Tik en/of schouderklop voor dominee Rothfusz
Duitse bisschoppen
in de verdediging
Kardinaal: synode
moet niet decreteren
Driebergs instituut bereid
tot gesprek over kritiek
ifc
Trouw
Conferenties
Wereldraad: Rusland
bedreigt wereldvrede
Zendingsijver van
studenten in VS
Sekte: Van Engelen
kwam uit zichzelf
VANDAAC
VOORBIJGANG^
Surinaamse
bisschop
Doth overled<|
WOENSDAG 9 JANUARI 1980
TROUW/KWARTET
door A J Klei
Is de hervormde dominee A. Th. Rothfusz te
Hlllegom reeds op zijn vingers getikt door
zijn gereformeerde collega ter plaatse? Of
viel hem een schouderklop ten deel van de
christelijke gereformeerde predikant
aldaar0 Of ontving hij beide, een tik en een
schouderklop?
Deze vragen dringen zich aan mij op na de
lectuur van de dichterlijke bespiegeling,
welke dominee Rothfusz neerschreef bij de
(hier afgedrukte» tekening van Chr.-de Jong
Tekst en tekening staan achterin het boek
..De Hervormde of Sint Maartenskerk te
Hlllegom". dat mepter aankondiging is
toegestuurd
Op de tekening zijn de vijf Hillegomse
kerkgebouwen bij elkaar geveegd de
hervormde Maartenskerk, de Martinus- en
de Jozefkerk van de roomskatholieken, de
gereformeerde kerk en de christelijke
gereformeerde kerk Omdat de beide
laatste geen naam dragen, heeft dominee
Rothfusz er een naam voor bedacht. De
christelijke gereformeerde kerk werd
Hendrikkerk. naar Hendrik de Cock, de
vader der afscheiding (1834). Het
gereformeerde bedehuis kreeg de naam:
Abrahamkerk. naar Abraham Kuyper. de
grote man van de doleantie (1886).
Dominee Rothfusz heeft hierbij, zo neem ik
aan. 't volgende overwogen. In 1892
verenigden zich het merendeel der
afgescheidenen (christelijke gereformeerde
kerk in Nederland) met de dolerenden
(Nederduitsche gereformeerde kerken) tot
de gereformeerde kerken in Nederland. Op
deze kerken heeft Abraham Kuyper zijn
stempel gezet, dus Abrahamkerk De
afgescheidenen, die in 1892 niet meededen,
vormen de geestelijke voorzaten van de
huidige christelijke gereformeerden en
daarom kun je 't geboortejaar van hun
kerken op 1834 houden.
Dus Hendrikkerk.
Ik sta geheel achter deze redenering en op "t
eerste gezicht kunnen we dominee Rothfusz
slechts prijzen voor zijn naamgeving Bij
nader inzien doen zich echter problemen
voor Kijk. ik ben gewend de zakenzeer
grondig aan te pakken en wanneer een
hervormd persoon, met welke fraaie
bedoelingen ook. zich inlaat met
gereformeerde verfijningen, zwaai ik niet
terstond met de vlag. maar grijp eerst naar
de kerkelijke handboeken om na te gaan of
de boel in dit geval een meditatie bij een
tekening wel klopt.
Welnu. Ik kan melden dat de Hillegomse
gereformeerde kerk dateert van 1865. In dat
jaar was Abraham Kuyper nog in geen
gereformeerde velden of wegen te bekennen
en deze kerk is van zuiver afgescheiden
komaf. Haar plaats van samenkomst
verdient derhalve eerder naar Hendrik de
Cock dan naar Abraham Kuyper genoemd
te worden. Vandaar mijn vraag of de
gereformeerde voorganger dominee
Rothfusz hierover al heeft onderhouden.
