Olympisch
op Van Agt
Bouwvakker vindt
werk te ongezond
FNV: verbreek banden bij
schending mensenrechten
Monument voor vlot 'Sterke Yerke'
RACTOLAN
HOESTTABLETTEN
Jitspraak over financiële steun
Enquête over arbeidsomstandigheden
iteden in Rusland
ichoon' voor
lympische Spelen
>n
Reactie op regeringsnota
Ravage aangericht
door één man in
gemeentehuis Bussum
eldelijke steun
tichting Reinwater
it
Bemanning door thuisfront feestelijk onthaald
ONKYO
Reorganisaties
Philips op
korte termijn
TH-Eindhoven
bespaart energie
Rita
HAANDAG 14 JANUARI 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
eemuan een onzer verslaggevers
iaat ei£N HAAG Het Nederlands Olympisch Comité (NOC) is ongelukkig met de uitspraken van
Inister-president Van Agt over de Olympische Spelen van Moskou. Op zijn wekelijkse
ivaii -rsconlerentie zei Van Agt vrijdag dat de overheid geen financiële steun zal geven aan het
;en pc voor deelneming aan de Spelen, wegens de Russische inmenging in Afghanistan.
loedee
„zielenmassage" atleten te bewegen
niet naar Moskou te gaan.
iament overheidssteun loopt niet recht-
i eeks van CRM naar het NOC. maar
bij de( een zijweg, namelijk uit de op-
ons ee^ngst van toto en lotto. Reden voor
en. fcc-directeur mr. J. Idenburg in een
niet Jctie te stellen dat de overheid geen
Idrage aan de uitzending van een
;en jeg levert. Idenburg: „Er is geen
st in de rijksbegroting opgenomen
oelingi behoeve van de Nederlandse af-
»rdiging naar de Olympische Spe-
voor De financiering van de uitzen-
wordtfg naar de Spelen en de voorberei-
?n ig erop vindt plaats via de Stich-
en oo% Sporttotalisator. Dat is geld van
sport, al denken bepaalde politici
en. gr anders over."
de
n één enburg zei niet dat een ruime meer-
igeninrheid van de politici zich in het
rieden heeft uitgesproken voor het
oopt. nwenden van de inkomsten uit de
kspelen voor het totale welzij nsbe-
Tijdens een ontvangst door CRM van
de Nederlandse wereldkampioenen
van 1979 zei staatssecretaris Wallis de
Vries dat een boycot van de Spelen
een zaak is van de sportorganisaties.
Hij vroeg zich af of het wel verstandig
is om via een boycot in een isolement
te geraken.
„Als het kabinet die verantwoorde
lijkheid niet neemt", zo stelt Van
Thijn verder, „dan is dat een goed
koop gebaar, waarmee men niet de
Sowjet-Unie, maar de Nederlandse
sportlieden treft."
Van onze sociaal-economische redactie
BENEDEN LEEUWEN Niet minder dan 90 procent tot
driekwart van de bouwvakkers heeft vaak of soms last van
belastende arbeidsomstandigheden als kou, tocht, stof, zwaar
werk. sjouwen, lawaai, temperatuurwisselingen en vocht. Niet
meer dan een kwart van de bouwvakkers durft de uitspraak
aan dat ze gezond hun pensioen zullen halen.
Staatssecretaris Wallis de Vries van CRM (links) ontving in hotel
Babylon in Den Haag de Nederlandse wereldkampioenen van het
vorige jaar. Onder de gasten waren ook de heer Idenburg van het
Nederlands Olympisch Comité en de heer Van Zijl van de Neder
landse Sportfederatie (rechts).
Dit zijn de eerste resultaten van een
enquête over de arbeidsomstandighe
den in de bouw, die vakbondsbe
stuurder Jan de Nijs zaterdag be
kendmaakte tijdens het 50-Jarig be
staan van de afdeling Beneden Leeu
wen van de Federatie bouw en hout
bonden. De federatie noemt de resul
taten van de enquête „schokkend".
Afweging
Schade
leine.l
llendfl
t NOC Is het ook oneens met de
lachte van Van Agt om via een
lid-./
4 ENSCHEDE (ANP) Vele ste-
den in de Sowjet-Unie, waaron-
j der Moskou en Kiew, worden in
verband met de te verwachten
i grote aantallen buitenlandse
bezoekers bij de Olympische
3 Zomerspelen „schoonge-
Vijien maakt". Daarbij wordt niet al-
v n leen naar Prostituees en specu-
srk. OJ lanten, maar in het bijzonder
period! 00k naar dissidenten gekeken,
id in di Dit zei de Russische dissident
en wal Kronld Loebarski zaterdag bij
n broe Rusland-manifestatie van
"er- Amnesty International in de
i grote kerk in Enschede. Loe
barski heeft vijf jaar
(1972-1977) in Russische gevan
genissen en werkkampen door
gebracht. Hij woont nu in
West-Duitsland.
