Een zeer godsdienstig boek van een ongelovige
Oorzaak verdeeldheid
ligt buiten Nederland
Uit brieven van lezers
Trouw
Mening van bisdom Haarlem
Drie jaar
werkkamp
voor klap
Küng
VANDAA<
VOORBUGANGE
Conferentie
DONDERDAG 10 JANUARI 1980
TROUW/KWARTET
DNDE
door prof. dr H. M. Kuitert
Op 29 november 1979 is onverwacht de filo
soof dr. R. F Beerllng, hoogleraar aan de
rijksuniversiteit te Leiden, overleden. Het
zou niet vermeld hoeven te worden In de
aanhef van dit artikel, als Beer ling niet kort
tevoren een strijdbaar geschrift had gepubli
ceerd, dat zich tegen theologen in het alge
meen keert en in het bijzonder tegen diege
nen onder hen, die in een leven na dit leven
geloven.
Ware het niet dat de doden altijd de ladder
achter zich ophalen, wij zouden met Beerllng
nog een pittig gesprek kunnen voeren over
het voortbestaan na de dood. Of niet. Het
hangt er maar vanaf wiens geloof door de
(door ons niet meer te controleren) feitelijk
heid wordt bevestigd: dat van Beerllng of dat
van de theologen die hij bestrijdt.
Drie thema's
Nu eerst het boek. De titel luidt: Niet te
geloven. Wijsgerig schaatsen op godgeleerd V6rDclZinC|
ijs; met kritisch commentaar van H. J. A.
Adriaanse, H. Berkhof en H. J. Heering (Van
Loghum Slaterus, Deventer 1979. Prijs
36,59). Uit de titel blijkt al dat Beerllng zijn
stellingen inderdaad strijdvaardig heeft ge
lanceerd. HIJ was niet bang om binnen het
kaft van zijn eigen boek ook zijn opponenten
de collega's Adriaanse, Berkhof en Heering
aan het woord te laten. In een postscrip
tum, waar hij boven schrijft „Profession de
non-fol" (belijdenis van on-geloof) herhaalt
hij nog eens dat hij het allemaal niet te
geloven vindt
Het boek heeft, kort samengevat, drie the
ma's waarop de schrijver telkens terugkomt
om erop te hameren zoals de smid op zijn
aambeeld. Het eerste is het leven na de dood,
waarop ik al zinspeelde. Niet de vraag waar
wij na de dood heengaan moet als onzinnig
worden beschouwd, maar wel elk met behulp
van onze taal geformuleerd antwoord erop.
Dat is, in één zin, wat Beerling ervan vindt en
wat hij met een keur van argumenten pro
beert aannemelijk te maken. Deze argumen
ten komen er in feite op neer dat hij de
ongeruimdheld van alle uitspraken die wel
van een voortbestaan na de dood gewag
maken, tracht aan te tonen. In menig opzicht
slaagt hij daar ook in. Maar zoals al door de
critici binnen zijn boek (zie boven) wordt
opgemerkt: daarmee is de christelijke theolo
gie nog niet knock out geslagen, want het
geloof in God heeft eeuwen en eeuwen be
staan men leze het Oude Testament
zonder dat het een geloof in leven na de dood
insloot.
Toch raakt Beerllng hier aan een zeer precair
punt Want de verwijzing naar het Oude
Testament mag dan zinnig zijn, het is pas een
echt antwoord als uit de christelijke geloofs
leer het geloof in leven na de dood (hoe verder
ook uitgewerkt) dan ook werd geschrapt.
Maar dat doet geen enkele christelijke theo
loog en dus zal Beerling nog een duidelijker
en vollediger antwoord van zijn opponenten
moeten krijgen.
Ik raak eigenlijk al aan het tweede thema:
Beerling verbaast zich niet alleen over het
gemak waarmee z.i. de christelijke theologie
tegenstrijdigheden en rammelende redeneer-
loopjes handhaaft, maar ook over de vanzelf
sprekendheid waarmee volgens hem de theo
logen hun stellingen voor wéten uitgeven.
Het bezwaar tegen allerlei denkbeelden over
leven na de dood is eigenlijk een verbijzonde
ring van het algemene bezwaar: theologen
weten veel te veel, en voor hun weten beroe
pen ze zich te gemakkelijk op openbaring.