Wat de christelijke gereformeerden betreft.
die vinden het heerlijk wanneer je het
ontstaan van hun kerken vastprikt op 1834
en niet op 1892, toen zij als kleine
minderheid zich afzijdig hielden van de
fusie met de dolerenden. Van die kant is er
stellig louter lof voor dominee Rothfusz en
van die schouderklop ben ik eigenlijk wel
zeker. Toch is de christelijke gereformeerde
kerk te Hillegom er pas in 1921 gekomen.
Waarom, weet ik niet. Misschien omdat het
Hillegomse gereformeerdendom te „licht"
was geworden.
Hoe dit zij, het zou tactischer van dominee
Rothfusz geweest zijn, als hij het
christelijke gereformeerde kerkgebouw niet
zo nadrukkelijk met de naam „Hendrik"
had versierd. Ik zou in dit Hillegomse geval
gekozen hebben voor. Frederikkerk, om
daarmee de nagedachtenis te eren van
dominee Frederik Ph. L. C. van Lingen, die
in 1892 actie voerde tégen de vereniging met
de kuyperianen. Daarmee zouden de
christelijke gereformeerden te Hillegom
tevens aangeven, dat zij niet van zins zijn
zich door gereformeerden te laten
inpakken!
Intussen ben ik overdreven lang in de weer
geweest met één van de bijna tweehonderd
pagina's, die „De Hervormde of Sint
Maartenskerk te Hillegom" telt. Ik haast
me, mee te delen dat het boek geschreven is
door de (rooms-katholieke) auteur A. M.
Hulkenberg, die al meer boeken over de
bollenstreek op zijn naam heeft staan. Zijn
werk wordt gekenmerkt door zorgvuldige
aandacht voor details en daar legt zijn werk
over Hillegoms hervormde kerk ook
getuigenis van af.
Ik geloof dat ongeveer alles wat in, aan, op
of om deze kerk te vinden was. in het boek
vermeld staat. Eén ding staat er niet in. De
schrijver verhaalt dat in 1930 de
laat-zeventiende-eeuwse kansel werd
verplaatst naar voorin het koor en bij die
gelegenheid terwille van de symmetrie
voorzien werd van een tweede trap: „een
loze opgang, een opgang die dadelijk een
neergang wordt. En heeft dan ook wel eens
tot een grapje geleid, hetgeen hier verder
onvermeld moet blijven". Jammer.
Hervormd Hillegom. opgelucht dat de door
ups en downs vergezelde restauratie van
zijn oude kerk achter de rug is, is nogal
ingenomen met dit royaal geïllustreerde en
van registers voorziene boek. De
kerkvoogdij zal nog meer tevreden zijn,
indien het druk verkocht wordt.
Liefhebbers krijgen het franco
thuisgestuurd na storting van 43,50 op
gironummer 64 49 01 ten name van
kerkvoogdij hervormde gemeente te
Hillegom.
door J. J. Moskau
BONN De Duitse christenen vieren dit jaar drie belangrijke verjaardagen. De imposante
dom van Keulen werd honderd jaar geleden voltooid, de laatste van de „dissidente" Duitse
bisschoppen staakte honderdentien jaar geleden zijn verzet tegen de pauselijke onfeilbaar
heid, waardoor het eerste Vaticaanse concilie met succes kon worden afgesloten, en precies
450 jaar geleden gaven de Duitse protestanten hun confessio augustana uit, die de breuk
tussen de rooms-katholieke kerk en het protestantisme blijvend maakte.
Misschien heeft de voorzitter van de
Duitse bisschoppenconferentie, kar
dinaal Josef Höffner de hoop gekoes-
tert dat het het eeuwfeest van zijn
kathedraal zou beginnen met een
klinkende bevestiging van het aloude
motto: „de dom. getuige des geloofs
en teken van eenheid". Maar afgelo
pen zondag moet hij dan wel erg
teleurgesteld zijn geweest. Onmiddel
lijk na de hoogmis zagen honderden
van zijn gelovigen een macabere
voorstelling van een ketterverbran
ding. in dit geval prof. Küng. In
Duitsland is de sfeer zodanig dat mi
nister van buitenlandse zaken Gen-
scher (FDP) in een speech pleitte niet
voor Küng persoonlijk maar voor
niet-inmenging van de kerk in de
leiding van Duitse universiteiten.