Voorafgaand aan de bijeen
komst in de Grote Kerk in En
schede werd een demonstratie-
ve tocht door het centrum van
ippfttnde sta<* gehouden- waaraan en-
biieeiJ ke'e honderden mensen deel-
the3namen In deze stoet werden
■ovencl veel borden meegevoerd met
iat eel namen van mensen die in Rus-
rnmiti sische politieke kampen gevan-
gen zitten. Amnesty Interna
tional beschikt over nauwkeu
rige gegevens van ongeveer
driehonderd van deze gevan
gen. Volgens Loebarski zitten
er zeker tienduizend mensen in
politieke kampen opgesloten.
De uitspraak over een mogelijke boy
cot van de Olympische Spelen is „in
consequent en goedkoop en berok
kent schade aan de actie voor de
mensenrechten". Dit vindt de voor
zitter van het Comité Olympische
Spelen en mensenrechten, het PvdA-
Kamerlid Van Thijn, aldus heeft de
PvdA zaterdag meegedeeld.
Wat Van Agt aankondigt is onduide
lijk, zo meent Van Thijn verder. „Hij
laat de beslissing over een mogelijke
boycot over aan het Nederlands
Olympisch Comité doet zelfs geen
beroep op dat comité, maar kondigt
wel aan dat de subsidiekraan zal wor
den dichtgedraaid. Dat is inconse
quent, omdat de beslissing over een
mogelijke boycot een politieke
verantwoordelijkheid is, die niet kan
en mag worden afgewenteld op het
NOC
en/of individuele sportmensen", al
dus Van Thijn.
Volgens Van Thijn heeft het Comité
Olympische Spelen en mensenrech
ten na zorgvuldige politieke afweging
en inspelend op oproepen van de dis
sidenten in de Sowjet-Unie gekozen
tegen een boycot en vóór een dialoog
over de mensenrechten. In dat stand
punt is, aldus Van Thijn, geen veran
dering gekomen.
De verwarring die de minister-presi
dent nu heeft opgeroepen, zo stelt
Van Thijn verder, is „schadelijk voor
de actie ten gunste van de mensen
rechten en de vrijlating van politieke
gevangenen, en moet zo spoedig mo
gelijk worden opgeheven".
„Of men kiest voor een boycot en dan
spreekt het vanzelf dat geen financië
le steun wordt verleend, en dan mag
van het NOC verwacht worden dat
men aan zo n poltleke uitspraak ge
volg geeft, óf men kiest niét voor een
boycot, maar dan moet men ook niet
tornen aan een financiële bijdrage,"
aldus Van Thijn. Het comité Olympi
sche Spelen en mensenrechten kiest
voor het laatste.
UTRECHT (ANP) - De regering moet in principe bereid zijn om de banden te verbreken met ultv
landen die op ernstige wijze de mensenrechten schenden. Zij moet zoeken naar doeltreffend te hjk twee keer zo hoog is Bijna een
Uit de enquête blijkt verder dat één
op de vijf van de bouwvakkers onder?
doktersbehandeling is. en dat slechts'
één op de drie zich gezond noemt
De helft van de bouwvakkers vindt
dat de kwaliteit van hun werk achter*
uit is gegaan. Een belangrijke ooiV*-'
zaak daarvan is het te hoge werktertr-
po. Dat tempo is hoger dan vroege*
en voor een op de vijf is het pernia-
nent te hoog. Nog minder zijn de.
werknemers te spreken over de ar
beidsomstandigheden. Er zijn veri'
klachten over wasgelegenheid en toi
letten en soms ontbreken die voorzie-
ningen geheel. Andere klachten zijri
hitte, te weinig licht, zwaar gereed-'-
schap, altijd in dezelfde houding -
moeten werken, trillingen en het wer
ken met giftige stoffen.
Ongeluk
Officieel wordt één op de tien bouw*
vakkers per Jaar het slachtoffer van
een ongeluk Maar uit de enquête
blijkt dat dat percentage waarschijn-
gebruiken instrumenten tegen de schending van mensenrechten in het buitenland. De
effectiviteit van dat instrumentarium zal het grootst zijn, als er een internationaal kader voor
komt, en als zoveel mogelijk landen bereid zijn in deze richting te werken.
