oortgangsnota - voor het VV te vaag Luchtvaart groeit fors door in komende jaren Borreltje en sigaret maar weinig duurder Engels pond weer op de goede weg Kwaliteitsnorm speculaas Jnadezen bieden op lolworth warenhuizen 'Havannah' of 'Chinese Muur' Praten over scheepsbouw Staat leent 400 miljoen Grieks schip in Rotterdam wordt geveild Kostuum dat u t draagt dit merk. WILSON is Orlandini: Uitbouw Schiphol nodig 4 )ep met bijna zesduizend winkels Duurdere dieselolie maakt tarieven wegvervoer hoger Prijsontwikkeling geeft grote verschillen te zien Onveilig wordt veilig Alcoholreclame in Zweden taboe Pt= jDAfa 11 lAG 11 APRIL 1979 FINANCIEN EN ECONOMIE TROUW/KWARTET P11-RHS13 Rctize sociaal-economische redactie ple|CHT Het CNV vindt het onbegrijpelijk dat de rege- de Voortgangsnota, waarin tussentijds bestek wordt jakt van Bestek '81, geen enkele aanduiding geeft van olgen die Bestek '81 voor de werkgelegenheid heeft. 1 juist die werkgelegenheid de hoofddoelstelling is van ibuigingsbeleid. ling aan te passen en stringenter toe te passen is het CNV van mening dat de rechtsbescherming van de werkne mer daarbij niet in het geding kan zijn. Passende scholing moet worden gevolgd door een garantie voor een arbeidsplaats. Voorwaarde is ook dat de werkgevers worden verplicht lang durig werklozen en gedeeltelijk ar beidsongeschikten in dienst te nemen. nstatering en het feit dat het Planbureau een stijging van tal werklozen meldt, is voor j aanleiding de conclusie te dat ook Bestek '81 niet het ïtwoord is. irden er in de vage Voort- Ha verdergaande maatrege- gekondigd die niet kunnen beoordeeld, omdat ze niet ewerkt. De nota is een sprong uister met als enige zekerheid zwakken in de samenleving is lopen onevenredig veel te bijdragen, aldus het CNV in londsblad „De Gids". V verzet zich sterk tegen de ging van het kabinet om in ~fcdheidszorg een eigen bijdra- voeren. Ook is het CNV tegen w wen van het kabinet om de -li uitkeringen opnieuw per 1 juli ^n. Een dergelijke korting is overeenstemming met de ge- van het CNV dat een eventue- mensmatiging voor actieven jroot moet zijn als voor niet- Tussen die twee groeperin- lar g geen onderscheid worden nil: korting begin dit jaar, op 1 werd een toeneming van de verzekeringspremies voor- ingezien mensen die van een luljig leven deze premies niet te betalen was toen een kor- anior de uitkeringstrekkers op lats. Maar nu is dat niet het ndt het CNV. V kan zich wel vinden in het n het kabinet het beroep op hgen te verkleinen door betere lemiddeling, verplichte vaca- g en dergelijke. Wat be- •t plan van ,de regering om tfie arbeid en passende scho- ADVERTENTIE Het CNV heeft bezwaren tegen het plan van het kabinet om gedeeltelijk arbeidsongeschikten moeilijker dan tot nu toe in aanmerking te laten komen voor een volledige WAO-uit- kering. Het CNV vindt dat ze recht hebben op een volledige WAO-uitke- ring omdat gedeeltelijk arbeidsonge schikten een veel kleinere kans op werk hebben. Ook bondsvoorzitter W. Wieringa van de Nederlandse Christelijke Bond van Overheidspersoneel heeft kritiek geuit op de Voortgangsnota. In de bondsbladen „Welzijn" en „Het Or gaan" stelt hij: „Wanneer de gaten in Bestek '81 niet kunnen worden ge dicht, dan schut men vlotweg een ander verhaal uit de mouw om toch maar te komen tot de opbrengst, die men zich voor dit jaar en voor 1981 in uitzicht had gesteld." De jongste nota van staatssecretaris Veder-Smit vertelt vlotweg, aldus Wieringa. dat op grond van de argu mentatie zoals deze in Bestek '81 wordt aangevoerd, er voor de werkne mers in de particuliere gezondheids zorg dezelfde maatregelen moeten worden getroffen als voor de ambte naren. „Het is onwezenlijk en merkwaardig om van degenen van wie men stelt dat zij een achterstand hebben