse zaken ontslag „om in de politiek te
gaan". Het was toen niet moeilijk meer te
raden wie de bevelhebber met die algemene
kandidaat bedoelde.
Armsten
Wellicht om een militaire steun voor deze
kandidaat aanvaardbaar te maken en ln
een poging een goede indruk achter te laten
heeft de regering op de begroting voor dit
jaar een groot bedrag voor kleinschalige
ontwikkelingsprojecten uitgetrokken. Klei
ne dorpen kunnen nu eindelijk hun kleine
rijstmolen of waterleiding bouwen, waar ze
al zo lang tevergeefs om hebben gevraagd.
Het gaat om een bedrag van honderd mil
joen gulden voor projecten, die op korte
termijn verbetering moet brengen in de
leefomstandigheden van de armsten. Dal
het geld zonder meer van de onderwijsbe
groting ls weggesleept, zal waarschijnlijk
pas op langere termijn blijken.
Vele landloze boeren hebben Inmiddels la
ten blijken weinig vertrouwen te hebben ln
die verbeteringen. In het hele land, met
name ln de vruchtbare dalen van het An-
desgebergte, vinden de laatste tijd landbe-"
zettingen plaats. Vorig weekeinde kwamen
ln Huancavellca zes landloze boeren om het
leven bij gevechten tijdens zo'n bezetting.
Een paar dagen eerder raakten veertien
seizoenarbeiders zwaar gewond bij gevech
ten met de politie.
Directe aanleiding voor de bezettingen
vormt het terugdraaien van de landhervor
mingen. Veel was er van deze hervormin
gen, die na de staatsgreep ln 1968 op gang
kwamen, nog niet terecht gekomen Maar
na de wijziging van de wet op de landher
vorming. in november, zijn ook op papier de
rechten van de landloze boeren verdwenen.
Voor de Focep, de grootste linkse partij,
komen de bezettingen goed uit. De leider
van de Focep, Hugo Blanco, leidde ln de
Jaren zestig verscheidene opstanden van
boeren. Blanco maakt zich opnieuw sterk
voor de kleine boeren, die Juist nu een
belangrijke stemmenpotentieel vormen
omdat voor het eerst ln de Peruaanse ge
schiedenis ook analfabeten mogen stem
men tijdens de verkiezingen op 18 meL