rit kraakt
herkiezingen
0 Rhodesië
Rudolf Hess 85
Mildere straffen in Iran
Amnestie splijtzwam in Portugese leger
Carter strijdt voor
aanvaarding SALT-2
Israël laat commando's
naar Idi Amin zoeken
Grote schade door bombardementen Israël
Cambodjanen in Thailand
gijzelaars van Rode Khmer
President Eanes:
Geen verkiezingen
)ERDAG 26 APRIL 1979
BUfTENLAND
TROUW/KWARTET
7
A AVIV. KAMPALA (Reuter. UPI. AP)
twaalf man tellend Internationaal com-
o is. gefinancierd door een lid van het
lsche parlement, op zoek naar de Oegan-
n^ex-president Amln. De bedoeling is om
>t$ op te sporen en voor het gerecht te
•njen, aldus het parlementslid 8haron
ni oornaamste reden om het commando te
c leren is de rol die Amln bij de dood van
bqBloch, een bejaarde vrouw van Brits-
iti sche afkomst, gespeeld zou hebben,
at zou haar hebben laten doden uit woede
a He Israëlische actie op het vliegveld van
Abe. waarmee een gijzelingsactie In 1976
dl beëindigd. „Dora Bloch ls het symbool
ft Joodse moeder, dus moet haar moorde-
fn evonden worden", zei Sharon. Het speci-
ale commando bestaat uit zes Oegandezen.
twee Israëliërs, twee Amerikanen en twee an
dere Afrikanen.
In Oeganda duurt de opmars van Tanzaniaan-
se troepen en Oegandese ballingen nog steeds
voort. Bij de Keniase grens zijn meer dan
duizend soldaten van Amins leger door Kenia
se militairen teruggestuurd. De soldaten vroe
gen toestemming Kenia binnen te mogen trek
ken om aan de achtervolgende Tanzanlaanse
troepen te ontkomen, maar ze weigerden hun
wapens af te geven. ZIJ besloten toen noord
waarts te trekken In de richting van Lira, een
belangrijke Oegandese luchtbasis, waar zich
nog eens drieduizend soldaten van Amins vroe
gere bewind zouden bevinden.
Geruchten willen dat de soldaten op hun te
rugtocht ln bussen en vrachtwagens op hun
eigen mijnen gelopen zijn, die voor hun achter
volgers waren bedoeld. Kenia heeft Inmiddels
de nieuwe regering van Oeganda alle mogelij
ke steun toegezegd bij de wederopbouw van
het land. De Keniase minister van buitenland
se zaken Waiyaki heeft het Oegandese nationa
le bevrijdingsfront gelukt gewenst met „de
overwinning op een onrechtvaardig en misda
dig systeem."
Ook de EO zal Oeganda helpen bij zijn econo
mische wederopbouw. De Europese Commissie
heeft daarvoor ongeveer 800.000 gulden uitge
trokken voor levensmiddelen, medicijnen en
noodwoningen.
11
'EN, SALISBURY (Reuter, UPI, AP) „De algemene
zingen die vorige week in Rhodesië werden gehouden
niet vrij en eerlijk, maar een gigantische en briljant
;ette truc om het vertrouwen van de mensen te winnen",
leeft gisteren Lord Chitnis, lid van de Britse parlements-
lissie die zich bezig houdt met de rechten van de mens,
In aankomst in Londen meegedeeld. De Lord, een vroege-
nctionaris van de Liberale Partij, was als waarnemer
"jeztg bij de verkiezingen in Rhodesië.
fchreef het Rhodeslsche elec-
Is „geïntimideerd en geïndoc-
en zei dat een groot aantal
gedwongen werden hun stem
urengen. Volgens hem was er
J^iame druk uitgeoefend op
^arbeiders, mijnwerkers en
die ln zogenaamde be
nde dorpen wonen en hij zei
t te zijn dat de opkomst, die 64
it was, niet nog hoger was uit
en. „Er ls nogal wat fysiek ge-
^Toegepast om mensen te laten
i," aldus Chltnls, die voor-
aanhaalde van militairen die
aanhielden om de passagiers
aen stemmen. De Lord zei dat hij
1 %n had van de arrestatie van
onderwijzers die weigerden te
uei bij de telling der stemmen.
