Patiënt moet blijven zitten Tekening van een lezer ouw Commentaar ere werkweek (1) tere werkweek (2) Rechtbank vindt overplaatsing naar gesloten afdeling terecht VOORSTEL INZAKE EEN NiEUV NEDERLANDS WAPEN Advocaat gaat in hoger beroep de heksenwaag is jarig dagjesdief pikkelateur hond DAG 11 APRIL 1979 BINNENLAND TROUW/KWARTET ibonden hebben in de me- istrie hun eis laten vallen afspraken met de werkge- loesten worden gemaakt ivoering van een kortere :ek. Wij zijn niet ongeluk- (t deze wending in het cao- Ook al blijven wij ervan jd dat herverdeling van legenheid de komende ja- onmisbaar onderdeel zal in het beleid ter bestrijding werkloosheid. dustriebonden FNV liepen gel wel erg hard van stapel met e n >en, aanvankelijk de vrije [middag, later afgezwakt tot irige werkweek met onmid- ingang. De vakbonden i nu enige correcties aange- op hun koers. De scherpe ing van het begin heeft in- een gunstige uitwerking Allerwege hebben deskun- ri®|van overheid, universiteiten. veging en ondernemers zich ing op het thema van de korte- All kweek. Zelden is in zo korte 1 >veel documentatiemateriaal een economisch onderwerp i luceerd. poé e dit materiaal bleek wel dat aï' "n« van de werkweek veel »n en ogen heeft. De FNV- va n stonden daarom niet sterk grote haast. Temeer niet s0 ndere instrumenten van her- ing van arbeid, met minder en ogen, nog niet zijn uitge- doelen op uitbreiding van egde uittreding van oudere emers en, in mindere mate, ke tbreiding van vakanties en izo ief verlof. He e is op deze plaats ervoor :rkgeverskring, is men zich gepleit het dit jaar vooral te zoe ken in vervroegde uittreding en vakantierechten, en tegelijk werk te maken van serieuze studie hoe verkorting van de werkweek ver antwoord kan geschieden. Daarbij zouden al vast principe-afspraken gemaakt kunnen worden tussen werkgevers en vakbeweging, bij voorbeeld om, zoals de industrie bond CNV had voorgesteld, uiter lijk in 1981 tot verkorting van de werkweek over te gaan. Ook veel vakbondsleden waren naar onze indruk niet overtuigd van de noodzaak zoveel haast te maken met de kortere werkweek. De houding bij de leden zal wel niet vreemd zijn aan de wending van de industriebonden in het cao- overleg. In 1973 hebben de industriebon den hardnekkig gestaakt voor af topping van prijscompensatie voor hogere lonen. De staking werd verloren, met als gevolg dat nu na zes jaar, die aftopping er nog steeds niet is, ondanks het goede voorbeeld dat de ambtenaren dit jaar geven. In West-Duitsland toonbeeld van arbeidsrust is deze winter in de staalsector uitge breid gestaakt voor geleidelijke in voering van een 35-urige werk week. De staking werd verloren, met als gevolg dat in de cao de 40- urige werkweek voor vier jaar werd vastgelegd. Naar onze schatting zou de kans niet klein zijn dat ook in ons land een staking op dit moment voor de kortere werkweek zou worden ver loren door de vakbonden. Verkor ting van de werkweek zou dan verder weg zijn dan ooit. bewust van de onont- vc baarheid van herverdeling ^arbeid op langere termijn, andere instrumenten zoals Zowel in de me- Is op centraal niveau is met ik door de werkgevers ver- dat men niet principieel lil de kortere werkweek is. "^lunt is de kostenstijging, of eter het inleveren van loon. d s kunnen de werkgevers tot Laie wijzen op het ontbreken n. en internationale of althans »ese aanpak van korter wer- ck De EG-conferentie van begin nber in Brussel leverde niets ale t direct bruikbaar was, mede Vonwil aan Duitse zijde. Enke- anden later was het opnieuw Duitsland dat door de verlo- r i taaistaking de ontwikkeling zi de kortere werkweek eerder ch lagde dan bevorderde, est