fhell: zuinig zijn I DAF-Trucks leed fors verlies in 1978 R0RENT0 HET JAARVERSLAG IS UIT ïergieverbruik moét omlaag Steenkool neemt groter plaats in jieraffmaderijen »er winstgevend (uwer behoedzaam et internationalisatie Vakbonden bang voor omzetten BV's in CV's Olie blijft belangrijke bron van energie RSV zou 750 miljoen steun willen Gebrek politieke éénwording gaat innovatie tegen Machinepark van metaalindustrie sterk verouderd |o Nederland: echter niet blijvend I Voor dit jaar positief resultaat verwacht lAG 20 APRIL 1979 FINANCIEN EN ECONOMIE TROUW/KWARTET P 19 - RHS 21 ■en onzer verslaggevers |erdam „Op 1 april van dit jaar beschikten wij over de laagste olievoorraden, die wij i onze geschiedenis hebben gezien. Dat baart ons ernstige zorgen en daarom zijn we het i eens met het beroep om het energieverbruik te beperken" j drs. D. de Bruyne. president- r van de Koninklijke Neder- Petroleum Maatschappij, Rlijke/Shell Groep) tijdens de tatie van het jaarverslag over Indien we willen voorkomen. de prijsverhogingen voor i uit de hand gaan lopen, dan t de vraag moéten beperken, laring op het energieverbruik TWr/nnrl iele wereld met vijf procent is A cx:i *ai lu wnsbelang Drs. De Bruyne schatte, dat er eind maart j.l. in de wereld buiten de VS een olievoorraad was voldoende voor een verbruik van 64 dagen. Hij achtte het dringend nodig, dat deze voor raad in elk geval vóór de komende winter wordt opgebouwd tot een peil. dat tenminste voor 70 dagen reikt. de laatste plaats gezien de lelingen in het Midden-Oos- Iran zijn olieproduktie. verge- t die van vóór de omwente- jeveer heeft gehalveerd, is er t aan olie ontstaan. En aan- Jsaoedi-Arabië politiek en fy- meer in staat is dit op te I door 'de kraan maar even draaien' moéten we bezui- •3 Jldverbruik De Bruyne wees erop, dat het rbruik aan olie thans 40 mil- >2jten (van 159 liter elk) per dag Hiervan heeft de helft be- op de VS. Als er vijf procent moet worden, betekent dat indering van het verbruik lljoen vaten per dag. waarvan joen vaten voor rekening van illen komen. r J. A. P. Montijn, president van Shell Nederland, die met klem benadrukte dat iol nu is „zuinig zijn", merkte jrband op. dat Shell zijn (indu- rianten niet kan dwingen vijf minder olie te verbruiken, len dat zelf moeten doen. Ge- ^ndervinden we veel begrip bij istrie. leilijkste ligt het bij de particu- rbruikers. Zo lang we nog rus- «130 km per uur met onze au- Üen als was er niets aan de |ijft het een probleem. De par- bezuinigingen zijn dan ook en kwestie van verandering iliteit." zo meende de heer Hij dacht overigens dat ook ëllicht hieraan wat zou kun- en. bijvoorbeeld door de kwali- de benzine wat omlaag te a (lager octaangehalte). Shell Canada en Shell Oil hebben besloten in Canada (Athabasca) een experimenteel teerzandproject voor de ondergrondse winning van olie te gaan exploiteren. Gedacht wordt aan een teerzandinstallatie, die 140.000 vaten synthetische ruwe olie en vloei baar petroleumgas per dag zal kun nen produceren. Het project zal 4 Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM Lange aanlooptij den en de enorme kosten die met de thans in aanmerking komende alter natieve bronnen gemoeid zijn, zullen ervoor zorgen dat olie tot ver in de toekomst een belangrijke energie bron blijft, zo wordt opgemerkt in het jaarverslag van de Koninklijke Shell. Daarnaast zal aardgas voor het toekomstige energiepatroon van vitaal belang zijn. De bewezen oliereserves worden thans geschat op zo'n 600 miljard vaten boven de 400 miljard vaten die reeds zijn geproduceerd. Hoewel de reserves nog steeds toenemen, is dat nauwelijks voldoende om aan de stijgende vraag