[inister Iran
lareedt af
«negens geweld
Groot-Brittannië
erkent Oeganda
Strijd Nicaragua
verplaatst zich
zwarten krijgt Smith naar de stembus?
It
taatsgreep Liberia mislukt
Amstendam-Londen
Elk uur. Op het hele uur.
Sadat waarschuwt
moslemgroeperingen
Rhodesië is op
alles voorbereid
\eg met Khomeini"
itie verstoort
nslegging
ir Mahlangu
VOOR MAZDA
'Een dagloon
voor
Vietnam'
British
airways
Thuis in de lucht.
'Door buitenland betaald'
Sandinisten verlaten Esteli
Aanslagen op
Franse synagogen
Aanslag op olietanks
DAG 17 APRIL 1979
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
ERAN (AP, Reuter. UPI) De Iraanse minister van
tnlandse zaken Karim Sanjabi is afgetreden uit protest
n het geweld in het land. Volgens hem heerst er onder de
we islamitische regering „wanorde" en maakt een „rege-
binnen de regering" iedere vooruitgang onmogelijk.
nippel die de emmer overlopen
de tijdelijke aanhouding van fa-
leden van de vooruitstrevende
elijke leider van Teheran, de
illah Taleghani. Taleghani, die
l ayatollah Khomeini de meest
rde geestelijke is. heeft uit pro
legen „het vertrappen van de
len van het Iraanse volk" de
jstad verlaten.
it centrum van de stad betoog-
gisteren duizenden mensen ten
e van Taleghani, terwijl uit ver-,
ende delen van het land aan-
jiijkheidsbetuigingen binnen-
ien. De demonstranten, onder
eer veel studenten, eisten dat de
itische revolutionaire comités
verd zouden worden van wat zij
„anti-revolutionaire ele-
Enkelen riepen „weg met
en op muren in de hoofd
haren tegen Khomeini gerichte
geschilderd.
iverantwoordelijk"
(ring van premier Mehdo Ba-
gaf een verklaring uit, waarin
jouding van Taleghani's twee
en een schoondochter door re-
ionaire comité's „onverantwoor-
c" werd genoemd. Gisteravond
iderde de regering over de ont-
anvraag van minister Sanjabi,
idus een woordvoerder, nog niet
rilligd is.
je week diende minister van jus-
Assandollah Mobasheri zijn ont-
in wegens het eigenmachtige op-
treden van de islamitische comités en
de terechtstellingen van functionaris
sen van het vorige regime. De
ontslagaanvrage van Mobasheri werd
door premier Bazargan afgewezen.
Waarnemers menen dat de premier
de twee doorgewinterde politici on
gaarne ziet vertrekken, omdat hij
vreest dat zijn kabinet zal moeten
aftreden als zij er uit stappen.
Naar verluidt had Bazargan zelf ver
schillende keren het ontslag van zijn
regering willen aanbieden, wegens de
willekeur van de islamitische comi
tés, maar is hij hiervan steeds weer
houden door de geheime revolutio
naire raad, onder leiding van de aya
tollah Khomeini.
Deze is nog immer de werkelijke
machthebber in Iran, met aan zijn
rechterhand Ibrahim Yazdi. De op
merking van minister van buiten
landse zaken Sanjabi, een Koerd,
over een „regering binnen de rege
ring" zou betrekking hebben op Yaz
di. Yazdi nodigde buiten medeweten
van Sanjabi de Palestijnse leider Jas-
ser Arafat uit, en reisde met hem het
land door.
Op persoonlijke titel veroordeelde
Sanjabi de terechtstelling van de
voormalige premier van Pakistan.
Zulfikar Bhoetto. In Iran werd dit
gezien als verholen kritiek op de exe
cuties door de revolutionaire comité's
in Iran.
Gisteren werden opnieuw zeven aan
hangers van de afgezette sjah te
rechtgesteld. Het totale aantal execu
ties sinds machtswisseling in februari
is daarmee op 142 gekomen.
