Afghanistan zal het
Moskou moeilijk maken
^en natuurdagboek van
zeventig jaar geleden
Wandeling in Merengebied
W f
H
Rome weert
iiuto's voor
Inonumenten
/)oningreep slecht
'oor relatie tussen
eden en vakbond
Ministerie wijst
op tram en bus
Gemeenten krijgen
geld om bedrijven
te verplaatsen
Geldboete voor
voetbalsupporter
fOENSDAG 9 JANUARI 1980
TROUWKWARTET
H 9
OME (AP) Romeinen en
risten kunnen sinds kort in
;e rust door de straten en
jver de pleinen van het oude
lome wandelen. Een maand
eleden was het hier nog da-
elijks een luidruchtige hek-
ïnketel van lange files toete
nde en stinkende auto's.
>e nieuwe communistische burge-
tster van Rome. Luigi Petroselli.
:ft zich de steeds luider wordende
>p om een schonere lucht van
leudeskundigen en archeologen
;rk aangetrokken. Hij heeft een be
lande, maar tijdelijk opgeheven
;t van stal gehaald, waardoor auto-
«rkeer in het historische centrum
Rome niet langer is toegestaan.
erkeerspolitie bewaakt nu de paar
pen toegangen tot het ruim een vier-
ante kilometer grote gebied, waarin
ch belangrijke monumenten als de
revi-fontien. de Spaanse Trappen
n het Piazza del Popoio bevinden.
lechts kunstenaars, artsen, journa-
5ten. bewoners van het gebied en
ixi's mogen met een speciaal door-
angsbewijs passeren.
De mensen zullen moeten wennen
an het gebruik van bussen, in plaats
an hun auto's. Als zij niet van bus-
en houden, dan moeten ze maar met
e taxi gaan. En als zij ook niet van
.axi's houden is dat een aardige gele
enheid voor de Romeinen om weer
leren lopen", aldus een woordvoer-
er van het stadhuis in Rome. Het
erbod geldt echter alleen overdag,
lodra de verkeersagenten naar huis
aan, vullen de pleinen en straten
ich weer met auto's van Romeinen,
ie een restaurant of bioscoop
oeken.
Totale ondergang
Volgens ecologen en archeologen zijn
Rome wil geen verkeer meer in het historische centrum
er in de hele stad drastische maatre
gelen nodig om de wegkwijnende mo
numenten en kronkelende straatjes
voor de totale ondergang te behoe
den. De grootste milieu-organisatie in
het land, Italia Nostra, schat dat tij
dens de spitsuren het gehalte aan
koolmonoxide in de lucht acht maal
hoger is dan het toegestane maxi
mum. En iedere concentratie die bo
ven dat maximum uitkomt, is zowel
schadelijk voor mensen als voor ste
nen en metalen kunstwerken.
Om de monumenten beter te bescher
men tegen vervuiling, door verkeer
veroorzaakte trillingen, het weer en
aardbevingen zullen de monumenten
in „steundozen" worden verpakt. De
Triomfboog van Constantinus, de of
ficiële toegang tot Rome, zal binnen
kort helemaal in hout worden ver
pakt. Volgens professor Adriano la
Regina, hoofd van de archeologische
dienst in de stad, is het gebouw er zo
slecht aan toe „dat zelfs een regenbui
het afbrokkelende marmer kan weg
spoelen". Volgens La Regina zal het
gebouw zeker tien jaar in de houten
verpakking blijven zitten. „Als je het
goed wilt doen, heeft een deskundige
driehonderd uur werk om een vier
kante meter van een dergelijk monu
ment te reinigen," aldus de archeo
loog. Een aantal kleinere monumen
ten staat al in de steigers.
