2
1
Ondanks beperkingen
overladen programma
toch
Kleuters krijgen les in
gezond leven en eten
Schitterend Quartz horloge
voor nieuwe Amro spaarders.
De Amro Bank is er voor alle spaarders.
Film over
nucleair i
tijdperk
Holland Festival 1979 weer vol nieuws
Artsenij over experiment aan Rotterdamse scholen
'Ontslagen bij 1
toneelgroep i
ongedaan maki"
Hoe komt u aan dit horloge?
NVV: Dansthea1'
moet gered wor
En dan nog.P
DONDERDAG 19 APRIL 1979
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
Door Henny de Lange
ROTTERDAM „Veel ouders zijn zich er niet van bewust wat voor gevolgen slechte
voedingsgewoonten op de langere termijn kunnen hebben. Ze geven te gemakkelijk toe
wanneer hun kind bijvoorbeeld alleen zoet beleg op z'n brood wil. Want ja, zo redeneren ze
dan. het kind moet toch wat eten. Het geeft niet wat, als het maar wat binnen krijgt, is de
reactie van veel overbezorgde ouders die geconfronteerd worden met een kind dat niet eten
wil".
Wil je iets veranderen aan de slech
te voedingsgewoonten van de Ne
derlandse jeugd, dan zul je toch moe
ten beginnen bij de ouders. Maar de
ouders bereik je weer het gemakke
lijkst via hun kinderen Dit zegt Nel-
leke Stegeman. diëtiste in Rotter
dam, door de ervaring wijs geworden.
Haar opmerkingen zijn zondag (18 45
u Ned 2> te beluisteren in het NOS-
televisieprogramma ..Artsenij", dat
gewijd zal zijn aan GVO. Deze afkor
ting staat voorgezondheidsvoorlich
ting en -opvoeding. Met GVO wil men
de kennis omtrent gezondheid bij de
mensen verbeteren en hen ertoe be
wegen gezonder te gaan leven. Of dit
in de praktijk resultaten afwerpt is
echter nog een groot vraagteken. Bin
nenkort zal de Kamercommissie voor
de volksgezondheid zich buigen over
de adviezen van de commissie Natio
naal Plan GVO
In „Artsenij" wordt gedemonstreerd
hoe op initiatief van Nelleke Stege
man. die als diëtiste werkt in de Rot
terdamse wijk Feijenoord-Noorderei-
land. op enkele kleuterscholen wordt
geëxperimenteerd met een voorlich
tingsprogramma over gezond leven
en gedrag. De leergang "Werd ontwik
keld door het Hoogveld Instituut in
Nijmegen en de Nijmeegse universi
teit. Hoewel de eerste reacties van
kleuters en leerkrachten op deze „ge-
zondheldslessen" positief waren, val
len toch niet of nauwelijks resultaten
te meten.
Buitenlanders
Als extra probleem komt hier nog bij
dat op de bij het experiment betrok
ken kleuterscholen erg veel kinderen
van buitenlandse afkomst zitten.
„Wil Je die ouders bereiken, dan moet
je dat in de eerste plaats op zeer
praktische manier doen. Met het ver
tellen hoe gezond bruin brood is. ben
je er dan niet," zegt Nelleke Stege
man. Door alle ouders op een middag
uit te nodigen en ieder zijn of haar
favoriete gerecht uit het land van
herkomst te laten bereiden is men er
beter in geslaagd deze ouders te be
reiken, vertelt ze
Oebleken is overigens dat de voe
dingsgewoonten van buitenlanders
over het algemeen stukken beter zijn
dan die van de Nederlanders. Pro
bleem is echter dat de buitenlanders,
met name via de kinderen, de slechte
eetgewoonten overnemen „De kinde
ren worden volgestopt met limonade
en chips, want dat hoort hier kenne
lijk zo. redeneren veel buitenlan
ders." aldus Nelleke.
Om de gezondheidslessen voor de
kleuters begrijpelijk te houden, zijn
de lessen ingedeeld in hoofdstukjes
waarin ingegaan wordt op concrete
zaken als „Waarom moet Je eten",
„Wat is lekker". Onze maaltijden" en
„Ik word groot". De lessen worden
afgewisseld met bezoekjes aan een
bakker, waarbij dan tegelijk de voor
delen van bruin brood boven wit wor
den uitgelegd.