Küng is zijn „mlssio canonica" ont
nomen. zijn kerkelijke zending om
toekomstige priesters op te leiden.
Dat geeft de kerk niet het recht, aldus
Genscher. om zijn ontslag te vorde
ren van de universiteit van Tübingen.
De bisschoppen lijken duidelijk in
het defensief gedrongen. In een bui
tengewone vergadering hebben ze be
sloten tot een speciale kanselbood-
schap die aanstaande zondag ln alle
rk-kerken wordt voorgelezen.
Moeilijk
Hoogstwaarschijnlijk zal deze bood
schap ongeveer weergeven wat het
secretariaat van de Westduitse bis
schoppenconferentie ons in een pers
verklaring meedeelde: „De paus en
de bisschoppen hebben het erg moei
lijk gehad met de beslissing in de
kwestie Küng. Enerzijds zien zij het
gebod van liefde en verdraagzaam
heid. anderzijds moeten zij de waar
heid dienen. Niemand was blij met de
belissing en pijnlijke wonden blijven.
Het ls te vergelijken met onenigheid
binnen een gezin. Paus en bisschop
pen hopen dat prof. Küng zal terug
keren tot de ware en volledige leer en
dat daarmee het conflict kan worden
beéindigd. Een ding staat echter
vast: wie niet de gehele leer van de
kerk wil onderrichten kan geen leer
meester zijn voor theologen."
De publieke opinie is het wellicht niet
in alles eens over de theologische
aspecten van de zaak. Maar over één
ding is er een sterke beweging gaande
tegen de officiële rk hiërarchie. Dat
betreft de manier waarop de congre
gatie voor de geloofsleer samen met
de paus en de Duitse bisschoppen
zijn omgesprongen met Küng.
Niet Küng maar de officiële kerk is
nu het centrum van het geschil, van
wege de manier waarop zij handelde
toen zij besloot actie tegen lem te
ondernemen. Prof. Schillebeeckx
keerde terug uit Rome en gaf toe dat
hij een open gesprek had kunnen
hebben. Onmiddellijk daarop viel de
waarin opgenomen: De Rotter
dammer, met Dordts Dagblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe leidse Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenre Tammmga
Directeur mg O Postma
HOOFDKANTOOR
Post Dus 859
1000 AW Amsterdam
W>bauistraat 131 Amsterdam
te» 020-913456
leiei 13006
Postg 'o 66 00 00
Bark Ned Cred*tbaru«
Rehenmgnr 23 00 12 574
REGIO ROTTEROAM'DORDRECHT
Postbus 948
3000 AX Rotterdam
tel 010-115588 (abonnementen
•n bezorging)
lei 010-115584 (redactie)
lel 115700 (iXslurtend voor
advertenties)
WesiWaak 4
Roller dam
REGiO DEN HAAG-LEIOEN
Postbus K7i
7501 CC Oen Haag
te' 070-469445
(abonnementen en bezorging)
tel 070-469445 (redactie)
tel 070-468864 (uiUkHtend voor
advertenties)
Parfcslraai Oen Haao
REGIO NOORO'OOST NEOERlANO
(uitsluitend 'adrmmsiraiie!
Postbus 3
8000 AA Zwo»e
(ei 05200 170JO
Melkmarkt 56
Abonnementsprijzen:
Adverfenrierar-ew?" op aanvraag
Telefonische abonnementenopdrachten
(z* adressen boven)
Opgave familieberichten 9-19 30 van
maandag I'm *r.,dag Op zondag van ia-
20 uur tW#< 020 913456
Opgave min- advertenties te'
020 936668 o« schriften aan Mmi-Adv
a'deiing postbus 433
1000 AK AMSTERDAM
Adreswwngen grtaturtend scbnneink
aan onze Amsterdamse adressen
Preken over arbeidsvragen, voor
predikanten, m.m.v. drs J. Thomas en
drs P C. Meijer, donderdag 7 februari.
