atsan-export stijgt dank
zij automatisering in Japan
Radio- en televisieprogramma's
lE
een kans op assemblage in Europa
Nogmaals: de „fiscale fictie"
>E~
ren puzzelen
HET WEER door Hans de Jong
Weerrapporten
Sint-Elmusvuur
SDAG 24 APRIL 1979
TROUW/XWARTET PS 17 - RH 19
Iet merk Dasun is in de
erste drie matnden van dit
iar nummer ;én van de in
derland wrkochte Ja
panse auto's ;eworden. Van
I65 tot en net vorig jaar
Toyota telkens het
:est verkcchte merk uit
Maa' met tweedui-
nd auto's verschil kwam
«tsun tot «n met maart op
wagers of 4,3 procent
i de totile autoverkoop,
ruim ÏÏ5.000 bedragen
(eft.
jtsun is let merk van Nis-
in. in grootte de tweede
utofabrikant van Japan na
oyota. Deze beide verschil-
n qua omvang niet veel: ze
ertegenvoordigen elk bij-
a eenderde van de Japanse
itoproduktie. In Amerika
Toycta het meestver-
>chte merk; in Europa
tsun. Datsun heeft ech-
vorig jaar een offensief
nieuwe modellen inge-
waarmee Toyota in Ne
land werd overvleugeld.
|et jongste model, de nieu-
e Datsun Cherry met voor-
lelaandrijving. wordt ge
duwd in de fabriek, die qua
.tervlak de grootste ter
fereld is: te Tochigi, hon-
ird kilometer benoorden
pkio. Hier zijn dit jaar
rr het eerst „minirobots"
gebruik genomen. Deze
>|n door Nissan en Kawasa-
j ontwikkeld uit het grote-
twee maal zo dure ont-
;prp van de Amerikaanse
jiimate-robot, die in heel 's
^relds auto-industrie ge-
Iruikt wordt voor punt
ten.
vorig jaar uitgebrachte
itsun Sunny, een juist
groter model met ach-
jl^wielaandrijving, wordt
fmaakt in de fabriek te
Ima, die de hoogste pro-
iktiecapaciteit van Nis-
-jJ^n's fabrieken heeft. Te
,ima, veertig kilometer ten
tsten van Tokio, worden
ik voor het eerst robots
■bruikt voor het spuiten in
lakkerij. Dit is een door
mtsubishi ontwikkeld sys-
em. waarvan Nissan de
vè vo
xitsu
"■en
Silvia, dat wij vorige week
aankondigden, wordt even
eens in Zama gemaakt. Het
is een fabriek, die jaarlijks
550.000 auto's bouwt met
slechts 6.500 mensen De
carrosseriemontage is er zo
ver geautomatiseerd, dat er
nu vier man het werk aan
kunnen, dat in het verleden
door honderd mensen werd
gedaan. Men ziet hier bijna
geen mensen meer: karret
jes op een rail voeren de
carrosserieplaten aan vol
gens een per computer be
disseld ritme, automaten
nemen de platen er af en
brengen ze op de band.
waarlangs robots het las
werk verrichten.
Een rekensom leert, dat in
Zama per man 84,6 auto's
per jaar worden gemaakt.
In de Europese industrie
komt dat cijfer uit tussen de
tien en twintig; voor Japan
is veertig a vijftig normaal.
In Engeland komt d$ auto
industrie door een gebrek
aan automatiseriné niet
verder dan vijf of zes auto's
per man per jaar.
Mekka voor
Peking
De Nissin-fabriek te Zama
is het Mtkka van de moder
ne ailomobielffibricage.
Meer automatiseren dan
daar in óe carrosseriemon
tage gebaart is niet moge
lijk.
