Politieke spanning gestegen
Sjah in Texas
Loonoverleg mislukt
Kiesuwkado
Socialisten
op verlies
in Portugal
'ekrai Na uitspraken van ARP en D'66 over kernwapens:
Kunst
met Nieuwe Haagse/Nieuwe Leidse Courant
Trouw
Veèl bewolking
HET WEER
Van der Gun
Une Van der Gun Peugeot
De man achter
de nationale
Sinterklaas
De Boer: eenheid,
maar niet
tot elke prijs
vflTJL' v'. ï'l
3?*
Iran: 'Truc van de CIA'
'Als we niet oppassen is nu de beer los'
Keizer weer in opspraak
Bloedige botsingen
in zuiden Spanje
'CDA en WD wat
abortus betreft
steeds meer uiteen'
Bezorg Trouw een nieuwe abonnee
Lees een krant met overtuiging: TrOUW
I
I
Trouw
H 37STE JAARGANG NR 10817 - MAANDAG 3 DECEMBER 1979
VANDAAG: Veel bewolking en al en toe regen, s Middags in het
westen van het land enkele opklaringen. Temperatuur ongeveer
tiert graden. Vrij krachtige zuidwesten wind.
MORGEN EN OVERMORGEN: Zacht en onbestendig
Morgen: zon op 8.29. onder 16.31; maan op 17.40. onder 0.40.
Maanweg 68. Stanenburglaan 47, Langesteda 4-6,
2516 AA Den Haag. 2241 NB Wassenaar, 2543 VG Den Haag,
070-81.46.71 01751-1.32.14 070-6795.95
LOSSE NUMMERS 60 CENT
Contact tussen de
religies niet
meer vrijblijvend
PAGINA\3:
Personeel op
koopavonden
in de knel
PAGINA 4:
Zimmermann's muziek
Globe speelt Fassbender
Vriendschapsopera
PAGINA 7:
Prof. Beerling
overleden
Thatcher krijgt
bijval
PAGINA 6:
PAGINA SERVICE:
Moderubriek, strips, feuilleton,
puzzel, weeroverzicht, radio- en
tv-programma's
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De spanning In politiek Den Haag
romdom de omstreden modernisering van de NA-
VO-kernwapens, is het afgelopen weekeinde verder
opgelopen door de zeer kritische opstelling van
zowel de AR-partijraad als het D'66-congres.
De CDA Tweede Kamerleden van AR-huize, die tegen de
nieuwe kernwapens zijn, hebben zaterdag van hun partijraad
voldoende ruimte gekregen om in hun afwijzing te volharden.
,,Ik kan met de AR-uitspraken prima uit de voeten," zei één
van hen, dr. W. de Kwaadstemet na afloop.
Algemeen werd de partijraadsverga
dering beschouwd als van groot be
lang voor de verdere opstelling van
de AR-vleugel in de CDA-fractie. De
kans dat deze vleugel het been stijf
zal houden is groter geworden en
daarmee ook de onzekerheid voor de
regering of zij nog wel op voldoende
steun in de Tweede Kamer kan reke
nen, zo meenden insiders na afloop'
van de AR-vergadering. De regering
kan voor haar positie in de Tweede
Kamer ook weinig hulp meer ver
wachten van de fractie van D'66. Het
D'66-congres heeft de tot nu toe inge
nomen stelling van de D'66-fractie
aanzienlijk verscherpt, door zich zon
dermeer tegen iedere modemise-
ringsbeslissing in december uit te
spreken.
Op het Binnenhof zijn ook de specu
laties over een mogelijke kabinetscri
sis in verband met de kernwapens
verder toegenomen. AR-vooreitter De
Boer en het Kamerlid J. van Houwe-
lingen verdedigden in hun redes voor
de partijraad in Ede. het principiële
recht om in deze gewetenszaak het
eigen standpunt te handhaven ook
als dit eventueel tot een kabinetscri
sis en de val van het kabinet Van Agt
zou leiden. „Wie in een zaak als deze
uiteindelijk een motie van wantrou
wen tegen een kabinet dat je niet
wantrouwt steunt, doet dat omdat
zonder die steun, dat wat men in
geweten niet meent te mogen doen
het produceren en mogelijk plaatsen
van een nieuwe generatie kernwa
pens anders toch doorgaat. Een
heid is een groot goed maar niet tot
elke prijs." aldus de AR-voorzitter.