De commandant van de invasietroepen, Oyite Ojok, wordt in Kampala op de schouders
genomen
KAMPALA (AP, Reuter, UPI)Engeland heeft de nieuwe
regering van Oeganda erkend! terwijl de Verenigde Staten
hebben laten weten dat de betrekkingen „genormaliseerd"
zullen worden.
ADVERTENTIE
EN ECHTE SERVICE
MOET U NAAR
onze correspondent
HNNESBURG - Politie ge-
te traangas om familieleden en
re zwarten te verspreiden die een
wilden leggen op het graf van
m Mahlangu, in Atteridgeville
retoria.
tien dagen geleden terecht-
eld wegens zijn aandeel in een
tpartij, twee jaar geleden in Jo-
esburg, waarbij activisten van
Afrikaanse nationale congres
waren betrokken.
moeder. Martha Mahlangu.
opdracht de begraafplaats bin-
tien minuten te verlaten, maar
voordat zij bij de uitgang waren
Uikte de politie traangas tegen
lens mevrouw Mahlangu was zij
familieleden en een kleine groep
(nlen aan het bidden toen de
ie in busjes de begraafplaats
vam. Zij en haar zon Lucas had-
daarop tijd gevraagd om de kran-
te leggen maar kregen opdracht
':hof te verlaten. Een politie-
dvoerder zei later dat na inci-
en op de begraafplaats enkele
'aties waren verricht. Hij beves-
het gebruik van traangas „om
illegale vergadering te beëin-
MOSKOU (Reuter) In de
Sovjet-Unie zal 75 procent van
de opbrengst van de jaarlijkse
„subbotnik", de dag van onbe
taalde arbeid, zaterdag aan
Vietnam worden geschonken
als bijdrage ter leniging van de
gevolgen van de „barbaarse
agressie" van China. Het rege
ringsblad Izwestia zei dat het
besluit genomen is door het
centrale comité van de commu
nistische partij, de minister
raad, de vakbondsorganisatie
en de jeugdorganisatie Komso
mol. Op de „subbotnik" wer
ken arbeiders en boeren op hun
„vrije dag" normaal, terwijl
tienduizenden kantoormensen
en studenten straten en gebou
wen schoon maken. Het be
spaarde geld wordt gewoonlijk
aan sociale voorzieningen ge
schonken. De overblijvende 25
procent van dit jaar gaat naar
kinderziekenhuizen, sanatoria
en vakantieverblijven.
Washington sloot zijn ambassade in
Kampala in 1973 vanwege de veilig
heid van het ambassadepersoneel
maar het heeft de betrekkingen met
de regering van de verdreven presi
dent Idi Amin nooit verbroken. De
verhouding was echter gespannen on
der andere door het Amerikaanse be
sluit geen Oegandese koffie meer te
kopen uit protest tegen de schending
van mensenrechten in dat land. Nog
deze week zullen Amerikaanse diplo
maten naar Kampala reizen, zo werd
gisteravond bekendgemaakt door het
ministerie van buitenlandse zaken.
Waarnemers verwachten dat het
nieuwe bewind in Oeganda een gema
tigd pro-westerse houding zal aan
nemen.
Een speciale Britse afgezant. Richard
Posnett, arriveerde eerste paasdag in
Kampala voor een gesprek met mi
nister van buitenlandse zaken Otema
Alimada.
De twee landen willen zo snel moge
lijk de diplomatieke betrekkingen
herstellen. Deze werden in juli 1976
verbroken nadat een Brits-Israëli
sche vrouw. Dora Bloch, in Oeganda
verdween. Zij is waarschijnlijk door
de geheime politie van de verdreven
president Idi Amin om het leven ge
bracht.