Moeilijkheid is echter dat kinderen
geneigd zijn alles zwart-wit te zien.
„Snoep is slecht, maar hoe maak je
aan een kind duidelijk dat af en toe
snoepen best mag?" vraagt een kleu
terleidster zich af. Ook zij heeft in
haar klas maar weinig resultaten van
de gezondheidslessen kunnen zien.
Desalniettemin pleit alles ervoor
GVO ook op lagere scholen in te
voeren, zodat de kleuter-van-nu
straks zes jaar achtereen gewezen
wordt op de voordelen op langere
termijn van gezond gedrag.
Experiment
Het experiment op de Rotterdamse
kleuterscholen staat los van het lan
delijke experiment, dat binnenkort
begint op veertig kleuter- en basis
scholen. verspreid over het hele land.
Rond 1986 zal door het Hoogveld
Instituut onderzocht worden wat
ADVERTENTIE
Ter plaatse kopen en meenemen
Kunst zonder moeilijke verhalen 7500 werken van 500 kunstenaars
in de Oude Kerk Amsterdam
Verbaasde gezichtjes bij de
les in brood bakken op de
kleuterschool. Aanloop naar
een gezond leven.
de ervaringen van ouders, kinderen
en leerkrachten zijn geweest met de
gezondheidslessen. Ook wordt nage
gaan hoe het staat met de gezondheid
van de kinderen en of de voedingsge
woonten in de loop der jaren zijn
veranderd.
Herhaling is volgens Nelleke in dit
opzicht belangrijk. „Wanneer kinde
ren jaar-in-jaar-uit met de neus op dit
soort zaken worden gedrukt en dat
ook thuis aankaarten, dan moet dat
op den duur toch effect hebben." In
haar beroep als diëtiste wordt ze nu
vaak geconfronteerd met opmerkin
gen als: „Het kind ziet er toch goed
uit, waarom moet het dan bruin
brood eten?"
Het kind in kwestie ziet er dan meest
al ook goed uit, maar de ouders verge
ten dat zo'n kind over twintig jaar
misschien toch de eerste gevolgen
van zijn ongezonde leefpatroon in
zijn jeugd zal ondervinden. Het moti
veren van het kind en ouders is dan
ook het grootste probleem omdat de
resultaten nu eenmaal niet onmiddel
lijk zichtbaar zijn." aldus Nelleke
Stegeman.
De overheid heeft in dit opzicht zeker
een taak, meent ze. „De overheid zou
in ieder geval GVO-projecten moeten
stimuleren. Nu doen in feite alleen de
kruisverenigingen er wat aan."
door R. N. Degens
Het grootste aandeel in het belangrij
ke toneelprogramma heeft dit Jaar
het Württembergische Staatstheater
uit Stutgart. Dit gezelschap heeft de
afgelopen jaren de aandacht getrok
ken met bijzondere ensceneringen en
klassieke stukken en met nieuw werk
van maatschappelijk geëngageerde
auteurs. Met enkele van die produk-
ties komt het gezelschap naar Neder
land. De overkoepelende thematiek
van deze stukken is het gebruik van
geweld. De titels zijn Das Kathchen
von Heilbronn. een boosaardig
sprookje over de ondergang van een
zedig meisje; Ella, dat handelt over
misstanden in een achtergebleven ge
bied in Zuid-Duitsland; Iphigenie auf
Tauris, een pleidooi tegen het ge
bruik van geweld, en Die Gerechten
waar de vraag aan de orde komt of
geweld bij de totstandkoming van
een sociale omwenteling geoorloofd
is.
Verder komen o. m. nog Theatron
Van een onzer verslaggevers B*
DRACHTEN De ontslagen bl
werknemers van het tone<L
schap Noordercompagnie moe!
gedaan worden gemaakt en lgr
een bemiddelingspoging t c
waarin ook het functioneren
stichtingsbestuur wordt betrt.
