ievaar voor
iarmal komt
an binnenuit
Martens meester in crisisbeheersing
'Ons fascineert hij dagelijks, die
komfortabele Renault 18 GTS''
"Begrijpt u w;
om?"
tet gelukkige
even
~n Seneca
RENAULT 18
Chauffeurs willen ook bij
ziekte betaling overwerk
Renault Nederland n.v. Auto Haag b.v.
CDA pleit voor
vrijlaten van
Zuidafrikaan
TROUWKWARTET
liddaj
de
lige
Mai
ie t'
Icing,]
h te rel
e.r
uit james Dorsey
middt
icces 0EL A^?hanistans sterke man Babrak K arm al hoeft
vij| reinig zorgen te maken zolang zijn bewind door Sowjet-
ghon ten wordt beschermd. Maar slechts weinigen zien in deze
De t edrongen politicus de leider die door zijn volk bemind en
jecteerd wordt.
i een
lag is
:haul
epal
ndenl5* diPlomaten b* Kaboel zijn
het oVer dat Karmal minder
B T<r is dan zijn voorgangers. Na
:ommunistische staatsgreep
,|U 1978 tegen het bewind van
L imed Daoed zei de Volksdemo-
nilh ParUJ van Afghanistan (de
nistische partij van dit cen-
ziatische land) vijftigduizend
te hebben. Onafhankelijke
uire ngen lopen echter van vijf- tot
zend (Op een bevolking van
miljoen.)
)als politieke probleem num-
>n is het verkrijgen van de
van het volk, hoe dan ook,"
n westerse ambassadeur. „Of
•t de Russen kwijt te raken of
de Afghanen er van te over-
lat de Russen nog zo slecht
n." Andere diplomaten zijn
stlscher: „Wat hij ook doet,
zal het volk nooit kunnen
ergeten dat hij door het rode
het zadel is geholpen." „Het
rijfelt aan zijn legitimiteit en
n als een atheïst, die zijn ziel
Sowjet-Unie heeft verkocht,"
n goed ingevoerde politieke
mer
Istans nieuwe leider lijkt zich
probleem bewust te zijn. Zijn
gers voeren dan ook in het
and een campagne om hem te
eren als de logische opvolger
ihammed Noer Taraki, die in
xt verleden Jaar door de
lige vice-premier Hafizoellah
rerd afgezet.
het stadje Charikar, tachtig
er ten noorden van Kaboel,
:e redenering weinig indruk te
of de honderden mensen die
enbare bijeenkomst bijwoon-
een met rode vlaggen en een
van Taraki versierd podium
de ene épréker na de an-
machtsovername. Amin
instrument van de CIA" en
onet van het Amerikaanse
De menigte overal
zwaar bewapende Afghaanse
klapte niet meer dan
ig was.
„Mohammed Daoed werd gezien als
een stammenleider," zegt een Wester
se diDlomaat. „Taraki werd be
schouwd als iemand die uit het land
afkomstig was. maar Karmal is ge
woon een buitenlander."
Verzet
Harde feiten over de guerrilla-activi
teiten zijn moeilijk verkrijgbaar. De
meeste waarnemers wijzen erop dat
veel informatie over het verzet van
ballingen in Pakistan komt. Hun ver
halen uit de tweede hand belanden
dan als „feiten" op de westerse am
bassades in de Afghaanse hoofdstad.
Kaboel gonst dan ook van de geruch
ten die niet levestigd kunnen
worden.
Een schoolvoorbeeld is de sluiting
verleden week van de strategische
Salang-pas. In het dorpje Jabalseraj,
honderdtwintig kilometer ten noor
den van Kaboel, verklaarden Af
ghaanse legerofficieren dat vier- tot
vijfhonderd Sowjet-soldaten waren
gesneuveld in botsingen met de guer
rillastrijders en dat daarom deze be
langrijke aanvoerlijn van het rode
leger tijdelijk gesloten was. Later
bleek dat de pas gesloten was nadat
Sowjet-soldaten daar waren binnen
gedrongen en een Afghaanse soldaat
hadden gedood. Dit incident lokte
anti-Russische rellen uit, die echter
geen georganiseerde guerrilla-activi
teiten genoemd kunnen worden.
