h3 Ihina helpt Pakistan, ntaar niet met wapens aldheim heeft 'formule' >or vrijlating gijzelaars Schuitema vrij: 'Nu Breyten nogr ru strijdt om presidentschap en de kranten 'VS luisteren af' Peking staakt dialoog Israël en Egypte voor top met Carter Bom Baskenland "■^etters in Teheran weten van niets Zuid-Afrika werft meer immigranten lAG 21 JANUARI 1980 BUITENLAND TROUW/KWARTET tfABAD, Kaboel (Reu- ;erd|FP, AP) De Chinese r w#er van buitenlandse za- Rotpuang Hua, heeft Paki- seiz^alle steun" toegezegd in nd met de Russische ng aan zijn grenzen, vegtaj volgens regeringskrin- ieeft Hua tevens laten jsoei niet in staat te zijn tot of ng van modern wapen de minister zou dat lie- aa?r,%n de Amerikanen over- ricia Tra» i*statfhe diplomaten in de Paki- 'en e hoofdstad Islamabad wezen geholren °P dat de Chinese minister t stx rgezeld werd door functiona- rster an het Chinese ministerie van vintiis en zii twijfelden eraan of een mo, nilitair hulpprogram het resul- ieeld< u zlJn van dit bezoek- China e akistan sinds het midden van n zestig voor meer dan twee g Gil dollar aan economische en 5 mo e hulP verschaft, maar zou itte 1^el 01 zi)n inspanningen rich- bui versterking van de eigen de- olkjefm de 111 Peking zo zeer ge- rden „omsingeling" door de Sow- kt. Df te kunnen doorbreken. Au held loek van de Chinese minister afgesproken voordat de Rus- [hanistan binnenvielen, maar Huang Hua had het daardoor tar aan betekenis gewonnen, iten zager er echter niet veel lan een nauwer aanhalen van ;n tussen China en Pakistan. ister maakte gisteren een langs Afghaanse vluchtelin- len, waar hij samen met de nse leiders liet weten „hun 1 zullen verzachten" en dat )elijk het Afghaanse volk zou fen over de agressie." i dat zeven Pakistaanse di- r de grens met Afghanistan rigeerd, werden door de Pa- e leiders met kracht tegenge- PEKING, MOSKOU (Renter, AFP, AP) China heeft de besprekingen met de Sowjet-Unie over de normali- sering van de betekkingen opge schort in verblind met de Russische ingreep in Afghanistan. Een woordvoerder van het ministe rie van buitenlandse zaken in Peking zei dat de invatsie van de Sowjet- Unie in Afghanistan de wereldvrede en de veiligheid van China bedreigt en nieuwe obstakels opwerpt op de weg naar verbetering der betrekkin gen tussen beide landen. Volgens de woordvoerder was het duidelijk dat onder zulke omstandigheden Chi nees-Russische besprekingen geen doorgang konden vinden. Diplomaten in Peking hadden de in druk dat het overleg zou worden opgeschort en niet volledig afgebro ken, terwijl de diplomaten in Mos kou vonden dat als het overleg in verband met „Afghanistan" niet zou zijn verdaagd, dat overleg ook niet serieus genomen hoefde te worden. China heeft immers steeds geroepen dat er krachtige acties nodig waren om de Russische expansie een halt toe te roepen en de Russische troe pen uit Afghanistan te krijgen. „Dan kun je besprekingen over betere re laties natuurlijk niet zonder meer voortzetten," aldus de mensen in Moskou. De Chinese delegatie, onder leiding van onderminister Wang Yoen Ping was op 23 september vorig jaar in Moskou aangekomen. Op 11 decem ber, enkele dagen voordat de Russen op grote schaal mensen en materieel naar Afghanistan vlogen, was de de legatie teruggekeerd naar Peking. De volgende ronde van besprekingen zou in Peking plaatsvinden, hoewel er nooit een datum is genoemd. Overigens heeft het gesprek in Mos kou niets vermeldenswaard opgele verd. De besprekingen tussen China en de Sowjet-Unie waren nodig om dat in april dit jaar een eind komt aan het dertigjarige verdrag van vriendschap en wederzijdse bijstand tussen de Sowjet-Unie en de Chinese