Graanalcohol plossing voor verschot VS Estel: Selectieve strategie nodig IKommer en kwel' op economisch gebied TL-buis is voordelig èn gaat lang mee Niet onnodig vervangen Stijging goudprijs kwam tot stilstand Indringende vragen over bescherming levenssfeer !V^oor'°piS Seen goedkoper brood Uitgangspositie niet ongunstig Recordbedrag aan brandschade r Wilton met waslijst van problemen Levensduur blijkt boven dè^ tienduizend uur te liggen Merknaam Mening over reclame --l^lvOENSDAG 9 JANUARI 19B0 FINANCIEN EN ECONOMIE TROUW/KWARTET PRS 11 H 13 plost.l n k an onze redactie economie MSTERDAM De Amerikaanse regering legt de laatste land aan een plan om graan te gebruiken als grondstof voor >enzine. Door deze produktie zouden de Amerikanen twee rliegen in één klap slaan. In de eerste plaats zou men een deel an de geweldige overschotten wegwerken die ontstaan door et beperken van de graanleveranties aan de Sovjet-Unie, in Ie tweede plaats zou het olietekort van de VS iets vermin- leren. iordat president Carter heeft be- ist dat de Sovjet-Unie dit jaar geen miljoen ton graan krijgt maar jechts 8 miljoen ton een hoeveel heid waar de Amerikanen op grond tan eerder aangegane verplichtingen ^iet onderuit kunnen blijven de herenigde Staten met 17 miljoen ton n dat^tten is. L. EIö)jt geweldige overschot heeft onder Ie Amerikaanse boeren in het „Mid- Ïen-Westen" (staten als Iowa, Noord- ;n Zuid-Dakota) grote ongerustheid- ewekt en het is de regering Carter er en roe aar0m alles aan gelegen een ernsti- n ^an e verstoring van de graanmarkt te ir oorkornen- Graanalcohol als bij- linkse uengsei in benzine (onder de naam ie pli gasohol") zou het probleem gedeel- m^?.z elijk oplossen. Onderminister War- en Christoffer zei dat het de bedoe- blind ng is 5 miljoen van de 17 miljoen ton nu n( oor de benzineproduktie aan te wen- rece; en pe pr0duktie wordt waarschijn- h jj. niet door de Amerikaanse over- hcid zelf ter hand genomen. Gebrui- bij dit soort overheidsinitiatie- in de vs is. dat men door premies olgepi belastingvoordelen tracht het par- iculiere bedrijfsleven te interes- erk -ren A. dei .Graanbenzine" zal niet als zodanig is brandstof voor auto's dienen. Ga- ohol is een mengsel van tien procent Taanalcohol en negentig procent ^^•ynzine. Het produkt is bijzonder ge- ihikt als vervangingsmiddel voor Graanexporteurs De grootste graanexporteurs in de wereld zijn: (in miljoe nen tonnen): Verenigde Staten Canada Argentinië West-Europa Australië Overigen 107,2 18,3 13,1 12,6 11,5 15,3 Bij de cijfers van West-Europa moet worden opgemerkt dat de EG ongeveer evenveel graan importeert als expor teert. trkte schaal geproduceerd. IKV 0dvrije benzine, een artikel waar en voortdurend tekort aan is. Gaso- wordt op het ogenblik al op be ge4r- - N is. alThJraag en aanbod e**s^anneer het overschot van 17 mil- en «^ien ton op de wereldmarkt gespuid goe^u worden, heeft dit een grote in- ^,rTUJ oed op de vraag- en aanbodverhou- °r. ngen op de wereldgraanmarkt. oitte^s a]S er na aftrek voor de produk- e atc^e van gaSohol 12 miljoen ton zou ^verblijven, zijn de gevolgen nog zeer ek-va^igjjjpend oe totale omvang van de ereldgraanhandel wordt in het sei- ten 1979/80 geschat op 178 miljoen (2) n. 17 miljoen is daar dus bijna 10 ocent van. mkent e Amerikanen zÜn veruit de groot- tt e graanaanbieders in de wereld. breidian de 170 mdj°en ton die in het U pende seizoen door alle landen ge- ïtoom mor>Hlb. ?ngt) k :chuiv< wil- menlijk worden geëxporteerd, ne en de VS 107 miljoen ton voor hun niWpn kening °P het gebied van tarwe ocenti ^ven ze iets heneden de helft (36 in Niin ^oen ton op een totaal van 77 U*oen ton' maar hij "ïaïs en andere land Teder&ranen zitten de Amerikanen op driekwart (71 miljoen van op h!1 m"10en toni