De verleidingen van
de zaadcatalogus
1
•'Syfc&j
w
iV
se:
Weekendpuzzel
Titelstrijd belooft zeer spannend te worden
Hübner geeft zichzelf bitter weinig lof
lillQ I
Dammen
n mm
aö a
s_
Schaken
r if
it
Saterdag 7 april 1979
BINNENLAND
trouw/kwartet
21
f
„Het is nu nog tijd om te bestellen", of iets van gelijke strekking stond op het briefkaartje
dat een attente zaadhandel me vorige week ter herinnering stuurde. Midden in de strenge
winterkou, toen mijn gedachten meer bij de vogels dan bij de planten waren, was de
catalogus in de bus gevallen en tegelijk met een stel andere in een stapel nog ongelezen
tijdschriften verzeild geraakt. Zo'n kaartje sturen ze dus niet voor niets.
V.- ''t*A
Mijn kleine tuin is al eivol, maar je
veet toch nooit of er nog iets bij is
waar de grond geschikt voor is en
dat precies past op die ene plek, die
pas in de late zomer oogt. Gemak
kelijk zaad. dat meteen „in de volle
grond" kan en niet al maanden te
voren behoedzaam gekoesterd in
gammele kistjes met glasplaten
erover of In potten afgedekt met
plastic zakken op de gekste plekken
in huls voortdurend in de weg staat.
Dat zijn doorgaans ook de planten,
waar je verder geen omkijken meer
naar hebt. die zich Jaar in Jaar uit
vanzelf uitzaaien en zelf hun plaats
in de tuin wel vinden. Zoals het
keukenkruid bemagle (of borago of
komkommerkruid) dat lk ooit zaai
de ln een poging tot een ordentelij
ke kruidentuin en dat sindsdien
elke zomer tussen de tegels van het
telden betreden paadje naast de
vijver bloeit met hemelsblauwe,
stijf wit behaarde bloemen, waaruit
een paarse kegel steekt van de vijf
lange, tegen elkaar aan gedrukte
helm knoppen.
Ik sla al meteen alle F 1 hybriden
over. die meer thuishoren ln de
„carpet bedding", die sommige ge
meentelijke plantsoenendiensten
nog toepassen, dan ln de tuin van
een rechtgeaarde liefhebber, die
geen prijs stelt op borders als lap
pendekens in schreeuwende kleu
ren. Ik val op simpele dingen als het
juffertje in 't groen (Nigella damas-
cena), dat niet alleen fijn blad en
prachtig blauwe bloemen, maar ln
de nazomer ook nog bijzonder ge
vormde zaaddozen heeft, die je ln
droogboeketten kunt verwerken.
Een plant die me altijd doet denken
aan grootmoedertuintjes en aan
hofjes, misschien wel door de ouder-
V
:a-r
Zacht wiegende gele klaprozen van Meconopsis cambrica
De hemelsblauwe Scilla sibirica, het Siberische sterhya-
ttatje
[da
wetse naam. In april of mei meteen
te zaaien op de plek die je wilt, liefst
wel in de zon.
Als ik er plaats voor had, zou ik
stokrozen willen hebben, ook zo'n
hof jesplant en een vast bestanddeel
van de Engelse cottage-garden. In
mei bulten te zaaien om flinke plan
ten te krijgen, die de winter overle
ven en volgend Jaar pas bloeien.
Maar van de gevulde houd lk nieten
enkele zijn moeilijk te krijgen.
De prlkneus (Lychnis coconaria),
een grijsviltig behaarde koekoeks
bloem met donker scharlakenrode
bloemen, heb ik al vanzelf gekre
gen, waarschijnlijk uit zaad dat met
andere planten is binnengesmok
keld. Hij vloekt hevig met het gloei
ende oranjerood van het oranje ha-
vikskruid, waartussen hij in juni en
juli bloeit. Eigenlijk zou ik hem
moeten verwijderen, maar lk kan
het niet over mijn hart verkrijgen.