Gevaren
Politieke waarnemers geloven dat de
bittere strijd binnen de Afghaanse
communistische beweging en de twij
felachtige loyaliteiten binnen de re
volutionaire raad van dit land de
grootste gevaren zijn voor het bewind
van Karmal. Westerse diplomaten in
Kaboel en Afghaanse ballingen in
New Delhi houden nu al rekening met
de mogelijkheid van een interne
staatsgreep tegen Karmal. uitge
voerd door leden van de revolutionai
re raad. „De samenstelling van deze
regering maakt mij zeer sceptisch
r dr R. Bakker
8Sle enkele jaren geeft uit-
ij Het Wereldvenster te
Dn een reeks van filosofi-
m teksten uit. waarbij de
lof zelf aan het woord
m Vandaar de titel van
4 lKeks: DIXIT' hij heeft
r IJfoigeze^d.
reeks zijn behalve kernge-
n van moderne filosofen
iu-Ponty. Levinas) ook denk-
van antieke wijsgerige au-
verschenen. De allerlaatste is
an,e Kst van de laat-stolcijns filo-
uf Beneca. ingeleid, vertaald en
oteerd door drs Ivo Gay. Het
ralon ressant te weten dat de inlei-
en n vertaler precies dezelfde is
en -gene die het uitgeversbedrijf
Hij brengt in toepassing wat
tucijnen en vooral de Romein
ervan deden: het praktische
verbinden met het theore-
[lilosoferen
rijver geeft eerst een over-
|iover het leven en werk van
i en gaat vrij uitvoerig in op
iïcijnse filosofie. Om duidelijk
»n zien hoe de actieradius van
1) vele eeuwen omspannende
Richting veel verder reikt dan
grenzen der klassieke oud-
fchandelt drs Gay. naast de
1 van Seneca op de Oudheid,
lie op de Middeleeuwen en de
re tijd,
ante
ichtinjrolgt de vertaling op de rech-
ierd Mzijde. terwijl de linkerkant
ferveerd is voor toelichtende
trkingen. Trouwens, alle Dlxit-
IN ^es zijn op deze wijze gestruc-
""■tcL Voor degenen die recht-
ts kennis willen nemen van de
|vers der Oudheid en dit
neemt in de laatste jaren snel
vormt ook dit deeltje een
^retfelijk middel om het den-
■StoTVan Beneca utt de tekst zelf te
en toonden aan dat de
vertaling redelijk tot goed is.
Wat verstaat Seneca onder het ge
lukkige leven? Het antwoord ls de
centrale gedachte van de stoïcijnse
wijsbegeerte: men bereikt het ge
lukkige leven door te leven in over
eenstemming met de natuur. Deze
levenswijze is de deugd. Het ware
geluk schuilt in de deugd en er is
geen plaats voor het genot bij het
streven naar geluk, zoals dit bij
Epicurus het geval was. Ongetwij
feld is „Het gelukkige leven" een
van de levendste geschriften uit de
nalatenschap van de Oudheid.
Enkele opmerkingen: Ik ben het
niet met de auteur eens dat Seneca
alleen in het licht van het verleden
moet worden gelezen op grond van
„het steeds toenemend misprijzen
voor de erfenis van de klassieke
Oudheid" De belangstelling voor
de Oudheid is groeiende.
Verder: kan men zeggen dat de
Duitse filosoof Kant, Seneca en de
Stoa in het algemeen niet waardeer
de? Integendeel: heel duidelijk her
innert Kants principe van het „Gij
behoort" als de onvoorwaardelijke
plicht, die om zichzelf wordt ge
daan, aan de autonomie van de Sto
ïcijnse ethiek. Voorts schetst Kant
het ideale mensbeeld in de termen
van de stoïcijnse wijze, terwijl de
stoïcijnse regel van het leven in
overeenstemming met de natuur
voor de praktijk door Kant wordt
erkend. Voorts nog deze parallel:
Terwijl de Stoa de eenheid der men
sen op de alomvattende wereldrede
(logos) baseert, meent Kant dat de
rede, die in allen op deze wijze fun
geert. de mensen tot een gemeen
schap verbindt. Gemeenschap is
mogelijk in het rijk der rede, waar
aan leder deelheeft.
Seneca, het gelukkige leven. Inlei
ding. vertaling en annotatie, drs
Ivo Gay.
t'itf. Het Wereldvenster, Baarn
(Serie Dixit). Omvang 127 pag.
Prijs 19,50.
WINKELEN
ELKE
begint op deze en
OCHTEND
dè andere
advertentie pagina's
OPNIEUW
Van onze sociaal-economische redactie
UTRECHT De Vervoersbonden FNV hebben de staatssey
cretarissen van verkeer en waterstaat en van sociale zakeijf
gisteren gewaarschuwd voor onrust en acties in het beroeps-
goederenvervoer over de weg, als er geen betere regeling komt"
voor doorbetaling van overwerk bij ziekte. Ze hebben de
bewindslieden gevraagd, bij de werkgeversorganisaties op,
zo'n regeling aan te dringen.