Een motie van deze strekking!
ren aangenomen door de Pro* 5cr
Staten van Groningen. a
f3<
Provinciale Staten van Dren j
staan met een brief (waarin ie
bemiddeling wordt aangedrj* 1
aan het stichtingsbestuur icf
men meedeelt de subsidiegek -
schikbaar te houden tot er een
sing gevonden is voor het confl10
provincie Friesland zal blnnf>m
nog een uitspraak doen.
pra
In het noorden begint men zie j
en meer zorgen te maken ov
voortbestaan van het enige no<le
ke beroepstoneel. In februari to
alle 37 werknemers ontslage de
commissie van wijze mannen
voorgesteld door de verenigli
toneelgezelschappen, kwam i nfl
omdat de spelers van de TNC ej
dat dan eerst hun ontslagen ti<
daan gemaakt zouden worden zj
Een poging van de spelers om'
kort geding het wanbeheer v h;
bestuur aan de kaak te i
strandde omdat de rechter voi „i
men zijn recht in het arbeii td
diende te zoeken. Het ministei !e>
CRM, de grootste subsidiege* en
alleen opnieuw subsidie geven e
raad voor de kunst daartoe adv
Deze raad wil echter pas mi
advies bij de minister komen c
eerst duidelijkheid is over hetscl
tieke beleid. Door de verhardii
de wederzijdse standpunten
zaak nu in een impasse geraa!
„Wat heet beter" gaat over
het behandelen met acupunc
tuur van een tennisarm; ver
keerde spijsvertering door
verkeerde voeding; het ver
minderen van pijn door litte
kens
Ned. 1/ 19.50
In Een briefkaart op de eer
ste rang de nieuwe Nederland
se speelfilm Andy, bloed en
blond haar van Frank W'iering
met als hoofdgaste Jonna Kos
ter. hoofdrolspeelster in de
film en verder California
Suite met Jane Fonda
Ned. 1/ 20.25
In't Zand 33 gaat het over
het Jordaanpastoraat
Ned. 1/ 21.15
In het vernieuwde NCRV-
programma Globaal kunnen
luisteraars NCRV-verslagge-
ver spelen en bijzondere ge
beurtenissen per telefoon ver
melden. Verder is er het chan
son-blok, een kwartier Neder
landse produkties. de musiek-
special. het radiospelletje met
Gerard van den Berg en de
rubriek Kleine mensen in een
grote wereld en filmnieuwv
Uil.. t I t OA
ROTTERDAM Het Holland Festival dat nu ook weer van 1 tot 23 juni zal worden gehouden,
heeft er dit jaar van afgezien de programma's aan een bepaald thema te binden zoals vorige
jaren gebeurde. Daarbij is het aantal verschillende programma's, dat weieens bijna honderd
bedroeg, dit jaar tot achtenzestig teruggebracht. Ook zullen in minder verschillende steden
voorstellingen gegeven worden.
Dank zij deze beperkingen heeft men,
volgens festival-directeur Frans de
Ruiter, een groter aantal manifesta
ties van hoog niveau kunnen organi
seren, waarbij enkele produkties zijn
die speciaal voor dit Holland Festival
werden ontworpen. Het accent valt
dit Jaar vooral op het muziektheater
en het toneel. Bij de officiële opening
op 1 Juni in het Luxor Theater te
Rotterdam wordt de première gege
ven van de eerste eigen Holland Fes-
tival-produktie sinds Jaren. Het is een
avond met opera, muziek, dans, to
neel en film waarbij onder meer een
zo getrouw mogelijk beeld van het
Parijs van de Jaren twintig zal wor
den gegeven. Opgevoerd worden on
der meer twee heel korte opera's van
Milhaud, een toneelstukje met mu
ziek van Satie en het ballet Relftche.
eveneens van Satie
De andere eigen produktie bevat wer
ken uit de 18e eeuw met het ballet
„Les Eléments" van Rebel, een gevi
sualiseerde cantate van Hflndel en
het zogenaamde „duo-drama" van
Benda. Ariana ft Naxos, waarin ge
sproken woord en muziek elkaar af
wisselen
De Nederlandse Opera 8tichting kan
door de benarde werkomstandighe
den maar één bijdrage leveren: Wag
ners Tristan und Isolde. Verder staan
In de sector muziektheater op het
programma The Martyrdom of St.
Speciaal vandaag
Magnus van Peter Maxwell Da vies,
dat door The Fires of London hier
uitgevoerd zal worden en twee wer
ken die met stem en stemgebruik
experimenteren (Hausmanns Lautge-
dichte en Schnebels Maulwerke).
