Meer greep op gevaarlijke stoffen
Woonlasten het hoogst
voor eigenaar-bewoner
Amnesty keert zich tegen
doodstraf
5mit Internationale
oet 'uiterste' bod
.Rockpor
schoenen
t
Zwakzinnigen zelden
probleemloos op reis
X
Regering wil overtreding bij vervoer als misdrijf aanmerken
'roefmolen in
etten gaat
room draaien
'Kien op stroom'
se
en
'Heb begrip
voor wensen
werknemers'
Commissie uit zware kritiek op rapport
Stakers Shell
krijgen steun
uit buitenland
lAro^iifijA
FIN©
Engelstalig rapport leidraad voor campagne
y
DERDAG 27 SEPTEMBER 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
DEN HAAG (ANP) De regering is van plan bepaalde overtredingen bij het vervoer van
gevaarlijke stoffen als misdrijf aan te merken. Ook wordt eraan gedacht om aan degenen, die
betrokken zijn bij dit vervoer, eisen van vakbekwaamheid te stellen.
Dit staat in een notitie van staatsse
cretaris Smit-Kroes van verkeer en
waterstaat aan de Tweede Kamer.
Met het oog op het voortdurend toe
nemen van het vervoer van gevaarlij
ke stoffen wil de overheid meer aan
dacht schenken aan de veiligheid van
dit vervoer, aldus de motivering.
pui
EN (ANP) Een werkmaat-
iappij van VMF-Stork heeft op-
£cht gekregen in Petten een grote
idturbine met een diameter van 25
;er te bouwen. De molen komt op
jt terrein van het Energieonderzoek
(ntrum Nederland.
I molen wordt gebruikt voor het
jdeizoek naar de mogelijkheden
windenergie, dat 1 maart 1976 is
;onnen, en dat vijf jaar duurt. Het
Isterie van economische zaken
t de kosten daarvan.
molen in Petten gaat ongeveer
miljoen gulden kosten en zal er
1980 staan. Als de wind met een
leid van 13 meter per seconde
ait (windkracht 6 7), is het asver-
gen van de turbine 300 kilowatt,
opgewekte elektriciteit wordt ge-
erd aan het Noordhollandse
jomnet.
ARNHEM (ANP) Binnen en
kele weken beginnen de elek
triciteitsbedrijven in ons land
met een aantal activiteiten die
zijn gericht op de besparing
van energie. Centraal daarbij
staat het geven van praktische
tips aan een zo groot mogelijk
publiek. De acties houden ver
band met de komende interna
tionale energiebesparings-
maand oktober.
De elektriciteitsbedrijven BV
willen twee miljoen exempla
ren in omloop brengen van een
„groot meterspel voor jonge
onderzoekers". De bedoeling
van dit spel is, dat de elektrici
teitsgebruikers via hun kinde
ren, die de meters moecen afle
zen, meer aandacht besteden
aan het eigen stroomverbruik.
Aan het spel is een wedstrijd
voor de jeugd verbonden. Een
aantal elektriciteitsbedrijven
zal in aansluiting hierop tegen
het einde van dit jaar de ver
bruikers,een overzicht sturen
van hun stroomgebruik.
Ter ondersteuning van deze ac
tiviteiten wil de VEEN (Vereni
ging van exploitanten van
elektriciteitsbedrijven in Ne
derland) vanaf volgende
maand een serie advertenties
plaatsen. Om de verwachte in
formatiebehoefte van de kant
van het publiek op te vangen,
is een boekje „Kien op stroom"
in een oplage van zeshonderd
duizend exemplaren gedrukt.
Het boekje legt de nadruk op
het verstandig gebruik van ap
paratuur en verlichting.
De staatssecretaris stelt zich voor een
en ander vorm te geven in een nieuwe
wet vervoer gevaarlijke stoffen, die
de bestaande wet moet vervangen.
Het aandeel van de gevaarlijke stof
fen in het wegvervoer wordt geschat
op twaalf procent, maar uit de notitie
blijkt dat het aandeel van de voertui
gen met gevaarlijke stoffen in de ver-
keersongevallen-cijfers zeer gering is.
