Doelen bejubelt
solisten orkest
Schitterend Quartz horloge
voor nieuwe Amro spaarders.
Kubisme vertaald in
woorden en bewegingen
A
De Amro Bank is er vooralle spaarders. Ü&J
Tijdloze J. Geilsband, zeldzame klasse
Roemeense slagwerker
winnaar van het
Gaudeamus-concours
Onafhankelijk Toneel speelt Gertrud Stein
Kosto wil
STER-spof(
uitbreiden
ANVJ'ers boos op VPRO over uitzending
Concert Rotterdams Orkest
MUSCADET
'Streekradio uit
omroepbijdrage
laten financieren'
Nieuwe boeken
Hoe komt u aan dit horloge?
DONDERDAG 26 APRIL 1979
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
r
door André Rutten
SCHIEDAM In Amy Gale's Dance Workshop, Westmolenstraat 24, is tot en met zaterdag de
nieuwste voorstelling van het Onafhankelijk Toneel te zien: A circular play (een cirkel-spel)
van de Amerikaanse schrijfster Gertrud Stein (1874-1946).
Een verrassend ongewone voorstel
ling van een ongewoon stuk: een
Amerikaanse danseres Amy O ale
een Nederlandse acteur Gerrit
Timmers in een stuk van een
schrijfster, die het kubisme van schil
ders als Picasso literair probeerde te
vertalen. Haar stuk bestaat uit reek
sen zinlragmenten. die niet een logi
sche gedachtengang meedelen, maar
door woord-, beeld- of gedachten-as
sociaties bepaald worden. Het zijn
telkens reeksen gedachtensprongen
Bij voorbeeld Papa dozes mama
blows her noses. Pappa dommelt,
mamma snuit haar neuzen. Er wordt
wel iets meegedeeld, maar het bete
kent eigenlijk niets
De danseres en de acteur behandelen
die vreemd aan elkaar gekoppelde
zinsfragmenten alsof zij een luchtig,
onderhoudend gesprek voeren, waar
in zij puntige opmerkingen plaatsen.
Het lijkt alsof zij converseren om het
converseren, zoals in befaamde En
gelse conversation-pieces als Oscar
Wilde's „The Importance of being
Earnest' Maar er zit ook voortdu
rend iets in alsof zij zichzelf wel ver
bazen over wat zij zeggen, en zij kij
ken het publiek aan met de suggestie
vreemd eigenlijk, nietwaar?
Zij voegen er ook handelingen aan
toe. een beeldtaal in bewegingen, die
ook weer uit onverwachte associaties
en gedachtensprongen ontstaan zijn
Zij gebruiken er ook vele vreemde
attributen bij, maquette-achtige din
gen. die zij zelf nijver gemaakt heb
ben, een metalen ronde tafel op acht
poten zonder blad. op de rand waar
van zij pratend balanceren, een rond
baldakijn van linten in vele kleuren,
dat zij naar het plafond hijsen en
waarin en waar omheen zij pratend
bewegen Al die visuele elementen
verwijzen nooit rechtstreeks naar wat
er gezegd wordt, maar wekken wel
associaties, en hun bewegingen zijn
in zekere zin een analyserend com
mentaar. veelal vervreemdend en hu
moristisch werkend, op de stijl die bij
de conversation-pieces past. Gerrit
Timmer komt op met een koffer en
een jas over de arm. In een houten
vierkant rijdt een Amerikaanse speel
goed locomotief met licht- en hoorn
signalen.
Kortom, er is nauwelijks onder woor
den te brengen wat er allemaal te
horen en te zien is Alles wat er hier
over gezegd wordt is ook associaties.
Het is best mogelijk dat sommigen
het allemaal te raar vinden, maar het
is een zo vernuftig spel, zo onuitput
telijk in een speelse originele fanta
sie. dat je er een zeer animerende
avond aan kunt beleven.
Hoewel ik weinig van Gertrude Stein
afweet, denk ik, dat haar merkwaar
dige persoonlijkheid er goed in tot
haar recht komt. Zij heeft een groot
deel van haar leven in Parijs doorge
bracht in animerende contacten met
schilders en schrijvers, en je herkent
in haar schrijven iets van wat je bij
toneelschrijvers als Vitrac (1899-1952)
en Ionesco (1912-.soms tegen
komt. in hun meest lucide mo
menten.