Openbaring lijkt wel een theologische inlich
tingendienst die theologen vlot en accuraat
achter de waarheid laat komen, een waarheid
die dan bovendien niet voor tegenspraak
vatbaar is.
Ik moet zeggen dat ik, althans op dit punt, de
strekking van Beerlings betoog zeer goed
begrijp en in principe ook kan billijken. Als er
geen betere redenen voor het christelijk ge
loof aangevoerd kunnen worden dan: ik zie
het zo op grond van openbaring, is elke
pretentie dat het om „openbaar weten" (Adri
aanse) gaat, te veel en moet theologie uit de
universiteit verdwijnen. Wat overblijft is op
z'n best: zet de zaak van binnenuit zo helder
mogelijk uiteen (zoals Barth voorstelt) maar
zie af van de pretentie dat jouw waarheden
universeel zijn (wat Barth weer niet wil).
Zijn er dan geen redenen pro het christelijk
geloof aan te voeren? Het spijt mij dat Beer
ling niet op mijn standpunt (in Wat heet
geloven?) is ingegaan, dat een m.i. degelijke
kritiek inhoudt op het door hem bestreden
openbaringsbegrip. WIJ zouden elkaar daarin
stellig gevonden hebben. Misschien had het
hem ook aan een ander gezicht op de christe
lijke waarheden kunnen helpen.
Beerling kent geen andere theologie dan een
die zijn leerstellingen indiscutabel (niet voor
discussie vatbaar) tracht te maken. Maar er
bestaat wel een andere; er bestaat ook theo
logie die de christelijke geloofsuitspraken
gezien de aard en herkomst ervan juist op
tegenspraak en discussie ziet aangewezen.
Beerllng neemt de dogmatische uitspraken
in dit opzicht veel te ernstig. Waarom wordt
er zo veel over christelijke leerstellingen ge
discussieerd? Het beste antwoord op deze
vraag is: daar zfjn ze voor. Zoals meeuwen
omhoog gaan door de thermiek (de warme
luchtstroom), zo troont God op de thermiek
van onze discussies (de modeme variant van
Psalm 22, vers 4 waar God op de lofzangen
van Israël troont). Dat is een van de vormen
van zijn aanwezigheid in onze cultuur en ook
Beerling levert daaraan niet zonder zijn
eigen vreugde daaraan beleefd te hebben
zijn bijdrage.
Niet op één lijn
Dat alles betekent niet dat alle christelijke
leerstukken op één lijn staan. God bestaat of
bestaat niet, is een primaire vraag. Beerling
merkt terecht op dat zinvol spreken over God
staat of valt met het antwoord op deze vraag.
Of er wel of niet leven na de dood is, staat op
een ander plan, is om zo te zeggen uit het
eerste antwoord afgeleid. Als je weet wie God
is, weet Je ook hoe het Je in het uur van je
dood vergaat, weet Je dat de vriendschap met
God, de eeuwige, ook door de dood niet wordt
afgebroken.
Daarom kun je al die afgeleide antwoorden
(eigenlijk heel de christelijke dogmatiek) ook
heel wat speelser opvatten dan Beerling op
het voetspoor van veel theologen doet.
God leest dat allemaal als Tom Poes, heeft
Han Lammers vroeger al eens geschreven.
Dat is een regel die de christelijke geloofsleer
bij haar ware maat kan bewaren.
Het kwaad
Weten wij dan wie God is? Het grootste
obstakel op de weg naar het weten is voor
Beerling van morele aard: geloven in een God
die liefde is, verdraagt zich niet met het
kwaad in de wereld. Tenzij God er ook niets
aan kan doen, maar wat stelt een God die net
als wij machteloos moet toezien, nog voor?
We zijn hier bij het derde thema van Beer
lings boek: God en het kwaad. Het zou maar
beter zijn als de christelijke God niet be
stond; daar wordt het alleen maar erger van.
„God is goed; geen is beter" zegt hij ergens.
Voor dit laatste probleem van Beerling lijkt
mij geen theoretische oplossing te bestaan.
Het is van praktische aard: hoever kan ie
mands geloof in God worden uitgerekt voor
dat het knapt? Voordat het zich in „de grote
weigering" begeeft om er nog over te praten?
Dat laatste proef ik in elk geval ook in
Beerlings dat zal niemand meer verbazen:
zeer godsdienstige boek. Ik hoop dat het
vele genisten op Sion zal verontrusten.
