De dag dat de stoppen doorsloegen legering werkt niet mee aan Olympische Spelen in Moskou Tekening van een lezer Trouw Commentaar POLITIEK }ver de schreef? Kortere studieduur op universiteiten al op 1 september Marva's gaan dienst doen op zeeschip Kabinet wil naar minder overwerk schapekaas goed voor de maag swart boek boksen stuur 'n brief J ZATERDAG 12 JANUARI 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET ,Met dieven vangt men dieven" is piet alleen een volkswijsheid. Ook Ie politie en de justitie kennen leze wijsheid en maken er in de iraktijk gebruik van. De scherp zinnige. rustig combinerende en f")C Reducerende en met een groot psy- hologisch inlevingsvermogen toe- eruste politieman van het televi- iescherm bestaat in werkelijkheid derlai auwelijks De politie moet het. met m zaken tot een oplossing te °Wi19 unnen brengen, veel eerder heb- ?rhag! en van informatie en tips uit de fide v ringen van (al of niet toevallig) de w igewijden, die op hun beurt ook belangen kunnen hebben bij verstrekken van die inlich- ngen )at is allemaal niet nieuw en in die Fnu n 's er °°k Seen reden om al te uten eftig te reageren op het besluit er Nitan de Amsterdamse justitie om e tele c^ruik te maken van de diensten an Pa an bijan twee gevangenen om wat meer etenea" de weet te komen in het met reise|eel onduidelijkheden omgeven t min n(jerzoek tegen de narcotica-bri- r jade van de Amsterdamse politie. lisschien is het wel onvermijde- jk dat er zo gehandeld wordt en iet gaat warempel niet om geringe aken. Maar de zaak blauw-blauw laten ian natuurlijk ook niet. Het be zwaar is namelijk dat deze praktij- n zich steeds verder ontwikkelen in feite oncontroleerbaar zijn. t is niet of nauwelijks mogelijk kteraf (bijvoorbeeld door de tèter bij de openbare behande- g van de strafzaak) vast te stel- in hoeverre de politie en het lenbaar ministerie over de ireef zijn gegaan, egegeven: een deel van de cri- naliteit in Nederland en denk maar vooral meteen aan de t tw graf gin it e zware jongen van de internationale heroïnehandel krijgt een steeds grimmiger gezicht en treedt steeds harder op. Het is dan ook haast onontkoombaar, dat de zaken ge- lijk op gaan. De criminaliteit har der? Dan ook de politie. Hoe verklaarbaar dat op zichzelf mag zijn. de ontwikkeling is er niet minder verontrustend om. Een ontwikkeling die zo in de sfeer van de vanzelfsprekendheid getrokken wordt (en dus vrijwel onbesproken blijft) draagt grote gevaren in zich. Het is mede de taak van de rechter bij de beoordeling van de zaak te oordelen over de kwaliteit van het aangedragen bewijsmateriaal en de wijze waarop dat materiaal ver kregen is. Maar dan is het toch ook wel noodzakelijk, dat de rechter de feiten en de kennis krijgt om dat te beoordelen. De politie mag zich zelf niet meer bevoegdheden toekennen dan haar in het wet boek zijn toegekend en dat dient voortdurend gecontroleerd te wor den, anders heeft zo'n wetboek geen enkele zin meer. Het is in Nederland al eens voorge komen, dat de politie zich van agenten-provacateur bediende om een zaak tot oplossing te brengen (een methode die tot in hoogste instantie min of meer van een rechterlijke zegen is voorzien) en nu is dan gezinspeeld misschien zelfs meer dan dat op officiële steun aan een verzoek om gratie verlening aan gestraften met het doel een aantal raadsels op te los sen. Het lijkt ons dat de wetgever (dat is: parlement en regering) deze zaak niet onbesproken mag laten en aan een praktische en pragmatische ontwikkeling overla ten. Daardoor staan toch te grote principiële belangen op het spel. ka d: ook op^ DEN HAAG Minister Andriessen van financiën heeft op een moment, dat iedereen zijn hoofd nog vol had over de proble men rondom de kernbewapening, onmiskenbaar de lijnen getrokken voor het kabinetsbeleid van de komende maanden. Met straffe hand en met een