de ontwikkelingen staan niet In België is in een aantal van de industrie de 40- werkweek doorbroken. Ook Nederlands bedrijf DAF- s doet hieraan mee. Het en naar een werkweek van 36 met de komst van het nieuwe sche kabinet nu zelfs tot offi- regeringspolitiek verheven. nenwerkende artsen 0,*n onzer verslaggevers ECHT Huisartsen, die in ge- leidscentra samenwerken met en, bij voorbeeld maatschappe- at merkers of wijkverpleegkundigen aeifijzen minder patiënten naar de itifalist dan alleenwerkende huis- a. Dit blijkt uit het Jaarboek van het Landelijk Informatie- jatem Ziekenfondsen (LISZ), dat w ren is verschenen. Al met al reden om niet overhaast, maar wel doelbewust de mogelijk heden van verkorting van de werk week als middel tot herverdeling van werkgelegenheid grondig te onderzoeken. Wij hopen dat er volgend jaar al iets verwezenlijkt zal kunnen worden. Het kosten- probleem lijkt ons oplosbaar, wan neer tenminste niet om ideologi sche redenen enige herverdeling van inkomens bij de looninlevering wordt tegengehouden. Tot slot een woord van waardering voor de industriebonden omdat zij ook nu nog geen aanvullende loon eis hebben willen stellen. Van de industriebond CNV mocht niet an ders worden verwacht, mede ge zien de consequente opstelling van de vakcentrale CNV. De leiding van de industriebonden FNV moet echter de druk weerstaan van de zusterbonden binnen de FNV en van groepen leden in eigen gelede ren, met name communisten. Daarbij hebben bepaalde onderne mers in de industrie het de leiders van de FNV-bonden ook niet ge makkelijker gemaakt af te zien van looneisen. Dat heeft het gehamer van de werkgevers op het koste naspect en de concurrentiepositie er niet geloofwaardiger op gemaakt. door Cisca Dresselhuys ROERMOND Een patiënt in een psychiatrische inrich ting mag tegen zijn zin door de leiding van de inrichting van een open naar een geslo ten afdeling worden overge plaatst, wanneer dit gebeurt om therapeutische redenen. Deze uitspraak deed de presi dent van de Roermondse rechtbank, mr. A. G. H. Bel- jaars, gistermiddag in het kort geding, dat 's ochtends voor dezelfde rechtbank had gediend. Dit kort geding was aangespannen door de 33-jarige computerdeskundi ge Arthur Jacobs, sedert november 1976 als patiënt opgenomen in de psychiatrische inrichting Sint Serva- tius te Venray tegen de leiding van deze instelling. Arthur Jacobs die op eigen verzoek, maar wel met een rech terlijke machtiging in St. Servatius is opgenomen, werd afgelopen donder dag volstrekt tegen zijn wil overge plaatst van een open naar een geslo ten afdeling. Dit was volgens de leiding nodig „voor zijn bestwil", omdat Jacobs zich verschillende malen niet gehou den zou hebben aan de voorschriften van deze afdeling: beslist geen alco holgebruik en het zich voegen naar bepaalde huisregels, zoals tijdig op staan, het volgen van alle afgespro ken therapieën en dergelijke. Bij en kele gelegenheden zou Jacobs zich de laatste tijd veel bedronken hebben, waardoor hij volgens de leiding niet langer te handhaven zou zijn op de open afdeling. Bovendien zou hij een zeet kritische patiënt zijn, die voortdurend discus sies uitlokte met personeel en patiën ten over het falen van de behandeling en de inrichting. Hoger beroep Inmiddels heeft de advocaat van de heer Jacobs, de Amsterdamse mr. L. Velleman. besloten in hoger beroep te gaan bij het hof in Den Bosch. „We moeten deze zaak om principiële re- ThGTdPiG denen verder uitvechten: het gaat hier heel duidelijk om de rechtsposi tie van de psychiatrische patiënt. In middels moeten we wel iets regelen voor de heer Jacobs, want die kan niet langer in deze inrichting