Toch is die prlkneus een prachtige
plant voor tuiniers die een hele grij
ze hoek willen creëren, met ezelso
ren (Stachys lanata), wijnruit (Ruta
graveolens), helllgenbloero (santoli-
na) en alsem (artemisia).
Zaad van inheemse planten kun je
nauwelijks verwachten ln gewone
kwekerscatalogi. Wat zij, Inhakend
op de trent, als eenjarig bloemen
weidemengsel aanbieden, bevat
geen enkele wilde soort, maar ver
vangers van bolderik, klaproos en
gele ganzebloem, respectievelijk de
grootbloemige selectie van Agros-
temma gracilis, „Shirley"-papavers
en satijnbloem (Dimorphotheca si-
nuata), met daartussen scheef-
bloem (lberls), Layla elegans, hybri
den van het Marokkaanse leeuwe
bekje. Chinese anjer en een paar
soorten droogbloemen.
Wilde zaden
Na de derde catalogus doorgebla
derd te hebben vind ik in de volgen
de dan toch mengsels van wilde
zaden voor heemtuinen. De Haar
lemse zaadhandel Van Tubergen le
vert ze voor ln te zaaien oppervlak
ken van vijftig, tweehonderd en dui
zend vlerkante meter. Wie klein
schaliger te werk wil gaan, kan een
collectie van zes soorten voor 9,80
of van vijftien soorten voor 20,25
bestellen. De eerste bevat blaassile-
ne, dagkoekoeksbloem, heelblaad-
jes, klaproos, ruige anjer en wond-
klaver, de tweede bovendien bor-
stelkrans, gele ganzebloem, gele
morgenster, bosandoorn, konings
kaars, knoopkruid, kranssalie, ruig
Stokrozen bij een oude Engelse kerk
klokje en boerenwormkruid Veel
van dit zaad zal geen levenskrachti
ge planten opleveren, omdat de ver
schillende soorten ook heel ver
schillende eisen aan de standplaats
stellen. Zo groeien klaprozen niet
op plekken waar het ruige klokje
het het best doet, in de schaduw
waar ook borstelkrans en bosan
doorn zich thuisvoelen. Zulk zaad
moet dus uitgestrooid worden op
plekken waar droge naakte aarde in
de volle zon ligt naast lekker rulle
grond in de schaduw van struiken
of van een haag.
Van Tubergen is overigens ook goed
voor bijzondere gewassen, zoals de
moeilijke, maar schitterend blauwe
Meconopsis betonicifolia, die in de
zomer vochtig en in de winter droog
wil staan. Ik houd het toch maar bij
familielid Meconopsis cambrica, die
een plekje in de zon als vrijwel enige
eis stelt. Al Jaren zaait die zichzelf
uit op de onmogelijkste plekken en
nu komt die gele schljnpapaver al
weer krachtig boven de aarde, onge
schonden door de afgelopen winter.
Deze soort, die veel weg heeft van
de bekende IJslandse papaver (Pa
paver nudicaule), vormt uit zichzelf
hele veldjes, waarboven in mei
zacht wiegende gele klaprozen. Van
Tubergen heeft een oranjegele va
riëteit, Meconopsis cambrica auran-
tiaca, die even gemakkelijk is.
Lelies
De lelies kan ik wel vergeten: die
zouden veel te pompeus staan in
mijn bescheiden groene tuintje,
maar er zijn erg mooie bij, die de
verleiding wel erg groot maken,
zoals de ln Midden-Europa inheem
se Turkse lelie (Lillum martagon) en
de sterke, helder oranje Lillum hen-
ryi, een Jeugdherinnering uit de tuin
van mijn ouderlijk huls.
Wat mistroostig sla lk de catalogi
dicht. Wat lk mooi vind, heb lk al of
er is geen plaats voor. En voor de
trllliums, de merkwaardige „bosle-
lies" uit Noord-Amerika met hun
krans van brede glanzende blade
ren onder witte, paarse of gele bloe
men, ben ik nu te laat, want die
bloeien in april en mei.
