Ifficiële prijs
(ie betekent
eeds minder
Wie ons kent
via zijn rekening-courant
noemt ons slagvaardig.
Wie ons niet kent,
moet maar 's een boekje
laten komen.
"N
Rabobank S a
Produktie moet
aan behoeften
dienstbaar worden
Veel kritiek op suggestie
Voorwaarden bij
overname Neder horst
Maltezer aardappelen
Colportagewet
van kracht op
Huishoudbeurs
pte verstoten uit OAPEC
Bonden vragen uitspraak:
Medewerker FNV gooit
knuppel in hoenderhok
SDAG
iAG 18 APRIL 1979
FINANCIEN EN ECONOMIE
TROUW/KWARTET P 11 RHS 13
Bi onzer verslaggevers
4/KOEWEIT Het gaat er steeds meer naar uitzien
prils van 14,54 dollar per vat van 159 liter, die per 1 april
OPEC ls vastgesteld, lager zal zijn dan de feitelijke
pprljs van olie. Iran vraagt sinds gisteren 16,57 dollar
1 vat lichte olie en 16,94 dollar voor zware olie. Koeweit
prijs voor zware olie vastgesteld op 15,80 dollar.
iPEC-vergadering van vorige
(ladden de leden al afgespro-
j toeslagen mochten leggen
Ifficiële prijs. Saoedl-Arabië
I olie niet duurder gemaakt
>elt er niets voor de grotere
te vangen. Een vraag die
jen zal toenemen omdat de
I landen elders meer moeten
laar ook omdat Iran, na de
de tweede olie-exporteur in
ld, nog steeds minder expor-
n voor de politiek omwente-
or het afgelopen weekeinde
Iran weer een dagproduktie
niljoen vaten, ongeveer twee
m de maximum-produktie.
en gaan er van uit dat zij bij
ngere export dan vorig Jaar
grote opbrengst kunnen be-
f dit lukt is op het ogenblik
iraag. Op de nieuwe prijs zijn
n contracten afgesloten.
hervatting van de ollepro-
eeft Iran voornamelijk ver
in Japan en aan Europese
appijen. Ook de Amerikaan-
chappij Ashland Oil is klant
grote olieconcerns uit de VS
iet tot nu toe laten afweten.
i-Arabië
aoedi's het ontstane gat niet
pvuilen blijkt onder meer
flat zij hun tijdelijke vergro-
de export hebben terugge-
aar de 8,5 miljoen vaten per
zij uitvoerden voor de moei-
in Iran begonnen.
angere termijn voelt Saoedi-
eelnig voor een zeer grote
e, zo blijkt uit een rapport
publiceerd door een commis-
Amerikaanse senaat. Jaren
ging Saoedl-Arabië er zelf
tt op den duur 20 miljoen
dag zouden worden gepro-
en dat dit hoge peil tot het
in deye eeuw kon worden ge
lid. Later werd het maximum
bp 16 miljoen vaten, die eerst
zouden moeten worden ge-
n later pas in 1986. Senator
RDAM (ANP) De besturen
Vereniging van beursmake-
assurantiën en de Nederland-
Inlging van assurantieadvi-
IVA zijn het eens over een
aan van de beide organisa-.
de ledenvergaderingen van
en 22 mei zullen hiertoe voor-
Korden gedaan.
Frank Church, de voorzitter van de
commissie, vindt zestien miljoen va
ten nu al zeer optimistisch. De Saoe-
dische minister van oliezaken, sjeik
Jamani verklaarde dat zijn land er
niet veel voor voelt om de olieproduk-
tle om welke reden dan ook te ver
groten.
In het Amerikaanse rapport wordt
naar aanleiding van de politiek van
Saoedl-Arabië gezegd dat de VS niet
afhankelijk mogen worden van een
uitbreiding van de Arabische oliele
veranties.
Egypte
Egypte is geschorst als lid van de
Organisatie van Arabische olie-ex-
porterende landen (OAPEC). Egypte
krijgt geen olie meer uit de aangeslo
ten landen omdat het een vredesver
drag met Israël heeft gesloten. De
schorsing houdt tevens in dat Egypte
is uitgesloten uit de Arabische ollere-
derij en uit de Arabische maatschap
pij voor investering van ollegelden.