Het voorb?eld is zelfs over
tuigend gbleken voor de
regering tan China een
land met toch bepaald geen
gebrek aan mensen van
waar vorig Jaar oktober een
delegatie naar Zama kwam
In het hoofdgebouw van de
fabriek hangt, direct naast
de voordeur, nu ingelijst de
handtekening van Deng
Xiao Ping
De Chinese partijleider
heeft Nissan gevraagd zijn
land te helpen met het op
gang brengen van een mo
derne auto-industrie. Hon
derdvijftigduizend auto's
per jaar zou Deng eerst wil
len bouwen, voornamelijk
om die te exporteren naar
andere Aziatische landen.
Maar de Japanse autofabri
kanten, die daar een belang
rijk deel van hun produktle
afzetten, houden de boot
nog af. Nissan is wel in ge
sprek met Peking, maar
voelt er meer voor auto's te
exporteren, dan de kennis
over te dragen hoe die au
to's zo goed en voordelig
mogelijk gemaakt kunnen
worden.
„Het zou natuurlijk nog een
hele tijd duren eer China in
kwaliteit en prijs internatio
naal kan concurreren. Maar
we maken ons zorgen dat ze
daarmee niet zouden wach
ten tot hun thuismarkt
voorzien is", verklaart Ma-
sataka Okuma. Nissan's vi
ce-president. die alle export
leidt.
Juist door de enorme auto
matisering in de fabrieken
van dit concern, zou Nissan
eigenlijk de laatste moeten
zijn om zich zorgen te ma
ken over concurrentie uit
minder ontwikkelde landen
Maar Japan voelt zich ge
noodzaakt tot topprestaties
in de auto-industrie en an
dere technische industrie
takken „om geld te verkrij
gen, waarmee we onze
grondstoffen en voedings-
produkten kunnen kopen",
aldus de heer Okuma
Dat verklaart mede de te
rughoudendheid om in
Amerika of Europa assem
blagefabrieken te bouwen.
Nissan bouwt in twintig lan
den buiten Japan auto's,
omdat de import daar aan
restricties onderhevig is. In
Europa behoren Ierland en
Portugal tot die landen.
Maar voor een assemblage
fabriek. die werkelijk tegen
concurrerende prijzen kan
produceren is een Jaartotaal
van een kwart miljoen au
to's nodig. „Dat vraagt hoge
investeringen en vormt een
groot risico", zegt de heer
Okuma. Daaraan voegt hij
toe:
„Wij hebben in Japan sinds
de oliecrisis niet meer zo'n
sterke economische groei
als voorheen. Ook onze ei
gen groei bij Nissan is afge
vlakt. Door onze automati
sering zijn wij niet in staat
de werkgelegenheid nog
verder op te voeren. Een
buitenlandse assemblagefa
briek zou ons in Japan voor
een arbeidsplaatsenpro
bleem stellen. Daarom zie ik
er niets in. Althans, dit jaar
is zo'n beslissing in elk ge
val niet te verwachten."
Steeds weer hebben geruch
ten over Nissan-fabrieken in
Amerika en Europa de kop
opgestoken; steeds opnieuw
zijn ze ontkend. Toch wordt
de produktie van de fabriek
te Tochigi nu ineens uitge
breid. omdat het als zuinig
bekend staande model
Cherry zowel in Amerika als
Europa meer aanslaat dan
Nissan verwachtte. „We
hebben nog wat ruimte in
onze capaciteit en we kun
nen ook mensen in Tochigi
aantrekken, waardoor we er
dertig procent meer auto's
zullen bouwen", licht de
heer Okuma toe
Problemen met de energie
voorziening acht hij niet on
overkomelijk: „Voorlopig
zullen auto's, net als vlieg
tuigen. vloeibare brandstof
fen uit olie nodig hebben.
Maar we werken niet alleen
aan zuiniger motoren en la
gere gewichten; onze inge
nieurs zijn ook bezig met
andere motoren dan die op
olieprodukten. Toen Deng
Xiao Ping onze fabrieken
bezocht, heeft hij rondritten
gemaakt in een elektrische
auto, die we als prototype
ontwikkeld hebben
Overigens is ook Nissan de
enige fabrikant in Japan,
die dieselauto's bouwt.