Soms zou je willen dat je tuin groter
was. Maar als ik mijn tuin in loop en
zie dat de Scilla sibirica al kleuren
de bloemknoppen heeft en straks
een heel blauw meer zal vormen
onder de magnolia vol bloemknop
pen, waar ook de Amerikaanse
hondstand Erythronium revolutum
bruin gevlekte scheuten boven de
aarde steekt, ben ik al weer ver
zoend met de 9 x 11 meter waar lk
de beschikking over heb. Nu ken ik
tenminste elke plant persoonlijk!
Horizontaal. 1. oogziekte. 5. bloeiwij-
ze. 7. boek met kaarten. 11. niet be
groeid. 12. bergweide. 14. een weinig,
16. bloedhuis. 18. teken ln de dieren
riem. 20. elk, 23. vlaktemaat. 24. voer
tuig, 25. spinneweb. 27. knaagdier, 28.
zangstem, 30. koning van Basan, 31.
schildpad. 33. adreskaartje. 34. fami
lielid, 36. gistmiddel, 38 badplaats in
Tirol, 39. pers. voornaamw., 40. voor
zetsel. 42. zangstem, 44. bedorven. 45.
rondhout. 46 palmboom. 48. hoog
bouwwerk. 50. vaste brandstof. 52.
kleef middel, 53. duivel, 54. vaartuig,
55. kleverige stof. 57. aardappel. 59.
bloembed. 61. titel (afk.), 62. wiel. 63.
spijker, 66. muzieknoot. 67. rund, 68.
rijtuig, 69. fakkeldistel, 71. muziek
noot, 73. eetketeltje, 75. aanleggen.
76. bevel, 78. hoofddeksel. 79. muziek
noot, 81. latwerk, 82. maanstand. 83.
schortje. 85. eenjarig dier. 87. loflied.
88. rivier ln Siberië. 90. Jongensnaam.
91. dwaas. 93. water in Limburg. 94.
deugniet, 95. priem. 96. zeezwaluw
Vert. 1. rivier ln Duitsland. 2. mak, 3.
reeds, 4. oud egyptische zonnegod. 5.
water in N.Br.. 6. oevergewas. 7 at
mosfeer (afk.), 8. muzieknoot. 9. Holl.
gravin. 10. bamboestaketsel, 11. tent,
13. vreemde munt, 15. voorvoegsel.
17. spelleidlng, 19. hoofddeksel, 21.
waterkering, 22. smal bloembed, 25.
wiel, 26. roede, 28. titel, 29. vreemde
munt, 32, voorzetsel, 33. onderrich
ten, 35. voorkomen, 37. kerkelijk
zangstuk, 39. dof, 41. kleurling. 43.
verhaal, 45. deugniet, 46. zangstem,
47. gevangenis, 49. palmriet, 50. om
slag, 51. woonboot, 53. zuidvrucht, 56.
vordering. 58. specerij, 60. soort, 62.
schatten, 64. kleefmiddel, 65. huisgo
den, 67. muziekinstrument, 68. hoofd
deksel. 70. water doorlatend, 72. bij
enhouder, 74. platvis, 77. nakomeling,
79. wonde, 80. deel van het oog. 82.
lusthof, 84. plaatsje onder Gramsber-
gen, 85. afnemend getij. 86. rondhout.
87. grondsoort. 89. algemeen kies
recht (afk.), 90 telwoord. 92. rijschool
(afk.), 93. neon (afk.).
Oplossing per briefkaart t/m woens
dag a.s. zenden aan: Trouw/Kwartet,
Postbus 859, A'dam. Linksboven ver
melden: Weekendpuzzel.
Oplossing vorige puzzel.
Hor. 1, merk. 5. Noor. 9 lasso. 14.
Enare, 16. spar, 18. Otto, 19. mimiek.
