'Waarheid was echter twintig maal erger' SPECTRUM JAARBOEK'79 'Isolement door meer tv kijken' En dan nog. nva Reacties op Holocaust overwegend positief Nieuwe boekf nieuw in de boekhandel want zo'n jaarboek was er nog niet Symposium over omroep 'Bij FNV geen eenzijdige steun aan VARA' Kleurentelevisie produceert vaak slecht geluid KRO schrapt radio-programma over homofielen Encycliek in het Nederlands Voetbalinterland'' rechtstreeks via Nederland Prijzige prenter bij Paul BrandtJ WOENSDAG 25 APRIL 1979 KUNST/RADIO/TELEVISIE TROUW/KWARTET door Kees de Leeuw HILVERSUM ..Is er nog geen tussenstand," informeert een journalist van een populair ochtendblad alsof het om een songfestival of een sportevenement gaat. Hij wil kennelijk nu al hard cijfermateriaal hebben en wekt de indruk dat de rest hem nauwelijks interesseert. In de TROS-burelen wijst de klok half tien aan, het eerste uur Holocaust zit erop en het Journaal dient zich aan. Buitin hebben twintig politie-agen- ten met herdershonden het gebouw nog steeds hermetisch afgesloten Binnen zitten mensen van het hulp verleningsteam. een aantal TROS- medewerkers en een handjevol Jour nalisten. die in een speciale kamer de eerste aflevering van de serie kunnen bekijken in afwachting van de dingen die komen gaan De eerste opbellers hebben zich in middels gemeld en hun boodschap is overwegend negatief Ze willen niet opnieuw geconfronteerd worden met het oorlogsverleden en zien liever amusement op de buis De slogan „De TROS ts er voor u" ontgaat hen •eze avond ten ene male ..Geef mij naar Vader Abraham", aldus een nan die toch even in de war moet 'ijn. daar deze baardige volkszanger gewoonlijk optreedt voor de concur rerende zuil die naar de naam AVRO luistert Aandachtig In de kamer waar voor de mensen die daar behoefte aan hebben een kleu- renteevee is ingeschakeld en koffie wordt geschonken kondigt omroeper Hein van Nlevelt het vervolg van de uitzending aan. Je kunt niet zeggen, dat er even aandachtig wordt geke ken door alle aanwezigen. Dat kan duiden op desinteresse, maar het is niet onmogelijk dat er eerder is afge stemd op Belgié o' Duitsland In een ander complex wordt inmid dels alles ln gereedheid gebracht voor de radio-uitzending, die aansluit op de eerste aflevering van Holocaust Onder leiding van programmamaker Wlm Jansen zal een forum van des kundigen. aangevuld met Jongeren- vertegenwoordiger René Sanders in gaan op vragen van kijkers Uit de bestuurskamer van de TROS. waar het team van hulpverleners is gehuisvest, valt vooralsnog weinig te melden. Er komen wel wat telefoon tjes binnen met uiteenlopende reac ties. maar dat is ook alles Wie geïnte resseerd is ln een tussenstand, kan wel noteren dat het aantal opbellers de tachtig nadert. Dan om elf uur eindigt Holo caust deel I en zegt de omroeper iets over „pijnlijke beelden uit een pijn lijk verleden" en wijst erop dat men sen bij wie emoties zijn opgeroepen dit nummer (035-822222) kunnen bel len. waar „mensen zitten die graag bereid zijn u te woord te staan Ter inleiding wordt vervolgens op het scherm het forum gepresenteerd en kan er worden overgeschakeld naar Hilversum I voor een „verder napra ten" over het programma. Hoewel aanvankelijk als thema voor het fo rum het „Wlr haben es nicht gewusst" is gekozen, moet discussieleider Wim Jansen dit uitgangspunt al gauw la ten vallen, want de reacties stromen al binnen Indrukken Kort mogen de forumleden nog hun eerste indrukken van de film weerge ven. waarbij opvalt dat de meesten de eerste aflevering nogal gunstig be oordelen. René Sanders Joods op gevoed merkt op dat ze de film minder „soap opera-achtig vindt dan ze eerst had vermoedt." al voegt ze er