Radio-Kampala heeft een oproep ge
daan op de Oegandese bevolking om
alle geplunderde goederen terug te
bezorgen. Iedereen die dat voor don
derdag doet, zal niet worden ver
volgd. Alle winkels in de Oegandese
hoofdstad zijn leeggehaald, voedsel is
nauwelijks meer te krijgen en er zijn
geen medicijnen meer. Vervoer ont
breekt, aangezien de vluchtende aan
hangers van Amin veel auto's hebben
meegenomen. De schatkist van het
land is totaal leeg, en er zal honder
den miljoen guldens buitenlandse
steun nodig zijn om de economie
ADVERTENTIE
NROVIA (Reuter. UPI) - Een
itsgreep in het Westafrikaanse
I Liberia is mislukt. Eerst leek het
de rellen in het land een protest
en tegen een voorgenomen prijs-
loging voor rijst, maar president
llam Tolbert verzekerde gister-
id dat geprobeerd was zijn rege-
om te werpen. Daarbij waren ook
enlanders betrokken, aldus de
"dent, die zei dat de toestand nu
onder controle was. De prijsver-
mi tog is bedoeld om de boeren meer
Da >msten te verzekeren, en hen te
B "houden werk te zoeken op de
ivaiperplantages. ten koste van de
lopbrengsten.
De rellen, waarbij 29 mensen werden
gedood, begonnen zaterdag met een
mars naar het presidentiële paleis uit
protest tegen de plannen de rijstprijs
te verhogen. Tanks werden ingezet
om de demonstranten, die met stenen
gooiden, terug te dringen. De politie
vuurde met scherp en gebruikte
traangas.
De betogers trokken daarop door de
stad en lieten een spoor van vernielin
gen en plunderingen achter. Geen
winkel was veilig, en er werd voor
miljoenen guldens schade aange
richt. De regering vaardigde een uit
gaansverbod uit om „een einde te
maken aan oproer, vandalisme en
plunderingen".
President Tolbert riep via de radio op
tot kalmte, terwijl op de achtergrond
geweervuur te horen was.
Vanuit het naburige Guinee werden
per vliegtuig militairen naar Liberia
gebracht. Zij werden vergezeld door
onder anderen de ministers van de
fensie en van justitie van Guinee, die
een boodschap aan president Tolbert
hebben overgebracht waarvan de in
houd niet is bekendgemaakt. Guinee
en Liberia hebben een nog jong de
fensiepact.
Vanaf 1 april.
Passagiers naar en van Londen kunnen vanaf 1 april a.s.
rekenen op een bijzonder aantrekkelijke service.
KLM en British Airways hebben besloten tot een dagelijkse
uurdienst met vertrektijden op het hele uur. Elk uur van 8 uur
's morgens tot 21 uur 's avonds vertrekt om toerbeurt een KLM- en
een BA-toestel vanaf Schiphol en Heathrow Airport. Zoals u
hieronder nog eens duidelijk kunt zien.
Amsterdam-Londen
8.00 uur KL 115
9.00 uur BA 401
10.00 uur KL 119
11.00 uur BA 403
12.00 uur KL 121
13.00 uur BA 407
14.00 uur KL 127
15.00 uur BA 411
16.00 uur KL 129
17.00 uur BA 415
18.00 uur KL 135
19.00 uur BA 419
20.00 uur KL 141
21.00 uur BA 423
IBehalve ynndrnj.
Londen-Amsterdam
N.OOuur BA 402
9.00 uur KL 120
10.00 uur BA 406
11.00 uur KL 124
12.00 uur BA 410
13.00 uur KL 128
14.00 uur BA 414
15.00 uur KL 132
16.00 uur BA 418
17.00 uur KL 134
18.00 uur BA 422
19.00 uur KL 138
20.00 uur BA 426 21
21.00 uur KL 146
-Behalve zaterdag.
Ubent bij ons
in goede handen
KLM
CAIRO (Reuter. AP, UPI) De Egyptische president Anwar
Sadat heelt het afgelopen weekeinde in verschillende toespra
ken de extremistische religieuze groeperingen in zijn land
ernstig gewaarschuwd. Sadat verbood studenten in het ver
volg politiek te bedrijven op de universiteiten.
„Ik heb de politie opdracht gegeven
iedereen die betrapt wordt op het
vernielen van staatseigendom zonder
pardon neer te schieten", aldus Sadat
in een redevoering in de universiteits
stad Assioet, ongeveer zeshonderd ki
lometer ten zuiden van Cairo. De
maatregel is vooral gericht tegen isla
mitische religieuze groeperingen, die
tegenstander zijn van het vredesver
drag met Israël. Volgens Sadat wordt
het verzet tegen het vredesverdrag
door het buitenland betaald en uitge
voerd „onder de dekmantel van de
religie".