Amy Gale en Gert Timmers balancerend converserend in A circular Play
HILVERSUM (ANP)
omroepdeskundige va
Tweede Kamerfractie v
PvdA wil uitbreiding vi'
STER-reclame op radio ij
levisie. Hij kwam tot dei,
spraak tijdens het V|
symposium over de toeL
van het omroepbestel.
heeft zich met deze gedij
gekeerd tegen het Pvdi
kiezingsprogramma. wl
gesteld wordt dat de onN
vrij zou moeten blijveija
commerciële exploitatie
dat de STER-reclame gei»
lijk zou moeten worden k
schaft. s
AMSTERDAM (ANP» Dertien Ie-
den van het ANJV (algemene Neder
lands jeugdverbond) hebben in een
open brief aan het VPRO-bestuur ui
ting gegeven aan hun „grote kwaad
heid" over de VPRO-televisie-uitzen-
ding „de jeugd van tegenwoordig"
van zondagavond, waarin dertien
jongeren aan het woord kwamen.
Volgens de ANJV-ers spraken zij ovei
..op zich voor jonge mensen relevante
zaken", maar verder zonder pers pee
tief. zonder ideaal, zonder activiteit
..Geen werkloze jongere op het
scherm die het niet pikt dat hij werk
loos is. geen jonge handtekeningen
verzamelaar tegen de neutronenbom,
geen Maagdenhuisbezetter van de
cember vorig jaar, niet een van die
duizenden Amsterdamse scholieren
die demonstreerden tegen de moord
op Mahlangu in Zuid-Afrika. geen
kraker, geen actieve soldaat of mili
eu-activist". zo wordt in de open brief
gezegd.
De ANJV-ers noemen het krankzin
nig. dat een geluid van activisme en
ideaal niet doorklonk in een uitzen
ding over de jeugd van tegenwoordig.
„Actieve jongeren vormen geen secte
in Nederland. Als ANVJ-ers weten we
dat, omdat we er keer op keer in
slagen talloze jongeren met ons in
actie te krijgen voor belangrijke za
ken", aldus de brief.
ADVERTENTIE
Trek maar rustig een hele dag uit Uw mening over kunst zal veranderen. 7500^/erken van 500 kunstenaars
Oude Kerk Amsterdam
ADVERTENTIE
door Adr. Hager
ROTTERDAM Dat niet alleen Maurice André als trompet
tist „veel in huis heeft" bewees Peter Masseurs deze week in
De Doelen bij het concert door het Rotterdams Philharmo-
nisch Orkest. Solist Masseurs, dirigent David Zinman en het
orkest gaven een vlotte weergave en als men het nog niet wist
werd het snel duidelijk dat het Rotterdams Philharmonisch
Orkest over een eerste trompettist met imponerende kwalitei
ten beschikt. Een verdiend bravo van collega's en publiek.
ACKERMAN LAURANCE
GEÏMPORTEERD DOOR:
v\.KOOPMANS BRUINIER B.V.Z>
AMSTERDAM y/
door Stan Rijven
Met zijn „eigen" orkest stapte Mas
seurs ln 1970 over van de Mariniers
kapel naar het symfonieorkest. Ten
tijde van Haydn was de trompet in
feite nog onvolgroeid De kleptrom-
pet kende vele beperkingen. Dat ver
hinderde Haydn echter niet een werk
te schrijven dat nog steeds niets aan
charme en speelsheid heeft verloren
De weergave in De Doelen bewees
dat
Je vraagt je af of Schuberts symfonie-
en weer ln de mode raken Het Neder
lands Kamerorkest speelde deze
week namelijk de vijde. het Rotter
dams Ensemble drie avonden achter
een de zesde symfonie. Na de num
mers acht en negen nemen vijf en zes
duidelijk een lagere plaats in
Pittig
Zeer ongecompliceerd dit werk uit
1817 Maar na de Inspanningen van
de dagelijkse beslommeringen mag
de concertzaal ontspanning bieden.