onmiddellijk aan toe dat het „belang rijker is wat er achterzit en niet wat er uiterlijk te zien is. Rabbijn Abraham Soetendorp zegt benieuwd te zijn naar hoe het in de huiskamers is geweest en wordt wat dat betreft op zijn wenken bediend. Een mevrouw uit Den Haag (ik heb zelf een pedicure-salon» laat weten „al die ellende op radio en teevee" maar niets te vinden. „Ik heb de hele dag gewerkt, ben echt moe en verlang dan leuke uitzendingen en niet dit Toen ik er even naar keek, stond ik te trillen op m'n benen Dit hoeft voor mij niet van de TROS. die ik altijd als een fijne omroep beschouw." Zij staat model voor meer opbellers die een affaire als Holocaust zoveel jaar na de oorlog maar moeilijk te verteren vinden. Of zoals iemand het krachtig uitdrukt ..Ik ben in 1940 geboren, had er part noch deel aan. ik weet er niets van en wil er niets van weten ook." Achteraf blijkt dat vooral in het be gin van de avond deze telefoontjes binnenkwamen, maar dat naarmate de uitzending vorderde er steeds meer mensen opbelden die zich posi tief uitspraken, al worden er ook kri tische kanttekeningen bij geplaatst Niet zelden kun Je opmerkingen ho ren als ..selectieve verontwaardiging" en ..dit soort films werkt het anti semitisme juist in de hand" Homofielen Een mevrouw uit Limburg betreurt het dat het accent vooral op de joden wordt gelegd, maar ..over homofielen en daar hoor ik bij zie Ik niets. Dat valt me tegen, want voor deze minderheidsgroepering wordt in Ne derland nooit opgekomen, terwijl de homofielen in de kampen een roze driehoek moesten dragen Een journalist in een misplaatste po ging ook leuk te zijn. vraagt een colle ga: „Heb Jij vandaag ook je roze drie hokje opgedaan?" Rabbijn Soeten dorp benadert dit probleem serieuzer Hij zegt dat helaas moet worden vast gesteld dat er zes miljoen joden syste matisch zijn uitgeroeid. „Dat is een aanwijzing voor het geheel, waarbij ook zigeuners en homofielen op ver schrikkelijke wijze zijn gefolterd en uitgemoord. Er is weieens gezegd dat de behandeling van de joden een ba rometer is voor de sociale rechtvaar digheid en duidelijk is dat een derge lijke situatie nooit meer mag terug komen. Daar moeten we nu voor op komen waar ook ter wereld." Het TROS-radio forum dat gisteravond de tv-serie Holocaust begeleidde. Van links naar rechts Sonny Herman (pastoraal werker J.M.W.), Rabbijn Soetendorp, Drs H. Leliefeld (arts) A. J. v.d. Leeuw (RIOD), voorzitter Wim Jansen (TROS), Renee Sanders (ex-scholiere) en Ds. Aljeklamer (Radio Pastoraat) De arts Henk Leliefeld merkt op. dat een deel van de samenleving met schuldgevoelens zit. waarmee men moeilijk uit de voeten kan. Hij waar schuwt voor het effect van „het wa ren de Duitsers en niet wij" Daarop wijst ook een Amerikaan uit Nieuw koop. die niet begrijpt waarom Holo caust nu wordt uitgezonden. „Het be vordert gegarandeerd de haat tegen de Duitsers, terwijl we Juist in inter nationaal verband met hen moeten samenwerken Realiteit Ook de realiteit of beter geformu leerd het waarheidsgehalte wordt ter sprake gebracht Een mevrouw uti Zaandijk laat uit eigen ervaring we ten ik heb zelf in Auschwitz geze ten de film geloofwaardig te vin den. „Zo was het. maar heeft iemand van ons ooit kunnen beseffen dat dit realiteit was?" Een 29-jarige jongen uit Blaricum daarentegen zet er vraagtekens bij. „Mijn vader heeft vier jaar in Polen gezeten, maar ik vraag me af wat de historische waar de is van een dergelijke uitzending. Ik vind het erg commercieel opgezet En zo gaat het de hele avond door met reacties die enerzijds angst uit spreken in de trant van „waar zijn we toch mee bezig", maar ook van „deze film is een hele goeie boodschap, maar ik