Nederland drinkt meer
koffie en minder thee
Kaasproduktie
verder omhoog
zat afgelopen jaar in slecht weer
Economische druk
dure zaak voor VS
Nieuwe actie tegen Sekisui
Aandeelhouder: te weinig omzet en winst verantwoord
jüussisch aanbod
schepen doet
grachten dalen
Aibeda steunt
deeltijdarbeid
met tien miljoen
Minder Russische
olie naar Frankrijk
20/i
VRIJDAG 11 JANUARI 1980
FINANCIEN EN ECONOMIE
TROUW/KWARTET PS 17/R 21/H
PEN HAAG Nederlandse consumenten zijn vorig jaar weer meer koffie en minder thee gaan
inken, nadat de prijsverhoudingen hen enige jaren tevoren tot een omgekeerde beweging
tdden verleid. Uit het buitenland hebben ze weer meer maar niet zo heel veel meer wijn
aten komen. Nederlandse koeien, varkens en kippen hebben in 1979 heel wat mengvoerder
(erorberd dan in 1978.
iterdi
erviev
gelen
)eze en bijzonderheden over de gang
an zaken vorig jaar op uiteenlopen-
gedeelten van de uitgestrekte
grarische markt vertelde voorzitter
r C. H. J. van Beukering van het
[oofdproduktschap voor Akker-
ouwprodukten donderdag in zijn
ia, ieuwj aarsrede.
koffieconsumptie per hoofd van
Nederlandse bevolking bedraagt
volgens de laatste schatting, 7,7
lo. Na het dieptepunt van 5,2 kilo in
977 ls dat alweer meer dan de zeven
ilo van 1975, het jaar waarin bevrie-
ing van de Braziliaanse oogst een
eriode van hoge koffieprijzen inluid-
e, gevolgd door betere oogsten en
rijsdaling.
[et theeverbruik per hoofd, dat van
10 gram in 1975 tot 690 in 1977 was
estegen. is nu tot 6lT> gram gezakt,
ie wijninvoer gedurende de eerste
egen maanden van het jaar is van
10 tot 114 miljoen liter gestegen,
laarvan was 29 miljoen liter sherry,
rij wel even veel als een jaar te voren.
zijn, verwachtte dr Van Beukering.
Nederlands oppervlakte graszaden,
aldus dr Van Beukering, is de laatste
jaren geleidelijk uitgebreid en zal dit
jaar naar verwachting 19.000 k 20.000
hectare bedragen. Nederland expor
teert even veel graszaad als het zelf
produceert, namelijk 20.000 ton, en
inporteert evenveel als het voor zijn
eigen weiden, sportvelden en gazons
gebruikt, namelijk 10.000 ton. De
waarde van onze export van grasza
den en andere zaden van groenvoer-
dergewassen is de laatste jaren ze
ventig tot tachtig miljoen gulden per
jaar. Voor tachtig procent gaat die
export naar EG-landen.
De consumptie-aardappelenmarkt,
zo merkte dr Van Beukering voorts
op, laat zich dit seizoen (voor de te
lers) vriendelijk aanzien. Bij de ver
werking van aardappelen tot con-
sumptieprodukten ls de groei er ook
nog niet uit. Het ziet ernaar uit, dat
het systeem van uitbetaling aan de
aardappeltelers naar kwaliteit nu
meer zal worden toegepast.
NEW YORK (AP) Economische oorlogsvoering is duur.
Daarbij doet het er voor de Amerikanen niet toe wie de
tegenstander is: Iran vanwege de gijzeling op de Ameri
kaanse ambassade of de Sowjet-Unie wegens de infiltra
tie in Afghanistan.
lengvoerder
ten
Tl 177
Jngekend was, volgens voorzitter
Van Beukering, de groei van de Ne
derlandse mengvoerderproduktie: in
918/1979 bedroeg die ruim 13,5 mil-
ton, of 10,7 procent meer dan in
/1978. De toeneming was vooral
tien bij het rundveevoer. Nu er in
f!9 niet zulk best ruwvoerder is ge
nuien. zal er in de huidige stalperio-
dewel één tot twee kilo krachtvoer
ler koe per dag meer worden gegeven
an normaal, verwachtte Van Beuke-
ing. Dat alleen al zal weer een nieu-
e stijging van de totale jaarproduk-
e van mengvoerder met vier tot vijf
rocent veroorzaken.