Rome heeft nog een ambitieus plan
opgesteld, dat grote delen van de
stad moet veranderen in „archeologi
sche parken", waar geen auto's mo
gen komen. Een panel van belangrij
ke stadsburgers, onder wie de voor
malige burgemeester Giulio Carlo Ar-
gan, heeft zich achter het plan ge
steld. Het zal waarschijnlijk nog wel
enige tijd duren voor het zo ver is en
pessimisten wijzen erop dat al eerder
dergelijke pogingen zijn onderno
men. Maar dit keer zal het lukken,
zegt een van de stadsarchitecten.
„We zullen alle wegen volledig blok
keren, we zullen de straten onmiddel
lijk vol planten met bomen zetten."
KABOEL (AP) De Sowjet-troepen ln Afghanistan kunnen stuiten op een langdurige
guerrilla, doorspekt met terreuraanslagen in de steden. En de politieke risico's van de
Russische ingreep ln Afghanistan zijn zeker zo groot.
Hoewel slechts weinigen de moslem-
rebellen een kans geven tegen de
overmacht aan Sovjet-troepen, wij
zen waarnemers in Kaboel erop dat
de Russen hun handen vol zullen
hebben aan de strijd tegen het vaak
slecht bewapende verzet in dit primi
tieve. afgelegen land.
Westerse en Aziatische diplomaten in
de Afghaanse hoofdstad verwachten
dat de orthodox-islamitische rebellen
vooral in de steden zullen toeslaan.
„We horen nu al van de universiteit
dat oppositiegroeperingen daar on
dergronds gaan opereren", zegt een
westerse diplomaat. „We rekenen
binnen een paar maanden op een
terreurcampagne.
Hervormingen
De nieuwe sterke man in Kaboel
Babrak Karmal, heeft allerlei drasti
sche hervormingen aangekondigd
zoals vrijheid van meningsuiting
vrijlating van politieke gevangenen
en „respect voor de islam". Niettemin
heeft zijn bewind zich volgens waar
nemers in Kaboel zo afhankelijk ge
toond van de Sowjet-Unie. dat het
niet kan rekenen op de trouw van zijn
onderdanen. „Iedere Afghaan die ik
heb gesproken, ziet Karmal als een
Russische lakei", zegt een diplomaat.
„De Afghanen schijnen allemaal te
denken dat het gebeurd is met het
land. tenzij ze van de Russen af kun
nen komen."
Karmal, eens ambassadeur van zijn
land in Tsjechoslowakije, is er zich
kennelijk van bewust dat hij zijn regi
me een wettig uiterlijk moet geven.
Hij doet dat door zijn voorganger.
Hafizoellah Amin, af te schilderen als
een „agent van de CIA, een spion
voor het imperialisme en een bloedi
ge tiran" En dat beeld vult hij aan
door het te doen voorkomen alsof hij
een van de naaste medewerkers is
geweest van Amins voorganger Mo
hammad Taraki, die in april 1978 de
macht greep. Een van Karmals eerste,
daden was dan ook de vrijlating van
Taraki's weduwe en de media prezen
de vroegere president om het hardst
als de „heldhaftige dienaar van het
volk". Dat Taraki Karmal had ontsla
gen als ambassadeur en hem later
had uitgemaakt voor verrader, werd
verzwegen.
Blijven
De Sowjet-Unie heeft beloofd haar
troepen terug te trekken zodra het
land niet meer hoeft te worden be
schermd tegen „dreigingen van bui
ten af Westerse diplomaten verden
ken het Kremlin er echter van dat het
alleen de parachutisten zal terugtrek
ken, die Kaboel hebben bezet en die
nu nog het internationale vliegveld
bezet houden. „De Russen zullen
waarschijnlijk heel lang hier troepen
houden om het voortbestaan van de
regering veilig te stellen." aldus een
diplomaat.
De meeste waarnemers verwachten
dat de Russische militairen weinig te
maken zullen hebben met de „gewo
ne" strijd tegen de rebellen, vermoe
delijk zullen ze zich concentreren op
de steden en de belangrijkste wegen.
