Vorster liet mij
mrlement misleiden'
Doet die man nog iets anders dan eten?'
Dnflicten in Rhodesië
W] Eerste schip Israël
passeert Suezkanaal
„Gelijke rechten voor
religieuze minderheden"
|x-minister Z.-Afrika beschuldigt:
-Duitse' Times
ïs van de baan
SF
Nog meer
Joden vrij
Nieuwe grondwet in Iran:
Harrisburg na 30 dagen beteugeld
Antisemieten
plaatsen bom
bij Le Monde
Indonesië: dit
jaar politieke
gevangenen vrij
sst Edward Heath op verkiezingstournee
kV""T
iNDAG 30 APRIL 1979
TROUW/KWARTET
5
or Hennie Serfontein
»HANNESBURG De voormalige Zuidafrikaanse minister van informatie, dr Connie
llder. die ook nog bijna premier was geworden, heeft de vroegere premier John Vorster er nu
eindelijk van beschuldigd volledig verantwoordelijk te zijn voor enkele van de belangrijk-
beslissingen in het informatie-schandaal.
werd gepubliceerd
iet regeringsgezinde zondagsblad
ipport" en ze is van groot belang
ze nieuwe onthullingen bevat
■de al ernstig ondermijnde reputa-
^Ivan Vorster nog verder zullen
kden.
•schuldiging bevestigt ook ge
iten en speculaties over bepaalde
•ime overzeese projecten en veel
de aanklachten van de vroegere
etaris op het ministerie van voor-
ting. dr. Eschel Rhoodie De krant
it met het verhaal juist op een
itip dat in brede kring het aftre-
van Vorster als president geëist
':t vanwege zijn rol in het „Mul-
ite-schandaal".
bei
^tei
ANKFURT. LONDEN
leuter. AP) De Londense
les ziet voorlopig af van zijn
iannen om in West-Duitsland
;n weekeditie te laten druk-
Hoofdredacteur William
lees-Mogg weet dit besluit gis-
iren aan „misdadig geweld".
rt,j
v8Pegens meningsverschillen
jssen directie en vakbonden
Tschijnt het dagblad de Ti-
es al vijf maanden niet. On-
rngs werd bekend dat de lei-
ng van het bedrijf in het bui-
nland een weekeditie wilde
ten drukken. Aanvankelijk
erd Nederland genoemd,
aar daar verklaarden de bon-
in het werken voor de Times
smet. Daarna viel de keus op
i drukkerij van een Turkse
tant in de Westduitse stad
rankfurt. De bonden daar ver
aarden zich tegen de drukor-
ir, maar zeiden er begrip voor
hebben dat de werknemers
de drukkerij de Times-editie
uden vervaardigen aange-
en ze ..sterk onder druk wer
en gezet"
laar na een soms gewelddadi-
i demonstratie voor de druk-
rij besloot de Times zijn
annen niet door te zetten.
iterdagavond werden er 200
templaren van een proefnum-
er gedrukt. Op aandrang van
vakbond zijn deze vernie
ld. In totaal hadden er gister-
icht 50.000 exemplaren ge-
ukt moeten worden.
In zijn ontboezemingen zegt dr. Mul
der het volgende:
Hij heeft het parlement vorig jaar
welbewust misleid door te ontkennen
dat het departement van informatie
een krant in Zuid-Afrika uitgaf of in
bezit had. maar Vorster had hem die
misleiding in een nota gesuggereerd.
Het internationale weekblad ..To
the Point" werd opgezet door de staat
en van het begin af gefinancierd.
(Zelfs Rhoodie heeft tot op heden niet
toegegeven dat het weekblad door de
regering gesteund werd. Bij To the
Point hebben tot voor kort enkele
vroegere topmedewerkers van Else-
viers gewerkt.)
Er bestond een permanente kabi
netscommissie. bestaande uit drie
man (Vorster. de vroegere minister
van financiën Nico Diederichs en hij
zelf. Connie Mulder) die geheime
voorlichtingsprojecten bespraken.
Minister van financiën Owen Hor-
wood nam het later van Diederichs
over. hetgeen echter door Horwood
ten sterkste ontkend wordt.
Deze drie-mans-commissie besloot
tien miljoen dollar aan te wenden om
te proberen de Washington Star in
handen van mensen te krijgen „die
minder afbrekend en negatief" over
Zuid-Afrika waren. (Rhoodie heeft
deze beschuldiging nog niet geuit.)
