uidafrikaanse deserteurs
emonstreren in Amsterdam
College Rheden wil steun aan
Bond tegen Vloeken intrekken
lit brieven van lezers
Goudzwaards reactie
veroordeelt zichzelf
ienstweigeraars willen niet voor apartheid sterven
cties willen
at over
eren korvetten
JDAG 11 JANUARI 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
9
tellen
het
in d<
maket
behi
techni
die dt
er per
?rvoer
i per
Hans Masselink
rd wo STERDAM Honderden jongeren weigeren jaarlijks te dienen in het Zuidafrikaanse
rop. d r dat in oorlog is met bevrijdingsbewegingen in buurlanden en zich bezighoudt met de
^neerdrukking van de eigen zwarte bevolking. In Amsterdam gaan de Zuidafrikaanse
Vrteurs die hun toevlucht tot Nederland hebben genomen, morgen demonstreren uit
iariteit met de vele dienstweigeraars binnen en buiten Zuid-Afrika.
derland zijn niet groot in aantal. De
demonstraUe morgen op de Amster
damse Dam om één uur 's middags
zal dan ook zeker geen massaal ver
toon worden, maar de dienstweige
raars hopen met het protest toch de
aandacht te vesUgen op enkele on
verteerbare zaken.
Smith, een blanke Zuidafri-
Jse student die nu al bijna twee
"fin Nederland verblijft en stu-
ls een van de vele deserteurs
[et leger van Pretoria. Op onge-
ijftienjarige leeftijd werd hij er
!zelf van bewust wat voor soort
jek in Zuid-Afrika werd bedre-
Deze bewustwording werd ver-
t door zijn contact met de ker
en de studentenbeweging. In
(heeft hij tien maanden gediend
1 weigerde op te komen toen hij
een verplicht drie maanden du-
kamp moest gaan. Mike Smith
enkele jaren onder In Zuid-Afri-
i vertrok naar Nederland toen
[hem te heet onder de voeten
Mike wel in dienst gebleven dan
hij deel uitgemaakt van de een-
die in 1976 moest helpen bij het
ijden van de rellen in Soweto en
itad. Wellicht had hij zelfs moe-
ieedoen in de oorlogsvoering te-
fde guerrilla-organisaties in Nami-
1 Angola of Rjodesië of moeten
helpen aan de ordehandhaving
de Namibische bevolking.
«re straf
is te begrijpen dat Zuidafrikaan-
ngeren niet graag willen dienen,
veer drieduizend weigeren jaar-
dienst te nemen om verschillen
denen. Op dienstweigering staat
lid-Afrika zware gevangenisstraf.
|tr vijf deserteurs hebben al het
h verloren in de cel. zo vertelt
Smith. Eén van hen pleegde
lens de Zuidafrikaanse autoritei-
zelfmoord, anderen zijn omgeko-
door lichamelijke uitputting.
i n en martelen komt veel voor.
I Mike Smith en hij noemt twee
beelden. Zo moest een jongen
n lang met de armen gestrekt
G (ANP) De frakties van
IP, PPR en CPN in de Tweede
hebben de regering gevraagd
levering van het tweede kor-
Indonesië over te gaan alvo-
lerover in de Kamer is ge-
:èn.
terleden Van der Spek (PSP),
tans (PPR) en Wolff (CPN) wil-
?n debat hierover aan de hand
le notitie terzake van minister
der Klaauw (Buitenlandse Za-
Volgens de Kamerleden zou de
le korvet nog deze maand gele-
worden.
twee emmers met water vasthouden
en werden anderen veelvuldig gesla
gen met de koppelriem.
Mike Smith weet ook nog enkele an
dere voorvallen uit zijn korte dienst-
periode in 1973 te vertellen. De vijand
werd altijd als zwarte afgebeeld. Als
schietschijf gebruikten ze de afbeel
ding van een „kaffer" en zij moesten
schreeuwend met de bajonet in de
aanslag afrennen op een met zand
gevulde zak die eveneens een kaffer
voorstelde. In het leger werd ook veel
propagandalectuur verspreid, die een
scheef beeld gaf van de werkelijke
situatie in zuidelijk Afrika.
Mike Smith heeft zelf destijds als
straf voor te veel drankgebruik een
weekeinde opgesloten gezeten in een
soort kast en kreeg toen geen eten en
drinken. Slaan is volgens hem heel
gewoon in het Zuidafrikaanse leger.
In een oorlogssituatie wordt de mili
tair die weigert te schieten op een
tegenstander zelf direct neergescho
ten, zo vertelt Mike Smith, die nog
veel meer voorbeelden van onder
drukkingsmethoden in het leger
kent.
