'Wij hebben het gewoon goed' BOTKOT JHELL Tekening van een lezer ZO EtNVOUbt* 19 'T OMS Mos Nootr setiMKT l grens loopt door de boerderij fan/iv Commentaar ant noch wal 'ijze Wolven p Kamgaren in loet op zondag Rijssen open Stakers bereid toeslag in te leveren in ruil voor vijf-ploegendienst Shell benauwd voor gevolgen bij andere bedrijven Dagbladpers heropent CAO overleg lieve dames niet oud geen paniek NDERDAG 27 SEPTEMBER 1979 BINNENLAND TROUW/KWARTET 5 nd le vo<f kon natuurlijk niet uitblijven, lar de vakbeweging met veel eite en pijn, zelfs tegenover de renstakers de nullijn voor de omens verdedigde ten gunste onder meer de niet-actieven, it 1 ag< belf trekkers van sociale uitkerin- moest iemand het wel gaan lemen voor die „arme" actie- de werkenden. ho ie re d. geli I hee test zijr tina )noi nen gvi'. rwaï was nog even de vraag, wie in land voor het eerst een sermoen de omgekeerde solidariteit gaan houden. Maar gisteren 'È|nde zich zowaar de voorzitter het Verbond van Nederlandse xnemingen, de heer Van m als voorganger aan. Op het Igjlijks congres van het Alge rnon verbond van ondernemers in schildersbedrijf hield hij zijn ïfcor voor, dat „iedereen het i billijk zal vinden dat de actie hun inspanningen willen terug- 'e' len in een wat beter gevuld ij d ïzakje en het niet steeds willen afgeroomd door belastingen iremies." Van de niet-actieven volgens hem gevraagd worden voor begrip te hebben. pleidooi derhalve voor een jje| slijk verschil tussen de beloning e actieven en de uitkeringen aan actieven en wel van een zoda- omvang „dat zij arbeidsmoti- ind werkt en de prestatieprik- aanwakkert." Het is natuurlijk vreemd, dat uit gerekend een werkgeversvoorzit ter een verkapte oproep doet tot het stellen van looneisen. Maar afgezien daarvan kenmerkt het verhaal zich door een zekere logi ca, nl. dat een verschil in inspan ning in de beloning tot uitdrukking moet komen. Een logica die zeker ook geldigheid heeft, wanneer het gaat om de beloning van helemaal geen inspanning, tegenover diege nen die zich wel inspannen. Van Veen ontkent echter de wer kelijkheid, dat vele inkomenstrek kers in dit land eenvoudig geen inspanning kunnen leveren, ook al zouden zij dit nog zo graag willen. Een pleidooi om desondanks toch maar beloningsverschillen in te voeren (zoals onder meer het ont koppelen van het minimumloon en de sociale minima) raakt daarom kant noch wal. Het verhaal van de werkgevers voorzitter gaat alleen maar op voor de groep niet-actieven die om wel ke reden dan ook zich geen inspan ning willen getroosten. Die groep kon echter wel eens erg klein zijn. Door het anders voor te stellen bedrijft de werkgeversvoorzitter in feite demagogie en lokt hij een heilloze strijd uit tussen de actie ven en niet-actieven. ïsten ïnwi afgelopen weekeinde waren Nederland verblijvende Tur- tweemaal in het nieuws. Twee sten-Turken uit Almelo moch- niet op een uitspraak van de i coi d van State over een eventueel it w tgezet verblijf wachten en len op het vliegtuig naar Tur- Gig gezet. In Nijmegen werd een (9 pres gehouden over de extreem ron tse (volgens betrouwbare bron >kLl a^s »fasc>stisch" aan te dui- organisatie „de grijze wol- waarbij een achttienjarige algec werc* doodgeschoten, als rytl is een wrang gegeven, want ministerie van justitie houdt id 4wèl heel intensief bezig met de :en-Turken (over wie Alme- Wai burgemeester weet te berich- Stjdat het „rustige en fatsoenlijke rt t^ers van zijn stad" zijn) terwijl iberPrganisatie van de Grijze Wol- in letterlijke zin moord, brand intimidatie praktizerend West- de d iluyl avo{ ipa kan doortrekken