21. aker. 22. ris. 23. eg. 24. knap, 26 en.
27. biet, 29. start, 31. geer, 32 mat, 34
Ira, 35. leem, 37. palet, 39. attent, 41
op. 42. els, 43. era. 45. roe, 46. are. 47
rs, 48. emotie, 50. tegel, 52. stel. 53
Ems, 55. gil, 56. mare, 57. greep, 60
tele, 61. ma. 62. lier. 64. me, 65. Ari, 66
mars. 68. neigen. 70. leng, 72. kers. 74.
leest, 75. kneep. 76. nier, 77. maté
Vert. 1. memel. 2. enig, 3. ram, 4. krik,
6. os. 7. opa, 8. raket, 10. Ao. 11
striem. 12. stier, 13. oost. 15. eens. 17
ren, 20 kati, 25. paraat, 27. beet, 28
mals, 30. rat, 31. genet, 32. mals, 33. te.
35. Leo, 36 spel. 37. perk. 38. temee,
40. tremel. 41 Orel, 44. rol, 46. agio. 48.
etre, 49. Ier, 51. eg, 52. saline. 54. sein.
56. meren. 57 garen, 58 Peel, 59
lente, 60. talk, 61. mak, 63. riem, 64.
mest, 67. Sri. 69. Gea, 71. ge. 73. Se.
Prijswinnaars 24 maart '79: H.
Barten, Vcerstraat 2e, Wageningen;
mevrouw A. W. van Hoorn, Morgen
sterlaan 340, Groningen: mevrouw
W. van de Zouwen-Woudenberg,
Broekseweg 9, Amelde.
Prijswinnaars puzzel 31 maart zijn:
A. A. Hagen, Ankeveensepad 109, 's-
Graveland; A. Jansma-Samplonius,
Doliard 88, Drachten; J. J. Muller
van Dijk, IJlostinelaan 43, Mist.
bor J. J. M. Kiggen
eze week zijn de jaarlijkse zomer-
istzegels weer uitgegeven. De toe-
ag van de vier zegels dient dit jaar
lturele doeleinden; namelijk mu
lle en beeldende kunst; op de „mu-
ik"-zegels zien we een partiture van
imaan Andriessen „Psalmentrilo-
t" en het Amsterdamse Toonkuns-
oor en de andere twee zegels tonen
ee van de beroemde „Goudse Gla-
uit de St Janskerk van Gouda.
in Oostenrijk drie herdenkingsze
de internationale Damesmode-
*it, die al voor de 50e keer in Wenen
rdt gehouden, was goed voor een
il met de afbeelding van een mo-
■ontwerp uit 1900; wegens het 700-
rig bestaan van Wiener-Neustadt
n zegel van S 4. waarop de eerbied-
lardige romaanse Dom van de stad
als derde een bijzondere zegel,
ïdat de zorg voor doofstommen 200
geleden van staatswege ter hand
trd genomen; een zegel toont een
ipasselijke afbeelding van een re-
I in het keizer Joseph I-monument.
1978. Aan net 30-jarig bestaan van
het NATO-verdrag wijden zowel Bel
gië als Portugal een herdenkingse
missie met als hoofdthema het
NATO-embleem.
Het 750-jarig bestaan van de stad
Turku (in het Zweeds Abo) betekent
een herdenkingszegel van Finland
met een gezicht op de markt van de
stad, die tot 1812 hoofdstad des lands
was. Aan de universiteit van Kopen
hagen, die in 1479 door Christian I
werd gesticht, wijdt Denemarken
twee herdenkingszegels; we zien het
universiteitszegel en als een symboli
sche voorstelling middels de beginlet
ters de vijf faculteiten: medicijnen,
natuurwetenschappen, recht, theolo
gie en wijsbegeerte. En tot slot de
maandelijkse uitgiften van de Duitse
Bondsrepubliek en West-Berlijn, die
deze maand op 5 april zijn uitgege
ven. De gebruikelijke toeslagzegels
voor de jeugd zijn dit jaar geheel aan
vliegtuigen gewijd; het zijn er vier
voor WestrDuitsland en vier voor
West-Berlijn, met verschillende voor
stellingen; voor WestrDuitsland en
voor West-Berlijn elk ook twee zegels
met toeslag voor de sportbeoefening;
de afbeeldingen van handballen, es
tafette-lopen, kanovaren en boog
schieten zijn als met een rijdende
camera weergegeven.