Niets aan de hand als men een paar
minuten de gedachten eens de vrije
loop laat. men kan bij deze Schubert
dr draad zo weer oppakken. En Schu
bert was allang gelukkig met een
uitvoering door het amateurorkest
dat hij met zijn vrienden had ge
vormd. Hij kon niet bevroeden dat
Zinman en de zijnen het werk 162 Jaar
later in De Doelen met zoveel zorg
zouden omringen. Gelukkig een pitti
ge uitvoering, romantiek is geen zoe
te koek
Nog een solist. De pianistische gewel
denaar Eugen Indjic Hem wachtte
na de pauze de realisering van het
eerste pianoconcert van Brahms. Als
22-jarige zette de componist zich aan
dit gigantische opus. Het duurde ech
ter jaren alvorens hij gelukkig was
met de definitieve versie Indjic gaf
het werk alles waar het om vraagt.
Imponerende kracht, virtuositeit,
glansrijkheid en niet al Vergeten we
daarbij de prestaties van het orkest
niet Een grootse en door het publiek
bejubelde weergave
Speciaal vandaag
door R. N. Degens
ROTTERDAM Mircea Ardeleanu komt niet met lege
handen thuis. Hij werd dinsdagavond tot eerste prijs-winnaar
uitgeroepen van het „Internationale Gaudeamus Concours
voor vertolkers van muziek van onze tijd". En dat levert
drieduizend gulden op Met een gerust hart kan deze 24-jarige
slagwerker straks naar zijn vaderland terugkeren waarvan hij
de muzikale eer met zijn prestaties hoog heeft gehouden.
In het programma „Dingen
die niet voorbij gaan" een ge
filmd portret van de 91-jarige
mevrouw Cecilia v. d. Berg-
Horst. Ze is dertien jaar wedu
we en praat in dit programma
over de ..gewone" dingen van
het leven.
Ned. 1/21.85
In Beeldspraak aandacht
voor Jopie Huisman. Een pro
gramma over de schilder en
voddenboer die lijn onderwer
pen vindt in lijn handel.
Ned. 1/22.50
Parlementair nieuws en
achtergrond in Den Haag
Vandaag.
Ned. 1/21.55
Opnamen van het optreden
van de Amerikaanse zanger
John Denver.
Ned. 2/20.40
In Televisier Magasine aan
dacht voor aetoele onder
werpen.
Ned. WL2M
Tijdens de slotronde, waaraan vijf
geclassificeerde deelnemers meede
den. vertolkte hij „Zyklus für einen
Schlagzeuger" van Karlheinz Stock-
hausen. Van dit veeleisende parade
stuk voor solo-slagwerk gaf hij niet
alleen een technisch perfecte uitvoe
ring. hij maakte er bovendien met
veel sierlijke bewegingen een ballet-
act van. waarmee hij tevens bewees
de moeilijkheden van het stuk met
speels gemak de baas te kunnen
Bittere ernst
De andere vier finalisten die van de
totaal 38 deelnemers (onder wie vele
ensembles) waren overgebleven,
maakten hun laatste rondje van dit
concours, dat in totaal vijf dagen
heeft geduurd, in bittere ernst. Zelfs
de negen leden van het Amerikaanse
vocale ensemble ..Novation" die van
hun optreden een soort muziekthea
ter probeerden te maken, konden de
nogal belegen grapjes die ze daarin
verwerkten niet zonder al te duidelij
ke ernst uitvoeren. Waardoor het ei
genlijk een flop werd. die met de
vijfde prijs (750 gulden) nog te hoog
was beloond. Daartussenin vielen
prijzen toe aan de Finse pianist Juk
ka Tiensuu die tweede werd (2000
gulden), de Franse gitarist Arnaud
Dumond, die volgens de stembriefjes
van het publiek de eerste prijs had
moeten hebben, maar die derde werd
(1500 gulden) en de Amerikaanse bas
klarinettist die de vierde prijs (1000
gulden) kreeg toegewezen Allemaal
jonge uitvoerende musici (leeftijds
grens 35 jaar) die zich gespecialiseerd
hebben in het vertolken van eigen
tijdse muziek. Tot de velen die de
eindronde niet haalden behoorden
ook de vijf Nederlandse deelnemers
Zij hadden niet aan de eisen voldaan
die ditmaal gesteld werden door de
jury die. onder voorzitterschap van
Johan van den Boogert. werd ge
vormd door de Engelse sopraan Jane
Manning, de Franse fluitist Pierre
Yves Artaud, de leider van de Muziek
Biennale in Zagreb Niksa Gligo. en de
Oostenrijkse cellist Heinrich Schiff.