Volksrepubliek. sproken. Deze berichten kwamen ten dele uit het naburige India, waar men welke beweging van welke Pakis taanse militair dan ook pleegt uit te leggen als een gevaar voor India. De Indiase premier, mevrouw Gandhi, moet niets hebben van wapenleve ranties aan Pakistan, en ook een ver steviging van de banden tussen Pa kistan en China evenmin een vriend van India wordt met lede ogen aangezien. De Indiase regering probeert momenteel koste wat kost een „neutraal" standpunt in te ne men, of zoals mevrouw Gandhi het gisteren zei: „Wij zijn niét voor de Amerikanen en wij zijn niet voor de Russen, wij zijn voor India" Ook de Indiase minister van buitenlandse za ken, Narashi Ha Rao, vertelde secre taris-generaal van de Verenigde Na- n emèns minister van buitenlandse nelodJGhotbzadeh zinspeelde dit Iksmmde op beëindiging van de gij- er rol» de Amerikaanse ambassade, stalgiialleen niet te begrijpen waar- aldheim geen vorderingen tite ui) de vorming van een inter- ograi le jury die een onderzoek zou een instellen naar schending van een hBénrechten in Iran tijdens het alle van de sjah. Zo'n onderzoek md. B raf moeten gaan aan de vrijla- t er de gijzelaars. De uitslag er- :e aar aan de Veiligheidsraad of de »n dattne Vergadering van de Vere- geerdfaties moeten worden voorge- ne lijkt overigens voorbarig, letters van de ambassade in j» hebben gezegd niets te we- afspraken met Waldheim. [als de sjah naar Iran terug iet al zijn bezittingen zullen 'lezetting opheffen, aldus de iche studenten. nieten i Roehollah Khomeini heeft teinde een verzoenend gebaar naar de soennitische min- [in Iran. Hij verklaarde zich islamitische grondwet zó te dat de soennieten in gebie- zij talrijker zijn dan de [hun eigen rechtbanken krij- r het volk zou daarover bij moeten beslissen. Bij het ontwerpen van de grondwet had Kho meini alle garanties voor gelijke rech ten van de minderheden in Iran laten schrappen. Na Khomeini's toezegging zei de lei der van de soennieten in Baloechis- tan, Abdoelaziz, dat zijn volgelingen nu wel zullen deelnemen aan de presi dentsverkiezingen van vrijdag. Maar de geestelijke leider van de Koerden, sjeik Hosseini, verwacht dat de Koer den zullen volharden in een boycot van de verkiezingen. Het aantal kandidaten voor het presi dentschap neemt gestaag af. Na een indirecte veroordeling van ayatollah Khomeini („al die de nieuwe grond wet niet steunt, verdient het niet pre sidentskandidaat te zijn") trok Mas- soud Rajavi zich gisteren terug als kandidaat van een radicale links-isla mitische groepering. Er zijn nu nog zeven kandidaten. Koploper is Abol- BILBAO (AFP, Reuter) Een bom aanslag op een café in Spaans Bas kenland heeft gisteren aan vier men sen het leven gekost. Negen mensen zijn ernstig gewond. Geen enkele or ganisatie heeft zich gemeld als dader. Het café in Baracaldo bij Bilbao werd veel bezocht door agenten van de verkeerspolitie. In de eerste drie we ken van dit Jaar zijn bij aanslagen in Baskenland al tien doden gevallen. Stilleven op het vliegveld van de Afghaanse hoofdstad Kaboel. Filmcamera's van Amerikaanse journalisten, die afgelopen zater dag het land werden uitgezet. ties Kurt Waldheim dat India niets anders wenste dan een de-escalatie van de „kritieke situatie rondom Afghanistan". Wel togen zaterdag on geveer drieduizend betogers in Cal cutta de straat op om te protesteren tegen de Russische ingreep. Maar dat waren voor het merendeel leden van de pro-Chinese marxistische leninis tische communistische partij. Ook Iran laat, ondanks de pogingen van de nieuwe sterke man in Afgha nistan, Babrak Karmal, zijn buur land te paaien, niets anders horen dan afwijzende reacties over het