IER&PLANT De vijver: overleven na de vorst Weekendpnzzel m m m i bi m m m ipas Vechtlust beloond Zeer veel oplossingen ABABA AB SA B B m ba a ERDAG 21 APRIL 1979 TROUW/KWARTET23 door henk van halm de mooie dagen voor en üens pasen zijn we maar te zeer geneigd te verge- welke winter we achter (rug hebben. In de tuin is 1 niet veel meer van te ►rken. De bloei van de or jaarsplan ten is zo uit- mdig en de ene soort gt de andere zo snel op it de achterstand bij vo- jaar van meer dan een tand al bijna is inge- uiald. In mijn tuin is het eet van de langdurige iter alleen nog te zien i het dode stompje van passiebloem en aan de ie vuurdoorn, die nu ech- snel in frisgroen blad liet. Én aan de vijver. rdfvtjver na de strenge winter Is verhaal apart. Wat heeft de enlange afsluiting door Ijs en euw overleefd? In februari Tèeef ik al dat vljverbezitters ;ning moesten houden met een e sterfte aan waterdieren. De »uw op het ijs verminderde de ;uurassimllatle van de groene erplanten, waarbij zuurstof tornt. In de duisternis onder meeuw namen ze alleen zuur- op. zodat het water zuurstof- werd en er veel in de modder winterende dieren zouden ven. Ik voorspelde dat na het dooien van het ijs elke vijver stinken door de ontbindings-. lukten bij de afbraak door teriën die hun werk ook in een ■stofarme omgeving doen. En is dat uitgekomen! lens de vorst heb ik boven de erlelie een wakje opengehou- omdat bevriezing van de tlpunten voor deze waterplant tal is. Het water, dat je in dat te zien kreeg, beloofde weinig lis. Het zag grijswit en stonk r zwavelwaterstof, dezelfde als van rotte eieren. Op een dreef er een dood kikkertje in, bruine die had geprobeerd in rtjvermodder te overwinteren. freinigend 4 maart was de hele vijver rij. De deksel was van de beer- het water riekte nog erger i tijdens de vorst. Het troebele er bood geen dieper zicht dan ele centimeters. Hoe moest ooit weer goed komen? mag het zelfreinigend vermo- van het water niet onder- 6tten. De troebeling werd ver- taakt door microscopisch klei- ivezens. door bacteriën en een- Igen, die al hard aan het werk en het dode organische mate riaal (gestorven dieren en rottende plantenresten) om te zetten ln de mineralen waaruit het bestaat. Maar dat kon weken, zo niet maanden duren. Indachtig mijn eigen advies van februari bagger de ik de vijver uit. want in de modder zit de meeste verontreini ging: dood boomblad, resten van in de herfst afgestorven water planten, tijdens de vorst gestor ven dieren. Vijf emmers bagger verwijderde ik; niet het water, want als je dat doet, kun Je weer helemaal overnieuw beginnen, met leidingwater waarin stoffen die voor een aantal waterorganis men schadelijk zijn en waarin op ruimende microben ontbreken. In de modder vond ik de dode goudvissen, ettelijke dode stekel baarsjes, lege huisjes van de post hoornslak en een paar dode water- roofkevers. Het enige leven dat ik boven water haalde, waren water- pissebedden (ook afvaloprui- mers!) en wat slierten hoornblad waar nog wat groen aan zat. Waterbloei. Zes dagen na het baggeren was de troebeling al veel minder en nog een dag later was de bodem al flauw zichtbaar. De waterlelie bleek in uitstekende conditie met