blijven. Voor een verantwoorde behandeling, zijn de relaties nu te zeer verstoord. Hij moet daar zo snel mogelijk weg. Daarmee kunnen we niet wachten op de uitspraak van het hof. want die kan wel zo'n vier tot zes maanden op zich laten wachten", aldus mr. Vel leman. Ook de bewonersraad van St Servati us is erg ongelukkig met de afloop van het kort geding. Voorzitter Jac ques Kuypers (zelf ex-patiënt van St. Servatius»: „De bewoners en de bewo nersraad zijn woest over deze uit spraak. Het wordt de ondergang voor deze man, als hij niet snel uit de inrichting wordt gehaald. We gaan actie ondernemen, waarbij de Cliën tenbond zal worden ingeschakeld. In ieder geval zullen we zo snel mogelijk een oplossing voor Jacobs zoeken want die moet hier weg, anders gaat hij er onderdoor" Arth"r Jacobs heeft al een lange psy chiatrische weg achter zich. Al van 1972 af is hij in verschillende inrich tingen opgenomen geweest, nadat hij in elkaar gestort was na twee sterfge vallen in zijn directe omgeving, die van zijn vrouw en zijn beste vriend. Bij al die opnamen werd klaarblijke lijk niet de goede therapie voor Ja cobs gevonden, want telkens stortte hij opnieuw in. Toen het in 1976 weer mis liep, vroeg hij of hij vrijwillig opgenomen kon worden in St. Serva tius. Dat ging niet. Men had liever dat hij er met een rechterlijke machti ging kwam. Die heeft Jacobs toen zelf aange vraagd en zo kon hij in november van dat jaar worden opgenomen. Hij zat afwisselend in open en gesloten afde lingen, maar pas eind vorig jaar werd er een behandeling gevonden, die ein delijk leek aan te slaan. Er deed zich 'een begin voor van wat wezenlijke veranderingen ten goede leken te zijn. Deze therapie volgde Jacobs op de open afdeling. Alcoholgebruik Een van de voorwaarden van deze open afdeling is het strikte verbod om alcohol te gebruiken. Jacobs wist dit; hij had deze voorwaarden zelfs De psychiatrische patiënt is vaak nog geheel rechteloos, zoals onlangs weer bleek uit een enquête van de commis sie-Van Dijk. Naast hersen operaties, castraties en steri lisaties wordt in de inrichtin gen ook nog steeds op ruime schaal de elektroshock toege past. Een aantal actiegroe pen,'waaronder de NASA nationale anti shock-actie kwam hiertegen al eerder in het geweer. Tekeningen, bij voorkeur in liggend lor- maat, sturen aan Trouw, jury politieke prent, postbus 859, 1000 AW Amster dam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden Voor geplaatste prenten is er een boekenbom a? pe gier kan nier samenooon.L ma<iR WORDT DesonDonKS GeRoepen verwijzen minder door Overigens is het aantal verwijzingen van de huisarts naar de specialist in 1977 toegenomen van 495 naar 502 per duizend verzekerden. Per groep verschilde het cijfer van 435 voor huisartsen in gezondheidscentra tot 452 voor huisartsen in een groep- spraktijk en 519 voor alleenwerkende artsen. -T ORore mono J "onocR eenre ÖPLOnGSTeillNb VOOR Dc PROGLemen Kieren onvei?scMiLLi6Heio, 6cen oeRonrwoopDe L»jk- HÉTD UMUen DRdóen OP re GRore VOST LEVEN tot tweemaal toe op schrift gekregen. Aanvankelijk kon hij zich goed aan dit verbod houden, maar met carna val en op zijn verjaardag liep de zaak uit de hand. Hij dronk te veel. Op grond hiervan en van zijn voortdu rende kritische gedrag besloot de lei ding vorige week Jacobs terug te plaatsen naar een gesloten afdeling. Jacobs kwam hiertegen fel in het geweer, omdat hij zich juist zo goed op zijn plaats voelde op de open afde ling. Vooral vanwege de therapie die hij daar volgde. Zijn eigen therapeut was ten tijde van de beslissing over de terugplaatsing ziek en is in het besluit niet gekend. Omdat Jacobs wil doorgaan met de