HAARLEM/ROME— Dat de
eenheid binnen de r.k. kerk in
Nederland stuk is, komt door
ingrijpen van buitenaf. Het is
niet het gevolg van een intern
groeiproces. Dit is de bood
schap. die vier overleggroe
pen binnen het bisdom Haar
lem hebben meegegeven aan
hun bisschop Zwartkruis voor
de bijzondere synode, die
maandag in Rome begint.
De agenda van deze synode legt grote
nadruk op het herstel van de gemeen
schap, maar gaat voorbij aan de oor
zaak waarom de kerk zo verdeeld is
geraakt, aldus de conclusie van de
kernraad van de diocesane pastorale
raad, de Haarlemse delegatie naar
het landelijk pastoraal overleg, het
diocesaan pastoraal centrum en de
algemene dekensvergadering. Deze
groepen kwamen onafhankelijk van
eikaar tot vrijwel gelijke conclusies.
De vier Haarlemse groepen zeggen,
dat pas herstel van de innerlijke een
heid mogelijk is, als men in Rome de
oorzaak van de verdeeldheid wil er
kennen. De kerk kan niet zonder
meer bestuurd worden vla decreten
uit Rome. Een bescheiden veelvor
migheid ls niet ln tegenspraak met
een eenheid in geloven en in de Heer.
De groepen zeggen ook, dat de agen
da van de synode in Rome is opge
steld vanuit een sterk hiërarchisch
denken. Met name de rol van de leken
waarin opgenomen: De Rotier
dammer. mei Cordis Dagblad,
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tammmga
Directeur mg O Poslma
HOOFDKANTOOR
Postbus 859
1000 *W Amsterdam
Wibautstraat 131 Amsterdam
Posig»o 66 00 00
Bank Ned Cred>etbank
Rtketxngnt 23 00 12 574
Gemeentegiro Amsterdam
XttOOO
REGIO ROTTEROAM/DORORECHT
Postbus 946
3000 AX Rotterdam
tel 010-115568 (jibonnemenier
•n bezorging)
tal 010-115566 (redactie)
tol 115700 (uitsluitend voor
Roller dam
REGIO DEN HAAG/lElOEN
Postbus 101
2501 CC Den Haag
tel 070-469445
(abonnementen en bezorging)
tel 070-469445 (redacUe)
(e« 070-468864 (uitsluitend voor
advertenties)
Parkstraat 22 Den Haaq
REGIO NOORO'OOST.NEDERLAND
(abonnementen en bezorgu\
Postbus 3
6000 AA Zwolle
tei 05200-17030
Meikma/kt 56 Zwo"e
Abonnementsprijzen:
Per maand f 19.M
Per kwertael t 50.95
Per halt jaar 101.90
Advertentietarieven op aanvraag
Tetetontsche abormementenopdrachten
(ze adressen boven)
Opgave lamdebenchten 9-19 30 van
maandag t'm vt.|dag Op zondag van 18-
20 uur iele» 020-913456
Opgave mmi-advertenties iet
020-936866 O» SCTinMeAfk aan M.n.-A<Jv
a'deimg postbus 433
1000 AK AMSTERDAM
AdieswntZ«gingen mtslotend schnflekik
aan onze Amsterdamse adressen
MOSKOU (AP) Tatlana SJlp-
kow, een veertigjarige voormali
ge lerares, is dinsdag in Moskou
tot drie Jaar werkkamp veroor
deeld, omdat zij een politieman
een klap heeft gegeven.
Het incident deed zich vorig Jaar
februari voor, toen de politie een
inval deed in een bijeenkomst
van een godsdienstige studie
groep. Vrienden van Tatiana
Sjlpkow vertellen, dat de agent
haar een notitieblok ontrukte en
haar arm bezeerde. Zij zou daar
bij teruggeslagen hebben.
Zij was lerares Frans aan een
pedagogische academie in Smo
lensk, maar kreeg in 1978 haar
ontslag, omdat bekend gewor
den was dat zij meedeed met de
„christelijke studiegroep", die
gesticht was door Alexander
Ogorodnikow, die Inmiddels ook
gevangen zit.
