Knock verkopen ze zelfs heilig ijs
Assistent-accountant JanWillem ter Beek
Éiest de Nutsspaarbank voor verstandig sparen.
En straks óók voor'n hypotheek!
NUTSSPAARBANK
DERDAG 27 SEPTEMBER 1979
TROUWKWARTET H 13
r Fred Lemmers
OCK De officiële roomskatholieke kerkelijke instanties hebben het niet gemakkelijk
id met de verhalen die in de zomer van 1879 uit het Westierse dorpje Knock kwamen over
gezamenlijke verschijning van Maria, haar man Jozef en de evangelist Johannes.
on men moeilijk zeggen dat de
en ooggetuigen allen dezelfde
>egoocheling hadden gekregen,
werden hun verklaringen niet
ler meer geaccepteerd. Speciale
nissies van onderzoek hielden
er uitgebreid mee bezig, voor het
al een paar weken na het won-
Jaarlijke gebeuren en tientallen
'ji later, in 1936, opnieuw. Sinds-
ls het sein voorzichtig op groen
t, dat zich op die regenachtige
id van donderdag 21 augustus
bij de dorpskerk, gewijd aan
nnes de Doper, inderdaad een
st merkwaardige gebeurtenis
hebben voorgedaan.
k, een vergeten plaatsje in de
hap Mayo, een dik uur rijden
Galway vandaan, schaarde zich
mee in de rij van oorden die er
op beroemen dat Maria zich er
geopenbaard. In onze streken
iten Lourdes en Fatima wat dat
ift meer bekendheid. Nu paus
nnes Paulus II deze week naar
id gaat om het eeuwfeest van
- :ks mirakel luister bij te zetten
tarin waarschijnlijk verandering
fn. Eerder schonk paus Johan-
lie 23e de kerk van Knock al een
ale kandelaar en paus Paulus VI
)e „iveneens zijn belangstelling blij-
maar dat een paus persoonlijk
Knock reist is niet eerder ver-
.Jsteeds is Knock een onopvallend
*1 al komen er tegenwoordig per
n dikke miljoen pelgrims naar
■k waar het allemaal moet zijn
d en niet zo maar eventjes, nee
;rschijning duurde twee volle
Margaret Byrne, het vijftienja
sje van de koster was de eerste
ts bijzonders opmerkte op die
ikwaardige augustusavond. Het
Sn dag als zovele geweest. Na
looie ochtend, waarin de boeren
iet dorp druk in de weer waren
jg gauw wat turf te steken of
Ibinnen te halen was het in de
an de middag gaan regenen en
zachtjes. Het goot toen Marga-
en half acht naar de kerk holde
deur op slot te doen
ildengroep
had verteld vond ze bijzonder eigen
aardig. Een minuut of twintig later,
op de terugweg, besloot ze eens pools
hoogte te gaan nemen. Tot haar ont
steltenis zag ze dat de beeldengroep
bewoog. In een mum van tijd had zij
enige omwonenden gewaarschuwd,
ook Margaret Byrne.
De toeschouwers zagen een vrouws
persoon met een kroon vol briljanten
op het hoofd, geflankeerd door ie
mand die duidelijk Jozef was en links
door een figuur, die was gekleed als
bisschop, een missaal of liedboek in
de hand. Verder was er een altaar
zichtbaar, waarop een lam stond van
een week of acht. met op de achter
grond een groot kruis. Er werden ook
engelen gesignaleerd. De figuren zwe
gen en weken naar achter in de rich
ting van de kerkmuur als iemand te
dicht in de buurt kwam. Ze bleven
echter duidelijk zichtbaar, ook toen
de avond was gevallen. Het stortre-
een lichtschijnsel maar in de
om weer naar huis te gaan
fck ze daar verder geen aandacht
Dat deed Mary McLouglin, de 26-
f huishoudster van de pastoor
Dp weg naar een visite werd haar
fecht getrokken door een beel-
toep. die ze voordien niet eerder
t kerk had gezien. Dat meneer
lor haar niets over die aanwinst
zoal te beleven valt. Het lijkt op een
doorlopende diavoorstelling op een
tentoonstelling.