produktie van varkensvoer in
d lei 978/1979 steeg met elf procent tot zes
liljoen ton, die van pluimveevoer
Rononet acht procent tot 2.7 miljoen ton.
e hoeveelheid in 1978/1979 in ons
ei nd verbruikte hoeveelheid veevoer-
.9 ergrondstoffen met tien procent toe
or oeill 14,7 ton: het aandeel van
STy v granen daarin daalde opnieuw en
Jt. ee( vara op zestien procent.
con en belangrijke graanvervangende
t muz evoerdergrondstof is de vooral uit
a7 Beihailand afkomstige tapioca. Toch is
23481P grotendeels voor Nederland be-
i emde EG-invoer van dit produkt
0l-_ daald van 6.3 miljoen ton in 1978
t 4,2 miljoen in 1979. Gezien de
1toduktie zal het aanbod in het nieu-
iGiNGie Jaar wel niet belangrijk groter
eer
Van onze redactie economie
HAAKSBERGEN Minderheidsaandeelhouder Chr. Bekker
van Sekisiu Systeembouw gaat onverdroten voort met zijn
actie tegen de leiding van de onderneming, die hij al geruime
tijd van financiële malversaties beschuldigt. Bekker heeft de
hoofdofficier van justitie in Almelo nieuwe stukken toegezon
den. Daaruit moet blijken dat Sekisui 218 geprefabriceerde
huizen buiten de omzet heeft gehouden.
De directie heeft, aldus Bekker, aan
een Westduits vakblad gegevens ver
strekt waaruit blijkt, dat er in de
periode 1968 tot en met 1978 662 hui
zen zijn opgeleverd, terwijl er in de
door de onderneming gepubliceerde
cijfers slechts sprake is van 444 hui
zen. Volgens Bekker is hierdoor een
omzetbedrag van 31,6 miljoen en
een winst van 20,5 miljoen niet ver
antwoord.
RECI
15
I park
»0 -
79
daan
opgel^
r 2
p.
ONDEN (AFP) Als gevolg van de
merikaanse graanmaatregelen te-
Rusland is nogal wat scheeps-
limte, die de Russen hadden gechar-
voor het vervoer van Ameri-
graan naar Rusland, vrijgeko-
en. „Sovfracht", het Russische
heepsbevrachtingsagentschap,
ïft in verband daarmede op de
Itix Exchange, de grote maritieme
in Londen, meer dan één mil-
ton scheepsruimte aangeboden.
Bi tans
bef!
0*"
Bekker is bij de Almelose rechtbank
ook nog steeds bezig over een aande
lentransactie waarover de rechtbank
op 30 januari uitspraak moet doen.
Sekisui Systeembouw zou om niet
aandelen hebben overgedragen aan
Sekisui Deutschland Bau, welk be
drijf in tegenstelling tot het Neder
landse voor 100 procent eigendom is
van de Japanse moedermaatschappij
Sekisui Prefab Homes. De Japanners
hebben wél de meerderheid in het
kapitaal van de Nederlandse onder
neming, waarin Bekker een minder
heidspakket heeft. Door de transac
tie die hij aanvecht, acht hij zich
benadeeld.
Een andere minderheidsaandeelhou
der, de Stichting onderzoek bedrijfs
informatie (SOBI), heeft vorige
maand op last van de Amsterdamse
rechtbank zijn beschuldigingen moe
ten intrekken, omdat zijn bewijzen
onvoldoende zouden zijn.
Ahold: totale omzet 1979 in bin
nen- en buitenland 5,3 miljard, of
7,7 procent meer dan in 1978.
