een speciale maatregelen
kerncentrale Borssele
FJ
Aglukon
natuur-tuinmest
Vijfduizend Paasgroeten naar Libanon
Hooghoudt
Terugbetaling slokt
hulp Indonesië op
3ïiet voldoende banen
poor dienstweigeraars
AGLUKON
ve
„GETRAIND .en wel?"
Werkgroep wil tekort
aan donors opheffen
J0p 8 april gaat De Efteling
weer feestelijk open!
egering wenst wel opnieuw aandacht voor controle
door Ds. J. Van Amstel
Luchtvervuiling in Brabant neemt toe
Man omgekomen bij
brand in Haarlem
Staatssecretaris wil maatregelen
eefgemeenschap
)udt kinderen
luis van school
Uw tuin bemesten? Pak liever meteen
'Proefballon' voor
werving personeel
Massale reactie van Trouw-lezers
Hansje van
Helden werd
stil
er
van
Vrijdag 6 april 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
kA
onze parlementsredactie
)EN HAAQ De Nederland-
t regering ziet in „Harris-
jurg" geen aanleiding om
jjj iaatregelen te nemen bi] de
dl) emcentrale van Borssele
en leeland). Minister Albeda
pfcciale zaken) wil wel op-
Dii leuw grote aandacht beste-
■ri En aan de procedures en de
i v jntrole daarop in Borssele,
'n< aoral nu ls meegedeeld dat
U het kernongeval in Harris-
,ei urg menselijke fouten ge-
inhaakt zijn.
tof
dl [nlster Albeda zette gisteren ln de
Ito reede Kamer uiteen, dat de kemre-
dettor van Borssele weliswaar van een
IJde type, maar van een ander fabri-
d%at is dan die te Harrisburg. De
teling van de reactor is anders uit-
usfcvoerd en Juist aan het uitvallen van
ictfc noodkoeling is de alarmerende si
lt olatie in Harrisburg te wijten. Over
lie^rssele zei Albeda verder: „De erva-
figen. opgedaan gedurende de be-
van vijf Jaar, waarin de
zukstemen veelvuldig zijn beproefd,
m ven geen aanleiding om aan hun
a%trouwbaarheid te twijfelen."
ze
ki Nederlandse regering wordt in dit
'ig< rtrouwen gesterkt door de NRC, de
nerikaanse instantie die vergun
ningen verleent en toezicht houdt op
"kerncentrales. De NRC heeft ,geen
301 aatregelen aanbevolen ten aanzien
rit n drukwaterreactoren in het alge-
galleen." Er is, aldus Albeda. slechts
et n opdracht verstrekt om reactoren
n het in Harrisburg gebruikte fabri
kaat te onderzoeken op mogelijke
risico's.
De regering wacht de resultaten af
van de studies, die nu worden inge
steld naar de ontwikkelingen in Har
risburg. Mochten die studies nieuwe
gegevens aan het licht brengen, dan
bekijkt de regering of haar ten aan
zien van Borssele toch nog iets te
doen staat. De informatie die twee
Nederlandse deskundigen thans in de
Verenigde Staten verzamelen, zal ook
voor de Tweede Kamer beschikbaar
komen.
Terughoudendheid
De socialist Voortman noemde het
gisteren „voorbarig" om nu al te zeg-
ADVERTENTIES
VERSCHENEN:
2e druk van
(sensitlvlty-tralnlng In het licht van de bijbel)
Een opvallend boek over groepsdynamika in de kerk en
daarbuiten, waarvan in enkele maanden duizenden exemplaren
werden verkocht, dat vrijwel unaniem gunstig werd beoordeeld
en dat door zijn vele citaten boekdelen spreekt.
De „bespreking" in Trouw deed velen grijpen naar dit boek. dat
laat zien welk mensbeeld er achter de trainingen zit.
Geb., 127 pag., prijs slechts ƒ13,75.
