leder kind eigen examenopdracht Eis twee maanden tegen wachtmeester Tekening van een lezer Trouw Commentaar Korter werken moet, maar hoe? (1) 'Gericht schrijven' in plaats van een opstel Korter werken moet, maar hoe? (2) 'Indruk dat we op een goed spoor zitten' I980 VERKIEZINGSJAAR iNDE VS- Arrestatie man na diefstal rookwaren Verdachte in zwendelzaak voorlopig vrij werken in een vrouwenuitgeverij boenwas 50 is te veel VRIJDAG 4 JANUARI 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET 5 De economische vooruitzichten voor de komende jaren zijn alles behalve gunstig. De komende tien jaren zullen meer dan een half miljoen nieuwe gegadigden zich melden voor werk op de arbeids markt. De werkloosheid is, ook in vergelijking met het verleden, al zeer omvangrijk. Wie deze gegevenheden op zich laat inwerken, komt bijna onont koombaar tot de slotsom dat her verdeling van de beschikbare werkgelegenheid over meer men sen onmisbaar is als e e n van de instrumenten om een forse stijging van werkloosheid af te wenden. Economische deskundigen van verschillende zijden hebben ons echter de afgelopen paar jaren be dolven onder ontmoedigende, maar vaak niet te loochenen re kensommen, die aangaven dat kor ter werken gemakkelijk leidt tot nog meer in plaats van minder werkloosheid. Volgens een publi- katie van het Centraal Planbureau bijvoorbeeld, zou verkorting van de werkweek leiden tot verlies van duizenden arbeidsplaatsen, tenzij werknemers een evenredig deel van hun bruto loon zouden inleve ren. En dan nog zou een soort van omgekeerde economische groei te weeg worden gebracht, die niet in alle opzichten aantrekkelijk kan zijn. Herverdeling van werk via korter werken blijkt niet alleen politiek maar ook domweg organisatorisch heel wat moeilijker dan de mooie, simpele gedachte kan doen ver moeden. Herverdeling van arbeid moet. Maar hoe het k a n en hoe het haalbaar gemaakt moet wor den, is nog geenszins duidelijk. Men mag zich echter niet door problemen uit het veld laten slaan, alleen omdat die problemen zo overweldigend groot op ons afko men. Ook de meest overweldigen de problemen kunnen slechts wor den opgelost door direct te begin nen ze aan te pakken en daarin te volharden. door Robert Slkkes „Schrijf een brief aan een vriendin, waarin jij uitlegt wat je dit jaar te weten bent gekomen over homofilie." Een ongewone examenopdracht voor Brigitta uit Zoetermeer. Haar school doet mee aan het project „gericht schrijven" voor mavo en lager beroepsonderwijs (lbo). Daarom verdient een bericht uit onze krant van zaterdag uit de schemer van de week tussen Kerst en nieuwjaar te worden gehaald. Het betreft het bericht dat bij het CNV een nieuwe variant voor kor ter werken is bedacht. In deze variant wordt de werkweek voor de individuele werknemers ver kort, maar voor het bedrijf als geheel verlengd. De werknemers zouden negen uren per dag en vier dagen per week werken, samen 36 uren. Het bedrijf zou vijf dagen per week draaien1, dus 45 uren. De nieuwe doordeweekse vrije dag zou over de werknmers moeten rouleren. Volgens eerste bereke ningen van het Centraal Planbu reau zou deze variant binnen vijf jaar 180.000 arbeidsplaatsen ople veren. Ook in deze variant zou het vraagstuk van de financiering nog moeten worden opgelost. Ook hier lijkt looninlevering niet geheel te vermijden. Maar het effect van negatieve economische groei zou achterwege kunnen blijven. Er is zeker geen reden dit idee te omhelzen als een ei van Columbus. Verlenging van de werkdag van acht naar negen uur is het afstaan van een belangrijke sociale ver worvenheid, een achteruitgang die niet wordt goedgemaakt door de nieuwe vrije dag. Ook zou de com binatie van huishoudelijk