en de lerlandse autoriteiten zich ver- Uitfchuldigen omdat zij niet weten nes. ze doen moeten en geen grip en| deze organisatie kunnen ;en. nd j otorf It nog toe hebben we in Neder- HAAG (ANP) Het gemeente uur van Rijssen heeft van minis- Viegel het verzoek gekregen het uw „de Kamgaren" ook op zon- [ter beschikking te stellen van de sociaal-culturele vereniging. |nu toe mocht de vereniging, op 1 van een besluit van de gemeen- jad, op zondagen cn op eerste dag het gebouw niet gebruiken, iet huurcontract tussen de ge- .nte en de vereniging is deze bepa- [opgenoméfï. De WD'ers Nijpels olkestein hadden over deze zaak [en gesteld. door Henny de Lange land alleen met woorden gewerkt. Maar nu moeten we alle methoden gebruiken in de strijd tegen onze vijanden de communisten", riep deze zomer de Grijze Wolf Ali Batman Ali uit op een bijeenkomst van Grijze Wolven in Amsterdam. Daarbij moet worden aangetekend dat in de visie van Batman de Nederlandse vakbeweging en een politieke partij als de PvdA als „communistisch" moeten worden beschouwd en dus ook elke Turk die zich op deze Nederlandse orga nisaties wil verlaten. Dat is duidelijke taal en gebeurte nissen in andere landen en mis schien ook de schietpartij in Nij megen van dit weekeinde ma ken duidelijk dat het niet bij woor den zal blijven. Hoe lastig het werk ook zal zijn, de justitie mag het naar onze mening er niet op laten zitten, want zoals het zo mooi in de grondwet staat „al len die zich op het grondgebied van het rijk bevinden, hebben ge lijke aanspraak op bescherming van persoon en goederen." Justitie is een krachtig optreden tegen deze „Grijze Wolven" verplicht aan de rustige en fatsoenlijke Tur ken binnen onze samenleving. ROTTERDAM „De men sen hebben een verguld beeld van de vijfploegendienst. Ze denken dat daarmee een eind komt aan alle nadelen die aan de vol-continudienst kleven. Dat is slechts ten dele waar. De vijf-ploegendienst heft een aantal bezwaren op, maar lang niet alle. Een vijf-ploe gendienst betekent aller minst de hemel op aarde, zoals velen denken." Met deze woorden trachtte drs. E. Meinema, directeur van Shell-Neder- land, vlak voordat de staking bij dit concern begon, duidelijk te maken dat de vijf-ploegendienst niet je-van- het is. Het gróótste bezwaar van invoering van het vijf-ploegenstelsel is echter, aldus de Shell-directeur, dat er een precedent-werking vanuit gaat. Shell kan dan misschien wel een vijf-ploe gendienst betalen (en dat kunnen ze ook best naar de mening van oud burgemeester Wim Thomassen van Rotterdam, die bemiddeld heeft in het conflict bij Shell), maar voor an dere. zwakkere bedrijven zal het de doodsteek betekenen, wanneer men ook daar met een dergelijke eis op de proppen komt. De Shell-directie, die zegt onder zwa re druk te staan van het Verbond van Nederlandse Ondernemingen en ook minister Albeda aan haar zijde te hebben, vindt het daarom onverant woord om zelfs maar een eerste stap te doen in de richting van een vijf- ploegensysteem. „We voelen ons in belangrijke mate verantwoordelijk voor hêt economische klimaat in dit land," aldus drs. Meinsma. Postende stakers van Shell laten alleen de werknemers door die iets met het zogeheten afbouwproces te maken hebben. De vijf-ploegendienst. Kran ten en andere media staan bol van de berichtgeving over dit woord. Voor de één roept het een aanlokkelijk toekomst beeld op, maar voor anderen is het een woord dat voorlopig maar uit het woordenboek ge schrapt moet worden. De eerste groep bestaat voor het grootste deel uit mensen die in vol-continudienst (vier- ploegendiensten) werken. De