uet begon met een
nsicht uit Dalfsen
Naamplaatje
Graanexporteurs rijden
VS niet in de wielen
Jas Stok bundelt kerkenverzameiaars
Compromis bereikt in Washington
Tankwagen kantelt
op Schiphol
Liaandag 14 januari 198o
TROUW/KWARTET
or Fred Lammers
ND AM Bas Stok, de
43-jarige onderwijzer van
Sjalom(lom)-school in
randijk, was als kind al erg
■waarderig. Zoiets krijg je al
in niet bij je geboorte mee.
aoaat gegeven, gekoppeld aan
1 burgibelangstelling van zijn ou-
genwoirs voor geschiedenis en
ei mi inst, een interesse die ze
waan «ral in de vakanties uitleef-
s °to 'n' bracht Bas ertoe als
"lss£5 hooljongen al met andere
geme :en tegen oude gebouwen,
cenu istelen en jusea aan te kij-
aiiseo in (jan ^e meesten van zijn
imeraadjes.
UJ^en 'u bad ilc bet eeluk, dat mijn vader
centn bij bet onderwijs was en dus
v is In ige vakanties had om ons mee te
dies j men naar allerlei zaken die boeiend
e orgj U-Tijdens die vakanties, met name
van |de Achterhoek, trokken we er met
sta
iderwl
(iets op uit en was het overal goed
ogen en oren de kost geven. Zo
verb! et ik in 1939 als jongetje van drie
matlsi 'n kasteel Doorwerth zijn geweest
0p gens de foto's die bij die gelegen-
zijn gemaakt.
woonden in die tijd in Hillegers-
g. Vader was op de hervormde
in de Nadorststraat, die in de
lagen van '40 weggebombardeerd
sjlln Rotterdam kwam ik in de daar-
te wlgende jaren ook regelmatig in
ymans en de andere musea en van
en zij 'e bezoeken bewaarde ik de nodi-
st folders en kaarten. Kranten en
,r ischriften hadden ook mijn inte-
Ik knipte en ik bewaarde maar.
es werd in schoenendozen gemikt,
moeder keek wel eens bezorgd
de in omvang toenemende sta-
papieren", vertelt Bas.
elljk looi
arm 'dr
als
gemi
ld m<
ods
i bepi
veel
l van
;de ai
leeft
zonde^
n se
.nJn i
een moet aan het eind van de Jaren
i enk zijn geweest dat een buur-
van uw uit baar vakantieadres in Dalf-
ilangsf een kaart stuurde naar Bas en
ijk lezl1 zusje. „Zij kreeg er een van het
üs prrfteel. ik van de kerk in Dalfsen. Of
m ge0|n ouders me nu een duwtje in die
nting hebben gegeven weet ik niet
!er, maar die ansichtkaart bracht
Schd °P bet idee me bU bet verzamelen
ive Milaan richten op kerken. Ooms en
|jtes en kennissen kregen van dat
•ment af het verzoek als ze een
qje uitgingen vooral niet te verge-
k\ mij met een kaart van een kerk te
fitnken Zelf ging ik als ik in een
Idere plaats kwam de boekwinkels
iDe plaatselijke kerk stond altijd
op een fotokaart. Ook in de grote
len werd ik wat dit betreft eigen-
nooit teleurgesteld. Nu moet Je er
is lang naar zoeken. De kaarten-
lens van vroeger verdwijnen meer
ljneer".
^perkte groep
het gezin Stok naar Hilversum
verhuisd, verplaatste het werk-
in van Bas zich naar het Gooi.
»ü»ren deed bij ook, zij het op be-
m hetjejden voet. „Er waren niet zo gek
verzamelaars van kerken en van
nen die zich ermee bezig hielden
je het meestal niet. Nu is het nog
hobby voor een beperkte groep,
ge honderden mensen hier in Ne
land hebben een verzameling op
gebied van kerken, soms ook nog
pecialiseerd in orgels of exteri-
5. Het zijn er wel belangrijk meer
i een kwart eeuw geleden, maar
heeft alles te maken met de hang
r het verleden De belangstelling
r oude kerken wordt de laatste
;n bovendien sterk aangemoedigd
r „Kerkepad" van de NCRV".