te voldoen. Als ge volg hiervan is de verhouding tussen bewezen reserves en produktie aan het teruglopen. De bewezen reserves geven overi gens geen volledig beeld van de nog beschikbare hoeveelheid olie. De meningen van de deskundigen hier omtrent verschillen nogal. Shell is gekomen tot een raming van 1800 miljard vaten, of driemaal de nu bewezen reserves. miljard Canadese dollar (7 miljard gulden) kosten. Shell heeft van de Canadese regering de toezegging gekregen, dat de olie tegen wereldmarktprijzen verkocht zal mogen worden en eventueel naar de VS mag worden geëxporteerd. Het project zal nog in de loop van dit jaar van start gaan als Shell het met de provincie Alberta en de federale Ca nadese regering eens wordt over de voor dit project vereiste belastingver lichting. Ten aanzien van de recente olievond sten in Mexico neemt Shell voorals nog een afwachtende houding aan. De cijfers, die bekend gemaakt zijn over de olievondsten, zijn nogal spe culatief. In sommige gevallen beteke nen ze een aanwezig oliepotentieel, dat ongeveer half zo groot zou zijn dan dat van Saoedi-Arabië. Voorlopig ziet het ernaar uit dat de Mexicaanse olieproduktie wel niet verder zal gaan dan 2 a 2.5 miljoen vaten per dag. waarvan 1 a l'/> miljoen vaten voor export zou zijn bestemd. Noordzee Wat de Noordzee aangaat, ziet Shell op korte termijn geen mogelijkheden om de produktie. die nu toch wel goed op gang begint te komen, op te voeren. De produktie op de Noordzee is in elk geval rendabel. Geraamd wordt dat in 1985 de Shell-activitei- ten in de Noordzee zo'n 530.000 vaten olie per dag zullen opleveren. Shell, aldus de heer De Bruyne, ver wacht dat er in het Midden-Oosten in de toekomst steeds meer raffinaderij en gebouwd zullen worden. Raffina derijen overigens, die vooral voor de binnenlandse markt zullen werken. Met de nationale oliemaatschappij van Saoedi-Arabië is in principe over eenstemming bereikt over de bouw van een raffinaderij met een capaci teit van 250.000 vaten per dag (Pemis is bijna tweemaal zo groot) Shell is geïnteresseerd in een over eenkomst met China op het gebied van de (off shore) exploratie en pro duktie van olie. Een team van des kundigen van Shell is momenteel in China om de mogelijkheden te bestu deren. Een Shell-tankauto voorziet een vliegtuig van brandstof Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM Shell blijft aandacht besteden aan de ontwikkeling van zijn steenkoolbe- langen. Er wordt naar gestreefd, aldus het jaarverslag, omstreeks 1985 een belangrijke positie in de internationale steenkolenhandel te hebben. Deze omvatte in het afgelopen jaar ongeveer 1,6 miljoen ton. dat is tweemaal zoveel als in 1977. Shell heeft de eerste twee kolenschepen aangeschaft. In Zuid-Afrika is de Rietspruitmijn (een 50 procent belang van Shell) in bedrijf genomen. Deze zal uiteinde lijk 6 miljoen ton steenkool per jaar voor de export produceren. De op sporing van steenkool in Botswana en Swaziland duurt voort. Wat Nederland betreft meent Shell, dat kolen in de Nederlandse ener giehuishouding een grotere plaats zullen gaan innemen. Daarnaast zal het aandeel van de olie op de totale energiebalans stijgen als gevolg van het streven het hoogwaardige gas, voor zover het als brandstof in in dustrie en elektrische centrales wordt gebruikt, geleidelijk te ver vangen door olie en waar mogelijk door kolen. Kernenergie Kernenergie, aldus Shell, blijft politiek en maatschappelijk gezien een brandend vraagstuk. Toch zal de Nederlandse samenleving, als ze een verantwoorde energievoor ziening ook voor de toekomst veilig wil stellen, in dit opzicht verdragen de beslissingen moeten nemen. Daarbij