Van Houwelingen zei: „Hier is geen
ruimte om tot iedere prijs tot een
politieke deal (compromis) te ko
men." Opvallend was dat deze uit
spraken. behalve door een woord
voerder uit Friesland, niet werden
gekritiseerd.
i3«*,K -
Beraad ministers
Over de modernisering van de NAVO-
kernwapens in West-Europa zal van-
I daag door de betrokken ministers
1 binnen het kabinet (onder artderen
Van Agt, Scholten en Van der
Klaauw) nog nader beraad gehouden
worden. Van Agt zal daar wellicht
verslag uitbrengen van zijn recente
overleg met zijn Belgische ambtge
noot.
In kringen rondom het kabinet heeft
men de hoop nog niet verloren dat de
NAVO-besluitvorming minder ver
gaand zal worden dan oorspronkelijk
voorgesteld werd, gezien de aarzelin
gen en weerstanden niet alleen in
Nederland maar ook in Denemarken
en België. Men hoopt dat met een
meer genuanceerde NAVO-besluit
vorming de grote meerderheid van de
CDA-Tweede Kamerfractie toch tot
steun bereid zal zijn. De ministers
moeten zich Voorts vandaag vóótbe-
reiden op het mondeling overleg,
morgen, met de Tweede Kamercom
missies van buitenlandse zaken en
defensie. Dit dient weer als voorberei
ding op de beslissingen die de rege
ring op 12 december In de NAVO in
Brussel moet nemen.
Waarschijnlijk zal er voordien, nog
een openbaar debat ln de Karper wor
den gehouden en wel op 6 december,
aanstaande donderdag. Dit debat,
voor zover daar al geen duidelijke
inhoudelijke uitspraken over de mo
dernisering worden gedaan, is in ie
der geval bedoeld om zeker te stellen
dat de regering zich ln Brussel nog
niet onvoorwaardelijk aan NAVO-be-
sluiten zal binden. De Tweede Kamer
wil de zekerheid dat in hét Kamerde
bat. dat na de NAVO-vergadering in
Brussel zal worden gehouden over de
opstelling van de Nederlandse rege
ring, eventuele besluiten nog terugge
draaid kunnen worden, anders ifan
alleen maar via een kabinetscrisis.
Ons commentaar staat op pag. 3.
Meer nieuws over d« partijraads
vergadering van de ARP, alsmede de
bijeenkomsten van D'66 en PSP op
pagina 3.
Beeld van de partijraadsvergadering van ARP. Van rechts naar links op de voorste rij: minister De
Koning, professor Goudzwaard en zijn vrouw en minister De Ruiter. Schuin achter De Ruiter zit
minister Albeda.
NEW YORKATEHERAN (AP.
Reuter, AFP) De afgezette
sjah van Iran heeft New York
ingeruild voor de bescher
ming van een militair zieken
huis in Texas. Maar het is nog
steeds onduidelijk in welk
land hij zich kan vestigen.
Als reactie op dit nieuws zei een van
de bezetters in de Amerikaanse am
bassade in Teheran: „Dit is weer zo'n
truc van de CIA om de sjah te be
schermen. Maar iedereen in de wereld
Van onze sociaal-economische redactie
DEN HAAG Het centrale overleg in de Stichting van de Arbeid over de arbeidsvoorwaarden
in 1980 is het op het laatste nippertje op een volslagen mislukking uitgelopen. Werkgevers- en
werknemers-organisaties hebben al de concessies, die zij in het urenlange beraad hadden
gedaan, weer ingetrokken. De vakbeweging zal nu pogen haar CAO-eisen in de afzonderlijke
bedrijven en bedrijfstakken ingewilligd te krijgen.