's3Chltnis zei geen bewijzen te
die konden aantonen dat de
rsklëi's gedwongen werden een
ee]de partij te stemmen, wel dat
lewongen werden hun stem uit te
13n-
"jo
%le
^sbury heeft dominee Ndabinln-
ïole, leider van de Afrikaanse
l£ale Unie van Zimbabwe
lil) beschuldigingen geuit aan
Ires van de winnaar van de
srlingen, bisschop Abel Muzore-
ent er wel dwang heeft plaatsge-
PJL
vonden om mensen een bepaalde par
tij te laten kiezen, en dan wel de
Verenigde Amerikaanse Nationale
Raad (UANC) van Muzorewa zelf. De
eerlijkheid van de verkiezingen ls van
bijzonder groot belang voor het
standpunt van de Britse Conservatie
ven. die grote kans maken de rege
ring in Londen te gaan overnemen.
De Conservatieven overwegen, als zij
aan de macht komen, het komende
bewind van Muzorewa te erkennen,
mits de verkiezingen eerlijk zijn
geweest.
In Salisbury werd gisteren groot feest
gevierd door de aanhangers van Mu
zorewa. De vreugde werd verstoord
toen in de middag in een supermarkt
in de stad een bom tot ontploffing
werd gebracht, waarbij één dode viel
en minstens twee mensen zwaar wer
den gewond. De politie kon gister
avond nog niet zeggen of de bom
geplaats was door nationalistische
guerrillastrijders die van de verkie
zingen niets willen weten. Kort voor
de explosie was een stoet van onge
veer vijfduizend aanhangers van Mu
zorewa langs het winkelcentrum ge
trokken.
De toespraak van Bazargan wijst
Meer over de verhouding Groot- er°P dat de regering plannen heeft
Brittannië-Rhodesië staat elders in voor een amnestie voor de politieke
deze krant gevangenen, of althans een deel van
hen. Momenteel worden nog enkele
duizenden medewerkers van het vori
ge regime gevangen gehouden.
De salarissen van de Iraanse am bte-
se
neen onzer redacteuren
ooTERDAM De berlch-
rejat de ministers van de-
;r<e van de landen van de
0It> het eens zijn over de
_j!aak van de modernlse-
van de bewapening vie-
gisteren vrijwel samen
de hernieuwde aankondl-
■■van de Amerikaanse pre-
It Carter, dat de bespre-
fin over SALT-2 nu echt
3 rond zijn.
Bij de besprekingen tussen de Amerikaanse minister Vance en de Russische
ambassadeur in de VS, Dobrinin, zijn gisteravond nieuwe moeilijkheden
gerezen. Aan Amerikaanse kant werd dan ook de vrees uitgesproken dat
SALT-2 niet voor het einde van deze week rond komt.
aal toevallig is dat niet. Zeker
Te'
de Sowjet-Unle af te sluiten. De Ame-
rikaanse minister van buitenlandse
•annëér men° zich réaüsêert dat zaken Vance en de Russische am bas-
dit moment door Amerikaan- sadeur ln de Verenigde Staten, Dobri-
nin, spraken gisteravond opnieuw
over een aantal laatste details. Carter
komt nu voor de moeilijkheid te
staan dat hij dit akkoord aanvaard
moet krijgen in de Senaat. Bij een
groot aantal Senatoren leeft, om wat
voor redenen ook. het idee dat Carter
de Russen te veel toegegeven heeft.
Bovendien spreken sommigen van
hen de vrees uit, dat controle op
SALT-2 in de praktijk onmogelijk zal
blijken, mede door het uitvallen van
de waarnemingsposten in Iran.
ringskringen ook ls bekend
deikt, dat de Sowjet-Unle ln Oost-
(and SS-21 raketten heeft opge-
jfoeen nieuw soort taktisch kern-
i voor de korte afstand. Het
n heeft veel weg van de ln West-
nufl opgestelde Lance-raket.
kaanse regeringsfunctlonaris-
Ibben verklaard dat ze de invoe-
9 an de SS-21 beschouwen als een
lie de bewapeningswedloop ver
daagt.