tulver
moei
en vei
Jjd mi
waar
werl
verzameling van Bas Stok, die
twintigduizend afbeeldingen om-
Q^y/A is niet zo maar een plaatjesverza-
ïrijf
ie
Bas Stok
..het gaat om de verhalen die erachter zitten
meling. Het is een collectie over de
kerkelijke bouwkunst. In de kerken,
of ze nu in een stad of in een dorp
staan, kun Je de veranderingen die in
de loop der tijden in zo'n gemeen
schap hebben plaatsgevonden, terug
vinden. Daarvoor hoef Je niet eens
zover terug te gaan. Neem nou die
geeformeerde preekkerken van de ja
ren twintig met die enorme banken-
rljen. Dat was toen erg in trek. Nu
moeten we daar niets meer van heb
ben, is er juist een streven de voor
ganger dicht bij de gemeenteleden te
zetten.
Alle kerken interesseren Bas, of het
nu rooms-katholieke, hervormde, lu
therse of christelijke gereformeerde
bedehuizen zijn, basilieken, dromeri
ge gebouwen met sierlijke torentjes
of kerken in strakke lijnen van na de
oorlog. „De enige grens die ik voor
mezelf heb getrokken, is dat het Ne
derlandse kerken moeten zijn. Ik
weet best dat er in Frankrijk prachti
ge kathedralen staan en dat Enge
land enorm mooie parochiekerkjes
rijk is. Maar Je moet als je verzamelt
oppassen niet in de hoeveelheid te
verdrinken".
Hoewel elke afbeelding waar een kerk
op staat uit heden en verleden hem
welkom is, komt Bas ervoor uit dat
die oude, meestal hervormde, kerkjes
die je soms in kleine dorpen vindt,
hem sterk aanspreken.
Luisteren
„Je hoeft er maar te gaan zitten en
luisteren naar wat het verleden te
zeggen heeft over hoe mensen in hun
tijd het geloof in God beleefden. De
grafzerken, de pilaren, de wapenbor
den en de wandkleden, zoals in het
kerkje van Babberich, vertellen een
verhaal. En dat is altijd het verhaal
van mensen in relatie tot hun God,
die ook onze God is. Voorwaarde is
wel dat je de taal verstaat die oude
kerken spreken. Als dat laatste het
geval is, gaan er werelden voor je
open. Die grafzerken bijvoorbeeld.
Daaronder rusten mensen die lang
geleden hebben geleefd, maar dank
zij hun leven leven wij nu. Als je ziet
met welk een geduld onze voorouders
die kerken hebben gebouwd en inge
richt. Wat zijn er niet een kunste
naars. vaak naamloos, jaren bezig
geweest zo 'n kerk te verfraaien met
schilderingen of houtsnijwerk. Ze
hebben allemaal de wil en de liefde
gehad iets moois tot stand te bren
gen. Als je daar stil bij staat moet je
wel respect krijgen voor degenen die
dit tot stand hebben weten te
brengen".
„Helaas ontgaat dat de meeste men
sen. Velen lopen met hun ogen dicht
aan de mooiste dingen voorbij. Toch
gaat het om de verhalen die erachter
zitten. Dat maakt een hobby als ik
heb pas interessant", meent Bas.
Als je je tot de bouwstijlen bepaalt
valt er al veel te ontdekken. „De
Hooglandse kerk in Leiden is daar
een goed voorbeeld van. Dat is ty
pisch een oorspronkelijk kleine kerk
waar men een grote kerk van heeft
willen maken, maar men is nooit
klaar gekomen met die uitbreidings
plannen. Het schip van die kerk is nu
veel te klein in verhouding tot de rest.
Bekender is de toren in Veere, die het
evenbeeld had moeten worden van de
toren van de kerk in Antwerpen. Door
geldgebrek is het er niet van ge
komen".