Het adres voor al uw goede boeken:
i.«13!'If'^*l«l'mi 'IMiiWt 11
drukkerij - uitgeverij - boekhandel
Postbus 302, Oosterend N.H., tel. 02223-661
Al onze uitgaven zijn tevens verkrijgbaar in de boekhandel
gen dat de centrales van Harrisburg
en Borssele niet vergelijkbaar zijn.
Voortman maande de regering tot
grote terughoudendheid op het ge
bied van kernenergie en hoopt dat
Nederland die terughoudendheid ook
bepleit bij andere Europese landen.
Van Houweiingen (CDA) viel Voort
man hierin bij.
Het WD-Kamerlid Portheine vroeg
zich al of Nederland op het gebied
van de rampenbestrijding slagvaar
dig genoeg is. Mevrouw Lambers
(D'66) legde er de nadruk op. dat er in
ons land geen besluit mag vallen over
toepassing van kernenergie zolang de
(nog niet begonnen) „maatschappe- ministers
Iljke energiediscussie" aan de gang is. Albeda.
De regering gaf gistermiddag
in de Tweede Kamer een ver
klaring met betrekking tot
het ongeluk met de kerncen
trale in Harrisburg. Op de
foto van links naar rechts de
Van Aardenne,
DEN BOSCH (ANP) De luchtver
ontreiniging boven Noord-Brabant is
de afgelopen vijf maanden toegeno
men. Vrij geregeld zijn te hoge con
centraties zwaveldioxyde gemeten.
Het provinciaal bestuur van Noord-
Brabant, dat gisteren cijfers over de
luchtverontreiniging publiceerde,
schrijft de toenemende vervuiling
mede toe aan de geleidelijke over
schakeling van aardgas op kolen en
olie. De provincie wil nog voor de
komende winter beschikken over een
waarschuwingssysteem bij hoge ver
vuiling.
Uit de cijfers van de achtentwintig in
Noord-Brabant aanwezige meetsta
tions blijkt dat de afgelopen vijf
maanden bij tien stations de grens
waarden zijn overschreden. De ver
ontreiniging wordt niet alleen veroor
zaakt door de industrie, de verwar
ming van gebouwen en het verkeer.
maar is ook afkomstig van de indu
striegebieden in Antwerpen, het
Ruhrgebied en Rijnmond.
HAARLEM (ANP) De 28-jarige
Brit Graham Carl Hansen uit Liver
pool is bij een brand in een pand aan
de Haarlemse Zijlstraat door verstik
king omgekomen. De man woonde
met zeven Britten en twee Nederlan
ders sinds een half jaar in dit pand.
dat zij gekraakt hadden. De resteren
de bewoners, van 18 tot 28 jaar oud,
werden gered uit de brandende wo
ning. De brand is vermoedelijk ont
staan op de kamer, waar de Brit ver
bleef. De politie denkt dat roken of
het gebruik van kaarsen de oorzaak
van de brand is geweest.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Met het versprei
den van een miljoen folders met
daarin opgenomen voorgedrukte
donor-codicillen bij apothekers,
drogisten en optlciëns. hoopt de
Werkgroep Donorwerving te berei
ken. dat zoveel mogelijk Neder
landers na hun dood organen en
weefsels zullen afstaan. De ko
mende week zal er dan ook actie
worden gevoerd om te proberen,
het enorme tekort aan donors
enigszins op te heffen
Hoewel ingevulde codicillen niet
worden geregistreerd, en het juis
te aantal codicil-dragers niet be
kend is. wordt hun aantal op enke
le honderdduizenden geschat,
mede door de actie die de Werk
groep vorig jaar al voerde. Dat
aantal is echter volstrekt onvol
doende.