Dit schrijft de FNV in een brief aan meent zij dat er onvoldoende sprake
de Tweede Kamer die bedoeld is als is van een integrale benadering en
een kritische reactie op de onlangs een analyse van het beleid, gericht op
verschenen regeringsnota „De rech- het verwezenlijken van de doelstel
ten van de mens in het buitenlands ling de schending van mensenrechten
beleid". Hoewel de vakcentrale er tegen te gaan.
waardering voor heeft dat de regering
een zo uitvoerige nota aan het onder- Volgens de FNV ontbreekt het aan
havige onderwerp heeft gewijd, voldoende toezicht op de toepassing
van internaUonale overeenkomsten.
Bepleit wordt het bindend karakter
van convenUes en verdragen te ver
sterken en praktische stappen te on
dernemen om de naleving van de
mensenrechten te waarborgen.
BUSSUM (ANP) Eeen 20-jarige
man uit Bussum heeft zaterdagmid
dag tegenover de Bussumse politie
bekend dat hij in de nacht van vrij
dag op zaterdag de vernielingen in
het Bussumse gemeentehuis heeft
aangericht. De man had zich uit eige
ner beweging bij de politie gemeld en
is Inmiddels in hechtenis genomen.
Hij heeft tegenover de politie ver
klaard de vernielingen alleen te heb
ben aangericht. De politie is bezig
zijn verklaringen na te trekken. Eer
der dacht de politie dat het aantal
daders vrij groot zou zijn.
De politie heeft zaterdag een 25-Jari-
ge man uit Bussum aangehouden op
verdenking dat deze vorige week de
sloten van het Bussumse gemeente
huis vernield heeft. De man heeft
Inmiddels bekend. Hij is, nadat pro
ces-verbaal was opgemaakt, weer op
vrije voeten gesteld.
Verzet
Als praktische middelen om de men
senrechten in het buitenland te waar
borgen. ziet de vakcentrale onder
Het beeld van de kleine Johannes in het gemeentehuis van Bussum is niet ontkomen aan de
vernielzucht.
:dschendam <anp> De
-vangAichting Reinwater krijgt van mlnis-
inkrijlfr Ginjaar (volksgezondheid en
1974 etüeuhygiëne) een stlmuleringssub-
rectojiie van tienduizend gulden. Deze
'79 eejbsidie dient mede ter stimulering
minstqn een dit Jaar door de stichting te
Vanganiseren symposium over de inter-
el mestionale dimensie en de administra-
ngerintfrechtelijke aanpak van het milieu
intastende activiteiten.
t minister onderzoekt of het moge-
Ie is te komen tot een blijvende
tbsidiëring van de stichtine
51P Indhoven ianpi- in een woning door Haro Hielkema
Jiv* Eindhoven is zaterdag de 24-jarige
imerbewoner F. van Hees dood op
jd gevonden. Het stoffelijk over- SCHIPHOL/LEEUWARDEN Op de kust van Bonaire, waar de Friese
vertoont, aldus de politie, geen bemanning van het vlot Sterke Yerke IH half december hun avontuurlijke
esischfc" snoren'" van ^ruJSèhmik'e/ oceaanreis voortijdig moest afbreken, komt binnenkort een herinneringste-
'^Brinden. De man was vrijdagavond en ken aan de tocht van bijna 6000 zeemijlen, een monument in de vorm van het
et lanicht met enkele andere kamerbewo- vignet van de Yerke, een Griekse y met twee pijlen van het ene continent naar
ts op stap geweest en pas om half het ander,
it thuisgekomen. Vandaag wordt
bij hoest eri verkoudheid
snelwerkende makkelijk in te nemen
Haal ze nuuitsluitend bij drogist of apotheker
lees eerst de gebruiksvoorschriften.
de"g<:tie verricht,
ïuldig
ADVERTENTIE
S heef
/an di
Dntrat
et M(
die d
er Lil
id voc
n heef
e alge
i te n<
e-song
■reike
eeftijc
fficiee
De aankoop van HiFi-apparatuur is een
zaak van vergelijken en dan beslissen
Ontdek daarom eerst wal Onkyo
verstaal onder Quartz Lock, Accu-Bias
en Super Servo
2 Jaar garantie
BON
U gelieve mij te zenden documentatie
over de ONKYO apparaten
orkej
U kunt crize bon opsturen in een
enveloppe zonder postzegel aan
Acoustical Antwoordnr 93
'200 VK 's-Graveland
Het thuisfront van de vier
Friezen liet afgelopen week
einde zien dat de oceaanreis
voor hen als een succes wordt
beschouwd, ook al verging het
vlot bij Bonaire, op amper 120
km voor het einddoel, de ha
ven van Willemstad op Cura
sao. Bij de terugkeer van
Guus en Chris Schweigmann.