Vandaag vindt in Zevenaar de ope
ning plaats van het derde Mondileder
toernooi om het kampioenschap van
Nederland. Tevens zal dan de loting
plaatsvinden en een en ander zal zich
voltrekken op sportpark Hengelder,
Hengelder 26 in Zevenaar. Natuurlijk
zal er ook weer iets bijzonders op het
programma staan. Ik raad u aan om
naar het sportpark te komen, want
niemand minder dan Harm Wiersma
en als ik mij niet vergis oud-wereld-
kampioen Isser Koeperman zullen sa
men het hoogterecord gaan breken
door als eersten in een echte hete
luchtballon op grote hoogte een par
tij te spelen en zij zullen door de
Nederlands kampioen ballonvaren
naar hun plaats van bestemming
worden gebracht.
Elke ronde begint om 11 uur, met
uitzondering van zaterdagmorgen 14
april (10 uur!) en zaterdag 21 april (12
uur). Voor Pasen wordt er gespeeld in
De Bruins Woonstad in Zevenaar en
daarna in de toonzaal van Mondile
der bv, Amerfoortseweg 76 (aan de
weg Utrecht-Amersfoort) te Soester-
berg. Tweede Paasdag wordt een ge
splitste ronde gespeeld; de helft in
Zevenaar, de andere helft in Soester-
berg. Deelnemers zijn de internatio
nale grootmeesters Clerc en Wiersma,
de grootmeesters Jansen en Drost,
Van der Wal, Basiaannet, Van Aalten,
De Ruiter, Boom, De Boer, Van der
Borst, 8tokkel, Bronstring en Hooi-
jberg. Zij kunnen zich klassificeren
voor het Europese kampioenschap
persoonlijk. Nu vanuit Mali de grote
beloften van N' Diaye niet zijn nage
komen en wie had eigenlijk anders
verwacht, is ook de plaatsing voor het
wereldkampioenschap 1980 wellicht
aan de orde.
Al met al zal het een zeer spannende
boel worden. Dat ondergetekende erg
veel moeite zal hebben om de natio
nale titel in het hoge noorden te hou
den zal leder duidelijk zijn.
Volgende week hoop ik u al te vergas
ten op enige schitterende partijen uit
dit derde Mondiledertoernooi. Dit
keer een paar fragmenten, met leuke
slagprincipes.
kl eens in het kampioenschap van
Rusland (lk geloof 1973 of daarom
trent) in de 32-28 17-22 opening heeft
weten uit te voeren met wit.
De diagramstand is afkomstig uit
ORKAAN het tijdschrift dat wordt
uitgegeven door mijn club DC Lent.
Halve finalist Ruud Palmer (jeugd-
door Frank Drost
kampioen van Nederland in het Jaar
1965) heeft hier met zwart een zeer
sterke en tevens een bijzonder combi-
natlerijke stand. Zijn tegenstander
Marijn Alofs moest hier wel het slach
toffer worden van een combinatie!
Alofs zegt hier zelf over: in een posi
tioneel waarschijnlijk toch al verlo
ren stand, speelde ik 1. 46-41? en
Ruud haalde nu als volgt uit 114-
20 2 25x14 12-17 3. 34x25 5-10
4. 14x5 7-11 5. 5x28 24-29 6. 33x24
22x31 7. 36x27 13-19 8 24x22
17x46! schitterend maar niet origi
neel. Zeer waarschijnlijk heeft Pal
mer zich laten inspireren door de
combinatie, die Alexander Moglijans-
8 1 i
Hier verliest wit na de doorbraak.