moet rekening worden ge houden met de mogeijkheid dat een voorziening gebaseerd op slechts oke, gas en kolen een te smalle basis zou kunnen zijn. Verder uitstel van beslissingen zou, zo meent Shell, het uiteindelijke resultaat blijvend kunnen beïnvloeden en de vrijheid van handelen kunnen beperken. De totale investeringen van Shell in Nederland bedroegen vorig Jaar 731 (862) miljoen gulden. Aangenomen wordt, dat de investeringen dit jaar opnieuw lager zullen zijn. Van een onzer verslaggevers ROTTERDAM Rijn-Schelde-Ver- olme heeft in een nog geheim rapport verklaard 750 miljoen gulden nodig te hebben om de scheepsbouwtak van het concern draaiende te houden. Het rapport wordt vandaag besproken in onderhandelingen met overheid en vakbonden in Den Haag. Minister Van Aardenne (economische zaken) heeft tot nu toe in de Tweede Kamer steeds gesproken over een behoefte aan steun van 550 miljoen gulden voor RSV. Dit bedrag werd gisteren genoemd door bestuurder Rljkse van de Indus triebond NW. Meer details over het rapport wilde hij niet kwijt. Ook RSV wil vanwege het vertrouwelijke ka rakter nog geen commentaar geven. EINDHOVEN (ANP) - „Het gebrek aan politieke éénwording in West- Europa belemmert de industriële in novatie". Dat zei dr. ir. A. Pannen borg. vlce-vooreitter van de raad van bestuur van Philips. Hij sprak op een voorjaarsvergadering van de Neder landse natuurkundige vereniging in Eindhoven. Volgens Pannenborg gedragen de verschillende lidstaten zich te natio nalistisch. terwijl de belangrijkste concurrenten, de Verenigde Staten en Japan. Juist een dimensie hebben die vergelijkbaar is met geheel West- Europa. Hij wees op het grote belang van industriële innovatie (vernieuwing), die zijns inziens ook moet doorgaan in tijden van laagconjunctuur en neergaande economische ontwikke ling. „Met innovatieprocessen zijn namelijk meestal langere periodes gemoeid dan met de op- en neergaan de economische golfbeweging, die on geveer vijf Jaar duurt". In zijn inleiding ging Pannenborg ook in op de steeds strenger wordende eisen die aan nieuwe produkten wor den gesteld. Dat kan op bepaalde gebieden, volgens hem, leiden tot een teruggang in de innovatie en zelfs tot een stilstand. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM De Nederlandse metaalindustrie beschikt ten opzich te van moderne industrielanden als Japan, de VS en West-Duitsland over een sterk verouderd machinepark. Uit onderzoekingen is gebleken, dat de gemiddelde leeftijd van het machi nepark in de metaalindustrie ver bo ven de 10 jaar ligt, terwijl het in genoemde landen beduidend Jonger Volgens de Verenigingen van Impor teurs van Gereedschapswerktuigen en Machinegereedschappen voor de Metaalindustrie is de belangrijkste oorzaak hiervan de gestagneerde groei van de investeringen in de me taalsector In 1978 zijn de orderontvangsten van de bij de vereniging aangesloten le den ten opzichte van 1977 voor het eerst sinds het recessiejaar 1975 weer gedaald. ADVERTENTIE i K HAAG (ANP) De raffinagesector van de Westeuropese idustrie is in het vierde kwartaal van 1978 en in het kwartaal van 1979 als gevolg van de sterke stijging van n-marktnoteringen voor het eerst sinds de oliecrisis van [4 weer winstgevend geweest. Dit zegt Esso Nederland in {jaarverslag over 1978. jks de betere winstgevendheid j enige maanden is er echter ,prake van een blijvende omme en goede voor deze tak van rie. De structurele problemen fercapaciteit en de aangekon- brijsverhogingen van ruwe olie {de winstmarge opnieuw onder netten nadat de ractoren van •fctele of tijdelijke aard zijn uit- I' |le oliecrisis hebben de produk- ien op de open markt