10.15-16.30 uur, Toerustingscentrum.
Leusden (tel. 033-43244).
Geschapen naar Gods beeld, stu
diedagen gereformeerde vrouwen
bond. 12 februari in Leiden (spreek
ster mevrouw G. W. Morsink) en Nij-
kerk (mevrouw B. Leitner), 28 februa
ri in Etten-Leur (mevrouw J. Nussel-
der) en Groningen (mevrouw A.
Geense). Inl. lel 02154-13366.
De relatie school-ouders-kerken
in het protestants-christelijk pri
mair onderwijs, conferentie van het
christelijk pedagogisch studiecen
trum. zaterdag 12 januari. De Sante-
kraam. Ankeveen. Inl. tel. 035-62791.
Theologische oriëntatie, m.rrtv.
o.a. P Leenhouwers. S. Konijn. W
Veldhuis. H. Spee en J. Ypma. theolo
gische vooropleiding is niet vereist.
11-22 februari. Kontakt der Konti
nenten. Soesterberg (tel. Ó3463-1755).
OENEVE (ANP) - De wereldraad,
van kerken beschouwt de Russische
Interventie in Afghanistan als „een
stap in de spiraal die een acute be
dreiging voor de wereldvrede vormt
met gevaar voor een atoomoorlog"
Het is overduidelijk dat een voort
gaande wereldwijde wapenwedloop
„en vooral iedere interventie vroeg of
laat leidt tot bewapende conflicten
met onvoorstelbare gevolgen Dit
verklaarde een woordvoerder van de
wereldraad te Genëve
De wereldraad roept op tot een voor
zichtige en zorgvuldige analyse van
negatieve gebeurtenissen in de we
reldpolitiek om voorbarige conclusies
bijl op Küng. Dit wordt ln kritische
kringen van de kerk als een bijzonder
misplaatste manoeuvre beschouwd.
De kerk, zo zegt men daar, vermin
dert niet alleen haar geloofwaardig
heid door dit soort „Nacht-und-Ne-
bel"-acties, maar ook doet ze daar
mee haar uiterste best om de conser
vatieve tendenzen te versterken. Vo
rige week deelde kardinaal Höffner
aan zijn medewerkers mee dat ge
scheiden mensen niet in dienst van
de kerk konden werken.
Conservatisme
Het geval-Küng is alleen maar een
voorbeeld voor degenen in de kerk
die persoonlijke vrijheid bedreigd
Kardinaal Höffner
URBANA (ANP) Als een door
braak van een nieuw zendingsbe
wustzijn wordt de kortgeleden gehou
den conferentie van de studentenzen
ding in de Amerikaanse stad Urbana
(Illinois) door evangelikale theologen
beschouwd. Ongeveer de helft van de
17.500 deelnemers verklaarde zich be
reid actief mee te werken aan het
doel, in de komende vijf jaar vijfdui
zend zendelingen uit te zenden.
Organisator van het congres was de
Inter-varsity Christian Fellowship en
Billy Graham was een van de spre
kers. Vooral jonge mensen zijn weer
bereid in dienst van de verkondiging
te treden, zei zendeling John E. Kyle.
„Zending staat niet langer ln het
avondlicht, maar in het licht van een
nieuw aangebroken dag."
Het is de bedoeling, in de jaren tach
tig de 2,8 miljard mensen te bereiken,
die nog niet met de christelijke bood
schap in aanraking zijn gekomen.
Zendelingen zullen minder vaak vak
theologen zijn, aldus Kyle, maar be
lijdende christenen uit verschillende
beroepen.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Een van de leiders
van de Verenigings Kerk (de zgn.