tweede wordt gevormd door diegenen die van mening zijn dat invoering van vijf-ploe gendiensten een rampzalige uitwerking zal hebben op de economische situatie in dit land. Maar wat houdt een vijf-ploe gendienst eigenlijk in en wat is er zo aantrekkelijk aan in vergelijking met een vier-ploe- gendienst? Een groepje (stakende) werk nemers van Shell doet uit de doeken waarom continu-wer- kers zó graag naar een vijf- ploegensysteem willen dat ze bereid zijn er voor te gaan staken. Doorploeteren „Maar wat hebben wij daarmee te maken?" is het standpunt van een groepje stakers leden van de indu striebond FNV dat bij elkaar zit in het actiecentrum van de bond. „Wij zouden dus maar moeten doorploete ren met de vier-ploegendienst, omdat het ergens anders slecht gaat." De mannen willen zich verder niet bezig houden met de economische gevol gen van de invoering van een vijf- ploegensysteem. „Laten dat de hoge heren maar uitzoeken. Het gaat ons uitsluitend om een vijf-ploegendienst bij Shell." Wat houdt het vijf-ploegenstelsel in en wat zijn de voordelen ervan ten opzichte van de vier-ploegendienst? Een continu-werker. die er al bijna twintig jaar bij Shell op heeft zitten waarvan het grootste deel in de vol- continudienst. vertelt hoe voor hem het werkrooster per vier weken er nü uitziet. De man begint met zeven ochtenddiensten die lopen van zes tot veertien uur. Deze periode wordt ge volgd door twee vrije dagen. Daarna draait hij zeven middagdiensten (van veertien tot 22 uur) gevolgd door één vrij dag om daarna de cyclus te be sluiten met zeven nachtdiensten (van 22 tot zes uur). Na vier vrije dagen maakt hij dit ritje opnieuw. De vrije dagen kunnen tijdens het weekeinde vallen, maar dat hoeft uiteraard niet. De continu-werker maakt dus een week van 42 uur (de dagdienst bij Shell omvat een 40-urige werkweek). Op jaarbasis werkt hij dus 104 uren te veel. Dat is dertien dagen en die krijgt hij ook terug in de vorm van dertien roostervrije dagen. Het grote probleem van de vol-conti- nudienstis, alle aanwezigen beamen het, dat elke regelmaat weg is. „Ja. er is wel de regelmaat van steeds een periode van zeven dagen op. maar daar is ook alles mee gezegd. Als ik wil ontbijten, zijn mijn vrouw en kin deren net aan de warme hap toe. Ik slaap op tijden dat mijn kinderen spelen met alle herrie vandien. Je kunt dus wel raden wat voor proble men dat geeft, vooral voor de vrouw, want die moet er twee ritmes op na houden: één voor de kinderen en één voor de man." Woorden van een Shell-werknemer die zegt er wel eens over gedacht te hebben om zich te laten omscholen. „Ik stel het misschien wel te zwart wit, want ik verdien uitstekend en heb het ook prima naar m'n zin bij Shell, 't Is gewoon een goeie baas. Maar ja, je hebt ook nog een prive- leven en dat komt wel vaak in de knoop door mijn werktijden." Een collega vult hem aan: „Lid worden van een vereniging kun je eigenlijk niet. Mijn vrouw moet vaak alleen naar verjaardagen en dat zijn alle maal dingen die misschien in 98 van de honderd gevallen goed opgevan gen kunnen worden, maar die andere twee keren zijn net te veel Je mist ook zoveel van je klnderne hé Verademing Tekeningen, bij voorkeur in liggend for maat, sturen aan Trouw, jury politieke prent, postbus 859, 1000 AW Amster dam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon. Volgens de minister van binnenland se zaken mag een besluit van een gemeentelijk orgaan geen beletselen inhouden voor vormen van ontspan ning, bestaande uit openbare bijeen komsten die in besloten ruimten wor den gehouden en de geestelijke, zede lijke of culturele