Aanval
Mulder geeft een lange verklaring
van de gebeurtenissen in het parle
ment in mei vorig jaar toen de opposi
tie hem vragen stelde over „The Citi
zen". het Engelstalige ochtendblad
dat met geheime regeringsfondsen
gepubliceerd werd. Gedurende deze
aanval van de oppositie stuurde Vor
ster hem een nota waarin hij hem
voorhield te zeggen dat het ministerie
van informatie geen enkele krant in
Zuid-Afrika in bezit had of uitgaf.
Hij zei dat Vorsters nota duidelijk
maakte dat hij het Citizen-project
niet in de openbaarheid mocht bren
gen. Hij stond voor een dilemma; aan
de ene kant zijn geheimhoudings
plicht als lid van het kabinet en aan
de andere kant de belofte het parle
ment niet te misleiden. Mulder be
schreef het als een bijna onmogelijke
keus omdat alleen Vorster. senator
Horwood en hijzelf afwisten van „The
Citizen".
Volgens Mulder hebben Vorster. Die
derichs. hijzelf, generaal Van den
Bergh en G. Barrie. een vroegere se
cretaris op het departement van in
formatie die later auditeur-generaal
feSBURY. LUSAKA (Reuter.
iAP) In Rhodesië is het feest-
üis rondom de verkiezingen da-
Hinder geworden, nu blijkt dat er
(n en in de verschillende partijen
r? conflicten gerezen zijn. Do-
Sithole. leider van de verlie-
ZANU. weigert zijn twaalf ze-
4e bezetten omdat de verkiezin-
bedrog op grote schaal" zijn
ook binnen de UANC van win-
"jjjMuzorewa rommelt het. De se-
Tis van de partij. James Chikere-
'lfyecht het leiderschap van Muzo-
e Jaan en maakt zich met terug-
ende kracht kwaad over het feit
tij als laatste op de kandidaten-
j^as geplaatst. Hij werd wel geko-
ie aiaar moest er een stevige eigen
jnezingscampagne tegen aan
,ei^eft Muzorewa van voortrekking
werd. de beslissing tot de opzet van
„To the Point" als een internationaal
blad genomen om de ..Zuidafrikaanse
zaak naar voren te brengen."
Mulder gaf ook details over gebeurte
nissen in 1975 toen pogingen in het
werk werden gesteld de Natal Mer
cury" op te kopen. Vorster. hijzelf en
minister Piet Koornhof bespraken
toen die zaak. Daarna werd gepro
beerd aandelen te verkrijgen van
SAAN (South Africa Associated
Newspapers) met regeringsgeld Toen
dat niet lukte werd „The Citizen"
opgezet, aldus Mulder, en Vorster
wist daarvan.
Dagboek
van familie- en stamleden beschul-,
digd en gezegd dat het volk zich wel
bewust is van de „dictatuur binnen
onze partij".
President Kenneth Kaunda van
Zambia heeft gisteren alle „progres
sieve landen", en met name de onaf
hankelijke Afrikaanse staten, ge
vraagd om het nieuwe bewind in Rho
desië niet te erkennen. Erkenning
van dit bewind, zo zei Kaunda leidt
slechts tot nieuwe slachtingen. Maar
op een top-conferentie van drie zoge
naamde frontlijnstaten van Rhode
sië. die gisteren beëindigd werd en
waar ook Kaunda aan deel nam, werd
er geen enkele verklaring afgelegd.
Twee leiders van de frontlijnstaten,
Agostinho Neto van Angola en Seret-
se Khama van Botswana en de even
eens uitgenodigde Ehtiopische sterke'
man Mengistu Haile Mariam. kwa
men niet opdagen
Het is veelbetekenend dat minister
van buitenlandse zaken Pik Botha
onlangs in het parlement heeft gewei
gerd te antwoorden op de vraag of de
regering ..To The Point" ook steunde.
Mulder gaf details uit zijn officiële
dagboek die de betrokkenheid van
Vomeer en Horwood bij geheime pro
jecten aantonen.