in vergelijking met het overheidsperso neel, nu toch een zelfde korting te vragen als van het overheidsperso neel," aldus de bondsvoorzitter. Deze korting houdt in dat de trenduitkom sten van het overheidspersoneel ge durende drie jaar worden beperkt met een half procent per halfjaar. Op het ministerie van economische zaken hebben vertegenwoordigers van dit ministerie, van de werkgevers en werknemers in de scheepsbouw van het Rijn-Schelde-Verolme-concern gepraat over de met sluiting bedreigde VDSM-werf op Rozenburg. Het gesprek dat gisteren slechts over procedures ging, vindt vandaag voortgang. De feitelijke besprekingen vinden pas half mei plaats. Op de foto de vertegenwoordigers van de vakbonden. Van links naar rechts Rijkse (NVV), Berkhout (NVV), Bijl (CNV) en Nieuwland (CNV). DEN HAAG (ANP) De omvang van de tienjarige 8,5 procent staatslening, waarop de inschrijving gisteren openstond, is vastgesteld op 400 miljoen gulden. De uitgiftekoers wordt 99,9 procent, aldus het ministerie van finan ciën. De inschrijving vond plaats via het tendersysteem. Dat wilde zeggen dat iedereen die voor een hogere koers dan 99,9 procent wilde inschrijven, zijn deel in de lening krijgt toegewezen. Inschrijvers op precies 99,9 procent doen voor 60 procent van hun opgegeven bedrag mee; onder 99,9 procent vindt geen toewijzing plaats. Dit jaar heeft de schatkist al 1,7 miljard via openbare leningen ontvangen. LONDEN (Reuter, AP) De notering van het Engelse pond op de valutamarkt in Londen bereikte gisteren het hoogste peil sedert september 1975. Genoteerd werd 2,1047 dollar voor één pond, waarmede de stijging van de laatste dagen werd voortgezet. Een stijging, die o.a. wordt toege schreven aan de verwachting, dat de conservatieven de Engelse verkiezin gen van 3 mei wel eens zouden kun nen winnen. Daarnaast speelt ook een rol, dat nu de olieprijzen in de wereld stijgen Engeland „goed zit" met zijn Noordzee-olie. In Frankfort steeg het pond tot bo ven de vier mark met 4,008 mark. Het was voor het eerst sedert medio fe bruari 1978, dat het pond de vier mark-grens overschreed. Het buiten land blijft belangstelling tonen voor het pond, niettegenstaande de Bank of England eind vorige week de offi ciële rente verlaagde van 13 tot 12 procent. Een percentage, dat echter toch nog altijd aantrekkelijk is voor buitenlanders. In Amsterdam bedroeg de notering voor het pond (voor handelsdoelein den) gisteren 4,29995-4,3045. Pon den in bankpapier deden ƒ4,18 (bij koop door de bank) tot 4,48 (bij verkoop door de bank). ROTTERDAM (ANP) Opnieuw is een schip van de Griekse reder Gala nis in Rotterdam aan de ketting ge legd. Ditmaal is het de Fribourg, die vorige week in Rotterdam aankwam. Een Amerikaanse scheepshypotheek- bank die destijds de aankoop van de Fribourg voor Galanis financierde, wil het schip laten veilen om dat de reder in financiële moeilijkheden zit. In Rotterdam liggen nog drie boten van Galanis aan de ketting: de Hawk, de Merlin en de Phenix. Deze zijn door een Oostduitse scheepshypo- theekbank gefinancierd maar het is nog niet bekend wat deze bank gaat doen: veilen of onderhands verkopen. Ruim vijftig bemanningsleden van drie van de vier schepen zijn dinsdag teruggevlogen naar Athene. De Griekse bond van zeevarenden is niet ontevreden over de oplossing die voor de bemanningen is bereikt. De ban ken hebben hun repatriëring betaald plus een maand extra gage Galanis kwam in moeilijkheden om dat diens „Meal Line", een vrachtlijn op het Midden-Oosten een misluk king werd. De Turkse regering heeft gisteren de devaluatie van het Turkse pond met 6 procent aangekondigd. Een dollar is nu 26,5 Turkse ponden waard, tegen voorheen 25. Van de kant van het Internationale Monetaire Fonds was op Turkije druk uitgeoefend het