Schönberg
Tegelijk met dit Gaudeamus-con
cours was in Rotterdam voor de der
de maal het Internationale Arnold
Schönberg-concours gehouden dat
wordt georganiseerd door het Goethe
Instituut met de Rotterdamse Kunst
kring en Stichting Gaudeamus. Er
waren acht deelnemers aan dit con
cours (geen Nederlanders): zij moeten
het hele piano-oeuvre van Schönberg
beheersen, een klein maar uiterst
veeleisend oeuvre
De dne winnaars traden maandag
avond tijdens het beraad van de Gau-
deamus-concours-jury op. In volgor
de van bekroning waren het Louis-
Philippe Pelletier uit Canada, Ber
nard Wambach (West-Duitsland) en
Kolunzija Nadezda (Joegoslavië). De
jury voor het Schönberg Concours
werd gevormd door prof. dr. Rudolf
Stephan, de Franse pianist Claude
Helffer en de leider van de muziekaf
deling van de BBC. Stephan
Plaistow.
Een en ander speelde zich af in de
kleine zaal van de Rotterdamse Doe
len. die met een klein maar toegewijd
publiek was gevuld.
Voorstel NPD
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De Nederlandse
Dagbladpers (NPD) is principieel te
gen een financiering van de regionale
omroep in Nederland door gemeen
ten en provincies. De NPD bepleit
een verhoging van de luister- en kijk
gelden ter financiering van de streek
radio. Bij een geldelijke voorziening
vanuit de regio of gemeente dreigt,
aldus de NPD. een redactionele af
hankelijkheid
Ook is de Nederlandse Dagbladpers
tegenstander van de bekostiging van
streekradio uit de etherreclame. De
NPD zet zich hiermee af tegen de
plannen van het PvdA-Kamerlid
Kosto die deze week tijdens een
VPRO-symposium over de toekomst
van de omroep een vermeerdering
van de etherreclame bepleitte. Kosto
ziet meer etherreclame als een moge
lijke oplossing voor het financiële
probleem van de regionale radio.
Volgens de NPD gaat er van etherre
clame een ongecontroleerde concur
rentie uit tegenover de dagbladpers
„Vast staat dat de invoering van de
STER destijds de dagbladpers een
grote klap heeft toegebracht Enkele
kranten hebben dit niet overleefd en
vele andere met moeite" aldus de
NPD
Invoering van een regionale STER
werd op het symposium bepleit door
het WD-Eerste Kamerlid Van Some-
ren-Downer Ook daar ziet de NPD
geen been in. „Hoe politiek impopu
lair een verhoging vart kijk- en luis
tergelden ook is. het is de enig juiste
manier, als de consument een onaf
hankelijke informatievoorziening op
prijs stelt.
„Are you ready to get crazy?" klonk de aankondiging voor de J. Geilsband, die dinsdagavond
in Paradiso optrad. Daar kwam het inderdaad op neer toen na anderhall uur wachten het
publiek met een concert werd beloond, dat van een zeldzame klasse was. Een hoogtepunt van
twee uur werd verzorgd door deze Amerikaanse band, die na tien jaar voor de eerste keer in
Nederland optrad.
Hun muziek laat de wortels van de
popmuziek in al zijn facetten horen
met een voorkeur voor de Chicago-
blucs. onversneden rock&roll en ja
ren '60 rhythm blues. Dat valt ook
af te zien aan de samenstelling van de
band waarin de permanente aanwe
zigheid van een harmonica als een
soort blazerssectie opvalt. Magie
Dick, die met een handelsreizigers
koffer vol harmonica's op het podium
stond, nam die voor zijn rekening.
Verder bestaat de band uit Seth Just-
man op toetsen. Daniel Klein op bas.
drummer Stephen Bladd en J. Geils
op sologitaar. De centrale figuur van
deze vol verve en vaart spelende
groep was zanger Peter Wolfe, die
katachtig en elastisch de aandacht
gevangen hield.
Het eerste gedeelte werd vooral ge
vuld met nummers van de laatste
elpee „Rescue" waarvan ..Just can't
stop me". „Sanctuary" en „Wild
man" zeer overtuigend werden ge
bracht. „Teresa" was het enige bal-
lad-achtige nummer, dat gevolgd
werd door een prachtige selectie uit
do overige negen albums. „Musta get
lost" van Nightmares, „Whammer
jammer" met een bloedstollende har
monicasolo van „The morning after"
en ..It ain't nothing but a housepar
ty" van Bloodshot.
t4.