De regeringstroepen zouden dan de
rest voor hun rekening moeten ne
men. Zo'n tactiek zou ook het aantal
slachtoffers aan Russische zijde laag
kunnen houden, hetgeen problemen
thuis voorkomt. Want de bestrijding
van de guemlleros. die het onher
bergzame land kennen als hun broek
zak. is geen eenvoudige laak in een
land met tekorten aan voedsel,
brandstof en wegen
De politieke schade voor de Sowjet-
Unie kan op den duur aanzienlijk
groter zijn. Hier en daar wordt al
geroepen om een boycot van de
Olympische Spelen deze zomer in
Moskou. En het debat in de Veilig
heidsraad van de Verenigde Naties
belooft ook weinig goeds voor de
Russen.
Gevolgen
..De effecten van deze ingreep zullen
lang, heel lang te voelen zijn," voor
spelt een westerse diplomaat in Ka
boel. „Ze betreffen niet alleen dit
land, maar ook de Russische betrek
kingen met India, met Pakistan en
andere islamitische landen." Deze di
plomaat acht het zelfs mogelijk dat
de gebeurtenissen in Afghanistan
van invloed zullen zijn op het gedrag
van de Roemeense president Ceau-
sescu en zijn Joegoslavische collega
Tito. Hun succes met een eigen, van
Moskou onafhankelijke politiek is in
zekere zin gebaseerd op hun overtui
ging dat de Russen het nimmer zullen
wagen hun landen binnen te vallen.
In Kaboel heeft de Russische actie in
ieder geval het anti-Russische senti
ment sterk aangewakkerd Europea
nen en Amerikanen die hier wonen,
zeggen dat zij vijandig worden beje
gend tot ze duidelijk maken geen
Russen te zijn. Een Amerikaanse le
raar gaat zelfs niet meer de straat op
zonder een goed-Amerikaanse cow
boyhoed.
uln. v/
£>or Henk van Halm
n ter
1980
ente-
g en
i. ter
oritz,
het
aatst
in
jb d.
i een
;el 7.
iogte
erle-
i het
3t te
■je beste manier om informa-
ie te krijgen over een streek,
ie men voor het eerst be-
Dekt, is praten met de bewo-
;ers en boeken zoeken in de'
laatselijke winkels. Dat
eed ik ook twee zomers gele-
?n in Oost-Engeland. Zo
wam het dat ik in de etalage
an een kleine boekwinkel
icht bij de kathedraal van
orwich getroffen werd door
en boekomslag, waarop in
ire aquareltinten een bloei-
ide wilde roos was weerge-
even, met eronder op een
ikke tak een geelgroen fitisje
at zijn pas uitgevlogen jon
en voerde. Dit innige natuur-
ifereeltje en de titel, „The
ountry Diary of an Edwardi-
n Lady", maakten me razend
ieuwsgierig.
en half uur lang heb ik gebladerd in
?t natuurdagboek van een Engelse
ame. dat toevallig van 1906 dateer-
hetzelfde jaar waarin Jac P.
troenevelt (FVN):
NDHOVEN (ANP) - „De regering
er kennelijk op uit de vertrouwens-
atie tussen de leden en de vakorga-
iaties voor lange tijd te verbreken
daarmee de vakbeweging als in-
itutie ernstige schade toe te bren-
n". Aldus Arie Groenevelt, voorzit-
r van de industriebond FNV gister-
•ond in Eindhoven op een bijeen-
)mst van zijn organisatie. Verbre-
ng van die vertrouwensrelatie zou
Hgens hem kunnen leiden tot een
rmindering van het ledenbestand
ln de bonden.
froenevelt benadrukte nog eens dat
f FNV bereid is morgen te praten,
fce laten ons echter niet monddood
Eken. Gebeurt dat wel dan zullen
de wapens scherpen. In de jaren
tig heeft de opgelegde bestedings-
perking geleid tot een slechte ver-
andhouding tussen de leden en de
kbonden. We passen er nu voor om
n falend kabinetsbeleid in ons le-
nbestand tot uitdrukking te laten
'men", aldus Groenevelt.
irekend over de door Albeda voor
stelde loonpauze zei Groenevelt
t merkwaardig te vinden dat er nog
en enkele CAO is afgesloten die een
rgeüjk voornemen van de regering
u rechtvaardigen. „De vakorgani-
ties hebben nog nimmer een bewijs
n onvermogen geleverd." aldus
"oenevelt.
