de Stam
gaat verhuizen:
de Stam ruimt al
z'n meubelen op!
Den Haag geeft
wonen voorrang
Delftse wetenschapswinkel wil
kennis TH toegankelijker maken
Stadscentrum van
Zoetermeer niet bi
voorbaat succesvol
Oriëntatie op Den Haag blijft
Manifestat
in Delft ov
psychiatrie
'Beteugeling nieuwe kantoorruimte'
Hardon blij met
bouwlocatie bij
Leidschendam
Eerste fase Haags
structuurplan
gepresenteerd
REGIO DEN HAAG
TROUW/KWARTET
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG/ZOETERMEER De sterke oriëntatii
Zoetermeer op Den Haag staat een vlotte ontwikkelin 1
een eigen stadscentrum met veel winkelvoorziening e
Zoetermeer in de weg. Zeker wanneer de bereikbaarhei e
Den Haag verder wordt verbeterd en de woon-werk c
tussen Den Haag en Zoetermeer zo sterk blijft als die nu
het voorzieningenpeil in Zoetermeer stagneren op het hl
„dorpse" peil.
Dit is één van de belangrijkste con- dam-Nootdorp merkt het IVA
clusies uit het onderzoek dat het in- deze locatie een sterke onderst
stituut voor sociaal-wetenschappe- van het draagvlak van Den
lijk onderzoek IVA van de Tilburgse centrum, Leidsenhage en Lei<
Katholieke Hogeschool in opdracht dam/Voorburg zal vormen,
van de provincie Zuid-Holland heeft
gedaan naar de relaties tussen ver
schillende steden in het westen van
de provincie.
De grote afstand van Zoetermeer tot
Den Haag vormt voor de inwoners
van Zoetermeer geen beletsel Den
Haag te bezoeken, omdat ze de be
schikking hebben over goed open
baar vervoer (de Sprinter) en over een
riante autosnelweg.
De belangrijkste reden voor de
meestal toch al uit Den Haag afkom
stige Zoetermeerders om Den
Haag te bezoeken, is de gezelligheid
in het centrum van die stad, blijkt uit
het IVA-onderzoek. Die gezelligheid
zal gemist worden in het grootschali
ge stadscentrum met theaters en win
kels, dat in de jaren tachtig in Zoeter
meer ontwikkeld wordt.
Een vergelijking met de Rijswijkse
situatie, waar veel mensen, die dicht
in de buurt van het moderne winkel
centrum In de Boogaard wonen, toch
de gezellige Rijswijkse Dorpsstraat
opzoeken, doet de IVA-onderzoekers
de verwachting uitspreken dat de
Zoetermeerders blijvend de theaters
en winkels in Den Haag aandoen.
Daarom is het succes van het toe
komstige Zoetermeerse stadscen
trum nog lang niet bij voorbaat verze
kerd. Iets wat onbewust nog door het
Zoetermeerse gemeentebestuur ver
sterkt wordt door mee te werken aan
de verbreding van rijksweg 12 (Zoe-
termeer-Den Haag) tot 2 maal 3 rij
stroken. Daardoor wordt de bereik
baarheid van Den Haag sterk verbe
terd.
Doel onderzoek
Ook de omstandigheid dat veel Zoe
termeerders in Den Haag werken,
draagt aan die oriëntatie op Den
Haag bij. Zoetermeer moet er daarom
hard aan trekken eigen werkgelegen
heid op te bouwen.
Het belangrijkste doel van het onder
zoek was antwoord te krijgen op de
politieke vraag of het ruimtelijke or
deningsbeleid van de provincie aan
sluit bij het feitelijke gedrag van de
inwoners van West-Zuid-Holland. Het
provinciale ruimtelijke ordeningsbe
leid is vastgelegd in streekplannen,
zoals voor het onderhavige gebied het
streekplan Zuid-Holland-West.
Bouwlocaties
Het IVA heeft ook de relatie tussen
de bouwlocaties Zoetermeer-Zuid.