pond met ten minste 30 procent te devalueren. Turkse gastarbeiders in het buiten land, die dollars. Westduitse marken en andere (harde) valuta inwisselen tegen Turkse ponden zullen een pre mie ontvangen. Hierdoor zal een koers voor het Turkse pond worden berekend, die tot 40 procent boven de officiële ligt. ilson Glenny. Stijl, pure it en natuurlijke souplesse, livere, schotse scheerwollen .onnavolgbaar vertaald in ms voor mannen met een ie smaak. formeer: tel. 020-151255 ■psÉnna ROTTERDAM (ANP) De wereldluchtvaart zal de eerstkomende vijf jaar een volumegroei van acht tot negen procent te zien geven. Deze verwachting gaf de president-directeur van de KLM, drs. S. Orlandini, tijdens een lezing in Rotterdam. De drie belangrijkste factoren die de groei beïnvloeden zijn volgens de heer Orlandini een blijvende vraag naar het produkt vliegreizen, een toe nemend inkomen per hoofd van de bevolking en een relatief verdere da ling van de prijzen van vliegreizen. De KLM-president-directeur noemde in zijn toespraak de veronderstelling ïen onzer verslaggevers YORK Het Canadese concern Brascan heeft een bod .12 miljard dollar (2,25 miljard gulden) gedaan op het ikaanse warenhuisconcern F. W. Woolworth. Aan het )p Woolworth is geen enkel contact tussen de besturen >eide concerns voorafgegaan. dat de extra concurrentie zoals die zich de laatste tijd sterk heeft gema nifesteerd, zou leiden tot een blijven de tariefverlaging een idyllische ver wachting. Orlandini stelde in dat ver band dat door inflatie, de nu sterk stijgende brandstofkosten, stijgende overheidstarieven bij voorbeeld voor landingsgelden, de tarieven in totali teit uiteindelijk nominaal zullen stijgen. In een toekomstbeschouwing over de LATA, de internationale organisatie van burgerluchtvaartmaatschappij en, zei Orlandini dat de LATA minder stabiel zal zijn maar wel meer vrij heid zal bieden en meer gelegenheid zal geven voor ondernemerschap, keus en innovatie. Het werkterrein van de IATA zal voorlopig misschien beperkt zijn. Toch achtte Orlandini voor de hele wereld geldende tariefaf spraken voor het publiek op den duur een zeer goede zaak. Het schept dui delijkheid voor het publiek. Hopelijk komen de tariefafspraken terug, zei Orlandini. Schiphol )olworth-groep heeft meer dan over het algemeen kleinere wa- l,i zen die qua karakter enigszins Hema zijn te vergelijken. In 31 januari afgelopen boekjaar omzet (in guldens) 12,2 miljard winst van 260 miljoen. Het n heeft een belangrijke doch- atschappij in Engeland meton- 1.000 winkels en een omzet 'im 3 miljard. De dochter is ?ns voor slechts 53 procent ei- n van de Amerikaanse moeder, iere 47 procent zijn op de Lon- beurs genoteerd, nadese Brascan-groep heeft be- op zeer uiteenlopende terrei- en van die belangen, het bezit en Braziliaanse elektriciteits chappij is kortgeleden voor '00 miljoen dollar verkocht aan de Braziliaanse regering en het vrij gekomen geld gebruikt Brascan nu voor het bod op Woolworth. Voor de benodigde middelen zal echter ook een lening van 700 miljoen dollar wor den afgesloten met een Canadese bank. De opschudding in de Amerikaanse financiële wereld werd nog vergroot door een tweede transactie waarbij Brascan nog dezelfde middag werd betrokken. De Canadese beleggings maatschappij Edper Equities maakte namelijk bekend plannen te hebben om 11,7 miljoen aandelen Brascan over te nemen. Edpcr dat al een min derheidsbelang bezat in Brascan zou door deze transactie over 50 procent van de stemgerechtigde aandelen in Brascan beschikken De KLM-topman verkondigde op nieuw de mening van zijn maatschap pij dat de luchthaven Schiphol ge heel uitgebouwd moet worden, inclu sief het tweede stationsgebouw en een vijfde baan. „Het geluidsargu ment dat tegen de Schipholgroei wordt