De selectie voor het leger is in Zuid-
Afrika niet zo scherp als in Neder
land. De mogelijkheid om onder voor
wendsels aan de dienst te ontkomen
is erg klein. Mensen met lichamelijke
klachten krijgen baantjes waarin ze
wel kunnen functioneren, drugvers
laafden krijgen een ontwenningskuur
en homoseksuelen een therapie om
hun „kwaal af te leren". „Deze gaat
zelfs gepaard met elektro-shocks", al
dus Mike Smith.
Morgen moet een nieuwe lichting
Zuidafrikaanse soldaten opkomen.
Dit was voor het Zuidafrikaanse
Dienstweigeraars Project (ZADP) re
den om samen met zusterorganisa
ties demonstraties te organiseren in
Amsterdam. Londen en Washington.
Meer dan 40.000 jongeren nemen jaar
lijks dienst in het leger van Pretoria.
De Zuidafrikaanse deserteurs in Ne-
Jame Mange
De hoofdpunten van de actie zijn
allereerst protest tegen de toenemen
de militarisering van het apartheids
regime. de onderdrukking van alle
vormen van dienstweigering en het
gevangen zetten van deserteurs in
Zuid-Afrika, en ten slotte een scherp
protest tegen de dreigende terecht-
stelling van James Mange, een lid van
het Afrikaans Nationaal Congres
(ANC).
Ook vestigen de demonstranten de
aandacht op Peter Moll, een 23-jarige
dienstweigeraar die om geloofsrede
nen niet wil dienen.
Deze lekenpriester heeft al enkele
malen in de gevangenis gezeten om
dat hij bleef weigeren om principiële
redenen. Peter Moll, nu weer in de cel,
vindt de Zuidafrikaanse maatschap
pij uit christelijke overtuiging on
rechtvaardig en weigert te sterven
voor de apartheid of te vechten tegen
andere Zuidafrikanen.
ft b*
Minister Van der Klaauw van
Buitenlandse Zaken srriveerde
gisteren na zijn afgebroken be
zoek aan Curasao op Schiphol
om vandaag deel te kunnen ne
men aan het kabinetsberaad
over de gang van zaken rond
Afghanistan.
door mr G. C. van Dam
De nadere verklaring van Ooudzwaard ln Trouw van 5 Januari
voor zijn besluit om zijn werkzaamheid als lid van de CDA-
programcommissie op te schorten, heeft als kern de tegenstel
ling tussen doelpolitiek en beginselpolitiek. Doelpolitiek
dient „verzelfstandigde doeleinden die (in onze samenleving)
heersen en er de dienst uitmaken: gewaarborgde veiligheid en
een voortgaande welvaartsgroei. Het zijn hoogste en daarom
religieus-bepaalde doeleinden die ons tiranniseren".
Beginselpolitiek ls de politiek die „de
strijd durft aan te binden tegen deze
afgoden van de moderne samenle
ving en dat doet vanuit verplichtende
normen: nonnen van recht en ethiek
ten aanzien van bewapenlngsvragen.
normen van rentmeesterschap en hu
maniteit bij keuzen op sociaal-econo
misch gebied, en normen van barm
hartigheid en diep respect voor het
leven bij vragen rondom abortus,
openbare zedelijkheid en eutha
nasie"
In deze tegenstelling valt het beleid
van kabinet en fractie (meerderheid)
inzake de modernisering van de kern
bewapening onder de doelpolitiek
De voorstanders van beginselpolitiek
zijn het die „persoonlijk intens heb
ben geworsteld en die zich vragen
hebben gesteld over wat ethisch wel
en niet mag bij het omgaan met"
kernwapens.
door Jac. Lelsz
RHEDEN „Theocratie is het laatste wat de Bond tegen het Vloeken voorstaat." Dat zei de
heer G. Bramer, secretaris van deze bond, tijdens de gisteren op het gemeentehuis in Rheden
gehouden vergadering van de commissie Welzijn. Hij wees erop dat de Bond tegen het Vloeken
de democratie in Nederland erkent, hoewel hij deze niet slechts in een horizontaal maar ook in
een verticaal vlak wil zien, als gave Gods aan wie men bij het functioneren daarvan dan ook
verantwoording schuldig is.
De gemeente Rheden had het idee
opgevat om de bond. alvorens te be
slissen over stopzetting van de subsi
die, uit de nodigen voor een toelich
ting op „de zaak ds C Snoei", die
destijds veel stof heeft doen op
waaien.