Maar die vindt het concern
nog niet modern genoeg om
ze al te exporteren.
j
m t
MET JOUW MACHT OVEft
VROUWEN NÖ6 &ANG VAN
JE EIGEN GA OF
Rj ytf' ,t"iv,
SR!)P 'T OOK
"EO 'T «UK
MA*4 TCLKSNS
U-riff-M f|E f,"
FERD'NAND
t<
imeur kreeg.
Enkele belastingconsulen
ten reageeden op-ons arti
kel „Fiscile fictie maakt
auto van de zaak onaan
trekkelijk" van 6 maart j.l.
Wij concluieerden toen dat
een „privéauto al met al
vaak wel :o voordelig is".
Dit is niet iltijd het geval en
het hangt natuurlijk sterk
van de on;ostenvergoeding
van zo'n pivé-auto af.
- ït nieuwe model Datsun De reactie komen er in het
kort op neer, dat men met
een auto-van-de-zaak in
komstenbelasting en soms
extra premie AOW/AWW
betaalt, verminderd met
een voordeliger „reiskosten
forfait" voor woon-werkver-
keer. Met een bij telling van
4.000,- „fictie" voor een
auto van 20.000,- is men in
de „schijf" van 50 klaar
voor hoogstens tweedui
zend gulden inkomstenbe
lasting. Dat is ongeveer
evenveel als verzekering en
motorrijtuigenbelasting bij
een privé-auto, waarvoor
men dan privé nog afschrij
ving, onderhoud en repara
tie zou moeten bekostigen.
De kwestie is nu maar, in
hoeverre men tegenover die
kosten bij een privé-auto
vergoeding voor zakelijke
ritten ontvangt. Is die ver
goeding ruim, dan kan men
door zuinigheid (met no-
claim-korting, tweedehands
kopen en goed verkopen,
doe-het-zelven) privé soms
bijna gratis rijden. Maar
rijdt men niet erg veel voor
de zaak en is de vergoeding
matig, dan zal de auto-van-
de-zaak uiteraard voordeli
ger zijn. Dat hebben wij niet
ontkend, maar blijkbaar on
voldoende tot uitdrukking
gebracht.
Het is en blijft een kwestie
om van geval tot geval te
bezien.
B1E-J
IJUILLETON
GEEN KINDERSPEL door Sara Woods
5
s keek verschrikt. „Hij kan fami-
van de oude Neale geweest
st, en wat is er bekend over de
Neale?"
in hij stierf was hij zeventig,
t in Arkenshaw gewoond tijdens
schooltijd, is daarna verdwe-
waarschijnlijk om ergens an-
zijn brood te verdienen, vermoed
even jaar geleden is hij terugge-
fcn."
ke bestaansmiddelen?"
nam geregeld zijn A.O.W. op
mm hij daarvoor in aanmerkii?
n. Maar hij had ook nog wt
weggestopt in de zak van en
|pak. Een bedrag van bijna vir-
pond."
k-Jn bankrekening?"
J dat wij hebben kunnen flt-
s Hn."
°9'kwam het dat hij in die nisen-
rviqoonde?"
1,(4* is hij gewoon ingetrokkei. en
iltdind heeft de moeite genmen
ruit te gooien. Gedureme de
j volgende jaren schijnt hj zich
mfortabel te hebben ingricht,
Dver dat kon. Je zult het elf wel
ik vermoed althans datje het
Men zien."
lurlijk wil ik dat. Het l' boven-
Üe plaats van de mlsdari. is het
klopt. Ik dacht, dat we
tn
6t we Tommy gespuken heb-
bm terug te keren ngu- de oude
je zei dat ze misscben familie
Ikaar waren?"