liVooiraanmarkt exportcijfers, hier genoemd, niet zeggen dat alles regelrecht Postij de exportlanden naar importeren- landen verkocht Wordt. Grote hoe- elheden worden verhandeld via aanmarkten. waar Rotterdam er van is. binnen Europa zelfs de ootste. Wanneer de VS en ook ande- ps i lanffen zouden besluiten geen raan meer te leveren aan de Sovjet- geliefll'e- kunnen de Russen altijd nog in tmoe<fltterdam en andere plaatsen te- cht. Tenzij, wat Rotterdam betreft, I Nederlandse regering dit niet meer festaat. prijs heeft voor de Nederlandse con sumenten en ook voor de boeren in ons land geen directe gevolgen. Een woordvoerder van het Produktschap voor granen, zaden en peulvruchten wees erop. dat dat graan van buiten de EG bij invoer in de Gemeenschap getroffen wordt door heffingen. Hoe lager de prijs, hoe hoger de heffingen die er voor moeten zorgen dat het geïmporteerde graan en de produk- ten die de boeren zelf kweken, binnen de EG even duur zijn. Dit ter bescher ming van de EG-landbouw. Brood wordt dus niet zo maar goed koper als de Amerikanen hun voorra den op de markt zouden gooien. Voor de boeren kan er via een omweg ech ter toch een voordeel ontstaan. De prijs van andere veevoederprodukten als sojabonen en tapioca beweegt zich namelijk meestal in dezelfde richting als de graanprijs en deze goederen zijn niet aan EG-heffingen onderhevig. Vrachtvaart Het niet verschepen van 17 miljoen ton Amerikaans graan naar de Sow- jet-Unie kan een drukkend effect hebben op de vrachtprijzen, omdat er onverwacht scheepsruimte over is. Van Ommeren noch Nedlloyd hebben tot nu tot evenwel iets van dalende vrachtprijzen gemerkt. Een woord voerder van Van Ommeren merkte op dat de lopende contracten nog door de VS worden afgewerkt. Hij vroeg zich bovendien af of de Russen niet zullen proberen elders graan in te kopen. Als andere exporterende lan den solidair zijn met de Amerikanen valt er inderdaad vracht weg. In het andere geval moet het graan toch vervoerd worden, al is het dan niet uit de VS. Directeur A. L. de Jong van een van de divisies van Nedlloyd heeft wel gemerkt dat de vrachtenmarkt terug houdend is maar een daling is er niet. Dat komt ook door de aantrekkende vraag in het vervoer van kolen en ertsen, wat een mogelijke neergang in het graanvervoer compenseert. De Jong gelooft niet dat de invloed van graan zeer ingrijpend is. Het wegval len van zeventien miljoen ton graan maakt niet zoveel uit op een markt, waarin totaal per jaar 600 miljoen ton vervoerd wordt. Ondanks de lagere goudprijs stonden ook gisteren de mensen weer in de rij bij de firma Drijfhout aan de Nes in Amsterdam om gouden en zilveren voorwerpen te verkopen. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM De goudprijs heeft dinsdag de stijging van de voorgaande dag niet voortgezet. Winstnemingen waren er oorzaak van, dat in Londen aanvankelijk op 625 - 635 dollar voor één ounce (31,1 gram) werd gehandeld, tegen een officieel slot van 633,50 dollar op maandag. Later zakte de prijs in tot 600 dollar, maar bij de officiële prijsvaststelling in de loop van de ochtend kwam 615.75 dollar uit de bus. Het officiële middagslot bedroeg dinsdag 610 dollar De stemming in Londen was weer erg nerveus. Dit had o.a. te maken met de economische maatregelen van de VS tegen Rusland. Met name vraagt men zich in kringen van de goudhandel af, wat de gevolgen van het Amerikaans- Russische geschil zullen zijn voor de goudverkopen door Rusland. Rus land placht om het Amerikaanse graan te kunnen betalen nogal eens goud in Zürich te verkopen. De daling in Londen werd ook toege schreven aan de speculatie, dat de gouverneurs van de centrale banken, die in Bazel bijeen waren voor hun maandelijks overleg, zouden beslui ten tot interventie om aan de sterke stijging van de goudprijs een eind te maken. Inmiddels is bekend gewor den. dat dit waarschijnlijk niet gebeurt. In Amsterdam ging de goudprijs om laag van 38.080-38.780 per kilo tot 36.920 37.620 per kilo. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM ..Onze strategie en ons investeringsbeleid zullen selectief moeten zijn. Volle aandacht zal nodig zijn voor het gezond houden van onze hoofdactiviteiten en het aanpakken van veelbelovende nieuwe activiteiten." Dit zei de voorzitter van de raad van bestuur van Estel (Hoogovens- Hoesch) drs. J. D. Hooglandt, in zijn nieuwjaarstoespraak tot het personeel in IJmuiden. ridde ijft v< 'erigens lag de graanhandel in Rot- 'am de laatste dagen vrijwel stil. handel nam een afwachtende hou- ig aan omdat de grote Amerikaan- graanbeurzen maandag en dinsdag ïloten waren. Vandaag gaan ze T open. <e mogelijke daling van de graan- Ven een onzer verslaggevers AMSTERDAM Het afgelopen Te langzaam jaar zal een triest record te zien geven 6 aan brandschade in Nederland, zo meent de directie van de Nederlandse Onderlinge Waarborg Maatschappij. Het totaalbedrag aan geleden brand schade zal namelijk de 600 miljoen gulden overschrijden. Hij voegde daaraan toe. dat voorts gestreefd zal moeten worden naar sa menwerking met anderen voor activi teiten, die het concern niet meer al leen tot bloei zal kunnen brengen. Ook zal Estel niet moeten terug schrikken voor noodzakelijke beslis singen ten aanzien van werkzaamhe den. die geen toekomst meer hebben. De uitgangspositie van het concern noemde de heer Hooglandt niet on gunstig. Met name het bedrijf in IJ muiden staat relatief sterk. De totale kostprijs ligt binnen Europese ver houdingen nog steeds gunstig. Wat de staalindustrie in Europa aan gaat merkte hij op, dat de noodzake lijke herstructurering te langzaam verloopt en bovendien niet in de goe de richting dreigt te gaan. Dit met als gevolg, dat de concurrentiepositie van Europa in de wereld onvoldoende verbetert. Een situatie die, aldus de heer Hooglandt, ook voor Estel niet langer draagbaar is. Derhalve bestaat ook voor 1980 nog behoefte aan een voortzetting van de zelfbeperking. Ook omdat 1980 naar verwachting een slechter staaljaar zal worden dan 1979 en omdat in het lopende jaar met belangrijke kosten verhogingen rekening zal moeten worden gehouden. Wat de jaren tachtig betreft meende hij dat deze bi] een verstandig beleid en realistisch optreden met de inves teringen in het algemeen een verbete ring te zien zullen geven. Belangrijke delen van het concern, w.o. het be drijf in IJmuiden, zijn zodanig toege rust. dat zij hieraan deel zullen heb ben Dit. niettegenstaande de uit gangspositie financieel zwakker is dan vroeger wat tot een aangepast beleid dwingt. litvai heid janus 30 op oor e< uur- an onze redactie economie OTTERDAM „Ons land zit meh een hoog eigenlijk te 5og consumptieniveau, een te lage groei van de produktie, !n knellende verweving van de overheid met de samenleving, taa! n zwakke betalingsbalans, een besparingstekort, te hoge ciale lasten, een te hoog inkomenspeil, grote werkloosheid, n zwart betalingscircuit van vele miljarden en aanzienlijk rslechterde sociale verhoudingen." aetoor moed jer tze waslijst van kommer en kwel inde voorzitter ir Bart Wilton van Kamer van Koophandel en Fa- leken voor Rotterdam en Beneden- Bas gisteren op in zijn nieuwjaars- wdiertlgens de heer Wilton is de koek op. en of» wat blijft zijn onvrede en tegen- fllingen vooral door de mentalitei- Pdermijnende werkloosheid en het e' functioneren van de arbeids- n halfrkl vakbonden, die langzaam méér ''euWfdruk waren gaan leggen op de im- ptenële verbeteringen, moeten nu fer méér luisteren naar de materiële eisen van de harde kernen in de ach terban. Zij (de