Leidschendam-Nootdorp en Delft-
Delfgauw en Den Haag onderzocht.
Van de locatie Delft-Delfgauw is een
sterke oriëntatie op Den Haag te ver
wachten. Het centrum van Den Haag
is voor Zoetermeer-Zuid goed bereik
baar via de Sprinterlijn. die vlak
langs die wijk loopt. Van Leidschen-
Van onze correspondent
DELFT Release Delft or
seert van 26 september
oktober een manifestatie
het thema psychiatrie. D«
druk zal liggen op de geest*
gezondheidszorg buiten de
chiatrische ziekenhuizen. E M
tevens de bedoeling van dee
nifestatie de psychiatrie dii1
bij de mensen te brengen
zal getracht worden aai
hand van een reeks aan a<
teiten. -
Release is een alternaj
hulpverleningsorganisatie
staande uit vrijwilligers.u
zich onafhankelijk opstelt
opzichte van de overheid ej*
stanties. Het doel van Releal
ook de hulpvrager onafhal
lijk te maken van hulpverjjj
en instanties. In het verleC
hiervan wordt geprooj
maatschappijstructuren teJ
anderen. Release wil de t)
tionele Instellingen met de
drukken op de feiten en teJ
komingen in de hoop dat e(£
aan gedaan wordt. g
De manifestatie kent de vo
de onderdelen.
Woensdag 26 september:
ma-avond over psychiatry
ziekten, behandelingsm
den, oorzaken en gevolgen,
vang: 20 uur.
Woensdag 3 oktober, th
avond over de geestelijk
maatschappelijke gezond)
Motto: „Wat betekent dit
jou?" Aanvang: 20 uur.
Van 27 sept. t.m. 2 okt.:
week in filmhuis. Aanvan
den: 20 en 22 uur.
Van 26 sept. t.m. 6 okt.:
tentoonstelling.
Vrijdag 5 okt.: 20.30 uur B
cabaret met „Het nachtkap,
22.30 uur: Waanzinshow,
collage.
Zaterdag 6 okt.: InfornC,
markt, met films, liedjes.
vang 11 uur. 20.30 spelkolli r
met theater, 22.30 rockban
Alle aktiviteiten behalve,
Filmweek vinden plaats i
ciëteit De Koornbeurs Volf,
gracht 1. Delft.
ADVERTENTIE
Zeer binnenkort verlaat de Stam haar oude pand aan de
ftileispromenade. Waarschijnlijk is dan de nieuwe behuizing aan de
Grote Markt nog niet bedrijfsklaar Daarom moet de Stam
totale leegverkoop houden Wie
gerenommeerde merken, zoalsTopfomi, Hülsta,
Leolux, Gelderland, Coja, etc etc
Onmiddellijk leverbaar, uitsluitend contant.
Den Haag-Noordeinde 44 - Tel. (070) 469540
(Paleispromenade, oude pand Krui)
Elke donderdag koopavond
Met toestemming Kamer van Koophandel van 29-8 t/m 31-10-'79
DEN HAAG De Haagse
wethouder Hardon heeft met
instemming kennis genomen
van het bericht dat een amb
telijke werkgroep technisch
het groene licht heeft gegeven
voor een bouwlocatie bij Leid-
schendam-Oost voor 8.500
woningen. Het is van het al
lergrootste belang dat er nu
snel bestuurlijke beslissingen
worden genomen, zei hij giste
ren bij de presentatie van de
eerste fase van een structuur
plan voor Den Haag.
In dit plan wordt ook de spoedige tot
standkoming van een bouwlocatie bij
Leidschendam bepleit. Dit. om na
Nieuw Waldeck en in mindere mate
Houtwijk, weer een directe uitplaat
singsmogelijkheid voor bewoners uit
de stadsvernieuwingsgebieden te
krijgen.