Mfred Neale had ee zuster die
aar jaar ouder wa.'dan hij. Ze
•de en ging weg ui'Arkenshaw.
eale dood is. weet demand wat
St haar gebeurd i. Die jongen
gar kleinzoon kumen zijn."
sril
-
ntaal w«orden invullen die be-
n:
ieklinkir. 2. kreet. 3. maalin-
j, 4. weide, 5. spottend lachen,
dadiglvid. 7. waterjuffer. 8.
ijs, 9. ipecerij, 10. geneesmid-
T t.klinler.
oor ste oplossing leest men verti-
f hetzelde als horizontaal 6.
vitri ing vorige puzzel:
!0|nk. 2? koerier. 1-4 terrein, 3-4
3-6 rotonde, 4-5 negotie. 5-6
„Ir dat geval was er geen reden voor
al iie geheimzinnigheid. Laat hem op
ee: school inschrijven, zie een soort
ri.Ksstudietoelage voor hem te krij-
gnallemaal zo simpel als wat. Ja,
tich?"
,.k weet het niet," zei Chris. Het
lionk een beetje geërgerd, alsof hij
:waad op zichzelf was dat hij niet
ïad voorzien in welke richting Mait-
lands vragen zouden gaan. „Ik vrees
dat ik dat zo maar heb aangenomen;
de politie trouwens ook, wat dat be
treft."
„Nou, ik vind het niet zo vanzelfspre
kend. Want, zoals ik zo juist al zei:
wat was dan de reden voor al die
geheimzinnigheid?"
„Neale was praktisch een kluizenaar
geworden."
„Had hij zoveel invloed op de jongen?
Een jongen die, zoals Je weet, weer
stand geboden heeft aan alle pogin
gen van de politie om hem aan het
praten te krijgen, om nog niet te
spreken van Je eigen pogingen."
„Ja, ik vermoed dat het toch wel raar
is," zei Chris peinzend. „Maar Neale
was lid en een zeer fanatiek lid,
voor zover we dat kunnen beoordelen
van een heel strenge sekte, de
Levellers."
„Ik wist niet dat die nog bestonden."
„Een paar, althans hier in het noor
den. Ze noen en zich zo, maar mis
schien zijn ze niet afkomstig van de
oorspronkelijke sekte."
„Juist."
„Wat ik wilde zeggen Tommy mag
dan misschien in staat zijn om weer
stand te bieden aan morele pressie
goed. we weten dat hij dat kan
n aar misschien is hij niet in staat om
weerstand te bieden aan fysiek ge
weld."
„Was Neale gewelddadig? Dat mag je
niet auton atisch aannemen, weet je.
ook al had hij de reputatie dat hij op
godsdienstig gebied zeer fanatiek
was
„Nee, natuurlijk niet. Ik zeg je alleen
maar wat de politie veronderstelt, en
wat zij naar voren zullen brengen als
motief."
„Aha, ja. Die zogenaamde inbraak
„Zuiver onder ons," zei Chris oprecht,
„je hebt geen poot om op te staan als
je voor het hof diezelfde houding aan
neemt. Tommy heeft door het hele
huis vingerafdrukken achterge
laten."
„Een beetje zorgeloos van hem. Ver
tel Tie nog eens iets over die in
braak."
„Dat staat allen aal in Je instructie."
„In een geval als dit geef ik de voor
keur aan het gesproken woord boven
het geschrevene." Bushey nam zijn
pijp uit zijn n ond, en Maitland draai-,
de Zich om en grinnikte naar hem.
„Zoals Je op het punt stond op te>
merken, geeft het mij de gelegenheid
on dwars te liggen," zei hij.
„Precies," zei Bushey, nog steeds
plechtig, en wijdde zich weer aan zijn
PiJP
„Het gebeurde in een van die grote
huizen aan de Brinkley Drive," zei
Conway, die zich niet liet afleiden.
„Robert Clayton, de bewoner, rappor
teerde een inbraak en de diefstal van
drie miniaturen Holbeins."