houding van: hier sta ik, ik kan niet anders, heeft hij een onwillige ministersploeg op het spoor gezet van wat zonder overdrijving een staaltje crisispo- litiek van de bovenste plank kan worden genoemd. Wie de feiten rustig op zich in laat werken, kan tot geen andere conclu sie komen. Want ga maar na: 1. Een loonpauze van twee maanden Op zichzelf klinkt dit niet zo alarme rend Een pauze geeft nog hoop voor de toekomst. Maar in het verlengde hiervan ligt. nu nog niet uitgespro ken. maar toch onherroepelijk een. een: 2. Machtigingswet, die het kabinet de benodigde armslag moet verschaffen voor wat steevast genoemd wordt een samenhangend pakket van maatre gelen om het vereiste aan de „crisis omstandigheden aangepaste beleid van de grond te krijgen. Het zwaarste onderdeel van het pakket zal onge twijfeld zijn een reële koopkrachtda ling voor iedereen, weliswaar een ge ringe. maar toch. 3. Een bezuiniging op de overheids uitgaven van vier miljard gulden. Men moet werkelijk al heel diep door de economische inzinking geschokt zijn om het realiteitsgehalte van een dergelijk omvangrijk pakket te diep ste tot zich te kunnen laten doordrin gen. Toen de fractievoorzitter van de VVD. Rietkerk, nog geen week gele den op grond van dezelfde cijfers aanvullende ombuigingen bepleitte van twee k drie miljard gulden, werd dit in de kranten afgedaan als een één kolomsberichtje. Niemand geloofde er echt in. Zelfs geharde politici als Lubbers, en later ook een deel van zijn fractie, waren eerder deze week geneigd hun schouders op te halen, toen Andriessen op een besloten bij eenkomst zijn sombere verhaal deed. Op papier mocht het dan allemaal wel kloppen, maar dit kon toch echt niet en in een naburig Chinees eta blissement heeft een ontredderde fractie nog tot laat in de avond zitten nakaarten. door Willem Breedveld een dat. De gordijnen werden keurig dichtgeschoven en de meeste auto mobilisten hielden als vanzelf hun gaspedaal in bedwang. Het zag er echt beroerd uit. Maar nauwelijks een paar maanden later was iedereen het weer vergeten. De olie bleek toch weer rijkelijk te vloeien en sindsdien was het weliswaar alles matiging wat de klok sloeg, maar toch wel zo, dat iedereen er jaarlijks een beetje beter van werd. En nu zou het ineens echt mis zijn? De computers van het Centraal Plan bureau zeggen van wel. Zij hebben uitgerekend, dat mede als gevolg van de stijging van de olieprijzen, de eco nomie dit jaar grondig in het slop dreigt te geraken: minder consump tie, minder produktie. een daling van de bedrijfsrendementen en stijging van het financieringstekort van de overheid. maar in één adem door de eis vap viéf miljard gulden aan bezuinigingen op tafel gelegd. Op papier is dat simpel gesteld Maar in werkelijkheid kan men zich nauwelijks voorstellen wat er zo al niet overhoop moet worden gehaald om dat bedrag boven water te krijgen De gemakkelijkste weg. namelijk het leeuwedeel van het be drag vinden op de sociale voorzienin gen. is afgesloten. Want hoe er ook gemopperd is op de zogenaamde kor- tingswetten die in december in de Tweede Kamer zijn aangenomen, zij maken het onmogelijk de uitkerings trekkers zwaarder te treffen dan de loontrekkenden. Het leeuwedeel zal bijgevolg uit de overheidsuitgaven moeten komen: invoering van het profijtbeginsel, temporisering van overheidswerken en noem maar op. Men hoort minister Pais (onderwijs) al voor de zoveelste keer brullen. Ei gelegd Verliezer Albeda (links) naast onwrikbare Andriessen Aan de slag Klopt niet En om één of andere reden lijkt er ook inderdaad iets niet te kloppen. Een crisis komt toch niet zomaar uit de lucht vallen. Toen Joop den Uyl bij de eerste oliecrisis de gedenkwaardi ge woorden sprak, dat deze tijden niet weer zullen keren, geloofde ieder- Het zijn met name die twee laatste gegevens, die bij minister Andriessen zowat alle stoppen