Hardon verklaarde zo snel moglijk
met gedeputeerden van de provincie
te zullen gaan praten over de inbreng
van Den Haag. Hij herinnerde eraan
dat Den Haag volgens planologen
nog zeker 12.500 woningen buiten
haar stadsgrenzen nodig zal hebben.
De wethouder gal toe dat een nieuwe
wijk bij Leidschendam toename van
het forensenverkeer zou betekenen,
iets wat in de kersverse aanzet tot een
structuurplan van de hand wordt ge
wezen. Het belang van de extra wo
ningen deed hem echter zeer luchtig
over dit probleem heenstappen.
Meer regionieuws
op pagina 21
DELFT Vanavond wordt
in Delft een nieuwe en heel
bijzondere winkel geopend.
Het is een winkel waar be
langengroepen aan kunnen
kloppen, wanneer zij plan
nen willen maken of actie
willen voeren, maar daarbij
deskundigheid nodig heb
ben, die zij zelf niet in huls
hebben. De winkel die geo
pend wordt, is de weten
schapswinkel van de TH; de
deskundigheid die vla de
winkel zal kunnen worden
aangesproken ligt naar de
aard van de Technische Ho
geschool vooral op technisch
gebied.
In onze samenleving zijn buurtgroe-
pen. milieugroepen en wat voor ac
tiegroepen dan ook. niet meer weg
te denken. Op velerlei gebied weten
belanghebbenden elkaar te vinden
om verbeteringen in hun situatie en
de maatschappij aan te brengen.
Een probleem voor actievoerders is
dat zij veelal moeten opboksen te
gen instellingen die beschikken
over een groot apparaat van des
kundigen. Bewoners die actie voe
ren tegen geluidoverlast in hun wijk
dreigen monddood gemaakt te wor
den met uitspraken als „de herrie
valt wel mee"
Hoe bewijs je dan als buurtbewoner
dat het lawaai echt ontoelaatbaar
is? Voor het verrichten van metin
gen beschikt een buurt groep niet
over de benodigde apparatuur. Het
Inhuren van externe deskundigen
kost veel geld. Zo zijn er vele voor
beelden te bedenken, waar belan
gengroepen willen zij hun doel
bereiken dienen te beschikken
over technische deskundigheid
Tweeledig doel
De wetenschapswinkel van de
Technische Hogeschool heeft een
tweeledig doel In de eerste plaats
zet de winkel de deur open naar wat
zij noemt kansarme groepen, die tot
nu toe geen toegang hadden tot de
bestaande kennis en ervaring aan
de TH. Het is bekend dat de over
heid en de grote bedrijven van
oudsher profiteren van de resulta
ten van het wetenschappelijk on
derzoek. De wetenschapswinkel
daarentegen gaat uitsluitend ..za
ken doen" met die groepen In de
samenleving, die ook recht hebben
op de voortbrengselen van de Hoge
school. maar die tot dusverre geen
ingang hadden bij het kolosule
TH-lichaam.
De wetenschapswinkel zal gaan
functioneren als tussenpersoon,
tussen belangengroep en onderzoe
ker Wanneer er een aanvraag bin
nenkomt voor een onderzoek zal de
winkelier binnen de afdelingen van
de TH zoeken naar de Juiste afde
ling, die het gewenste onderzoek
kan verrichten De opzet is dat niet
alleen wetenschappelijke medewer
kers maar ook studenten worden
betrokken bij dat onderzoek.
Dit sluit aan bij de tweede doelstel
ling van de wetenschapswinkel. Vla
de aanvragen die bij de winkel bin
nen komen wil de wetenschapswin-
De wetenschapswinkeliers Bergs en Stoop voor de gistfabriek in Delft, een van hun eerste bemiddelingsgevallen.