werk met een baan buitenshuis nog moeilijker worden dan zij nu al is. Wat dat betreft moet worden ge streefd naar juist een kortere werkdag, waarbij de werkweek op vijf dagen gehandhaafd zou kun nen worden. Wellicht zijn er, doordenkend op het CNV-idee, varianten in deze zin mogelijk. Verheugend bljft, hoe dan ook, d&t er verder wordt geacht en dat niet bij de pakken wordt neerge zeten. In dit verband is eveneens verheu gend de aankondiging van het mi nisterie van sociale zaken dat wordt gewerkt aan een subsidiere geling, die het werkgevers en werknemers aantrekkelijker moet maken over te schakelen op deel tijdbanen. Nu al is een belangrijk deel van de werkzoekenden uit op een deeltijdbaan in plaats van een volledige baan. Uit onderzoek blijkt dat deze voorkeur voor wer ken in deeltijd nog flink zal toene men in de jaren tachtig. Ook hier bij doen zich echter veel organisa torische haken en ogen voor. Toch is het bevorderen van werken in deeltijd aantrekkelijk uit oog punt van werkgelegenheid. Het gaat hier immers om een groeiend aantal mensen die nu al liefst, of zelfs uitsluitend, een deeltijdbaan willen en dus bereid zijn het bijbe horende deel-loon te aanvaarden. Bevorderen van deeltijdbanen is dan een vorm van herverdeling van werk via kort(er) werken waarbij zich het probleem van de looninle vering niet of slechts in mindere mate doet voelen. Er is dan ook voor de overheid alle reden om ook in de overheidsdiensten zelf het werken in deeltijd met kracht te stimuleren. Voor Brigitta betekende dit dat zij in het eindexamenjaar een onderwerp heeft uitgekozen om over te schrij ven. In dat jaar heeft zij van alles gelezen over haar onderwerp, homofi lie. en zij heeft een interview gemaakt met een homofiel. Aan de hand van de gegevens die zij verzameld had maakte haar leraar Nederlands twee opdrachten, waaruit zij op het ein dexamen mocht kiezen. Op scholen voor mavo, havo en vwo komt het onderdeel „gericht schrijven" in plaats van het opstel, bij het lbo in plaats van de leestekst met open vragen. Natte vingerwerk Bij een gewoon opstel op het eindexa men met als thema homofilie had een titel kunnen luiden: „Ze zeggen dat ik anders ben". Schrijf een opstel over homofilie dat zo begint. Bedenkt zelf een titel. Dan moet de leerling een opstel schrijven over iets waarvan hij of zij maar weinig weet. Het verhaal wordt natte vingerwerk en dat is na tuurlijk niet zo bevorderlijk voor de kwaliteit van het eindexamenwerk. In 1978 werden de eerste experimen tele eindexamens „gericht schrijven" op dertien mavo- en lbo-scholen ge houden. Afgelopen jaar waren er 28 scholen, waar leerlingen aan de hand van hun documentatie een verhaal zaten te schrijven. Zij kregen elk een eigen opdracht. Terwijl Jan een voor lichtingsfolder moest schrijven over de marine, was Marco bezig aan een artikel voor een onderwijzersblad over de problemen van stotteraars op school. Zij hadden zich grondig voor bereid op hun onderwerp, net zoals zij zich ook hadden voorbereid op de andere vakken van het eindexamen. Op havo- en vwo-scholen bestaat langer de mogelijkheid om in plaats van het traditionele opstel een op dracht gericht schrijven uit te voeren. Het gericht schrijven werd ingevoerd uit onvrede met het bestaande opstel. Een goed doortimmerd betoog op pa pier zetten zonder informatie kost heel wat moeite. Ook werd met het „gericht schrijven" geprobeerd het opstel en het literatuur-onderwijs te koppelen. Toen het havo mee ging doen aan het project, werden de on derwerpen maatschappelljker. Het is nu op de negentig havo- en vwo- scholen waaraan gericht schrijven ge daan wordt, afhankelijk van de leraar Nederlands of het accent ligt op lite ratuur of