Directe aanleiding voor de breuk was
een forse ruzie over het wel of niet
invoeren van de vijf-ploegendienst in
1980, maar voordat er ook maar een
kans was geweest om deze ruzie uit te
praten, strandde het overleg defini
tief op een tweede levensgroot obsta
kel De eis van de FNV om de lonen
volgend jaar met twee procent te
verhogen mèt de mogelijkheid om
daar in zeer bijzondere gevallen bo
venuit te gaan Bijvoorbeeld voor de
betaling van extra toeslagen voor
vuil en onaangenaam werk in achter
gebleven dan wel zeer strijdbare sec
toren.
De werkgevers wensten onder geen
enkel beding verder te gaan dan twee
procent. Zij wilden een loonsverho
ging van éèn procent toestaan plus
een procent voor herstructurering
van de salarisschalen voor vuil en
onaangenaam werk. Dat zou beteke
nen dat er in bedrijven of bedrijfstak
ken waar geen vuil of onaangenaam
werk wordt verricht de loonsverho
ging tot één procent beperkt moest
blijven. Dat was voor de FNV onaan
vaardbaar.
'Gemiste kans'
Voor het CNV en de Raad voor mid
delbaar en hoger personeel was het
aanbod van de werkgevers wel aan- D/mrhraak
vaardbaar. CNV-voorzitter Harm van aatv
der Meulen toonde zich na afloop van
het mislukte overleg dan ook diep
teleurgesteld. Hij sprak óver een ge
miste kans. De vertegenwoordigers
van zowel de vakbeweging als de
werkgeversorganisaties en de mid
denstand gaven na afloop toe dat alle
partijen zich in het overleg construc
tief hebben opgesteld.
1980 de doorbreking van de veertig-
urige werkweek in bespreking te ne
men. Voor dit jaar was men het al
eens over een verlaging van de leef
tijd voor vervroegde uittreding met
één jaar, uitbreiding van de vakantie
met een dag. een dag extra voor werk
nemers boven de zestig jaar en over
twee roostervrije dagen voor ploegen-
werkers.
CNV-voorzitter Harm van der Meulen
noemde de bereidheid van de werkge
vers om na '80 te praten over herver
deling van de arbeid bijvoorbeeld via
verkorting van de werkweek of de
werkdag een essentiële doorbraak.
„Nu ben ik geneigd te zeggen: Als we
niet oppassen is de beer los. De gelij-
ke behandeling van werkenden en
Zo waren de werkgevers bereid om na
Vervolg op pagina 3
Van onze sportredactie
AMSTERDAM Scheidsrechter
Jan Kelder uit Volendam, die vo
rig weekeinde Feyenoord met een
omstreden strafschop over de
streep hielp in de confrontatie te
gen FC Utrecht (de overtreding
werd toen duidelijk waarneem
baar buiten het strafschopgebied
gepleegd) was dit weekeinde op
nieuw een uiterst omstreden man.
Zaterdagavond was het zijn eigen
zinnig optreden, dat AZ'67 aan de
overwinning op FC Twente hielp.
Kort na de hervatting keurde hij
het eerste Alkmaarse doelpunt
van Jaan de Graaf goed terwijl er
op het moment van afspelen twee
Alkmaarse spelers in buitenspel
positie stonden.
Grensrechter Biemans attendeer
de Keizer hierop middels een vlag-
signaal en hield zijn duidelijke
mening ook daarna staande. Kei-,
zer wilde evenwel niet op de waar
neming van zijn grensrechter,
toch speciaal voor dit soort zaken
ingehuurd, ingaan en kende onder
hevige Twentse protesten de tref
fer toch goed.
In de chaos (zie foto) die ontstond
trok Keizer tenslotte de gele kaart
voor de Twentse aanvoerder Niels
Overweg, die begrijpelijk de Vo-
lendamse fluitist nadrukkelijk om
opheldering vroeg.
In de eredivisie bleef mede door
Keizers optreden het top-trio
Ajax, Feyenoord en AZ op het
goede spoor, terwijl PSV door de
nederlaag bij Go Ahead in Deven
ter (2-1) verder terrein prijs moest
geven.