Zes weken geleden sprak Mulder in
het openbaar een verklaring van Vor
ster tegen over besprekingen tussen
hem en Mulder. En enkele dagen gele
den weigerde Mulder te getuigen voor
de Erasmus-commissie omdat deze
hem de toegang had ontzegd tot be
paalde officiële documenten en het
bewijsmateriaal van mensen die te
gen hem hadden getuigd. Hoewel zijn
weigering een misdrijf is. heeft de
Erasmus-commissie aangekondigd
dat zij hem in deze fase niet zal aan
klagen. zoals onlangs wel is gebeurd
met generaal Hendrik Van den
Bergh. het voormalige hoofd van de
veiligheidsdienst BOSS. De moge
lijkheid bestaat dat Mulder de zaak
voorlegt aan het hooggerechtshof.
Dat zal dan wel nog grotere spannin
gen in de Nationale Partij met zich
meebrengen. Veel partijleden menen
dat Mulder op een onbillijke manier
tot zondebok is gemaakt van zaken
waarvoor ook anderen verantwoorde
lijk waren.
Kwart van alle
zwangerschappen
eindigt in abortus
WASHINGTON (Reuter) Van
alle vier zwangerschappen ein
digt er één in abortus en van alle
abortussen wordt de helft ille
gaal uitgevoerd. Dit blijkt uit
een de gehele wereld omvattend
onderzoek van een Amerikaanse
beweging voor geboortenbeper-
king. De resultaten van het on
derzoek zijn gisteren in Washing
ton bekendgemaakt.
Het rapport wijst de illegale
abortussen aan als een van de
belangrijkste doodsoorzaken
van vrouwen in de daarvoor in
aanmerking komende leeftijd.
Het aantal abortussen stijgt nog
steeds, en zal dat vermoedelijk
blijven doen ondanks een afna
me in sommige Westeuropese
landen
Deze toenemende vraag naar
abortus schrijft de „Bevolkings
Crisis Commissie" toe aan de
voorkeur voor kleinere gezinnen,
het gebrek aan voorbehoedmid
delen en een toename van het
aantal jonge vrouwen. De com
plicaties bij Illegaal uitgevoerde
abortussen vergen in ontwikke-
linslanden een groot deel van de
financiële middelen voor ge
zondheidszorg. aldus het
rapport.
PORT SAID (Reuter. AP) Vanochtend ln alle vroegte werd
het eerste Israëlische schip ln het Suezkanaal verwacht. De
Ashdod vaart met een bemanning van 21 koppen ongeladen
van Eilat naar de Middellandse Zee. Voor de doorvaart is de
gebruikelijke tol van bijna twintigduizend gulden betaald.
WENEN, PHILADELPHIA
(Reuter. AFP) Vier Joden
die betrokken zijn geweest bij
een poging in de Sowjet-Unie
een vliegtuig te kapen, zijn gis
teren, na negen jaar in gevan
genkampen te hebben doorge
bracht, via Oostenrijk naar Is
raël gevlogen. Het zijn Wulf
Zalmanson. Leib Knokh, Boris
Penson en Anatoly Altman.
Zij werden op 20 april, veer
tien maanden voor het einde
van hun straf, vrijgelaten en
kregen een visum voor Israël.
Van de elf mensen die in 1970
in Leningrad werden veroor
deeld. zitten er nu nog drie
vast. Zij zijn tot 12, 14 en 15
jaar kamp veroordeeld.
Vrijdag al kwamen twee ande
ren die ook bij de poging be
trokken waren geweest, in de
Verenigde Staten aan. Deze
twee, Eduard Koeznetsow en
Mark Dymshits, behoorden tot
de vijf man die werden uitge
wisseld tegen twee Russen die
in de Verenigde Staten wegens
spionage waren veroordeeld.
De drie anderen waren de dis
sidenten Alexander Ginz-
boerg, Valentin Moroz en Ge-
orgi Vins. Op de foto wordt
Moroz, een nationalist uit de
Oekraïne, begroet door
landgenoten die hem van het
vliegveld in Philadelphia
haalden.
Israëlische functionarissen in Tel
Aviv noemden de doorvaart van de
Ashdod door het kanaal „het symbol-
lische begin van de vreedzame be
trekkingen met Egypte". De conven
tie van 1888 die het gebruik van het
Suezkanaal regelt, bepaalt dat de au
toriteiten alleen schepen mogen we
ren van landen die in de oorlog zijn
met Egypte.
Tijdens een tournee in het gebied van
het Suezkanaal heeft de Egyptische
president Sadat dit weekeinde zijn
Arabische tegenstanders „kinderlijk
gedrag" verweten. Naar zijn mening
is er geen sprake van een tweezijdig
akkoord tussen Israël en Egypte,
maar van „vastberaden stappen op
weg naar een alles omvattende vrede
in het Midden-Oosten".