Meestal vielen de slachtoffers dan
nog als gevolg van het verkeersonge
val en niet als gevolg van de vervoer
de gevaarlijke stof. De risico's bij dit
vervoer mogen niet worden onder
schat maar ook niet overschat, aldus
de staatssecretaris.
Controle
Behalve aan het vervoer wil men spe
ciaal ook meer aandacht besteden
aan het laden en lossen en aan het
parkeren van voertuigen met gevaar
lijke stoffen.
Het periodiek verstrekken van infor
matie over vervoerde hoeveelheden,
onregelmatigheden en ongevallen zal
verplicht kunnen worden. Voorts
wordt gedacht aan voorschriften voor
veilige technische voorzieningen aan
transportmiddelen. Om het verkeer
van gevaarlijke stoffen beter te kun
nen regelen en controleren zal de
nieuwe wet van toepassing zijn op
alle wijzen van vervoer.
Wat betreft het vervoer van gevaarlij
ke stoffen over de weg wil de overheid
in het bijzonder aandacht besteden
aan de vaststelling van speciale rou
tes in dichtbevolkte gebieden. Tot nu
toe hebben 58 gemeenten zulke rou
tes ingesteld.
Er komt een overzichtskaart, waarop
alle inmiddels ingestelde routes zijn
aangegeven. Voertuigen die tankcon
tainers vervoeren, zullen worden ge
lijkgesteld met tankwagens en even
eens aan een jaarlijkse keuring wor
den onderworpen. Bij het spoorver
voer zal meer aandacht worden ge
schonken aan het zogenaamd ..over
laten staan" van wagons en ketelwa
gens met gevaarlijke stoffen op ran
geerterreinen.
Vaarwegen
Op het gebied van het vervoer van
gevaarlijke stoffen per binnenschip
komt de nadruk onder meer te liggen
op de beveiliging van de vaarwegen
en het wegnemen van bestaande
knelpunten. Voor zeeschepen komen
er nieuwe voorschriften voorzover ze
betrokken zijn bij het vervoer van
gevaarlijke stoffen over binnenwa
teren.
De regels voor het vervoer van ge
vaarlijke stoffen door de lucht zullen
meer worden afgestemd op die voor
het wegvervoer, dit in verband met de
aan- en afvoer over de weg. Ook ande
re dan de bovengenoemde vormen
van vervoer zullen de nodige aan
dacht krijgen, zoals gecombineerd
vervoer en het vervoer van contai
ners. Het buisleidingstransport wordt
in de notitie overigens relatief zeer
veilig genoemd.
Mr. C. van Veen
ADVERTENTIE
'Als de beste
Si
ji CAO voor '80 28,50 doorwerken'
Heel
|n een onzer verslaggeef-
j Kfrs
:entrpTTERDAM De directie
00g in Smit Internationale is be
id de ƒ28,50 gulden bruto
r week, die de Rotterdamse
ase jvenarbeiders er in de CAO-
dT9 bijgekregen hebben, te
touten doorwerken in de CAO
imp«or 1980 voor de vijfhonderd
ifdt ikende stadsslepers. Welk
0u<lrag de slepers er precies
ehaiï zullen krijgen, is nog niet
ÏPJjcend.
woordvoerder van de slepers heeft
vang
i ook
met
jlfeen eerste reactie op het bod van
laanjit ge2egd dat dit „nog lang niet
is om het werk weer te hervat-
rpe 10eÉ>
Vandaag wordt een vergadering
aden waarop de slepers zich
**lnen uitspreken over het voorstel
hun directie.
directie van Smit deed haar „ui-
DO$te" bod gisteravond tijdens een
irek met de vervoersbonden FNV
INV. De Denden hadden voorge-
'OklaS
voor d de slepers er 28,50 gulden bruto
de
te geven in de CAO-1980 met te-
v werkende kracht tot 1 juli 1979.
igc) iterugwerkende kracht wil Smit
eren 5 weten. Door alvast een voor-
hij0t te nemen op de onderhandelin-
wei over de OtfO voor 1980 hoopten
preH bonden een doorbraak te kunnen
in het stakingscon-
bij Smit, dat al bijna vijf weken
rt. Nico Sannes van de vervoers-
den FNV vindt het bod van Smit
,i
door
;k 14
van
iat
i dat
De slepers hebben steeds vijftig gul
den netto per week geëist bovenop
hetgeen in de CAO-1979 is vastge
legd. Gisteren verklaarden ze des
noods genoegen te willen nemen met
28,50 gulden bruto per week per 1 juli
1979, als de directie ook een „vergoe
ding" zou willen geven voor de ge
staakte dagen plus de garantie dat
geen arbiedsplaatsen verloren gaan.