"Iaat
Gisteravond betoogde de Ameri
kaanse president tijdens een toe
spraak tot de Amerikaanse vereni
ging van dagbladuitgevers met na
druk. dat de VS over voldoende mo
gelijkheden beschikken om eventu
eel vals spel van de Sowjet-Unie tij
dig te ontdekken. De president zin-
teel inderdaad op het punt speelde daarbij vooral op de moge-
li tweede akkoord ter beperking lijkheden van de verkenningen met
t strategische kernwapens met satellieten.
feiten, de bijeenkomst van de
i-ministers, de SALT-aankondi-
■^an president Carter en de ont-
ög van de SS-21. hangen nau-
let elkaar samen dan man op
a rste gezicht zou vermoeden. De
kaanse president Carter staat
Dat de president niet over zich zal
laten lopen moet zijn reactie op de
berichten over de installatie van de
SS-21 raketten ln Oost-Duitsland
aantonen. Hij liet door middel van
zijn woordvoerder Jody Powell weten
dat de Verenigde Staten wel eens
gedwongen zouden kunnen zijn om
nieuwe wapensystemen ln te voeren
waaronder mogelijk ook de neutro
nenbom om aan de nieuwe Russi
sche dreiging tegemoet te komen.
Toch lijkt de opwinding over de SS-
21 raket wat kunstmatig. Zeker wan
neer men in aanmerking neemt dat
deze raket, met een reikwijdte van
120 kilometer, al lang een westelijke
tegenhanger heeft in de Lance-raket,
die sedert 1972 in Europa staat opge
steld. doorziet men het politieke ka
rakter van de bekendmaking juist op
dit moment
Ook de vergadering van de ministers
van defensie van de NAVO in Florida
zal moeten dienen om de vastbera
denheid van het westelijke bondge
nootschap te onderstrepen. De NA-
VO-ministers zijn het in Florida er
over eens dat de westelijke verdedi
ging een verdergaande modernise
ring behoeft, gezien de bewapening
van de Sowjet-Unie, waarbij men met
name denkt aan de verplaatsbare SS-
20 raket voor de middellange afstand
die nu in produktie genomen is.
De NAVO-minlsters denken in dit
verband aan de invoering van de zo
geheten kruisraket, een laag vliegend
projectiel dat kan worden uitgerust
met een kernwapen en dat buiten het
bereik van de vijandelijke radar
blijft, en aan de Pershlng-2 raket, een
voor de middellange afstand aange
paste versie van de huidige Pershing-
raket die alleen voor aanvallen op
korte afstand geschikt is. De produk
tie van de Pershing-2 zou aanzienlijk
minder tijd kosten dan de ontwikke
ling van een geheel nieuw wapen voor
de lange afstand, zoals die nu door de
Amerikaanse luchtmacht bestudeerd
wordt.
Vandaag is het de 85ste verjaardag van Rudolf Hess. de
vroegere plaatsvervanger van Hitier Veel vreugde zal hij er
niet aan beleven. Van de 85 jaren dat hij nu leeft, heeft hij de
laatste 33 in de Spandau-gevangenis te Berlijn doorgebracht.
Pogingen om hem uit „humanitaire overwegingen" vrij te
krijgen, zijn tot nu toe steeds mislukt.
Tyrus is een van de steden in Zuid-Libanon waarop Israël sinds zondag beschietingen uit see en bombardementen
uitvoert. Hier een beeld van de schade. Ook Palestijnse vluchtelingenkampen nabij Tyrus zouden getroffen zijn. Bij
het hernieuwde geweld in Libanon, na de Palestijnse actie ln Israël, ïouden de afgelopen vier dagen zeker 47
mensen omgekomen zijn. Als reactie beschoten Palestijnen gisteren het noorden van Israël met granaten.
TEHERAN (Reuter, UPI) Islamitische rechtbanken in Iran hebben gisteren 24 politieke
gevangenen in vrijheid gesteld en elf personen tot gevangenisstraffen veroordeeld. De
uitspraken komen na een nieuwe oproep van premier Bazargan om een einde te maken aan de
„geest van de wraak".
Hess is de enige oorlogsmisdadiger
die nog in de Spandau-gevangenis in
hechtenis zit. Oorspronkelijk deelde
hij zijn gevangenschap met zes ande
re nazi-kopstukken uit de Hitlertijd.
Net als hij waren zij veroordeeld tij
dens het Neurenberger tribunaal in
1946.