De president beschuldigde de Arabi
sche wereld, die zich tegen het ver
drag heeft verklaard, op deze manier
Israël in de kaart te spelen. Over de
oproep van extremistische moslems,
om van Egypte een islamitische staat
te maken, zei Sadat dat de gods
dienst slechts als voorwendsel wordt
gebruikt voor geweld. Hij wees daar
bij op de tientallen executies die da
gelijks in Iran plaatsvinden. Uit de
toespraak van de president was op te
maken dat er op verscheidene univer
siteiten in het zuiden van Egypte de
afgelopen weken gevechten zijn ge
weest tussen christelijke en islamiti
sche studenten. Daarbij zouden tien
tallen gewonden zijn gevallen.
De harde toespraken van Sadat
vormden een voortzetting van zijn
campagne voor het referendum van
komende donderdag. Ongeveer elf
miljoen Egyptenaren zullen dan „ja"
of „nee" moeten zeggen tegen het
vredesverdrag met Israël. Sadat
kreeg zondag steun uit onverwachte
hoek, toen 250 in Egypte wonende
Palestijnen voor zijn ambtswoning
demonstreerden voor het verdrag
Hulpfonds
Als ..straf' voor het akkoord is Egyp
te uit het Arabisch fonds voor econo
mische en sociale ontwikkeling ge
wipt. Het besluit werd zondag geno
men tijdens een vergadering van Ara
bische ministers voor economische
zaken. Het besluit betekent voor
Egypte een gevoelige slag. Sinds de
oprichting van het fonds, negen jaar
geleden, heeft het land voor meer dan
vierhonderd miljoen gulden aan pro
jecthulp gekregen.
S«m v. Houunatr 199
A'dam. Gauranvald
BIJ h«t CBR
Tal. 135103-113016
SPECIAAL VOOR GROTE WAGENPARKEN
weer op gang te brengen
Onderwijl hebben de invasietroepen
Oegandese ballingen en Tanzanianen
nog maar één derde van het land
vast in handen, zo berichten westerse
correspondenten die het front heb
ben bezocht.
MANAGUA (UPI, Reuter) Sandinistische guerrillastrijders
hebben zondag en gisteren op verschillende steden in Nicara
gua aanvallen ondernomen. Vlak daarvoor was de stad Esteli
na een beleg van een week weer in handen gevallen van het
leger van president Somoza.
De Nationale Garde van Somoza wist
in de nacht van zaterdag op zondag
Esteli weer in handen te krijgen. On
geveer vijfhonderd strijders van het
Sandinistische Bevrijdingsfront wis
ten uit de omsingelde stad te ont
snappen. Volgens de Nationale Garde
zijn er bij de herovering 46 Sandinis
ten gedood. De zender van de opstan
delingen. radio Sandino. ontkende
dit echter en liet weten dat uit takti-
sche overwegingen was terugge
trokken.
Uit berichten van zowel de guerrilla
strijders als van de regering valt af te
leiden dat het gevecht om de stad aan
meer dan honderd mensen het leven
heeft gekost. Journalisten, die vlak
na de Nationale Garde in de stad
aankwamen, hoorden van bewoners
dat de soldaten van Somoza een aan
tal mensen ter plekke zouden hebben
geëxecuteerd. Onder hen zouden ook
vrouwen zijn. Kort na de herovering
van Esteli deden Sandinisten aanval
len op stellingen van de Nationale
Garde in de steden Chinandega, Wi-
wilo. Leon en Masaya.
President Somoza, die een week va
kantie heeft doorgebracht in de Ver
enigde Staten, gaf het afgelopen
weekeinde de Amerikaanse regering
de schuld van de onlusten in zijn
land, „omdat de VS niet voor hun
vrienden zorgen". In een gesprek voor
de Amerikaanse televisie zei Somoza
niet aan aftreden te denken, voordat
zijn mandaat, over ruim twee jaar,
afloopt.