Nationale Nederlanden: omzet
steeg in 1979 met 17 (v.j. 9) procent tot
ongeveer 6.8 miljard gulden. Aandeel
internationale zaken in de omzet nam
toe van 36 tot 40 procent. Nettowinst
sal tenminste 10 procent hoger zijn
dan over 1978.
AGO Verzekeringen heeft in 1979
de omzet met 23,4 procent zien stij
gen tot 1540 miljoen. Belang van 13
procent verworven in de Amerikaan
se Life Investers.
Hero Conserven heeft in 1979 de
omzet met 23,4 procent zien stijgen
tot 1540 miljoen. Belang van 13 pro
cent verworven in de Amerikaanse
Life Investers.
Hero Conserven heeft vorige jaar
de totale omzet met ruim 10 procent
kunnen vergoten. De naam wordt ge
wijzigd in Hero Nederland.
Etna Breda zal, zo wordt verwacht,
in 1981 uit de rode cijfers zijn. Voor
dit jaar wordt nog een verlies van
enkele tonnen geraamd.
Etna Breda zal, zo wordt verwacht,
in 1981 uit de rode cijfers zijn. Voor
dit jaar wordt nog een verlies van
enkele tonnen geraamd.
KNSM-groep: Mammoet Trans
port. onderdeel van de KNSM-groep,
zal het zwaar transportbedrijf Big
Lift. nu nog onderdeel van de HAL.
overnemen.
Graan Elevator Mij. heeft belan
gen verworven in twee Braziliaanse
bedrijven via haar Antilliaanse
dochter.
VNU handhaaft haar winstver
wachting over 1979 op ongeveer 45
(39,7) miljoen.
Amrobank verwacht over 1979 een
lichte stijging van de nettowinst.
Over 1978 bedroeg deze 253,2 mil
joen. De bank geeft 150 miljoen 9,75
procents 20-jarige kapitaalobligaties
uit tegen 100 procent.
Ver. NBM Bedrijven verwacht
over 1979 een resultaat dat niet zal.
achterblijven bij dat van 1978 4,5*
miljoen). Voor 1980 wordt een aan
zienlijk hogere omzet dan in 1979
verwacht.
Hunter Douglas is geheel eigenaar
geworden van de Favorit Türenwerke
in West-Duitsland. Omzet eerste ne
gen maanden van 1979 ongeveer 980
miljoen.
Wessanen winst per aandeel over
1979 lager dan over 1978. Onveran
derd interim-dividend van 1,60.
Omzet 1979 ongeveer 2.6 miljard.
Mulders Rollend Materieel omzet
1979 25 procent hoger dan in 1978
18,8 miljoen). Voor 1980 wordt een
omzetstijging van 10 procent tot 24
miljoen verwacht en een winststij
ging met enige tientallen procenten.
Lucas Bols gaat 10 procent in ge
wone aandelen uitkeren uit het be
schikbare vrije agio. Voorts wordt
over 1979 op de gewone aandelen een
interimdividend van 1 per aandeel
van 10 betaald.
Ver. Bedrijven Bredero zal 1979
afsluiten met een hogere winst van
40 (38,90) per aandeel. Netto-omzet
850 (830) miljoen. Bredero Vast
Goed nettowinst 1979 ruim 27
(25,20) per aandeel.
Kon. Ned. Papier concemomzet
steeg in 1979 met 15 procent tot 645
miljoen.
Gist Brocades: resultaat 1979 zal
tenminste gelijk zijn aan dat van
1978.
Sigma Coatings: Omzet 1979 steeg
met 8 procent tot 290 miljoen.
Ennia (verzekeringen): winst per
aandeel over 1979 zal een stijging te
zien geven. In de eerste negen maan
den steeg de omzet met 11 procent tot
1.648.6 miljoen.
Pakhoed herstelde zich in 1979
krachtig van de inzinking in 1977 en
1978. Dit o.m. onder invloed van de
ontwikkelingen op de ruwe olie-
markt.
Ford Nederland verwacht 1979
met een verlies te moeten afsluiten.
Er wordt geen interimdividend uitge
keerd.