verheffing of ont wikkeling van het publiek ten doel hebben. De minister acht de bepaling dat het gebouw op zondag en op de eerste kerstdag niet mag worden gebruikt strijdig met de wet. Continu-werkers die wel eens in de dagdienst hebben meegedraaid, von den dat een verademing. „Je voelt je gewoon al een stuk beter omdat je deel kunt nemen aan het normale levenspatroon. Ik heb ook het idee dat je veel eerder uitgeput raakt in de continu-dienst, omdat je lichaam tel kens weer moet overschakelen", zegt een al wat oudere werknemer. „Maar' dat heeft misschien ook wel met mijn leeftijd te maken Deze man zegt bereid te zijn vijf procent van de dertig procent onregelmatigheidstoe slag die continu-werkers in de petro chemie krijgen, in te leveren in ruil voor een vijfploegendienst. „Ik vind dat we zeker wat moeten inleveren als Shell alsnog wil gaan praten over de vijf-ploegendienst. We hebben het gewoon goed." De meeste stakers zijn het erover eens dat geld geen probleem is voor hun werkgever. Een werknemer merkt op: „Ik denk dat de baas ons het liefst een paar bankjes in de hand zou willen stoppen in de hoop dat we d'r (van de vijf-ploegendienst, red.) verder maar vanaf zien. Toch zullen ook bij een vijf-ploegen- systeem de praktische problemen (thuis) blijven. Ze geven het allemaal toe. Maar de ongemakken zullen voor een belangrijk deel worden vergoed in de vorm van vrije tijd: een aanmer kelijk kortere werkweek van 33,6 uur. Maar wat de stakers in het actiecen trum toch wel het meest aanspreekt is dat er in een vijf-ploegensysteem per werkrooster één vrij weekeinde bij komt. En een vrij weekeinde weegt zwaar voor de meesten. Bij het gemeentelijk energiebedrijf (GEB) van Rotterdam is acht jaar geleden een vijf-ploegendienst inge voerd. Volgens een woordvoerder is daarvoor indertijd „een behoorlijk brok ploegentoeslag" ingeleverd. De ervaringen van de betrokken vierhon derd werknemers zijn overwegend positief. Als belangrijkste voordeel van het vijfploegenstelsel wordt be schouwd dat men één op de drie weekeinden vrij is. Het vijf-ploegensysteem bij het GEB is begin dit jaar verder aangepast a*n de wensen van de werknemers. De vier reserve-dagen die in het werk rooster zijn opgenomen, moesten tot dit jaar op het bedrijf worden doorge bracht, zodat de mensen indien nodig ingezet konden worden. „Maar over het algemeen waren het verveel-da gen," zegt de woordvoerder van het GEB Sinds begin dit jaar hoeven de men sen van de vier reserve-dagen er in principe nog maar één door te bren gen op het bedrijf om de dienst over te dragen. Twee dagen moet men oproepbaar zijn en de vierde dag is nu vrij. Voor deze verworvenheden is ook een stukje salaris ingeleverd Volgens de GEB-woordvoerder moet de vergelijking tussen het energiebe drijf en Shell beperkt blijven tot het feit dat beide bedrijven continu moe ten draaien. De werkomstandigheden bij het GEB zijn veel beter, meent hij. „Onze mensen hebben niet te maken met gevaarlijk of stinkend werk, het geen bij Shell wel kan voorkomen" AMSTERDAM (ANP) Het bestuur van de Nederlandse Dagbladpers, de NDP, heeft gisteren na een spoedver gadering besloten de onderhandelin gen over een CAO met de Nederland se Vereniging van Journalisten, de NVJ, te heropenen. Dit heeft adviseur Van Steijn van de NDP aan het ANP meegedeeld. De NPD vroeg de NVJ haar leden in de dagbladwereld ervan te weerhouden de aangekondigde ac- itles uit te voeren. Tot die acties besloot de NVJ zater dag op een ledenvergadering wan neer de NDP het overleg niet zou heropenen of onvoldoende aan de CAO-eisen tegemoet zou komen. Tij