Viktor Kapitantsjoek. een lid
van het christelijk comité voor
de verdediging van de rechten
der gelovigen, zei, dat de straf,
die Tatiana Sjipkow heeft gekre
gen, normaal voor een dergelijk
vergrijp alleen wordt gegeven
aan harde misdadigers. Volgens
hem bewijst dit vonnis eens te
meer. dat de Russische macht
hebbers tot onmenselijke daden
in staat zijn om de godsdienst de
kop ln te drukken.
ln de kerk is er duidelijk in onderge
waardeerd.
Mis
De synode, die ongeveer twee weken
zal duren, begint maandagmorgen
om half tien met een eucharistievie
ring in een kapel van het Vaticaan.
Paus Johannes Paulus zal deze mis
concelebreren met leden van de syno
de en een preek houden. De eerste
synodezitting wordt 's avonds van
vijf tot zeven gehouden.
Het is de bedoeling, dat de bisschop
pen elke dag twee keer vergaderen, 's
morgens van negen uur tot half een
en 's avonds van vijf tot zeven. De
paus heeft zich voorgenomen zoveel
ais hem mogelijk is. de vergaderingen
persoonlijk te lelden. De officiële ta
len zijn Nederlands en Frans, maar
ook andere talen zullen mogen wor
den gesproken. Er zullen tolken zijn.
Gistermiddag is kardinaal Wille-
brands van 8chiphol naar Rome afge
reisd, als eerste. Hij zei, de synode
„met spanning en enige bezorgdheid"
tegemoet te zien.
STUTTGART (DPA) Aan dezelfde
universiteit, waar hij van de r.k. kerk
niet langer mag doceren, krijgt Hans
Küng een gelijkwaardige leerstoel.
De regering van de Westduitse deel
staat Baden-Württemberg zal het no
dige geld voor deze leerstoel beschik
baar stellen.
Dit heeft premier Lothar Sp&th van
deze deelstaat gisteren op een pers
conferentie in Stuttgart bekendge
maakt. Sp&th zei, dat Küng zijn hui
dige leerstoel aan de universiteit van
Tübingen niet langer kan bezetten.
De deelstaatregering is in deze zaak
gebonden aan het rijksconcordaat
van 1933. Op grond van dit concor
daat heeft de r.k. kerk het recht Küng
zijn doceerbevoegdheid te ontnemen.
Kort voor hun vertrek naar Rome hebben de Nederlandse rooms-katholieke bisschoppen zich laten
fotograferen. Zittend van links naar rechts: mgr. Zwartkruis van Haarlem, kardinaal Willebrands en
mgr. Mötler van Groningen. Staande van links naar rechts de bisschoppen Ernst van Breda, Simonis
van Rotterdam, Bluyssen van Den Bosch en Gijsen van Roermond.
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen
berichten, artikelen en commentaren, en niet voor open brieven, gedichten,
oproepen of reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te
worden) De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor Hierover of over
het niet plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wij helaas niet corresponde
ren. Brieven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw, Postbus 859,1000
AW Amsterdam. Bij publikatie worden naam en woonplaats van de schrijver
vermeld.
zangen de laatste tijd nogal was ver
troebeld. Gelet op de tegenspeler
blijkt, dat de stelling weer bewaar
heid wordt, dat een goede bewape
ning de beste waarborg is voor de
vrede.
Hoofddorp J. Veld
IKV (17)
Taart
Met ergernis heb Ik kennis genomen
van het onbeschofte en Infantiele op
treden van een aantal „actievoer
ders". tijdens de door burgemeester
Vonhof van Utrecht gehouden Nieuw
jaarsreceptie. ZIJ hebben op een
schandalige wijze misbruik gemaakt
van de beperkingen, die onze demo
cratie aan de overheden oplegt om
tegen dergelijke vergrijpen zèèr hard
handig te kunnen optreden. Door
deze en overeenkomstige praktijken
worden bij een groot deel van de
Nederlandse bevolking gevoelens op
gewekt. die door Glimmerveen en
zijn sympathisanten met gejufch
worden ontvangen. Maar d&t hebben
ze niet door. Als er actie moet worden
gevoerd, zijn er waarachtig toch wel
andere manieren.
Ermelo W. Tromp
CDA (20)
Taart (2)
Als ik het goed begrepen heb. mag ik
rustig een taart in de burgemeester
zijn gezicht gooien. Ik word alleen uit
de zaal verwijderd. En de mensen zijn
stomverwonderd dat hier een NVU
van de grond kan komen.