Ziet u ook hoe?
de twee Europa-zegels van San
irino staan een oude postkoets en
antieke postautobus. Van San
irino ook een herdenkingszegel we
ns de 100e geboortedag van Albert
astein met diens portret.
rere van de spoorwegingenieur Oc-
f Chanute (1832-1910) een strip
twee zegels van de Ver. Staten
arop hij hij was tevens lucht-
irtpionier met door hem ge-
uwde zweefvliegtuigen te zien is.
M-Afrika viert het feit dat 50 jaar
Wen de eerste postzegel van het
>d door de eigen staatsdrukkerij
rvaardigd werd. Deze luchtpostze-
l van 4d vindt u terug op de herden-
■BegeL
orts van Zuid-West Afrika vier ze-
met de watervogels flamingo,
bcholver, strandloper en pelikaan.
Zwickau bestaat de automobielin-
«trie 75 jaar; vandaar een stripje
n drie zegels van de Duitse Demo-
'Usche Republiek met de afbeel-
van een Horch (1911), het fa-
icomplex en een Trabant uit
1. Gait Berk
ZWERVEN DOOR ONS
BOMENLANO f19.50
Romen
2. James A. Mïehener
CENTENNIAL f39,50
Van Hoikema Warendorl
3. Herman van Veen
OE WONDERLIJKE AVONTUREN
VAN HERMAN VAN VEEN f 19.90
Oe Gooise Uitgeverij
4. Rien Poortvliet/Wil Huygen
LEVEN EN WERKEN
VAN DE KABOUTER f 53.50
Van Hoikema Warendorl
5. Jette Rep
ENGLANOSPIEL f35.90
Van Hoikema Warendorl
6 ENCYCLOPEDIE VOOR
IEDEREEN (ééndelig) f 89.50
Oe Haan
7.1. E. S. Edwards
TOETANCHAMON ZIJN GRAF
EN ZIJN SCHATTEN f 85.—
Fibula van Oishoeck
8. Marie Koenen
MET HOFKE f 17.50
Agaton
9. Oick Laan
PINKELTJE SERIE, per deel f 6.90
Van Hoikema Warendorl
10 Tony van Verre
BOMANS WAS OE NAAM f 98
(Boek mei 4 LP's)
Oe Gooise Uitgeverij
TOP-TIP VOOR APRIL
Douglas Philips-Birt (e.a.)
GROOT VAARBOEK f 125.-
Oe Boer Maritiem
(verkrijgbaar in elke boekhandel)
Nauwelijks had ik mijn rubriek van
de afgelopen week ingeleverd die
waarin ik een fraaie winstpartij van
Spasski op Hübner liet zien of het
toernooiboek van het Tweede Inter
nationale Schaaktoernooi te Tilburg
plofte in mijn bus. Dit bij Keesing/
Andriessen uitgegeven werkje bevat
te éën partij die werkelijk zeer uitvoe
rig geanalyseerd was. Geen variant
had de commentator onvermeld gela
ten. geen mogelijkheid was hem ont
snapt. in zijn kritiek had de commen
tator van deze ogenschijnlijk schitte
rende partij geen spaan heel gelaten.
De commentator waarover ik nu
spreek was Robert Hübner en de par
tij die hij analseerde was zijn zege op
Spasski. die indertijd de gemoederen
niet onberoerd had gelaten. Het lijkt
mij na vorige week een kwestie van
rechtvaardigheid deze partij even
eens af te drukken
Hübner heeft deze partij ontleed vol
gens de wetenschappelijke methode
van de archeoloog. Het zou ondoen
lijk zijn zelfs maar een kwart van zijn
aantekeningen over te nemen, maar
wie de analyses in het boek volgt, zal
begrijpen waarom Hübner in het da
gelijks leven hoogleraar in de Egypto-
logie is en waarom hij zo veel talen
met zo veel gemak spreekt. Hübner is
op en top wetenschapsman
Wit: Hübner Zwart: Spasski
1. Pgl-f3 d7-d5, 2. c2-c4 e7-e6. 3. *2-g3
Pf8-f6, 4. Lfl-g2 Lf8-e7, 5. 0-0 0-0, 6.