dens de NVJ-ledenvergadering werd een aanvullend eisenpakket aange nomen en naar de NDP gestuurd. De journalisten stelden dit pakket sa men omdat zij het op 8 mei bereikte akkoord tussen NDP en NVJ veel te mager vonden. Dit akkoord werd al leen gesloten door delegaties van bei de partijen. Later bleek dat het be stuur en de verenigingsraad van de NVJ en de dagbladjournalisten zelf het niet eens waren met het akkoord Hun bezwaren richtten zich voorna melijk op vier punten: de inconve- niëntentoeslagen, de salarissen voor de laagstbetaalden, beeldschermen en de VUT-regeling. Naar aanleiding hiervan werd het pakket eisen opge steld. waarover binnenkort opnieuw vergaderd* zal worden. De familie Mathijssen die in het grensplaatsje Baarle Nassau woont, kookt in Nederland en kijkt naar de televisie op Belgi sche bodem. Dwars door hun boerderij loopt de grens tussen Nederland en België. Deze merk waardigheid brengt de luxe met zich mee dat alles in het dorp er in het tweevoud is: twee scholen, twee politiebureaus en twee post kantoren, maar helaas maar één reisbureau en één bibliotheek. Het grensprobleem is ontstaan in 1198. toen de Heer van Breda na een vete een stuk van zijn grond gebied moest afstaan aan de her tog van Brabant. De hertog was tevreden met zijn overwinnig en gaf de landheer goedgunstig het grootste deel van zijn land terug, behalve de bebouwde en bewoon de gebieden, waar Baarle onder viel. Ook na de Belgische afschei ding in 1830 bleef het deel uitma ken van beide landen. Het Belgi sche Baarle heet grotendeels Baarle-Hertog. want de overwin naar van 1198 wilde duidelijk her kenbaar blijven in de naam van de plaats. Doordat graven van Nassau met dochters uit de Bre dase familie trouwden, kreeg het nu Nederlandse Baarle de toe voeging Nassau. Catherina Mathijssen heeft het drukker dan andere boerinnen. Zij moet precies bijhouden welke koeien Hollands en welke Bel gisch zijn. Doet ze dat niet. dan kan zij vervolgd worden wegens smokkel. Alle koeien worden ge merkt en aan de kleur van dat merk kun je zien van welke natio naliteit ze zijn. Als gevolg van de grensscheiding heeft de boerderij van de familie Mathijssen twee huisnummers gekregen: voor Nederland num mer 19. voor België nummer 2. alles in dezelfde straat. De mensen van Baarle Nassau zijn al aardig gewend geraakt aan de grensscheiding. Herman Steen, wiens hotel op Belgisch grondgebied staat, vertelt: „Er zijn hier geen problemen; de mensen weten niet anders meer". Van de 8000 inwoners hebben er 6000 de Nederlandse en 2000 de Belgische nationaliteit. Naast het huisnummer op de voorgevel van ieder huis staat met een klein vlaggetje de nationaliteit van de bewoner aangegeven. De Nederlandse winkeliers in Baarle Nassau hebben het in het verleden moeilijk gehad met de grensscheiding Volgens de Ne derlandse wet is het in tegen stelling tot België verboden op zondag de winkels open te stel len. Veel Nederlanders maakten hiervan gebruik en deden op zon dag hun inkopen bij de Belgische middenstand. Zo ontstond er een ongelijke concurrentie. Toch is alles weer op zijn pootjes terecht gekomen. De Nederlandse winke liers wisten dezelfde rechten te veroveren en staan nu weer op gelijke voet met hun Belgische collega's. Om geen slapende honden wak ker te maken wil niemand zich over de smokkel in deze grens plaats uitlaten. Dat er in het ver leden in elk geval driftig gesmok keld is blijft uit de verkoop van houten beeldjes in de vorm van een smokkelaar met laarzen en een zak met smokkelwaar op zijn rug. Die beeldjes worden gretig gekocht in de souvenierwinkels. „Lieve