Niet deze slecht bewapende, en los van elkaar opererende guerrillastrijders zijn het grootste gevaar
voor Afghanistans sterke Babrak Karmal. Het gevaar lijkt veel eerder te schuilen in zijn onmiddellij
ke omgeving, bij dé strijdkrachten en in de revolutionaire raad.
over de kansen op eenstemmigheid Mohammed Aslam Watan Jar In de
van de heersende elite," zegt een Wes- revolutionaire raad samen met gene-
terse diplomaat. „Karmal zal waar- raal-majoor Abdoel Kadar, voor
schijnlijk een dictator moeten wor- wiens aanhouding hij mede verant-
den om te kunnen overleven." woordelijk was.
Deze kringen vinden het vreemd dat Niettemin zien sommigen deze twee
mensen die vroeger aan zulverings- naUonalistische officieren, die veel
campagnes hebben deelgenomen, nu aanzien hebben bij de strijdkrachten,
samen met hun slachtoffers de dienst als mogelijke bondgenoten tegen
uitmaken. Zo zit luitenant-kolonel Karmal. Zij speelden beide een belan
grijke rol bij de omverwerping van
het regime van Daoed. In september,
bij de staatsgreep van Amin, ver
dween Watan Jar. Naar verluidt had
hij asiel gekregen in de Sowjet-am-
bassade in Kaboel. Duidelijk is dat
een deel van het Afghaanse leger er
weinig voor voelt de tweede viool te
spelen. „Over enige tijd staat ons een
nieuw feest te wachten," voorspelt
een diplomaat.
Overwerk is volgens de bonden in het
beroepsgoederenvervoer een structu
reel verschijnsel De grens voor het
overwerk ligt bij zeventien en een
half uur per week. Alleen als er nog
meer overuren worden gemaakt, wor
den die uren in vrije tijd gecompen
seerd. De Vervoersbonden vinden,
dat minstens vijftien tot zeventien en
een half uur per week moeten worden
opgenomen in de berekening an de
ziekengelduitkering.
De werkgevers zijn wettelijk ver
plicht de overuren op te nemen in de
berekening, maar bonden en werkge
vers zijn het er nog niet over eens hoe
hoog die berekening zou moeten zijn.
De werkgevers willen niet verder
gaan dan maximaal zeventig procent
van het aantal overuren die een
chauffeur gemiddeld heeft gedraaid
in de dertien weken voordat hij ziek
werd. Volgens de bonden scheelt dat
voor een zieke chauffeur 45 gulden
aan netto-inkomen.
Een gevolg daarvan is volgens de
bonden dat zieke chauffeurs onver
antwoord lang blijven doorwerken.
Wanneer overwerkuren te laag so
ciaal verzekerd zijn dan zal dat, alduf
de bonden, zwarte beloningsvorming
in de hand werken. Veel werknemers
zullen dan de betekenis van de belo-'
ning volgens de CAO niet meer lit»«.T
zien.
DEN HAAG (ANP) - Het CDA wil.
dat de regering pleit voor de vrijla-»
ting van de vorige maand in Zuid-;
Afrika gearresteerde Jabulanl Ngwé*
nya. Dat staat in schriftelijke vragen'
van het CDA-Tweede-Kamerlid Van
Dam aan minister Van der Klaauw
van buitenlandse zaken. In elk gevat
moet de minister informeren naar de
motleven voor Ngwenya's arrestatie.
Volgens de CDA'er staat Ngwenya in
Nederlandse en Duitse kerkelijk^
kringen bekend als een creatief ont
wikkelingswerker.
door Bert van Panhuis
De regering van Wilfried Mar
tens lijkt want zeker ben je
daar met de uiterst gevoelige
politieke verhoudingen in
België nooit van de ernstig
ste crisis uit haar korte be
staan te hebben doorstaan.
De tijdbommen in het voor
stel voor de staatshervor
ming, zeg maar de opdeling
van België in twee of drie ge
westen, zijn voorlopig onscha
delijk gemaakt. Nu krijgt
Martens weer de handen vol
aan de artsénstaking, een uit-
vloeisel van de bezuinigingen,
waaraan ook België niet
ontkomt.