Slooprage
De verzameling van Bas Stok krijgt
steeds meer geschiedkundige waar
de, omdat veel kerken, waarvan hij
afbeeldingen heeft, inmiddels zijn
verdwenen, niet alleen in de oorlog
maar vooral door de slooprage uit de
jaren zestig. Alleen in Rotterdam zijn
er na 1945 al meer dan twintig kerken
afgebroken. Als je het landelijk be
kijkt wordt de lijst helemaal indruk
wekkend. „Achteraf komt men soms
tot de ontdekking dat er van bepaal
de kerken nooit foto's zijn gemaakt,
zodat die gebouwen alleen in de her
innering voortleven. Diverse keren is
het me de laatste jaren overkomen,
dat ik aan de hand van een ANWB-
kaart, en beslist geen overjarige, naar
een bepaald dorp ging waar een oud
kerkje zou moeten staan. Ter plekke
was echter niets te vinden. Bij na
vraag krijg je dan te horen dat zo'n
kerk recent of iets langer geleden van
het toneel is verdwenen. Aan nadere
bijzonderheden is meestal moeilijk te
komen. Als verzamelaar heb Je dan
weer een kans gemist. Dat zou kun
nen worden voorkomen als er onder
ling meer contact was tussen mensen
die in kerken zijn geïnteresseerd".
Bas Stok heeft daar lang over lopen
(toto: Dirk Kcltlncl
piekeren. Vorig Jaar heeft hij er iets
op gevonden. Het is zijn „Kontakt-
brief voor kerkenverzameiaars die
in het voor- en najaar verschijnt.
Daarin wordt in gestencilde vorm
precies vermeld wat er zoal aan nieu
we kaarten en andere documentatie
over kerken op de markt komt. Met
name kerkbesturen, die kaartense-
ries uitgeven ten bate van een restau
ratie, kunnen (gratis) mededelingen
daarover in het blad van Bas Stok
kwijt. Ook berichten over sloopplan-
nen worden erin opgenomen. Tot nu
toe zijn er twee nummers verschenen.
Voor 3,50 kunnen belangstellenden
zich verzekeren van de toezending
van de „Kontaktbrief" in 1980 (adres:
Jan Eljdenbergstraat 14, Zaandam)
Geen concurrenten
„De reacties die ik op mijn eerste
twee brieven heb gekregen zijn erg
positief. Het is reuze belangrijk, dat
Je als verzamelaar weet waar andere
verzamelaars zitten, want je hebt el
kaar echt nodig. Je kimt nu eenmaal
niet overal tegelijk zijn. Als we in de
zomervakanties oude kerken bezoe
ken ik kan nu eenmaal geen kerk,
die nog niet ken, voorbijlopen zonder
even naar binnen te gaan en de ande
re gezinsleden volgen me dan geluk
kig omdat ze het ook leuk vinden
merken we soms dat we net te laat
zijn om een in beperkte oplage ge
drukte kaartenserie aan te schaffen.
In die „Kontaktbrief" kunnen de ver
zamelaars elkaar nu op de hoogte
stellen. Per giro en anders via de
koster of het kerkbestuur kom je er
dan wel aan. Die kerkbesturen heb
ben er ook baat bij, want zij moeten
hun kaarten zo vlug mogelijk zien
kwijt te raken. Het gebeurt ook dik
wijls dat dat verzamelaars elkaar in
schakelen. Het is gebruikelijk wan
neer Je tegen iets bijzonders aanloopt
er, als dat mogelijk is, een paar extra
exemplaren van te kopen, omdat je
weet dat Je die en die er waarschijn
lijk ook wel blij mee kunt maken. Zo
gaat dat over en weer. Het woord
concurrent zal je me nooit horen ge
bruiken. We zijn collega's"
Onlangs heeft Bas er een enthousias
te collega bijgekregen: een van van
zijn oud-leerlingen, die zo is aange
stoken door de verhalen van „mees
ter Stok", dat hij in diens voetspoor is
getreden". Schitterend vind ik dat",
zegt Bas.
door Mink van Rijsdijk
Sinds enkele jaren worden mannen en vrouwen op
vele vergaderingen, congressen of feesten als er
meer dan vijfentwintig personen aanwezig zijn.
uitgedost met een badge. Een naamplaatje dus,
maar wel een dat zo belangrijk werd geacht dat het
gewone Hollandse woord ervoor in onmin raakte.
Vreemde vorm van deftigheid om en dan vooral
in chic Oxford-Engels over bedddzj te spreken.
Hoe het zij, ik heb, altijd onder protest, diverse
van die apparaten moeten dragen. Ik vind het
ondingen. Ten eerste behoor ik niet tot het type
dat het leuk vindt met de naam op de bloes te
lopen, die er tussen twee haakjes meestal nog knap
door beschadigd wordt ook. Ten tweede druist
mijn gevoel voor verhoudingen en esthetica geheel
in tegen de uitmonstering met een naamplaatje.