Moon-sekte) heeft ontkend dat de
sektenbestrijder Henri van Engelen
op verzoek van een van de sekteleden
op eerste kerstdag naar het gebouw
van de sekte in Amsterdam is geko
men. De leider, drs Wim Koetsier
heeft bevestigd dat Van Engelen op
de bewuste avond in het gebouw was.
maar hij zou zich daar eigener bewe
ging hebben vervoegd.
achten door wat zij zien als een terug
keer naar het conservatisme van voor
het concilie. De verslechtering van de
verhouding tussen kritische theolo
gen en een onbuigzame hiërarchie is
een van de lastige problemen.
Een geest van inschikkelijkheid, van
leven en laten leven, daarvan was
sprake in meerdere Europese landen,
ook waar het zaken als het priesterce
libaat betrof. Ook na een huwelijk
konden sommigen hun baan als le
raar houden. Zo niet in West-Duits-
land. Theologen worden ontslagen
zogauw zij zelfs vragen om ontheffing
van de celibaatsplicht. De kerk staat
op dat ontslag.
Een recent opinieonderzoek toont
aan dat nog maar 70% van de Duit
sers in God gelooft. 20% minder dan
twaalf jaar geleden. Geloof in „Jezus
Christus als Zoon van God" zou van
42 naar 33% gezakt zijn. 38% zegt dat
Jezus Christus voor hen persoonlijk
van geen belang is.
Van een onzer redacteuren
AMSTERDAM - Kardinaal
Willebrands verwacht dat de
aanstaande bijzondere syno
de niet zal resulteren in decre
ten van bovenaf. „Decreten is
een woord dat in het kerkelijk
verkeer eigenlijk niet past en
ik hoop dat de synode dit ka
rakter niet gaat krijgen." Al
dus het KRO-programma
„Kruispunt".
De kardinaal reageerde hiermee op
geruchten dat de zaak Ln Rome al is
bekokstoofd en dat de bisschoppen
alleen nog maar hoeven te praten
over de wijze waarop de beslissingen
in Nederland aan de man moeten
worden gebracht.
Hoofdthema van de synode, „com-
munio", gemeenschapsbeleving,
moet vooral tot uitdrukking komen
in de band met de paus, een collegiale
band volgens de kardinaal, geen de
creterend ambt.
De onenigheid tussen de Nederlandse
bisschoppen staat niet als een afzon
derlijk punt op de agenda, hoewel
volgens velen dat het enige punt had
behoren te zijn. Kardinaal Wille
brands meende dat de vragen rond
om de bisschoppelijke collegialiteit
wel aan de orde zullen komen, ook
wat eraan ontbreekt en wat daarvan
het schadelijke gevolg is.
„Ik weet niet hoe de synode gaat
aflopen. Er is ook geen voorbeeld, wij
zijn de eersten die zoiets doen." De
kardinaal wilde in elk geval voor een
goede bespreking naderhand zorgen
als eenmaal de resultaten bekend
zijn. Vandaag vertrekt de kardinaal
naar Rome en dezer dagen volgen de
In deze brief raden deputaten samen
werking met het Driebergse instituut
af. In het blad van het instituut, Uit
daging, schrijft Leo Habets, dat de
brief argumentatie mist. „Ook als er
verschillen in visie ten aanzien van de
evangelie-verkondiging bestaan, is
dat nog geen reden om elkaar zó aan
te vallen. In plaats dat wel elkaar
proberen op te zoeken, en naar wegen
zoeken om samen ons land (opnieuw)
aan te spreken met de verlossende
boodschap van het evangelie, laten
we het zo tegenover elkaar afweten,"
aldus Habets.
Het Instituut blijft zich positief op
stellen ten aanzien van de gerefor
meerde kerken, en samenwerken met
plaatselijke kerken die daar prijs op
stellen. „Intussen staan we open voor
kritiek, maar we gaan onverminderd
voort met de uitvoering van ons plan
vóór het einde van 1985 iedereen in
Nederland op een directe en dadelij
ke manier aan te spreken over het
evangelie. Onze inzet blijft erop ge
richt, zoveel mogelijk mensen te .win
nen' voor Jezus Christus."