J herinnerde aan het ernstige ver-
t dat de vakbeweging destijds aan-
kende tegen de loonmaatregelen
e onder het kabinet-Den Uyl tot
ind kwamen. „De politieke partijen
oeten goed beseffen dat de kloof die
nu al is tussen hen en de Federatie
'derlandse Vakbeweging, onover-
ugbaar wordt, als zij dit kabinet de
imte geven om ons monddood te
aken
Thijsse's eerste Verkade-album „Len
te" verscheen. De boekhandelaar ver
telde me dat het pas was verschenen
en meteen al een succes was. Maar
van de handgeschreven natuurnoti-
ties, doorspekt met volksspreuken,
gedichten van vermaarde Engelse na-
tuurpoëten en op de natuur betrek
king hebbende zinsneden uit Shakes
peare's werken viel ik bepaald niet
achterover. Ik ken wel meer van deze
dagboeken, bijgehouden door na
tuurminnaars. Veel roerender soms,
omdat ze een jaar of langer zijn volge
houden door een kind. met alle ver
wondering over het nieuwe dat een
kind in zijn omgeving ontdekt, al is
die verwondering vaak verpakt in on
beholpen bewoordingen.
Als die notities en citaten alleen de
inhoud van het boek uitmaakten, had
u mij er in de krant niet over gehoord.
De werkelijke charme vormeh de
honderden aquarellen op de natuur
getrouw gereproduceerde, aan de
rand beduimelde bladzijden. In het
begin zijn ze wat kneuterig; randen
van bloemetjes, cupidootjes en ka
boutertjes versieren de tekst en de
opschriften. Later zijn die achterwe
ge gelaten en komen de knappe aqua
rellen van bloemen, paddestoelen,
vruchten, vlinders en vogels helemaal
tot hun recht, met steeds breder
toets, royaler in de bladzijde ge
plaatst, vlotter neergezet en met een
groter rijkdom aan kleuren.
Bestseller
Ik maakte de toer door Oost-Enge
land op de fiets, met maar weinig
mogelijkheden om veel boeken mee
te nemen. Ik had al een paar onmis
bare gekocht, maar nam me voor het
natuurdagboek in Nederland te be
stellen. Een half jaar later kocht ik
het. Inmiddels had het al vijf druk
ken beleefd en waren er 120.000 exem
plaren van verkocht. Nu, twee jaar
later, is de oplage, waarbij gerekend
de in het buitenland verkochte exem
plaren, meer dan een miljoen.
Om de aquarellen beschouw ik het
als een van de mooiste boeken in
mijn bibliotheek. Steeds weer geniet
ik van de afbeeldingen van al die
planten die ik in Engeland op mijn
tochten ben tegengekomen. Die ove
rigens evengoed in Nederland te vin
den zijn. op de spekwortel na. die op
het Europese vasteland niet noorde
lijker komt dan België En als je het
boek op je gemak in de hand neemt
en hier en daar wat van die notities
leest, blijkt de authenticiteit van die
Engelse teksten toch ook wel bij te
dragen tot de sfeer van de platen.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Het ministerie
van verkeer en waterstaat gaat
het bezoekers gemakkelijker
maken zijn kantoren per open
baar vervoer te bereiken.