Rus- siche ingrijpen in Afghanistan. Maar een aanbod van de Amerikaanse pre sident Jimmy Carter om Iran in geval van een Sowjet-dreiging militair bij te staan viel niet in goede aarde. Minister van financiën Banisadr zei IRAN (AFP, AP, Reuter) Secretaris-generaal Waldheim van de Verenigde Naties heeft schterp recente bezoek aan Iran „een formule" uitgewerkt die zou kunnen leiden tot vrijlating Ï'ih! 1 vi)ttig Amerikaanse gijzelaars in Teheran. Waldheim is bereid snel naar Iran terug te als dit helpt het „mechanisme" op gang te brengen. Maar hoe de afspraken eruitzien, en kt pu ie hij die heeft gemaakt, wilde Waldheim gisteren niet zeggen. uziek dat Iran onafhankelijk wil blijven van welke grote mogendheid dan ook. Islamitisch Een verdere veroordeling van het Russische optreden is te verwachten als de bijzondere conferentie van mi nisters van buitenlandse zaken van de islamitische landen begint. Een woordvoerder van het Pakistaanse ministerie van buitenlandse zaken zei dat die conferentie op 26 januari in Islamabad begint en dat er 29 landen aan deel zullen nemen. De landen van het zogenaamde „afwijzingsfront" (dat fel gekant is tegen het vredesak koord tussen Israël en Egypte), zoals Syrië, Libië en Algerije doen niet mee aan de conferentie. De PLO. eveneens lid van het front, gaat wèl naar Islamabad. PLO- woordvoerder Faroek Kaddoemi zei in een Libanese krant dat de PLO de Russische militaire actie niet veroor deelde, maar deze ook niet steunde. Hij vond dat er veel te veel aandacht aan werd besteed. Maar de leider van het Palestijnse Volksfront, George Habasj, vindt dat „een interventie van bevriende strijdkrachten geen agressie is" en verder „is de Sowjet- Unie een vriend van de Palestijnse revolutie". Over de islamitische top in Islamabad zei hij dat zijn beweging „neen" zegt tegen „imperialistische en reactionaire komplotten die zich achter de banier van de islam ver schuilen". Strijd hassan Banisadr, de minister van fi nanciën. Economie Na een bezoek aan de olievelden van Khoezestan zei Banisadr gisteren dat de eerte taak van de nieuwe president zal zijn de economie weer op gang te krijgen. Als dat lukt, zal het makke lijker zijn de andere problemen op te lossen, aldus Banisadr. Ëen van die problemen is de gijzeling van de Amerikanen, een kwestie die hem eind november zijn baan als minister van buitenlandse zaken kostte, om dat hij zich toen tegen de zin van Khomeini bereid had verklaard deel te nemen aan het debat in de Veilig heidsraad over Iran. Banisadr geldt als gematigd. Vorige week wees hij met nadruk op de Rus sische bedreiging van Iran, maar een Amerikaans aanbod tot militaire hulp wees hij zaterdag met evenveel nadruk van de hand. Volgens Amerikaanse militaire krin gen in Washington heeft Iran die hulp voorlopig ook niet nodig: de Russi sche troepen aan Irans noordgrens zouden nog enkele weken nodig heb ben voor zij tot de aanval kunnen overgaan. Ook is er volgens bronnen in het Pentagon geen aanwijzing dat de Russische troepen in Afghanistan zich opmaken voor een uitval naar de Iraanse olievelden. Dit is een van de foto's die de Russische ambassade In Washington heeft vrijgegeven om te bewijzen dat het nieuwe ambassadegebouw vol zit met (Amerikaanse) afluisterapparatuur. Het ding boven zou een antenne zijn, het andere een zender. En het geheel zou zijn ingemetseld in de badkamer, even boven de badkuip. Wat de Amerikanen daar dachten te horen, vermeldt de Russische klacht niet. Het is niet de eerste keer dat de twee grote mogendheden elkaar van dit soort activiteiten beschuldigen. In 1959 liet de oud-ambassadeur in Moskou Henry Cabot Lodge de Verenigde Naties het embleem van