Heb je voor de speciale gelegenheid van vergade
ring, congres of feest gezorgd dat alle attributen
behorende bij je goeie goed consequent op elkaar
zijn afgestemd en daar komt dan zo'n in plastic huls
gestoken naamplaatje de toestand even grondig
verstoren. (Om diezelfde reden heb ik trouwens
ook zo'n hekel aan de vriendelijk bedoelde geste
van een corsage).
„Ja maar, een badge is zo functioneel," zullen
organisatoren in koor roepen. „Een kleine herin
nering aan iemands naam kan veel blunders voor
komen." Dat is natuurlijk waar, want er wordt
nogal wat rondgerommeld op dit terrein. Zo hoor
de ik laatst dat minister Pais na afloop van een
onderwijsbespreking niet alleen de namen van de
aanwezigen verhaspelde, maar ze bovendien nog
door elkaar haalde ook. „Tot ziens, meneer Spar-
reboom," zei hij stralend tegen ene Dijkema. De
naast hem staande Sparreboom, die eigenlijk een
Denneboom was, werd er wat timide van. Ik geef
toe dat dit natuurlijk niet zulke dolkomische situa
ties zijn. Waarom in gevallen van twijfel niet
gewoon „dag meneer" of „dag mevrouw" gezegd?
Van het functionele van zo'n naamplaatje ben ik
vooral niet overtuigd om het simpele feit dat ze
bijna nooit te lezen zijn. Al heeft nou nog zo'n
aardige en goedwillende typiste in onbetaalde
overuren die dingen dan ook perfect klaargemaakt
U moet weten dat het merkwaardige verschijnsel
zich voordoet dat gezelschappen die het voor
beschaafd en goedverzorgd verslijten een bedddzj
te verschaffen en/of te dragen niet meer tot de
piepjonge garde behoren. En wie keuvedrentelt er
gemoedelijk met een drankje in de hand en een
léésbril op? Niemand immers, want geen sterveling
wil uitgerekend in een goede, leuke of zakelijk
opperste belangrijke kring languit over de vloer
storten met een leesbril op. In noodgeval uit tasje
of binnenzak snel de bril pakken is ook volstrekt
uitgesloten. Hoe had u zich dat voorgesteld met
een glas in de hand? Ha ha. Bovendien raken er
bosjes mensen danig beledigd of van streek als u
zich niet spoorslags hun naam weet te herinneren.
Dikke problemen dus.
De naamplaatjes-ellende is mij ook niet gespaard
gebleven, en dat dan nog los gedacht van de gaten
in diverse bloesjes. Neem nou die keer dat ik zeker
wist iemand te kennen, maar absoluut de naam was
vergeten. De man stond nogal door te drammen
tegen het feminisme. Ik liet zijn clichés en vooroor
delen maar over me heen tuimelen, kneep mijn
ogen op „scherp" samen en schoof behoedzaam
een stapje dichterbij. Juist toen ik zijn revers op
lees-afstand had genaderd, zei de man: „Wat ruik
je lekker, schatje en wat sta je fijn dicht bij me."
Op hetzelfde moment voelde ik een arm om mijn
schouder en een warm briesje door mijn haar. En
dan te weten dat dit niet op een of ander woest
feest, maar op een degelijk congres gebeurde
Sinds deze ervaring hoeft een bedddzj voor mij
helemaal niet meer, blijven mijn kleren heel en
ben ik een bijzonder gelukkig mens geworden.
WASHINGTON (Reuter, UPI)
De landen die naast de Ver
enigde Staten veel graan ex
porteren zullen Amerika niet
dwars zitten bij zijn graanem-
bargo tegen de Sowjet-Unie.
Op een conferentie in Was
hington hebben zij de verze
kering gegeven de VS te steu
nen, althans niet in de wielen
te rijden.
Aan het gesprek namen behalve de
VS Canada, Australië, Argentinië en
de EG deel. De conferentiepartners
vertegenwoordigen meer dan 90 pro
cent van de wereldgraanhandeL
Na de besprekingen zei de Ameri
kaanse onderminister van landbouw.