Vermoedelijk zullen de 177 parle
mentsleden. statenleden en raadsle
den van de PvdA. PPR, PSP. D '66 en
WD, die zich met een schrijven tot
de gemeenten en de provincies in het
land richtten met de suggesüe de
subsidie aan de Bond tegen het Vloe
ken te beëindigen, in Rheden nul op
het request krijgen. Burgemeester en
wethouders wilden het bedrag van 25
gulden, waarmee de Bond jaarlijks
gesteund wordt, voor 1980 intrekken.
Na de bondssecretaris gehoord te
hebben, lieten de CDA- en WD-leden
in de commissie gisteren weten geen
aanleiding te zien de steun aan de
bond stop e zetten. Wat de progessie-
ven gaan doen, werd minder duide
lijk, wel vonden ze dat burgermeester
en wethouder, alvorens met een voor
stel te komen, zich beter bij de bond
zelf hadden moeten laten informeren.
'Derde weg'
Het essentiële punt was de democra
tie. Op de jaarvergadering van de
Bond tegen het Vloeken ln Nijkerk
heeft ds. Snoei met het oog op de
zogenaamde „derde weg" onder meer
gezegd dat deze het volk „wordt"
opgedrongen door het democrat^ch.
vaak humanistisch denken van onze
tijd". Naderhand ls meegedeeld dat
de voorzitter van de bond, professor
W. H. Velema. zou hebben laten we
ten, dat het bestuur het eens was met
de strekking van de opmerkingen van
ds. Snoei. Daarover werd de de heer
Bramer gisteren aan de tand gevoeld,
waarbij hij opmerkte dat de bond,
ook volgens zijn voorzitter, de demo
cratie zeker niet aanvalt, maar dat
men wel op het stgandpunt staat, dat
christenen roeten tonen dat ook de
mocratie christelijk geïnspireerd be
hoort te zijn.
Wij', Juliana
De heer Bramer wees erop dat in het
schrijven van de 177 volksvertegen
woordigers waarvan de bond heel
schrijven van de 177 volksvei
erg geschrokken ls wordt gesteld
dat de bond erop uit ls andersdeken-
den, met name humanisten, steeds
duidelijker te kwetsen. Wat hij graag
wilde, was dat dit dan ook eens werd
aangetoond. De bond wenst niemand
iets voor te schrijven. Boven alle wet
ten ln Nederland staat „WIJ, Juliana,
koningin bij de gratie Gods", (niet bij
de gratie van de democratie). Alleen
al op grond van artikel 147 van het
wetboek van strafrecht worden ge
vraagd dat er in het openbaar niet
wordt gevloekt. De bond treedt ook
niet in politieke zaken. Toen Gene-
muiden om advies vroeg hoe te han
delen met zedenkwetsende en gods
lasterlijke boeken in de bibliotheek,
werd dat niet verstrekt: „Uw verant
woordelijkheid", schreven we „ls een
andere dan de onze", aldus Bramer.
Onverdeeld gelukkig was gisteren in
Rheden in de commissie welzijn ei
genlijk niemand met de brief van 177
volksvertegenwoordigers. Van linkse
zijde werd opgemerkt: „Het lange
schrijven heeft iets drammerigs, iets
hetzerigs; het lijkt op een verbod te
gen de bond" Anderzijds stond dit
deel van de commissie op het stand
punt dat de bond geen geld meer
dient te krijgen als er ook maar spra
ke zou zijn van „een schijn van be
dreiging van de democratie".
Vanuit de tegenstelling: doelpolitiek
beginselpolitiek wordt de politieke
gang van zaken rondom de kernwa
pens beschreven en wordt het eigen
optreden door Goudzwaard ver
klaard. HIJ voelt een diepe vervreem
ding en een persoonlijke beschadi
ging en hij acht de vlucht van kabinet
en fractie uit de verantwoordelijk
heid voor het NAVO-beslult tot de
modernisering van de kernwapens
behoren tot een stijl van politiek be
drijven die niet door de beugel kan.
„Het ls de stijl van een doelpolitiek
die aan echte beginselpolitiek vrijwel
alle ruimte ontneemt".