deden doorslaan. Met die gegevens is hij driftig aan de slag gegaan; met een voortvarend heid waarbij hij zich zelfs niet ontzag grotendeels op de stoel te gaan zitten van de minister van sociale zaken. Albeda. Het zou in de lijn van deze laatste minister hebben gelegen langs de weg van overleg tot goede afspraken te komen met de sociale partners. Albeda wordt wel de vader van de overlegeconomie genoemd. Daarin gaat het erom zoveel mogelijk mensen, met name ook de vakbon den, zoveel mogelijk te laten delen in de verantwoordelijkheid voor het rei len en zeilen van de economie. Loonmaatregelen staan haaks op zo'n beleid. Zij ontslaan de vakbewe ging van haar verantwoordelijkheid voor de economie. ZIJ verslechteren het sociale klimaat, waarmee weer de basis wordt gelegd voor een verdere uitholling van de matigingsbereid heid van de vakbondsleden. Inhaalef fecten lijken daarom na een periode van bevriezing bijna onvermijdelijk en wat is men er dan per saldo wijzer van geworden? Verloren Minister Albeda heeft echter de be slissende ronde verloren. Voor een deel kwam dat doordat de vakbewe ging hem in de steek gelaten heeft. Was de top van de FNV al te beducht voor sommige bonden en/of actieco mités? Hoe het ook zij, de FNV bleef ondanks de gewijzigde economische omstandigheden bij haar looneisen. Sterker nog, er was een neiging de cijfers van het Planbureau aan de laars te lappen. Maar voor een deel verloor Albeda ook, doordat Andriessen onwrikbaar bleek. Wat er ook zou gebeuren, de bedrijfsrendementen en het financie ringstekort moesten absolute priori teit hebben. In die benadering past het niet risico's te nemen ter zake van de loonontwikkeling en past het ook niet allerlei wensen te honoreren, die de vakbeweging er wellicht toe zou den kunnen brengen een grotere ma tigingsbereidheid aan de dag te leg gen. Of anders gezegd: Albeda had afgelopen donderdag nog niet zo gek veel te bieden Die slag moet nog worden geleverd. Maar de eerste zet ten dooningreep en vier miljard be zuinigen) waren voor Andriessen Op zichzelf passen die eerste zetten goed in de filosofie van de minister van financiën. In de afgelopen Jaren heeft hij één en ander maal tot uit drukking gebracht, dat de overheid niet zo gek veel van de vakbeweging kan en mag verwachten. Een al te groot matiglngsbeleid vindt hij daar om „niet realistisch". Bovendien ls Andriessen beducht voor wat hij noemt „het groepsegoïsme" en de „fragmentatie" in de samenleving. Vandaar dat hij veel eerder dan Albe da geneigd is een looningreep onver mijdelijk te noemen. Simpel Daarnaast heeft Andriessen toch Het ei is echter gelegd en zoveel ls zeker dat onze minister van financiën daar met geen tien paarden meer vanaf te brengen ls. Bestek 81 heeft hij ook door de diepste dalen heen verdedigd en het moet al raar gaan wil hij nu water in de wijn doen. Dit ondanks het misnoegen van Albeda.' •die al geringschattend gemompeld heeft: „allemaal cijfers." Een terechte kanttekening, want is zo'n operatie inderdaad nodig? De VVD en de werkgevers en bankpresident Zijlstra over de schouders van Andriessen meekijkend, vinden van wel. De vol gelingen van de grote econoom Key nes kijken echter bedenkelijk. Zij zijn beducht dat deze bestedingsbeper king weieens een neerwaartse spiraal in werking zou kunnen zetten. En waarom zou men dat risico ne men? Omdat een getal als het finan cieringstekort een geur van heilig heid verspreidt? Hoe heilig dat getal is. hangt met name af van de vraag of de nu gesignaleerde inzinking; een tij delijke is of een blijvende. In het laatste geval heeft Andriessen gelijk. In het eerste de Keynesianen. Maar die vraag moet nog worden beant woord. In afwachting daarvan heeft Andries sen het gelijk van in de traditie worte lende zekerheden. Het klinkt solide tekorten te willen wegwerken en het lijkt lichtzinnig die op te