behandeling die nu eindelijk eens goede resultaten lijkt af te werpen en er geen interne oplossing gevonden kon worden, heeft hij besloten een kort geding aan te spannen, waarin hij terugdraaiing van de overplaat sing eiste. De leiding heeft dit proces niet afgewacht. Jacobs werd afgelo pen donderdag al naar de gesloten afdeling teruggebracht. Zijn advocaat mr Velleman heeft de eerste tijd niet de mogelijkheid ge had zijn cliënt te zien of te spreken. Pas na tussenkomst van de secretaris van de Orde van Advocaten kreeg hij tenslotte toegang tot Jacobs. Omdat men in deze tijd nu er ook op politiek niveau veel gepraat wordt over de hoognodige verbetering van de rechtspositie van de psychiatri sche patiënt weieens een officiële uitspraak wilde horen of een dergelij ke patiënt tegen zijn uitdrukkelijke wil bepaalde behandelingen moet on dergaan (of juist niet) heeft Jacobs gesteund door de bewonersraad van St. Servatius het kort geding door gezet Leegloop teRppn Gesold Tijdens de behandeling gisteroch tend zei Jacobs' advocaat mr Velle man. ..Er is en wordt met mijn cliënt gesold op een wijze die in een rechts staat niet acceptabel is. Er worden uiterst belangrijke beslissingen over hem genomen, waarin hij uiteraard zelf niet wordt geraadpleegd of zelfs maar gekend (waarom eigenlijk niet?), maar waarin ook de behande- lende psychotherapeut niet wordt ge raadpleegd. De uiteindelijke beslissing wordt dan genomen door of althans onder ver antwoordelijkheid van een „behande lend" psychiater, die welgeteld één en dan nog een tamelijk kort ge sprek met Jacobs heeft gehad. Hoogst onzorgvuldig, vooral wanneer men bedenkt hoe weinig verweer te gen een dergelijke beslissing moge lijk is; een beroepssysteem, zoals bij voorbeeld het gevangeniswezen kent, bestaat in krankzinnigeninrichtingen niet." Verder zei hij dat het ook in de psy chiatrische inrichtingen zo is dat elke patiënt, zelfs iemand die onder dwang is opgenomen, ten volle ge rechtigd blijft tot het weigeren van elke behandeling, waarbij de behan delend arts hem niet tot enigerlei behandeling mag dwingen. Wanneer een arts wel tot dwang zou overgaan, zou dit misbruik van macht zijn, want de bevoegdheid tot zo n dwang is hem niet gegeven, meent mr Vel leman. „Wanneer we dit fundamentele recht om nee te zeggen tegen een behande ling de patiënt ontzeggen, kunnen we wel gelijk ophouden met discussies omtrent de rechtspositie van de psy chiatrische patiënt, want in dat geval zou die rechtspositie inderdaad tot nul zijn gereduceerd." aldus mr Vel leman. Sancties De raadsman die voor de inrichting optrad, mr F. J. Notermans betoogde dat de beslissing om Jacobs tijde lijk over te plaatsen naar een geslo ten afdeling wel genomen moest wor den, zowel in het belang van Jacobs zelf. als in dat van zijn medepatiën ten van de open afdeling. „Het is nu eenmaal een van de vaste regels van deze afdeling dat er niet gedronken mag worden. Dit is vastgesteld in het belang van de patiënten van wie er meer net zoals Jacobs problemen hebben met alcohol. Men heeft zich als leiding nog heel tolerant tegen over Jacobs opgesteld, want hij heeft verschillende malen teveel gedron ken en daar is toen niet met sancties op gereageerd. Discussies „Verder heeft Jacobs de ziekelijke neiging om steeds maar discussies uit te lokken over de behandeling en de therapeuten. Zijn kritiek was einde loos. Hij spuide deze niet alleen te genover de therapeuten en verpleeg kundigen. maar ook tegenover zijn medepatiënten Hem is toen als voor waarde gesteld dat dergelijke ge sprekken alleen buiten de therapie- tijd en met één bepaalde verpleeg kundige gevoerd mochten worden. Ook