Martens is de afgelopen week in de
Belgische media al de taaiste premier
sinds tijden genoemd. Dat is niet
overdreven. Waar zijn voorganger
Leo Tindemans allang met wappe
rende papieren en toornige blik in de
richting van het koninklijk paleis zou
zijn gesneld, gaf Martens het niet op
toen niemand meer in een oplossing
van de crisis geloofde. En zo heeft hij
een in al haar voegen krakende coali
tie van Vlaamse en Waalse christen
democraten, Vlaamse en Waalse soci
alisten en Brusselse francofonen op
de been weten te houden.
Vlak voor kerst had de CVP van Tin
demans de coalitie aan het wankelen
gebracht met een partijcongres over
de staatshervorming, die men met
vallen en opstaan probeert tot stand
te brengen. In een aantal fasen zal de
eenheidsstaat moeten veranderen in
een federatieve.
Vraagtekens
De bijna onoverkomelijke moeilijk
heid is wat de status van hoofdstad
Brussel en zijn randgemeenten moet
worden. De Vlaamse christendemo
craten zetten weer vraagtekens ach
ter Brussel en stelden dat het minder
moest tellen dan Vlaanderen en Wal
lonië. Dat was natuurlijk tegen de
bijzonder zere benen van Antoinette
Spaak en haar Brusselse FDF. Mar
tens wist een uitslaande brand te
voorkomen met de belofte dat de
regering tegen het midden van vorige
week met nieuwe voorstellen voor de
staatshervorming zou komen. In het
voorlaatste weekeinde dacht de pre
mier er met zijn kernkabinet uit te
zijn, maar zowel de FDF als en dat
was de grote tegenvaller de Waalse
socialisten van de PS verwierpen de
voorstellen als teveel ten gunste van
de Vlamingen.
De stellingname van het FDF was
verwacht en de andere partijen had
den er zich al mee verzoend dat de
Brusselaars uit het kabinet zouden
stappen. Maar het besluit van de PS
betekende ernstig gezichtsverlies Artcgn
voor haar vice-premier Guy Spitaels,
die in het kernkabinet zijn goedkeu
ring had gehecht aan de plannen.
In een met het uur slechter wordende
sfeer met banvloeken over en weer
de tegen de Vlaamse christendemo
craten aanliggende De Standaard
riep verbijsterd: „Het politieke milieu
zweette uit al zijn poriën nijdigheid
en onverdraagzaamheid uit. Men
hoorde niet langer tegenstanders
maar vijanden." probeerde Mar
tens te redden wat er te redden viel.
Als laatste mogelijkheid stelde hij
het volgende voor: er komt een zoge
heten minifase, waarbij nauwelijks
iets verandert aan de huidige stand
van zaken. Die houdt in dat er binnen
het regeringsapparaat gewestraden
zijn die in hun gebied regionale en
economische kwesties en problemen
van ruimtelijke ordening mogen rege
len. De rest, de vraag van de hervor
ming met twee of drie en de toewij
zing van de staatsinkomsten en alle
andere hete hangijzers, wordt toever
trouwd aan een parlementaire werk
groep van 28 leden uit alle partijen.
Op deze manier wist ook premier
Gaston Eyskens tien jaar geleden een
hervorming en een grondwetsherzie
ning te bewerkstelligen.
De grote vraag blijft echter wel hoe
lang de in België oppermachtige par
tijbesturen zij maken en breken
letterlijk regeringscoalities zich
stil zullen houden. De geringste pro
vocerende opmerking in het ene
kamp leidt het verleden leert het
tot laaiende reacties in het andere.
Een bijkomende factor van onzeker
heid is dat de regeringscoalitie niet
zozeer bij elkaar ls gehouden door de
wens nu eindelijk te komen tot een
staatshervorming, maar volgens de
eerste minister tenminste om te
voorkomen dat de munt het zou bege
ven en de Belgische frank dus moest
worden gedevalueerd. De economi
sche en monetaire toestand is ook in
België verre van rooskleurig. Van
daar dat Martens net als veel ambtge
noten in West-Europa drastisch wil
bezuinigen. Tot de daartoe strekken
de programmawet behoort ook een
voorstel van minister Alfred Califice
om de ziekenfondsen te saneren. Die
bezuiniging moet 1,1 miljard gulden
opleveren en een derde komt op reke
ning van de artsen.
Onder leiding van de radicale arts
Wynen, die ook in 1964 al eens een
artsenstaking leidde, hebben de me
dici artsen, tandartsen en apothe
kers er voor de kerst al het bijltje
bij neer gegooid. Ze zeggen niet zo
zeer bezwaar te hebben tegen de be
zuinlgingen maar tegen een aantal
andere kwesties, die in de wet aan de
orde komen. Het gaat daarbij om de
vrijheid van de patiënt zelf zijn arts
te kiezen, de vrijheid van de arts bij
het kiezen van een geneeswijze, het
medische beroepsgeheim en de ver
goeding van de behandeling.