Rodamco (onroerend-goedfonds
van de Robeco-groep) gaat haar be
lang in de VS vergroten.
Op de laatste dag van de
Horecava, de vakbeurs
voor horecabedrijven, be
drijfsrestaurants, zieken
huizen enz. die tot en met
gisteren in de Amsterdam
se RAI werd gehouden, is
de zilveren koksmuts uit
gereikt. De prijs werd ge
wonnen door de heer W. J.
van Deinum.
DEN HAAG Minister Aibeda heeft
voor 1980 tien miljoen gulden uitge
trokken voor een experiment met
deeltijdarbeid. Het experiment om
vat een stimuleringspremie voor de
werkgever die de deeltijdbaan schept
en een overbruggingspremie voor de
werknemer die in inkomen terugvalt.
De regelingen kunnen afzonderlijk
worden toegepast.
Het experiment mikt op het krijgen
van inzicht in de gevolgen van
deeltijdarbeid in functies en beroeps
groepen waarin deze arbeidsvorm
niet gebruikelijk is. Het experiment
geldt in 1980 vooralsnog uitsluitend
voor de gewesten rond de arbeidsbu
reaus in Almelo, Breda. Gouda, Gro
ningen, Maastricht en Nijmegen.
Particuliere bedrijven en instellingen
die geen winst beogen komen in aan
merking. De overheid valt hier bui
ten. Het bedrijf krijgt 2.500 gulden
voor elke deeltijdarbeidsplaats. De
werknemer krijgt ten hoogste één
jaar een afnemende overbruggings
subsidie: zestig procent van het ge
derfde loon in het eerste halfjaar en
dertig procent in het tweede halfjaar.
PARIJS (AP) De Sowjet-Unie zal
ook dit jaar olie leveren aan Frank
rijk, alleen minder dan in 1979 en
tegen een hogere prijs. Volgens krin
gen in de Franse industrie ligt de
prijs aanzienlijk boven die van ande
re olie van vergelijkbare kwaliteit.
Russische olie wordt in Frankrijk
voornamelijk gekocht door de staats
oliemaatschappij Elf Aquitaine en
door de Franse dochter van British
Petroleum. In de eerste 11 maanden
van 1979 bedroeg de Franse olie-im
port uit de Sowjet-Unie 3,9 procent
van het totaal.
Het hanteren van economische
wapens heeft voor Amerika vele
gevolgen. Zo zou de beperking van
de export van graan en technisch
geavanceerde produkten de posi
tie van de al ernstig aangetaste
dollar verder kunnen verzwakken.
De dollar heeft in feite een grotere
export hard nodig.
Maar ook binnenslands blijven de
maatregelen niet ongemerkt. Het
evenwicht op de Amerikaanse
graan- en andere markten is ver
stoord, wat de betrokkenen
naar schatting van minister van
landbouw Berglund 300 miljoen
dollar kost. De overheidsinkom
sten zullen daardoor verminderen
en aan de andere kant stijgen de
overheidsuitgaven. Dat werkt mo
gelijk weer door op de geldmarkt
waar de regering die meer geld
leent een stijging van de rente
kan veroorzaken.
Nog een ander gevolg: de regering
ziet zich door de enorme graano
verschotten genoodzaakt in snel
tempo de produktie van graanal-
cohol (voor vermenging met benzi
ne) te stimuleren in plaats van dat
dit initiatief wordt genomen als
onderdeel van een weloverwogen
en goed gefinancierd lange ter
mijnplan met het doel energie te
besparen.
Technologie
Denkbaar is ook nog dat de Ame
rikaanse maatregelen op de een of
andere manier een vergeldingsac
tie van de Russen uitlokt of mis
schien wel zal leiden tot verlies
van het Amerikaanse marktaan
deel aan andere industrielanden
die het ontstane gat op de techno
logische markt best willen op
vullen.
Een voorbeeld van een getroffen
Amerikaans bedrijf ls de compu
terproducent Control Data. Dit
concern zou de Russen een zeer
ingewikkelde computer leveren
voor meteorologische doeleinden.