vakbonden» voelen de hete adem van die achterban in hun nek. zo ongeveer als de spelers van Fey- nenoord dat voelen van hun aanhang in vak S Kreten als ..ik eis een para dijs" en .we zitten hier met veertien miljoen luie bliksems op een gasbel" zijn overtrokken maar schetsen, al dus de heer Wilton, de sfeer Hij merkte voorts op dat het overleg vast zit, terwijl een oplossing juist nu zo nodig is Hij sprak van ongewenste verdeeldheid en polarisatie, waarbij niemand is gebaat ..De gemeenschap lijkt niet langer in staat de sociaal- economische problemen aan te kun nen. Voor het vroegere na-oorlogse overlegmodel is geen plaats meer Op papier De heer Wilton hield zijn gehoor voor, dat er op papier nog wel een vredige overlegeconomie bestaat, maar dat in de praktijk de partnes regelmatig „tot aan de tanden gewapend" staan aangetreden. Werkgevers- en werknemers organi saties staan tegenover elkaar en de nationale adviesorganen zoals de SER worden onder gesneeuwd met adviesaanvragen. Hieraan koppelde hij het verwijt vast dat de partijen in dit spel nauwelijks meer werkbare adviezen geven, maar blijkbaar meer geven om ..hun overkomen op de tele visie" Hij drong aan op goed overleg tussen alle betrokken partijen gezien de pro blemen waaraan het hoofd moet wor den geboden In dit verband vroeg hij alle betrokkenen met klem ..het ge zonde verstand te gebruiken en dat te laten zegevieren over de kortzichtige materiële eisen van stukken achter ban" Dit gezien de volgende overwe gingen De ruimte voor een verdere algeme ne welvaartsstijging is voorlopig ni hil Iedereen zal pas op de plaats moeten maken. Alleen bij algemene matiging is koopkrachthandhaving haalbaar. Een allesomvattende actie tot be strijding van de disfunctionerende arbeidsmarkt moet mogelijk zijn; Het moet. aldus de heer Wilton, met de WW-uitkeringen en andere uitkeringen die ..om niet" worden verstrekt, mogelijk zijn de quartaire sector te stimuleren gezien het vele werk dat nog te doen is in deze maat schappij. Miljoen Ompvallend was. dat de heer Wilton niet repte over het veelbesproken miljoen dat hij bijeen zou brengen na aflop van de Rotterdamse havensta king Tussen de regels door was er slechts een verwijzing daarnaar te bespeu ren toen hij zei ..ik heb de afgelopen weken wel geleerd, dat Ik meer moet vragen voor ik antwoorden geef als u begrijpt wat ik bedoel In deze wegwerp maatschappij blijkt het toch nog mogelijk produkten te maken, die bijzonder lang meegaan. Dit blijkt uit een (aanvullend) testen van de levensduur van tl-buizen, door de Stichting Vergelij kend Warenonderzoek. De belangrijkste resultaten: De levensduur van een tl-buis is zeer lang en op plaatsen waar deze lamp af en toe eens wordt gebruikt bijna „oneindig"; De mening dat het voordeliger zou zijn de tl-verlichting de hele avond te laten branden dan telkens aan en uit te doen. gaat niet meer op. Daarom het advies (ook) tl-buizen niet onnodig te laten branden. Vier jaar geleden publi ceerde de Stichting Ver gelijkend Warenonder zoek een test van gloei lampen van 60 Watt en van tl-buizen van 40 Watt. De gloeilampen gingen tijdens de duur van die test allemaal stuk. maar de tl-buizen brandden na tweedui zend uur nog allemaal. Dank zij een enorme subsidie van het ministe rie van Economische Za ken. kon dat onderzoek worden voortgezet. Hier bij bleef de „brandcy- clus" van 2Vj uur aan en een half uur uit, en dat dag en nacht voor tien buizen per merk onge wijzigd. Voorzichtig Destijds in 1975 kon alleen maar worden ge schat. hoe lang de tl-bui zen het zouden houden. Op grond van de toen bekende gegevens, werd de totale brandduur op tienduizend uur geraamd. Dat blijkt nu een voor zichtige taxatie te zijn geweest. Alle merken tl- buizen met uitzonde ring van het merk