prachtig groen onderwaterblad. In plaats van taptemelkbleek was het water nu groen gekleurd door „waterbloei" van microscopische blauwwleren, die massaal gedijen op de vrijkomende voedingsstof fen en die overdag door de kool- zuurassimilatle zorgden voor veel zuurstof. Op 17 maart kwamen hele flarden modder bovendrijven. Ertussen zat moerasgas, een ontbindings- produkt. Aaneengekleefd rottend boomblad kwam mee, overtrok ken met een laagje afgestorven blauwwleren. Vooral op zonnige dagen kwamen er stukken mod derbodem boven, die uit het water werden geschept en tussen de moerasplanten gegooid, nadat de meegekomen winterknoppen van het kikkerbeet er zorgvuldig uit waren gepeuterd. Ondanks die modderflarden werd het water steeds helderder en kreeg Je steeds meer te zien van de onder waterwereld, waar geen dier zich bewoog. Op een dag zag ik een kikker op de bodem, weer een bruine en dood. Het was een wijf je, krankzinnig opgezwollen door de massa eitjes, die in haar li chaam tot ontbinding waren over gegaan. Eind maart was de vijver zo schoon als leidingwater, de bodem en de wanden donkergroen van kleur door gezonken blauwwieren. En nog steeds was er geen dier in te zien, want de waterpissebedden bleven in de modder. Pas op 1 De spinnende watertor, ook wel zilverbuik genoemd, omdat de lucht die hij onder water meeneemt tussen de haartjes aan zijn buik, onder water glanst als zilver. Een van de eerste dieren die zich na de dooi in de vijver meldden, was deze bruine kikker, stil zittend in het ondiepe water tussen ontspruiten de moerasvergeetmeniet en watennunt. april, toen nog steeds modder met dood blad omhoog kwam. was er ineens een bruine kikker, een wijf je dat heel rustig in het ondiepe water tussen ontspruitende moe rasvergeetmeniet eri groene sten geltjes van de watermunt zat. Dit was er dan een die op het land had overwinterd en wie weet van hoe ver teruggekeerd was naar het wa ter waarin ze drie Jaar geleden uit het ei kwam. We verwachtten nu elk moment het zachte knorren, dat voor het kwaken van de brui ne kikkermannetjes doorgaat, te zullen horen, maar het wijfje bleef alleen. Zij bleef de enige van de vijf, die vorig Jaar kwamen paren in de vijver. Ze wachtte tot 11 april en was toen plotseling verdwenen. Nieuwsgierig Die eerste april besloot ik „uit wetenschappelijke nieuwsgierig heid" voorlopig geen dieren in de vijver los te laten, maar af te wachten wat zich vanzelf zou mel den aan dieren die in de vijver de winter hadden overleefd of die op eigen kracht van elders zouden komen. Veel waterinsekten kun nen uitstekend vliegenl Natuurlijke kleine watertjes, die deze winter een groot deel van hun vroegere bevolking zijn kwijtge raakt, zullen ook zo opnieuw wor den gekoloniseerd. Tot die vroege re bevolking behoren de post hoorn- en diepslakken die op 2 april algen graasden van de oever kanten. De eerste dag zag ik er maar een paar. de huisjes van de posthorens dik onder de groene algen, maar al gauw kwamen er meer, de diepslakjes in tegenstel ling tot hun naam Juist het meest op de langzaam tot leven terugke rende oeverplanten in de ondiepe delen van de vijver. De grote egelskop stak al bladpuntjes bo ven de