„Ik had niet gedacht dat ienand,
behalve dan een museum, dergelijke
dingen kon betalen."
„Ik denk wel dat ze heel waardevol
zijn," zei Chris vaag. „In elk geval
vonden ze de politie Tommy's
vingerafdrukken op de openslaande
deuren, waar hij kennelijk binnenge
drongen was. en nog op verschillende
andere plaatsen; en de miniaturen
waren verborgen onder zijn matras in
de nissen-hut."
„En wat zegt Tommy daarvan?"
„Helemaal niets. Of nee. om precies
te zijn, zegt hij: „Die heb ik nooit
weggenomen." Maar wat helpt dat.
gezien al die bewijzen?"
„Dus je gelooft hem niet?"
„Jij wel?"
Wordt vervolgd
Radio vandaag
HILVERSUM 1 (298 m en FM-kanalen).
AVRO: 00.30 (S) One o'clock jump. 2.02 (S)
AVRO's Service Station. 5.02 (S) Ochtend
blom. 7.03 AVRO's Radiojournaal. 7.10 (S)
AVRO: Muziek en verkeersinformatie
<8.03 Radiojournaal.) 8.54 Morgenwijding.
9.03 (S) Van Strauss tot Straus(S). 10.02 De
zandbakshow. 10.10 (S/M) Arbeidsvitami
nen. 11.02 Paradijsplem, hoorspelserie.
11.18 (S) Rondom twaalf. 12.30 Sportpano-
rama. 13.03 Radiojournaal. 13.20 (S) De
AVRO diligence. 13.50 (S) 'n Middagje
AVRO. 16.02 Hersengymnastiek. 16.30 De
zandbakshow (herh.). 16.40 Kat in de zak.
kinderprogramma. 17,02 (S) Promenade
Orkest. 18.11 Radiojournaal. 18.23 Toppers
van toen. 19.02 Per Saldo. 19.30 (S) Operet
te. 20.03 (S) Van Broadway tot Carré. 20.30
(S) Folk live. 21.02 (S) Ad lib. gevarieerd
programma. 21.45 (S) Frans op z'n Brusse.
22.02 (S) AVRO's Swing Time. NOS: 23.02-
24.00 Met het oog op morgen
HILVERSUM II (402 m en FM-kanalen).
KRO 7 00 Nieuws. 7.10 Ochtendgymnas
tiek 7 20 Het levende woord. 7.30 Nieuws
7.36 Echo (8.00-8.10 Nieuws.) 8.30 Nieuws
8.36 Amusementsmuziek. 8.50 Postbus 900.
9.00 Gymnastiek voor de vrouw. 9.10 Wa
terstanden. 9.15 Scheepspraat. 9.20 De let
ter M. 10.30 Ouder worden we allemaal.
11.00 Ik sta hier niet voor de banken te
praten. 11.30 Ratel. 12.16 Overheidsvoor
lichting: Uitzending voor de landbouw
12.26 Mededelingen voor land- en tuin-'
bouw. 12.30 Nieuws. 12.36 Echo Magazine
13.00 Nieuws. 13.11 Goal. 13.30 Lange vin
gers. NOS: 14.30 Open School. KRO: 15.15
Naderen om te horen. 15.35 Geen verboden
toegang. 16.30 Spreekuur. 17.24 Mededelin
gen. 17.30 Nieuws. 17.36 Echo. 18.10 Ver
kenning. 18.20 Humanistisch verbond: Ma
gazine. 18.50 (S) Amusementsmuziek. 19.00
Kerk in meervoud. 20.00 (S) Herman Stra-
tegier (2/slot). klankbeeldserie 21.15 Spek
takel. 22.20 Overweging. 22.30 Nieuws.
22.40 (S) Zin in muziek. 23.30 (S) Muziek op
het spel (29). 23.55-24.00 Nieuws
HILVERSUM III (444 m en FM-kanalen).