Goudzwaard besluit zijn uiteenzet
ting aldus: „Wat nu gebeurd is. zie ik
als een smaad die we door het
varen onder zijn vlag aan de naam
van Jezus zelf hebben aangedaan. In
het hele kernwapenvraagstuk zie ik
(bij vóór- en tegenstanders) zozeer de
angst als het uiteindelijk bepalend
motief voor hun handelen en niet het
vertrouwen in de Heer die. wanneer
we naar zijn geboden en normen wil
len luisteren. In staat is ons in de
ruimte te zetten van een diepere vei
ligheid en een groter geluk, dan waar
toe 'onze' economie en 'onze' bewape
ningstechniek in staat zijn. Aan die
machten hebben we ons verslingerd
en daarom ook zijn we de weg naar
huis kwijtgeraakt. Van een CDA dat
zó zou blijven rellen en zeilen, moet ik
wel afhaken. En dat zal ook gebeuren,
tenzij er een Wonder geschiedt".
Vrees en beven
Goudzwaards reactie veroordeelt ei
genlijk zichzelf. Wat hij om te begin
nen impliciet over anderen zegt ls
niet gering Die anderen, de CDA'ers
uit kabinet en fractie ik weet het
van nabij zijn met vrees en beven
hun weg gegaan, worstelend ener
zijds met het demonische van de
kernwapens, anderzijds met hun (me
deverantwoordelijkheid voor de vei
ligheid van eigen land en van het
vrije westen, die naar hun vaste over
tuiging mede aan de Nederlandse
overheid ia toevertrouwd.
Van beschadiging gesproken!
Ik weet. hoe lichtvaardig over die
veiligheid soms wordt gesproken.
„Als christen kan je heel best in een
land achter het ijzeren gordijn leven"
wordt wel gezegd. Is dat wellicht mo
gelijk, omdat er nog een vrije wereld
bestaat? Hoe zal de toestand er uit
zien. wanneer de machthebbers ln het
Kremlin de vrije hand hebben, vraag
ik dan
Wat voorts in Goudzwaards verweer
opvalt ls. dat hij nalaat aan de hand
van de Inhoud van het CDA-program
de onjuistheid van de besluitvorming
van kabinet en fractie duidelijk te
maken. In plaats daarvan houdt hij
een eigen, nieuw verhaal, dat met
datgene wat het CDA-program over
de kernbewapening zegt. weinig te
maken heeft.
De helft
Het slot. waarin Ooudzwaard stelt,
dat het aankomt op het vertrouwen
ln de Heer, Is maar de helft van wat
ons is geleerd. Naast het bidden komt
ook het werken, naast het vertrou
wen op God ook het gebruiken van de
middelen. Dat tot die middelen ln een
bepaalde situatie ook het kernwapen
kan behoren, ontkent Ooudzwaard
niet
Wat in zijn betoog verder ontbreekt,
is ook maar enig begrip voor het met
zoveel toewijding en inspanning tot
stand gekomen standpunt van de
tractie. Oog voor het grote belang van
de NAVO en van het onderlinge ver
trouwen binnen dit bondgenoot
schap, oog voor het gevaar van een
nieuw neutralisme, waarvan we door
de tweede wereldoorlog zo grondig
genezen waren en dat destijds onder
anderen door Bruins Slot principieel
gefundeerd ls afgewezen, het ls er
allemaal met bij in Goudzwaards na
dere verklaring. Hij poneert een visie
en ziet af van discussie over de zaak
zelf.
Het is het goede recht van Goud
zwaard te spreken zoals hij doet Zijn
opvattingen kunnen te bestemder
plaatse onderwerp van discussie zijn
Maar hij heeft niet de mogelijkheid
door zijn zozeer persoonlijke stelling-
name ln een overigens hoogst belang
rijke zaak werkzaamheden, waartoe
ARP en CDA zich in de programcom
missie hadden verbonden, Le stagne
ren en opnieuw ter discussie te
stellen.
Ik ga ervan uit, dat het bestuur van
de Anti Revolutionaire Partij, dat
volgende week zich op de ontstane
situatie beraadt, zal besluiten de af
gesproken gang van zaken in het
CDA voortgang te doen vinden.
Mr G. C. van Dam is lid van de
Tweede Kamer voor het CDA.
Ize rubriek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen
ichten, artikelen en commentaren, en niet voor open brieven, gedichten,
Iroepen of reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te
irden) De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor Hierover of over
■met plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wij helaas niet corresponde-
Brieven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw. Postbus 859,1000
If Amsterdam. Bij publikatie worden naam en woonplaats van de schrijver
leid.