Volgens berekeningen zouden er
in Nederland ieder jaar vierhon
derd niertransplantaties verricht
moeten worden, maar dat is nu
nog niet de helft en het aantal
wachtenden neemt steeds toe
Voor het bereiden van groeihor
monen zijn er per jaar twintigdui
zend hypofysen (hersenaanhang-
sels) nodig, maar hier komt men
lang niet aan. Ruim driekwart
moet worden ingevoerd uit andere
landen, waar de hypofysen wor
den gekocht, zoals in de Scandina
vische landen en in sommige ont
wikkelingslanden. Iedere stagna
tie in die invoer is direct bij de
patiënten merkbaar. Die patiën
ten zijn kinderen die door gebrek
aan groeihormoon zo in de groei
achterblijven, dat zij eenmaal
volwassen dertig tot vijftig cen
timeter beneden de gemiddelde
lengte zullen blijven.
Verder worden ieder jaar vierdui
zend mensen, onder wie ruim twee
duizend kinderen, met ernstige
verbrandingen in het ziekenhuis
opgenomen. Wanneer er voldoen
de donor-huid in voorraad zal zijn
bij de vorig jaar opgerichte huid-
bank. zal er veel pijn kunnen wor
den verminderd, ernstige vermin
kingen voorkomen en vaak levens
gered. Daarnaast worden alleen
al in ons land per jaar vijfhon
derd hoornvliestransplantaties
verricht, terwijl er ook sprake is
van een grote vooruitgang op het
gebied van transplantatie van le
ver. longen, strottehoofd, gehoor-
beentjes en beenmerg.
Eigenlijk wordt er met deze actie
voor donors een daad van mense
lijke solidariteit gevraagd van de
bevolking. Het zal een vanzelf
sprekende zaak moeten worden,
dat na overlijden afstand wordt
gedaan van organen en weefsels,
aldus de arts A. W. van Letten van
Rossem gisteren bij het begin van
de actie in Den Haag
De Werkgroep had aan enkele po
litici. zoals Kamerleden en pre
mier Van Agt gevraagd om als het
goede voorbeeld een codicil in het
openbaar te ondertekenen. De mi
nister-president verklaarde aan de
oproep tot ondertekening graag
gehoor te willen geven, omdat „ik
het een zinvol offer vind". In de
Werkgroep zijn ondermeer verte
genwoordigd de Koninklijke Ne
derlandse Vereniging tot Bevorde
ring van de Geneeskunst, de Ne
derlandse Brandwondenstichting,
de Nederlandse Groeistichting,
het Rode Kruis, de Nierstichting
Nederland, en Stichting Euro
transplant in Leiden.
onze parlementsredactie
iEN HAAG Staatssecreta-
Van Lent van defensie zint
maatregelen om te voorko
ken dat zich straks proble-
ien gaan voordoen bij het te
rkstellen van erkende
ienstweigeraars. Gedacht
rdt aan de mogelijkheid
een aantal van de 3700
Ienstweigeraars die nog op
handeling van hun beroep
de gewetensbezwarenwet
ichten, de kans te geven
hun beroep af te zien en
tengewoon dienstplichtige
worden. Zij zouden dan
n vervangende dienst hoe-
te doen. Beslissingen zijn
e in een onzer verslaggevers
KONINGEN De kantonrechter
Groningen buigt zich vandaag over
vraag of twee ouderparen in Pie-
(rfburen hun kinderen thuis mogen
dejuden van school. De betrokken ou-
gparen maken deel uit van de leef-
meenschap „Impuls". Zij vinden
It hun kinderen les moeten krijgen
de praktijk van hun leefgemeen-
Inhap Daarom houden ze hen al lan-
tijd thuis van de officieel erkende
looi. Ze beroepen zich op artikel
B van de leerplichtwet. Daarin
dat ouders met overwegende
aren tegen de richting van het
erwijs in hun directe omgeving
jstelling kunnen krijgen,
ig jaar september werd proces
iaal opgemaakt. De gemeente
irum in eerste instantie en nu later
de officier van justitie betwisten
vrijstellingsgronden. De leefge-
inschap „Impuls" streeft naar een
«-Iers gestructureerde maatschap
dan de huidige en de leider ervan.