de Verenigde Staten zien dat achter zijn bureau had gehangen: in de bek van de arend bleek een microfoontje te zijn aangebracht. En twee jaar geleden werd in de Amerikaanse ambassade in Moskou een geheime tunnel ontdekt met een microfoon die verbonden was met een luister post in het huis ernaast. De nieuwe Russische ambassade in Washington is nog maar net in gebruik. Het gebouw is door Amerikanen gebouwd, zij het onder streng Russisch toezicht. door Hennie Serfontein JOHANNESBURG Barend Schuitema, die ln oktober werd gearresteerd toen hij op een vals paspoort Zuid-Afrika wilde binnengaan, is vorige week vrijgelaten. Er is geen aanklacht tegen hem ingediend. Schuitema heeft in de jaren zestig en begin zeventig een actieve rol gespeeld in de Nederlandse Anti-Apartheids Beweging. Over de strijd in Afghanistan zei een leider van de moslem-opstandelingen dat Russische gevechtshelikopters zware verliezen hadden toegebracht aan de islamitische bewegingen. Hij vroeg de westerse wereld om voldoen de luchtafweergeschut, en zei dat de opstandelingen ondanks de verliezen de strijd nooit zouden opgeven. Daarentegen zei Abdoel Sammat Az- har, lid van de regerende revolutio naire raad in Afghanistan dat de Rus sen helemaal niet betrokken zijn bij de gevechten tegen de opstandelin gen. Het Afghaanse leger zou de ge vechten opknappen, terwijl de Rus sen er alleen zijn om Afghanistan te beschermen tegen vijanden van bui tenaf. De man zei dit voor de Oost- duitse televisie, maar daar kijken ze veel vaker naar de Westduitse tv. In een interview met het Zuldafri- kaanse zondagsblad Rapport zei Schuitema gisteren dat hij eind vorig jaar naar Zuid-Afrlka was terugge keerd om de onschuld van Breyten Breytenbach te bewijzen. Met hem had Schuitema de bevrijdingsbewe ging Okhela opgericht. Toen zij in 1975 samen een „geheime missie" naar Zuid-Afrika ondernamen, werd Breytenbach gearesteerd en later ver oordeeld tot negen Jaar gevangenis straf. Schuitema ontkende tegenover Rap port ten stelligste dat hij destijds Breytenbach heeft verraden, zoals ln West-Europa is gesuggereerd. Vol gens hem hebben Zuidafrikaanse communisten de politie getipt. De reden daarvoor zou zijn, dat Breyten bach en hij hard op weg waren de invloed zou zijn, dat Breytenbach en hij hard op weg waren de Invloed van de communisten op de Afrikaanse Nationale Raad (de ANC) uit te roei en. „Als we maar zes maanden meer de tijd zouden hebben gehad, dan zouden we de communistische in vloed op de ANC hebben gebroken," aldus Schuitema. Daarna hadden het blanke en het zwarte nationalisme in Zuid-Afrika elkaar moeten vinden met als gevolg een aards paradijs in de republiek. Schuitema zei nooit te hebben begre pen waarom Breytenbach schuld heeft bekend. „Ik had verwacht dat hij vanuit de beklaagdenbank alles zou hebben uitgelegd." Maar toen bood de dichter zijn verontschuldi gingen aan en dat „vernietigde al ons werk in Nederland". Vanaf dat mo ment namen de communisten weer de macht over in de ANC, aldus Schuitema. Dat Breytenbach schuldig zou zijn aan terrorisme, waarvoor hij is ver oordeeld, acht Schuitema „sterk overdreven". Het enige dat we heb ben misdreven is dat we met een vals paspoort hebben gereisd, en dat is geen ernstig vergrijp. We hebben pre cies hetzelfde gedaan, aldus Schuite ma, en als er tegen mij geen aan klacht wordt ingediend, moet Brey tenbach worden vrijgelaten. Als secretaris van de Nederlandse Anti-Apartheids Beweging zegt Schuitema ongeveer 2.5 miljoen gul den te hebben doorgegeven voor de strijd tegen de apartheid. Het geld werd onder meer gebruikt om Brey- tenbachs vrouw Yolanda naar Zuid- Afrika te laten reizen voor een