De Amerikaanse regering meende
echter dat de apparatuur de Rus
sen ook militair van nut zou kun
nen zijn en daarmee was de trans
actie van de baan.
Wie zullen er van profiteren? Vroe
ger werden de Amerikanen nau
welijks bedreigd, omdat ze prak
tisch een monopolie hadden op
het gebied van vergevorderde
technologie. Door het verkopen
van licenties aan Amerikaanse en
Japanse bedrijven is die kennis nu
echter gespreid Bovendien heb
ben de industrielanden buiten de
VS ook zelf niet stilgezeten bij
technische ontwikkelingen.
Kan Amerika een economische
oorlogsvoering aan met een dollar
die de laatste Jaren al zo verzwakt
is, met een teruglopende produk
tie en zonder een goed samenhan
gend energieprogramma? Econo
mische druk mag voor de VS dan
een troefkaart zijn, het wapen kan
zich tegen de gebruiker keren.
Van onze redactie economie
AMSTERDAM De kaasproduktie is het algelopen Jaar weer
verder gestegen, al werden de prognoses niet helemaal ge
haald. De produktie bedroeg in 1979 ongeveer 423 000 ton
fabriekskaas en circa 8.000 ton boerenkaas. In 1978 kwam
410.000 ton kaas uit de fabrieken en werd aan boerenkaas
eveneens 8.000 ton geproduceerd.
Dit bleek uit de Nieuwjaarstoespraak
van voorzitter G. Kaper van de Vere
niging Nederlandse Zuivelbeurs
in Amsterdam. Hoe sterk de
kaasproduktie in de afgelopen tien
jaar groeide blijkt wel uit de volgende
cijfers: 270.000 ton in 1970 en 430.000
ton in 1979
Opmerkelijker was overigens nog de
mededeling van de heer Kaper, dat
veel boeren vorig jaar alles op alles
hebben gezet om zoveel mogelijk
melk te leveren om als er een
contingentering zou komen een
hoog leveringscijfer te hebben. In
1979 werd om en nabij de 12 miljard
kilo melk aangeleverd, en dit van
dezelfde oppervlakte grasland als in
1970, toen 8 miljard kilo melk werd
geproduceerd.
De heer Kaper zei voorts, dat de
export van kaas vorig jaar een enor
me sprong maakte en alle records
brak. In de Europese Gemeenschap
werd in 1979 ongeveer 215.000 ton
kaas verkocht tegen in 1978 zo n
196.000 ton. De uitvoer van (Neder
landse) kaas naar landen buiten de
Europese Gemeenschap kwam in
1979 op 65.000 ton tegen in 1978 52 000
ton.
Belangrijk hierbij was dat de moor
dende concurrentie, die gedurende de
zomer vooral op de Westduitse markt
bestond, in de laatste maanden van
het jaar verminderde. Momenteel
kan weer van „redelijke prijzen" wor
den gesproken
De export naar de Bondsrepubliek
steeg het afgelopen jaar tot 109 000
(was 104.000) ton. naar Frankrijk
werd 29.500 ton uitgevoerd, naar Bel
gië 42.500 ton. naar Engeland 26.000
ton. en naar Italië 8.000 ton
ilaardii
planl
3 si^or Plet Westra
ergr.
i "aifetistisch gezien, zei de man van 92.
™|J b ik weinig kans dood te gaan, want
Mak sterven niet veel mensen boven de 90.
k rei ïdrijfs-economisch gezien, zei de boer,
id ik al lang failliet moeten zijn, want
n hiin drijf een onderneming die nog niet
henk ns het minimumloon opbrengt. De
achtier za* het wel langer volhouden dan
30 oo n man van 92. Dat neemt niet weg dat
a aboer in 1979 in slecht weer zat; letter-
053 k en figuurlijk.
op»
pparte
M 1 het begin van dat jaar raasden de
Vraafceuwstormen over zijn land en zijn boer-
rij. Hij sloeg er zich dapper doorheen,
schouwde zoiets als een risico dat zich
per zoveel jaar voordoet, maar het
Get/afette hem wel geld.
eheel
me en het voorjaar kwam, hoopte hij op een
^ke prijsverhoging voor zijn melk en
ionbai es, maar Brussel liet hem in de kou
is èér4an. De zomer bracht hem niet dat winter-
H 's sr voor zijn koeien waarop hij had gere
id. In de herfst kwam het onverdachte
direk frheidsinstituut, het CEI, met een rap-
t waarin hem werd verteld dat het er
Ta ancieel niet al te best zou uitzien dit jaar.