Ook mag de directie geen maatrege
len nemen tegen de stakers, als ze
eenmaal het werk hebben hervat.
Over deze aanvullende eisen van de
stakers is gisteravond echter niet ge
sproken.
Stemming over CAO
De meerderheid van de FNV-leden
van de Graan Elevator Maatschappij
(GEM) in Rotterdam heeft per refe
rendum ingestemd met de haven-
CAO over 1979. Volgens een woord
voerder van de vervoersbonden is dit
een eerste aanwijzing dat het meren
deel van de havenwerkers het onder
handelingsresultaat accepteert. Voor
de GEM geldt een apparte CAO. Be
halve de bekende CAO-resultaten
(28,50 gulden bruto erbij per week per
1 juli 1979, 23 dagen vakantie en
vervroegde uittreding met 62 jaar)
geldt voor de oudere werknemers van
GEM vanaf zestig jaar ook opneming
in de dagdienst. Tijdens de havensta-;
king hebben de duizend werknemers'
van de GEM doorgewerkt. Morgen
worden de uitslagen van de stemmin
gen bij andere havenbedrijven ver
wacht.
UTRECHT (ANP) Het komt niet vaak voor dat een
zwakzinnige die in groepsverband op reis gaat na afloop
van die onderneming daar met genoegen aan terug denkt.
Met name de laatste tijd merken geestelijk gehandicap
ten steeds vaker hoe onwelkom ze zijn. Dat blijkt uit een
onderzoek van het Nationaal orgaan voor zwakzinnigen
zorg (NOZ).
Van Veen tot niet-actieven:
EINDHOVEN (ANP) VNO-voorzit-
ter Chris van Veen heeft gisteren de
niet-actieven, de uitkeringstrekkers,
gevraagd solidair te zijn met de actie
ven, de werknemers.
Op het jaarlijkse congres van het
Algemeen Verbond van Ondernemers
in het Schildersbedrijf in Eindhoven
zei de voorzitter van het VNO dat
„iedereen het toch billijk zal vinden
dat de actieven hun inspanningen
willen terugvinden in een wat beter
gevuld loonzakje en het niets steeds
willen zien afgeroomd door belastin
gen en premies". Van de niet-actieven
mag volgens Van Veen gevraagd wor
den hiervoor begrip te hebben, „een
omgekeerde solidariteit".
De werkgeversvoorzitter pleitte voor
een redelijk verschil tussen beloning
van actieven en uitkeringen aan niet-
actieven. „Deze verschillen moeten
dusdanig zijn dat zij arbeidsmotive-
rend werken, dat de prestatieprikkel
en de prikkel tot het nemen van ver
antwoordelijkheid wordt aangewak
kerd."
Ons commentaar staat op pag. 5
Staatssecretaris Veder-Smit van
volksgezondheid had om dit on
derzoek verzocht. Aanleiding er
voor was een uitspraak van de
geschillencommissie reizen van de
Algemene Nederlandse Vereni
ging van Reisbureaus (ANVR).
Door deze uitspraak werd een va
kantieganger die een klacht had
ingediend over het meereizen van
een geestelijk gehandicapte, in
het gelijk gesteld. Aan de klager
werd een schadevergoeding toege
kend. Bij het onderzoek waren
duizend instellingen voor zwak
zinnigenzorg betrokken en be
sloeg een tijdsspanne van zeven
jaar. Er kwamen ongeveer twee
honderd reacties, waarvan 52 on
gunstige ervaringen hadden
genoten.
Al voor de reis begint wordt het
geestelijk gehandicapten moeilijk
gemaakt. Ze worden geweigerd op
boten, in treinen en vliegtuigen.