Dialoog
De gereformeerde evangelisatie-men
sen verwijten het instituut, dat zijn
benadering van de buitenkerkelijke
oppervlakkig is en weinig ruimte la-
tat voor een open dialoog. Daarvan
zegt Habets: „In de eerste plaats is
het nog maar de vraag of de bijbel
daar met betrekking tot de evangelie
verkondiging ruimte voor laat. In de
ADVERTENTIE
te vermijden, die zelf een bedreiging
van de wereldvrede kunnen vormen.
De woordvoerder leverde scherpe kri
tiek op de wapenwedloop, die auto
matisch verder gaat indien Salt-be-
sprekingen enz zonder resultaat
blijven.
De wereldraad blijft over de Russi
sche inval in Afghanistan in nauw
contact met ledenkerken in de omrin
gende landen (Iran. Pakistan, India
en de Sowjet-Unie). In Afghanistan
zijn geen ledenkerken van de wereld
raad. Het uitvoerend comité van de
wereldraad zal op zijn volgende zit
ting. 11-14 februari in Straatsburg,
aandacht aan deze zaak schenken.
OPROEP
De Vereniging voor wetenschappelijk onderwijs op gereformeerde grondslag zoekt in de kring van
meelevenden met de Vrije Universiteit contact met personen, die zich beschikbaar willen stellen voor de
functie van:
verenigingslid Universiteitsraad
De Vrije Universiteit te Amsterdam wordt bestuurd door het College van Bestuur en de Universiteitsraad, onder
uiteindelijke verantwoordelijkheid van het Bestuur der Vereniging.
De Universiteitsraad bestaat uit 40 leden: 33 leden gekozen uit het wetenschappelijk personeel, het technisch
administratief personeel en de studenten, terwijl 7 buitenuniversitaire leden - bij de Vrije Universiteit de
Verenigingsleden genoemd - worden benoemd door het Bestuurder Vereniging né overleg met de Universiteits
raad.
De benoeming geschiedt voor een termijn van twee jaar. Het betreft hier geen gehonoreerde functie, wel is er
een onkostenvergoeding aan verbonden.
Van de Universiteitsraadsleden wordt verwacht dat zij zich verbonden voelen met de Vrije Universiteit en over
bestuurlijke ervaring beschikken. Tevens moeten zij voldoende tijd hebben om actief deel te nemen aan de
raadsvergaderingen die gemiddeld éénmaal per veertien dagen plaatsvinden, terwijl er van uitgegaan wordt dat
zij zitting nemen in tenminste één raadscommissie die als regel éénmaal pertwee weken bijeenkomt. Een aantal
vergaderingen vindt overdag plaats.
Hen die belangstelling hebben voor de functie van Verenigingsiid in de Universiteitsraad, alsmede hen die de
aandacht willen vestigen op mogelijke kandidaten, wordt verzocht zich schriftelijk te wenden tot het Bestuur der
Vereniging, p/a Vrije Universiteit, postbus 7161, 1007 MC Amsterdam, kamer 1 D 26. Voor telefonische
informatie kunt u contact opnemen met de heer P.J. Kruysse, algemeen secretaris van het Bestuur der
Vereniging, telefoon 020-548 37 13.
GODS REGERING
[SI
■ner
im
Vaak blijken wij een nog al Pj
wonderlijk idee te hebben van wJC
Gods regering over onze wereld «Je:
kunnen inhouden. Onlangs hoora
iemand voor de radio zeggen dat]
voor God een koud kunstje
het lot van de Russische christei
en dissidenten te verbeteren, of
woorden van gelijke strekking.
;ta!
betoog kwam hierop neer, dat da;d)
Irnnctip n;errf fptrpn irphnurlpn
WO
lote
"■&.no i
ander bisschoppen. Hij gaat met be
zorgdheid en met vertrouwen, zei hij.
De sceptici lijken vooralsnog de men
sen met vertrouwen te overstemmen.