dames, beste heren" zul len we niet meer uit de mond van Bob Bouma („Voor een brief kaart op de eerste rang") horen. Hij heeft het een paar uitzendin gen geleden laten vallen: „Het werd me op den duur nageroepen en ik had het indertijd een beetje uit balorigheid geïntroduceerd, een beetje met effectbejag. Hoe Elke dag kun je zakenman Bill Young te paard door Londens straten zien rijden, op weg naar huis of kantoor. Hij doet er wel drie uur over, maar vindt het zo heel wat prettiger dan in de auto of in een volle trein. Aanvankelijk deed hij het alleen om zijn paard in een goede conditie voor het jachtseizoen te krijgen, maar het bevalt man en paard zo goed dat Young er niet meer over denkt om van deze manier van reizen af te stappen. wel ik er wel altijd van uit ga dat er lieve dames en beste heren zitten te kijken thuis." zegt hij in de Varagids. Er is nog altijd een grote toeloop van kandidaten („de mensen staan soms zeven jaar op een wachtlijst"), maar er zitten weinig vrouwen bij. tot grote spijt van de presentator „Zodra een vrouw zich aanmeldt, leg ik haar brief bovenop de sta pel, want ik vind het enig om er vrouwen bij te hebben. Mijn voorkeur gaat uit naar vrouwen boven de dertig, die zijn vaak wat relativerender" Zelf houdt de filmquizmaster het meest van „menselijke, herkenbare films. Westerns zeggen me meestal niks. Ik weet trouwens niet veel hoor, ik zou een slechte zijn voor mijn eigen quiz." De kale. oude man met z'n kolos sale neus heeft niet lang in de jury voor een rechtszaak in Lon den gezeten. Nog voordat de zit ting een aanvang nam vroeg de rechter, die hem blijkbaar niet geheel vertrouwde, of hij soms een masker droeg, en tot verba zing en hilariteit van de aanwezi gen in de zaal gaf de oude man een rukje aan zijn hoofdhuid en trok inderdaad een plastic mas ker af. Het oudje bleek nu een goed geschoren. 28-jarlge te zijn met een flinke bos haar. Zo lang de zaak diende werd hij veilig in de cel opgeborgen en daarna mocht hij er pas uit nadat hij ƒ250 boete betaald had wegens belediging van de rechtbank Een verklaring had de Jongeman niet voor zijn gedrag, maar als ver zachtende omstandigheid voerde hij aan dat hij de avond tevoren nogal wat gedronken had Arme oude dames mogen in Lon den best een beetje slordig met hun geld en spullen omspringen Zelfs als ze hun pensioenjtje op straat verliezen, zullen de meeste Londenaren zich als eerlijke vin ders ontpoppen en het zo zielig voor zo n oude vrouw vinden, dat ze het geld netjes terugbrengen Dat oude dames in zo'n geval niet in paniek hoeven te raken, maar rijke heren daarentegen naar ver loren geld kunnen fluiten, heb ben twee criminologen van de universiteit van Cambridge uit gezocht. Voor hun onderzoek maakten ze honderd enveloppen klaar, waarin ze kleine bedragjes stopten ter waarde van een paar gulden. Vijftig enveloppen kre gen er een briefje bij van een gegoed heer die volgens dat brief je voor het geld een advertentie in een tijdschrift voor eigenaars van zeiljachten wilde plaatsen. De andere vijftig bevatten een briefje aan een oude dame die nog een kleinigheid nabetaald kreeg van haar oudedagsuitke- ring. De twee criminologen gin gen in Londen de straat op en „verloren" daar alle honderd en veloppen. waarin steeds hun ei gen adres als adres van de zoge naamde begunstigde was opge geven. Van de vijftig enveloppen met de Jacht-advertentie kwam tachtig procent niet terug, maar bij de oude dames was het pre cies andersom; vier van de vijf enveloppen werden keurig naar het opgegeven adres doorge stuurd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 5