Voortaan zal op het briefpapier
van het ministerie niet al
leen van het hoofdkantoor,
maar ook van de andere kanto
ren alle tram- en buslijnen
worden vermeld, waarmee men
naar de gebouwen kan komen
Aan andere ministeries zal wor
den gevraagd dit voorbeeld te
volgen. Overigens is er al een
aantal bedrijven in ons land.
dat al geruime tijd op briefpa
pier zet. hoe ze per openbaar
vervoer zijn te bereiken
Behalve de band, de verantwoording
voor in het boek en de titelpagina, die
zich door hun drukletter onderschei
den van het in zevenkleurendruk ge
reproduceerde origineel, verschilt het
in niets van het oorspronkelijke dag
boek. Vierkleurendruk is het normale
procédé voor kleurenreproduktie. Ze
venkleurendruk biedt optimale mo
gelijkheden om de geringste kleurnu
ances weer te geven.
Voor eigen plezier
De Engelse dame, Edith Holden, was
vijfendertig jaar. toen ze zomaar voor
haar plezier de natuur om zich heen
in korte notities en schilderingen
vastlegde. Zo ontstond een lieflijk
beeld van de flora en fauna van het
Engelse platteland het hele jaar rond.
een boek recht uit het hart omdat
Edith helemaal niet de bedoeling had
het ooit te publiceren* Zeventig jaar
lang is het onontdekt gebleven, in het
bezit van familieleden die het als een
kostbaar kleinood hebben bewaard.
Dat er nooit eerder iets van is uitge
lekt. is verwonderlijk, want Edith
Holden genoot een zekere bekend
heid als illustratrice. Na haar oplei
ding aan een kunstacademie werden
vooral dierentekeningen van haar
hand in vele boeken gepubliceerd,
wat des te merkwaardiger is omdat
haar grote zeggingskracht ligt in de
weergave van planten en paddestoe
len. Beweeglijke onderwerpen, zoals
juist de dieren, doen vaak houterig
aan. wat het meest opvalt bij de
vogels.
Edith groeide op als een van de zeven
kinderen van een Engelse verffabri-
kant in Olton. een dorpje in het graaf
schap Warwickshire, waar ze ook het
dagboek schreef. Later vestigde zij
zich in Londen, waar ze in 1911 in het
huwelijk trad met de beeldhouwer
Ernest Smith. Toen ze negenenveer
tig jaar was, kwam ze op tragische
wijze om het leven. Toen ze bij Kew
uitbottende kastanjetakken wilde
plukken, viel ze in de Theems en
verdronk.
Nederlandse uitgave
Onder de titel „De vreugde van het
landleven" is sinds twee maanden
ook een Nederlandse uitgave te koop
Uitgeverij Zomer 6z Keuning heeft
zich bijzondere moeite getroost om in
de vertaling van drs. M J Daan-
Stiemens de sfeer van het boek te
behouden door de tekst met de gan-
zepen te laten uitschrijven. In precies
dezelfde bruine kleur inkt en dezelfde
schrijfstijl van het oorspronkelijke
manuscript. Daar worden in de ver
antwoording geen doekjes om gewon
den Toch wringt er iets: het blijft
naar mijn opvattingen een knappe
nabootsing, het is niet Edith Holden's
eigen hand die de nuchtere notities
en vreugdevolle ontboezemingen
neerschreef. Het zijn niet haar eigen
woorden, hoe gewetensvol vertaald
ook. En wie de ook in Nederland
verkrijgbare Engelse en de (duurdere)
Nederlandse editie naast elkaar legt.
ziet geringe kleurverschillen in de
aquarellen en een sterkere beduime
ling. die soms haast de indruk wekt
expres te zijn aangebracht.
De enige echte reproduktie is de En
gelse. maar als Je beslist van de tekst
wilt kennisnemen en het Engels on
voldoende beheerst om de planten en
diernamen te weten zonder steeds
een woordenboek te raadplegen, heb
je er wel een fijn boek aan Een boek
ook om weg te geven aan iemand om
wie Je veel geeft
Edith Holden: De vreugde van het
landleven. L'itg. Zomer Keuning,
Ede. 186 blz., gebonden 43.50.
4 ''•flH'f
DapLoek wo een Cnoelse dame
uit 1906
Van onze Haagse redactie
DEN HAAO De steden Breda.