had niet verwacht dat het zo erg zou zijn", aldus een mevrouw die alleen thuis was en haast niet verder durfde te kijken. Na de uitzending wordt ver na mid dernacht in het TROS-gebouw nog wat nagepraat tussen hulpverleners en forumleden. De tendens over heerst dat het allemaal nogal is mee gevallen. maar er wordt ook gewaar schuwd voor optimisme. Er wordt ge wezen op de uitzendingen van zater dag en zondag, die schokkender zijn en vermoedelijk heftiger reacties zul len uitlokken. „Nu is er nauwelijks gescholden en ingehouden gerea geerd". zegt Willem Zuidema van de werkgroep hulpverlening Al met al blijft het moeilijk te voor spellen of zoals forumleider Wim Jan sen het verwoordde: „Het is een avon tuur waar we ingedoken zijn" Wat Holocaust nog allemaal in Nederland wel of niet teweeg zou kunnen bren gen. één ding staat nu al vast en dat is. aldus een bewogen kijker, dat „de waarheid twintig maal erger was" ADVERTENTIE Franciso Borja da CosU,. schreeuw van Maubere. Siri j] ren voor het volk vna Oost Uitg. In de Knipscheer Hfet 1979. j Sergio Macias. Ons zoekt d :t' Gedichten in de schaduw ie ballingschap. Uitg. In de Kni »s Haarlem. 1979. jj- De twee nieuwe en boeiende uia van uitgeverij In de Knipsc 0 Haarlem verschijnen in de Mjtk reeks. Eerstgenoemde bundel de hand van de zoon van i dorpshoofd die zijn opleidln aan een Jezuieten-college In 5 verbleef hij in Portugal waar z n tieke inzichten verdiept wer dens de Anjerrevolutie Zijn ten tekenen de roerige strijd k verd is tussen het eind van d< n gese overheersing (april 1974 icj invasie der Indonesiërs die hankelijkheid van Maubere. I van Oost-Timor, kwamen be a Als Fretilin-leider wordt Da C n 29-Jarige leeftijd vermoord <f Indonesiërs. Aan de gedicht een voorwoord en een ii vooraf j2 Het tweede bundeltje is van )r leens balling die sinds 1974 w werkt in de DDR De keuz< s" vertaling van de gedichten Hans van de Waarsenburg. Ee zt ling van Allende is de dicln[ ondanks de treurige geschiedt zijn volk getuigenis aflegt vn' hoop op een betere toekom!?11 zijn wil niet ten onder te gan zware wanhoop, van zijn v|p; schap met de achtergeblevei raden die op het slagveld d van de vrede zaaien. Dit allele i besef dat het van belang is 1 schaduw je glimlach niet v hoop en heimwee doen hier 1 Murk A. J. Popma. De onder e Zaandijk 1978. oi Popma (geb. 1940) publiceerd^e der dichtbundeltjes. Zijn vorj naakte bestaan» verscheen sl., bij Klaas Woudt te Zaandijk.' ste afdeling „verleden" bevaF' rijmende, scherpe familiepori>c in de tweede afdeling „defs stroom" is de dichter zelf voorjs werp van beschouwing Lief heid en psychische verkrarr1 kleuren de visie op benafl kringen. m Ton van Reen. Soms ben ik d Condor. Uitgeverij Corrie Maasbree 1978. r Veertien jaar geleden verschef Reens eerste bundel Vogels. E we bundel beslaat 28 blz. geqei goedleesbare herinneringen Lr oorlog; beschrijvingen van de f kring, van een klooster. HILVERSUM (ANP) Nieuwe ontwikkelingen en privé- voorzientngen om de vrije tijd te besteden zullen ln de toekomst het gedrag van de televisiekijkers zo beïnvloeden dat het daarmee gepaard gaande sociale isolement alleen nog maar verder zal toenemen. Deze voorspelling deed drs. A. van der Staay, directeur van het sociaal-cultureel planbureau op een in Hilversum door de VPRO gehouden symposium over de toekomst van het Nederlandse omroepbestel. Drs. Van der Staay dacht daarbij voornamelijk aan een voortschrijden de oppervlakkigheid, zoals het snel overschakelen van het ene kanaal naar het andere. De tendens naar meer vrijetijdscultuur zal volgens hem in de jaren tachtig doorzetten Daarbij zullen een levensbeschou welijke en confessionele instelling