beneden ïiddelde kostprijs gelegen, >r de olieraffinaderijen verlie- :sten incasseren. Eén van de imste oorzaken van de prijs- op de open markt is de sterk )men vraag naar lichtere pro- zoals autobenzine en nafta. Waarin o.a.: volledige lijst van beleggingen per 28/2 1979 belangrijkste aan- en verkopen beleggingsbeleid waarde-ontwikkeling vermogenspositie Uw exemplaar van het jaarverslag ligt klaar. Doe de ingevulde bon in een open ongefrankeerde envelop. Bellen kan ook: 010-650711 toestel 157 Aan: Rorento.Afd. 1375. Antwoordnummer 1957, 3000 VB Rotterdam. (a.u.b. in bloklcl(crs) I Woonplaats: REGELRECHT RENDEMENT De prijsstijgingen op de open markt voor oUeprodukten heeft zich niet ten volle weerspiegeld in de prijzen voor de Nederlandse consument. De stij ging van de benzineprijs is relatief gering geweest in vergelijking met de forse prijsstijging op de open markt. Het is de daling van de dollarkoers geweest, die de automobiliest heeft beschermd tegen een verdergaande prijsstijging van benzine, aldus Esso Nederland. Esso-Nederland heeft voornamelijk als gevolg van de gestegen prijzen op de open markt in 1978 een bedrijfs winst (na belasting) van 15,5 miljoen gulden behaald. In 1977 was het be drijfsresultaat na belastingen een verlies van 20,2 miljoen gulden. EINDHOVEN DAF Trucks heeft over 1978 een verlies geleden van 16 miljoen gulden op een met 2,3 procent gedaalde omzet aan derden van 1,175 miljard. Het verlies wordt in mindering gebracht van de algemene reserve. Over 1977 behaalde DAF-Trucks een nettowinst van 30,1 miljoen. Twee redenen noemt de raad van bestuur in het jaarverslag voor het negatieve resultaat over 1978. In de bedrijfswagensector, de hoofdactivi teit. deden zich enkele produktiebe- •jaar proef met juridische databank en onzer verslaggevers "r ?ERDAM Het uitgeversconcern Kluwer zal het pad internationalisatie met grote behoedzaamheid betre- Spectaculaire verschuivingen van Nederland naar het ïland zijn niet te verwachten, zo zei de voorzitter van de van bestuur, mr. B. Zevenbergen in een toelichting op larverslag. mr. Zevenbergen is de taal >r Nederlandse uitgevers een is tegen buitenlandse con- en een ernstige belemmering de Nederlandse uitgever grens gaat. Bovendien is de eke kennis die Kluwer bezit, in itenland ten dele of niet te ten. totale concemomzet werd vo- 18 procent in het buitenland 1. binnen de eigenlijke uitge- tiviteiten 25 procent. Deze ages zullen wel wat verder er zijn bijvoorbeeld mogelijk- op niet-landgebonden terrei- het medische Ook het onder- geeft kansen. is vooral sterk in de educatie- fessionele en wetenschappelij- toren. zei mr. Zevenbergen, aar neemt het aantal kinderen r de behoefte aan verdere op- kennis en informatie blijft iren. De daling in de afzet van •oeken wordt gecompenseerd lucatieve boeken voor andere opleidingen. De behoefte aan infor matie uit zich ook" in een doorlopend toenemende verkoop van encyclope dieën. waarvan Kluwer de Oosthoek, de Nederlandse Larousse en de Sum ma uitbrengt. Sterk is Kluwer al geruime tijd in de fiscale en juridische uitgeverij. Met de opbouw van een Juridische data bank zijn goede vorderingen ge maakt, aldus het verslag. Halverwege dit jaar zal een aantal gebruikers uit kringen van de overheid, universiteit, rechterlijke macht en advocatenkan toren bij wijze van proef via telecom municatie op deze databank worden aangesloten. Aan de hand van dit experiment wil de directie testen of deze vorm van informatie-overdracht aanslaat. De databank zal echter honderden klanten moeten hebben, alvorens het systeem zonder verlies kan draalen. Omzet en winst zullen naar verwach ting dit jaar tenminste