PARIJS (DPA) In het Paasweek
einde zijn in Frankrijk drie synago
gen het doelwit geweest van aansla
gen. De daders heeft men nog niet
kunnen pakken.
De synagoge van Antibes aan de Cote
d'Azur werd met hakenkruisen be
smeurd. Ramen werden ingegooid.
Verder werd ingebroken in het jeugd
huis van de Joodse gemeente. In
Straatsburg sloegen onbekenden de
deur van de synagoge in en smeten
onder meer wetsrollen op de grond.
SALISBURY (AP. Reuter) Rhodesië houdt rekening met
acties van zwarte guerrillastrijders, in verband met de verkie
zingen die vandaag beginnen. Premier Smith heeft zo'n
100.000 man gemobiliseerd om de stembureaus te bescher
men. Het Patriottisch Front is gekant tegen de stembusstrijd
en wil deze verstoren.
Na de Rhodesische aanval op het
huis van de guerrillaleider Joshua
Nkomo in Loesaka, de hoofdstad van
Zambia, heeft dat land een avond
klok ingesteld. Iedereen die zich tus
sen acht uur 's avonds en zes urn
's ochtends op straat vertoont zal
worden aangehouden, aldus een ver
klaring. De Rhodesische actie werd
uitgevoerd door troepen in Landro
vers. met de kleuren van het Zambi-
aanse leger. Het was voor het eerst
dat grondtroepen zover doordrongen.
Zondagavond voerden guerrilleros
een raketaanval uit op een oliedepot
in fort Victoria, in het midden van
Rhodesië. Verscheidene olietanks
stonden in lichterlaaie, maar er zou
den geen slachtoffers zijn gevallen.
Nationalisten vielen vorig jaar een
oliedepot aan in de hoofdstad Salis
bury. waarbij miljoenen liters olie in
vlammen opgingen Sindsdien wor
den de olie-installaties scherp
bewaakt.
Hans Masselink
lev
gr
eD «veel mensen er in Rhodesië gaan stemmen, i$ de belangrijkste vraag
ïd de verkiezingen die vandaag in dit door oorlog geteisterde land
pnnen Een hoog opkomstpercentage is de wens van premier Smith
kK drie zwarte Aiders van de overgangsregering die de verkiezingen
igi j*D^n uitgeschreven. Het Patriottisch Front, de guerrillaorganisatie
«c n Joshua Nkomo en Robert Mugabe, ziet liever zo min mogelijk
.nsen naar het stemlokaal gaan en heeft aangekondigd alles in het
«k te stellen om dit doel te bereiken.
die zijn politieke loopbaan pas
ui «sluiten als Rhodesië internationale
li ®nning krijgt, hoopt dat de helft van de
t «?rs naar de zwaar bewaakte stemloka
al gaan. Maar ook hij weet dat een
jMnstpercentage van 50 procent wel veel
"ij zegt er dan ook bij, dat gezien de
,tie en dreigementen van het Pa-
uisch Front „zelfs een opkomst van
">g procent de gevoelens goed zou weer
zo Als de komende vijf dagen 35 40
■*nt van de bevolking gaat stemmen, is
niet onwaarschijnlijk dat de flegmatie
ke Smith juichend zal opveren en de inter
nationale opinie er op zal wijzen dat „de
moeilijke omstandigheden ten spijt", het
Rhodesische volk toch heeft gekozen voor
het nieuwe zwarte meerderheidsbewind
(maar wel met forse blanke invloed)
Lichtpuntje
Kent
Iw
Erkenning in de wereld van de nieuwe rege
ring naar het model van Smith, Muzorewa.
Sithole en Chirau zit er vooralsnog niet in.
Overal, behalve in Zuid-Afrik*, worden ver
kiezingen zonder het Patriottisch Front als
eenzijdig gezien en dus zal het nieuwe be
wind niet erkend worden. De Verenigde
Staten en Engeland hebben geweigerd
waarnemers naar Salisbury te sturen om te
kijken of de verkiezingen wel naar behoren
verlopen.