Met de Vlaamse artsen heeft de rege
ring weinig problemen, want zij zijn
steeds bereid geweest de bezwaren
via onderhandelingen uit de wereld te
helpen.
Het gaat nu om de Waalse
medici, onder leiding van dokter Wy
nen. Zij wensen geen enkele bemoeie
nis van staatswege met de artsenij.**
Grimmig
De stakende artsen lijken het na vier
weken actievoeren beu te worden,
maar met de moeheid neemt ook de
grimmigheid toe. Tot nu toe heeft de
overheid de ergste problemen bij de
behandeling van zieken weten te ver
mijden met de zogenaamde verplich
te wachtdienst. Daarbij kunnen de
diensten van artsen worden gevor
derd. Doktoren in het Franstalige
proberen zich daar nu aan te onttrekt
ken door een „operatie-valies": ze
pakken hun koffers en gaan op va
kantie naar het buitenland. De artsen
in het gebied van Luik naar Neder
land of Aken, die in het zuidoosten
naar het groothertogdom Luxemburg
en die in het zuiden naar Frankrijk.
Het spreekt vanzelf dat de zich zo aarr
de nooddienst onttrekkende medici
zich de woede van de gewone burgera
op de hals halen. Maandag werd een
groep artsen die met een bus wilde
wegrijden uit Luik. bekogeld en uit
gejouwd. Met „Wynen salaud, le peu-
ple veut ton peau" (Wynen. smeerlap,
het volk wil Je huid) liet men er geen
twijfel over bestaan wie men verant
woordelijk hield voor de verharding.
Hoelang de actie nog doorgaat ia on
zeker. Wynen wil een aantal principes
vastgelegd zien voor hij er mee op
houdt en de regering is voorlopig niet
van plan die eis in te willigen. Mar
tens en zijn kabinet zijn bang dat de
artsen op die manier zullen proberen
onder de sanering uit te komen.
Die Renault 18 GTS geeft luxe op hoog
niveau, 't Is een temperamentvolle auto die een
fraaie lijn koppëlt aan veiligheid en zuinigheid.
Bekijkt u dat geraffineerde komfort eens. Bent u
dat ooit tegengekomen bij een andere midden
klasser? Kijk maar: elektrische zijruitbediening
vóór, wissers en sproeiers op de koplampen.
centrale elektromagnetische porriervetgrendeling
waarmee alle pottieren (in één keer) tegelijk
kunnen worden afsloten.
En gaat u nu 'ns zitten: kan een dashboard
kompleter zijn, overzichtelijker zijn? Start de
1647 cc krachtige motor en test z'n vijf versnellin
gen. Voelt u zich maar 'ns de koning te rijk in die
komfortabele Renault 18 GTS. Van ons mag het.
U bent van harte welkom voor die proefrit.
Of't nu in de Renault 18 GTS is, of in één van
de vele andere Renaults 18.
Renault 18. v.a. 116.2^0"
Atleveringskosten f310-
Afgebeeld Renault 18 GTS v.a. f 19.840."
Alle pnjzen zijn inld. BTW
Wijzigingen voorbehouden.
Kies Renault, n Goede dealer
bij de prijs inbegrepen.
?wcg 1.2571 AA Den Haag. Tel 070343830 Auto Haag B.V., Pletteri|kade 14.2515 SE Den Haag. Tel 070658307 (tussen Spui/F
Renault Nederland N.V.. Loosdumsewcg 1.2571 AA Den Haag.
Gaslaan 2 (schade atdeling). 2562 U Den Haag. Tel 070643830 - Westdu.nweg 106-196.
2583 AG Scnevemngeri, Tel 070552600-Dr Letykade 36 (pal aan de haven).
2583 CM Scheventngen, Tel 070-552600
Auto Haag B V..PIetten|kade 14 2515SE Den Haag. Tel 070658307 A—* (tussen Spu./R.|sw.jkseple.n) Werkplaatsen:
Caiandptein 2.2521A8 Den Haag. Tel 070-889255 Seek laan 147.2562 AD Oen Haag Tel 070 634854. Okkernootstraat 82.
2555 ZJ Den Haag. Tel 070233760 Pletienikade 14/ Gouwestraat 2.2515 SE Den Haag Tel 070659870 Stadhoudersptowi47.
2241EA Wassenaar. Tel 01751-10682 Werkplaats Ho»camp*eg/ Stadhouderspleei. 2241EA Wassenaar Tel 01751-17400