VARA (Van 7.00-18.00 Actualiteiten via
Dingen van de Dag). 7.02 (S) Gesodemeur-
ders. 8.30 (S) Holland ze zeggen. 10.30 (S)
Typisch Jansen 11.30 (S) VARA's zoek
plaatje. 13.30 (S) Live pop, 14.30 (S) Studio
2. 15.30 (S) Popkrant. 16 30 (S) Beton P P
18.03 De PPR. NOS 1H 13 (S) De Avond-
spits met de Nationale Hitparade. VARA
19.02 (S) Popdonder 21.02 (S) Nashville
22.02 (S)and all that jazz. 23.02-24 00 (S)
Elpee tuin.
HILVERSUM IV (FM-kanalen). TROS
7 00 Nieuws 7 02 (S) Capriccio 9 00
Nieuws. 9 02 (S) Er staat een orgel in Mid
delburg. 9.30 (S) Van heinde en verre. 10.00
(S)Opus tien tot twaalf 12.00 Nieuws 12.02
(S) Specialiteiten a la carte, klassieke ver
zoeken. 13.00 (S) De meest verkochte klas.
sieke tien. 13 30 (S) Koren - Korpsen. 14 00
Nieuws. 14 02 (S) Om het boek 1430 (Ga
Guitariteiten. 15.00 (S) Belcantonum
(17.00).
TV vandaag
NEOERLANDI
10.00 NOS/NOT: Schooltelevisie
14.30 NOS/NOT: Schooltelevisie
18.00 NOS: Nieuws voor doven en
slechthorenden
18.30 Sesamstraat
18.45 Paspoort voor Joegoslaven en Italianen
18.55 Journaal
18.59 EO: De club uit de acntenum. tv-serie
19.10 EO-Kinderkrant
19.35 Avontuur in Alaska, natuurfilm
20.40 Zomaar een vrouw
20.50 Ti|dsem
21.24 Tenslotte
21.37 NOS: Journaal
21.55 NOS: Oen Haag vandaag
22.10 Pabeltieskrant voor de groten
22.20 58 Miljoen Nederlanders en hun kerken
23.15 NOS: Journaal
NEDERLAND II
13.00 en 18.00 NOS: Nieuws voor doven en
slechthorenden
18.25 TELEAC: Internationaal handelen, les 6
18.55 NOS: Journaal
18.59 VARA: J J de Bom v/h De kindervriend
19.25 Koning Klant
20.00 NOS: Journaal
20.27 VARA: Edward en Mrs Simpson tv-sene
21.17 Haak in met Mary
22.10 VARA Visie
23.05 NOS: Journaal
23.10 VARA: Samenvatting van bekerwedstrijd
PSV-FC Twenie
DUITSLAND I 11.00 Journaal en Actuali
teiten. 11.25 Filmreportage. 12.10 Lichte
muziek. 12.55 Einde Schule für Abenteur,
tv-film. 13.25 Umschau. 13.55 Persover
zicht. 14.00-14.10 Journaal. 17 10 Journaal.
17.15 Reportage. 18.00 Die Herren Jungen,
speelfilm voor kinderen. 18.50-19.00 Jour
naal.
(Regionaal programma NDR: 10.30-11.00
Kleuterprogramma. 19.00 Richelieu, tv-sc-
ne. 19.30 Actualiteiten. 19.45 Kleuterpro
gramma. 19.55 Richelieu, tv-scrie 20.25 Re
gionaal magazine. 20.59 Programmaover-
zicht. WDR: 9.05 t/m 12.55 Schooltelevisie.
(10.30 Kleuterprogramma.) 19.00 Heidi, tv-
serie. 19.30 Licht muziekprogramma 19.45
Filmreportage. 20.15 Actualiteitenmagazi-
ne. 20.45 Genius loei, tv-serie.)