Twee werkgeversvoorzitters.
Van Veen (VNO) en Van Eijke-
lenburg (christelijke werkge
vers), lieten zich het broodje
goed smaken in de tijdens de
lunchpauze in het loonoverleg
PAPENDRECHT De Bos Kalis
Westminster Group heeft voor onge
veer 450 miljoer) gulden aan opdrach
ten ontvangen. De grootste opdracht
is afkomstig van de Oostafrikaanse
staat Djibouti. De aanneemsom is
circa 300 min. Het betreft het ont
werp en de bouw van vijfduizend wo
ningen met de bijbehorende infra
structurele werken.
In Venezuela zal eveneens een wo
ningbouwprogramma worden uitge
voerd van vierhonderd woningen ter
waarde van ƒ30 miljoen.
weet. dat hij niet beschermd kan wor
den tegen de wil van Ood en de wil
van het volk."
Ook de Iraanse minister van buiten
landse zaken Gotbzadeh reageerde
zeer vijandig. Hij zag ln de overplaat
sing van de zieke sjah „een samen
zwering tegen de revolutie".
De bezetters verklaarden gisteravond
dat ayatollah Khomeini moet beslis
sen wanneer het proces tegen de vijf
tig Amerikaanse gijzelaars moet be
ginnen. Zij wilden geen commentaar
geven op hardnekkige beruchten dat
een aantal gijzelaars al naar een an
dere plaats is overgebracht.
Het Witte Huis heeft gisteren laten
weten dat de sjah voor onbepaalde
tijd ln Texas blijft „voor verder me
disch herstel". De duur van die perio
de zal er vooral van afhangen of Was
hington een land vindt waar de sjah
zich kan vestigen zonder dat andere
Amerikaanse belangen bij voor
beeld de vredesonderhandelingen
tussen Israël en Egypte worden
geschaad.
Mexico ls afgevallen: dit lahd weigert
hem opnieuw toe te laten. Egypte wil
wel als gastland optreden; de meeste
Egyptische diplomaten hebben de af
gelopen dagen stilletjes de Iraanse
hoofdstad verlaten. Maar de Ameri
kaanse regering durft het niet aan om
Sadat in een nog groter isolement in
de Arabische wereld te plaatsen.
Ook de Bahama-ellanden worden ge
noemd. De sjah verbleef daar korte
tijd na zijn afzetting. En zelfs wordt
er gespeculeerd over Zuld-Afrika.
Het duizend bedden tellende WUford
Hall ziekenhuis bij San Antonio in
Texas is het grootste hospitaal van
de Amerikaanse luchtmacht Het ligt
goed beveiligd op een militaire basis.
In New York was de beveiliging van
de sjah een veel groter probleem.
Meer nieuws over de ontwik
kelingen ln de crisis tussen
Amerika en Iran op pagina 5.
Daar ook een beschouwing
over de kansen op een militai
re actie en over Sadats tronw
aan de sjah. Voorts nieuws
over de brandstichting in de
Amerikaanse ambassade in de
Libische hoofdstad Tripoli.
MADRID (Reuter. AP. AFP) - Bij
botsingen tussen linkse en uiterst
rechtse demonstranten in de Spaanse
steden Cordoba en Sevilla zijn zeker
19 mensen gewond geraakt. De onge
regeldheden begonnen toen leden
van de neo-fasclstlsche partij Nieuwe
Kracht deelnemers aan een mars ter
gelegenheid van de nationale feest
dag van Andaluslë te lijf gingen. De
politie heeft een aantal neo-fascisten
aangehouden.
De Basklsche afscheidingsbeweging
ETA heeft gisteren berichten ont
kend als zouden er onderhandelingen
met de regering hebben plaatsgevon
den over de vrijlating door de ETA'
van de ontvoerde adviseur van pre
mier Suarez Javier Ruperez.