niet meer richtinggevend zijn voor het televisiekijken aldus Van der Staay Hij voorziet dat er dan een kleine anti-televtsie-eltte zal ont staan. die afknapt op een teveel ge lijkgericht aanbod Volgens de Britse technoloog dr B Townsend zal er in de toekomst een Speciaal vandaag nieuwe kijkcultuur ontstaan, waarbij men op elk willekeurig moment van de dag televisie kan bekijken. „Naar een keur van uitgezonden program ma's of naar Ingeblikte shows, die men huurt of zelf met video heeft opgenomen De televisie wordt een huishoudelijk apparaat, waarop men een beroep kan doen", aldus Towns end op het symposium Kijkidiotie Kenmerk brengt informatie over kerk en samenleving Ned. 2/19.25 Informatie uit de regio in Van Gewest tot Gewest. On derwerpen: varen met oud- tellschipprrs op het IJssel- meer. Friesland over sneeuw, zweefvliegen in Venlo en pas toor Pont uit Tungelroij zestig j,,r priester. N>d „lg 59 Een kleine verleiding. Tele visiefilm van Olga Madsen over een jong meisje en de be leving van haar puberteit. Een film met een extreem om te laten zien hoe de verhouding die voor veel mensen taboe is kan ontstaan. Ned. 120.00 Info brengt een interview met majoor lladdad over Liba non en de laatste ontwikkelin gen aldaar, een gesprek met de fractievoorzitters van de drie grote partijen in de Tweede Kamer over de aanvullingsno ta van Bestek 81 en een repor tage over de mogelijke inpol dering van Friese kwelders Ned. 2 21-55 Panaramiek gaat in op de situatie in Turkije, waar een politiek bankroet dreigt wan neer het land geen financiële hulp krijgt en een korte schets van de situatie in Oeganda. Ned. 122.50 De Londense hoogleraar dr. R. Hog- gart signaleerde een aantal tegenstel lingen in de ontwikkeling van onze kijkcultuur Een daarvan Is die van de kleinschalige massacommunicatie en de pressie van nationale en multi nationale groeperingen om de nieuwe toepassingen vanuit een centraal punt te beheersen. Een andere tegen stelling is volgens Hoggart de vraag of de nieuwe toepassingen en snufjes niet tot een soort kijkidiotie zullen leiden of dat deze overdaad onze kijk cultuur Juist weer tot redelijke pro porties zal gaan terugbrengen Het antwoord op deze vragen hangt vol gens hem uitefndelijk samen met de vraag voor welk maatschappelijk sys teem er tenslotte wordt gekozen Het VPRO-bestuur heeft een prijs vraag uitgeschreven, waarin ont werpen voor een gewijzigd of een totaal vernieuwd omroepbestel wor den gevraagd. De VPRO wil hiermee ideeën en discussie over de inrich ting van de omroep stimuleren. Vrij heid en verscheidenheid moeten daarbij zoveel mogelijk gewaar borgd zijn. De inzendingen worden door een jury beoordeeld. In de jury zit onder meer prof. dr. M. Brouwer, hoogle raar massacommunicatie aan de uni versiteit van Amsterdam, prof. dr. S. J. Doorman, hoogleraar in de weten schapsfilosofie te Delft. P. van Bue- ren en S. Plët, respectievelijk redac teur bij De Volkskrant eo NTR-Han- delsblad. De ontwerpen, die niet langer mogen zijn dan tienduizend woorden, moe ten voor januari volgend jaar in tweevoud gezonden worden naar Ju- ry-VPRO-prijsvraag. Soest dijker straatweg 8. 1213 XA Hilversum Vijf ontwerpen worden opgenomen in een speciale publikatie. Hieruit worden drie ontwerpen geselecteerd die worden bekroond. De prijzen be dragen tweeduizend gulden, vijftien honderd ea duizend gulden. Van onze soc.