hier heeft hij zich niet aan ge houden." „De heer Jacobs moest om al deze redenen wel tijdelijk van de afdeling af, omdat hij veel te veel aandacht voor zichzelf opeiste," aldus mr. No termans De president van de rechtbank gaf in zijn overwegingen, die tot afwijzing van de vraag van Jacobs lelden, als zijn overtuiging dat er geen sprake was van onrechtmatig noch van onre delijk gedrag jegens Jacobs. „Hij kan zijn therapie met dezelfde therapeut ook voortzetten op de gesloten afde ling, is hem te kennen gegeven. Er komt dus geen oponthoud in zijn behandeling." „Verder is het gezien zijn sociaal ge drag, met name zijn buitensporig al coholgebruik. hetgeen hem Juist uit therapeutische overwegingen verbo den was, niet onredelijk dat de lei ding van de inrichting besloten heeft zijn verpleging thans tijdelijk voort te zetten in een gesloten afdeling", aldus mr. BelJ aars Aan de schoorstenen van ver schillende oude huizen op het Kanaaleiland Guernsey is een stoelvormig aanbouwsel te zien. Dat stamt nog uit de tijd toen de angst voor heksen alom heerste en de mensen, om bij ze in een goed blaadje te komen, een stoel tje klaar zetten op het dak. Dan konden de boze schepsels tijdens hun tochten op bezemstelen on derweg even uitrusten. Het kon geen kwaad om goede vriendjes met de heksen te blijven. Wie in ons land heksen zegt. denkt aan het oude Zuidholland se stadje Oudewater. elk voor jaar in het middelpunt van de belangstelling door de komst van enkele ooievaars die vroeg of laat op hun nest op het stadhuis neer strijken. Als die, net als de reigers in de bomen van „Frankendael" in de Amsterdamse Watergraafs meer. zijn gearriveerd, kan het voorjaar beginnen. Dit jaar is er nog iets bijzonders in Oudewater aan de hand: de herdenking van het feit dat in 1729 precies twee en een halve eeuw geleden dus de laatste serieuze heksenweging in de Hek senwaag plaatsvond. Naar alle waarschijnlijkheid stamt die Ou- dewaterse Heksenwaag uit 1500. Nu is het wegen van „heksen een toeristisch vermaak, maar in de zestiende en zeventiende eeuw geloofde praktisch iedereen nog in heksen. Over heel Europa, dachten de mensen toen, vlogen heksen door de lucht; op gezette tijden zouden zij zich in de Hare in Duitsland verzamelen. Tien duizenden onschuldigen werden als heks aangewezen. De mannen werden door de waagmeester ge wogen. de vrouwen door de stads- vroedvrouwen. Wie te licht werd bevonden een heks heette geen gewicht te hebben wachtte de dood. meestal op de brandstapel. Dat wegen gebeurde ook in Ou dewater. maar dan met dit ver schil dat iedereen die van een „verbond met de duivel" werd beschuldigd, er eerlijk werd ge wogen. Nooit is in Oudewater ie mand naar de brandstapel ge stuurd. Wel kreeg hij of zij een „certificaat van weging", waar mee de van hekserij beschuldig de zijn leven lang kon bewijzen geen heks te zijn. Door de eerlijkheid van de wegin gen werd Oudewaters heksen waag over heel Europa beroemd. Uit alle delen van het continent trokken de beschuldigden naar het. oude stadje aan de IJssel. Echt beroemd zou Oudewater ge worden zijn dank zij Karei de Vijfde, die in Polsbroek persoon lijk de weging van een heks mee maakte. Volgens de waagmeester daar woog die heks maar een paar gram. Karei kon dat niet geloven. Hij toog met het vrouw tje naar Oudewater, waar haar echte (dus normale) gewicht dui delijk werd aangetoond. Dat was voor Oudewater reclame van de bovenste plank. Vandaar ook dat op het trapgeveltje van de Hek senwaag het wapen van Karei de Vijfde prijkt, schrijft ons de Am sterdamse heer J. H. Kruizinga. Nog steeds komen, niet alleen uit Europa, maar uit alle delen van de wereld, de