HILVERSUM (ANP) „De opvattin
gen van CDA en WD over abortus
groeien steeds verder uit elkaar. Het
ls dan ook onmogelijk dat belde rege
ringspartijen elkaar in het huidige
kabinetsvoorstel over abortus kun
nen vinden". Dit zei zaterdag het
Tweede-Kamerlid Annelien Kappey-
ne van de Coppello (WD) voor de
VARA-radio.
Zij verwacht dat het CDA zal probe
ren de behandeling van het wetsvoor
stel zo te vertragen, dat het binnen
deze kabinetsperiode niet meer kan
worden behandeld. De WD zal daar
echter geen genoegen mee nemen en
aandringen op een spoedige totstand
koming van een wet over abortus.
Van onze correspondent
LISSABON De eerste uit
slagen van de Portugese ver
kiezingen gisteravond laat la
ten zien dat de socialistische
partij een achteruitgang
boekt terwijl de communisten
stijgen.
De winst van de Democratische Alli
antie, de conservatieve tegenhanger
van de linksen die tot nog toe in de
meerderheid waren was aan het begin
van de avond groot maar verminder
de naar mate er meer uitslagen be
kend werden. Op de vraag of de De-
mokratische Alliantie haar verwach
te absolute meerderheid zou halen
kon gisteren gezien het kleine percen
tage uitslagen dat bekend was. nog
niet worden beantwoord.
In alle rust en met prachtig weer zijn
gisteren de tussentijdse verkiezingen
gehouden. De opkomst was zeer goed
zoals ook verwacht kon worden ge
zien de tegengestelde politieke pro
gramma's die op het spel stonden. De
keuze van de Portugezen is opnieuw
voor of tegen het Demokratisch Soci-
alitische regiem dat met de grondwet
van 1976 werd geïnstalleerd maar
sindsdien nog niet goed uit de verf is
gekomen. Aan de ene kant staan de
socialisten en communisten die tot
nog toe de meerderheid hadden ln het
parlement, aan de andere de drie con
servatieve partijen die zich verenigd
hebben ln de „democratische alli
antie".
Bij het uitbrengen van hun stem her
haalden de leiders van de „demokra-
tische alliantie" gisteren dat zij al
leen willen regeren als zij een absolu
te meerderheid halen. De eigenaar
digheden van het Portugese kiesstel
sel brengen met zich mee dat de
grootste partij met 44 procent van de
stemmen toch een meerderheid aan
zetels ln het parlement kan verkrij
gen. President Eanes zei zaterdag
avond voor de televisie dat hij niet
meer vast zal houden aan zijn regel
dat een parlementaire regering op
een meerderheid moet steunen, sta
biel en samenhangend moet zijn.
Wanneer de conservatieven de abso
lute meerderheid niet halen ligt dus
een minderheidsregering van socia
listen voor de hand, die Immers nog
steeds niet met de communisten een
coalitie willen vormen.
Boetseerset (A)
Boetseerklci mei verf in 3 kleuren en
penseeltje. Wordl zonder oven ovenhard.
Authentiek Slavisch kleedje (C)
met fraai diermotief
Als onder legger of voorde sier.
Schroevedraaierset (B)
Grote, kleine en kruiskopschroeve-
draaier in één. Handgreepje mei
omslagmechaniek,
voor extra gemak.
<fHouten
/O eierdopjes (D)
j D l op sierlijk blank-
houten hang-
plankje plus
een zandlopertje
als garantie voor
zacht gekookte
Maak iemand abonnee op Trouw, het ochtendblad met een over
tuiging. Uit erkentelijkheid ontvangt u één van deze kadoos naar
keuze.
Naam nieuwe abonnee:
Adres hieuwe abonnee:
Postcode en plaats:
Uw naam:
Uw adres:
_Giro:_
Postcode en plaats:
-Tel:-
Voor het kwartaalabonnement geldt voor de eerste betaalperiode
een welkomstkorting van f7.
Kado naar keuze: DA. DB DC. DD (aankruisen a.u.b.)
Bon in een open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw,
Antwoordnummer 2792.1000 PA Amsterdam.
Of bel 020-659388 (uilsluitend voor opgaven).
Voor bezorginformalie 020-913456.