Blank Rhodesië ziet als lichtpuntje, dat in
Engeland wellicht Margaret Thatcher en
haar conservatieve partij de touwtjes in
handen gaat krijgen. De Britse conservatie
ven hebben er nooit een geheim van ge
maakt dat zij het nieuwe zwarte meerder
heidsbewind wél willen erkennen. Ook in de
Verenigde Staten gingen in de senaat opval
lend veel stemmen op om waarnemers naar
Rhodesië te zenden. Dit zou indirect erken
ning van de toekomstige regering hebben
betekend.
De 2.8 miljoen zwarten stemmen deze week
op basis van één-man—één-stem, de 140.000
blanken mogen echter ieder tweemaal hun
stem uitbrengen. Vorige week hebben zij
gestemd voor de blanke vertegenwoordi
gers in het parlement en deze week doen zij
hetzelfde voor de zwarte zetels in het parle
ment.
Verhouding
In de nieuwe ..regering van nationale een
heid". zoals zij door het huidige overgangs
bewind is gedoopt, krijgen de blanken een
kwart van de zetels in het kabinet en gaan
ze 28 van de 100 zetels in het parlement
bezetten.
De blanken houden de komende tien jaar
een flinke vinger in de pap In een land waar
25 maal zoveel zwarten wonen als blanken
zou het volgens westerse maatstaven van- PartlJCCl
zelfsprekend zijn dat deze getalsverhouding
in de regering is terug te vinden. Maar de
overgangsregering van Ian Smith denkt
daar anders over. De blanken zullen boven
dien in de nieuwe regering als één blok
optreden, omdat ze allen behoren tot de
partij van Smith, het Rhodesische Front. In
theorie is het zelfs mogelijk dat zij de groot
ste partij worden, omdat de zwarten hun
stemmen over vier partijen verdelen
bisschop Muzorewa. dominee Sithole en
stamhoofd Chirau voor hebben getekend,
bepaalt dat de blanken in ieder geval nog
tien jaar 28 zetels in het parlement behou
den. Ingrijpende wijziging van deze grond
wet is slechts mogelijk met een meerder
heid van 78 stemmen of meer. De zwarten
met hun 72 parlementszetels zijn dus altijd
afhankelijk van de wil van de 28 blanken
Dezelfde grondwet bepaalt ook dat de blan
ken nog vijf jaar de controle houden over de
veiligheidstroepen, de rechterlijke macht
en het ambtenarenapparaat.
De nieuwe grondwet, waar premier Smith.
Stemmen voor een zwart meerderheidsbe
wind, zoals Smith dat wil, betekent in feite
stemmen voor voortzetting van de huidige
regering, al wordt dit een bewind met een
zwarte premier. En dit is wat het Patriot
tisch Front van Nkomo en Mugabe de be
volking wil inpeperen. Onder geen beding
willen deze guerrillaleiders het op een ak
koordje gooien met de nieuwe regering en
zij zijn van plan de verkiezingen op alle
mogelijke manieren te torpederen
Vier partijen strijden deze week om de
zwarte zetels in het parlement: De Verenig
de Afrikaanse Nationale Raad (UANC) van
Muzorewa. de Zimbabwe Afrikaanse Natio
nale Unie (ZANU) van Sithole niet te
verwarren met de gelijknamige guemllabe-
weging van Mugabe de Zimbabwe Vere-
nigde Volkspartij (ZUPO) van Chirau en de
Verenigde Nationale Federale Partij
(UNFP) van stamhoofd Kayisa Ndiwenl.
een afgescheiden partij van de ZUPO
Bisschop Muzorewa gooit de hoogste ogen
voor het toekomstige premierschap Hij
heeft van de vier zwarte leiders de grootste
aanhang. Sithole, de belangrijkste concur
rent van de bisschop, doet nog verwoede
pogingen stemmen te winnen. Onlangs pro
beerde hij de gunst van de zwarte kiezers te
winnen door guerillalcider Nkomo uit te
nodigen aan de verkiezingen deel te nemen
als kandidaat van zijn partij Bij winst zou
Nkomo dan premier kunnen worden Nko-
mo raakte alleen maar nog meer vertoornd
door de uitnodiging en kondigde een nog"
scherper offensief aan.