laten lopen. Keynesianen hebben het wat dat be treft moeilijk, omdat zij al gauw ais verkwistend te boek zullen staan Maar het zijn desondanks de Keyne sianen geweest, die uiteindelijk het Juiste antwoord wisten te geven op de crisis van de Jaren dertig Zo zeker zijn zekerheden ook wel weer. |an onze parlementsredactie ik hei^N HAAG De Nederlandse regering wenst geen financiële Verantwoordelijkheid te dragen voor de deelname van Neder- indse sportlieden aan de Olympische Spelen in Moskou. Dit verband met de recente inval van de Russische troepen in "jlfghanistan. jremier Van Agt deelde dit besluit n de ministerraad gisteren mee. De iderlandse overheid kan aan deze pelen niet meewerken omdat, aldus remier Van Agt. de Sowjet-Unie er ■schijnlijk grote propaganda mee jat bedrijven, wat juist na de recen- inval in Afghanistan, niet aan- dbaar is. de individuele sportlieden zelf fn. moeten zij wat de regering be- 't voorlopig zelf uitmaken. Moeten een belerende toon tegen deze ondige mensen aanslaan, zo vroeg emier Van Agt zich af. Hij legde er t nadruk op dat de Nederlandse 'erheid de sportlieden niét kan ver- kunieden naar Moskou af te reizen. _v_].aarover heeft de Nederlandse over ly1-11 (id niets te zeggen en dat is nu juist egaa t leuke in dit land. Er bestaat hier lllSSI en staatssport. rhor r. van Agt gaf wel toe dat hij, als m de vraag als burger gesteld zou irden. hij niet aan een wielerwed- dit ijd in Moskou mee zou doen onder en e« huidige omstandigheden. De pre- ho er meent dat sport en politiek ook vern Et te scheiden zijn van elkaar, begel He scheiding behoort er wel te zijn. iar feitelijk blijkt die er niet te zijn. it doorgaan van de Spelen onder de lidige omstandigheden heeft voor Sowjet-Unie grote positieve poli- ncerl waarde."aldus de premier. Hij jeluk n niet meedelen of. en zo ja. hoe en na de directe financiële betrokken- ;ter v ij van de overheid bij de Olympi- is e je Spelen is. Tekeningen, bij voorkeur in liggend for maat. sturen aan Trouw, jury politieke prent, postbus 859, 1000 AW Amster dam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden Voor geplaatste prenten is er een boekenbon. Nederland vindt wel dat de Europese Gemeenschap ten aanzien van graan- exporten en ten aanzien van de leve ring van hoogwaardige technologie zich zeer terughoudend moet opstel len in navolging van de exportstop die de Verenigde Staten op dit punt heeft uitgevaardigd. Maar deze sanctiemaatregelen zullen uitsluitend worden genomen als ook de andere Europese landen daarmee instemmen. Ten aanzien van de situ atie in Afghanistan zal Nederland voorts extra hulp geven om de vluch telingen uit dit land die in Pakistan aankomen op te vangen. Voor welk bedrag is nog niet precies bekend. Het overleg in Europees- en NAVO- verband over de te nemen sancties ten aanzien van de Sovjet-Unie en Iran zal de komende week worden voortgezet en dan zullen de definitie ve besluiten worden genomen. Minister Gardeniers van CRM moet dat nog uitzoeken. Voorzover bekend geeft haar ministerie echter geen di recte daarop gerichte subsidies voor de uitzending van sportlieden naar Moskou. De gelden hiervoor worden over een periode van vier jaar verza meld door het nationaal Olympisch comité, die de bedragen daarvoor ontvangt uit de Tot- en Lotto-op brengsten. Deze opbrengsten worden via een bepaalde verdeelsleutel aan de verschillende sportorganisaties toegewezen en op zich heeft het mi nisterie van CRM wel enige bemoeie nis met deze toewijzing. Van onze parlementsredactie DEN HAAO Het kabinet heeft gisteren besloten de studieduur aan universiteiten al met ingang van 1 september te beperken. Premier Van Agt sprak de hoop uit dat de Tweede Kamer het wetsontwerp hiertoe spoe dig zal willen goedkeuren De raad ging akkoord met de al eer der gepubliceerde tekst van een wets ontwerp dat de invoering van