In Nederland sijn ruim twintig
wetenschapswinkels, waarvan
sommige sich in het bijzonder
richten op een bepaalde tak van
wetenschap, bijv. de
chemiewinkels. De
wetenschapswinkels sijn ontstaan
vanuit het besef dat
vermaatschappelijking van
onderwijs en onderzoek aan de
universiteiten noodsakelijk is. Dit
besef ontstond in de jaren zestig en
uitte sich aanvankelijk in eisen tot
democratisering van de
bestuursstructuur van de
universiteiten. De
vermaatschappelijking van de
onderwijsstructuur in de
beta-richtingen verliep niet so snel
als van de sociale richtingen. Zo
kwamen de wetenschapswinkels
ook het eerste op vanuit de sociale
faculteiten. Nu, elf jaar na bet
„magische jaartal 1968", is er ook
aan de Technische Hogeschool in
Delft een wetenschapswinkel.
kei er in bijdragen dat onderwijs en
onderzoek naar vorm en inhoud be
ter aansluiten op maatschappelijke
problemen en behoeften. De weten
schapswinkel zet aldus een proces
aan de gang dat naar twee kanten
werkt Enerzijds moet de TH dien
sten gaan verlenen aan kansarme
groepen die behoefte hebben aan
wat de TH voor hen kan doen. an
derzijds wil de wetenschapswinkel
de vermaatschappelijking van de
TH bevorderen.
Experiment
In mei is de winkel, die vanavond
officieel wordt geopend, reeds van
start eegaan. Voor de periode van
twee jaar zijn twee part-time mede
werkers bij de winkel in dienst.
Deze twee jaar gelden als experi-
mente periode, waarin de winkel
zijn plaats ln de TH moet vestigen.
Reeds vanaf het officieuze begin
zijn 23 aanvragen binnengekomen,
waarvan er al negen zijn afgewik
keld. De beide winkeliers, John
Bergs en John Stoop, leiden uit
deze grote belangstelling af. dat de
winkel zeer zeker in een behoefte
voorziet. Tot de ln behandeling zijn
de aanvragen behoren ondermeer
een onderzoek naar de verbetering
van het plein rond het Centraal
Station ln Den Haag, een aanvraag
van de werkgroep openbaar vervoer
Delft. Een ander voorbeeld is die
van de actiegroep „Gist kan beter",
waar gevraagd wordt een studie te
verrichten naar de mogelijkheden
om de uitstoot van stank door de
Gist- en Spiritusfabriek te Delft te
verhinderen.
Ook kleine politieke partijen alsme
de bedrijfsledengroepen van de
vakbond kunnen gebruik maken
van de diensten van de weten
schapswinkel De voorwaarden die
de winkel aan zijn klanten stelt zijn
er op gericht, dat de aanvraag zon
der winstoogmerk is en dat de klant
niet beschikt over de mogelijkheid
om uit eigen middelen het onder
zoek elders te doen verrichten Ook
moet het aannemelijk zijn. dat de
klant met de resultaten van het
onderzoek zijn situatie kan verbe
teren
Binnen de TH wordt nog verschil
lend gedacht over de mogelijkheid
het midden- en kleinbedrijf tot de
klantenkring van d? wetenschaps
winkel te rekenen. In tegenstelling
tot de initiatiefnemers van de win
kel vindt het college van bestuur
van de TH dat het midden- en klein
bedrijf gerekend dient te worden
tot de kansarme groepen in onze
samenleving en dus ook tot de klan
ten van de wetenschapswinkel. De
winkeliers zullen alle aanvragen
van geval tot geval beoordelen. Zij
sluiten hierbij niet uit dat een krui
denier evenals een wijkbewoner in
een bepaalde situatie tot de kansar
me in onze maatschappij gerekend-
kan worden.
De wetenschapswinkel is onderge
bracht bij de vrij nieuwe TH-afde-
ling Wetenschap. Techniek en Sa
menleving. Van de winkeliers wordt
verwacht dat zij binnen deze afde
ling ook bij zullen dragen aan het
onderzoek naar de verbanden die er
zijn tussen techniek en samenle
ving. „Voorlopig hebben we onze
handen evenwel vol aan het verwer
ken van nieuwe aanvragen en het
bijhouden van de ln behandeling
zijnde aanvragen", aldus John
Bergs.