Van deze zes kreeg Von Neurath.
voormalig gouverneur van Bohemen
en Moravlé, een gevangenisstraf van
vijftien Jaar, maar al na acht jaar
werd hij als eerste vrijgelaten. De tot
levenslang veroordeelde admiraal
Raeder volgde hem een jaar later, in
1955. Funk, onder Hitier minister van
financiën, had ook levenslang gekre
gen. maar kwam in 1957 vrij. Admi
raal Dönitz zat zijn straf volledig uit,
evenals de politici Speer en Schirach
Nadat deze laatste twee oorlogsmis
dadigers in 1966 waren vrijgekomen,
bleef Rudolf Hess met zijn levenslan
ge gevangenisstraf als enige in de
Spandau-gevangenis over. Vooral de
Russen hebben zich tegen zijn ver
vroegde vrijlating gekeerd. Bij de
vrijlating van Funk en Raeder stelde
Rusland zich soepel op. Maar omdat
Hess de lóótste gedwongen bewoner
is van de door de geallieerden geza
menlijk beheerde Spandau-gevange
nis. zal hij er waarschijnlijk tot zijn
dood moeten verblijven. De Russen
zien de Spandau-gevangenis name
lijk als „een symbool tegen het natio-
naal-socialisme en westers imperia
lisme." En een gevangenis zonder ge
vangene is een symbool zonder
inhoud.
Vooral de vrouw en de zoon van Hess
hebben zich steeds Ingespannen voor
zijn vrijlating. Zij stuurden pleltbrie-
ven naar de staatshoofden van
Frankrijk, Engeland, de Verenigde
Staten en Rusland, naar de VN-com-
missie voor de rechten van de mens.
leiders van verscheidene kerken, en
naar het Europese Gerechtshof. Het
mocht niet baten. Ook demonstraties
in 1966 in Berlijn en in 1973 in Bonn
waaraan honderden mensen deel
namen, hadden geen succes.
Het meest spectaculair was nog wel
de mislukte actie van de 29-jarige
Carl Holzapfel in april 1973. Volgens
de Westdultse politie had deze een
vliegtuig willen kapen om ermee naar
Moskou te vliegen. Daar zou het met
passagiers en al worden opgeblazen
wanneer Hess niet zou worden vrijge
laten.
Ook in de recente onthullingen van
de Britse arts Hugh Thomas speelt
een vliegtuig een belangrijke rol.
Hess vloog namelijk in 1941 in een
Messerschmitt 110 naar Engeland en
wist zich met behulp van zijn para
chute te redden toen zijn vliegtuig ln
het zuiden van Schotland neerstort
te Hij zou, buiten medeweten van
Hitier, de Engelsen vrede hebben wil
len aanbieden. Maar Hess werd in
Engeland gevangen gezet en stond na
de oorlog in Neurenberg terecht. Vol
gens de Britse arts ging het hier ech
ter om een dubbelganger. De man in
de Spandau-gevangenis zou dus de
echte Hess niet zijn. Die zou met
eenzelfde type vliegtuig, in opdracht
van Himmler, boven Terschelling
neergeschoten zijn.
Deze even verrassende als dubieuze
theorie is te vinden in een boek van
de Britse arts dat deze maand ln
Nederland verschijnt. De zoon van
Hess heeft om een onderzoek naar de
vermeende dubbelganger van Hess
gevraagd.
Ironisch genoeg was de echte Hess
zelf ook begiftigd met een sterke
hang naar komplot-theorieën. Zo was
hij bijvoorbeeld doodsbenauwd dat
men hem zou vergiftigen. Bij de
maaltijden met zijn mede officieren,
zo luidt een anecdote, verwisselde hij
soms zijn bord met dat van een van
zijn tafelgenoten. Sommige etenswa
ren bewaarde hij zorgvuldig. Hij nam
ze in een koffer mee en liet ze later
onderzoeken door een onpartijdig
chemicus. In de geschiedenis wordt
Hess dan ook als een warhoofdig en
romantisch figuur afgeschilderd, een
man die in een schijnwereld leefde en
zijn ogen sloot voor de wreedheden
die het natlonaal-socialisme onder
leiding van Hitler bedreef. Of Rudolf
Hess de ogen voor eeuwig zal sluiten
in de Berlijnse Spandau-gevangenis.
d£t zal van de Russen afhangen.
naren zijn herzien. Het minimumsala
ris ls verdubbeld en de topsalaristrek
kers moeten flink inleveren. De pre
mier en andere topambtenaren kun
nen voortaan maximaal 5600 gulden
per maand verdienen tegenover 750
gulden voor een ambtenaar die het
minimumloon verdient. Door de nieu
we salarisschalen hoopt de regering
meer werkgelegenheid te scheppen.