Elec- trofar. dat achterbleef met achtduizend uren haalden de tienduizend uur. Sommige merken brandden tussen de der tienduizend en vijftien duizend uur, en van een merk Osram) brandden alle lampen zelfs nog na twintigduizend uur. De buizen voor zover ze stuk gingen bega ven het niet allemaal te gelijk. Een kleine sprei ding in de levensduur is voor de consument een positieve aanwijzing en voor de ondernemer een goede indicatie voor het tijdstip van vervanging. Ofschoon de lampen waarover dit artikel gaat officieel fl-buizen (fluorescentie-lampen) heten, wordt toch van tl- buizen (tube lumines cente) gesproken. Of schoon dit een merk naam is van de „beken de fabriek in het zuiden des lands", is het woord tl-buis zo sterk ingebur gerd, dat bijna niemand van een fl-buis spreekt. Als een aantal lampen het begeeft, zal de rest snel volgen. Opgemerkt wordt dat de betekenis van de uit komsten met voorzich tigheid moet worden ge ïnterpreteerd. Het gaat namelijk om een steek proef van tien lampen per merk. hetgeen voor een verlengde levensuur- proef „niet rijkelijk veel" wordt geacht. Bovendien gaat het over buizen die in 1974/'75 werden gekocht, terwijl de tl-buizen inmiddels enige veranderingen hebben ondergaan. Het lijkt er echter niet op. wordt hierbij geruststel lend aangetekend, dat die veranderingen van invloed zijn op de con clusies. Erg laag Zoals in het begin al op gemerkt. gaan tl-buizen lang mee. Een tl-buis is in aanschaf wat duurder dan een gloeilamp, maar gezien de levensduur is de prijs erg laag. Op plaatsen waar de tl- verlichting veel brandt gemiddeld vijf uur per dag is de levensduur van een buis gemiddeld ruim tien jaar. Op plaat sen waar een tl-buis af en toe wordt gebruikt zo'n half uur gemiddeld per dag is de levens duur bijna „oneindig" en in de praktijk wellicht beperkt door breuk of iets dergelijks Door de tl-verlichting al leen maar te gebruiken als het nodig is. valt ook nog op de stroomreke ning te besparen De Stichting Vergelijkend Warenonderzoek heeft uitgerekend dat. als de tl-buis in bij voorbeeld de keuken het hele jaar door gemiddeld vijf uur per avond brandt, dat bij het huidige stroomtarief 18,25 per jaar kost Als de tl-verlichting echter alleen wordt gebruikt als het nodig is (gemiddeld twee uur per avond), dan kost dat maar 7.30 per jaar Gloeilamp Vergeleken met een gloeilamp is het voordeel nog groter Het stroom verbruik van tl-buizen is slechts het derde part van het energieverbruik van een gloeilamp. Nog even iets over de term „zwarting". Hier mee wordt bedoeld het zwart worden van de bin nenkant van de lamp. Die „zwarting heeft geen merkbare invloed op de hoeveelheid licht; het be zwaar is alleen dat die zwarte plekken lelijk „ogen" Intussen heeft de tech niek. ook op het gebied van de tl-verlichting niet stilgestaan. Osram. Phi lips en Sylvania hebben buizen ontwikkeld, die tien procent minder stroom gebruiken en iets minder dik zijn. Voorts zijn tl-buizen nu ook in „warme" kleuren te koop. De fabrikanten moeten echter nog meer aan dacht gaan schenken aan de verfraaiing van de armaturen, zodat de tl-buis overal in huis kan worden gehangen Thans is het in het algemeen nog zo. dat tl-verlichting alleen in de keuken of hobbykamer wordt ge bruikt De uitkomsten van deze test zijn misschien nog belangrijker voor grote instellingen, zoals fabrie ken. kantoren, winkels ziekenhuizen en bejaar denoorden. Zo weinig als de tl-buis in huis wordt gebruikt, zo veel wordt tl-verlichting daar toege past én vervangen. Een goede tl-buis haalt minstens vijftienduizend branduren. Bij groeps- vervanging wordt echter uitgegaan van een nutti ge levensduur van slechts vijfduizend uur. Dat betekent dat in der gelijke gevallen bij ver vanging van alle lampen tegelijk, vele