21.00 Journaal. 21.15 Liedjesprogramma
22.00 Reportage. 22.45 Kaz ét Co., tv-serie
23.30 Actualiteiten. 24.00 Eurovisie Wk
ijshockey. 0.45-0.50 Journaal
DUITSLAND II 17.00 Informatieve serie
17.30 Programma voor ouderen 18 00
Journaal. 18.10 Serie over kinderen 18 40
Actualiteiten en muziek. 19.20 Tekenfilm
1945 Tekenfilm. 20.00 JournaaJ. 20.30
Amusementsprogramma. 22.00 Actualitei
ten. 22.20 Reportage. 23.00 Hilfe. der Dok
tor ertrinkt (Help! de dokter verzuipt),
-peelfilm. Aansl. Informatief programma
0 35 Journaal.
NDR lil 8.50 Gymnastiek 9 05 Urn 13.35
Schooltelevisie. 17.30 t/m 18.30 Schooltele
visie. 19.00 Kleuterprogramma. 19 30 Do
cumentaire serie 20.15 Informatieve serie
20.30 Informatief serie. 21.00 Journaal
21.15 Tv-cursus dansen. 21.30 Informatief
programma 22.00 Filmreportage
22.45-23.45 (zw) Der Rabe (The raven),
speelfilm.
WDR III 9 05 t/m 12.55 Schooltelevisie
(10.30 Kleuterprogramma) 18.00 t/m 18.30
Schooltelevisie. 19.00 Kleuterprogramma.
19.30 Tv-cursus wiskunde. 20.00 Documen
taire. 20.45 Journal 3. 21.00 Journaal 2115
Schauplatz. 22.00 Actueel magazine 22.15
Contactenrubriek. 23.00 Informatief pro
gramma. 23.30 Informatief programma
0.15 Journaal
BELGIE (NEDERLANDS) NET I 14 00
16.00 en 17 00-17.30 Schooltelevisie. 18 00
Kinderprogramma 18 05 Kleuterprogram
ma 18.30 Open School. 19 00 Jeugdpro
gramma. 19 40 Morgen 19 45 Journaal.
20.15 Showprogramma 20 35 Wetenschap
pelijk magazine 21.25 Spelprogramma
21.55 Gastprogramma. 22 25-22.45 Jour
naal Wetstraat
BELGIE (Frans) 17.30 Kinderprogramma
18.00 Etranger, d'ou viens-tu'. tv-serie.
18.30 Spelprogramma 1845 Magazine
voor de vrouw. 19 15 Regionaal magazine
19.28 Weerbericht. 19.30 Journaal 19.55
Muziekprogramma. 20 55 Informatief pro
gramma 21.55 Journaal. 22.10-22.55 Infor
matieve serie.
Belofte maakt schuld. Ik had de heer
en mevrouw Wentink van de rubriek
„Uw probleem ook het onze" toege
zegd iets te schrijven over Sint-El-
musvuur. Nu april zo scheutig is met
regen en hagelbuien en plaatselijk
ook onweer, doet zich een schone
gelegenheid voor die belofte in te
lossen. In de vrije natuur is het op dit
ogenblik ook niet alles, bij de warme
kachel beter.
Het Sint-Elmusvuur is een langzame
en onschuldige uitstromlng van elek
triciteit. die gepaard gaat met vuur-
verschijnselen. Als de lucht sterk ge
laden is, kan het aan de uiteinde van
bliksemafleiders, gebouwen, schepen
en molenwieken schitteren. Dit in
drukmakende verschijnsel ontging
Seneca vele eeuwen terug al niet. Hij
schreef meer dan tweeduizend jaar
geleden, dat er bij hevige onweers
buien sterren werden gezien op de
zeilen van schepen. De zeelieden
meenden dat dan Castor en Pollux
hen tegen het dreigende gevaar be
schermden. Julius Caesar vertelde,
dat er een keer in februari een zware
wolk opkwam, door een steenregen
gevolgd en dat de punten der pieken
van het vijfde legioen nachtvlammen
uitstortten
Een paar waarnemingen uit eigen
land, in casu aanhalingen uit brieven
die ik in 1949 na een oproep in een
noordelijk dagblad ontving.