ingebracht wordt in het mid den van de jaren tachtig geheel ach terhaald. Het is verbazend dat dit veelvuldig weerlegd bezwaar nog steeds zoveel gemoederen bezighoudt en wat de ontwikkeling op iets lange re termijn betreft tot volkomen onge fundeerde en verkeerde standpunten leidt", aldus de heer Orlandini. Volgens zijn zeggen was het probleem van Schiphoi na 1985 niet meer het geluid, maar het scheppen van goede verbindingen voor het vervoer van de Schipholwerkers en passagiers. Vol gens Orlandini kon alleen uitbouw via goede aansluitingen van de huidi ge Schiphollijn hier oplossing bieden. „De tegenstand tegen een volledige benutting van Schiphol zal plaats moeten maken voor een reële benade ring. Daarnaast vinden wij dat in de ont wikkeling van de Nederlandse lucht vaart een Rotterdamse luchthaven thuishoort. De luchtverbindingen vanuit Zestienhoven voorzien in een behoefte en zijn een integrerend ele ment in de Rijnmondeconomie. Het argument van geluidsoverlast zal hier evenals bij Schiphol zijn geldigheid gaan verliezen", aldus de president- directeur van de KLM. DEN HAAG De sterke stijging van de prijs van dieselolie noodzaakt het wegvervoer ertoe de vrachtprijzen met drie procent verhogen. De werk geversorganisaties in het beroepsgoe- derenvervoer (NOB-wegtransport. PCBKVO en KNVTO) hebben dit in een verklaring gezegd. De stijging van de vraag en de ver minderde produktie van olie hebben ertoe geleid dat de prijs van dieselolie in het eerste kwartaal van dit jaar al met circa tien procent is gestegen. Daarnaast hebben de leveranciers veelal hun kortingen, zoals de groot verbruikerskorting. ingetrokken. Daardoor zijn veel transportbedrij ven feitelijk met een stijging van de olieprijs van vijftien procent gecon fronteerd. aldus de organisaties in het wegvervoer. Zij zullen de gemid delde kostenstijging voor het natio nale en internationale wegvervoer van drie procent aan hun opdrachtge vers doorberekenen. De prijsstijging van alcoholhoudende dranken, sigaretten, tabak, geneesmidde len, wasmiddelen en suiker is de afgelopen jaren veel lager geweest, dan van een aantal andere consumptiegoederen. Dit is de meest opvallende uitkomst van een onderzoek naar het verloop van een groot aantal consumptiegoederen in de jaren 1969-1977, dat is gedaan door drs. J. G. Odink van de Universiteit van Am sterdam. Er zijn zo blijkt uit het weekblad Economisch Statistische Berichten, waarin de heer Odink het resultaat van zijn on derzoek heeft gepubli ceerd In die periode méér opvallende ver schillen in de prijsont wikkeling geweest; zowel naar boven als naar be neden. Het uitgangspunt bij deze berekening was een prijsstijging van meer dan anderhalf en een prijsdaling van min der dan de helft van de stijging van het totale prijsindexcijfer van de gezinsconsumptie voor werknemersgezinnen. De prijsontwikkeling van bovengenoemde produkten, zeker van een deel daarvan, Is op merkelijk. Zo zijn alco holhoudende dranken en tabaksartikelen met ac cijns belast, met de be doeling door deze extra belastingheffing het ge bruik af te remmen. Deze opzet blijkt een lege huls te zijn geworden. Schatkist Gezien enerzijds de be zwaren tegen het (over matig) gebruik van die produkten en andereijds het gat in de rijksbegro ting zou het niet verba zen, als de regering in de (nabije toekomst deze goederen zwaarder gaat belasten, evenals zoals het zich laat aanzien de auto. De extra inkom sten hieruit zouden de bodem van de schatkist ln elk geval een fleuriger aanzien geven: waar schijnlijk zonder die weerstanden op te wek ken, die sommige andere maatregelen hebben op geroepen. Gedurende de jaren 1969-1977 zijn de kosten van levensonderhoud in ons land met 81,9 pro cent gestegen, overeen komende met gemiddeld 7,8 procent per