een zogenaamde tweefasenstructuur mo gelijk zal maken. Dit betekent dat in de toekomst alle studenten aan uni versiteiten en hogescholen na een cursus van vier jaren met een maxi male uitloop van twee Jaren zullen moeten afstuderen en een doctoraal diploma verkrijgen. Een aantal afgestudeerden van de eerste fase zal daarna nog een specia lisatie kunnen volgen gedurende ten hoogste een of in een enkel geval ten hoogste twee Jaren. Bij de tot standkoming van het wetsontwerp heeft overleg met de academische raad en vele anderen uit de universi taire wereld een belangrijke rol ge speeld. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM - De Konink lijke Marine begint volgend Jaar een proef met marva's op zee. Het ligt in de bedoeling, dat ongeveer twintig vrouwen in 1981 zullen meevaren op H. M. Zuiderkruis, een bevoorra dingsschip. Er hebben zich ze venenvijftig vrouwen, die al in dienst zijn bij de marine, opge geven voor het experiment. De Marine wil met deze proef nagaan welke problemen en mogelijkheden zich voordoen bij het Inschakelen van vrou wen in varende functies Het onderzoek is aldus een be richt in de Defensiekrant een rechtstreeks gevolg van de be leidsbeslissing dat in principe alle functies in de krijgsmacht toegankelijk moeten zijn voor vrouwen. Het ls de bedoeling van de marine de vrouwelijke schepelingen in functies te plaatsen die tot nu toe door mannen worden bezet. DEN HAAO Het kabinet heeft gisteren besloten de Sociaal-Econo mische Raad om advies te vragen over de mogelijkheid het overwerk te beperken. Het wil aldus tot een billij ker verdeling van de beschikbare ar beid komen Op grond van de Arbeidswet 1919 kan tot nu toe nog vijf en een halve dag per week worden gewerkt. Dit houdt in dat bij voorbeeld in kantoren en fabrieken of werkplaatsen 48 uur per week mag worden gewerkt. In de meeste CAO's is op dit moment een maximale werkweek van veertig uur opgenomen. Zonder vergunning mag dus acht uur per week worden overge- werkt. „Vroeger wisten de mensen al dat een baby van schapemelk bleef leven en van koeiemelk dood ging." zegt Carolien van Zaten. Zij heeft met haar man een scha- penbedrijf in Friesland. ..Schape kaas is goed voor maagpatiënten. De melk van schapen bevat ly- nolzuur. een onverzadigd vet zuur. Het gehalte van dat zuur is in schapemelk tweemaal zo hoog als in koeiemelk." Het bedrijf van de familie Van Zanten bevat 480 schapen. De schapen worden, net als koeien, met de machine ge molken. „In het begin waren de schapen bang voor de 'melkmo len'." vertelt boer Van Zanten. „Nu vechten ze erom machinaal gemolken te worden." De belangstelling voor schape melk en kaas is nog niet zo groot. Alleen in reformwinkels en kaas- speciaalwinkels verkopen ze de schapeprodukten. Voedingswin kels van Turkse en Marokkaanse orgine hebben ook in Nederland interesse voor schapekaas. Veel meer belangstelling bestaat er voor de schaapskudde. Op de Gooise hei zal binnen afzienbare tijd een schaapskudde ronddwa len. Niet. zoals in Drente, als toe ristische atractie. maar uit zorg voor de natuur. Volgens de des kundigen zou een schaapskudde een waardevolle bijdrage leveren aan een goed beheer van de hei develden. De Zeeuwse gemeente Aarden- burg heeft daarentegen net het subsidieverzoek van een schaap herder af gewezen. De burge meester „Wil je een schaapskud de? Oké! Maar kom dan niet bij de gemeente om geld." De burge meester noemde de schaapskud de verder „te gek om los te lopen". In tegenstelling tot de zwervende schaapskudde kosten de schapen van de familie Van Zanten de overheid geen cent. Elk schaap levert per melkafscheiding toch nog vrij veel melk. De Van Zan te ns maken er drie-kilo-kaasjes van. Daarin wordt soms knof look, bieslook, groene of gewone pepers verwerkt. Het melken van een koe levert wel veel meer melk op, maar voor een kilo kaas heeft men