Tot dusver hadden ambtenaren vaak
twee baantjes om in hun onderhoud
te voorzien. Verdubbeling van salaris
zou dat niet meer nodig maken, zodat
de extra baantjes voor andere men
sen worden vrijgemaakt. Overigens
zou ongeveer de helft van de Iraanse
ambtenaren achter hun indrukwek
kende stapels papieren duimen zitten
te draaien.
De Amerikaanse regering poogt een
verbetering tot stand te brengen ln de
betrekkingen met Iran door de be
noeming van carrière-diplomaat Wal
ter Cutler als ambassadeur in Tehe
ran. Hij vervangt William Sullivan
die goede maatjes met de inmiddels
verbannen sjah was.
BANGKOK (DPA, AP) De ongeveer vijftigduizend Cambodjaanse vluch
telingen, die Thailand zijn binnengestroomd uit angst voor het oprukkende
Vietnamese leger, zijn praktisch de gijzelaars van de Rode Khmer. De
verwarde en kilometers lange colonne, waarin de meeste burgers vrijwel
apathisch meelopen, wordt bewaakt door soldaten die het bewind van de
vroegere premier Pol Pot zijn trouw gebleven: zwaarbewapende tieners,
met wie het gevaarlijk redetwisten is.
Volgens de Rode Khmer-soldaten is er genoeg munitie aanwezig om in
Cambodja de strijd weer aan te binden tegen de Vietnamese troepen en de
eenheden van het nieuwe Cambodjaanse regime van Heng Samrin. Een
ongeveer 25-jarige Rode Khmer commandant zei, dat hij in voortdurend
contact stond met Pol Pot, wiens hoofdkwartier in de ondoordringbare
oerwouden steeds van plaats zou veranderen.
In de Thaise hoofdstad Bangkok vraagt men zich af waarom de Rode Khmer
troepen de voor de strijd ongeschikte burgers, onder wie veel vrouwen en
kinderen, niet achterlaten in Thailand. Westelijke waarnemers menen dat
de Rode Khmer, in opdracht van Pol Pot wil laten zien dat „het Cambod
jaanse volk als een man achter de verdreven leider staat". Verder sullen de
burgers de soldaten in hun levensonderhoud moeten voorzien. Onder het
schrikbewind van Pol Pot verrichtten de bugers immers ook al harde
slavenarbeid onder het toeziend oog van de Rode Khmer militairen.
Intussen wordt de vrees in Thailand dat de oorlog zal overslaan naar Thai*
grondgebied steeds groter. Officieren zeiden gisteren dat de Vietnamezen
eerst zullen proberen af te rekenen met de overblijfselen van de troepen van
Pol Pot en zich daarna pas zullen bekommeren om de grensproblemen met
Thailand. Ook gisteren bestookte Vietnamese artillerie de Cambodjaanse
vluchtelingenstroom ln Thailand.
Afspraak
Deze raketten voor de korte en de
middellange afstand vallen niet in
het kader van het tweede SALT-ak-
koord. Maar Carter kan aan de dis
cussie over deze wapensystemen een
goed argument ontlenen voor aan
vaarding van SALT-2. Onderdeel van
het tweede SALT-akkoord is name
lijk de afspraak dat begonnen zal
worden met besprekingen over een
derde akkoord ter beperking van de
strategische kernwapens, waaronder
dan ook de raketten voor de middel
lange afstand zouden komen te val
len. Geen beter middel ter beperking
van de Russische SS-20 en SS-21 ra
ketten dan aanvaarding van het
tweede 8ALT-akkoord dus.
Van onze correspondent
LISSABON De Portugese presi
dent, generaal Ramalho Eanes, heeft
gisteren opnieuw zijn vertrouwen in
de buitenparlementaire regering van
Mota Pinto uitgesproken. De presi
dent zei dit bij zijn herdenkingstoe
spraak van de anjerrevolutie in het
Portugese parlement. Ook wil Eanes
geen vervroegde verkiezingen laten
houden.