Toch breken steeds meer Arabische
landen de diplomatieke banden met
Cairo af. Zaterdag volgde Noord-Je-
men. Sinds de reis van Sadat naar
Jeruzalem in 1977 hebben nu 15 Ara
bische landen de banden met Egypte
verbroken.
Tijdens zijn bezoek aan Nepal heeft
de Israëlische minister van buiten
landse zaken Dajan gisteren gezegd
dat zijn land graag diplomatieke be
trekkingen met China zou aankno
pen. Dajan sloot echter uit dat hij bij
zijn huidige rondreis door Azië ook
TEHERAN (Reuter, UPI) Onder de nieuwe grondwet van de
Islamitische Republiek Iran zullen religies van minderheden,
zoals het christendom en het jodendom, worden erkend en
zullen de aanhangers ervan dezelfde rechten krijgen als de
moslems. Dit heeft een vooraanstaand dagblad in Teheran,
„Kayhan", zaterdag onthuld. Maar volgens regeringswoord
voerder Amir Entezam heeft de tekst geen officieel karakter.
Kayhan zegt dat een geheime com
missie. waarvan naar wordt aangeno
men sjiitische geestelijke leiders deel
zullen uitmaken, de door het parle
ment goedgekeurde wetsontwerpen
op hun verenigbaarheid met de isla
mitische beginselen moet toesten.
„De nationale vergadering kan geen
wetten aanvaarden die indruisen te
gen de leer van de islam en de sjiiti
sche sekte van de islam", aldus
Kayhan.
Verder krijgt Iran volgens de grond
wet een parlement, bstaand uit ëén
kamer van 300 afgevaardigden, die
bij directe en geheime verkiezingen
voor een termijn van vier jaar worden
MADRID (Reuter) Vier mensen,
onder wie drie politiemannen, zijn
gewond geraakt toen een
bom bij een politiebureau in het een
trum van Madrid ontplofte. Volgens
een ooggetuige renden twee jonge
mannen vlak na de explosie weg uit
het gebouw waar de bom was ge
plaatst.
HARRISBURG (UPI) De kerncen
trale Three Mile Island n was vrijdag
avond definitief onder controle
dertig dagen na het begin van het
ernstigste reactorongeval uit de ge
schiedenis van de civiele kernenergie.
Hoewel het koelwater rond de door
oververhitting ernstig beschadigde
brandstofstaven nog steeds een tem
peratuur boven het kookpunt had.
konden de circulatiepompen worden
uitgeschakeld.
De nog steeds ontwikkelde restwarm
te wordt door natuurlijke circulatie
afgevoerd; koken wordt voorkomen
door in het systeem een druk van
tientallen atmosferen te handhaven.
Daarom wil de crisisstaf nog niet
spreken van de „koele sluiting" die
volgens de boekjes het einde van een
noodstop is. Maar in ieder geval kan
er nu niets meer misgaan, ook al zou
iedereen uit de regelkamer wegwan
delen. wat overigens nadrukkelijk
niet de bedoeling is.
Het einde van de crisis kwam eerder
dan in het zorgvuldig uitgewerkte
draaiboek was voorzien. De staf for
ceerde de afloop nadat een aantal
meetinstrumenten het had begeven,
waardoor de toestand van de koel-
pompen niet meer nauwkeurig kon
worden beoordeeld. Dat de operatie
geslaagd was. bleek pas zaterdag
morgen.
gekozen. Daarin zullen eveneens de
religieuze minderheden vertegen
woordigd zijn; de christenen door
twee afgevaardigden en de Zoroastri-
anen (naar de leer van de Perzische
profeet Zoroaster) en de joden elk
één. Aan het hoofd van de staat komt
een president, die voor vier jaar
rechtstreeks door het volk gekozen
moet worden, met de mogelijkheid
van een tweede ambtstermijn De
president moet de premier benoemen
en op diens voorstel de ministers aan
wijzen.
Doodvonnissen
Het afgelopen weekeinde hebben is
lamitische rechtbanken in de steden
Isfahan en Bandar Abbas weer dood
vonnissen uitgesproken over vier po
litiemannen en een gewezen agent
van de geheime politie Savak. De vijf
werden onmiddellijk terechtgesteld.