Ook komt het vaak voor dat als
het om groepsreizen gaat niet
geestelijk gehandicapten hun reis
afzeggen zodra ze merken dat er
ook een groep zwakzinnigen
meegaat.
Artikel
Klachten bij de reisorganisatie
over discriminerende behandeling
worden veelal afgedaan met ver
wijzing naar een artikel in de reis-
voorwaarden van de ANVR. dat
het mogelijk maakt om geestelijk
gehandicapten uit te sluiten.
Volgens het blad „Klik" van het
NOZ dat de onderzoeksresultaten
deze week heeft gepubliceerd blij
ken er ook zwakzinnigenreizen te
zijn die zonder moeilijkheden ver
lopen. In die gevallen waren voor
af reisgelegenheid en reisdoel
zorgvuldig geselecteerd, zodat nie
mand hoefde te „schrikken". In de
loop der tijd zijn er „oplossingen"
gevonden die een eind moeten ma
ken aan de veel voorkomende pro
blemen. Veel reizen voor zwakzin
nigen worden nu in het voor- of
naseizoen geboekt en er wordt ge
probeerd om de groep klein te
houden. Afdoende zijn deze maat
regelen echter niet.
De ANVR is niet ontevreden over
de resultaten van het onderzoek.
Volgens een woordvoerder is uit
een eigen onderzoek onder de aan
gesloten reisorganisaties niet ge
bleken dat er in de zeven jaar een
reis werd afgezegd omdat er gees
telijk gehandicapten meegingen.
De ANVR is wel van mening dat
de wrijfpunten besproken moeten
worden. In oktober zal daartoe
overleg worden gevoerd tussen de
ANVR. de NOZ en de Stichting
vakantiebesteding welzijnszorg
Nederland.
Staatssecretaris Brokx en de heer Notenboom in gesprek
tijdens een vergadering van de vaste Kamercommissie voor
volkshuisvesting en ruimtelijke ordening.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De regeringspartijen CDA en WD vinden dat een vergelijking tussen de
woonlasten van een eigenaar-bewoner en een huurder in het nadeelvan de eigenaar uitvalt.
Volgens CDA-woordvoerder Van Dijk moet de regering derhalve „uiterst terughoudend" zijn
met stappen die het eigen woningbezit nog duurder maken dan het al is. Hij rekent daaronder
het afschaffen van belastingaftrek voor hypotheekrente, een zaak die nog in discussie is.
Een en ander bleek gisteren tijdens
een openbare commissievergadering
over een vergelijkende studie naar de
woonlasten van huurders en eige
naar-bewoners. Na het regeringsbe
sluit om de rente-aftrek niet af te
schaffen heeft fractieleider Lubbers
van het CDA gezegd dat wel grenzen
gesteld moesten worden aan die ren
te-aftrek. De WD verzet zich met
hand en tand tegen suggesties in die
richting. WD-woordvoerder De Beer
herhaalde dit liberale standpunt gis
teren.
Alle commissieleden hadden ernstige
kritiek op de conclusies die waren
getrokken in het rapport van het in
stituut voor Onderzoek van Over
heidsuitgaven. Het rapport stelde dat
het kopen van een woning boven een
bepaald inkomen (25.000 gulden)
voordelen biedt boven het huren van
een woning. In gloedvolle betogen
deden de woordvoerders van CDA en
WD uit de doeken dat eerder het
omgekeerde waar is. De koper van
een woning komt in alle gevallen voor
hogere lasten te staan dan een huur
der. Vooral het feit dat in de studie
stijgende hypotheekrente en markt
prijzen voor huizen niet waren mee
gerekend werd gewraakt. Van Dijk
van het CDA: „De studie gaat uit van
een abstracte, niet bestaande situ
atie".
Evenwicht
Voor VVD en CDA staat vast dat om
een evenwicht te bereiken tussen de
lasten van huurders en kopers er
meer koopwoningen moeten worden
gebouwd. Gemeend wordt dat de
schaarste aan koopwoningen een
voorname oorzaak is van de prijsstij
gingen op de woningmarkt en dus
van lastenverzwaring voor eigenaar
bewoners. Om te bereiken dat die
woningen dan ook worden gekocht
moet de overheid stimulerende maat
regelen nemen. In leder geval een
einde maken aan de onzekerheid die
heerst over zaken als rente aftrek.