waterspiegel. Op 2 april zwom ook een geelgerande water- roofkever, een mannetje, te her kennen aan de gladde biljartgroe- ne dekschilden, vlak over de bo dem wellicht aan komen vlie gen en afkomstig uit ander water en waren de eerste salamanders gearriveerd, niet eens veel later dan vorig Jaar, toen ik de eerste op 29 maart noteerde. De tiende april liepen wateraard bei en slangewortel, die beide in de decimeters diepe ijslaag inge vroren hadden gezeten, uit alsof er helemaal geen strenge winter was geweest. De eerste donkergroene sprieten van de waterbies kwa men boven water en de scherpe zegge stond daar tussen, met zijn blauwgroene blad al vijfentwintig centimeter hoog. Op een dikke groene wortelstok van het water drieblad ontdekte ik kapslakjes (Acroloxus lacustris), diertjes van maar een paar milimeter lang, met doorschijnende huisjes die niet gewonden zijn zoals die van ande re slakken, maar de vorm hebben van een ovaal napje. Insekten Vlak voor Pasen noteerde ik nieu we waterinsekten, eerst een kleine waterroofkever, de piasduiker (Hydaticus trans versalis) met gol vende gele dwarsstrepen over de donkerbruine dekschilden, een dag later een spinnende watertor of zllverbulk, met zijn bijna vijf centimeter een van onze grootste waterkevers. En tenslotte vijverlo- pertjes, waterwantsen zo smal als wandelende takken, zwart van kleur, die hoog op de poten rap over de waterspiegel liepen op Zoek naar in de vijver gevallen insektjes, die ze konden uitzuigen. Al die waterinsekten zijn vliegend naar de vijver gekomen, behalve misschien de spinnende watertor, waarvan de afschuwwekkende lar ven vorig jaar in grote aantallen in de vijver leefden en zich in de loop van de zomer op het land ingroe ven om zich te verpoppen. Op dit moment komen de rood bruine grasbladen van de zwane bloem boven en heeft de waterle lie al een minuscule bloemknop. De vijver wordt best weer goed dit jaar, helemaal uit zichzelf. Ik zal u op de hoogte houden van de ont wikkelingen. Horizontaal. 1. looistof, 7. schilder- kwastje, 13. meisjesnaam, 14. dieren tuin, 16. departement in Frankrijk, 17. muzieknoot, 18. de dato (afk.). 20. modegek, 21. prochaln (afk.), 22. lid woord, 23. wijze. 26. snoekbaars. 28. geriefelijkheid, 30. wondvocht, 31. deel van de bijbel, 33. ambt van een notaris. 35. familielid, 38. deel van een boon38. schelk. element, 39. genie troepen! afk), 40. teken ln de dieren- rien41. toiletartikel, 42. nonsens, 43. bloelwljze. 44. hoofddeksel, 45. voeg woord. 46. eminent (afk.), 48. aanw - voornaamw. 50. reeds, 51. tot stand brengen, 55. oude lengtemaat, 56. peulvrucht, 57. genieting, 59. inke ping. 62. gering, 64. voorzetsel. 65. trustee (afk), 66. boom, 68. emeritus (afk.), 69 dona (afk.), 70. Ierland. 72. leger, 74. lusthof, 76. uitgestrekte n osvlakte. 77. korrelig kernges teente. Verticaal. 1. kwelling, 2. myth, figuur, 3. Nederlands Gezag, 4. daarna. 5. voorzetsel, 6. grond die bij een hoeve behoort, 7. kern, 8. boon9. klink dicht, 10. voorvoegsel, 11. einde, 12. plaats in Z.-H., 15. mak. 19. duivel, 21. aardappel. 24. Nederlands Genoot schap. 25. redelijk, 26. stilstaan, 27. titel (afk.), 29. vogel. 