schoppen
>k), 5 lus haalde, op elk moment van
openbare leven, steeds weer de
naar boven. Pas als de mensen
doen en laten zich als Zonen
lod gedroegen, was zijn werk
id. Om zijn levensdoel te berei-
ïft Hij niet geaarzeld deel te
aan de wederwaardigheden
iet dagelijks sociaal gebeuren
in tijd. DAAr was zijn werkter-
'ant dAAr waren de mensen aan
vormgeving Hij werkte. Na-
Hij voedde hen met zijn Leer
in hemelse vader en de verbon-
id met Hem. Mijn vraag is deze:
zullen de rooms-katholieke
•pen van Nederland ophou-
mensen alleen maar te willen
■Wn met de geloofsleer en zeden-
H^konder hen in de gelegenheid te
de daardoor opgedane energie
te verbruiken in het dagelijks
tal gebeuren? Als zij daar dan
elf, uit vrije keuze, aan willen
emen, dan weten zij wie zij vol-
n zullen zij niet meer zo aarze-
voor de gelovigen in hun kerk
Dan zullen de mensen hen her
en als het image van de Zoon
God. aan wiens volheid in de
n zij gebonden zijn te werken,
roeping Dan zullen zij ook ein-
weer eens herkenbaar zijn als
ts, die midden onder de mensen
Dan zal hun aantrekkings-
tt ook reëel weer tot navolgen
ftten.
lerdam A. Heusden
th en religie
i de wijze waarop prof. dr H. M
£rt de opvattingen van Karl
a betreffende de religie verkeerd
(nvolledig in zijn geschriften en
in een artikel in Trouw van 5
1 weergeeft, moet krachtig pro-
borden aangetekend. Iedere keer
t geeft hij blijk het hoofdstuk van
Jh over de religie in de Kirchliche
•natik (KD) niet of slecht te heb-
Igelezen Wanneer dit hoofdstuk
Fleurig wordt gelezen, blijkt, dat
pvatting van kuitert, dat Barth
p-clusiviteit van het christendom
poneert, gewoonweg onjuist is. Barth
oordeelt in de KD over andere religies
zeer voorzichtig. Het oordeel van de
openbaring geldt de andere religies
slechts voorzover ze op het christen
dom lijken. Dit kan toch onmogelijk
een exclusieve opstelling worden ge
noemd. Het christendom staat in
Barth's visie naast de andere gods
diensten en wordt door hem niet in
een voordeelpositie gebracht, maar
juist onder het scherpst denkbare
oordeel van de openbaring gesteld.
Dit laatste (over het oordeel) lijkt
Kuitert nu ook enigszins te hebben
gezien. In zijn boek „Wat heet gelo
ven" blijkt daar echter nog niets van.
omdat hij Barth daar verwijt een
reddende tweedeling geloof-gods-
dienst met betrekking tot het chris
tendom en de wereldgodsdiensten te
maken. Barth spreekt ook nooit over
kerk en christendom als plaats van
de ware openbaring (pas als hij dat
zou doen zou er sprake zijn van exclu
sivisme), maar als plaats van de ware
religie. De openbaring in Jezus Chris
tus blijft haaks staan op het christe
lijk openbaringsgeloof. Het christen
dom komt niet boven religie uit. Het
gaat Barth niet om de waarheid van
het christendom, maar om de waar
heid in Christus. Het is te hopen dat
Kuitert ophoudt met Barth's opvat
tingen verkeerd en onvolledig weer te
geven.
Malden C. G. J. de Jonge
Wereldkerk
Als Trouw het gesprek met dr Van
Andel en dr Houtepen (31-12) Juist
heeft geëtiketteerd met: „Geen be
hoefte aan wereldkerk" en „Oecume
ne wil bloeien aan de basis" dan is het,
wel een blijk van armoede In elk
geval is het in flagrante tegenspraak
met wat in het begin van het artikel
als „oecumene" wordt omschreven
waarin uitdrukkelijk sprake is van
„wereld Het kernwoord „oecume
ne" betekent volgens Bartjes „de hele
bewoonde wereld". Ik kan me dan
ook geen serieuze oecumenische be
weging voorstellen die „geen behoef
te aan een wereldkerk" heeft. Afge
zien van de veelzinnigheid die de uit
drukking „basis" in het Nederlands
kerkelijk spraakgebruik gekregen
heeft, zal een goedgerichte, wereld
wijde oecumene altijd de basis (alle
christenen die niet met een leiders
ambt bekleed zijn) nodig hebben. De
wereldraad klaagt steen en been dat
hij geen contact met de basis heeft en
dat daar de oecumene zo weinig
bloeit. Zowel als er bloei aan de basis
zou zijn zonder „topbloei", als in het
omgekeerde geval, is er van ware oe
cumene geen sprake Want beide ho
ren tot het heel zijn van Christus'
kerk: „Mijn kerk" (Matth. 16, 18) die
Hij wilde bouwen op Petrus (basis ln
een andere zin!). Het streven naar de
„eenheid die de Heer wil" en de lang
zame realisering ervan verdienen zon
der dit mondiale en totale aspect niet
de naam van „oecumenische bewe-
ging".