maatschappelijke onder werpen. Over de uiteindelijke invoe ring van het gericht schrijven voor alle havo- en vwo-scholen moet over enige tijd beslist worden. Toen het gericht schrijven ook voor MAVO en LBO in discussie kwam, vroeg een deel van de docenten Ne derlands zich af of deze vorm van onderwijs wel zo geschikt is voor hun leerlingen. Zij menen dat met name LBO-leerlingen weinig nut hebben van schrijfonderwijs. Jan Lips en Dora Peters van de Stichting Leer plan Ontwikkeling (SLO), die het pro ject gericht schrijven voor MAVO en LBO begeleiden, spreken dit ten stel ligste tegen. „Tegenwoordig zijn er niet zoveel momenten waarop een MAVO- of LBO-leerling een geschre ven betoog moet houden, maar als het moet is het van essentieel belang. Bijvoorbeeld bij een sollicitatiebrief of een formulier met open vragen. De vragen die met ja of nee beantwoord moeten worden zijn gauw ingevuld. Wanneer echter iets in eigen woorden gezegd moet worden komt er geen letter meer op papier. Er zijn dus momenten genoeg waarop geschre ven moet worden." Vaardigheden Bij het gericht schrijven wordt na tuurlijk gelet op spelling en indeling. Van groot belang Is het doel dat de leerling wil bereiken en het publiek waarvoor hij schrijft. Dit staat steeds voorop bij de voorbereiding. Er wordt aandacht besteed aan verkennend le zen, interviewen, rubriceren en het uiteindelijke schrijven. Aanvankelijk gebeurde dit aan de hand van twee lange lessenseries waarin al deze vaardigheden aan de orde kwamen. De neiging bestond toen om erg grote nadruk te leggen op het onderwerp van de lessenserie, bijvoorbeeld de bio-industrie. Volgens Jan Lips en Dora Peters werd er in deze opzet echter te weinig geschreven. „Ook de docent had de neiging om zich te concentreren op het onder werp zodat het meer een lesblologie werd in plaats van Nederlands. Ver der was het moeilijk om overzicht te houden op de vorderingen. Nu wer ken we met kortere lessenseries waar in steeds een aspect wordt bena drukt: verkennend lezen, samenvat ten of rubriceren. Iedere serie lessen wordt afgesloten met een schrijfop dracht. Zo houdt de docent beter zicht op de vorderingen die de leerlin gen maken in taalvaardigheid. Behal ve schrijven komen ook andere vor men aan de orde, zoals film en foto grafie." In de lagere kissen ligt meer nadruk op het creatief schrijven. Tegenstan ders van het gericht schrijven waren vooral bang dat het vrije opstel in het gedrang zou komen. Dora Peters: „Creatief schrijven is ook belangrijk, maar daar mag het schrijfonderwijs niet ophouden. Juist in de lagere klassen moet daar veel ruimte voor zijn; „Vanuit onderwijskundig oog punt is het ook beter om eerst te leren schrijven vanuit eigen ervaringen. In de bovenbouw moet dan het doel- en publiekgericht schrijven aan de orde komen." In de derde klas wordt de leerling vertrouwd gemaakt met de onderde len van het gericht schrijven, zoals informatie verzamelen en uitzoeken. Daarna gaat hij zelfstandiger aan het werk. In het begin van de vierde klas kiest de leerling een onderwerp. Hij gaat daarover lezen en met mensen praten die iets met het onderwerp te maken hebben. Aan de hand van alle informatie die de leerling verzameld heeft stelt de docent twee opdrachten samen, waaruit de leerling'op het examen mag kiezen. Ook mag hij of zij de informatiemap meenemen om een aantal gegevens op te zoeken. Verwachting De verwachtingen van het eerste eindexamen in 1978 waren erg hoog gespannen. De resultaten vielen Jan Lips en Dora Peters dan ook enigs zins tegen. „Toen hebben we de „ge- richt-schrijven-opstellen" eens verge leken met een aantal traditionele De resultaten van de traditionele opstel len vielen ons ook nogal