tien liter koeiemelk nodig en maar vijf liter schapemelk. He laas geeft de overheid alleen voor koeiemelk een bepaalde garan tiesubsidie. niet voor schape melk. Het is een bepaald vooroordeel, dat de Nederlandse mensen geen schapeprodukten eten. volgens de schapeboer. HIJ hoopt dat langzaam maar zeker te doorbre ken. „Vooral de mensen die naar het buitenland gaan en dóór in aanraking komen met schape melk. kaas of vlees, krijgen de smaak te pakken en zullen het ook in hun eigen land willen eten." „Dat ik bewaard moge worden voor een nieuwe baan in de tex tiel". zegt Kees de Jong. één van de schrijvers van het SWArt- BOek, een boek over de onder gang van de SWABO-textielfa- briek in Tilburg. In 1958 werkten er in Tilburg 18.000 mensen in de wol. twintig Jaar later zijn dat er nog maar 1.200. Het boek vertelt over de laatste acht maanden van de SWABO. Het is geen vrolijk verhaal, want de SWABO ls er niet meer na die acht maanden. Honderddertig werknemers staan op straat. Toch is het geen verhaal waar Je alleen maar moedeloos van wordt. Het beschrijft niet alleen de schokkende feiten, maar ook de onderlinge verhoudingen tus sen werknemers, werkgevers en de overheid. En dat maakt het boekje zo interessant. De groep ex-SWABOmedewer- kers zijn te bereiken op het Be- sterdplein 4 in Tilburg. De eerste vrouwelijke straatvegers aan het werk in Rome. In Italië werden tot voor kort geen vrouwen toegelaten tot dit ambt. In Nederland struikel je ook niet over de straatveegste». In Den Haag schijnen er twee te werken. Een zeventienjarig Deens meisje, aan wie was geweigerd in een boksclub tegen een man te bok sen wil deze zaak voorleggen aan het Deense emancipatiecomité voor gelijkwaardigheid van man nen en vrouwen Lis Pedersen. die tot nu toe alleen tegen vrou wen heeft gebokst, zei dat ze te gen mannen wilde uitkomen om meer vrouwen te interesseren voor de bokssport en hen daar door te bewegen deze sport ook zelf te gaan beoefenen. Ngoeyen Tran Hoeyen, een zes tigjarige Jounalist, geboren in Noord-Vletnam en stammend uit een geslacht van letterkundigen, wordt sinds juni 1978 in Vietnam gevangen gehouden zonder In staat van beschuldiging gesteld of berecht te zijn. Zijn vader was onder het Franse koloniale be wind districtsrechter, maar van de zoon wordt ook wel beweerd dat hij werd opgevoed door „een communistische patriot" die na jaren van gevangenschap door de Franse machthebbers onder hulsarrest werd gehouden. Na de splitsing van Vietnam in 1954 be hoorde Ngoeyen Tran Hoeyen tot de vele Vletnamezen uit het noor den die besloten zich in het zui den te vestigen. 8chrijvend onder het pseudoniem Cao Olao werd hij later een prominente figuur onder Journalisten en auteurs in Zuid-Vletnam en trad hij op als raadsman en bemiddelaar voor buitenlandse Journalisten Onder het bewind van Nog Dinh Dlem werd Nogoeyen Tran Hoeyen in 1956 korte tijd gevangen gehou den: hij zou communist zijn Na de machtsovername in Zuid-Vlet nam in april 1975 raadden enkele ex-collega's hem aan het land te verlaten. Hij zou hierop niet inge gaan zijn. omdat hij in Vietnam wilde blijven en voortgaan met publiceren onder de nieuwe rege ring. Voor zijn arrestatie ls geen officiële reden opgegeven, maar aangenomen wordt dat die ver band houdt met zijn vroegere re- léties met schrijvers die nu in het buitenland wonen. Ngoeyen Tran Hoeyen zou kort geleden zijn overgebracht naar een gevangen kamp in het noorden van het land: zijn gezondheidstoestand zou tijdens zijn gevangenschap verslechterd zijn. U kunt het best in het Engels een beleefd verzoek om de on middellijke en onvoorwaardelij ke Invrijheidsstelllng van (Engel se spelling) Nguyen Tran Huyen richten aan His Excellency Pham Van Dong, Prime Minister Prime Minister's Office Ha noi, Socialist Republic of Vietnam.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 5