Leo van der Ploeg en Frits
Riemersma op Schiphol was
het zaterdagmorgen een tafe
reel dat eerder voetballers van
het Nederlands elftal meege
maakt hebben. Knallende
champagnekurken. spandoe
ken. Friese vlaggen en het
massaal gezang: „We got the
whole world in our hand".Op
één van de spandoeken stond
geschreven „Yerke boppe"
(Yerke boven) ook al ligt dat
vlot dat de Friezen zo ver over
de oceaan had gebracht op 50
meter diepte een paar hon
derd meter uit de kust van
Bonaire De supporters in
Friesland hebben niet de
hoop dat het vlot ooit nog
eens boven water komt. en
ook de bemanning koestert
nauwelijks meer die wens
droom. Op Bonaire hebben ze
de moed echter nog niet opge
geven Vijf eilandbewoners
zijn door de Stichting Sterke
Yerke aangezocht om de be
langen van het vlotgezelschap
te behartigen.
Zij sluiten niet uit dat er bij
beter weer (in voor- of najaar)
alsnog geborgen kan worden,
en dat er dan mogelijk toch
nog wat materiaal naar boven
komt dat tijdens de reis is
verzameld.
Herinneringen
Alleen de dagboeken, het
milieujournaal en een stuk of
dertien foto- en diarolletjes
vormen de blijvende herinne
ringen aan de trip. Zo'n zeven
tig rolletjes dia- en fotorollet
jes zijn in de golven verdwe
nen. Toch rekenen de Friezen
erop met het materiaal dat
op het eerste deel van de reis
(van Harlingen naar de Cana-
rlsche eilanden) is verzameld
en dat op Gran Canaria aan
land is gezet in de loop van
het Jaar een film uit te kunnen
brengen „Bovendien treedt
nu de tweede fase van het
reisplan in." aldus bioloog
Frits Riemersma. „Wij heb
ben tijdens de reis de vervui
ling van de oceaan geobser
veerd. Komend jaar willen we
onze bevindingen uitdragen
Het milieu was de hoofddoel
stelling van de reis van de
Sterke Yerke. Wij proberen de
mensen ervan te doordringen
dat het met de vervuiling van
de oceaan (ook buiten de
drukke scheepvaartroutes)
niet langer door mag gaan. We
zijn door enorme olievelden
gevaren."
De aankomst op Bonaire be
tekende het einde van een
maandenlang verblijf van de
vier op het kleine vlot. Toen ze
half oktober de Canarische ei
landen verlieten voor de over
steek naar de Antillen, schreef
Leo van der Ploeg in zijn dag
boek. „na bijna een maand
aan de wal te zijn geweest
moeten we weer wennen aan
het leven op zee Ik slaap
slecht. Onwillekeurig laat je
Je toch weer beïnvloeden door
die haastige maatschappij en
daarvan hadden we op het
eerste traject net een beetje
afstand genomen."
„Erg veel mensen hadden ons
van tevoren gewaarschuwd
dat we elkaar, als we twee
weken op zee zouden zitten,
wel de koppen in zouden
slaan. Maar we hebben totaal
geen moeilijkheden gehad
We moesten wel eens iets uit
praten.maar het werd nooit
slaanderij. Sterker: Toen we
op Bonaire kwamen het
zelfde hadden we op de Cana
rische eilanden ging ieder
weer zijn eigen weg Toen
kwamen Juist de problemen,"
aldus Chris Schweigmann. die
de goede verstandhouding op
het vlot ondermeer toeschreef
aan de langdurige gezamenlij
ke voorbereiding op de reis
Binnen de stichting, die de
oceaantocht van de Sterke
Yerke organiseerde, wordt al
over een tekort van zo'n 30.000
gulden gesproken, dat is gele
den als gevolg van het voortij
dig beëindigen van de reis. Tal
van bedrijven hebben de reizi
gers financieel gesteund,
maar de bergingspogingen op
de Antillen hebben de stich
ting zwaar in de rode cijfers
gedrukt. „We hopen op geld
schieters." zegt Henk van
Dam, voorzitter van de stich
ting. „Pas over een paar
maanden kunnen we iets over
onze financiële situatie zeg
gen." Bij de huldiging in Leeu
warden afgelopen zondag be
loofde het gemeentebestuur
van de Friese hoofdstad het
Yerke-project subsidie en ook
inwoners van Leeuwarden
derde van de betrokken werknemers
wijt dat aan toeval, maar 44 procent'
meent dat het aan het werk ligt Ook'-
de oorzaken van gezondheidsklaclvw
ten wordt voor de helft op het werk
geschoven.