Dale Hathaway: „De hier aanwezige
exportvertegenwoordigers beloven
dat hun regering noch rechtstreeks
noch indirect het graan zal leveren
dat de VS aan de Sowjet-Unie ont
houden. In Washington was aanvan
kelijk enige ongerustheid over de
houding van Argentinië. Een Argen
tijnse regeringskrant had gesugge
reerd dat de VS wel medewerking
zouden kunnen krijgen in ruil voor de
boycot als Washington wat minder
kritiek uitoefende op de zaak van de
mensenrechten in Argentinië. Een
woordvoerder van het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken zei
hierover dat de inval in Afghanistan
iets is dat ver uitgaat boven het me
ningsverschil tussen twee landen (de
VS en Argentinië). Op de conferentie
schijnt de Argentijnse vertegenwoor
diger te hebben gezegd dat zijn land
op geen enkele wijze voordeel zou
willen trekken uit de huidige interna
tionale situatie.
Canada
De Canadese premier, Joe Clark,
heeft in navolging van de Amerikaan
se president Carter een reeks strin
gente economische sancties Jegens de
SowjetrUnie bekendgemaakt in ant
woord op de invasie in Afghanistan.
Canada staakt de kredietverlening,
maakt een einde aan de export van
hoogwaardige technologie, herhaalt
dat het geen extra-graan aan de Sow
jet-Unie zal verkopen en heeft andere
maatregelen genomen in antwoord
op de militaire Intervenüe. aldus
Clark.
Ook de culturele uitwisselingen met
de Sowjet-Unie zijn stopgezet. Be
sprekingen om te komen tot uitbrei
ding van Sowjet-vluchten naar Cana
da zijn geannuleerd. Wat de Olympi
sche Spelen in Moskou betreft zei de
premier dat de regering zich afvraagt
of het wel Juist is deze in Moskou te
houden. Zij zal een leidende rol op
zich nemen bij bespreking van alter
natieven met andere landen
SCHIPHOL (ANP) - Een tankwagen
van de KLM-tankdlenst is zaterdag
middag op het platform van Schiphol
gekanteld. Er deden zich geen per
soonlijke of andere ongelukken voor.
hoewel een klein deel van de kerosine
(500 van de 30.000 liter) uit de tankw£
gen stroomde.
De wagen kantelde, doordat de
chauffeur een s-bocht te scherp nam
Op het moment van het ongeluk was
er een vliegtuig in de buurt, dat werd
weggesleept De situatie is niet ge
vaarlijk geweest, aldus de luchthave-
ninspectle In de loop van de avond
werd de auto weer op zijn wielen
gezet.
Man dodelijk aangereden
AMSTERDAM (ANP) Op de hoek
van het Damrak en de Prins Hendrik
kade in Amsterdam is zaterdagnacht
een man omgekomen door een aanrij
ding. Hij werd geschept door een
auto. die daarna doorreed.
Onder redactie van
mevrouw J. Wentink-Frumau
en mr J. J. Wentink
Vragen uitsluitend In envelop sturen naar postbus 507, 2270 AM
Voorburg. Per vraag een gulden In postzegels, het liefst In waarden
van 55 en 45 cent bijvoegen. Beslist niet aan de buitenkant opplakken.
Geheimhouding verzekerd. Briefkaarten worden terzijde gelegd
lag: Wij komen terug op de vakan
tie wij onze ouders in juni zouden
:n aanbieden: een huisje of ap-
ment op een rustige plaats met
icht en mogelijkheden voor tocht-
leest k|u beloofde ons adressen.
iger hJwoord: We willen aantekenen,
Jkerra4w*j11161 pretenderen te stappen in
n en fchoenen van redacteuren en me-
ringêj/erkers die uit hoofde Van beroep
getcPrvar'n£en beel wat meer van rei-
vaak «en trekken afweten dan wij. Men-
mte. idie al wat ouder zijn en de auto
wensen te gebruiken in onbe-
gebied. maar toch veel willen
en genieten van de rust in de
aiweiden. zouden wij willen aan-
ïn: ga een paar weken naar Fiesch
ltserland). Dit is een plaatsje in
Goms. het hogere Rhonedal. aan
~drka Oberalpbahn. een halfuur
:n van Brig. Als de reis van Neder-
naar Brig te lang zou duren, is
I onderbreking in Spiez aan tfe ra
den. Aan de overkant van het Sta
tionsplein zijn een paar hotels met
een prachtig uitzicht, en de volgende
dag kan men rustig naar Brig rijden.