Andijk
Jac. Bakker
Het ls verbazingwekkend uit vele
brieven van lezers te bemerken hoe
veel schrijvers precies weten welke
inhoud aan de c van het CDA moet
worden gegeven. Maar in de meeste
gevallen blijkt de weergegeven visie
dermate subjectief geladen te zijn.
dat de geloofwaardigheid hieronder
lijdt. Immers, telkens blijkt, dat die c
voor christelijk mag gelden, maar
slechts dan wanneer het IKV-stand-
punt wordt gedeeld. Het doet in dit
verband weldadig aan, dat te midden
van alle kruitdamp mr. Van Dam in
een verfrissend en nuchter artikel
aan prof. Goudzwaard schrijft: „Wat
je nu aan het doen bent is geen mee
bouwen aan het CDA; hoogstens aan
Jouw CDA en dat is (nog) niet hetzelf
de." Het door Van Dam aangehaalde
fragment uit het CDA-program („De
Nederlandse defensie-Inspanning
blijft in NAVO-verband gericht op
het voorkomen van oorlog, het be
heersen van crises en het beschermen
van de democratische en maatschap
pelijke waarden, die ln onze samenle
ving gelden") heeft een bijzonder ac
cent gekregen, nu we gezien hebben
wat Rusland in Afghanistan heeft
uitgehaald. Hopelijk zal dit bijdragen
tot verheldering van het inzicht in de
ware bedoelingen van Moskou, welk
Inzicht door alle mogelijke sirenege-
W1J kennen nog maar al te goed de
vodjes papiermentaliteit uit de Jaren
dertig, toen Chamberlain triomfante
lijk uit München terugkeerde met
vermeend succes, wat slechts een
klein uitstel van de miljoenenmoord
tot gevolg had. We vrezen dat de Salt-
brief jes jammer genoeg weinig om 't
lijf hebben. Men kan zijn tegenspe
lers nu eenmaal beter beoordelen
naar hun daden. Voorbeelden: Tsje-
choslowakije, Hongarije, Polen, Af
ghanistan, enz. De angstwekkende
werkelijkheid mag nu eenmaal niet
uit het oog worden verloren. Onze
bevrijders van 1944-'45 wisten ook
slechts met een overmacht van wa
pens, het knellende juk van ons af te
schudden met verbijsterend veel
slachtoffers. Zouden ook kernwapens
en NAVO misschien een middel zijn,
ons gegeven om ons de oorlog te
besparen geziei^de laatste 35 Jaren?
Sommige kringen, waaronder vooral
het IKV wil ons de NAVO afschilde
ren als oorlogszuchtig, ik meen daar
entegen dat de NAVO als enig, maar
ook grote doel heeft, de oorlog buiten
de deur te houden.
Renswoude P. Vermeulen
Afghanistan (11)
Op het optreden van de Sowjet-Unie
in Afghanistan zijn de laatste dagen
veel westerse reacties verschenen.
Maar in plaats van medeleven te be
tonen met het Afghaanse volk, wordt
in de meeste van deze reacties alle
mogelijke moeite gedaan om weer
een koude oorlogssfeer te kweken,
met alle spanningen en gevaren van
dien, en om het verder opschroeven
van de kernwapenwedloop door de
NAVO te rechtvaardigen. Hoewel de
Sowjet-Unie het er momenteel niet
makkelijker op maakt, moet echter
toch het streven naar verdere ont
spanning tussen Oost en West voort
gezet worden. De dreiging van een
atoomoorlog, die in een koude oor
logssfeer alleen maar toeneemt, is
namelijk nog steeds reëel; laten die
genen, die trachten de ontspanning
te ondergraven, dit wel beseffen.
Utrecht E. van der Laan
Afghanistan (12)
Een gelukkig gevolg van de Russi
sche inval in Afghanistan voor Ame
rika en de NAVO is dat het „anti
kernwapen-gedoe" in de NAVO-lan-
den, waarbij Nederland voorop loopt,
nu wel afgelopen zal zijn. De onderte
kening door Amerika van Salt II
wordt dan ook op advies van de
NAVO bij voorbaat op de lange baan
geschoven. Er is dus ook voorlopig
geen denken meer aan een Salt III-
verdrag of verdere ontwapening- en
ontspanningsonderhandelingen met
de Russen! Maar laten we hopen, dat
het nuchtere Nederland zal inzien
welk verkeerd spel hier door Amerika
en de NAVO wordt gespeeld. Mag het
ook inzien, dat een mede-menselij k-
heids-strategie een beter wapen is
dan armoede, martelingen, honger en
kernbommen om hun invloedssferen
te handhaven en uit te breiden.