30. voedsel, 32. hijswerktuig, 34. roosvormig sieraad, 35 meisjesnaam, 37. huisdier 40. wiel. 44. vogel, 45. hoekbalkon, 47. kleur stof, 49 sierlijk. 51. plaats in N.H. 52. senior (afk.), 53. landbouwwerktuig. 54. een naam geven, 56. vreemde munt (afk.), 58. motorraces, 60. rivier in Italië. 61. vertragingstoestel. 63. denkbeeld, 66. spoedig, 67. zelfkant, 71. muzieknoot, 72. voertuig, 73. bij woord, 75. dat is (afk.). Oplossing vorige puzzel. Hor. 1. spatel, 6. mispel, 12. ader, 14. knel. 16. al. 18. en. 19. til. 21. in. 22. e.a. 23. psalter, 26. eskader. 29. para. 30. Men el. 32, rand, 33. er. 34. ad. 36. kar. 37. si, 38. de. 39. dreg, 41. meel. 43. do, 44. markies. 45. eg. 47. Pool. 49. Sara. 52. op. 54 nn. 55. ent. 57. me, 58. re, 59. eest, 61. Artls. 63. laan. 65. verwant. 67. embargo. 69. en, 70. er, 71. sar, 73. Rt„ 74. e.o., 75. grit. 77. mais. 79 kapala, 80. intern. Vert. 2. pa. 3. adelaar, 4. tent. 5. er, 7. ik, 8. snik, 9. penarie. 10. el, 11. kap per. 13. pi, 15. pardel, 17. Isar, 19. trek, 20. leer. 22. eend. 24. ar. 25. en 27. s.l.. 28. da, 31. markant, 35 demon. 37. sesan39. dop, 40. gal. 41 mes. 42. Lea, 46. toeven. 48. ontwerp, 50. rela tie. 51. genoot. 53. peen, 55 erts. 56. tie, 58. rage. 60. sr. 61. An. 62. Sm, 64. ar, 66. aria, 68. brat, 72. as, 75. ga. 76. Tl. 77. Mn. 78. Sr. Oplossing per briefkaart fm woens dag a s. zenden aan Trouw/Kwartet, Postbus 859, A'dam. Linksboven ver- nelden: Weekendpuzzel. De prijswinnaars zijn: de heer W van Dijk, Broeksestraat 48. Babyloniën- broek; mevrouw L van Drongelen- Smits. Lindelaan 12, Maasdam; Zus ter Theresilla, Bosdrift 96. Hilversum. Ter viering van de moeizaam verkregen vrede tussen Israël en Egypte zal in Israël een zegel van IL 10. Uitgegeven worden. Uit 86 ontwerpen van 20 kunstenaars is de zegel gekozen waarop de wes telijke muur van Jerusalem het hoofdonderwerp is. U weet wel licht dat de Joden in de voegen van die muur hun geschreven vurigste wensen op stukjes pa pier steken. De gekozen zegel toont zo'n voeg in de muur waar in een „vrede' -wens steekt. De dag van uitgifte is nog niet bekend. Het is in België 25 jaar geleden dat koning Boudewijn te Breen- donk (tussen Antwerpen en Brussel) het nationale monu ment voor de politieke gevange nen uit de laatste wereldoorlog heeft onthuld. Destijds kwam al een tweede reeks zegels uit om de zaak te financieren. De her denkingszegel van nu toont de kop van de verzetstrijder vol gens de originele tekening van de kunstenaar Idel Lanchelevici. Het Centraal Bureau voor de Statistiek in Oostenrijk werd 150 Jaar geleden onder keizer Franz I ingesteld. De naam „statistiek" zou in 1748 het eerst zijn ge bruikt door G. Achenwall tijdens een voordracht aan de universi teit van Göttingen (Duitsland). Men neemt overigens aan dat 3000 jaar voor Christus in Egyp te de eerste volkstelling (een sta tistische daad) werd gehouden. Op de herdenkingszegel een be- volkingspyramide en meetgerei uit de baroktijd. In Australië verscheen op 9 april een zevental zegels gewijd aan de nationale parken van het land; de zegels zijn als strips van vijf resp. twee zegels A 20 c uitge geven. Voor de verzamelaars van het onderwerp „theater" kwam in het Oost-Afrikaanse Kenya een