tegen. Verder hebben we het idee dat door dc hoge verwachtingen die de leraren hebben, zij nogal streng zijn in hun beoorde ling. Wij hebben toch de indruk dat we met gericht schrijven op een goed spoor zitten. De leerlingen zijn zelf erg enthousiast over het gericht schrijven. Brigitta. die homofilie als onderwerp had. zegt in het SLO-blad „Gericht bericht- dat zij deze vorm van opstel veel prettiger vond. Vorig Jaar heeft zij eindexamen gedaan en zij moest toen nog een gewoon opstel schrijven. „Hierop heb je Je voorbereid, je weet waarover Je gaat schrijven. Niet pre cies hoe en wat, maar wel waarover. Bij het gewone opstel van vorig Jaar moest er maar net een titel bij zitten die Je lag. Ik heb toen iets geschreven over de vakantie, maar wat precies weet ik al niet eens meer." BREDA (ANP) De officier van Justitie bij de rechtbank in Breda heeft gisteren twee maanden gevangenisstraf waarvan één voorwaardelijk met een proeftijd van een jaar geëist tegen een 20-jarige wachtmeester van de rijkspolitie uit Oirschot. De officier achtte poging tot zware mishandeling bewezen. De wachtmeester loste op 18 maart 1979 terwijl hij na zijn dienst in zijn eigen auto op weg was naar huis, met zijn dienstpistool drie schoten op een auto. De bestuurder van de auto raakte licht gewond, of door een schampschot, of door glassplinters. De wachtmeester reed de automobi list klem nadat deze hem had inge haald. De bestuurder van de auto, Tekeningen, bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan Trouw, jury politieke prent, postbus 859, 1000 AW. Amsterdam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden! Voor geplaatste prenten is er een boekenbon. Ieenman iszo SIE I |j°N6 HIJ Zien "S VOORDOE. FR. DEN BOSCH (ANP) De gemeente politie van Den Bosch heeft met de arrestatie van een 20-jarige man uit Den Bosch gistermorgen de oplossing gebracht in een diefstal van rookwa ren in Alphen aan de Rijn. Daar ver dween in de nacht van dinsdag op woensdag een truck met oplegger van tien ton, met een waarde aan rookwa ren van ongeveer vierhonderddui zend gulden. In Den Bosch werd gistermorgen een vrachtwagen aangehouden. Twee van de drie inzittenden namen de benen. De 20-jarige man kon aange houden worden en de vrachtwagen bleek geladen te zijn met een enorme hoeveelheid rookwaren. Uit het on derzoek op het politiebureau in Den Bosch bleek bovendien dat er in het woonwagenkamp in Den Bosch nog een grote hoeveelheid rookwaren, af komstig van de diefstal, aanwezig was. In samenwerking met de rijkspolitie werd een onderzoek op het woonwa genkamp ingesteld en daar kwam uit een caravan een enorme hoeveelheid rookwaren tevoorschijn die samen met de eerder in beslag genomen par tij de volledige buit vormde van de diefstal in Alphen aan de Rijn. MAASTRICHT (ANP) De Maas- trichtste politie heeft een 31-Jarige vrouw aangehouden, verdacht van steunfraude tot een bedrag van 120.000 gulden. Zij zou tien jaar lang bijstand gekregen hebben terwijl e werkte. Haar 43-jarige vriend, met wie ze sa menwoont, kreeg een WAO-uitkering, terwijl ook hij werkte. N.6. KIEZEN OP BASIS VAN EEN POlitlEK PE06CAMMA MAfe OOK een inwoner van Oirschot. dacht met een agressieve weggebruiker te ma ken te hebben aldus zijn verklaring en ging er vandoor. De wachtmees ter loste daarop een waarschuwings schot en een schot, gericht op de banden van de auto. Hij zette de achtervolging in en reed de man weer klem, die er wéér vandoor ging De wachtmeester loste daarop nog twee schoten op de auto. De wachtmeester besefte op dat mo- ment dat hij fout zat, zoals hij ter zitting zei. en ging naar zijn groeps commandant. De wachtmeester mocht daarna slechts dagdienst doen, zonder wapen. GRONINGEN (ANP) De recht bank in Groningen heeft met ingang van maandag de voorlopige hechte nis geschorst tegen de 44-jarige han delaar in onroerend goed H. B uit Assen. B. mag tijdens de schorsing Nederland niet uit, hij moet zijn pas poort inleveren en hij moet stipt ver schijnen op iedere oproep van ambte naren die betrokken zijn in het ge rechtelijk vooronderzoek naar zijn betrokkenheid in de zogenaamde Oostgronlnger zwendelaffalre. Omdat het vooronderzoek in deze zaak door de rechter commissaris nog niet is afgerond, heeft de recht bank ook de strafzaak tegen B. voor drie maanden geschorst B. is ten laste gelegd dat hij onder valse voor wendsels sommen geld heeft losge- praat bij banken in Rotterdam en Amsterdam. Volgens de raadsman van de ver dachte, die vorig jaar werd aangehou den, is er geen schijn van bewijs dat B. geld zou hebben overgehouden van transacties met vervalste bouw vergunningen en taxatierapporten van vrijwel waardeloze stukken grond, waarvan Justitie hem ver denkt. Het geld dat B. bij een bank in Andorra heeft ondergebracht is vol gens zijn advocaat verdiend met de legale handel in onroerend goed. Volgens de officier van Justitie bezit B. grote sommen geld die hij op ban ken in Andorra en op de Bahama's heeft vastgezet B heeft na zijn aan houding vorig jaar lange tijd gewei gerd een verklaring af te leggen. In middels heeft hij verklaard het geld buitenslands te hebben onderge bracht om de belasting in Nederland te ontduiken. „We hadden al vaak verzucht dat er nog een uitgeverij naast de al bestaande feministische media zou moeten komen, in de hoop dat iemand' daarmee zou begin nen. Het vermoeiende en ook het spannende van de vrouwenbewe ging is dat die 'iemand' niet be staat. dat zijn wij zelf. Dus be gonnen we." Zo beschrijft het Sa- ra-collectief het begin van zijn uitgeverij. In het najaar van 1976 heeft een aantal vrouwen de kop pen bij elkaar gestoken. Zij heb ben plannen gemaakt en ze heb ben het lef gehad een echt bedrijf uit de grond te stampen. Het ver slag van twee jaar werken in deze vrouwenuitgeverij is te lezen in het derde boekje uit de 'Zij aan Zij'-reeks van uitgeverij SARA. De bedoeling van de Zij aan Zij reeks is een momentopname te laten zien van het werken in vrouwengroepen. De boeken ..Woonwagenvrouwen" van Ly- dia Heiwig en „Vrouwen en maat schappelijk werk" van Coby Wes- terhoek zijn de eerste twee in deze reeks Het openhartig ver slag van twee jaar 'SARA', met de tegenslagen, mislukkingen en positieve resultaten, zal andere vrouwen, die in soortgelijke om standigheden bezig zijn, helpen met het voorkomen van proble men en zal hen bemoedigen. Want ook al is het de uitgeverij SARA in die twee jaar voor de wind gegaan (de uitgave van een endertig boeken is daarvan het tastbare bewijs) problemen wa ren er genoeg. Ruzie met een an dere feministische uitgeverij, 'De Bonte Was', over het verschil van doelstellingen, bij voorbeeld. 'De Bonte Was' werkt zonder haar medewerkers te betalen en doet dit uit het principe dat niemand een slaatje mag slaan uit de emancipatie van vrouwen. Sara gaat daarentegen van het stand punt uit dat ze, zo mogelijk, voor de medewerking van vrouwen be taalt. Vrouwen doen al genoeg onbetaald werk. Conflicten, die de vrouwen van het Saracollectief onderling met elkaar hadden, leidden ertoe dat drie van de dertien vrouwen min of meer boos uit het collectief stapten. De leden van het collec tief hadden vanaf het begin al geen last gehad van de illusie dat feministen per definitie engel achtige wezens zijn. De kater, die ze van deze conflicten overhiel den heeft ze definitief van een te grote naïviteit genezen. De doelstellingen van het collec tief maken SARA