Piet Westra: „Beleid is
voor onze boeren".
moest er rekening mee houden dat zijn
oning twintig tot dertig procent lager
trap i zijn dan in 1978. De minister van Land
je uw keek hem somber aan via de beeld-
l,e c( s en vertelde, dat de discussie over het
rolder 'd bouwbeleid hem wel eens tien tot vijf-
5 n procent inkomen zou kunnen kosten.
ovef t dit stukje geschiedenis ging de boer
5 000 r de drempel naar 1980.
en be
rekening van de melkveehouder over het
elopen jaar ziet er maar somber uit. De
0 oning voor zijn drieduizend werkuren
volgens schattingen, dalen van 40.000
14 0 ca. 26.000 gulden. De discussie over de
4 dam Ikveehouder, of liever gezegd over zijn
geieg »fdprodukt de melk kan als volgt
n o t j rden samengevat: Brussel vindt dat het
dbouwbeleid te veel geld kost. Vooral de
is de zwarte piet. Ook al werpt men
en dat het slechts gaat om elf cent per
-
dag per Europese consument en dat ae
land- en tuinbouw de enige sector is die een
positieve bijdrage levert aan onze beta
lingsbalans. Barbertje moet hangen.
Het is niet de eerste keer. dat geldzorgen
van Brussel worden afgewend op de boer.
De veehouders betalen ook nu al een zoge
naamde medeverantwoordeli j kheidshef-
fing. Als de Europse Commissaris voor
landbouwzaken, de heer Gundelach, zijn
zin krijgt, dan komt daar straks nog een
„superheffing" bovenop, te betalen door
fabrieken die in 1980 meer melk ontvangen
dan in 1979.
Nee, het ziet er voor onze melkveehouder
niet al te best uit. Ook het Europese Parle-
fnent bemoeit zich er al heftig mee. Eerst
werd de Europese landbouwbegroting ge
wijzigd. maar toen Brussel het daarmee niet
eens was, zelfs afgekeurd. Nu mag de Euro
pese Commissie in 1980 elke maand niet
meer besteden dan één-twaalfde van 1979.
Toch zijn er ook enkele lichtpuntjes voor de
veehouder. De boterconsumptie in Neder
land is in opmars. Kennelijk heeft de consu
ment voorkeur voor het natuurprodukt. De
melkpoederberg is verdwenen. Er is op dit
moment zelfs sprake van een tekort. Mis
schien kookt de melk in Brussel niet over.
Het is te hopen. Want één-derde inleveren
van je inkomen, kan ook de veehouder
maar één keer.
Varkenshouder
Hoewel de ontwikkeling van de varkenssta
pel nog geen aanleiding gaf tot afzetmoei-
lijkheden, bestaat er toch wel enige vrees
dat onze krulstaarten in aantal zich niet al
te veel meer moeten uitbreiden. In 1979
heeft ook een varkenshouderij een keer
„zwaar weer" gehad en wel met onze Oos
terburen. Deze goede klant van varkens
houdend Nederland stelde op een gegeven
moment toch wel wat té hoge eisen aan ons
varkensvlees.
In dit vlees kunnen haarwormpjes voorko
men, zogenaamde trichinen. Het vlees
wordt hierop gecontroleerd, maar Duits
land eiste op een gegeven moment dat
Nederland dezelfde onderzoekmethode zou
toepassen als die in dat land gebruikelijk is.
