Bruno Kreisky mikt zondag op alles of niet
Wie doet er tegenwoordig
nog wat Extra?
De slag
om SALT
Esso doet wat Extra.
Amerikanen
weten van niets
Met de kinderen op reis?
Gratis mini-vakantieboek
voor onderweg.
VRIJDAG 4 MEI 1979
BUfTENLAND
TROUW/KWARTET
door J. don Boef
De 68-jarige Oostenrijkse
kanselier Bruno Kreisky
heeft bij de parlementsverkie
zingen van het komende
weekeinde zijn carrière op het
spel gezet door te laten weten
dat hij zich uit de politiek zal
terugtrekken, als zijn Socia
listische partij haar (geringe)
meerderheid verliest.
Waarom deze ietwat roekeloze hou-
Hing. die Kreisky ondanks aanvanke
lijke weerstand ln de eigen partij wist
door te zetten'' Het kan niet anders,
of de kanselier is er van overtuigd dat
de wervingskracht van zijn partij niet
zo groot is. dat zij opnieuw de absolu
te meerderheid in het parlement kan
behalen Een van de redenen is dat de
8PO sinds vorig jaar een program
heeft dat doorspekt is met marxisti
sche begrippen en waarin de sociale
markteconomie wordt afgezworen
Kreisky heeft zich vervolgens gereali
seerd dat de kansen van de SPO op
prolongatie van de absolute meerder
heid verder verkleind kunnen wor
den. als de partij bereidheid zou heb
ben getoond, zonodig een coalitie te
willen vormen met een van de andere
partijen de Oostenrijkse Volkspartij
(OVPi ran Josef Taus of de kleine
Vrijheidspartij (VPO) van Alexander
Götz Om die reden verklaarde Kreis
ky tot het laatst toe, geen „coalitie-
kanselier" te willen zijn. En daarmee
was voor hem de kous af.
Vanzelfsprekend zou Kreisky niet zo
definitief hebben gesproken als hij
niet een behoorlijke portie zelfver
trouwen zou hebben gehad. HIJ spe
culeert er op dat hij voor de meeste
Oostenrijkers een vaderfiguur is. die
voor sociale rust heeft gezorgd, de
werkloosheid binnen de perken heeft
gehouden. Oostenrijk internationaal
weer doet meetellen en wat erg
belangrijk is zich zonodig niets
aantrekt van de besluiten die zijn
partij neemt
Götz als onervaren nieuwkomers aan
de kaak te stellen en vervolgens het
spookbeeld op te roepen van een con-
servatief-reactionalre coalitie tussen
beiden.
Open
Deze twee partijen staan klaar voor
een miljoenen kostende strijd over de
vraag of de Senaat een nieuwe af
spraak tussen de Verenigde Staten en
de Sowjet-Unie over beperking van
de strategische bewapening moet
goedkeuren De strijd van weleer over
het Panamakanaal-verdrag zal erbij
verbleken
In één opzicht biedt de campagne
reclamemakers droomkansen: het
Amerikaanse publiek weet vrijwel
van niets Een opiniepeiling van CBS
en de New York Tames wees in Janua
ri uit dat nog geen kwart van de
Amerikanen weet welke twee landen
betrokken zijn bij de SALT-bespre-
klngen.
Onwetendheid
Maar diezelfde reclamemakers krij
gen nachtmerries als ze horen welke
termen ze moeten „verkopen
ALCM's en SLCM's (respectievelijk
vanuit de lucht en de zee gelanceerde
Cruise-raketten) en OD's en FROD's
(Observable Differences en Functio
nally Related Observable Differen
ces. zoiets als waarneembare ver
schillen en waarneembare verschillen
ten aanzien van de functie*
Die onwetendheid ten aanzien van
8ALT maakt het publiek kwetsbaar
voor een veelgebruikte tactiek de
vragen voor opiniepeilingen zó op-
- stellen dat Je van te voren weet welk
antwoord erop zal volgen. En dat
moet dan weer een sneeuwbaleffect
krijgen
Een voor NBC uitgevoerd onderzoek
onthulde in februari dat 81 procent
van de Amerikanen voor onderteke
ning van de binnenkort verwachte
SALT-II-overeenkomst is. Maar in
maart kleedde het bedrijf George
Fine Research de vragen wat anders
in. en prompt was maar twintig pro
cent voor het verdrag. Fine werkt
voor een ariti-SLAT-beweging
Tegenstanders
De tegenstanders van SALT zijn tot
-Dubbelzachte Jonge -
Overleg
Het heeft er lang naar uitgezien dat
Kreisky zijn dreigement vergeefs had
geuit In de herfst van vorig jaar leed
zijn partij in haar bastion Wenen bij
regionale verkiezingen een gevoelige
nederlaag Ook de negatieve uit
komst van het door Kreisky doorge
drukte referendum over de bouw van
kerncentrales was een onverwachte
tegenslag Bij de regionale verkiezin
gen m de OVP-bolwerken Nederoos-
tenrljk en Salzburg op 25 maart boek
te de SPO echter weer even verras
send flinke winst Sindsdien is er een
volkomen open situatie
De OVP. die al lang niet meer een
verlengstuk van de rooms-katholieke
kerk Is. heeft het niet gemakkelijk
met Kreisky als tegenstander. Haar
leider. Josef Taus. wijst er niet ten
onrechte op dat Kreisky's politiek
van meer geld uitgeven dan er ver
diend wordt, terwille van de werkge
legenheid. spoedig averechts kan uit
werken De kanselier antwoordt daar
slechts op dat het bestrijden van
werkloosheid voor hem belangrijker
is dan een overdreven zuinigheid in
de huishouding van de staat.