Gebalde muziek
Grote verwachtingen heeft men van
de opvoering van Al gr an sole carioco
d'amore van de Italiaanse componist
Lulgi Nono. Het zijn scènes uit revo
luties met nadruk op de rol van vrou
wen daarin. Aan dit werk dat in 1976
in de Milanese Scala In première ging,
werken ruim driehonderd mensen
mee. „Het is", aldus Frans de Ruiter,
„een voorstelling die de toeschouwer
met stomheid slaat, door thematiek,
de verschuivende associatieve ver
beelding en de gebalde muziek die
per vierkante centimeter expressief
is." Daar moet dan alles verder bij in
het niet vallen. Maar de rest van
het Holland Festival-programma is
toch ook wel de moeite van het bijwo
nen waard.
Zo is door de drie huischoreografen
van Het Nationale Ballet (Rudi van
Dantzig, Hans van Manen en Toer
van Schayk) een theaterstuk ge
maakt dat helemaal op de piste van
het Amsterdams Theater Carré is ge
schreven Het wordt dan ook alleen
daar (op 2. 4. 5, 6. 7 en 8 Juni) opge
voerd. Het heet „Live/Life" en er is
muziek voor gebruikt van onder meer
Liszt, Ives en Sainb-Saëns. Het Neder
lands Danstheater komt met nieuwe
werken van Jiri Kylian en van Nils
Christe. Bovendien komen er vier
buitenlandse dansgroepen in het Hol
land Festival: Merce Cunningham
and Dance Company, geen onbeken
de voor festivalbezoekers. The Lon
don Contemporary Dance Theatre,
Laura Dean Dancers and Musicians
uit New York en de travestie-ballet
groep Les Ballets Trockadero de
Monte Carlo.
val genoemd mag worden. Het Resi
dentie Orkest brengt zijn interessan
te Schönberg-project in het festival
in. Het Rotterdams Philharmonisch
zal o. m. de integrale versie van Koec-
klins „Le livre de la Jungle" uitvoeren
en verder zijn daar nog het Concert
gebouworkest met meer conventione
le programma's gedirigeerd door ster-
dirigenten. Als slotconcert fungeert
het openingsconcert van het Interna
tionaal Koorfestival 1979 dat op 23
juni in het Haagse Congresgebouw
begint.
Vredenburg
Aan het muziekprogramma werken
zoals gewoonlijk weer de bekende Ne
derlandse orkesten mee. De program
ma's zijn in hoofdzaak samengesteld
uit oude muziek en muziek van de
20ste eeuw Daarin draagt het Radio
Filharmonisch Orkest een program
ma bij dat helemaal aan de Frans-
Griekse componist Iannis Xenakis is
gewijd Er wordt o. a. een nieuw werk
van hem voor koor en orkest uitge
voerd dat in opdracht van de NOS en
het Holland Festival is geschreven
Omroeporkest en Radio Kameror
kest (beide ook met weinig gespeelde
werken) zullen evenals het Radio Fil
harmonisch Orkest hoofdzakelijk in
het nieuwe Muziekcentrum Vreden
burg optreden dat als concertruimte
ADVERTENTIES
- roestvnjstalen kast
- elektronisch uurwerk
- roestvrijstalen band
- garantie; V? jaar
van deze fraaie polshorloges kopen
voor slechts f 25,-.
Bovendien ontvangen ze ook nog
f 7,50 spaarpremie (deze premie is
één maand niet opvraagbaar).
Dit unieke aanbod geldt t/m 31
mei. Dus wees er snel bij, want voor
de horloges geldt: zolang de voor
raad strekt.
Let op: Het nieuwe systeem van dagelijkse
renteberekening betekent rentevoördeel voor u.
Met dit digitaal Quartz horloge
heeft u een bijdetijds vormgegeven
kleinood om de pols. Het geeft exact
uur, minuut, seconde en datum aan.
U kunt trouwens kiezen tussen
een robuust heren- of een elegant
dameshorloge.
Nieuwe spaarders die in de actie
periode een spaarrekening openen
minimale inleg f 15,-) kunnen één
HILVERSUM (ANP) De N<
op 4 mei, voorafgaand aan de
nale herdenking van de slach i
van de Tweede Wereldoorlog, <fl
visie en radio aandacht bested®
ons nucleaire tijdperk. ft
Op de televisie wordt OP Nede®
van 19.00 tot 19.50 uur de doorC
jarige Limburgse documental
ker Lou Brouwers gemaakte fUft
angst is op Günther Andera
bom" uitgezonden.