Egypte produceert 90.000 vaten olie
per dag, wat genoeg is voor de eigen
behoefte van het land. Bovendien
blijft er nog iets over om te exporte
ren. Toch importeert Egypte bepaal
de olleprodukten als butaan en
smeerolie, samen goed voor zes pro
cent van de totale behoeften.
Inmiddels zijn de Egyptische en Is
raëlische ministers van energiezaken,
Hilal en Modal besprekingen begon
nen over de terugtrekking van Israël
uit de olievelden in de Slnaïwoestijn.
De ministers zelden afzonderlijk van
elkaar geen grote problemen te ver
wachten bij de onderhandelingen. Is
raël moet de oliebronnen in oktober
verlaten hebben. De bedoeling is
evenwel dat Egypte aan Israël zal
leveren. Laatstgenoemd land heeft
zelf vrijwel geen olie en kreeg toen
de sjah nog aan het bewind was
ruim de helft van zijn olie uit Iran.
Noorwegen zal binnen afzienbare tijd
zeker niet tot de olieleveranciers aan
Israël gaan behoren. De Noorse rege
ring heeft maar erg weinig olie ter
beschikking, zei premier Nordli in be
sprekingen met de Amerikaanse vice-
president Mondale. Deze praat met
verschillende bondgenoten over de
Amerikaanse garantie aan Israël ge
durende vijftien Jaar genoeg olie te
leveren. Politieke bezwaren zijn er
volgens de Noorse regering niet tegen
levering aan Israël. De voorzitter van
de Noorse exportraad meent echter
van wel. Hij is bang Arabische orders
te verliezen.
In de centrale markthallen te Amsterdam is gisteren de eerste wagen gelost
met aardappelen van het eiland Malta. De gehele oogst van het eiland is
gekocht door een firma uit Beverwijk.
Van een onzer verslaggevers
WOERDEN Bij de afwikkeling van de Nederhorst-proble-
matiek zal allereerst moeten worden gezocht naar een oplos
sing, waarbij de betrokken bedrijven in hun geheel kunnen
worden voortgezet. Dit heeft de Federatie Hout- en Bouwbon
den gisteren per brief aan het ministerie van economische
zaken laten weten.
Op de overheid, aldus de brief, rust
namelijk de sociale en morele ver
plichting mogelijkheden te scheppen,
waarbij de bestaande Nederhorst-be-
drijven in een of andere vorm kunnen
worden voortgezet, zodat de werkge
legenheid van de betrokken werkne
mers wordt gegarandeerd.
De federatie verlangt van eventuele
gegadigden voor het geheel van de
Nederhorstbedrijven ondermeer te
verklaren wat de bedoeling is met
afzonderlijke bedrijfsonderdelen.
Ook wil men weten welke garanties
de gegadigde kan bieden voor werk
gelegenheid gedurende meerdere
jaren.
De federatie wil verder een vorm van
overleg met de vakbeweging over de
problematiek die voortvloeit uit de
overname en de instelling van een
centrale ondernemingsraad. De leden
van de ondernemingsraad moeten ex
tra faciliteiten krijgen om de invloed
van de werknemers te garanderen op
de gevolgen van de overname.
Tenslotte wordt gevraagd om als
bonden aanwezig te kunnen zijn. bij
de gesprekken tussen overheid en be
windvoerders met eventuele gega
digden.
Hierbij kan in herinnering worden
gebracht, dat zich ongeveer dertig
gegadigden voor (onderdelen van) de
failliete Nederhorst Bouwbedrijven
hebben gemeld. Kopers konden zich
tot vorige week vrijdag bij het minis
terie van economische zaken melden.
Het is de bedoeling de Nederhorst
Bouwbedrijven als totaliteit te verko
pen. Als dat niet lukt, wordt het een
verkoop van afzonderlijke onderne
mingen.
Op grond van de antwoorden op de
gestelde vragen zal de federatie het
standpunt bepalen, over de al dan
niet aanvaardbaarheid van eventuele
gegadigden.