Waddinxveen J. Oosthoek
Afghanistan (13)
Welnu, hier is dan een reaktie van
zo'n pacifist en IKV-sympathisant
die indertijd ook tegen de Ameri
kaanse inmenging in Vietnam was. Ik
denk dat de moslems ons zullen laten
zien dat je het een agressor ook zon
der kernwapens al heel lastig kan
maken. Ik sla iedere dag vol spanning
de krant open en het ziet er naar uit
dat de Russen zich daar in Afghanis
tan aardig in een wespennest hebben
gestoken. Dat het ze slecht moge
bekomen.
Amsterdam Bas Voorhoeve
Afghanistan (14)
De medestanders van de heer Luns
zou ik de volgende vraag willen voor
leggen: bent u van mening dat de
Sowjet-Unie Afghanistan zou zijn
binnengevallen als wij in het westen
in december vorig jaar de weg van
ontwapening waren opgegaan en
daarvoor enkele concrete stappen
hadden gedaan? Houdt u rekening
met het feit, dat in het Kremlin moge
lijk goedwillende en laten we zeggen
minder goedwillende mensen zitten?
Hadden we in het westen concrete
stappen gedaan wat betreft de ont
wapening, dan hadden we de duiven
in het Kremlin in de kaart gespeeld,
met alle gevolgen van dien. Nu heb
ben we ons laten verleiden tot een
beleid dat gevangen blijft in termen
van: éérst overwicht op de tegenstan
der verkrijgen, d&n pas praten over
ontwapening. Als we dit soort denken
blijven toepassen, zowel in oost als in
west, waar zal dat volgens u dan toe
leiden?
Amsterdam A. H. Schuyff
Afhaken (2)
Met mes en vork
Achter ons liggen Kerst en Oudl
Nieuw. Misschien al weer te ver
achter ons om er nog op terug ti
komen, want „wij vliegen daarhj
(Psalm 90) en dat is nog steeds zi
Toch kan het zin hebben om je el
de vraag te stellen: wat heeft mijl
het meest aangesproken in alles]
er om en op die dagen tot mij
gekomen is? Er zijn onnoemelijk!
woorden gesproken en gedrukt.
Mensen hebben hun uitleg gegeil
van het kerstgebeuren en van hef
dat we van Oud naar Nieuw gin
van de Jaren zeventig in de jaren]
tachtig. Ik kwam op die vraag: y
heeft het mij gedaan? toen ik in I
oud knipsel iets uit het Leger der
Heils tegenkwam. „In een van dq[
korpsen heeft tijdens een kersttf
de burgemeester aangezeten. Tof
men aan het eind van dit gebeui
een van de bejaarden vroeg wat j
het meest had getroffen zei ze:
de burgemeester niet met mes ei
vork at." Je kunt er een glimlac]
nauwelijks bij onderdrukken, 'tl
ook maar een diner en iedereen f
hoe moeilijk het is om aan een d
z'n gedachten te houden bij de
boodschap van Kerstfeest. Erz<b
van alles aan vast te koppelen zin
aan de opmerking van deze bejaj
vrouw. Dat de burgemeester er ol
was maakte in ieder geval een dl|\
indruk op haar. En toen heeft ze
zijn gedrag gelet. Was het een
.teleurstelling? Of heeft ze het erf
als zoiets van: een burgemeestew
ook maar een mens. In ieder gevr
zij die paar uur haar eerlijke mejj
Zijn wij tot zoiets ook in staat? <p
gaan wij dan onmiddellijk de v
verdraaien want daar zijn we S
bijzonder handig in en makenlf
dan van: wat zou ik het belangrij!
hebben moeten vinden? Eerlijk
antwoord geven op de vraag bovf
dit stukje zal nog niet helemaal
meevallen.
NED HERV. KERK I I
Beroepen te Papendrecht: J Snr
Hilversum; te Dalfsen (toez.): L.1
te Gendringen. ft on;
GEREF. KERKEN JN H.
Aangenomen naar Oss: L. J. K ,y-»
man te Kamerik en Nieuwerbruf
de Rijn. die bedankt voor Emm VOO)
rkge-
GEREF. KERKEN (vrije.) ra b
Bedankt voor Giessendam: C. s,
Groningen-Noord.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Alblasserdam:
Brandsma te Drachten.