jaar. In tussen is het tempo waarin het leven duurder wordt, aanzienlijk afge nomen. De inflatie (geldontwaar ding) is voor Nederland se begrippen bijzonder hoog geweest. Sinds 1620, zo weet de heer Odink te melden, was er alleen tijdens beide we reldoorlogen sprake van een grotere inflatie. Versluierd Het prijsindexcijfer geeft echter een ver sluierd beeld en wel in die zin. dat een sterke prijsstijging van het ene produkt vaak wordt af gezwakt door een minder sterke prijsstijging of prijsdaling van een an der produkt. Door deze „compenserende prijs ontwikkeling" is bij voorbeeld de prijsdaling van televisietoestellen (een van de weinige pro dukten die écht goedko per werden), in het des betreffende sub-index- cijfer teniet gedaan door de enorme stijging van de reparatiekosten voor televisietoestellen. Door de prijsindexcijfers over de Jaren 1969-1977 op die manier uit te split sen. is de heer Odink tot de slotsom gekomen dat een belangrijk deel bijna een kwart van de totale consumptie van werknemersgezinnen verhoudingsgewijs sterk in prijs is gestegen of gedaald. Verschillen De artikelen die relatief sterk in prijs zijn geste gen, vallen in feite in twee groepen uiteen. In de eerste plaats zijn het de goederen en dien sten, waarvan de pro duktie arbeidsintensief is. In dit verband kunnen worden genoemd het wo- ningonderhoud (door derden), huishoudelijke dienstverlening, alsmede vooral de zieken huiskosten en de kosten van kraamverpleging. De tarief stijging van art sen en specialisten is even beneden de grens gebleven, die als uit gangspunt is genomen voor sterk Ln prijs geste gen goederen en dien sten. In de tweede plaats be treft de sterke prijsstij ging die goederen, waar bij (tijdelijk) sprake is geweest van bijzonder slechte oogstopbreng sten, zoals aardappelen, koffie en thee. Intussen zijn deze produkten weer aanzienlijk in prijs gedaald. Bij de goederen waarvan de prijzen verhoudings gewijs sterk zijn ge daald, heeft in het alge meen een snelle techni sche vooruitgang plaats gehad. Dat betreffen vooral radio- en tv-toe- stellen en foto-appara- tuur. alsook geneesmid delen. Tot deze groep ho ren voorts de in de aan hef van dit artikel ge noemde produkten. plus kip, eieren en vloerbe dekking. Olieprijs Opvallend Is tenslotte nog. dat de prijsontwik keling op de internatio nale oliemarkt in de peri ode 1969-1977 niet tot uitdrukking is gekomen in een (even) sterke stij ging van de gebruikers- prijzen van olieproduk- ten. In verhouding tot de stijging van de index van producentenprijs van ruwe aardolie, daalde de benzineprijs iets. Terwijl de prijzen van petroleum en huisbrand olie aanzienlijk zijn op gelopen. is het gastarief ondanks de koppeling aan de olieprijs zoda nig gedaald, dat de rela tieve prijs voor verwar ming in de periode 1969- 1977 met vier procent is gedaald. Onlangs is door het Pro- duktschap voor Granen. Zaden en Peulvruchten een kwaliteitsverorde ning voor speculaas uit gevaardigd. De naam speculaas mag voortaan alleen nog maar worden gebruikt, als het produkt aan een aantal normen voldoet. Er mag zodoende geen produkt meer als specu laas worden verkocht, dat qua smaak (en qua uiterlijk) veel weg heeft van karton. Voortaan zai speculaas namelijk „de voor speculaas kenmer kende smaak" moeten hebben. Voorts zal er in elk geval kaneelaldehy- de in moeten zitten, als mede een zeker (hopelijk niet te hoog) vet- en sui kergehalte. Een aange zien te veel vocht specu laas er niet lekkerder op maakt, mag er voortaan maar een maximum aan vocht Inzitten. Een prettige bijkomstig heid is, dat de speculaas industrie zelf zo'n rege ling wil(de). Onder druk van de felle concurren tie, was een deel van de fabrikanten een „oplos sing" gaan zoeken in een goedkoop produkt met