AOVERTENTIE
Een rekening-courant bij de Rabobank biedt mogelijkheden ten aanzien van
incassosystemen, verslaglegging, automatische signalering en vereenvoudiging
van betalingen, die u misschien nog onbekend zijn. Houdt u daarnaast
nog van snelheid en flexibiliteit in uw geldverkeer,
dan is het wellicht nuttig om de afgebeelde brochures
af te halen bij de dichtstbijzijnde Rabobank. Of om
ze middels onderstaande coupon aan te vragen.
O ontvang» de brochures* "Gek! via de Rabobank'
"Rekening-courant'
(Firma)naam: I I II I I I I I I I 1 I 1 I I I
T.a.v. DhrVMevr.: 1 I I I I I I I I I I I I I
Adres: I t l
-
Postcode:
Plaats: I I I I I I I l I I I I I I I I 1 I I I I I I I I 11
ICI kunt deze bon opsturen naar de Rabobank in uw
woonplaats of ongefrankeerd zenden naar Centrale Rabobank.
Antwoordnummer 700, 5600 VB Eindhoven.
geld en goede raad
Met het boek „Naar een konsumptlebe-
leld,'* wordt een forse knuppel in het eco
nomisch hoenderhok gegooid, waarin
overheid, ondernemers, vakbeweging en
consumenten tegenwoordig tóch al min of
meer onrustig rondscharrelen. Het boek ls
namelijk een politiek gekleurde discus
sienota, waarop van vele kanten zeker
vanuit de ondememerswereld, maar waar
schijnlijk ook vanuit vakbondskringen
kritiek zal worden uitgeoefend.
De schrijver, beleidsme
dewerker consumenten
zaken A. van den Bigge-
laar van de Federatie Ne
derlandse Vakbeweging,
legt ln deze „economiese
notitie" in zekere zin de
bijl aan de wortels van
de bestaande economi
sche orde. Dat beseft
Van den Biggelaar na
tuurlijk zelf ook wel.
Vandaar dat hij op een
gegeven moment ook
zegt, dat „in een discus
sienota de polsstok wel
wat langer mag zijn."
Deze opmerking slaat op
zijn pleidooi voor de de
mocratisering van de
marketing. Daarbij gaat
hij uit van de gedachte,
dat de produktie bin
nen het kader van wat
economisch en maat
schappelijk wenselijk en
noodzakelijk ls dienst
baar moet zijn aan de
behoeftebevrediging. De
manier waarop het
marktonderzoek tot dus
verre wordt gedaan le
vert, naar het oordeel
van Van den Biggelaar,
alleen aan de producent
de informaties om zijn
boodschap naar de con
sument te versterken.
Weigeren
Vandaar dat hij elke con
sument oproept mede
werking te weigeren aan
marktonderzoekers, die
ln opdracht van onder
nemingen de verkoop
baarheid van een nieuw
produkt aftasten. Hier
bij wil hij het overigens
niet laten. Naar zijn me
ning zou nog een stap
méér moeten worden ge
daan en zou het markt
onderzoek niet langer
door, of eenzijdig ln op
dracht van de producent
mogen plaatsvinden.
In plaats hiervan zou een
nieuwe vorm van markt
onderzoek moeten wor
den ontwikkeld, die een
„daadwerkelijke dia
loog" tussen producent
en consument zou ope
nen. Hierbij zou de ver
koopbaarheid van een
produkt geen eigen rol
mogen spelen, maar zou
de vraag centraal moe
ten staan, of een produkt
daadwerkelijk aan een
behoefte voldoet
Zo'n onderzoek zou di
rect moeten worden be
gonnen, zodra het Idee
voor een nieuw produkt
of een produkt-variant
enige vorm heeft gekre
gen. Op dat moment
kunnen de uit het onder
zoek naar voren geko
men wensen van consu
menten, nog ln de fase
van de produktontwik-
kellng worden opge
nomen.
Controle
Aangezien ln die opzet
niet het winstoogmerk
maar net oenoertenDe-
vredigingsaspect cen
traal staat (waarmee
overigens niet wordt ge
zegd, dat een onderne
ming niet meer naar
winst zou mogen stre
ven), wil Van den Bigge
laar dat dit behoeftenon-
deizoek volstrekt onaf
hankelijk van de produ
cent wordt gedaan. Bo
vendien moet deze nieu
we vorm van markton
derzoek op de een of an
dere manier aan demo
cratische controle wor
den onderworpen.