Driebergen. Veenendaal, Zaanstad en
Enschedé krijgen met elkaar acht ton
van minister Ginjaar van Volksge
zondheid en milieuhygiëne als bijdra
ge bij het saneren van milieuhinder-
lijke bedrijven. Het gaat hierbij om
een proefprogramma Minister Gin
jaar heeft de Tweede Kamer al toege
zegd dat voor het eind van dit jaar
een subsidieregeling van kracht zal
worden, waarvan elke gemeente kan
profiteren om maatregelen te treffen
bij bedrijven die veel last bezorgen
aan omwonenden.
Driebergen krijgt de grootste scheut
(vijf ton) van het geld dat voor het
proefprogramma wordt uitgetrok
ken. Het gaat hier om de complete
verplaatsing van een constructiebe
drijf. In Breda wordt een verfhandel
verplaatst, in Veenendaal een afval
bedrijf. In Zaanstad en Enschede
kunnen respectievelijk een meubelfa
briek en een chemische wasserij zo
worden aangepast dat zij voor de
omgeving geen narigheid meer ople
veren.
GRONINGEN (ANP) Politierech
ter mr J Mein in Groningen heeft
gisteren een 42-jariger Groninger ver
oordeeld tot drie weken voorwaarde
lijke gevangenisstraf met een proef
tijd van twee Jaar en een boete van
250 gulden. Een in beslag genomen
mes is verbeurd verklaard. Het voor
nis was conform de eis van de officier
van justitie.
Op 10 Juni van het vorige jaar gooide
de man tijdens een voetbalwedstrijd
tussen FC Oroningen en Telstar van
af de tribune een mes het veld in in de
richting van Telstarspeler Fred Bis-
schot. De wedstrijd werd na dit inci
dent, dat even voor de rust gebeurde,
gestaakt omdat de Telstar-spelers
zich bedreigd voelden Enige weken
later werd de wedstrijd alsnog ge
speeld na de uitspraak van de presi
dent van de rechtbank in Groningen
in een kort geding, dat Telstar tegen
FC Groningen had aangespannen
De man bekende dat hij zich tijdens
de wedstrijd enorm had geërgerd aan
het spel van Bisschot, die naar zijn
mening gemeen speelde en FC Oro
ningen speler Bakker gespuugd en
getrapt zou hebben.
door Wim Hora Adema
Zo'n boek als „A Walk
around the Lakes" door
Hunter Davies lijkt uitslui
tend geschreven voor de lief
hebbers van het Engelse me
rengebied. En daar zult u
hoogstwaarschijnlijk niet
bij horen, want van de drie
miljoen mensen, die elk jaar
het Lake District bezoeken,
zijn maar zes procent bui
tenlanders.
Davies zegt trouwens, dat de be
roemde toeristische punten in het
Lake District zo mooi zijn gefoto
grafeerd. dat het beeld de werkelijk
heid overtreft en het origineel geen
kans maakt. Met andere woorden: u
kunt zich de reis besparen door een
goed foto-boek aan te schaffen.
Maar Davies had, terwijl hij een
jaar lang rond de meren wandelde,
merkwaardige ontmoetingen en hij
vertelt zulke curieuze dingen, dat
het Jammer zou zijn. als ze tot een
paar geïnteresseerden in dat stukje
Engeland beperkt blijven.