In Brig staat er een Furkatreintje te
wachten voor het laatste traject.
Voor een chalet of iets dergelijks kan
men uitgebreide documentatie aan
vragen bij de Verkerhrsvereln ter
plaatse (wel van te voren, hoewel in
juni alles nog rustig is).
Ook zou u eens contact kunnen opne
men met mevrouw Bekker, Ward-
straat 28. Bemmel(Gld). In Trouw-
kringen is zij geen onbekende en in
Fiesch staat Frau Bekker bekend als
de vrouw die overal de weg weet. Dit
jaar is een tocht met de Furka Obe
ralpbahn speciaal aan te raden, om
dat na september een van de grootste
attracties van dit treintje er niet meer
zal zijn. Elk jaar wordt een gedeelte
van de rails met bruggen, die door
lawines verwoest zouden kunnen
worden, afgebroken en in het voor
jaar weer opgebouwd. Men rijdt dan
tussen metershoge sneeuwmuren of
door een landschap, vooralen van
bergbeekjes en slechts bewoond door
(heel veel) bergmarmotten en herten,
langs de Rhönegletscher. De moei
lijkheden die samenhangen met dat
jaarlijkse uitvallen van vervoer,
hoopt men op te lossen door het inge-
bruiknemen van een lange tunnel on
der de Furka door
Vraag: Graag zou ik iets meer weten
over het Slot Loevestein. Mijn voor
geslacht stamt uit Brakel. dat daar
niet ver vandaan ligt en onze Spaanse
naam zal wel dateren uit de tijd dat
de Spanjaarden het kasteel verover
den (onder Perea) op Herman de Ruy-
ter (ongeveer 1570). Waar kan ik meer
gegevens vinden.
Antwoord: Ik raad u aan contact op
te nemen met het Rijksarchief in Den
Haag. Loevestein was tenslotte een
grensvesting tussen Gelderland en
Holland. Met alle eerbied voor Hen
drik Tollens en zijn beroemde vers:
Waar Maas en Waal tesamen vloeit en
Gorkum rijst van ver... heb ik toch
meer vertrouwen in dat. wat te vin
den is in de bewaarde archieven. Wat
uw naam en uw stamboom betreft: ik
gaf uw naam en uw adres door aan de
vereniging voor genealogie. Die men
sen zullen zo langzamerhand wel ont
zag krijgen voor de belangstelling
van de Trouw-lezers!
Vraag: Is het mogelijk dat er ver
wantschap is: u en ik hebben dezelfde
naam.
Antwoord: Woorden als „mogelijk"
en „waarschijnlijk" mogen eigenlijk
niet voorkomen bij het vaststellen
van familiebanden, al vinden we het
zelf grappig naamgenoten te ontmoe
ten Ook overleveringen in de fami
lies hebben slechts dan waarde, als
men ze kan toetsen aan vaststaande
gegevens. Zo gaat het verhaal, dat
ongeveer in 1405 een horige als vrije
boer zich mocht vestigen onder Zei-
hem op een stuk land dat nog steeds,
al wonen er mensen met een andere
naam ..het Wentink" heet Het zou
leuk zijn te zeggen, dat alle mensen
van die naam afstammen van die vrij
geworden man, maar een paar hon
derd jaar later kwam de boerderij in
handen van een woekeraar die de
bewoners het huis uit gooide en zich
zelf de naam toeëigende. Weg connec
tie met de exhorige! Er waren echter
veel kinderen op de boerderij gebo
ren. die verder uitzwermden over de
hele streek. Zo zijn op het kerkhof in
Drempt veel graven te vinden van de
„Dremptse tak" die met de Steende-
rense tak slechts de naam gemeen
hadden Ook te Middachten is een
dergelijke tak te vinden. Broeder
Goswinus, een ongehuwde lekebroe-
der die voorkomt in de boeken van de
Ridders van de Duitsche Orde van de
Balije van Utrecht, mogen we. Jam
mer genoeg, ook schrappen van het
lijstje voorouders. Zo komen wij ten
slotte niet verder dan een in Zelhem
geboren Derek die in de tweede helft
van de zeventiende eeuw goederen te
Steenderen verwierf. Het eerste echte
Jaartal is 1708 en daarna zien wij,
helaas, geen familierelatie waaruit
blijkt, dat de aardige brief over dit
onderwerp door een verre neef ge
schreven werd. Dit hele verhaal diene
als een illustratie van de moeilijkhe
den. waarmee een serieuze stambo-
mer (want bomen kunnen ze. die ent
housiaste genealogersi te maken kan
krijgen en die hij niet uit den weg
mag gaan met de vermelding van
waarschijnlijkheden en mogelijk
heden.