tien procent liggen boven het peil van 1978. Toen werd. zoals eerder gemeld, 588 mil- Mr. B. Zevenbergen joen omgezet. Uitgeverijen droegen daar voor 69 procent toe bij. grafische bedrijven voor 14 procent en de boek handels ook voor 14 procent. De boekhandels zijn nog licht verliesge vend maar komen, als efficiency maatregelen slagen, ln 1979 uit de rode cijfers. De aantallen verkochte boeken lopen in Nederland al Jaren terug maar bij wetenschappelijke werken is daar nog geen sprake van. DE TELEGRAAF meldt een net towinststijging van 22,3 miljoen tot 26.3 miljoen bij een omzet van 447 (395) miljoen. De winst bleef in de eerste maanden van 1979 wat achter bij die over 1978. Dividend ƒ6.40 15.50» lemmerende situaties voor: griepepi demie, een staking in het Belgische produktiebedrijf waardoor ook de produktie van trucks in Eindhoven stil kwam te liggen met een totaal produktieverlies van bijna 600 be drijfswagens. Daarbij kwam de over gang naar een nieuwe Informatie- en besturingssysteem in de ontwikke- lings- en produktiesector. die tot aan zienlijke stagnaties en daardoor eveneens tot produktieverlies leidde. Tegen het einde van 1978 verbeterden echter de resultaten. De produktie kwam weer op een hoog peil en het ingewikkelde produktieproces was weer beter onder controle Ondanks de tegenslagen kon de bedrijfswagen sector 1978 vrijwel zonder verlies af sluiten. De totale jaarproduktie be droeg 11.371 voertuigen. 12,1 procent minder dan in 1977 (12,939). Voor 1979 worden verder geen tegen slagen verwacht. Met het thans goed functionerende nieuwe produktiebe- sturingssysteem verwacht de raad van bestuur de beoogde resultaten te bereiken en kan DAF Trucks weer rekenen op een rendabele bedrijfs voering op langere termijn. De tweede oorzaak van het verlies over 1978 is van structurele aard en betreft de gang van zaken in de divi sie Speciale Produkten. die al langer met problemen had te kampen. Hoe wel de problemen zich aanvankelijk beperkten tot de civiele sector, waar opleggers en aanhangwagens worden vervaardigd, bleek in de loop van 1978 dat ook in de sectoren „militair" (produktie van componenten voor speciale militaire voertuigen) en „luchtvaart" (produktie van vlieg tuiglandingsgestellen) de produktie niet liep als mocht worden verwacht, waardoor in deze divisie grot* verlie zen ontstonden. De KLM heeft maart, de laatste maand van het boekjaar 1978-79. af gesloten met een hogere beladings graad: 60.9 procent tegen 57,9 procent in dezelfde maand van 1978 Hiermee kwam de belading3graad voor het gehele boekjaar op 60,1 procent tegen 58,2 procent in 1977-78. Het verzekeringsconcern Nationa- le-Nederlanden heeft over 1978 een nettowinst behaald van 248.3 mil joen, 21 procent meer dan in 1977. Voorgesteld wordt een dividend van 5,50 per aandeel van 10. Er werd al een interimdividend van ƒ2,40 be taald. Als slotdivldend zal worden uitgekeerd ƒ3.10 in contanten of. naar keuze, drieëndertig en een derde cent in aandelen uit de agloreserve. Over 1977 bedroeg het dividend 4.80 in contanten. Nederiandsche Apparatenfabriek „Nedap" stelt voor over 1978 een divi dend van 20 per aandeel van 100 uit te keren tegen ƒ30 over 1977 CRANE NEDERLAND (70 pet- belang van Crane VS) heeft vorig jaar de netto-omzet zien stijgen met onge veer drie procent tot 36,8 miljoen gulden. De nettowinst ging van 1,1 miljoen naar ruim 1.2 miljoen. Voor gesteld wordt een slotdividend van 9 procent, waardoor het totale divi dend over 1978 uitkomt op onveran derd 13 pet. De omzet aan derden van Ahold over de eerste 14 weken van 1979 is ruim 6 procent hoger geweest dan die in het overeenkomstige t.Jdvak van 1978. Toch