„Op een avond was het weer totaal
van streek. Buiig met veel wind Een
jonge dame met capuchon op liep op
een weg zonder enige beschutting. Op
een gegeven ogenblik was de gehele
rand van de „muts" die haar gezicht
omringde In een licht- of vuurkrans
veranderd. Het licht verdween even
plotseling als het gekomen was"
„Na een nachtelijke onweersbui in
1964 zag lk, dat de bovenste punt van
het zogenaamde uilebord, het recht
op staande plaatje, over een lengte
v£fn circa twintig centimeter licht uit
straalde."
..Ik ben molenaar bij een waterschap.
Ik heb het een keer meegemaakt, dat
de klep van mijn pet verlicht werd. In
Friesland noemen ze dat diggelfjür
(dlggels zijn scherven, fjür is vuur)
„Ik ben schipper geweest. In 1906 of
1910 werd het erg duister door een
zware regenbui. Ineens verscheen er
een heldere ster op de mast. Ik zei
tegen mijn maat: „Pas maar eens op,
nu komt er storm." De volgende
nacht kwam die: een 'kermiswagen'
raakte in de sloot."
„Als jongen van zestien jaar heb ik
het eens meegemaakt, dat in een dik
ke sneeuwbui de oogwimpers, de klep
van de pet en de fiets verlicht waren.
Mijn beroep is vogelaar
En dan een verhaal van mejuffrouw
G. de With in Nijeholtwolde. „Op 13
maart 1940 was ik naar een verjaars
visite geweest Op de terugweg trof ik
's avonds om elf uur een zware hagel
bui De zandweg zat vol met plassen
en opeens waren er allerlei grillige
lichtjes om mij heen, net als sterre
tjes. op mijn fiets en aan mijn mantel
De lichtjes dansten voor mijn ogen en
ik wist niet meer welke kant ik uit
moest Ik werd bang en heb geroepen
en gegild, maar het hielp niets. Er was
toch niemand op die eenzame weg. Ik
heb ter plaatse gewacht tot de bui
over was
„Na ongeveer vijf a zeshonderd meter
gefietst te hebben, kwam er plotse
ling een geweldige bliksemschicht
met slangachtige stralen naar bene
den, onmiddellijk gevolgd door een
knetterende donderslag. Plotseling
merkte ik, dat mijn hele fiets lichtge
vend was geworden. Omhoog kijkend
zag lk, dat alle koperen leidingen van
het electrisch net langs de weg licht
uitstraalden. Ik kwam hevig ontdaan
thuis."
Anuterd&m
n bui
Deelen
Eeldr
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
VllMlngen
7d Limburg
Aberdeen
Berlijn
Bordeaux
Brusrel
frankfort
zwaar bew
regenbui
/waar bew
Kopenhagen
Tenslotte een technisch regeltje uit na1
het boekje „Weer of geen wee?" Sint-
Elmusvuur ontstaat als het luchte-
lektrisch veld een waarde van enkele
tienduizenden Volts per meter be
reikt en de stroomsterkte per vier
kante centimeter aangroeit tot meer
dan 0.0001 Ampère. Meet dat maar
Locarno
Londen
Munchen
Nice
Oslo
Parijs
Bpllt
Stockholm
Wenen
Zurich
Casablanca
Tunis
/.waar bew
regen
regenbui
onbewolkt
zwaar bew
geherl bew
ranbut
regent
geheel b
HOOOWATBn, woensdag 3 aprtl.
VHsalngen 1 54-14 20. HartngvUeUlulzen
2 07-14 J0. Rotterdam 3 40-14 31. Schevenlngen
3 01-13 27. Umulden 3 30-1002. Den Helder 74»-
20.21. Harllngen 10 21-22 ïi. Delfïljl 12 13-0