Dagboek
Zo'n ontmoeting had hij, toen hij
het huis van Beatrix Potter, Hill
Top, had bezocht, waar zich o.a. de
originele tekeningen bevinden van
Pieter Konijn, Jozefien Kwebbe
leend en al die andere figuurtjes,
waarmee onze ouders en wij zijn
opgegroeid, zoals nu onze kinderen
en kleinkinderen. Over Beatrix Pot
ter's leven is vrijwel alles bekend,
mede dank zij een dagboek, dat ze
in geheimschrift van haar tien
de Jaar tot op middelbare leeftijd
bij hield. Het werd na haar dood in
1943 gevonden, maar pas in 1966
ontcijferd en uitgegeven We weten
dus. dat ze op oudere leeftijd (47)
trouwde, daarmee een streep zette
onder haar leven als Beatrix Potter
en een nieuw bestaan begon als
Mrs. Heelis. boerin en natuurbe-
schermster
Hunter Davies kwam na zijn bezoek
aan Hill Top ln het veld een oude
man tegen. Tom Storey, die bijna
twintig Jaar voor haar als schaap
herder en rentmeester had gewerkt.
In alle publicaties wordt Beatrix
Potter beschreven als een volleerde
boerin. Storey helpt dat fabeltje de
wereld uit; wat kon zij, afkomstig
uit Londen, van het boerenbedrijf
afweten, zegt hij.
Nadat ze op 2i december 1943 was
gestorven, zat Storey net aan zijn
Kerstmaal, toen haar weduwnaar
het huis binnen stapte. „Hij zei:
'hier is de as. jij weet wat je ermee
moet doen'. Ik had haar beloofd,
dat ik haar as zou verstrooien. Nie
mand anders mocht weten waar.
ook haar man niet. Dus stond ik van
tafel op en ging naar buiten en
strooide de as uit op de plaats, die
zij had gekozen. Ik heb nooit aan
iemand verteld waar dat was. Ik
ben van plan om voor ik sterf mijn
zoon te vertellen waar die plek is, er
zal dus altijd iemand zijn, die het
weet". We kennen nu dus bijna het
laatste geheim van Beatrix Potter.
Wordsworth
Maar om die andere'geroemde La
keiand figuur, de dichter William
Wordsworth hangen heel wat mys
teries Had hij nu bv. ja of nee een
incestueuze verhouding met zijn
zuster Dorothy? Toch is er heel wat
geschreven over hen en de literaire
clan waartoe zijn behoorden en die
als de Lakes' Poets befaamd werd.
Niet alleen over hun literaire presta
ties. maar ook over hun onderlinge
verhoudingen, vrouwen, vriend
schappen. ruzies en roddels. Words
worth speelde daarin vaak de
hoofdrol: hij was de meest bekende,
geslaagde, de overheersende figuur,
hij was ook het mikpunt van veel
kritiek, en hij overleefde hen bijna
allemaal.
Davies haalt een „pikante geschie
denis" uit zijn leven op Als zovelen
begon hij als een „revolutionair" en
eindigde als een aartsconservatief
Maar het lag niet aan hem. dat zijn
vijanden niet wisten dat hij ln zijn
„wilde Jaren" tijdens een verblijf in
Frankrijk een verhouding had met
een jonge vrouw, Annette Vallon.
waaruit een dochter. Caroline werd
geboren. Dat hij niet met Annette
trouwde kwam doordat er oorlog
uitbrak tussen Frankrijk en Enge
land. terwijl hij thuis probeerde toe
stemming voor zijn huwelijk te
krijgen
Is er een liefde tegen zoveel (twin
tig) Jaar oorlog bestand? Words
worth besloot na een gepaste tijd
van tien jaar om met Mary Hutchin
son te trouwen, maar voor hij ln het
huwelijk trad reisde hij tijdens een
korte wapenstilstand naar Calais
om Annette als eerste van zijn ver
loving op de hoogte te stellen en
waarschijnlijk om een financiële re
geling voor haar te treffen. Hij zag
bij die gelegenheid voor het eerst
zijn dochter
Geen wrok
Achttien Jaar later, tijdens een ron
dreis door Europa, arrangeerde hij
een ontmoeting met Annette in het
Louvre, waar Mary kennis maakte
met de vroegere geliefde van haar
man, Het was een zeer formele zaak.
Zijn dochter Caroline was toen ge
trouwd en had twee dochtertjes.
Wordsworth's eerste kleinkinderen.