-econ. redactie 8ITTARD Voorzitter J. Schroër van de Vervoersfederatie NVV- NKV heeft zich gisteravond op een discusslebijeenkomt ln Sit- tard verweerd tegen de kritiek, dat er in de FNV een voorkeur zou bestaan voor een politieke partij en voor eenzijdige steun aan de VARA. Voorzitter Schroër herin nerde eraan, dat het NVV bijna 750.000 leden heeft en de VARA op de eerste plaats en bij de leden van het NKV de KRO De TROS. die aldus Schroër zoveel „anti- vakbeweging" in haar program ma's doet. is een goede tweede. Volgens Schroër maakt de FNV zich zorgen over de stilstand en achteruitgang van de maatschap- pij-betrokken groepen Daartoe rekende hij ook de NCRV en de VPRO Onderzoek onder leden van de Vervoersbond NKV heeft uitgewe zen dat hun politieke keuze vari eert van CPN tot Boerenpartij In 1972 stemde al minder dan de helft op de KVP Volgens Schroër voert de FNV geen politieke koers „De vroegere banden tussen NVV J. Schroër en PvdA bestaan nog net zo min als die tussen NKV en KVP. Het is begrijpelijk dat werknemers bij voorkeur lid zijn van en stemmen op partijen die open staan voor werknemersbelangen." In de vervoersbonden NVV en NKV is nu ook de discussie begon nen over de vraag, of de federatie moet uitlopen op een fusie. De congressen van de beide bonden zullen dit najaar op basis van een bestuursnota. een principebesluit erover moeten nemen AMSTERDAM (ANP) Het geluid van de meeste kleurentelevisies is matig tot slecht. De meest verkochte merken verschillen sterk in energie verbruik. Mensen die veel televisie kijken doen er daarom goed aan een toestel te kopen dat weinig stroom verbruikt. Tot deze slotsom komt de stichting vergelijkend warenonder zoek na een test van zeventien kleu rentelevisies. Zonder dat de prestaties sterk ver schillen lopen de prijzen van de toe stellen uiteen van 1400 tot 2500 gul den. Voor de meeste televisies is te genwoordig afstandbediening lever baar. Deze kost gemiddeld tweehon derd gulden. Veel televisies zijn voorzien van tech nische snufjes, zoals automatische af stemming en „stand by" Bij het laat ste staat het toestel op een zacht pitje en is een druk op de afstandbedie- ningstoest genoeg om het toestel aan te zetten. Bij „stand by" verbruikt het toestel echter wel stroom zonder dat er een beeld is. De stichting advi seert deze voorziening daarom selec tief te gebruiken. „De heiligen met de krakeling", een programma met verhalen en frag menten uit het werk van Belcampo wordt tot en met aanstaande zater dag in de Brakke Grond in Amster dam door toneelgroep De Appel op gevoerd Spelers zijn Aus Greidanus. Henk Votel en Peter van der Linden die werden geroemd om de fantasie volle clowneske manier waarop zij de sprookjesachtige teksten uitbeelden. In het Stedelijk Museum in Am sterdam is tot en met 4 juni werk te zien van de fotograaf Michael Sculz Kreyzanowski. Aarde, lucht en water 'zijn de voornaamste elementen in zijn werk, dat gekenmerkt wordt door „analytische waarneming". De foto's dateren uit de periode van 1975 tot heden. Op de Technische Hogeschool Eindhoven is van 1 tot 21 mei een tentoonstelling te zien van werk van de Amerikaanse vormgever Charles Eames. die vorig jaar is overleden. Eames wordt beschouwd als de meest invloedrijke vorna van deze eeuw Ook maakte hik als architect. Zo ontwierp hij ge het eerste huis uis geprefabr fabriekselementen. De tentt ling is samengesteld door de F siteit van Califomië en is na ld ven nog te zien in het Bonnef museum in Maastricht. De Nederlandse Film en Tl'' Academie (NFTVA) staat cenjn een tentoonstelling die van 30 t/m 10 juni in het Amsterdari dor Museum wordt gehoudei dag tussen 13.00 en 17.00 uur er eindexamenfilms vertoond <t donderdag wisselen. Er is een (jj tiefilm waarin wordt uitgele|z een film ontstaat Op video views met oud-leerlingen die P sie geven op de academie. Eïl aparte ruimte ingericht waarir zoeker zich kan informeren NFTVA en de Nederlandse reld. ht ADVERTENTIE Zeker is Zeker is, dat