Den Haag Jos. C. M. Fruytier S J.
IKV (20)
IKV (18)
Mijn vraag aan het IKV: waar blijft
het protest tegen de inval van de
Russen in Afghanistan? Kunnen we
gauw een grote protestdemonstratie
van het IKV verwachten? Of ls het
IKV toch niet zo vredelievend als het
zich voordoet? Graag antwoord en
daden!
Veenendaal H. Haan
IKV (19)
De overgrote meerderheid van het
IKV stemt links, laat het IKV daar
dan ook eerlijk voor uitkomen in
plaats van onder kerkelijke vlag te
varen. Het IKV zegt (nog?) niet tegen
de NAVO te zijn, maar doet er wel
felle aanvallen op. Het demonstreert
met partijen, die Nederland uit de
NAVO wil hebben (CPN, PSP. deel
PvdA), ondemocratisch burgerlijke
ongehoorzaamheid propageren
(PPR) en/of kernwapens als een mid
del zien om dit kabinet te laten vallen
(Den Uyl: „Van Agt moet weg", lijn
Van der Stoel recent verlaten). Ka
merleden en kranten, die er gevoelig
voor zijn. worden in een weloverwo
gen strategie overspoeld met brieven
van IKV-leden. Het IKV-standpunt
(6000 leden) wordt door de media
overbelicht, de enige die enig tegen
wicht in feitelijke informatie geeft is
Neuman. Zelfs in een kerk wordt hij
als medechristen door Faber aange
vallen alsof hij een Derde Wereldoor
log aan het ontketenen is. Toch is
Neuman een zeer vredelievend man.
die kernwapens iets afschuwelijks
vindt Ook in de dertiger jaren was er
zo'n vredesbeweging en werden te
genstanders van een verwaarloosde
defensie in Engeland en Nederland
uitgelachen, onder anderen Chur
chill, ook toen kon er een wereldoor
log uitbreken, waarbij vijftig miljoen
doden zouden kunnen vallen.
Brielle J.C.Vulto
In het IKV komen geweldig veel op
recht met de kernwapenproblema-
tiek bewogen mensen voor. Zij zijn
echter door de leiding misleid. Die
leiding ziet als doel ontwapening van
Europa met op zijn gunstigst finlan-
disering. Zij zijn ook niet alleen tegen
kernwapens zoals een deel van hun
leden maar tegen nagenoeg elke
vorm van defensie: alleen dienstwei-
geren is goed. Het IKV vergelijkt zijn
strijd tegen de Nederlandse regerin
gen met die van de Duitse Bekennen
de Kirche in de jaren dertig tegen
Hitiers nazi-dom (Vredeskrant IKV
79). Dat weten dan de regering-Van
Agt en de heer Den Uyl. Waarom slikt
iedereen dat? IKV is via de vorm van
„gebroken raketje" de ordinaire
voortzetting van het „gebroken ge
weertje" van voor 1940. Ga maar eens
proeven bij een zogenaamde kader/
kernendag van het IKV. Je waant je
dan niet in een gezelschap uitgaande
van kerken maar in een extreem radi
cale tegen de staat gerichte politieke
partijdag! Hoe een Goudzwaard en
een Van de Glind warm kunnen lopen
voor deze club vat ik niet meer. Het
ware beter dat zij de vele oprechte
IKV'ers gingen waarschuwen voor
hun misleiders. De IKV-leiding was
ook altijd al anti-CDA en anti-AR en
in hoofdzaak gerecruteerd uit de
CPN/PSP/PPR-hoek. Nu maakt zij
zich omdat dat zo ineens uitkomt,
druk om AR en CDA. Hebben ze dat
niet eens door?
Ede H. Meyei
Afghanistan (15)
Eindelijk kunnen we dan de ware
bedoelingen van Breznjews „loyale"
aanbod om eenzijdig 20 000 militai
ren en 1000 tanks uit Oost-Europa
terug te trekken, begrijpen Deze mi
litairen en tanks waren nodig om een
wat „kritische" marionet ln Afghanis
tan te vervangen door een echte ma
rionet. Strategisch gezien een heel
wat effektlevere aanwending van mi
litaire macht, dan stationering in
Oost-Europa, omdat in ieder geval
Nederland voor 1981 niet beslist over
de plaatsing van kernraketten. Jam
mer alleen dat het weer eens over de
ruggen van de direkt-betrokkenen
de inwoners van Afghanistan
moest gaan en verder zal gaan. Waar
blijft het protest van hen die ageer
den tegen de Amerikaanse inmen
ging in de Vietnamese oorlog? Waar
blijft nu het IKV. om te demonstre
ren tegen deze grove militaire agres
sie? Of is dit alles te ver verwijderd
van het bed van hen die eenzijdig
willen ontwapenen?