interessante serie van vijf zegels in omloop, die gewijd zijn aan het nationale theater van dit land; behalve het gebouw en ma teriaal uit de bibliotheek zijn scènes van een drietal produk- ties op de zegels weergegeven. De derde serie van de nieuwe permanente zegels van Belize (vroeger Engels Honduras) ge wijd aan vogels, waarmee in 1977 werd begonnen, is deze week ver schenen. Op een souvenirvelletje en de zes zegels afbeeldingen van ook bij ons bekende vogels. Eveneens deze week kwamen in Singapore vier zegels ln omloop met afbeeldingen van Vanda Hy- brid-orchldeeën. En tot besluit emissies van Suri name en de Ned. Antillen De gebruikelijke Paasweldadig- heid-toeslagzegels van Suriname zijn op 11 april verschenen. Op de vijf zegels gestileerde afbeel dingen van verschillende kerken en religieuze voorwerpen. Prijs in Sur.crt 2.75. Ter gelegenheid van het Xlle inter-Amerikaans congres over mond- en klauw zeer en zoönosis ln Willemstad gaf de postadministratie van de Ned. Antillen drie zegels en een souvenir-velletje uit. Prijs voor elk 2.75 Ant.crt. Op de zegels dieren die door genoemde ziek ten getroffen kunnen worden. Nog nooit hebben we in het Ne derlands kampioenschap zoveel sensationele uitslagen gekend als dit jaar. Het meest opvallend is wel. dat ex-wereldkampioen Wiersma na het deb&cle in het Italiaanse Arco nog steeds zoekt naar de grote vorm, terwijl ook de andere internationale grootmees ter, Rob Clerc, zijn draai maarniet kan vinden. Ook ondergetekende heeft weieens wat beters laten zien. Vandaag in deze rubriek, hoe kan het anders, aandacht voor de uiterst ongelukkige nederlaag van Wiersma tegen De Boer. Wit: De Boer Zwart: Wiersma 1. 35-30 20-25 2. 40-35 15-20 3. 45-40 20-24 4. 33-29 24x33 5. 38x29 17-22 6. 39-33 22-28 7. 32x23 19x39 8. 44x33 16-21 9. 37-32 11-16 10. 43-39 6-11 11. 41-37 11-17. Het is al duide lijk dat de witspeler doelbewust voor een aanvallende speelwijze heeft gekozen. Wiersma accep teert dit graag, want hij heeft zijn hart verpand aan het omsingelen de speltype, zonder al te veel na denken. 12. 32-28 18-22 13. 37-32 13- 18 14. 47-41 9-13 15. 42-38 21-26 16. 41-37. Een direct gevolg van de door wit gekozen opbouw met 47- 41 enz. Een en ander brengt wel met zich mee, dat zwart een beter houvast krijgt op wits linker flank. 16... 1-6 17. 49-43 7-11 18. 50-45 10-15 19. 48-42. In het zich ontwikkelend speltype voelt wit het gemis van schijf 49 wel. Maar hij heeft daar tegenover gelukkig nog geen en kel vitaal veld bezet (23 of 24!) zodat hij altijd nog met 29-23 rede lijk spel kan verkrijgen. 19. 22-27 20. 31x22 18x27 21. 32x21 16x27 22. 37-32 11-16 23. 32x21 16x27 24. 42-37 6-11 25. 46-41 11-16 26. 37-32 2-7 27. 32x21 16x27 28. 41-37 brengt nu de dreiging 28- 22. 37-31 en 38-32 in de stand, zodat de zwartspeler een beslis sing moet gaan nemen. 28. 17-21. Ook het wat minder fraai ogende 17-22x21 zou hier mijns inziens kansen hebben ge geven. Maar wat Wiersma hier speelt is eveneens gezond. 29. 30-24! Inderdaad de sterkste zet, doordat de kleine combinaties naar o.a. veld 11 in de stand ge bracht worden als zwart zou willen voortzetten met 14-20 (28-22 24-29 37-31 38-32 met zeker remise voor wit.) Nu is remise iets wat Wiers ma meestal niet zo zint en ook deze keer wil hij tot het uiterste gaan om de winst eruit te halen. 