Zoals bekend heeft het CDA in de
afgelopen maanden steeds gepleit
voor het opvoeren van de produktie
van goedkope huurwoningen. CDA
woordvoerder Van Dijk maakte nog
eens duidelijk dat zulks te maken
heeft met het instorten van de bouw
van koopwoningen. De daardoor vrij
komende ruimte mag worden benut
voor het bouwen van extra huurwo
ningen. Voor het overige bleek uit
zijn betoog dat het CDA nog steeds
grote waarde hecht aan het eigen
woningbezit.
Vervolg van pagina 1
SHERRY
GEÏMPORTEERD DOOR:
KOOPMANS BRUINIER B V.
AMSTERDAM
Het stilleggen van de produktiepro-
cessen bij Shell Raffinaderij in Pernis
en Shell Chemie in Moerdijk en bij de
kunstmestfabriek Albatros verloopt
volgens de bond naar wens. Ook met
de afbouw van de produktie bij Alba
tros, die gisteren is begonnen, zal drie
tot vier dagen gemoeid zijn.
Benzineschaarste
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Amnesty International, de internationale organisatie die zich
onder meer tegen de foltering van gevangenen keert, gaat een campagne van
onbeperkte duur tegen de doodstraf voeren. Leidraad daarbij is een gisteren
verschenen Engelstalig rapport over de doodstraf, dat een gedetailleerd, meer
dan 200 bladzijden beslaand overzicht geeft van de toepassing van deze straf
in alle landen van de wereld.
inte, mag ik dit hebben? U zult
toch nooit meer kunnen ge-
Uit dat overzicht blijkt dat de
doodstraf in achttien landen
volledig is afgeschaft. Op Fiji
(een eilandengroep in de stille
oceaan) na. zijn dat Westeuro-
pese en Latijnsamerikaanse
landen. Nederland behoort,
met Canada, Italië. Malta, Pa
nama, Peru. Spanje en Zwit
serland tot de landen die de
doodstraf in vredestijd heb
ben afgeschaft.
In het rapport wordt er mel
ding van gemaakt dat in Ne
derland sinds 1952 geen dood
straffen meer zijn voltrokken
en dat in 1977 in de troonrede
werd aangekondigd dat de
doodstraf geheel zou worden
afgeschaft. Op het ogenblik
voorziet de wet nog in voltrek
king van de doodstraf in oor
logstijd.
De Nederlandse afdeling van
Amnesty International zal on
der de titel ..Amnesty Interna
tional over de doodstraf" een
Nederlandse versie van het in
ternationale rapport publice
ren. De Rotterdamse hoogle
raar in de filosofie K. van der
Wal noemde gisteren, bij de
verschijning van het rapport,
de doodstraf een „onmenselij
ke bejegening", die op z'n
minst overbodig is en. bij na-
(jer toezien, ook schadelijk
voor de maatschappij.
'Schijnoverwinning'
Van der Wal. die zitting had in
de werkgroep die het rapport
heeft opgesteld, wees erop dat
de toepassing van de dood
straf niet meer is dan een
„schijnoverwinning". Doel
einden van de straf, als norm
bevestiging. beveiliging van
de samenleving en afschrik
king. worden er niet mee ver
wezenlijkt. Ook memoreerde
hij het onherroepelijke karak
ter van deze. zoals hij zei, „on
redelijke. overbodige en im
morele maatregel".
„Als je met mensen omspringt
als bij de doodstraf gebeurt,
lever Je nooit een bijdrage aan
de verwezenlijking van een
menselijker samenleving," al
dus Van der Wal, volgens wie
de nu begonnen campagne
geen gevecht tegen de bier
kaai is.
Uit de gegevens die in het
rapport zijn neergelegd, blijkt
dat in de afgelopen tien Jaar
in de hele wereld 7500 mensen
ter dood zijn veroordeeld, en
dat er van hen er meer dan
5000 terechtgesteld zijn. Daar
bij zijn niet inbegrepen de ille
gale moorden, vaak na een
verdwijning, in landen die al
dan niet de doodstraf officieel
hebben afgeschaft.