goede lam pen worden weggegooid; zelfs drie keer meer dan nodig is. Merkwaardig is. aldus de. Stichting Vergelijkend Warenonderzoek, de re geling in contracten die fabrieken, kantoren en winkels soms tekenen. Daarin staat dat één keer per tijdseenheid (bij voorbeeld twee Jaar) de tl-buizen vervangen wor den. Maar zelfs als deze buizen twaalf uur per dag branden, is na twee jaar pas eenderde van de levensduur van die tl- buizen verstreken. Met name door kleinere be drijven en instellingen mm, iei ra ei r—i r—i '■gaarao1 fE? CZ3 ra r~nr &t!h blijken nogal eens on gunstige contracten op dit gebied te worden aangegaan Adviezen Het advies is dan ook. een merk met weinig „spreiding" te kiezen en de leverancier pas te la ten komen om alle bui zen te vervangen, als tien tot twintig procent ka pot begint te gaan. Nut tig om te weten is voorts. dat er tegenwoordig uit- schuifbare stokken met speciale armaturen te koop zijn. waarmee iedereen zélf op eenvou dige wijze lampen, die buiten handbereik han gen. kan vervangen. Nog twee adviezen. Als een tl-buis bij het aan steken blijft knipperen, moet waarschijnlijk de starter (een klein appa raatje in de tl-balk, dat moet zorgen dat de buis gaat branden) worden vernieuwd. Een kapotte tl-buis ..zo maar" op straat zetten, kan gevaar opleveren De Inhoud is weliswaar niet giftig, maar bij breuk kunnen de scher ven verwondingen aan richten Het beste is de oude kapotte buis in de verpakking van de nieu we te stoppen en die per soonlijk aan de vuilnis man mee te geven. De heren K. Kolthoff en H Roethof van de PvdA hebben minister J. de Ruiter (Justitie) en staatssecretaris N. Smit- Kroes (PTT-zaken) in dringende vragen ge steld naar aanleiding van het artikel over de handel in privé-gegevens in deze rubriek. In deze vragen wordt verwezen naar de (uitge breide) „Aanwijzingen inzake de bescherming van de persoonlijke le venssfeer". die enkele ja ren geleden werden uit gegeven. in afwachting van een algemene wette lijke regeling daarvan Een van de bepalingen daarin is. dat een regis tratie uitsluitend gege vens mag bevatten, die voor de doelstelling van die registratie noodzake lijk zijn Voorts is be paald dat voor een leder, over wie gegevens zijn opgenomen, de moge lijkheid bestaat op zijn (haar) verzoek van deze gegevens kennis te nemen. Belangrijk zijn ook de bepalingen, dat voor een ieder de mogelijkheid bestaat op zijn (haar) verzoek verbetering of verwijdering te verkrij gen van gegevens die on juist zijn Of die ten on rechte in de registratie zijn opgenomen, alsme de de mogelijkheid dat hem (haar) op verzoek wordt meegedeeld welke gegevens aan andere in stanties zijn verstrekt. De „aardigste" vragen die Kolthoff en Roethof in dit verband hebben gesteld zijn: Valt de Postgiro on der de instellingen, waar voor de Aanwijzingen in zake de bescherming van de persoonlijke levens sfeer gelden0 Zijn de bewindslieden van plan In de (aange kondigde) wetgeving persoonlijke levenssfeer A. van Zoest (sociaal ambtenaar): Zoals mijn vader placht te zeggen: reclame is de ziel van de negotie (Bijeengebracht door FHV/BBDO). in verband met per soonsregistraties ook ei sen te stellen aan de wij ze van verzamelen van gegevens? Kan de wijze van in formatie verzamelen (zoals die in de Consu mentenrubriek van Trouw uit de doeken werd gedaan» door de beugel en. zo niet. welke maatregelen zijn de be windslieden dan bereid op korte termijn te treffen0 Eerder al stelde de heer H Eversdijk van het CDA vragen naar aanlei ding van het bewuste ar tlkel Deze vragen waren vooral toegespitst op de positie van de Postgiro in deze kwestie Met belangstelling mag naar de antwoorden op deze dn totaal zestien) vragen worden uitgezien

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 13