Taus. die tegenover de harde aanpak
van Kreisky een gematigde benade
ring koos onder het motto „een nieu
we lente voor Oostenrijk", heeft per
soonlijk geen schijn van kans tegen
over de kanselier. Hetzelfde geldt
voor Alexander Götz. de leider van de
Vrijheidspartij. Kreisky maakt daar
handig gebruik van door Taus en
Dit neemt niet weg dat er achter de
schermen wel degelijk overleg gaan
de is tussen de SPO en de VPO over
mogelijke samenwerking na de ver
kiezingen. als deze niet aan de ver
wachtingen van Kreisky beantwoor
den In dit verband wordt de naam
genoemd van Hannes Androsch. de
socialistische minister van financiën
Aangenomen wordt dat hij de plaats
van Kreisky zal innemen, als deze
besluit af te treden eventueel dus
pas tegen het einde van de komende
vierjarige regeringsperiode
Vanzelfsprekend worden de berich
ten over zulke besprekingen naar het
rijk der fabelen verwezen. Het is ech
ter een volkomen natuurlijke zaak.
dat de SPO rekening houdt met de
mogelijkheid dat de alles-of-niets-
houding van Kreisky niet tot het ge
wenste resultaat zal leiden. In dat
geval is het al van belang dat gepro
beerd wordt een mogelijk onvermij
delijke coalitie-partner ervan te weer
houden. afspraken met de werkelijke
tegenstander, de OVP. te maken. Dan
kan men later weer zien.
De mogelijkheid dat na een eventuele
nederlaag van de socialisten een coa
litie tussen Volkspartij en Vrijheids
partij wordt gevormd, is niet uitgeslo
ten. Götz. die populair geworden is
als burgemeester van Graz. werkt al
enkele jaren met de Oostenrijkse
Volkspartij samen. Deze (grotere)
partij bleef hem steunen, hoewel zij
bij de gemeenteraadsverkiezingen
nogal wat stemmen aan de VPO
moest afstaan. Voor Kreisky was de
populariteit van Götz een van de re
denen om zich tegen de VPO af te
zetten, die hem in 1970 en 1971 aan
een meerderheid hielp
Jong
Ongeveer een tiende deel van de kies
gerechtigden bestaat uit jongeren,
die voor het eerst naar de stembus
gaan. Van deze half miljoen jonge
Oostenrijkers zal waarschijnlijk een
niet te onderschatten deel helemaal
niet naar de stembus gaan. Zij die
deze moeite wel nemen kunnen be
slissen over het voortbestaan van
Kreisky's meerderheidsregering In
SPO-kringen leeft de vrees, dat talrij
ke jongeren zich tegen de SPO zullen
keren, omdat die voor hen hèt sym
bool is van het establishment.
Overigens valt er over de uitslag van
de verkiezingen weinig zinnigs te zeg
gen. omdat bij opiniepeilingen is
vastgesteld, dat velen eenvoudig wei
geren te zeggen, op welke partij zij
hun stem zullen uitbrengen.
Kanseliei Bruno Kreisky van Oostenrijk: geen coalitie.