Lienden Cees M. van Westrenen
Afghanistan (16)
Het is zeer de vraag of Rusland tol
zijn interventie in Afghanistan in
deze spectaculaire vorm zou zijn
overgegaan, wanneer de Navo-landen
zich tot onderhandelen bereid had
den verklaard alvorens tot kernwa
penmodernisering te besluiten. Nu
was voor hen politiek gesproken een
aanzienlijke belemmering weggeval
len. De Russische inmenging in Af
ghanistan kan, zo bezien, juist als een
argument, zij het achteraf, tegen dat
heilloze Navo-besluit beschouwd wor
den. Wat Rusland ln Afghanistan be
zig is te doen, is natuurlijk ordinaire
imperialistische machtspolitiek
Tsjechoslowakije en Hongarije waren
andere voorbeelden van hetzelfde
kwaad, dat nu eenmaal inherent
schijnt te zijn aan het verschijnsel
supermogendheid. Wiens memorie
verder reikt dan het recente verleden,
zal zich herinneren dat Amerika zich
op dezelfde wijze schuldig maakte
aan ordinaire imperialistische
machtspolitiek. Denk onder meer
aan het drama Vietnam, aan Chili,
waar op clandestiene wijze een demo
cratisch gekozen regime onderuit ge
haald werd (CIA) en aan de steun aan
Mlddenamerikaanse en andere ter-
reurregimes. Ik verafschuw het een
niet minder dan het ander Ik hoop
van ganser harte, dat de Russen op
den duur een even daverend echec
lijden als de Amerikanen ln Vietnam
Laten we elkaar daarom geen Mietje
noemen, maar liever trachten tot een
evenwichtig oordeel te komen
Ede G. van Loo
vragen geen twijfel te hebben aan het
christelijk karakter van mensen die
over het vraagstuk van de kernbewa
pening een andere mening hebben?
De oplossing ligt dan voor de hand.
men zal met elkaar ln gesprek moe
ten blijven, met elkaar blijven luiste
ren Het gaat dan inderdaad om de
pretentie van de minimumvoorwaar
de om „christelijk" in je vaandel te
zetten. De stelling, dat btj voor- én
tegenstanders van de kernbewape
ning de angst hen zou leiden en geen
blijk van vertrouwen in hun Heer en
Heiland lijkt me goed, om verder over
na te denken. Vertrouwen op Je Heer
en Heiland is uitnemend, maar behal
ve bidden moeten we ook werken.
Voor het verder bestuderen van deze
zaken blijft ook voor prof Goud
zwaard een taak Met een onttrekken
daarvan kan de zaak zeker niet zijn
gediend
Barendrecht W. T. Herweyer
ringszucht uit te voeren, ook voor die
tijd met hypermoderne wapen*
Hellevoetsluis D. Schouten
Afhaken (6)
Afhaken (5)
Afhaken (3)
Het artikel van professor Goud
zwaard ln Trouw van 5 januari heeft
mij bijzonder goed gedaan en weer
hoop gegeven. Het standpunt dat
hier wordt verwoord geeft houvast in
iedere situatie, zoals ook die van de
problemen ten aanzien van de kern
wapens. In het bijzonder de houding
van het kabinet vind ik zeer teleur
stellend. Wanneer de emoties zo hoog
oplaaien als bij het debat over de
kernwapens, mag men toch van een
kabinet verwachten dat het een dui
delijk standpunt weergeeft met de
argumenten, waarop dat standpunt
is gebouwd. In het bijzonder van hen
die pleiten voor machtsevenwicht en
de bereidheid tonen om in het uiter
ste geval ook kernwapens te gebrui
ken. mag men verwachten dat ze met
goed gedocumenteerde rapporten
duidelijk maken dat dit ln overeen
stemming te brengen is met het be
ginselprogramma van het CDA
Nijmegen
J. C. M. Schuurman*
Afhaken (4)
Oraag wil ik geloven dat prof Goud
zwaard in ernst zegt twijfel te hebben
aan het christelijk karakter van het
CDA. Maar mag ik hem dan ook
Er zou tegen het artikel van Ooud
zwaard in „Trouw" van 5 januari heel
wat zijn in te brengen. We hebben ons
volgens hem verslingerd aan „onze"
economie (welvaart) en „onze bewa
peningstechniek". Wat het eerste be
treft zou ik hem willen zeggen: „nu
pas" zoveel kritiek? We zijn onder