Prof. Haarsma gaf eerder voor de
NCRV-microfoon ook blijk van zijn
sombere verwachtingen, omdat het
grondprobleem van de situatie in
Limburg niet als zodanig op de agen
da staat. Het toenemend centralisme
in de RK-kerk, de drang naar unifor
miteit lijkt hem het bedreigendst.
Het is te vrezen dat van de concrete
problemen er wel veel aandacht uit
gaat naar punten als catechese en
ambtsopleiding. Men is het er wel
over eens dat over die punten vragen
bestaan, maar die zouden beslist niet
op een synode en zeker niet in Rome
kunnen worden opgelost. Tenzij men
deze weer wil maken tot de grondin-
strumenten ter verspreiding van een
strakke kerkelijke ideologie.
Aan de andere kant is het duidelijk
dat de relatie met andere kerken en
met de kritische gemeenten, basis- en
andere randgroepen nauwelijks aan
dacht krijgt in de agenda. Ook de
jeugd en de positie van de vrouw zijn
niet aan de orde.
De pastorale raad in Rotterdam liet
weten eraan te twijfelen of het Vati-
caan de stem van de Néderlandse
gelovigen wel serieus neemt. Ook
deze raad meent dat de agenda de
problemen weinig helder formuleert
en is verder duidelijk bezorgd dat de
synode van bovenaf een soort een
heid zal pogen te herstellen. De pas
torale raad van bisschop Simonis zei
verder in aansluiting op suggesties
van anderen, dat door de benoeming
van Simonis en Gijsen ernstig schade
is toegebracht aan de collegialiteit.
kunstje werd tegen gehouden
doordat wij niet positief genoeg
tegenover God stonden. Voor
betekenen zulke uitspraken een
oneerbiedig spreken over Gods
regering. Een voor de hand liggei ti
reactie van luisteraars lijkt mij tf de
zijn: waarom doet God dat dan nl 01
Goed, wij moeten ons eerst bekerrde
Maar ook düt is zijn werk en waaiLD„
doet Hij dat dan niet? Dit zijn niïjL.
mijn vragen, maar vragen die uit.-J
zulke ondoordachte uitspraken jin
voortvloeien. Ik denk dat de
gedachte van God die de wereld "v°
regeert of in zijn hand houdt zulkff
vereenvoudigingen niet toelaat, (r.
regeert door mensen. Vandaar da*v
het zo belangrijk is dat wijop wijJL
manier dan ook, met elkaar in
gesprek zijn over onze
verantwoordelijkheden voor elkiP'
en voor de aarde. Wie dat
terugverwijst naar een uitsluiten^1
innerlijke verhouding tot God, fj
daarmee de verantwoordelijkheid j
buiten de deur of geeft die niet dL^
aandacht die nodig is. Het ligt kb
ingewikkelder met Gods regerin
kunnen hierbij denken aan het
woord: de verborgen dingen zijn^L d(
de Heer, onze God, maar de
geopenbaarde dingen zijn voor d
onze kinderenvöor altijd, opdat
al de woorden dezer wet volbren
(Deuteronomium 29, vers 29). Var
Gods regering kennen we het
grondmotief, zijn erbarmen, en
kennen er ook de uitkomst van, z
komend rijk, maar wat daar tussP"®
ligt ontgaat ons. Dat wil niet zegd.
dat we niet weten waaraan we oir
houden hebben. En waaraan we r(
elkaar altijd weer moeten herinnPen
ter
otei
hel
cl
Van een onzer verslaggevers
DRIEBERGEN Het instituut voor evangelisatie te Driebergen is bereid tot een gesprek met
de gereformeerde evangelisatiedeputaten over de kritiek, die deze deputaten hebben op de
werkwijze van het instituut. Wel heeft het instituut laten weten „erg teleurgesteld" te zijn over
de brief, die de deputaten aan alle gereformeerde kerkeraden hebben gestuurd.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Middelharnis: J
land te Amersfoort; te Oud-
drecht en te Axel (toez.): R. H.
Jonge te Bruinisse; te NieuwL.