Nederland vond het onzin, om de steek
proefsgewijze controle los te laten en wel
om twee redenen: sinds 1946 is geen trichine
meer gevonden in Nederland en het over
schakelen kost miljoenen guldens extra. De
kwestie liep zo hoog op, dat Duitsland zijn
grenzen voor Nederlands varkensvlees
sloot. Nederland maakte de kwestie aan
hangig bij de Europese Commissie. Doordat
minister Van der Stee de extra keuringskos
ten voor zijn rekening wilde nemen, zolang
de kwestie Juridisch nog voortsleept, kon na
korte tijd ons varkensvlees ook weer Duits
land binnen.
Dit voor buitenstaanders onbelangrijke
verhaal wil aangeven, hoe kwetsbaar onze
varkenshouderij is. omdat ongeveer zestig
procent van ons varkensvlees de grens over
moet. Als een zo belangrijke grens wordt
gesloten, klapt de markt in elkaar en loopt
het inkomen van de varkenshouders met
sprongen terug.
Er ls in 1979 trouwens nog iets gebeurd,
waarover in de varkenshouderij zorg be
staat. Dat is de toename van de levende
export. Gingen er in de eerste elf maanden
van 1978 10.000 biggen en anderhalf miljoen
slachtvarkens de grens over, in dezelfde
periode van 1979 waren dat er 200.000 big
gen en 2 miljoen slachtvarkens.
De reden is zorgwekkend. In Nederland zijn
de kosten van slachten en keuren, inmid
dels zo hoog opgelopen, dat het in vele
gevallen voordeliger is de dieren ongeclassi-
ficeerd voor een middenprijs door te verko
pen aan het buitenland om daar te worden
geslacht. Het zal duidelijk zijn dat deze
ontwikkeling ongunstig is voor de werkgele
genheid in Nederland en prijsverhoging die
tot een betere uitbetaling leidt, uitsluit.
De prijzen van het varkensvlees lagen in het
eerste half jaar beneden die van het eerste
half jaar van 1978. In de tweede helft waren
de prijzen iets gunstiger. Toch heeft het
hele jaar door de opbrengstprijs beneden de
kostprijs gelegen. De varkenshouder zal
over 1979/1980 naar schatting geen veertig,
maar slechts vijfentwintig gulden per mest-
varken ontvangen voor zijn arbeid.
In dat licht bezien is het des te meer te
prijzen dat de varkenshouders, samen met
andere verbruikers van veevoer, één mil
joen gulden op tafel hebben gelegd om
verder onderzoek te kunnen laten verrich
ten naar het welzijn der dieren. Jammer dat
ook in 1979 de mannelijke biggen, bestemd
om te worden gemest, nog moesten worden
gecastreerd. De varkenshouders willen hier
al Jaren vanaf, maar de wetgeving laat dit
alsnog niet toe.
Schapenhouder
Onze schapenhouders zijn zeer afhankelijk
van de Franse markt. Het vlees van onze
wollige viervoeters gaat voor méér dan ne
gentig procent daar naar toe. Geen wonder
dat Nederlandse schapenhouders op dit ge
bied scherp op Frankrijk letten. De belan
grijkste gebeurtenis daar was wel de uit
spraak van het Hof In Luxemburg, dat
Frankrijk nu eindelijk zijn grenzen moet
openstellen voor schapenvlees uit het Vere
nigd Koninkrijk. Frankrijk wilde dat niet
(en doet het overigens nóg maar beperkt)
om zijn eigen schapenhouders te bescher
men tegen goedkoop Brits schapenvlees.
Zoals bekend mogen er in het verkeer tus
sen de lidstaten van de Europse Gemeen
schap geen handelsbelemmeringen worden
opgelegd. In de sector schapenvlees is even
wel de moeilijkheid dat er, zoals bij voor
beeld voor melk en rundvlees, nog geen
marktordening is. Hieraan wordt hard ge
werkt, maar tot nu toe konden de ministers
van landbouw het over de inhoud niet eens
worden. Van Nederlandse zijde is gepleit
om de import uit de derde landen te bevrie
zen. om een premie aan de schapenhouders
te verstrekken als de referentieprijs straks
lager uitvalt dan de huidige marktprijs en
om in bepaalde gevallen schapenvlees te
gen vergoeding te mogen opslaan.