De persoon van deze thans 7(
filosoof, die in het begin van hi
tijdperk uit Duitsland naar di
nigde Staten vluchtte, en di
een briefwisseling begon met e
de Hiroshima-piloten, is de
draad" in deze film.
Daarbij wordt nagegaan of I
ma. Auschwitz en Vietnam li
helpen de kloof tussen techï
verbeelding te slechten, of
technologie ons voorstellings
gen definitief heeft ingehaald
Na de herdenking sluit de NO!
op Hilversum 2 van 20.04 tot 21
op de film aan. Een forum,
onder meer zitting hebben de
ter van het Interkerkelijk Vre
raad en vertegenwoordigers i
FNV en de actiegroep „Stop
tronenbom" zal de hoofdzak
het televisieprogramma nog
een rijtje zetten.
Ook proberen de forumlede
woord te geven op de vraag 1
tegen de nucleaire bewapenifl
nen doen. Ten slotte kunnen
AMSTERDAM (ANP) er
Gardeniers van CRM moet ma d:
len nemen om het Folklor id
Danstheater van de ondergan
geldgebrek te redden. Dit sch
Kunstenaarsorganisatie NVV
brief aan de minister.
Het Danstheater, het enige b<
gezelschap voor folkloristisch
in Nederland, kampt al jaren n ir|
structureel tekort op de beg ni
omdat het Rijk niet alles befc pt
andere overheden te weinig e
sen. In 1977 werd het begrot
kort nog aangevuld door de to(m
ge minister Van Doorn. Maa
wilde, gezien zijn demissionai ;a
tus, geen definitieve subsidien
voor het gezelschap maken.
De toneelgroep Sater speelt
t/m 25 april in theater De Popi
Amsterdam en op 28 april in 1
aan de Haven in Schever) ngeH
Verhoor". Het stuk heeft als o
tel „een Nederlands beroeps*
bestaat dat?" en bestaat uit eei
gesprekken die een bedrijfsp
loog voert met een gespeciali
arbeider die al dertien jaar
chemisch bedrijf werkt. Het V
mocht niet van de Nederland
bassadeur in West-Duitslan I
toond worden.
Niet-westerse manifestaties hebben ook na weer een plaats in het Holland
Festival gekregen. Hierbij een foto van het Nationaal Ensemble van Mali
dat dicht- en zangkunst in de Griot-traditie brengt.
Technis uit Athene met Aristopha
nes' klassieke komedie De Vrede, de
jonge Franse groep „Le retour de
Gulliver", de Inter Action's British
American Repertory Company uit
Londen, en het RO Theater levert een
bijdrage met De Vorstenlikker van
Lars Noren.
Dit is dan een zeer beknopt overzicht
van het toch nog wel overladen aan
doende Holland Festival-programma
dat dit jaar aanzienlijk duurder is
uitgevallen dan andere jaren. Het
Holland Festival heeft een extra be
drag van minstens een miljoen nodig
om op verantwoord niveau te kunnen
doorgaan. Men is doende steun te
zoeken bij het bedrijfsleven. Uitdruk
kelijk bracht directeur De Ruiter tij
dens de persconferentie woensdag in
Rotterdam naar voren dat financiële
steun van het bedrijfsleven alleen
wordt geaccepteerd wanneer de gel
dgevers zich niet mengen in de sa
menstelling van de programma's.
De kunstenaarsorganisatie vir id
Folkloristisch Danstheater va io
delijk belang, en wil daarom a
Rijk het gezelschap volledig s
eert. Dat is ook het standpunt
Raad voor de Kunst. Als de m d:
niet op korte termijn een g\|et
beslissing neemt, zal het Danst
waar veertig mensen werl.
moeten inkrimpen en misschil nt
dwijnen, aldus de kunstenaars< 31
satie. ij
li!
De tentoonstelling „Goden j,
rao's" in Rotterdam is met eei.
verlengd. De expositie, die
paasweekeind bijna 16.000 bez1
grok, blijft in Museum Boyma st
Beuningen tot en met zondag t
zo heeft het museum laten
„Goden en Farao's" heeft sl
maart 160.000 bezoekers ontv*