bezoek aan haar echtgenoot ln de gevan genis. Breytenbach heeft volgens Schuite ma „ernstige blunders" gemaakt, en de dichter is „te Idealistische en ro mantisch". Niettemin gelooft hij dat zij betden toch wel iets bereikt heb ben: waar wij destijds in het buiten land voor hebben gestreden is nu verwezenlijkt, te weten het recht van zwarten op vakvereniging. „We heb ben nu weer hoop voor Zuid-Afrika onder de regering-Botha". De Zuidafrikaanse regering heeft vol gens Schuitema alles gedaan om hem uit het land te houden. BIJ zijn aan komst in Zuid-Afrika in oktober zou kolonel Broodryk van de speciale dienst hem hebben toegevoegd dat ze kwaad waren vanwege zijn terugkeer. In 1978 vroeg hij een vertegenwoordi ger ln Londen van het zondagblad Rapport aan de Zuidafrikaanse rege ring door te geven dat hij bereid was Breytenbachs plaats ln de gevange nis over te nemen. De redactie van de krant vond het voorstel zo naïef, dat zij het „verzoek" niet eens over bracht, aldus Rapport. CAIRO, JERUZALEM (Reuter, AFP, AP) Zowel Egypte als Israël is er voor om een nieuwe topconferentie met de Amerir kaanse president Jimmy Carter te beleggen om te proberen een eind te maken aan de impasse in het overleg over de autonomie van de Palestijnen op de westelijke Jordaan-oever en de strook van Gaza. President Anwar Sadat van Egypte zei gisteren dat hij klaar stond om de Israëlische premier Menachem Begin en Carter te ontmoeten, terwijl Begin vorige week vrijdag al liet weten wel te voelen voor een nieuwe samen komst. Er is de afgelopen dagen al druk gespeculeerd over zo'n conferentie omdat Egypte en Israël eikaars voor stellen over de Palestijnse autonomie van tafel veegden. Het Israëlische kabinet besloot giste ren, ondanks de Egyptische afwij zing, toch onverkort vast te houden aan het eigen voorstel, dat de Pales tijnen maar zeer beparkte autonomie toestaat. Israël wil in zijn voorstel de controle behouden over de defensie, de buitenlandse politiek, de binnen landse veiligheid en verder de radio- en televisiestations in eigen handen houden. De Palestlnen zouden de zeg genschap krijgen over onderwijs, ge zondheidszorg, werkgelegenheid, transport en de plaatselijke politie. Voor Egypte is dat onaanvaardbaar (om over de Palestijnen nog maar niet te spreken) en volgens de Israëli sche minister van binnenlandse za ken, Jozef Burg, is het Egyptische standpunt verhard nadat er uit Was hington berichten kwamen dat Car ter van plan was Israël onder druk te zetten om meer concessies te doen. De Israëlische minister van Justitie, Saumel Tamlr, die net is terugge keerd van een reis naar de Verenigde Staten, ontkende echter deze berich ten en zei dat „de Amerikaanse rege ring het onderhandelingsproces wil bespoedigen ter wille van alle par tijen." In Tel Aviv is gisteren voorzitter Si mon Peres van de Israëlische Arbei derspartij, momenteel in de opposi tie, herkozen en tevens aangewezen als kandidaat voor het premierschap bij de verkiezingen van 1981. Van de 816 deelnemers aan het congres van de partij kreeg Peres 457 stemmen, terwijl 130 afgevaardigden zich ont hielden. Zijn voornaamste rivaal, de vroegere minister van buitenlandse zaken Jiggal Allon, had zich niet kan didaat gesteld. Hij had liever dat de aanwijzing van de presidentskandi daat werd uitgesteld tot de partijdag, die komende zomer moet worden ge houden. JOHANNE8BURO (Reuter) - Zuid- Afrika heeft zijn immigratiebepalin gen verzacht in de hoop zo duizenden vacatures voor geschoold werk te kunnen vervullen. Minister van bin nenlandse zaken Alwyn Schlebusch heeft dat gisteren gezegd in een inter view met de Zuidafrikaanse krant Sunday Times. Na de economische