De zaal was tot een kookpunt ge
bracht en er moesten vier toegiften
volgen eer die enigszins tot bedaren
was gebracht. „Love-it is", „Pack fair
and square" en „Raise your hands"
van de eerste elpees toonden aan dat
de muziek van J Geils-band tijdloos
is. Daarbij komt het grote vakman
schap van alle bandleden en de perso
nality Peter Wolfe, die als weinigen zo
intens een zaal weet te bespelen. Sa
men met een pompende piano, een
snerpende harmonica en bijtend gi
taarspel zorgde hij voor een zeldzaam
evenement. Haal uw schade in bij de
life-uitzending in het KRO-radiopro-
gramma Rock Temple, dat binnen
kort op woensdagavond wordt uitge
zonden.
Het geslacht De Grano, geschiedenis
van een oud-adelijk geslacht aan het
begin van de twintigste eeuw door G.
Achen. Uitg. Zuidhol. Uitgeverij, Am
sterdam. 404 btz 28.50.
Kosto heeft zijn mening verti
omdat hij „de laatste jarei^i
waarde is gaan hechten aan he£
ment dat het wegvallen van de
de druk op het bestel om zf>
commercieel te benutten zotj<
toenemen". Kosto ziet in meer|fc
voor reclameboodschappen e^e
gelijkheid om het gevaar val
merciële televislesatellleten, e<
waar Luxemburg mee speelt, tl'
gaan. „Door meer reclame in l
stel toe te laten kan onze conjn
tiepositie tegenover Luxembu^
ker worden," aldus Kosto.
Het PvdA-Kamerlid stelde al|
waarde hierbij dat de winst
reclame en bijverkoopartikel^
goede moeten komen aan de ol
dat reclameboodschappen vaf.
ren zouden moeten worden get)
leerd door een nieuwe reclamed
dat de reclame beperkt moet
tot zes a zeven minuten per ze^,
De reclameboodschappen
slechts op één televisie- en mav
twee radiozenders mogen wordr.
gezonden. Daarbij zou nog
moeten worden of de STEï
huidige opzet een functie zou
blijven vervullen, aldus Kost
Meer reclame zou volgens Kos
betekenen dat de omroepbf
niet omhoog behoeft te ga»»,
winst uit meer reclame zou een
sing kunnen zijn voor de fin:
problemen van de regionale 1
pen. Kosto is overigens eenj
stander van regionale omi
Kosto is overigens een tegens1
van regionale reclame. U
e
Evenals mevrouw Van So^
Downer van de WD vindt Kot
er omroepverkiezingen zouder
ten komen. Kosto is van menl
omroepverkiezingen veel zu)1
zijn dan het huidige systeem e:
denwerving, waarbij men ar
tisch lid wordt van een omrt
men een abonnement op eet
neemt.
Op het symposium van de
werd ook besloten een studiecf
sie op te richten. De commissi
de opdracht gekregen binnen
half jaar een ontwerp voor e^
komstige omroep uit te werkeif
zitter is oud-minister van CRM<
van Doorn. De VPRO hoopt nz
ontwërp een bijdrage te levet
een brede maatschappelijke 11
sie over de toekomst van het on
bestel. I<
ADVERTENTIE
■4
roestvrijstalen kast
elektronisch uurwerk
roestvrijstalen band
garantie: '/2 jaar
Met dit digitaal Quartz horloge
heeft u een bijdetijds vormgegeven
kleinood om de pols. Het geeft exact
uur, minuut, seconde en datum aaa
U kunt trouwens kiezen tussen
een robuust heren- of een elegant
dameshorloge.
Nieuwe spaarders die in de actie
periode een spaarrekening openen
(minimale inleg f 15,-) kunnen één
van deze fraaie polshorloges kopen
voor slechts f 25,-.
Bovendien ontvangen ze ook nog
f 7,50 spaarpremie (deze premie is
één maand niet opvraagbaar).
Dit unieke aanbod geldt t/m 31
mei. Dus wees er snel bij, want voor
de horloges geldt: zolang de voor
raad strekt
La op: Ha nieuwe systeem van dagelijkse
raileberekaiing bdekait raitevoordccl voor u.
f AU, K«l/ OPM'V M1EUWE qimFOZ.
I HOKtaqe kio< uber ik. eaact hobi^bl.
MIMVT&J MhJN ETUAJ TE LAAIT AS. J