mensen naar Oude water om zich te laten wegen, tienduizenden per jaar. Vooral zijn daar veel Amerikanen bij. die nog graag films over heksen maken en zien. Onder de bezoe kers uit eigen land waren tot he den elf ministers. Ook zij lieten zich wegen en het Nederlandse volk kan gerust zijn geen van allen bleek een heks; sommigen zullen zelfs aan de zware kant geweest zijn. Net als iedereen ontvingen ze van waagmeester A. Verweij a raison van „2 stuivers" het begeerde certificaat dat hen voor altijd vrijwaart van beschul digingen van hekserij. Niet zo'n uitvoerig document als in de „echte heksentijd". maar in de verkorte vorm lijkt het er toch ook aardig op Zelfs voor twee man is dit voertuig niet te berijden, want wie kan er een scooter van drie meter hoogte aantrappen en besturen? De twee proberen bet ook niet echt; het was allemaal show, onlangs in Zürich, waar deze reuzescooter de trekpleister van een motorten toonstelling was. Het luchtkussenvaartuig dat als ..hovercraft" bekend staat, heeft de Britse kustplaatsen een nieuw soort ongewenste gasten be zorgd: de dagjesdieven. Mensen Van een paar kanten wordt ons verteld, dat de fraaie titel „aan- pikkelateur" echt niet uitslui tend voor bepaalde bouwvakkers gebezigd wordt. Precies zo wor den de mannen genoemd die met zo'n prikstok papieren en andere ongerechtigheden uit perken en plantsoenen verwijderen. Hoe wel. precies is niet het Juiste woord, want over één lettergreep bestaat nog verschil van mening. Een Rotterdamse lezer verzekert ons, dat die mensen „aanpikkela- teurs" heten, maar Amsterdam mers houden het op „plkkela- teurs". En zo komt de aanpikke- lateur. althans in Amsterdam en omstreken, dus toch weer in de bouw terecht. die speciaal een dagje met de hovercraft oversteken om hun slag in de kustplaatsen te slaan, aldus de Britse politie, die hen overigens „hover-dieven" noemt Swetlana, een meisje van een jaar of twaalf, zorgde als een moeder voor hem. maar ook de andere kinderen van haar groep in het weeshuis van Moermansk in Siberië waren dol op de zwerf hond Op een ochtend was het dier gewoon aan komen lopen Het had honger en Swetlana had hem eten gegeven De kinderen spraken af dat ze de hond zouden houden als hij de volgende mor gen terug zou komen. Hij kwam en gedroeg zich vanaf dat mo ment meteen als een voorbeeldig huisdier. Hii liet zich borstelen en onder de douche stoppen, sliep onder Swetlana's bed en ravotte eindeloos met de kinderen. De administrateur van het tehuis wist er van en liet het maar zo. toen hij zag wat een goede kame raad de kinderen aan de hond hadden. Maar de directrice hield niet van honden. Toen het dier drie maanden in huls was, nam ze een besluit Ze wachtte tot de kinderen naar school waren en liet toen een jager komen Vol gens de Literatoernaya Gazeta, die de droeve geschiedenis publi ceerde, had de man echt moeite met zijn opdracht. De hond rook onraad en rende doodsbang door de kamer, over de bedden, pro beerde zich te verstoppen en zelfs door een raam te springen om aan de kogel te ontkomen Toen het dier struikelde zag de Jager eindelijk kans hem dood te schie ten. Er lag nog bloed op de grond toen de kinderen uit school kwa men. Dat was alles wat er van hun hond achtergebleven was; zelfs de tekeningen die ze van het dier gemaakt hadden, waren door de directrice van de muur gehaald. Veel mensen leefden met de ontroostbare kinderen mee. maar een hond kwam er niet meer. Een schrale troost voor hen was. dat de directrice een repri mande van hogerhand kreeg en dat ze zo over haar toeren was dat ze kalmeringspillen moest slikken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 5