Sinds de machtswisseling van februa
ri zijn ongeveer 180 mensen in Iran
geëxecuteerd.
In de Westiraanse stad Naghadeh.
waar onlangs naar schatting ruim
driehonderd doden zijn gevallen, is
zaterdagavond een akkoord gesloten
tussen Koerden en Iraniërs van Turk
se herkomst. De partijen kwamen
overeen dat wederzijdse krijgsgevan
genen vrijgelaten moeten worden,
dat de vluchtelingen in de stad kun
nen terugkeren, dat het dragen van
wapens in de stad verboden wordt en
dat er een onderzoek zal worden inge
steld naar de gebeurtenissen die tot
de gevechten en de honderden doden
hebben geleid.
Op het gebied van de buitenlandse
politiek overweegt ook Iran de ban
den met Egypte te verbreken. Een
tijdstip is niet genoemd, maar verbre
king der banden zou voor Egypte een
zware klap zijn. Onder het bewind
van de sjah kreeg Egypte nogal wat
economische steun van Iran.
Peking zou aandoen of elders Chinese
functionarissen zou ontmoeten.
Voorts zei minister Dajan. dat Israël
niet als eerste kernwapens in het Mid
den-Oosten zal introduceren. „Maar
we willen niet te laat zijn of de derde.
Wij zullen proberen daarop voorbe
reid te zijn." aldus Dajan
PARIJ8. MADRID (Reuter. UPI)
Een tot dusver onbekende antisemiti
sche beweging heeft dit weekeinde in
Parijs twee bomaanslagen gepleegd.
Zaterdag was een joods bejaardente
huis het mikpunt, gisteren de krant
Le Monde. De „Liga van Franse strij
ders tegen Joodse bezetting" zegt ver
antwoordelijk te zijn. In belde geval
len werd slechts geringe materiële
schade aangericht.
Een man die na de aanslag de redac
tie van Le Monde belde, zei dat de
bom was gericht „tegen de media die
medeplichtig zijn aan de joodse tiran
nie". (Veel Franse joden verwijten Le
Monde een te kritische houding te
genover Israël.) Waarschijnlijk is de
bom ook geplaatst omdat Le Monde
heeft geweigerd een manifest van
deze liga af te drukken waarin beken
de Franse Joden als minister van ge
zondheid Simone Veil en popzanger
Enrico Macias werden beledigd.
In Spanje hebben Hitler-vereerders
vrijdag hulsgehouden in het centrum
van Madrid. Na de traditionele mis
ter nagedachtenis van de Führer
trokken rechtse jongeren de stad in
en sloegen daar de ruiten ln van win
kels van joodse eigenaren. De mis
voor Hitier werd door duizenden
mensen bijgewoond, van wie velen
armbanden met een swastika
droegen.
JAKARTA (Reuter. UPI) Indone
sië zal nog dit jaar een eind maken
aan het probleem der politieke ge
vangenen. zo heeft generaal Yogo
Soegama, de chefstaf van de veilig
heidsdienst Kopkamtib. meegedeeld.
De generaal zei dit ter gelegenheid
van de vrijlating van ruim 1200 ge
vangenen die al sinds de mislukte
staatsgreep van september 1965 vast
zaten. Tussen september en decem
ber van dit Jaar zullen nog eens 8000
gevangenen wórden vrijgelaten,
waarna er volgens de generaal nog
527 politieke gevangenen overblijven
die in de loop van 1979 zullen worden
berecht.
De nu vrijgelaten gevangenen en de
later dit Jaar vrij te laten gevangenen
behoren tot de categorie B. hetgeen
wil zeggen dat zij wegens gebrek aan
bewijs niet waren voorgeleid. De
meeste van hen zitten vast op het
eiland Boeroe in de Molukken.
Amnesty International, de organisa
tie die zich internationaal inzet voor
het lot van politieke gevangenen,
plaatst een groot vraagteken achter
de vrijlatingen en het aantal gevan
genen dat volgens de Indonesische
regering nog vast zit. Veel gevange
nen komen niet echt vrij. maar krij
gen stads- of huisarrest of moeten
zich gedurende lange tijd melden bij'
de politie. Verder zijn er volgens Am
nesty in de loop der jaren steeds
nieuwe arrestaties verricht.