bleel de winst in de eerste twaalf weken (drie perioden) enigs zins achter bij die van dezelfde perio de van 1978. Hierbij dienen de slechte weersomstandigheden in aanmer king te worden genomen, aldus de raad van bestuur in de Jaarvergade ring. De uitglftekoers van de 8.75 pro cent tien jarige obligatielening 1979 van 150 miljoen ten laste van de Nederiandsche Middenstandsbank is vastgesteld op 99,70 procent. Op ba sis van deze koers is het effectieve rendement per 15 mei 1979 8,80 pro cent. De inschrijving staat vandaag open INTERNATIO-MCLLER heeft vo rig jaar een winst behaald van 30.7 miljoen tegen 31,5 miljoen over 1977. Per aandeel komt de nettowinst uit op 8,03 8,23). Voorgesteld wordt een onveranderd dividend van 3,80' per aandeel van 20 nominaal. GRASSO vertrouwt op een verbe tering van het bedrijfsresultaat in 1979. De nettowinst zal wel op het zelfde bedrag kunnen uitkomen als ln 1978, aldus topman Schoenmakers bij de presentatie van het jaarver slag. De omzet zal zeker niet achter blijven bij die over 1978. De concern- omzet bleef vorig jaar met 160 mil joen nagenoeg onveranderd. Winst na belasting 2.6 (1.9) miljoen. Dividend (voor het eerst sinds drie jaar): 6. Bij Grasso werken 1500 mensen. Per 1 januari was er een ordeportefeuille van 94 miljoen tegen ƒ61 miljoen een jaar eerder. ROTTERDAM De onderhandelin gen tussen de industriebonden en het chemisch bedrijf ICI in Rotterdam verlopen stroef. Tot nu toe zijn beide partijen het alleen eens geworden over een extra dag vakantie en voor de oudere werknemers nog een dag erbij. Rechten werknemers lopen gevaar UTRECHT (ANP) De Vervoersbon- den FNV vinden het een levensge vaarlijke ontwikkeling dat steeds meer bedrijven de vorm krijgen van een zogenaamde „commanditaire vennootschap" (CV). Alle wettelijk geregelde zeggenschapsrechten ko men volgens de bonden ln een CV op losse schroeven te staan. De vervoers- bonden FNV hebben ondernemings raadsleden opgeroepen zich te verzet ten tegen plannen, hun BV of NV in een CV te veranderen. Ook willen de bonden de FNV vragen om met hen de strijd tegen CV's aan te binden en bij de overheid op maat regelen aan te dringen. Dit staat in Onderweg, het blad van de Vervoers- bonden FNV. De bonden vinden het voornaamste bezwaar tegen een CV- constructie. dat de wet op de onder nemingsraden met een eenvoudige manoeuvre buitenspel kan worden gezet. Zij hebben de indruk, dat de CV als ondernemingsvorm weer in zwang is geraakt nu het ondernemen in NV's en BV's steeds meer aan rechtsregels wordt gebonden Volgens de vervoersbonden is er met name in de havens grote belangstel ling voor de CV. Bij enkele bedrijven liggen de plannen klaar of worden deze al uitgevoerd, twee Rotterdamse bedrijven werden al eerder ln CV's veranderd. Vooraf afspraken maken met ondernemers over het behoud van werknemersrechten binnen de CV is volgens de bonden zinloos. Ken merkend voor de CV-vorm is name lijk. dat er geen wettelijke verweer middelen bestaan als de vennoten in een later stadium de voorwaarden veranderen, waaronder de werkne mers met de omzetting hebben inge stemd. Volgens de vervoersbonden kunnen werknemers in een CV geruisloos bui tenspel gezet worden omdat de op richters van een CV de oorspronkelij ke acte makkelijk kunnen verande ren en daarover aan niemand verant woording hoeven af te leggen. Grote nadelen van een CV zijn vol gens de vervoersbonden verder het feit, dat er geen jaarstukken kunnen worden afgedwongen waaruit de gro te lijnen van het beleid blijken en het feit. dat er geen raad van commissa rissen is. die kan worden aange sproken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 21