Er zijn evenwel obstructies waar de
winkeliers vanzelf op stuiten. Met-
name noemt John Bergs het verwe
ven belang tussen de Hogeschool en
het bedrijfsleven. „Het is al voorge
komen dat een actiegroep zich wil
de verzetten tegen een verkeerscir
culatieplan. Zij wilde goed onder
bouwde bezwaren indienen bij de
overheid en vroeg hierbij de weten
schapwinkel om bemiddeling. Wij
speelden de aanvraag door naar de
in aanmerking komende vakgroep
binnen de TH. Het bleek dat de
specialist op dit gebied tevens
werkzaam was bij het adviesbu
reau. dat de plannen had gemaakt
waar nu de actiegroep tegen wilde
vechten".
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Binnen de gemeentegrenzen van Den Haag zal,
bij het verdelen van de steeds schaarser wordende ruimte,
wonen voorrang krijgen boven werken De vestiging van
nieuwe kantoren moet worden beteugeld en bekeken zal
worden of kantoren, die niet erg stadsgebonden zijn, in het
gewest Den Haag kunnen worden uitgeplaatst. Het gemeente
bestuur kiest duidelijk voor meer aandacht voor bewoners- en
woonbelangen, ook om de terugloop van het bevolkingsaantal
tegen te gaan.
Deze opstelling van het Haagse ge
meentebestuur is terug te vinden in
de nota „Eerste stap structuurplan
's-Gravenhage". die gisteren is gepre
senteerd door wethouder Hardon van
stadsvernieuwing en ruimtelijke or
dening.
De discussie over de nota zal ant
woord moeten geven op de vraag of
het gemeentebestuur erin geslaagd is
alle belangrijke problemen op te spo
ren en een goede hoofdlijn in de op
lossingen te vinden. In een tweede
fase zullen de nu aangedragen oplos
singen voor de problemen, met in
achtneming van de gekregen in
spraak, worden uitgewerkt tot duide
lijke voorstellen. Dit kunnen alterna
tieven zijn die tegen elkaar afgewo
gen moeten worden.
Het resultaat zal weer de inspraak in
gaan en uiteindelijk bij de gemeente
raad belanden. In het laatste stadium
zullen de gemaakte keuzen worden
uitgewerkt tot het uiteindelijke
structuurplan, dat er nog in deze
raadsperiode (dus voor 1982) moet
komen, aldus b. en w.
Eerst krijgt de bevolking nu gelegen
heid haar mening te geven. Daartoe
worden tussen oktober en het einde
van dit jaar in negen verschillende
sectoren van de stad vijf inspraakbij
eenkomsten georganiseerd. Voor de
organisatie van deze grootscheepse
procedure heeft de gemeente het Am
sterdamse bureau Cebeon ingescha
keld. Er zal naar worden gestreefd in
elk van de negen sectoren een werk
groep te vormen van bewoners en
organisaties, die onder leiding van
Cebeon, het commentaar op de nota
zal formuleren.
De afgelopen drie jaar is een serie
studienota's verschenen over onder
werpen als bevolkingsontwikkeling,
werkgelegenheid, verkeer en woning-
differentiatie, die als voorbereiding
diende voor het uiteindelijke struc-
tuuroian. Een plan dat voor de ko-
mende tien jaar het beleid van de
gemeente moet bepalen, ten aanzien
van het gebruik van de ruimte die
Den Haag nog rest.
Met de uitkomst van de „Nota Eerste
Stap" is het structuurplan voor Den
Haag in een beslissend stadium geko
men Het is een discussiestuk. De
Haagse bevolking zal nog ruim
schoots de gelegenheid krijgen zich
erover uit te spreken en invloed op de
inhoud uit te oefenen. Maar het ge
meentebestuur heeft voor het eerst
een duidelijke keuze gemaakt voor de
toekomst van de stad.