d2-d4 c7-c6. 7 Pbl-c3 Pb8-d7, 8. b2-b3
b7-b6, 9. Pf3-«5 (Het vraagteken
tussen haakjes is van Hübner. Zoals
altijd gaat het hem makkelijker af
om zijn eigen zetten van vraagtekens
dan van uitroeptekens te voorzien.
Met 9. Lb2 zou wit meer kansen op
voordeel hebben 9Pd7xe5, 10.
d4xe5 Pf6-d7, 11. Lcl-b2 (Na 11 f4
La6.12. Le3 Tc8.13. cd5x cd5x 14 Tel
Lc5 heeft zwart het gemakkelijker).
11. Lc8-a6, 12. c4xd5 c6xd5 13.
Tal-cl Ta8-c8,14. Ddl-d4 b6-b5 (Veili
ger was: 14. Lc5 15. Da4 Lb7 en nu
volgt op 16. Da7x Lc6! met dame
winst. Een voorbeeld van een Hüb-
ner-variant: 16. e4 Pe5x 17. Tcdl Lc6
18. Da6 d4 19 Pe2 De8 20 a4 f5 21
Ld4x <21 ef5x Lg2x 22. Kg2x Dc6+ 23
f3 Tf5x is hopeloos voor wit). 21.
Ld4x 22 Td4x fe4x 23. Da7x e3 24.
Db6x Pf3t 25. Lf3x Lf3x en zwart
heeft een beslissende aanval. Volgens
Hübner was 16. Pbl de beste zet om
I# E*
#llii
i. i
A0 ■AOJlB
het paard naar f3 te spelen). 15.
Dd4xa7
15. Tc8-a8 Onnauwkeurig al
dus Hübner. die 15. Pc5 16. Pd5x
ed5x 17. Tc5x Lc5x 18. Da6x Db6 19
Db6x Lb6x 20. Ld5x met een onge
veer gelijkstaand eindspel aanbe
veelt.) 16. Da7-e3 Dd8-b8 (Na deze zet
volgt een pagina's lange analyse wat
wit na 16. b4 had moeten spelen
Dan gaat 17. Pa4 niet wegens 17
Lb5 en zwart moet uiteindelijk zijn
pion terugwinnen. Weinig aanbeve
lenswaardig zijn ook zetten als 17
Pbl of 17. Pdl. zodat wit 17. Pd5x'
moet spelen Een enkel voorbeeld: 17
ed5x 18. Ld5x Tc8 19. e6 Pf6 20.
ef7t Tf7x 21 Lf6x of 20. Kh8 21.
Le6 Tclx 22. Tclx en zwart is dodelijk
verlamd. Wit krijgt dus altijd onder
gunstige omstandigheden een toren
plus drie pionnen tegen twee stukken
of vier pionnen voor een stuk. Voor
uitvoerige analyses slaat men het
toernooiboek op.) 17. Tfl-dl Ta8-a7?
(Haalt definitief het stukoffer op d5
uit de stelling, maar beter was 17.
Lb7. Nog een variant: 17. b4? 18.
Pd5x! ed5x 19 Ld5 Pb6 - ook slecht
zijn de zetten 19. Lb7 en 19.
Ta7 - 20 La8x Pa8x 21. Td7 Te8 22 e6
Pb6 23 ef7x Kf7x 24 Df3 Kg8 25
Dg4 g6 26. Dd4 en zwart gaat mat.) 18.
Pc3-bl b5-b4 19. Lb2-d4 Ta7-a8 20.
Tcl-c2 La6-b5 21. f2-f4? (Na de tekst
zet blijkt het witte voordeel gering.