De toespraak van de president werd
slechts beapplaudisseerd door de
Centrum-Democraten van de CDS en
de onlangs van de Sociaal-Democra
tische Partij afgescheurde partijloze
parlementariërs. ZIJ vormen de min
derheid die zich niet tegen de rege-
ring-Mota Pinto heeft gekeerd. Het
valt dan ook te verwachten, dat bin
nen niet al te lange tijd ofwel de
socialisten, ofwel de communisten
met een motie van wantrouwen tegen
de regering zullen komen
Vooruitlopend op die mogelijkheid
zei Eanes. dat hij slechts in het aller
uiterste geval het parlement zal ont
binden om tussentijdse verkiezingen
te houden. Daarmee keert hij zich
duidelijk tegen de Sociaal-Democra
tische Partij van 8a Carnelro.
De socialisten en communisten zijn
niet tegen nieuwe verkiezingen. De
communisten zijn nog steeds bereid
een linkse meerderheidsregering met
de socialisten te vormen. Deze laat-
sten willen echter geen nieuwe rege
ringsdeelname voor er verkiezingen
gehouden zijn. President Eanes bena
drukte echter nog eens. dat hij mee
wil werken aan elke regering die op
een parlementaire meerderheid
steunt Als antwoord op de vele spe
culaties rond de oprichting van een
presidentiële partij of een grotere in
vloed van de militairen op net lands
bestuur, zei Eanes dat hij wars is van
elke persoonlijke macht of terugkeer
naar een militair regime. „Maar de
verwachtingen van het Portugese
volk kunnen niet al te lang op de
proef worden gesteld", zei Eanes. die
de politieke situatie verward en ont
stellend noemde.
'an Halkes en Wim Jansen
ar na de Portugese anjerrevolutie, waarin het leger een beslissende
.relde, zijn de strijdkrachten verdeelder dan ooit. Alle pogingen ten
"•is het niet gelukt het leger na de revolutie om te vormen tot een
k neutrale bewaker van het land. Een Ingewikkelde amnestie-
e maakt op het moment de splitsing tussen rechtse en weggezui-
linkse officieren zeer scherp.
april 1974 vormden de Portugese
chten één front tegen het fascisme,
ig daarna ontstond er echter al een
over de vraag: waar moeten we nu
iet de Portugese samenleving. In
1de dat tot twee mislukte staatsgre-
11 maart probeerde de rechtse gene-
Spinola de macht over te nemen om
tolutionaire proces in gematigder ba
leiden. Acht maanden later, op 25
tber, deed de rUdJcaal-llnkse generaal
Rlho een mislukte greep naar de
vaf
jeArokken militairen bij de twee staats-
<4 zijn nog steeds niet voor de rechter
sfcnen. Degenen die aan de rechtse
rstieededen zijn echter inmiddels weer
lutn het leger, terwijl de linkse officie-
ren nog steeds thuis zitten te wachten op
eerherstel. Het behoudende deel van de
strijdkrachten had de coup van 25 novem
ber aangegrepen om een groot deel van de
revolutionaire militairen van het eerste uur
te verwijderen. Tijdens de noodtoestand die
volgde op deze staatsgreep, werden aan de
hand van blijkbaar lang van tevoren opge
stelde lijsten enige honderden linkse mili
tairen opgepakt. Anderhalve maand later
stonden de meesten weer op vrije voeten, in
afwachting van een proces.
Buiten dienst
Nu. drie Jaar later, moeten die processen
nog steeds gehouden worden. De straf is
Intussen uitgevoerd; het overgrote deel der
„verdachten" is hangende het onderzoek
buiten dienst gesteld Die sanering is met
veel onregelmatigheden gepaard gegaan:
gevangenneming zonder arrestatiebevel,
verhoren zonder advocaat, het ontbreken
van een aanklacht en nog veel meer.