(toez.): J. te Steege te Aalsum;"^
de generale synode der ned.
kerk tot pred. tot buitengew.
(vormings- opleidings- en lei
werk binnen de herv. bond vi
wendige zending): L. Westland
teloord.
Bedankt voor Bovenhardixveh
M. Breugem te Barneveld.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Groningen-Noordt Tl
G. J. Jans te Appingedam. r
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Veenendaal: M. de [erv
te Emmeloord; te Leiden: J. JonkT"
te Almelo; te Gorinchem: R.
Beek te Baarn; te Veenendaal in
Westerink te Urk. hei.
GEREF. GEMEENTEN j b'
Beroepen te Poortvliet: C. Wisrwi
Kootwijkerbroek. F11*
Bedankt voor Hoogvliet: B. Reiir08
te Hardinxveld-Giessendam. vo
Iber
ontmoeting met Nicodemus („jij
moet opnieuw geboren worden") en
met de Samaritaanse vrouw ging de
Here Jezus regelrecht op zijn doel af.
Een kwestie van directe verkondi
ging, die ook de eerste christenen er
kennelijk vaak op na hielden. Dat
neemt niet weg dat de overdracht van
het evangelie (of welke boodschap
dan ook) de meeste kans van slagen
heeft als er sprake is van een relatie.
Hoe beter die is, hoe beter de commu
nicatie. Daarom geven wij in cursus
sen ruim aandacht aan het opbouwen
van relaties. Maar alleen met de be
doeling mogelijkheden te zoeken om
over het evangelie te spreken. Men
sen worden niet behouden door rela
ties, maar alleen door het persoonlijk
leren kennen van Jezus Christus."
Ds Joh. Lukasse
Ds Joh. Lukasse te Genk, Belg
benoemd als directeur van de jen'
sche Evangelische zending (BE2|sje,
was tot nu toe alleen verantwo a
lijk voor de Nederlandstalige ta jecl
dit werk, het Vlaams evangelisa^
mité. Ruud van der Kuyp te H Bej
sum gaat met ingang van 1 feb ;jjn
de BEZ vertegenwoordigen in N
land. Zijn taak zal zijn. bekendhi en
geven aan het werk van de
gebedsgroepen te vormen en j<
ren aan te moedigen, betrokk
zijn bij evangelisatiewerk in Be
cCD
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De eerste I
naamse bisschop van de evangel^
broedergemeente, Rudolf E. C. r
is maandag ln Amsterdam overlL^j
Hij is 76 jaar geworden.
De begrafenis zal in Suriname p^ on
vinden. Donderdagmiddag om,
drie is er een rouwdienst in de kajn
Zeist.
Broeder Doth werd 2 mei 191'in;
Paramaribo geboren. In het beleer
internaat Schütz daar kreeg hi in
onderwijzersopleiding. Vervo
ging hij naar Nederland, om in 0 pr<
geest zijn zendingsopleiding tefnit
gen. Hij was klaar met zijn stucfl o
1933, werkte nog enige tijd sriet
met de bekende ds P. M. Legêne eer
propaganda van de Surinamezei -
in Nederland en keerde toen tn
Suriname terug, nadat hij zoal ng<
bruikelijk op een zendingsfeest Tor
dend was. vali
Hij werkte daar eerst onder de j^an
Later volgde de mutatie naar de t
dergemeente te Nickerie Vele fas
was hij op Curagao. waar hij een mt
bouwde voor de broedergemi >or'
met eigen plaatselijke financiële -ori
delen. De laatste jaren van oei
diensttijd bracht hij weer doaner
Suriname. Hij werd daar praese gt
de broedergemeente en in 1962 le f
hij in Paramaribo tot biss sief
gewijd. de
Hij was daarmee de eerste Si dsr
mer, die in de evangelische bro
gemeente bisschop werd. Hij wa B re
cier in de orde van Oranje-Na no'
Voor een medische behandeling *n
hij genoodzaakt naar Nederlaif m
komen. 1111