Hoe dat precies moet,
weet Van den Biggelaar
ook nog niet. Daarvoor ls
een „grondige" studie
nodig. Maar hij heeft wel
enkele gedachten over
de uitvoering van de „ge
democratiseerde marke
ting". De belangrijkste
daarvan zijn:
Marktonderzoek mag
uitsluitend worden ge
daan door onafhankelij
ke bureaus, die uitslui
tend dienen te zijn toege
rust om „objectief be-
hoeftenonderzoek" te
doen;
De marketing-bu
reaus nieuwe stijl waar
voor de overheid regels
zou kunnen stellen), zou
den onder toezicht moe
ten staan van raden van
toezicht. Daarin dient
tenminste de helft van
de zetels door vertegen
woordigers van consu
menten te worden bezet.
Ook de overheid zou ln
de raden van toezicht
moeten deelnemen;
Veranderingen ln pro-
dukten en de ontwikke
ling van nieuwe produk-
ten, moeten worden aan
gemeld bij het in de des
betreffende produktle-
sector opererende mar
keting-bureau;
Voor geïmporteerde
produkten zou aanslui
ting bij de hier genoem
de punten moeten wor
den gezocht.
Betalen
De financiering van deze
marktonderzoek-bu
reaus zou, aldus nog
steeds Van den Bigge
laar, door een omslag
stelsel verdeeld kunnen
worden over alle produ
centen. Hij motiveert dit
mee-betalen met de ge
dachte. dat alle produ
centen een beroep op
deze bureaus kunnen
doen en zodoende zelf
'geen eigen bureau voor
markonderzoek meer no
dig hebben.
Overigens wil hij wel per
opdracht een zekere ver
goeding ln rekening
brengen. Deze financiële
drempel moet zodanig
worden gekozen, dat de
invoering van nieuwe of
verbeterde én door de
consument gewenste
produkten niet wordt be
lemmerd, maar ander
zijds de introductie van
quasi-nieuwe produkten
wordt afgeremd.
„Naar een konsumptie-
beleid" is uitgegeven
door de Wiardi Beek
man Stichting (weten
schappelijk bureau ten
dienste van het socialis
me). De prijs is ƒ7,50.
Bestelling door dat be
drag te storten op post
giro 34.79.700 ten name
van PvdA-Pers Am
sterdam.
De politieke benadering
van het consumptlebe-
leid zal zonder twijfel
sommige, misschien vrij
vele mensen, kopschuw
maken. Al lezende is het
echter goed voor ogen te
houden dat het een dis
cussienota betreft, zodat
de problematiek scherp
m£lg worden gesteld.
Hierbij komt nog, dat in
het voorafgaande door
mij de meest „gevoelige"
passages uit het boek
zijn aangehaald.
Voor achterdocht ln
die zin, dat Van den Big
gelaar een slinkse poging
doet het bestaande eco
nomisch systeem via de
achterdeur van een
nieuw consumptiebeleid
ln een socialistisch stel
sel om te turnen lijkt
mij geen aanleiding.
Hij laat Immers ruimte
voor het bedrijfsleven, al
dient hieraan in één
adem te worden toege
voegd, dat die armslag
sterk, zelfs fundamen
teel wordt beknot.
Voorts ls het ook nog zo,
dat hij een sterkere beïn
vloeding van de consu
ment op het aanbod van
collectieve goederen en
diensten dringend ge
wenst acht; stérker nog
dan bij het particuliere
aanbod. Naar zijn me
ning komen democrati
sche verkiezingen op
plaatselijk, provinciaal
en landelijk niveau on
voldoende tegemoet aan
de gewenste consumen
ten-Invloed op het aan
bod van collectieve goe
deren en diensten.
Verdienste
Er zijn vele kritische
kanttekeningen bij de vi
sie van Van den Bigge
laar te maken. Hij lokt
die zelfs uit. Daarvan ge-
tulgen met name de
commentaren van prof.
J. M. Dirken (Consumen
tenbond), mevrouw mr
L. Dommering (Konsu-
menten Kontakt) en van
de hoogleraren M. T. O.