Een van de slachtoffers van deze zuiverin
gen was José Belo, legerkapiteln en nauw
betrokken bij de anjerrevolutie. Na die link
se staatsgreep van november *75 werd hij
voor drie maanden opgesloten. Twee maan
den geleden besliste de rechter dat hij ten
onrechte was opgepakt en niets met de
staatsgreep te maken heeft gehad. Belo:
„Toch houdt het leger me buiten de actieve
dienst, hoewel is vastgesteld dat ik onschul
dig ben. Hetzelfde gebeurt met andere pro
gressieve officieren. De rechtse militairen,
die na hun coup naar de Verenigde Staten
waren gevlucht, konden zonder meer terug
keren en kregen ai hun bezittingen weer. De
linksen, die na 25 november naar Angola
vluchtten, mochten wel terugkomen maar
raakten hun bezittingen en papleren kwijt"
Voor José Belo is het zo goed als zeker dat
de linkse coup van 25 november een „pseu-
do staatsgreep" was, die door rechtse mili
tairen is geprovoceerd om de daarop vol
gende zuiveringen ln het leger te rechtvaar
digen. Dat is ook de reden dat hij tegen de
amnestie voor alle militairen is, die het
parlement eind vorige week afkondigde:
„Wij willen de gelegenheid krijgen om voor
de rechter te bewijzen dat die zogenaamde
ultra-linkse staatsgreep niet heeft bestaan.
Het lijkt er op dat de regering ons die
gelegenheid wil ontnemen door amnestie te
verlenen. In de praktijk zal dat namelijk
weinig veranderen op dit moment. De mees
te medeplichtigen aan de rechtse staats
greep zijn Intussen weer ln het leger opge
nomen. Ondanks de amnestie kan het op
non-actief stellen van de progressieve mili
tairen rustig doorgaan."
'Neutraal'
Volgens Belo en andere woordvoerders van
de weggesaneerde militairen moet de poli
tieke neutraliteit van de huidige legerlei
ding met een korreltje zout genomen wor
den. Het is een publiek geheim dat de
opperbevelhebbers op de hand zijn van de
conservatieve partijen, die de nog nieuwe
grondwet weer op de helling willen zetten.
De vroegere kaders van de Beweging der
Strijdkrachten stelt zich daarentegen hele
maal achter de socialistische strekking van
de grondwet.
De militaire leiding lijkt in haar zuiverings
woede het doel voorbij te schieten De pani
sche angst van de top om de controle over
de ondergeschikten te verliezen, roept een
tegenreactie op. Zo was het de op non-actief
gestelde militairen verboden deel te nemen
aan de traditionele feestmaaltijden van hun
onderdeel. Een protest van hun maten op
de kazerne hiertegen werd onmiddellijk ge
straft met overplaatsing. Wie niet ja en
amen zegt is politiek gevaarlijk en loopt dus
het risico disciplinaire straffen te krijgen.
Zelfs een voetbalwedstrijd tussen twee
luchtmachtonderdelen werd verboden, uit
angst dat de partijen subversieve informa
tie zouden uitwisselen. Er bestaat een reële
kans dat het militaire middenkader zich net
als ln 1973 opnieuw tegen de generaals keert
en de naar huis gestuurde militairen gelijk
gaat geven.
Diefstal
President Eanes balanceert tussen de twee
partijen. Er zijn veel geruchten maar weinig
bewijzen dat hij betrokken was bij de recht
se staatsgreep van De Spinola. Tijdens zijn
rede ter gelegenheid van de vijfde verjaar
dag van de revolutie spaarde hij gisteren de
kool en de geit door op belde partijen licht
kritiek uit te oefenen. Over de amnestie, die
hij nog niet heeft ondertekend, repte hij
met geen woord.
Eanes kan het daar nog zeer moeilijk mee
krijgen. Door de amnestie zullen de discipli
nair gestraften vrijuit gaan. maar misdrij
ven vallen daar niet onder Dat betekent
dat De Spinola toch voor de rechter moet
komen, wegens diefstal van de helikopter
waarmee hij na zijn mislukking het land uit
vluchtte. Spinola zelf heeft daar geen enke
le moeite mee. Hij wil graag bewijzen dat
zijn staatsgreep „omwille van de democrati
sche vrijheid" gerechtvaardigd zou zija
Maar De Spinola's gelijk zou ook wel eens
de rol van president Eanes aan het licht
kunnen brengen.
Algemeen wordt verwacht dat Eanes daar
om zijn veto over deze amnestie zal uitspre
ken, Maar de problemen zijn daarmee nog
niet opgelost. Het betekent uitstel van de
oplossing en dat werkt in het voordeel van
de naar huis gestuurde militairen. De Bewe
ging van de Strijdkrachten leeft weer op.
Het aantal officieren dat zondag aanwezig
was bij een diner ter ere van de anjerrevolu
tie steeg In vergelijking met vorig jaar met
zeventig procent. Eanes en de andere gene
raals schitterden door afwezigheid.