Over de toekomst zijn de werknemers
in de hout- en bouwnijverheid tame-i
lijk somber. Veel werknemers zijn on
zeker over hun baan. en een op de
tien is het afgelopen jaar onvrijwillig
werkloos geweest. Ruim 37 procent
zou liever om gezondheidsredenen
een ander beroep uitoefenen, maar zli
schatten de kans op ander werk niet
hoog. Slechts acht procent van de
werknemers zou willen dat hun kin-
meer mogelijkheden tn het geven van deren hetzelfde beroep zouden kiezen
ontwikkelingshulp aan de armste als zijzelf Een ruime meerderheids*
groepen en aan landen waar mensen van 63 procent zou dat allerminste
verhongeren of te arm zijn om be- toejuichen.
hoorlijk ln leven te blijven. In bepaal
de gevallen kan het volgens de FNV
gewenst zijn om als regering steun te Mogelijk 1000 man Weg
geven aan de opbouw van het verzet. 4
•r
Van onze redactie economie
AMSTERDAM Philip^,
zal donderdag reorganisatie-*,
plannen bekendmaken voor
de vestigingen in Stadska>
naai, Winschoten, Heerlen enC
Heer (bij Maastricht).
Bij de vier vestigingen zouden in to-^.
taal duizend arbeidsplaatsen verl<*«#
ren gaan. zo wist de Volkskrant zaU*r^:.
dag te melden. Bij Philips wil men
in afwachting van de mededelingen
van as. donderdag geen enkel**
commentaar geven op de circuleren-
de berichten. Ook de vakbonden ge-
ven er de voorkeur aan tot donderdag
te wachten.
De grootste klappen zouden vallen in
de beeldbulzenfabriek te Stadska- 1
naai waar 500 600 arbeidsplaatsen
verloren zouden gaan. In Winschoten
(onderdelen voor zwart-wit tv's) en
Heerlen zou het gaan om een verlies
van gezamenlijk 200 banen en in Heer
ook om 200 arbeidsplaatsen.
Dat er in de vier vestigingen proble
men zijn. is overigens al langer be
kend. In november maakte de raad
van bestuur bekend de problemen bij
deze fabrieken „in hun onderlinge
samenhang" te willen bezien
De FNV vindt dat de overheid geen
steun of garanties moet geven aan
ondernemingen die opereren in lan
den waar de mensenrechten worden
geschonden Als de overheid zelf is
betrokken bij activiteiten ln het bui
tenland. zou erop moeten worden toe
gezien dat aan bepaalde voorwaar
den is voldaan.
Genoemd worden het nlet-discriml-
neren van werknemers op grond van
herkomst, nationaliteit, ras. geloof of
politieke overtuiging, het respecteren
van het recht van vereniging van de
werknemers, het erkennen van vak-
bondsrechten. materiële en sociale
voorzieningen.
ADVERTENTIE
stelden geld beschikbaar
Het is niet onwaarschijnlijk
dat er ooit nog eens een vierde
Sterke Yerke op het water zal
verschijnen. Drie van de vier
Friezen die nu de Atlantische
oceaan overgestoken zijn.
voelen er veel voor een soort
gelijk onderzoek naar de ver
vuiling van de Stille oceaan
uit te voeren. Alleen Guus
Schweigmann houdt het vlot-
varen nu wel voor gezien.
Van onze correspondent
EINDHOVEN - De elf dagen sluiting
van de Technische Hogeschool in
Eindhoven tussen kerst en nieuwjaar
heeft een besparing van 130 000 gul
den opgeleverd Dit bedrag bestaat
uit 300 000 kubieke meter besparing
op gas en 450 000 kilowattuur aan
minder verbruikte elektriciteit.
Ook de al langere tijd durende actie
op de Technische Hogeschool Eind
hoven om energie te besparen blijkt
een succes Vorig Jaar werd ln verge
lijking met 1978 16 pet bespaard op
het gas. 20 pet op het elektriciteitsge
bruik en bijna 50 pet op het water
Honderden Friezen, bloemen en champagne, kortom, een groots welkom voor de
bemanning van de Sterke Yerke. Van links naar rechts: Guus Schweigmann. Frits
Riemersma, Chris Schweigmann en Leo van der Ploeg.
„Ik neem zijn gesnurk op de band op.
Dan kunnen we straks kijken of hi^-I
zichzelf herkent".