Wegwijzers zorgen er voor
dat de bedevaartgangers in
Knock niet verdwalen.
gende nog steeds, maar het opmerke
lijke verschijnsel deed zich voor dat
de grond in de directe omgeving van
de westelijke kerkmuur kurkdroog
bleef
Daar de waarnemers niet constant
bleven kijken en bovendien een paar
getuigen werden weggeroepen omdat
een tegenover de kerk wonende oude
vrouw een flauwte had gekregen, kon
na afloop niemand zeggen het einde
van de verschijning te hebben gezien.
Toen de balans werd opgemaakt ble
ken er in Knock vijftien mensen te
zijn. in leeftijd variërend van zes tot
75 jaar. die het schouwspel hadden
waargenomen. Het nieuws lekte uit
en al gauw kwamen de eerste bede
vaartgangers. De belangstelling con
centreerde zich op de kerkmuur, die
als decor van het schouwspel had
gediend. Brokjes cement van de
muur waren erg in trek, zodat spoedig
beschermende maatregelen moesten
worden genomen om instortingsge
vaar te voorkomen.
Gunstig moment
De verschijning in Knock kwam op
een heel gunstig moment. De leefsi
tuatie in het Ierland van die dagen
was ellendig. Een paar mislukte oog
sten hadden velen in grote armoede
gestort, zodat de mensen iets waar
aan zij zich geestelijk konden optrek
ken met beide handen aangrepen.
Nu, honderd Jaar later, is er van die
armoede geen sprake meer. Dat
wordt meteen als je Knock binnen
rijdt duidelijk. De met riet gedekte
cottages hebben plaats gemaakt voor
riante bungalows en de hoofdstraat
lijkt één grote braderie. Aan weerszij
den van de weg. onder de rook van de
kerk. zijn tientallen gelijkvormige
souvenirswinkeltjes. Overal kun je
dezelfde kitsch kopen: in koperkleu
rige lijstjes gevatte afbeeldingen van
de Maria-verschijning en van Maria
in close up. compleet met stralen
krans. afbeeldingen die je ook tegen
komt op asbakken, schaaltjes, trom
mels. vaasjes, theelepeltjes, handdoe
ken, sleutelhangers en noem maar op.
Je kunt het zo gek niet bedenken. In
de dorpskerk zelf bepaalt de handel
zich tot papieren herinneringen. Boe
ken en geschriften over het wonder
van Knock liggen er hoog opgesta
peld. Er worden goede zaken gedaan.
De van gleuven voorziene kisten
waarin verondersteld wordt dat de
afnemers het aangegeven bedrag
storten rammelen doorlopend. Via de
rondom de kerk opgestelde luidspre
kers wordt voortdurend ingeblikte
toelichtingen gegeven bij hetgeen er
Glazen kapel
Wie de schaarse oude foto's van het
Knock van honderd jaar geleden be
kijkt kan tot geen andere conclusie
komen als dat men er een grote troep
van heeft gemaakt. Het rustieke oude
kerkje, waar de verschijning plaats
vond. staat er nog wel. maar wat er
allemaal is bijgebouwd doet je de
haren ten berge rijzen. Tegen de his
torische muur is een kapel gebouwd,
rondom van glas voorzien. Er in staat
een levensgrote beeldengroep, die het
tafereel van 1879 weergeeft. Zelfs het
goudkleurige kroontje van Maria is
niet vergeten. Op de meeste dagen is
het dringen om daar binnen te ko
men. Degenen die daarin niet slagen
kunnen echter een glimp van de beel
dengroep opvangen als ze geknield
liggen op de trappen aan de buitenzij
de van de kapel of tijdens de stille
omgang (spreken is in de naaste om
geving van de kerk verboden, zo laten
grote borden weten), die velen, een
rozenkrans in de hand, maken over
de gewijde grond.
Schuin achter de oude kerk is een
indrukwekkende basiliek gebouwd
waar plaats is voor twintigduizend
mensen. Rondom de indrukwekken
de ruimte waar al die duizenden tege
lijkertijd bijeen kunnen komen zijn
bidvertrekken, spreekkamers, confe
rentiezalen, restaurants en een lec
tuurcentrum, waar je zelfs voor de
eenvoudigste folder moet betalen.
Plastic flesjes
Wegwijzers zorgen er voor dat de be
zoekers niet verdwalen. Zij geven ook
Deze oude tekening geeft de situatie weer zoals die volgens ooggetuigen op de 21e augustus
1879 was.