crisis als gevolg van de stijgende olieprijzen ver scherpte Zuid-Afrika ln 1976 de crite ria voor toelating van immigranten. Die verscherpingen zijn nu vrijwel allemaal geschrapt. Zo hoeft een kap- dldaat-immigrant niet aan te torren dat hij al een werkgever heeft, als hij maar wel geschoold is. Kim Jansen iar maanden voordat Peru eindelijk weer eens algemene verkiezin- leeft, hebben de politieke partijen zich gestort in een gevecht om ationaliseerde dagbladen. De „revolutionaire militairen" proberen valreep nog een goede indruk achter te laten, terwijl landloze in de bergen er niet meer in geloven en over gaan tot bezetting arlnd ssen, creeg, 01 ;zet ipzet Gi Mei hei s Ai tein, Ook 1 nk oneel pei i krotfei •rk. Jg r niet iinant r in Peru zit ln zijn maag met zeven agbladen. In een vlaag van progres- ging ruim vijf jaar geleden'de toen- »r|president, generaal Juan Velasco over tot de onteigening van de De eigenaren kregen geen cent ;oeding. De generaal met de link ten had het plan bepaalde maat- ike stromingen elk een krant te in eigen beheer zou moeten wor- legeven. Daardoor zouden alle groe- hun eigen standpunten uit kun- ten. Zo was de toenmalige kwall- El Commercio het lot beschoren tl orgaan van de georganiseerde üders te dienen. uy ergoi .eul ng' ■nen*'»! vonden in de bladen, die de regering slaafs volgen en onderling nauwelijks verschillen tonen in politieke onderwerpen. Het gevolg daarvan was een sterk dalende belangstel ling van de lezers en de kranten zitten nu vrijwel allemaal diep in de schulden. Steun .Jt 0' I rsl fce| De grote vraag ln Peru is wat er met de kranten gaat gebeuren, nu de regering vast van plan lijkt over vier maanden algemene ZGndtijd verkiezingen te houden en daarna de macht 3 aan een burgerregering over te dragen. De strijd om de kranten is voor de politieke partijen een strijd om het bestaan. Winnen de voormalige eigenaren, dan kunnen de rechtse partijen rekenen op een uitgebreide steun in de rug. Krijgen de arbeiders het voor het zeggen, dan is er een kans dat de linkse verkiezingscampagne ook nog aan bod komt in de Peruaanse kranten. Woedend Het zag er even naar uit dat de vroegere eigenaars de strijd zouden winnen, toen president Morales Bermudez in december met hen om de tafel ging zitten. Korte tijd later waren ze echter al weer woedend op de president: generaal Morales sprak zich twee weken geleden uit voor een tussenoplos sing, waarbij de bedrijven op moeten gaan in coöperaties. De arbeiders krijgen volgens dat plan een meerderheid van de aandelen in handen, de andere partij de rest. s het nooit gekomen. Na de nationa- 'even de kranten in handen van het dat zijn ze voor een groot deel nu regering benoemt nog steeds zelf de omga ?te" en ontslaat ze ook zelf. Dat tagsbeleid heeft zijn weerslag ge Linkse partijen eisen dat de bedrijven in handen komen van de arbeiders die er wer ken. Rechts is alleen tevreden als de vroege re eigenaren hun kranten terugkrijgen. Een van de kanshebbers op het presidentschap de conservatieve Luis Bedoya Reyes, heeft zelfs gedreigd zich uit de verkiezingsstrijd terug te trekken als dit niet snel gebeurt. De rechtse partijen hebben het nu over een andere boeg gegooid. ZIJ verlangen van de regering dat de bestaande arbeidswetge ving tijdelijk buiten werking wordt gesteld. Het zou hen in staat stellen de huidige journalisten te ontslaan en de mensen, die voor de onteigening bij de kranten werkten weer aan te nemen. Dat zou een aantal gelijkgezinde figuren op de belangrijkste journalistieke posten brengen. De Apra, de grootste politieke partij, heeft de uitkomst van de ruzie niet af willen wachten. Onmiddelljk na het zomerreces