Bert van Panhuis
meter verder begint Kent en de gemeente
Dartford waar. hoe pikant. Thatcher in de
jaren vijftig nog eens tevergeefs probeerde
p luidsprekerwagen van de plaatselijke conservatieven wil de High haar camera als politicus te beginnen
alet van Sidcup inrijden. Een man geeft een stopteken. Chauffeur
tnA Jones draait het raam open. Met een .eruit, hufter" trekt de man madd wcr. te^vertellen' P maa-r-
portier dicht te trekken, te vergrendelen en weg te rijden. Jill, aan de activiteiten te beginnen Naast de veie pub- Agenten
enjofoon. roept met een fors overspannen stem:
conservatief, stem Edward Heath". -
ooi
.Voor orde en gezag.
waarom. Heath
ortier naar zich toe. Hij grijpt Jones bij de keel. ..Eruit Jones weet wordt verondersteld om één uur hier zijn
activiteiten te beginnen. Naast de vele pub
bezoekers zijn er een stuk of tien jonge
conservatieven, die vrijwillig veel werk
doen als huis-aan-huis uitdelen van verkie
zingspamfletten, een paar lokale bonzen en
twee dametjes, van wie er één heel broos.
Als ze hoort dat de Nederlandse pers er die
middag ook is. slaakt ze een kreetje en zegt
„wat aardig, wat aardig"
Heath is te laat. hij heeft nog het een en
ander moeten doen op zijn Londense kan
toor. Daarom met een van de jonge garde.
David, wat praten over Heath' aanhang
hier. De laatste keer behaalde hij 18.991
stemmen, meer dan de helft van het totaal
Hij heeft een voorsprong van 20 procent op
de socialisten. Vergeleken met 1974 zijn alle
rivalen nieuwelingen. Van de socialist Fran
cis Keohane weet David dat hij erg ge
matigd is. de liberaal Peter Vickers kent hij
nauwelijks en de kandidaat van het Natio
nal Front pleit naast „alle racistische rim
ram" voor meer greep op de banken
Is Heath populair in Bexley-Sidcup? Het
valt te betwijfelen. Volgens David doet hij
te weinig voor zijn district, al heeft hij zelf
geen slechte ervaring. Toen hij Heath een
paar jaar geleden belde over problemen met
zijn school, sprong deze er meteen in. Maar
voor veel mensen zeilt en dirigeert hij te
veel en doet hij te weinig aan de praktische
politiek. En dan doet zijn gemok tegen
Thatcher ook niet veel goed De meerder
heid zou dit keer dus wel eens kunnen
slinken.
passing", het bewerken van de kiezers.
in Bexley-Sidcup. op de grens van
J-Londen en het graafschap Kent. niet
j risico's. Het is een van de campagne-
Jgen in zijn eigen kiesdistrict van Ted
oud-premier en oud-leider van de
hatieven. Hij mag zich tot de twee
rijkste back-benchers „gewone La-
s leden" in het Britse parlement
'£n. Samen met oud-Labour-leider Sir
1 Wilson
-tretten
al l
öe plaatselijke conservatieve partij is
Jampagne totaal anders dan die van
jToen was Heath nog partijleider
van zijn campagne werd toen gere-
)r het partijbureau in het hartje van
vertelt Janet Beater. Heath'
elijke vertegenwoordiger en als zoda-
rantwoordelijk op het Tory-kantoor
Stationsweg. Een plomp huis van
eeuwwisseling, van binnen rijkelijk
tn van de portretten van koningin
Elizabeth. Winston Churchill en Margaret
Thatcher. Maar het gezicht van Edward
Heath overheerst alles. Posters op de ra
men. de deuren en het tuinhekje, en op de
zijkant van het huis staat met grote letters
..Edward Heath hoofdkantoor"
Terwijl Janet ons naar de pub rijdt waar
Heath die middag zal beginnen, vertelt ze
het een en ander over het kiesdistrict. Het is
vrij omvangrijk, omgeveer 18 tot 20 vier
kante kilometer Bexley-Sidcup heeft vijf
woonwijken. „Het dorp", dat is Bexley. een
verder Sidcup. Blackfen. Albany Park en
Cray. Het is een mengeling van oudere en
nieuwe bouw, een paar winkelcentra en wat
lichte industrie, die veel Londense voorste
den kenmerkt Veel van de ongeveer 75.000
inwoners zijn forensen
Pub
De pub ligt aan de rand van het district, in