Meulenberg (marktkun-
de en marktonderzoek
Wageningen), W. A. A. M.
Ross (economie Rotter
dam), J. Tinbergen (oud-
hoogleraar economie
Rotterdam) en A. van
der Zwan (economie Rot
terdam), die ook in het
boek zlin opgenomen.
De ondergrond van die
kritiek zit vooral en
terecht in twijfels over
de mogelijkheid tevoren
vast te stellen, wat de
consument aan (nieuwe)
produkten wenst. De
consument weet dat te
voren meestal niet pre
cies en bovendien den
ken niet alle consumen
ten gelijk.
In de commentaren op
de visie van Van den Big
gelaar zit ook waarde
ring. Ik ben het roerend
met hem eens, dat niet
de verkoopbaarheid,
maar de behoefte bij de
produktie voorop zou
moeten staan en dat de
positie van de consu
ment nodig moet worden
versterkt Het is echter
de vraag, of dat langs de
door hem geschetste lijn
moet gebeuren.
Intussen is het de ver
dienste van Van den Big
gelaar. dat hij een weg
aangeeft en dat hij daar
mee ledereen met
name degenen die direct
bij de consumptieproble-
matiek zijn betrokken
aan het denken zet.
Bedenking
Ik heb bedenkingen te
gen de Invloed, die Van
den Biggelaar aan de
overheid zou willen toe
kennen. Dat ls een grote
vinger in de pap: niet
omdat de overheid dan
kan voorschrijven wat
móét. maar wel kan aan
geven wat nog mög en
wat niet meer kén.
Het zou mij liever zijn de
consument meer bewust
en meer weerbaar te ma
ken en vooral op korte
termijn een betere
rechtspositie te ver
schaffen. Als ledereen
door (beter) consumen-
tenonderwljs en (onaf
hankelijke) consumen
tenvoorlichting zich be
wust wordt van de ver
antwoordelijke positie
die hij of zij als consu
ment heeft, zal dat zeker
Invloed hebben op zijn of
haar opstelling en daar
mee uiteindelijk op het
aanbod van goederen en
diensten.
Beperking
Kritisch Ingestelde con
sumenten kunnen zeker
zoveel invloed op de
marktpolltiek van het
bedrijfsleven uitoefenen
als de „objectieve" mar
keting-bureaus (hierbij
kan zij het met de no
dige voorzichtigheid
.worden gewezen op de
actie tegen Angolakoffie,
die enkele Jaren geleden
werd gevoerd).
Een Ingrijpende opge
legde beperking van
de slagvaardigheid en
produktie vrij held van
het bedrijfsleven, zal ge
volgen hebben voor het
pakket van goederen en
diensten waaruit de con
sument kan kiezen. Een
beperking van de slag
vaardigheid en van de
produktlevrijheid zal
ook tot nadelige conse
quenties voor de werkge
legenheid kunnen leiden.
Vooralsnog zal ons land
het moeten hebben van
Innovatie: een slagvaar
dige ontwikkeling van
nieuwe (hoogwaardige)
produkten die, liefst
voordat andere landen
zover zijn, op de nationa
le en Internationale
markten kunnen worden
gebracht en verkocht
Op de Huishoudbeurs
geldt ln tegenstelling
tot alle andere beurzen
de kolportagewet Dat
betekent, dat de consu
ment een eventuele aan
koop ongedaan kan ma
ken, als het tenminste
gaat om een groter be
drag dan 75.
Het „afbestellen" moet
per aangetekende brief
gebeuren en wel binnen
de „afkoelingsperiode"
van acht dagen na de da
tum van aankoop.
Meer inlichtingen ver
strek het Maatschappe
lijk Advies- en Informa
tiecentrum (MAIC), Lan
ge Nleuwstraat 50-52,
3512 PK Utrecht (tele
foon 030-313814(.
Mening over reclame
Dimitri Frenkel Frank (schrijver): Ik vind reclame
so boeiend, omdat Shakespeare als hij in 1601 twin
tig seconden had gekregen om een Londense voor
bijganger over te halen „Hamlet" te gaan zien, ook
wel éven had staan puzselen. (Bijeengebracht door
FHVttBDO).