tot een 'abnor male' uitgeverij. Eén van die doelstellingen is dat de vrouwen veel meer te zeggen moeten krij gen over de boeken, die zij zelf schrijven. Dat dat bij de bestaan de uitgeverijen niet het geval is, hebben enkele van de leden van het SARA-collectief aan den lijve ondervonden. Bij een gewone uit geverij heeft de schrijver of schrijfster nadat hij of zij de tekst heeft ingeleverd, weinig meer in te brengen. De uitgever beslist welke omslag goed ver koopt. De vrouwen, die bij SARA een boek willen uitgeven, krijgen ook de kans hun vinger tot het laatst toe in de pap te houden. Zodat er geen omslag gedrukt kan worden, dat in tegenspraak is met de inhoud van het boek. Een andere doelstelling van SARA is dat elk lid van het col lectief zich met hoofd- en hand werk bezighoudt. Dus niet alleen vergaderen maar ook boeken in pakken. de wc schrobben en re keningen tikken. De wc en ande re klussen van huishoudelijke aard leveren daarbij nog wel de nodige irritaties en problemen op Maar een huishoudelijke hulp aantrekken is tegen de spelre gels. Door heel frank en vrij over alle moeilijkheden en gelukkige mo menten te schrijven, beloont het Saracollectief wel het vertrou wen van de vrouwen, die obliga ties van honderd, vijfhonderd en duizend gulden hebben gekocht, het beginkapitaal van de uitge verij SARA. „Twee jaar SARA, werken in een vrouwenuitgeverij" uit de „Zij aan Zij"-reeks uitgegeven door Feministische Uitgeverij Sara, prijs 6,50. De lezeressen van Denken Doen. het blad van de Nederland se Vereniging van Huisvrouwen, hebben vlot gereageerd op de vraag hoe zij het huishouden hebben geleerd. Eén lezeres leer de volgens eigen zeggen, het huis houden van de radiopraatjes van mevrouw Straalman-Kremer. Een ander liet haar veeleisende vader in de waan dat ze hard aan de grote schoonmaak was ge weest terwijl ze alleen de pot met boenwas een poosje open in de kamer had neergezet en hier en daar wat lysol had gesprenkeld. De meeste schrijfsters hebben, in vroegere tijden, hun kennis op de huishoudschool of bij moeders thuis opgedaan. Tot de laatsten behoort een schrijfster wier moe der altijd placht te zeggen „Ik beklaag de man die jou krijgt," terwijl ze toekeek hoe de brieven schrijfster. zittend op een wollen doek. al voortschulvend het zeil uitwreef. Gevaar is een moeilijk begrip voor kinderen. Je ziet het niet. Iets is pas gevaarlijk als Je de gevolgen ervan weet. Vooral in het verkeer op de weg naar school en tijdens het buitenspe len is gevaar aanwezig zonder dat (Jonge) kinderen het zich bewust zijn. Kinderen moeten zich in het verkeer aanpassen aan de regels, die door volwassenen bedacht zijn en ai dan niet worden nage leefd. Om kinderen te laten ont dekken wfiór het gevaar in het verkeer nu eigenlijk schuilt en d44r oplossingen voor te vinden, Dit merkwaardige huisje staat in Biberbach in West-Duitsland en wordt door de bewoners van het dorp dan ook „Slakkehuis" genoemd is er een kinderwerkpakket ont worpen met de naam „50 is te veel De actiegroep „Stop de kindermoordENFB en de Vere niging Bescherming Voetgangers hebben gezamenlijk aan het pak ket gewerkt. Het werkpakket om vat acht opdrachten, die elk be staan uit groepsgesprekken, spel vormen. tekenopdrachten of in vuloefeningen. Onderwerpen, die aan de orde komen zijn: wat is verkeer1», snelheid, gevaarlijk, kinderen onderweg, snelheid en verkeersregels. Het pakket kan gebruikt worden door mensen uit Jeugd-, club- en buurthuiswerk en onderwijs. Het kinderwerkpakket is te be stellen door overmaking van twee gulden op postgirorekening 4496009 ten name van Actie 50 is te veel! Keizersgracht 116, Am sterdam.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 5