Simon Schoon
scho
ichter
inger
jaar
«nale v
len er
rijfsle
ten o
ir mr.
een li
volg
it. Di
een
di
iet k
Prof Goudzwaards motivering om,
als het zo doorgaat, van het CDA af te
haken (Trouw 5 januari) is mijns in
ziens bijzonder zwak. Als we hem
moeten geloven, zou de CDA-kernbe-
wapeningspolitlek tot nu toe in over
eenstemming zijn geweest met de
„christelijke beginselen", maar nu
na een Kamerdebat dat hem niet
zinde niet meer. Hij toont echter in
het geheel niet aan, dat er tussen
beide stadia een principieel christe
lijk verschil bestaat. Atoombewape
ning werd getolereerd en blijft getole
reerd (in beide gevallen op grond van
een situatie die als noodtoestand
wordt ervaren). Waarom dan nu „af
haken"?
Amersfoort E. Roelofs
Drs Simon Schoon, gereformeen de n
dikant, sinds 1974 geestelijk v< Centr
ger van de christelijke nederzePbure{
Nes Ammim in Israël, is voornei.van
per 1 oktober zijn werk daar te
digen. Hij hoopt dan nog enige1" Z1in
met studieverlof in Israël te blfaart
om in februari 1981 naar Nedi
terug te keren.
Nog dertien
Zaterdag schreven wij op deze
in een bericht over het overlijdt
ds L. Nieuwpoort: „Hij was eeit êxtr
de weinig predikanten van de [Situa
malige gereformeerde kerken iaen d-
steld verband die nog in leven fining.
Naar aanleiding hiervan maakt» stan
lezer ons erop attent, dat val veer
predikanten, die deze (26) kirale i
hebben gediend, er nog dertifde A
leven zijn. Onder hen zijn nog(ers) e
dienstdoende predikanten in deirt m
vormde kerk: J. Blonet te Oveifn aai
en D. van der Plas te Zeist. E^r ma
leraar godsdienstonderwijs tejrakei
schede: ds P. Verdam. De ander^mati]
zijn emeritus hervormd predikajiet d
weten dr J. J. Buskes te Amsteifl
J. Diepersloot te Rotterdam, G. i veei
Herngreen te Den Haag, M. Hinli de v
te Vierhouten, E. C. B. Kok te R4mme
dam, K. H. Kroon te Amsterj. en
prof. dr. E. L. Smelik, Bergeijk, i Er
I. Stockmann te Franeker, dr to
Venemans te Wolfheze en G. Jde k
Winter te Rotterdam. De geit 0p
meerde kerken in hersteld verfgaat
bestonden van 1926 tot 1946. Zii vuü
stonden als afsplitsing van de I
formeerde kerken door een co^gfl
over de uitleg van de eerste hl
stukken van Genesis en verenllVNO
zich na twintig jaar met de herw eer;
de kerk. Hun geschiedenis is besterkg
ven door de genoemde ds Hernirheiti
in het boekje „Een handjevol Vefscha;
ners". [ijver
j60
niet i
jinigi
Mevrouw dr M. A. Laeyendef iast<
Thung (Mady Thung) zal vrijdagsieve
dag 25 januari, kwart over vier, i%ken,
groot auditorium, Rapenburg 73Ltnn
den met een rede haar ambt aanficj^
den als buitengewoon lector ii 5 5 f
godsdienstsociologie aan de rijkijjrie
versiteit te Leiden.
vori
beelc
r da
celin
ngev
rend'
Mady Thung
T
-i
Kerk en apartheid, over de veine
woordelijkheid van kerk en kerker
sen in Nederland ten opzichte VN<
hun zwarte geloofsgenoten, 15-faaag
bruari, De Essenburgh, Hardei de e
(tel. 03413-841). len v
indm
De kerkenconferentie: hoe
der? voor mensen in Noord
land, die bereid zijn consequent
trekken uit hun activiteiten r<
kerkenconferentie, 15-17 febru:
nea Domini, Witmarsum (her)
22-23 februari. De Klencke,
hesselen en 29 februari-1 ma:
Drieklank, Paterswolde). Inl. ei
tel. 05248-1651.
'erk|
nali
var
:ht, 1
it n£
Op
bijd
de
in