Hübner beveelt aan: 21 Pd2 Ta3 22.
Pf3 Da8 Tdd2) 21Ta8-a6 22. De3-
c 1 Pb8-a8 23. Dcl-b2 Pd7-b8 24. Ld4-
f2 (Niet 24. Lfl Pc6 25 e3 Pd4x 26.
cd4x Lflx en 27f6 met goed zwart
tegenspel.) 24. Pb8-c6 25. Lf2-fl
Da8-b7 26. Pbl-d2 Tf8-a8 27. Pd2-f3
door Max Pam
(Geeft de pion op. omdat 27. Dbl Ld8
28. Pf3 Lb6 zwart genoeg tegenspel
belooft.) 27. f7-g6<?) (Beter was
om op a2 te slaan, waarna wit slechts
een tikkeltje beter staat.) 28. Pf3-el
Le7-d8 29. Pel-d3 Lb5xd3 (Minder
sterk dan: 29Lb6 30. Pc5 Da7 Nu
komt zwart in ernstige moeilijkhe
den.) 30. e2xd3 Ld8-b6 31. d3-44 Ta6-
*5 32. Db2-cl Pc6-e7 (Niet 32 Ta2x
33. Tc6x Tal 34. Dal!x Talx 35 Tb6x
Db6x 36. Tal Dc6 37. Tdl en wit wint
door de dreiging 38 Td3 33. Dcl-d2
Lb6-d8 34. Tdl-cl(?) (Zonder pointe
gespeeld De voorkeur verdiende on
middellijk 34. Lel met aanval op b4.)
34Db7-a7 35. Tcl-al Da7-b7 (On
nauwkeurig gespeeld. Sterker was 35.
Ta3). 36. Kgl-f2? (Hier blijkt de
koning verkeerd te staan. Na 36. Khl
T8-a7 37. Lel is zwart zo wat uitge
praat 36.Ta8-a7 37. Lf2-«1 Pe7-c6
38. Tal-cl Pc6-e7 39. Dd2xb4? (Hüb
ner spaart zichzelf niet bij de kritiek:
39. Lf2 Da8 40. Db4x Ta2x 41 Lb5'
Tc2x 42 Tc2x Tb7 43 Da4 Db8 44
La6 Tb3x 45. De8+ Kg7 46. g4 rpet de
dodelijke dreiging 47 Lh4. Nu blijkt
de witte koning op g2 ongelukkig te
staan39. Ta5xa2 40. Db4xb7
Ta2xc2 41. Tclxc2 Ta7xb7 42. b3-b4
Ld8-b6 43. Lel-f2? (Met 43 La6 Ta7
44 b5 kon wit winnen. Nu krijgt zwart
remisekansen.) 43. Tb7-a7 44. *3-
f4 Kf8-f7 45. Lfl-b5 I7-Ï5? (Gooit ten
onrechte de stelling open. Na 45.
Ta3 was nauwelijks te zien hoe wit
verder komt )46.e5xf6te.p.Kf7xf6 47.
Lb5-«8 Kf6-g7 48. Tc2*2 Lb«-c7 49.
Te2xe6 Lc7xf4 50. b4-b5 Pe7-g8 51.
Te6-a6 Ta7-e7?
De beslissende fout. Taaier was 5.
Tc7 52. Lc6 Pe7 en zwart kan nog
vechten: 53. Lg3 Lg3x 54 Kg3x g5 55
Kf3 Kf7 56 Ke3 Pc6x 57 Tc6x Tc6x
58. bc6x Ke6 59 Kd3 Kd6 60 Kc3
Kc6x 61 Kb4 Kb6 en zwart houdt
remise 52. Le8-c6 Pf8-f6 53. b5-b6
Pf6-e4 54. L/2-el Lf4-b8 55. TaS-a8 en
zwart gaf het op. ..In werkelijkheid",
schrijft Hübner, blijft er weinig lof
over voor het witte spel". Dat lijkt
mij een ernstig eufemisme.