Volgens het rapport zijn in de
laatste tien Jaar meer dan een
half miljoen mensen het
slachtoffer geworden van poli
tieke moorden, die vaak met
medeweten of goedkeuring
van de desbetreffende rege
ring werden gepleegd. Als
voorbeelden van zulke rege
ringen worden die van Argen
tinië. Ethiopië. Guatemala en
Oeganda genoemd. De actie
van Amnesty International
richt zich ook tegen dit soort
„doodstraffen".
De doodstraf wordt in het rap
port aan de kaak gesteld als
een buitengewoon wrede
maatregel, ook omdat de ter-
doodveroordeelde in de perio
de die aan de executie vooraf
gaat ten prooi staat aan een
geestelijke en lichamelijke
strijd. De manieren waarop de
terechtstellingen worden uit
gevoerd. kunnen fysieke mar
teling met zich meebrengen,
aldus het rapport.
Het kan gebeuren, zo valt te
lezen, dat de strop, de elektro-
cutie. het gas of de kogel niet
onmiddellijk doodt en dat bij
ophanging en worging niet de
nek wordt gebroken, zoals de
bedoeling is. maar verstikking
als doodsoorzaak optreedt.
Ook wordt erop gewezen dat
elektrocutie soms op grote
schaal brandwonden veroor
zaakt.
Volgens Van der Wal is er met
betrekking tot de doodstraf
sprake van „een duidelijke
verharding van de standpun
ten, ook in de publieke opi
nie." In het rapport wordt ge
zegd dat een recente executie
in de Verenigde Staten (op de
Amerikaan van Nederlandse
afkomst John Spenkelink) de
deur voor andere terechtstel
lingen dreigt te openen. Ook
wordt geconstateerd dat in
veel Latijnsamerikaanse lan
den, die de doodstraf in de
negentiende of twintigste
eeuw hebben afgeschaft, de
laatste tijd de neiging bestaat
de doodstraf weer in te voeren
in tijden van politieke onrust,
vooral na een militaire coup.
Amnesty International zal de
doodstraf aan de orde gaan
stellen op Internationale bij
eenkomsten, zoals een vol
gend jaar te houden congres
van de Verenigde Naties
Daarnaast gaat de organisatie
gericht acties voeren in enkele
landen waar de doodstraf ern
stige vormen heeft, en waar
afschaffing een uitstralingsef
fect op andere landen kan
hebben. Eén van die landen is
de 8ovjet-Unie, waar volgens
dissidenten enkele honderden
doodstraffen per Jaar worden
uitgesproken.
Als er in Nederland een benzine
schaarste zou ontstaan als gevolg van
de staking, kan deze niet worden be
streden door benzine van buitenland
se Shell-vestigingen te importeren.
Volgens een woordvoerder van de
oliemaatschappij zou de invoer van
dergelijke hoeveelheden onmogelijk
zijn omdat voor dc op- en overslag
van de geïmporteerde benzine de -
plat gelegde - raffinaderij in Pernis
onmisbaar is. aldus de woordvoerder.
Tankers die tijdens de staking Rot
terdam aandoen zullen naar andere
havens moeten uitwijken Een Shell-
woordvoerder kon niet zeggen hoe
veel tankers er op het ogenblik onder
weg zijn naar Rotterdam en naar
welke havens de schepen zullen wor
den gestuurd.
Het bestuur van de bedrijfsleden-
groep CNV Shell-Pernis heeft haar
leden het advies gegeven niet deel te
nemen aan de demonstratie, die van
daag wordt gehouden door het comi
té werkwilligen bij Shell. Volgens de
industriebond CNV is het overbodig
om mee te lopen, omdat iedereen"
weet dat de leden het CAO-resultaat
bij Shell hebben aanvaard en daarom
ook niet meedoen aan de staking.
Als vanmiddag de produktie van
Shell Chemie Moerdijk geheel tot stil
stand zal zijn gekomen zullen de sta
kers overgaan tot bezetting van het
bedrijf-