assurantiekantoren, die lid zijn van de NVA u een nieuwe kijk op zekerheid geven! Eerst analyseren zij uw persoonlijke en zakelijke risico's. Dan geven zij aan welke risico's kunnen worden voorkomen en welke kunnen worden beperkt. Uit de inventarisatie van bestaande voorzieningen en regelingen die u kunt treilen, volgt tenslotte een verantwoord verzekeringsplan. Zo'n nieuwe kijk op zekerheid vereist vak kennis, ruime ervaring en een onafhankelijke opstelling. Die voorwaarden kan de NVA- assurantieadviseur u garanderen. Hij geeft u 'zicht' op uw zaken. Hij let op uw zekerheid en op uw rechten als u onverhoopt een beroep op de polis moet doen. Het enige waar op hoeft te letten is, of uw adviseur lid is van de NVA. U herkent hem aan hetNVA-vignet. een nieuwe kijk op zekerheid... De NVA is een organisatie van makelaars in assurantiën en andere onafhankelijke assurantie-tussenpersonen Secretariaat Utrechtscwcg 135. Amersfoon HILVERSUM (ANP) De program mamakers Anke Wartenbergh en Ben Wamelink van de KRO-radio zijn kwaad omdat hun programma „De letter M" over een homofiel echtpaar gisteren niet is uitgezonden Op het laatste moment besloot radio-direc teur Ben Brans in overleg met de chef informatie. Harrie Rodenburg, het programma niet uit te zenden omdat de programmamakers zich niet aan de afspraak hadden gehouden het eerst aan Rodenburg voor te leggen. Die had destijds zijn toestemming voor het maken an het programma gegeven onder voorwaarde dat hij voor de uitzending het eerst zou be- uisteren Maar omdat Rodenburg met vakantie is besloten Warten bergh en Wamelink de aflevering toch maar uit te zenden Ben Brans, die op de hoogte was van de afspraak, greep toen in. Inplaats van „De letter M" is nu gistermorgen een grammo- foonplatenprogramma uitgezonden. De mogelijkheid is niet uitgesloten dat het programma over het homofie le echtpaar later nog eens door de KRO-radio zal worden geprogram meerd. AMERSFOORT <ANPi Versche nen is een speciaal nummer van „Ar chief van de kerken" met de Neder landse vertaling van de encycliek „Redemptor Hominis" van paus Jo hannes Paulus II De vraag naar de encycliek is bijzonder groot en de eerste oplage van dit speciale num mer wordt door „De Horstlnk' te Amersfoort (postbus 400i die het veertiendaags verschijnende docu mentatieblad „Archief van de ker ken" uitgeeft, uitzonderlijk genoemd IIT HILVERSUM (ANP) De volgende week woensdag de wedstrijd Polen-Nederland voorronde van het Europees oenschap voor landenteamsj streeks via de televisie uitzen( reportage vanuit Katowice bej 17.10 uur op Nederland 2 Ini reportage uitloopt en het jd voor doven en slechthorender derland 2 om 18.00 uur in komt. zal vanaf 17.55 uur de ding ook via Nederland I te zi Op deze televisiezender wordt tweede helft vertoond Comm is Kees Jansma. Eerder weri kend dat de wedstrijd ook vii sum I valt te volgen. Van onze kunstredactie AMSTERDAM Een serie I van de Japanse kunstenaar Hil heeft een recordbedrag vank gulden opgebracht bij een vef van het Amsterdamse veill Paul Brandt. Op de prenten! getal, staan evenveel verscl| stukjes afgebeeld van de een weg langs de Japanse tussen Edo en Kyoto. De Tokaido-serie is een van d(f ste en meest beroemde prent* van Hiroshige In totaal maak# acht Op de veiling, die dof buitenlandse belangstellende! bezocht, werden in totaal 236 j geveild Uitschieters waren een pret Utamaro met een mythol! voorstelling (3600 gulden), ee! van Hiroshige. voorstellentf sneeuwlandschap met rivieflj gulden), een prent van Utamjf liefdespaar (1400 gulden) en I vierlandschap van Hiroshigf 1300 gulden De andere prijzé eerden van 300 tot 1000 gulda

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 4