De schapenhouders in Nederland zijn er
echter niet gerust op dat de marktordening
zo wordt geregeld, dat een goede rentabili
teit is gewaarborgd. Daarom hebben zij, via
het Landbouwschap, hun zorgen kenbaar
gemaakt aan de minister
De schapenhouders zélf zitten overigens
niet stil. Zij doen hun uiterste best om tegen
zo laag mogelijke kosten de kwaliteit van
het Texelse schaap, die overal geroemd
wordt, nog verder te verbeteren. Daarom
hebben zij in het afgelopen jaar een nieuw
Nederlands-Texels-Schapenstamboek op
gericht, op moderne leest geschoeid en
waarbij de computer een hulpmiddel wordt
bij het fokken' Ook ln deze sector trad een
inkomensdaling in tussen de tien en twintig
procent, als gevolg van een daling van de
opbrengstprijzen
Vleesveehouder
Specifieke bedrijven voor de rundvleespro-
duktie komen in Nederland weinig voor
Meestal Is de rundvleesproduktie een ne
ventak bij voorbeeld op een akkerbouwbe
drijf. De rentabiliteit van de rundvleespro
duktie hangt dan ook nauw samen met de
opzet van deze neventak, zoals het beschik
bare voer en de beschikbare arbeid
Heel anders ligt de situatie met betrekking
tot de kalfsvleesproduktie. De kalvermes-
ters hebben veelal wél een op die produktie
gericht bedrijf opgezet De kalvermesters
hebben wel een heel moeilijk Jaar achter de
rug. In 80 k 90 procent van de gevallen zijn
zij contractueel gebonden aan producenten
van kalvermelk, die hen het voer leveren,
een vergoeding verstrekken voor de huls
vesting der dieren en voor verrichte arbeid
Aangezien de rentabiliteit in deze sector
een ongunstig verloop had. zijn veel con
tracten óf beëindigd óf niet verlengd, of
onder andere voorwaarden voortgezet Hoe
wel een en ander wettelijk gezien volkomen
legaal is. zijn toch tal van kalvermesters
volkomen in de kou komen te staan, terwijl
anderen een lagere vergoeding ontvangen
die hooguit goed te maken valt door pre
mies of betere resultaten
De sanering in deze sector is dan ook al
begonnen en te vrezen valt dat dit proces
zich in de beginjaren tachtig zal voort
zetten.
Het verhaal over de veehouderij over 1979 is
niet het verhaal van de boer die altijd
klaagt, maar een stukje geschiedschrijving
gebaseerd op feiten, cijfers en gebeurtenis
sen De veehouderij heeft geen best Jaar
achter te rug Het is verdrietig dat te moe
ten vaststellen
Het verhaal bewijst weer eens dat het be
drijven van veehouderij een riskant beroep
is. waarbij de betrokkenen meestal onge
wild beter voor ons en de gemeenschap
zorgen, dan voor zichzelf Dat doen ze niet
uit onwetendheid of liefdadigheid, maar dat
zit ingebakken in het ondernemer zijn In
deze sector Een sector die sterk afhankelijk
is van het weer. de grillige markt met zijn
vele aanbieders en vragers, het Europese
beleid en het nationale beleid
Economen formuleren het weieens zo: de
boer is geen prijszetter, maar een hoeveel-
heidsaanpasser Als de rentabiliteit tegen
valt. haalt men de buikriem aan
Ik denk dat u en ik het er gauw over eens
zijn, dat de boer meer verdient dan hij in
1979 verdiend heeft Onze vertegenwoordi
gers in het Nederlandse en Europese Parle
ment moeten iweeri op de bres voor onze
boeren ..Bezuiniging is best maar in
leid" is beter
Ing. P. Westra is secretaris veehouderij
van het Landbouwschap.