WASHINGTON (UPI) Aan de ene kant staan de econoom
John Kenneth Galbraith, de Joodse organisatie Bnai Brith,
ex-minister van defensie Clark Clifford en het ministerie van
buitenlandse zaken. De tegenpartij bestaat onder meer uit de
schatrijke zakenman Josep Coors, kemwapenexpert Paul
Nltze (een vroegere medewerker van het Pentagon) en ex-
minister van financiën William Simon.
dusver het actiefst. De meeste bewe
gingen in dat kamp zijn behoudend
en staan dichtbij de Republikeinse
partij. De belangrijkste ervan zijn:
O De Amerikaanse Veiligheidsraad,
een stichting die opereert vanuit
een boerderij in Boston (Virginia)
en die twintig miljoen gulden heeft
uitgetrokken voor de strijd tegen
8ALT-II
De Coalitie voor Vrede door
Kracht, een beweging die zegt 16
senatoren en 178 leden van het
Huls van Afgevaardigden onder
haar aanhang te hebben.
De Commissie voor het Huidige
Gevaar, die veel Republikeinse
oud-ambtenaren telt. Haar belang
rijkste woordvoerder is Paul Nitze.
destijds lid van het Amerikaanse
team dat over 8ALT-I onderhan
delde en oud-medewerker van het
Pentagon
De Erfgoed Stichting, een groepe
ring waarin brouwer-miljonair Jo
seph Coors en ex-minister van fi
nanciën William Simon de drijven
de krachten zijn
Voorstanders
In het andere kamp coördineert Car
ters medewerkster Ann Wexler de
plannen van de SALT-aanhangers.
Haar voornaamste strijdkrachten
zijn te vinden in het ministerie van
buitenlandse zaken Een speciale
werkgroep van vijf man Is daar al
maanden aan het werk Vorig jaar
organiseerde het ministerie 350
spreekbeurten en elf congressen
waarop ambtenaren 8ALT verde
digden
In 1978 gaf het ministerie ruim een
miljoen uit voor de campagne en dit
Jaar staat een zelfde bedrag ter be
schikking Achter de regering staan
groeperingen als de Joodse beweging
Bnai Brith en de Vereniging ter Be
heersing van de Bewapening, die al
Jaren lang ijveren voor ontwapening.
Onlangs is er een speciale groep ge
vormd, die „Amerikanen voor 8ALT".
heet Zij hoopt een half miljoen dollar
bijeen te brengen ln de strijd tegen
wat door een hoge functionaris de
„Nit2e-bende" genoemd wordt. Clark
Clifford Is een van de leden van deze
groep en vooraanstaande figuren als
Galbraith en de vroegere diplomaat
George Kennan van de Amerikaanse
-ommissie voor toenadering tussen
Oost er West zullen zeker ook van de
dat het Ameri-
u UPI ontvangt
nse buitenlandse
u.-> -oms al twintig procent
betrekking op SALT En dat is nog
maar een van de eerste salvo's van
een ware strijd die binnenkort in
kranten en op de televisie zal uit
breken.
Als een grote beurt niet nodig is, geven wij tav
auto voor alle zekerheid graag een vakantiebeurt,
zegt Esso Self Service Station Groen in Lisse.
En dat voor een extra-voordecl-prijs. De moeite waard
om er eens naar te vragen.
Als u met de kinderen een lange
autorit maakt, zorgt u natuurlijk voor
voldoende afleiding en speelgoed.
Bij Esso vindt u dan een gratis mini-
vakantieboek met puzzeltjes, gezellige
verhaaltjes en leuke tips. Dus even
snel halen! U vindt het, zolang de voor
raad strekt, bij zo'n 500 Esso-stations,
die u aan de aanduiding op de pomp
herkent
Esso-station Gavers in Bergen op Zoom bestond
op 14 april 21 jaar. Dat was laatst goed te merken aan
een leuk extraatje: gratis poffertjes voor alle klanten.
Autobedrijf De Rooy in De Bilt doet graag wat
extra. Want dit is het Esso-station waar u bijv. voor
gratis lekkere ijstaarten kunt sparen.
Esso Self Service Slation Bcsscms in Gcleen
lel speciaal op uw ruitewissers. Zijn ze na de winterse
maanden nog gaaf? Bessems vervangt zc 'ala minute
elk model, elk merken vakkundig.
Zo maar vier van de vele
Esso-stations waar we graag wat extra
voor u doen. Want u komt overal
bij Esso wat extra tegen. Dat merkt
u ook aan alle Esso-produkten.
Aan de zuinige energie van Esso-
benzine. Aan de solide smering met
Uniflo-motorolie (reinigt, beschermt
èn bespaart!). En nog veel meer.
Trouwens ook in de Esso Shops
merk je dat Esso u graag terugziet.
En heus niet alleen voor benzine,
motorolie, banden of accu's.
Als u extra's op prijs stelt, dan weet
u de weg!
Hebt u vragen?
Bel 070-739393.