29. 3-9 30. 29-23 14-20 31. 34-29! (zie diagram). Hier gaat het mis met Wiersma! 7- 11 van plan zijnde, zag hij opeens tot zijn gTote schrik, dat dan het vreselijke 38-32, 35-30, 37-31!, 23x3 jl.b Bjajm "g m m m met de naslag 3x6! zou zijn ge volgd. Zwart zou dan na 12-17 6x9 en 4x13 mooi een schijf achter en dus verloren hebben gestaan. Daardoor wordt zwart dus wel ge dwongen tot het niet ingecalcu leerde 31.9-14 32. 40-34. Nu gaat het nogmaals fout met de niet in vorm zijnde oud-wereldkampioen. In plaats van het door uw auteur aangegeven 7-11 te spelen, bezon digt zwart zich aan 32. 4-10. Hij was van mening, dat na 32.7-11 33. 24-19 13x24 34. 35-30 24x35 35 28-22 27x18 36 37-31 26x37 37. 23- 19 14x23 38. 38-32 37x28 39. 33x2 de dam winnend zou zijn, maar hoe wel op 20-24 inderdaad 29x27! zou zijn gevolgd, kan hij met 12-17! een schijf voorsprong behalen met redelijke winstkansen. 33. 24-19 13x24 34. 34-30 25x34 35. 39x19 12-17 36. 43-39 17-22 37. 28x21 21x12 38. 38-32 27x38 39. 33x42 20-25 40. 39-34 14-20 41. 45-40 7-11? nog kan zwart kans op remi se behouden door hier 30-14x14 te spelen, maar na de tekstzet is de stand verloren. 42. 36-31! 11-16 43. 31-27 12-17 (het drama wordt nu voltrokken door een kleine combinatie) 8x28 46. 29- 24 20x29 47. 34x12 en wit won verdiend, maar had daarbij wel wat hulp van zijn tegenstander nodig, want dat Wiersma spoken heeft gezien is zo klaar als een klontje Toch verdient De Boer voor zijn vechtlust alle waarde ring. Twee weken geleden hield ik een kleine prijsvraag naar aanleiding van de partij Spasski-Hübner. Zoals u misschien nog weet vroeg ik mij af of Spasski in de stelling Wit: Kgl. Df2. Tel. Tfl, Lh7, Le5, Pe7, a2, c4, g2, h2; Zwart: Kh8, Da3, Ta8. Tf8. Pd6, Pf6, La6. a7, b6, c6. d7, g7 nog had kun nen winnen als Hübner gewoon 22. Ph7x had gespeeld. Ik wist helaas toen nog niet waar ik aan was begonnen. Vele brieven kwa men binnen, vaak volgeschreven met tientallen varianten. Een indrukwekkend gezicht, dat mag ik wel zeggen. De lezers van Trouw zijn echte schaakliefheb bers, dat blijkt telkens weer. Het is werkelijk ondoenlijk om iedere inzender te beantwoorden, te meer omdat in de chaos van moge lijkheden eigenlijk ten slotte geen duidelijke winstgang naar voren kwam. Het grappige was dat zowel Constant Orbaan als Lode wijk Prins, respectievelijk in NRC/ Handelsblad en in Het Parool ook deze partij in hun rubriek opna men. Orbaan noemde 22. Df2 van Spasski een ernstige fout en meende dat wit met 22. Ld3 een voudig ln het voordeel had kun nen blijven Prins liep helemaal over het kritieke moment heen en dacht dat Hübner met 22.Pg4, in plaats van slaan op h7, op winst, had willen spelen. Na de inzendingen te hebben doorgenomen, denk ik dat Orbaan gelijk heeft en dat Spasski's 22e zet gewoon een blunder was. Niet temin houdt wit gevaarlijke aan- valskansen. Ik geef een variant: 22Ph7x 23. Dd4 Pf5! (absoluut het enige.) 