Onder: Zo ziet dezelfde plek er nu uit.
aan hoe je moet lopen om het „heilige
water" te bereiken. Prozaïsche twin
tigste eeuwse kranen voeren dat wa
ter. waaraan geneeskrachtige kwali
teiten worden toegeschreven, aan De
bedevaartgangers staan er geduldig
in de rij te wachten totdat het hun
beurt is om een paar slokken te ne
men en de meegebrachte flessen en
kannen te vullen. Een slimme winke
lier heeft er op ingehaakt Hij ver
koopt plastic flesjes met opdruk
..Holy water from Knook" Voor twin
tig pence kun je zo n flesje bemachti
gen en dan zelf voor de wonderbaar
lijke vulling zorgen. Velen beweren er
baat bij te hebben gevonden.
En niet
alleen door van het water te drinken,
soms is het gaan naar Knock al vol
doende. Het is niet zo maar dat je
rond de kerk allerlei stakkerds ziet
lopen: mannen en vrouwen op kruk
ken. moeders met geestelijk gestoor
de kinderen, die uit hun doen door de
mensenmassa om hen heen soms
luidkeels de aandacht op zich vesti
gen. maar ook mensen met door lij
den getekende gezichten. In de anna
len van Knock staan opzienbarende
genezingen van allerhande kwalen.
Tien dagen na de verschijning zou al
een stokdoof meisje haar gehoor heb
ben teruggekregen, nadat haar moe
der wat cement uit de kerkmuur in
haar oor had gestopt.
Op mij als buitenstaander komt het
geheel over als katholicisme in de
meest naïeve vorm. De bewoners van
Knock zelf glimlachen er als ze eerlijk
zijn ook om Als ik een ijsje ga kopen
vraagt de Amerikaan, die voor me is.
of het gemaakt is van holy water. „Ja.
natuurlijk", antwoordt de vrouw die
hem de ijswafel overhandigt. Uit de
manier waarop zij dat zegt spreekt
duidelijk dat zij ook haar bedenkin
gen heeft tegen het Knock van 1979.
Het is allemaal commercie geworden
en dat kan nooit de bedoeling zijn
geweest van Maria of wie zich dan
ook mag hebben gemanifesteerd aan
die vijftien eenvoudige dorpelingen
op die sombere augustusavond nu
een eeuw geleden.
oq
Jan Willem. Studeert driekwart van
z'n vrije tijd om vooruit te komen in de
maatschappij. Werkt hard. Alles bijelkaar
heeft Jan Willem maar heel weinig vrije tijd.
En de uren, die hij over heeft, besteedt-ie
aan z'n enige hobby: z'n verloofde Els.
Voor haar koopt Jan Willem nog wel 'ns
een aardig kadootje.
Maar voor de rest heeft hij gewoon
weg geen gelegenheid om geld uit te geven.
Dus wat moet hij er voorlopig mee?
Sparen! Jan Willem zoekt en vindt de
Nutsspaarbank; onderdeel van een groter
geheel. Dat zag hij meteen aan die S.
Toch werd Jan Willem op een manier te
woord gestaan, waarvan hij dacht: 't lijkt
wel of ik hier bij m'n privé-bank ben.
In alle 80 kantoren in en rond
Den Haag is dat exact hetzelfde.
We verlenen diensten in alle facetten van
't geldverkeer. En dat is een heel
persoonlijke zaak. Hypotheken,
persoonlijke leningen,
salarisrekeningen,
vreemde valuta, verzekeringen, speciale
rekeningen voor jongeren en 'n aantal
verschillende manieren van sparen en
beleggen.
Jan Willem had dat allemaal gauw
door. Waarschijnlijk kiest-ie straks óók de
Nutsspaarbank voor 'n hypotheek.
Zou inderdaad voordelig zijn. Maar daar
praten we met hem over als-ie vindt dat-ie 'r
aan toe is. Dan wipt hij wel even binnen
tussen negen en kwart voor vijf. Of op een
koopavond.
Misschien maakt hij eerst wel 'n afspraak;
wat hèm het beste uitkomt. Inmiddels heeft
hij het eerste afschrift van z'n nieuwe
spaarrekening al in de bus. Administratief
gaat 't razendsnel bij de Nutsspaarbank.
Kwestie van modern zijn. Wat wordt 't Jan
Willem? 'n Flat of een eengezinswoning?
Dag meneer ter Beek!
Inlichtingen: Jan Hendrikstraat 4,
2512 GL Den Haag Tel. 070-469490