En die keuze ls dus gevallen op wo
nen. Niet omdat het gemeentebe
stuur geen zorg zou hebben voor de
werkgelegenheid, maar omdat de gro
te uittocht van bewoners uit de resi
dentie de verhouding wonen-werken
duidelijk heeft scheefgetrokken.
Ieder jaar verlaten rond 10.000 Hage
naars hun stad om zich elders te
vestigen. Veelal gedwongen door de
grote woningnood. Als deze ontwik-
De winkelfunctie van het Haagse centrum moet volgens de „Nota Eerste Stap" behouden blijven. De Grote
Marktstraat (foto) moet heringericht worden ten gunste van het langzaam verkeer en openbaar vervoer.
keling zich voortzet, zal het Inwo
nersaantal van Den Haag in 1990 zijn
teruggelopen tot 400.000 en in het
jaar 2000 zelfs tot 365.000.
Mede door de toegenomen mobiliteit
is het forensenverkeer van oud-Hage
naars, die ln hun vroegere woon
plaats zijn blijven werken, sterk toe
genomen. Wat leidt tot drukke we
gen, energieverbruik en meer hinder
in allerlei vormen voor de woonomge
ving. Daarom streeft de gemeente
eeen evenwichtiger situatie na en is
het accent in de nota op wonen
gelegd.
Overigens benadrukken b. en w. van
de mogelijkheden om op korte ter
mijn de woonfunctie in belangrijke
mate te versterken, geen overdreven
verwachtingen te hebben. De verster
king zal dan ook voornamelijk moe
ten worden gezocht in een verbete
ring van het woon- en leefklimaat.
Een en ander zal ten koste gaan van
de groei van arbeidsplaatsen in de
kantorensector. De Haagse bestuur
ders gaan ervan uit dat de groei van
kantoren beperkt moet worden en
niet stadsgebonden kantoren ruimte
moeten zoeken in het gewest Den
Haag.
Wethouder Hardon verklaarde echter
met klem dat het standpunt van Den
Haag ten aanzien van de spreiding
van rijksdiensten onveranderd is.
Ook blijft men op het stadhuis van
mening, dat de ministeries in de hof
stad gevestigd moeten blijven.
De gemeente is tegen het verplaatsen
van veel industriële activiteiten naar
buiten de stad. De industriële werk
gelegenheid is als gevolg van het ge
brek aan vestigingsplaatsen in Den
Haag toch al te veel teruggelopen.
Ook de in een vorige nota geopperde
gedachte om een deel van het groen
danwel de duinen op te offeren om
ruimte te creëeren. wordt volledig
verworpen. Eventueel bouwen in zee
kan volgens het gemeentebestuur
niet voor 2000 worden verwacht
Tot de belangrijkste beleidslijnen in
de nota behoort het bevorderen van
het langzaam verkeer en het open
baar vervoer. Veel aandacht verder
voor behoud van de centrale functie
van het centrum. Juist daar wil het
gemeentebestuur het wonen bevorde
ren. terwijl in de binnenstad ook op
cultuurgebied meer voorzieningen
mogelijk moeten zijn.
Verschuiving van het winkelgebied in
de richting van Den Haag - Centraal
Station moet worden tegengegaan,
aldus de nota. Wat de verkeersafwik
keling betreft: de bereikbaarheid van
de binnenstad per auto moet gewaar
borgd worden. Hiertoe moet de hoe
veelheid doorgaand autoverkeer in
de binnenstad worden weggenomen
en barrières voor het langzaam ver
keer worden weggenomen. Daarbij is
de herininrichting van de Grote
Marktstraat ten behoeve van het
langzame verkeer en het openbaar
vervoer één van de belangrijkste on
derdelen.
In de „Nota Eerste stap" staat de
gemeentelijke kijk op alle problemen
waar Den Haag mee worstelt. De ge
meenschappelijk achtergrond van
nagenoeg alle problemen bestaat na
melijk uit de ruimtenood of dingen
die ermee samenhangen, plus de on
zekerheid over de algemene economi
sche situatie.