24. Pf5x Tf5x 25. Lg7xt Kg8 26. Dd7x. Hoe staat het nu? Sommige inzenders menen dat zwart nu gedwongen is 26. Lc4 te spelen. Hoewel het voor wit daarna niet gemakkelijk is geloof ik dat zwart op den duur toch moet verliezen. Een andere moge lijkheid is 26. ...De3t! 27. Khl Tf4!. Dat is een heel slim zetje dat dikwijls over het hoofd is gezien. Ik heb nu alle inzendingen verza meld en zal aan grootmeester So- sonko een oordeel vragen over de stelling. U moet dus nog even ge duld hebben. Wel kan ik vast mee delen dat Han Slnke uit Amstel veen een speciale prijs zal krijgen wegens zijn overvloedige ana lyses. Vorige week beloofde ik u tevens het slot van de partij Ree-Sahovic. Deze partij werd in Lone Pine ge speeld. Als Ree zou hebben ge wonnen, zou hij met achtduizend dollar, een grootmeesterresultaat en een toernooizege naar huis zijn gegaan. De volgende positie leek inderdaad voor Sahovic verloren. Met 1. Te8 had Ree gemakkelijk kunnen winnen. Er dreigt f6-f7-f8 met promotie en 1. Ta6 helpt niet omdat wit na 2. Kf4 met zijn koning binnendringt. Ree speelde echter l. Te7??? en toen volgde: 1. h6! 2. Te2 Ta6 Met de pion op h6 kan de witte koning niet meer oprukken, omdat hij met Ta4t steeds wordt teruggedrongen. Na nog een paar zetten werd de partij dan ook remise gegeven. Aangezien er uit het grote toer nooi in Montreal waar Jan Tim man meedoet, nog geen bulletins met partijen voorhanden zijn, nog een duel uit het Open toernooi in Lone Pine. Morris-Nikolic werd door vrijwel alle deelnemers als de bespottelijks te partij van het toer nooi beschouwd. Met schaken heeft het misschien niet zoveel te maken, maar om te lachen is het wel. Overigens is Nikolic een van die onbekende grootmeesters, die waarschijnlijk weer op een eige naardige manier aan zijn titel is gekomen. Wit: Morris Zwart: Nikolic 1. e2-e4 *7-g6 2. d2-d4 Lf8-g7 3. Pbl-cJ d7-d6 4. f2-f4 c7-c6 5. Pgl-f3 Pg8-f6 6. Lfl-d3 Dd8-b6 7. e4-e5 Pf6-g4 8. h2-h3 Pg4-b6 9. g2-g4! (Zwart is positioneel al over speeld.) 9. d6-d5 10. Tal-bl el- e6 11. Lcl-e3 Lg7-f8? 12. 0-0 Ph6- C8? 13. f4-f5 e€xf5 14. {4xf5 Pg8-e7 15. e5-e6 f7xe6 16. f5xe6 Lf8-g7 17. Pf3-g5 Pb8-a6 18. Ddl-g4 Pa6-c7 19. b2-b4 (Een vreemd uitziende zet, die echter Pa4 dreigt met da mewinst.) 19. h6-h5 20. Dg4-f4 Th8-f8 21. Df4-f7t 1 Ai<*g 11# 21Tf8xf7 22. e6xf7 Ke8-d8 23. f7-f8D (Ook 23. Pa4 wint23 Pc7-e8 (Zeer komisch. Zwart maakt een luchtgaatje voor zijn dame. maar dat houdt in dat hij op zijn beurt niet de witte dame mag slaan 24. Df8-f4 Pe7-f5 25. Pf5-f7t Kd8-e7 26. Pf7-e5 Lg7-h6 (Wit laat zich nog foppen, maar hij staat al zoveel voor, dat hij gewon nen blijft staan.) 27. Pe5xg6t Ke7- d8 28. Ld3xf5 Lh6xf4 29. Tflxf4 Db6-c7 30. Lf5xc8 Ta8xc8 31. Pg6- e5 Dc7-h7 32. Tf4-f7 Dh7-g8t 33. Kgl-h2 Tc8-c7 34. Tbl-gl Dg8-h8 35. Pe5-g6 Dh8-g8 36. Le3-g5t Kd8- c8 37. Pg6-e7t Te7xe7 38. Tf7xe7 Dg8-f8 39. Tgl-r2 Pe8-d6 40. Tr2- e2 Df8-f3 41. Te7-e3 Df3-f5 42. Lf5- h4 b7-b€ 43. Lh4-(3 Pd6-c4 44. Te3- e7 b5-h4 45. Lr3xh4 Pc4-d2 46. [Te2-f2 Pd2-f3t 47. Kh2-g3 Pf3xh4 48. Te7-e8t (Eerst even een schaakje.) 48. Kc8-d7 49. Tf2xf5 (Dat is de derde dame die in deze partij verloren gaat.) 49. Ph4xf5 50. Kg3-f4 Pf5xd4 51. Td8-a8 en ln deze stelling speelde zwart nog een tijdje door, overi gens zonder succes.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 23