Reactie op de vraag naar het „flxatlef
voor Heren, genaamd Bulgaartje"
De schrijver van de brief is bang dat
zijn kennissen hem zullen uitlachen,
maar daar is weinig kans op. want
elke lezer van Trouw zou deze brief
geschreven kunnen hebben 45 Jaar
geleden fixeerde hij zijn lokken op
Bulgaarse wijze, maar hij vond de
geur niet zo geslaagd. Ongeveer twin
tig Jaar geleden probeerde hij eens
een flesje vloeibaar stijfsel dat er net
zo uitzag als fixatief en gelukkig geen
luchtje verspreidde. Nu kan hij te
recht in elke kruidenierszaak of su
permarkt Nadelige gevolgen heeft
hij nog niet ondervonden. Zo zie Je
maar: koop toch in de winkel niet,
wat Je op je eigen kelderplankje ziet.
Vraag: Hoe verklaart u het dat een
regenton niet stukvriest als men er
een paal of een boom in zet?
Antwoord: Ik denk dat dat bij een
grote ton niet opgaat en bij strenge
vorst zelfs helemaal niet. Mijns in
ziens wordt de druk van het uitzet
tende ijs door de boom of de paal mee
opgevangen. „Lekepraat" kreeg ik te
horen, maar dat was dan ook het
enige antwoord, want een verklaring
was er niet bij. Verleden Jaar hadden
we in een rechte emmer een paar
takken met bessen gezet voor de vo
gels. Na de vorst zagen we dat al het
water bevroren was geweest en dat
het ijs, niet tegenstaande de grote
bos twijgen de bodem eruit had ge
drukt. Was de emmer taps geweest,
dan zou het ijs een uitweg naar boven
gevonden hebben, volgens een buur
man, ook een leek. Het enige ant
woord. dat ik vermag te geven, ia:
Laat het zover niet komen. Kieper de
ton om en zet hem zo, op een paar
stenen onder een afdakje Als het
voorjaar is. zal er zeker enige lekkage
optreden, maar als het hout wat
zwelt, trekken de delen weer naar
elkaar toe.
Vraag: Voor de Vlaamse radio hoorde
ik iemand allerlei theorieën vertellen
over de manier waarop wij omsprin
gen met de vroege geschiedenis van
de Lage LandenWillibrord zou in
deze streken slechts vis en beslist
geen zielen gevangen hebben Trou
wens Bonifatius werd volgens de
spreker in de buurt van Duinkerken
en niet bij Dokkum vermoord. Karei
de Grote was nooit in Nijmegen ge
weest. Die stad zou door Barbarossa
in de twaalfde eeuw pas gesticht
zijn... De vraag werd tenslotte zo ge
formuleerd: Weten wij hier eigenlijk
iets over?
Antwoord: Trouw staat voor niets:
maandag 20 februari 1978 op pagina 6
vond ik een door Fred Lammers ge
schreven artikel over Albert Dela-
haye. hoofd van het streekarchivarl-
aat van Nassau-Brabant met de kop:
Geschiedschrijving tot 10de eeuw is
van a-z vals.
Een week later, op 27 februari volgde
een reactie van de Leidse historicus
Willem van Es (de man achter Dore-
stadi, eveneens door Fred geschre
ven: Baarlijke nonsens, maar wël
leuk, want als Je de mensen die niet
geïnteresseerd zijn in archeologie, zo
ver brengt dat ze erover gaan lezen
dan heb Je veel bereikt Helaas lees ik
in het laatste artikel niets over Wllle-
brord. Bonifatius en Lebulnus We
houden het voorlopig maar op de
landing van Willibrord te Katwijk (en
op de echtheid van de overgebleven
Wlllibrordputjes). op 754 en Dokkum
en op de stichter van Deventers
mooie kerk. U wéét nu ongeveer waar
u naar verdere publikaties moet gaan
zoeken.
i