deze regering al knap bezig een deel
van onze welvaart ln te leveren. Het
door vorige regeringen tot aan de
hemel opgetrokken gebouw van de
„welvaart", wordt terecht door deze
regering heel voorzichtig omlaag ge
bracht Soberder leven en „minder
meer" staan centraal. Maar wat een
tegenwerking van de kant van de
oppositie en eigen kring! En daar
heeft Goudzwaard met z'n ongezou
ten kritiek op de bezuinigingsplan
nen van de regering goed aan mee
gedaan. Ja, ook wat „minder meer"
bij de sociale uitkeringen Ook zij
moeten een zeer geringe bijdrage le
veren Overigens voel ik me als me
dechristen van Ooudzwaard hele
maal niet zo aan de welvaart verslin
gerd. Miljoenen werkenden en nlet-
werkenden hebben gelukkig een
menswaardig bestaan en dat is een
zegen! En dat er aan de universiteiten
door zovelen kan worden gestudeerd
en gedoceerd ts mede te danken aan
onze welvaart. Ook dat ls een zegen,
maar ik geloof dat dit niet meer zo
duidelijk door de staf en studenten
op de VU wordt gezien en ervaren.
Wat de houding van Ooudzwaard en
de zijnen over de modernisering van
kernwapens betreft, beluister ik de
fatale toon van socialisten en „gewe
tensvolle" christenen uit Jaren dertig
In wezen zijn zij de schuldigen dat er
een tweede wereldoorlog kon ont-
staan, omdat twee agressieve wereld
machten Duitsland en Japan kans
zagen om hun ongebreidelde verove
Hoezeer de argumenten van Bob
Goudzwaard (Trouw 5 Januari) mij
ook aanspreken, ik meen toch dat
afhaken niet „kan". Het verschil tus
sen doelgerichte en principiële poli
tiek is niet van dezelfde orde als de
voortgang die gemaakt is ln evangeli
sche bewustwording van christenen
over een hele generatie sedert de
tweede wereldoorlog tot nu toe Dat
zovelen nog hun toevlucht willen ne
men tot het dreigen met geweld als
verdedigingsmiddel toont wel aan
dat de zelfhandhaving en de angst
diep ingeworteld zijn en dat er nog
een immense taak voor de volgende
generaties ligt om de leer van Chris
tus ook tot vlees en bloed bij zijn
aanhangers te laten worden. Het
CDA en al die andere kerkelijke en
in ter-kerkelijke gToepen (ook." het
IKV) zullen geduldig door moeteh
gaan om de weerstanden te overwin
nen. Het geloof blijft in zo'n strijd
heel lang de mogelijkheden zien. Is
raël keek ln zijn psalmen naar de
grote daden Oods ln het verleden.
Laten wij dat ook doen ten aanzien
van hetgeen ln één generatie aan
christelijke bewustwording tot stand
gekomen is. Laten we denken aan de
strijd tegen het fascisme ln de oor
logsjaren. het mondiale diakonaat,
de toenemende openheid van de ker
ken, de schat aan nieuw ontstane
christelijke liederen en zeker ook aan
een manifest als Niet bij brood alleen
In het Ucht van die hele ontwikkeling,
gedragen door christenen binnen en
buiten onze landsgrenzen, blijft al
thans mijn overtuiging ten aanzien
van het CDA nog steeds: Afhaken
kan niet.
Amstelveen W. Dijkshoorn.
PTT en Kerst
Eigenlijk ben ik erg benieuwd naar
ervaringen van anderen met de post
bezorging van de afgelopen dagen
Hier zijn de mijne Op donderdag 3
januari werden bezorgd: Een Kerst
kaart uit Utrecht, afgestempeld 22
december, idem afgestempeld 24 de
cember. idem uit Leiden, afgestem
peld 27 december, idem uit Biltho-
ven. stempel 27 december. Op vrijdag
4 januari werd bezorgd een kerst
kaart uit Den Haag. afgestempeld 20
december! De mededeling van de
postdirecUe dat de stapels Kerstpost
nog tijdig konden worden wegge
werkt voor 31 december („behalve als
ze 30 december gepost was i lijkt
me op zijn minst onjuist, zo niet leu
genachtig De tweede postbestelling
op zaterdag 29 december is vermoe
delijk ook fantasie geweest
Amersfoort H. Schonbeck