Hij werd op het geboortebewijs als
grootvader van moeders kant ver
meld en Caroline sprak hem aan
met vader. Hij had haar sinds haar
huwelijk een royale toelage
gegeven.
Wordsworth heeft zich nooit voor
zijn Franse familie geschaamd en
Annette en Caroline hielden veel
van hem en koesterden geen enkele
wrok Het is onbegrijpelijk, dat de
affaire ondanks die openheid pas
130 Jaar later echt aan het licht
kwam toen werden in een Frans
archief brieven gevonden, die An
nette tijdens de oorlog aan William
had geschreven, De meeste waren
door de Franse politie ln beslag
genomen, omdat ze aan „de vijand"
geadresseerd waren.
Onlangs zijn er opnieuw, door een
postzegelhandelaar, brieven, nu
van Wordsworth aan zijn vrouw,
ontdekt. Wie weet komen ze er ein
delijk achter, hoe dat nou precies
met hem en Mary en Dorothy zat
Hoewel Wordsworth ais een soort
leidraad door Davies' boek heen
loopt, gaat hij aan de andere dich
ters niet voorbij. Southey bv die
verreweg het hardst van allemaal
heeft gewerkt, omdat hij een dozijn
familieleden moest onderhouden
«zoals Wordsworth hardop dichtte
terwijl hij wandelde, las Southey
een boek om geen tijd verloren te
laten gaan). Zijn complete werk om
vat zo'n honderd van de meest uit
eenlopende boeken U denkt dat u
nooit iets van hem hebt gelezen,
maar u kent toch zeker het sprookje
van Goudhaartje (of Goudlokje) en
de drie beren?
Ontmoetingen
Maar Davies heeft ook heel wat
uitzonderlijke mensen van onze tijd
in het Lake District ontmoet Mr A..
Wainwright bv.. die toen hij 45 was
besloot om alle bergen in dat gebied
te beklimmen en notities en teke
ningen van alle routes te maken.
Dat betekende, dat hij zo ongeveer
200 tochten moest ondernemen Hij
deed daar. in zijn vrije tijd. dertien
jaar over. Gewoon voor zijn plezier,
om alle herinneringen eraan op
schrift te hebben als hij oud'zou
zijn.
Maar al klimmende werd hij zo
vaak aangeklampt door mensen,
die hem de weg vroegen, dat hij op
de gedachte kwam, dat anderen
misschien ook Iets aan zijn aanteke
ningen konden hebben. Dat was het
begin van meer dan een half mil
joen exemplaren, die nu van zijn
gidsjes zijn verkocht Hij heeft elke
pagina van zijn zeven boekjes met
de hand geschreven en getekend, de
pagina wordt gefotografeerd en het
eindresultaat lijkt precies op een
gravure
In gidsje nr 1 zegt hij, dat hij het
niet heeft gemaakt orn geld te ver
dienen, in gidsje 7 zegt hij. dat hij er
een kapitaal mee heeft verdiend,
maar dat hij dat geld niet wil heb
ben „Je wilt toch zeker niet met
geld beloond worden voor liefdes
brieven" Van de opbrengst gaat hij
een boerderij met bijbehorend land
kopen en daar een tehuis voor
zwerfdieren van maken „Ik heb
meer medelijden met dieren dan
met mensen Ik ben teleurgesteld in
het mensdom na de invoering van
myxomatosis, legbatterijen en vivl
sectie
Tenslotte Jos Naylor. die schapen
houdt en daarnaast kampioen „feil
running" is Dat betekent, dat hij in
een 24 uur race tegen 72 bergtoppen
hoger dan 2000 voet 650 meter»
op rent. een afstand van ongeveer
290 kilometer aflegt en alles bij el
kaar 130 kilometer klimt En daar
voor nachten op zijn boerderij moet
doorwerken om zich aan die sport te
kunnen wijden.
Geen wonder, dat. Je dit boek van
Hunter Davies ademloos leest
(uitg, Weidenfeld and Nicholson.
•6.95