North Cray. een gebied, glooiend en bedekt
met veel groen gras Een paar honderd
Heath. Hij is nu in het winkelcentrum,
tegenover het postkantoor"
Schutterig
Als Heath een half uur te laat arriveert, wil
hij eerst eten. Nauwelijks opgemerkt door
het publiek verwerkt hij een van de. vele
smakelijke maaltijden, die deze pub in te
genstelling tot vele andere weet klaar te
maken. Dan een telefoontje, een praatje en
weer een telefoontje en eindelijk kan de
stoet vertrekken. De luidsprekerwagen
voorop, daarachter Heath' blauwe Princess,
waarin naast hem twee veiligheidsagenten
zitten. Als de Tory-kandidaat de auto ver
laat om handen te gaan schudden, is één
van hen constant op een meter afstand
Het begin verloopt niet al te soepel. Er is
nogal wat misverstand tussen de luidspre
kerwagen en Heath zelf als hij uitstapt om
zich in het publiek te begeven En zo ligt de
sliert auto's al snel uit elkaar en is Heath
spoorloos Zijn stemming zakt met de mi
nuut. Hij wordt gelokaliseerd in de winkel
straat en dus is de boodschap die uit de
luidsprekers schalt: ..Uw conservatieve
kandidaat Edward Heath is hier Stem don
derdag op hem Stem conservatief voor een
betere bestrijding van werkloosheid en in
flatie Voor handhaving van orde en gezag
Voor meer steun aan de politie Praat met
Om nu te zeggen dat de oud-premier een
vlot en glad campagnevoerder is. nee. inte
gendeel. Gekleed in een donkerblauwe
overjas en met een helblauwe rozet op geeft
hij schutterig handen. De meesten spreekt
hij aan met: „Hoe gaat het met u?" „Goed.
mijnheer Heath", en dan weer verder.
Hier en daar gaat de duim naar beneden of
roept men een schimpscheut. Met een enke
ling praat hij wat langer Maar geen grapjes,
geen gelach. Het is en blijft een hark. Som
mige handen weet hij zelfs te schudden
terwijl hij op hetzelfde moment ergens an
ders kijkt.
Maar het merendeel van de aangesproken
mensen blijft vriendelijk. „Dag mijnheer
Heath. We zullen donderdag zeker op u
stemmen. Ja. alles is goed".
Welke problemen leggen de mensen hem
voor? Heath. „Zo de gewone dagelijkse klei
ne dingen, geen grote politieke zaken"
Hij stapt een supermarkt binnen en zorgt
meteen voor een stremming „Verrekte ke
rel". gromt een vrouw met een volgeladen
karretje. Een paar vlakke gesprekies. wat
handtekeningen uitgedeeld en daar gaat hij
weer. Naar het volgende winkelcentrum
Een wat opgewonden oud vrouwtje met
rode koontjes spreekt hem aan. „O. mijn
heer Heath, wilt u ons een plezier doen. We
hebben altijd op u gestemd. Nu is mijn man
blind geworden, dus hij kan u niet zien. Hij
wil u wel graag een hand geven" De weg
over. een huisje binnen, en de oude man
blijkt zeer verguld met het bezoek. Daar in
de beslotenheid van de huiskamer komt
Heath een beetje los en vraagt hij het een en
ander.
Het laatste driekwart uur gaat op aan rond
rijden. Een kans om bij een kerk een groep
bruiloftsgasten te verrassen en een hand te
geven laat hij het is typerend voor hem
voorbijgaan. Het escorte verhoogt het
tempo.
Tien voor vijf legt Jill in de luidsprekerwa
gen de microfoon neer Hij heeft bijna geen
stem meer en neigt tot kokhalzen. De troep
staat stil. Heath stapt uit. hij wil eten.
„Doet die man nog iets anders dan eten",
wordt er zachtjes geroepen.
Maar de conservatieve kandidaat vindt het
welletjes. Iedereen die hem nog wil ontmoe
ten heeft de boodschap uit de luidsprekers
gehoord. „Maandagavond in de school in
Sidcup. woensdagavond half acht in Black-
fens meisjesschool". Daar zal hij de zweep
nog eens over de regering-Callaghan halen.
Zijn eigen gedrag komt waarschijnlijk niet
ter sprake Om een staatsman te vragen de
dirigeerstok wat minder te hanteren en het
zeil niet zo vaak te hijsen, daar is conserva
tief Bexley-Sidcup veel te beleefd en goed-
gemanierd voor