onvoldoende kruiden, te weinig vet en te weinig suiker. Andere fabrikan ten dreigden hierdoor in de verdrukking te ko men. aangezien specu laas 7'/s procent uit maakt van het assorti ment van de banket- en biscuitindustrie. De verordening geldt voor alle hier vervaa r- digde én ingevoerde spe culaas; bij alle catego- riën voor zover ze als spe culaas worden aangebo den. Ook de ambachte lijke bakkers vallen er onder. Buiten de verordening valt alleen de gevulde speculaas. Dat wordt na melijk een heel ander produkt geacht. De meeste nieuwe spel letjes die tegenwoordig op de markt verschijnen, hebben drie gezamenlij ke kenmerken: ze lopen op stroom, ze zijn duur en ze zijn niet leuk. Bo ter, kaas en eieren op 220 volt, dat is een afwijking. Hoe moeilijk het is een nieuw spelletje op de markt te brengen als het bord niet met het stop contact verbonden is, ondervond Christiaan Freeling, die spelletjes ontwerpt „omdat ik er niets aan kan doen". Met zijn spel „Havan nah". ging hij bij gigant Ravensburger langs. Die vond het een uitstekend spel als het „Chinese Muur" ging heten en als Je niet punten op een bord maar steden en ri vieren moest verbinden De Stichting Vergelij kend Warenonderzoek heeft een cv-ketel en een contactgrill alsnog het predlcaat veilig ver leend De cv-ketel betreft de Burnham Profit N 15.5, die ln het onderzoek niet volledig voldeed aan de Op 1 juli wordt in Zwe den het reclameverbod voor alcoholhoudende dranken van kracht. Het is echter maar een halve maatregel, die de Zweed se pers wél een kleine vijf miljoen gulden aan in komsten kost. Het verbod geldt immers voor alle Zweedse kran ten en tijdschriften, met uitzondering van de vak bladen voor het horeca bedrijf. Ook buitenland se bladen worden niet door het reclameverbod getroffen. Niet duidelijk is wat er met het „staatsfolder- tje" gaat gebeuren. Het Zweedse staatsmonopo lie voor alcoholhouden de dranken (Systembola- get) geeft tot dusverre een foldertje uit met In lichtingen over nieuwe prijzen, merken en meer van dit soort zaken. Deze folder is uitsluitend in de staatswinkels te krijgen. Tot dusverre weet nie mand, of deze folder ook onder de verbodsbepa ling gaat vallen. te stellen eisen. Na een extra steekproef heeft de Stichting Vergelijkend Warenonderzoek kunnen vaststellen, dat de Burn ham Profit N 15.5 ketels wel aan de (electrische) veiligheidsvoorschriften voldoen. De fabrikant van de con tactgrill Reese Appetito Universal heeft de veilig heid van dit apparaat verbeterd. Als gevolg hiervan is het recht tot het voeren van het KE- MA-keurmerk verleend. De verbeterde apparaten zijn te herkennen aan het KEMA-keur op het typeplaatje. of een fort moest bou wen Dat vond Freeling wat te gek voor een seri eus spel dat hij heeft ge plaatst in de rij schaken, dammen, go en shógi (Japanse schaakvorm). Het spel uitleggen is moeilijk maar het lijkt nogal op Go met een ex tra handicap. Het voor deel is echter, dat er maar weinig kans op re mise Is Inmiddels is Roelof Moll de eerste we reldkampioen „Havan nah" geworden. Een aar dig resultaat voor een spel dat nog niet in de winkels ligt. Spelletjesfanaten moe ten dan ook voorlopig nog maar zelf contact opnemen met de ontwer per (Amstelstraat 74. En schede). Tot Ravensbur ger ontdekt, dat Je het bord ook van plastic kunt maken, lamp eron der, snoer met stekker eraan en inderdaad dan zal het wel weer tegen Sinterklaas lopen. Ruud Verdonck Mening over reclame J. M. van Hooy-Frenay (interviewster): Reclame kan soms nuttig zijn. Ook al is niet alles even fijn. Als je het koopt, ook al kost het een paar duiten. /Dan moet je het ook kunnen gebruiken. /En niet naar de kwaliteit hoeven te fluiten. (Bijeengebracht door FHV'BBDO»

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 13