kocht deze partij voor bijna een miljoen gulden veertig minuten zendtijd om de kie zers te herinneren aan het glorieuze revolu tionaire verleden. Een jaar geleden zouden nog weinigen twij felen aan een overwinning van de naar rechts verschoven Apra. Sinds de dood van haar bekende leider Raul Haya de la Torre, is de belangstelling voor de partij onder de nieuwe voorzitter Armando Villanueva ech ter sterk afgenomen. Opiniepeilingen brachten zelfs aan het licht dat Villanueva maar vijftien procent van de kiezers achter zich heeft. En om president te worden heeft een kandidaat minstens 36 procent nodig. De beste kansen maakt nu Fernando Be- launde Terry als kandidaat van de centrum partij Accion Popular. Conservatieve stro mingen in het leger vertonen zich hierover nogal verbolgen. Want het was Belaunde die in 1968 door het leger aan de kant werd gezet, en men laat duidelijk blijken dat zijn terugkeer ongewenst is. Deze militaire onrust, die nog wordt ver sterkt door de politieke wanorde als gevolg van de deelname van veertig partijen aan de verkiezingen, maakt de angst voor een ingreep in het verkiezingsproces reëel. Het Bolivia-syndroom noemt men in Latljns- Amerika een dergelijke situatie, waarbij het leger de democratie tolereert onder voor waarde dat alles rustig blijft. In een Inter view verklaarde een van de militaire bevel hebbers onlangs dat het tijd wordt dat de behoudende partijen zich aaneensluiten en één presidentskandidaat kiezen. Een aan wijzing dat het leger van plan is een eigen kandidaat naar voren te schuiven. Een paar dagen na deze uitlating nam mi nister Carlos Garcia Bedoya van buiten landse zaken ontslag „om in de politiek te gaan". Het was toen niet moeilijk meer te raden wie de bevelhebber met die algemene kandidaat bedoelde. Armsten Wellicht om een militaire steun voor deze kandidaat aanvaardbaar te maken en ln een poging een goede indruk achter te laten heeft de regering op de begroting voor dit jaar een groot bedrag voor kleinschalige ontwikkelingsprojecten uitgetrokken. Klei ne dorpen kunnen nu eindelijk hun kleine rijstmolen of waterleiding bouwen, waar ze al zo lang tevergeefs om hebben gevraagd. Het gaat om een bedrag van honderd mil joen gulden voor projecten, die op korte termijn verbetering moet brengen in de leefomstandigheden van de armsten. Dal het geld zonder meer van de onderwijsbe groting ls weggesleept, zal waarschijnlijk pas op langere termijn blijken. Vele landloze boeren hebben Inmiddels la ten blijken weinig vertrouwen te hebben ln die verbeteringen. In het hele land, met name ln de vruchtbare dalen van het An- desgebergte, vinden de laatste tijd landbe-" zettingen plaats. Vorig weekeinde kwamen ln Huancavellca zes landloze boeren om het leven bij gevechten tijdens zo'n bezetting. Een paar dagen eerder raakten veertien seizoenarbeiders zwaar gewond bij gevech ten met de politie. Directe aanleiding voor de bezettingen vormt het terugdraaien van de landhervor mingen. Veel was er van deze hervormin gen, die na de staatsgreep ln 1968 op gang kwamen, nog niet terecht gekomen Maar na de wijziging van de wet op de landher vorming. in november, zijn ook op papier de rechten van de landloze boeren verdwenen. Voor de Focep, de grootste linkse partij, komen de bezettingen goed uit. De leider van de Focep, Hugo Blanco, leidde ln de Jaren zestig verscheidene opstanden van boeren. Blanco maakt zich opnieuw sterk voor de kleine boeren, die Juist nu een belangrijke stemmenpotentieel vormen omdat voor het eerst ln de Peruaanse ge schiedenis ook analfabeten mogen stem men tijdens de verkiezingen op 18 meL

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 5