Kres, heeft het plan bij Pieter-
ren een „experimenteel dorp" te
ihten.
is de tweede keer al dat „Implus"
de rechter moet verschijnen.
Ier werd de leefgemeenschap ver-
irdeeld omdat de bakkers van
rdesembrood (veel verkocht in al-
.jAiatieve winkeltjes) weigerden hun
jjiloma's te halen. Ze vinden dat ze
JJi naar een school moeten waar ze
,^od bakken op een manier die te
il hun principes ingaat. De betrok-
lJH bakkers kregen indertijd hon-
favijftig gulden boete, maar bak-
p nog steeds hun brood zonder
}loma.
nog niet genomen. Het PvdA-
Kamerlid Kombrink heeft de
staatssecretaris schriftelijk
gevraagd wat zijn plannen
zijn.
Bij de tewerkstelling van gewetens
bezwaarden, waarmee het ministerie
van sociale zaken is belast, doen zich
volgens een woordvoerder thans geen
problemen voor. „Maar dat wordt an
ders als het aanbod plotseling met
enige duizenden zou toenemen."
Hiermee wordt op defensie rekening
gehouden, omdat begin volgende
maand de vereenvoudigde procedure
voor de erkenning als gewetensbe
zwaarde in werking treedt. De wacht
lijst zal dan ln versneld tempo kun
nen worden afgewerkt.
Wettelijk
Daarbij zullen zeer waarschijnlijk
meer dienstweigeraars als gewetens
bezwaarde worden erkend, omdat vo
rig jaar november de verruiming van
erkeningsgronden wettelijke kracht
hebben gekregen. Van de 3700 dienst
weigeraars die op de wachtlijst staan,
wachten er ruim 2500 al langer dan
een half Jaar op behandeling van hun
beroep. Hieronder bevindt zich een
aantal gevallen, dat de toetsingscom
missie bewust heeft aangehouden in
verband met de wetsverruiming. De
defensiewoordvoerder kon niet zeg
gen hoe groot dit aantal precies is.
Volgens de woordvoerder lopen
dienstweigeraars die zich buitenge
woon dienstplichtig laten verklaren
inderdaad de kans dat zij ooit nog
eens voor militaire dienst worden op
geroepen. „Maar die kans is puur
theoretisch", voegde hij eraan toe.
ADVERTENTIE
Aglukon Natuur-tuinmest NPK
10 6 6 bevat organische stoffen die het
natuurlijke bodemleven stimuleren en de
grond verrijken. Voor gazon, border, moes
tuin, bomen, heesters en balkonplanten.
Milieuvriendelijk!
In doos van 1 kg
voor 25 m2 of
zakken van
4 kg en 10 kg
voor resp.
100m2 en
250 m2.
volgt de natuurlijke weg.
Philips-Duphar Nederland B.V, Tel 020-14 0911.
Met veel muziek, een Spoken-ballet, een schatgraaf
wedstrijd met schitterende prijzen, de „Ren-je-rot"
mini-show met Martin Brozius en alpinisten die de toren
van het Spookslot beklimmen. Kom die feestdag naar De Efteling!
In Kaatsheuvel bij Tilburg. Van 8 april tot en met 7 oktober iedere dag open van 10 tot 18 u
UTRECHT (ANP) Drukkerij
van Boekhoven-Bosch in Utrecht
laat rond de Paasdagen letterlijk
en figuurlijk een proefballon op
om aan vakmensen te komen. In
de week van 10 tot 17 april komt er
boven het verkeersplein Ouden
rijn een enorme ballon te hangen,
die een even enorme personeel
sadvertentie met zich meesleept.
Volgens directeur J. C. van Ek zit
van Boekhoven-Bosch te springen
om vakmensen, een verschijnsel
dat zich overal in de grafische
industrie vooerdoet. Er werken bij
het bedrijf ruim 500 mensen en er
zijn momenteel circa 25 vacatures.
Adverteren via normale kanalen
(dag- en vakbladen) tot in Enge
land leverde onvoldoende op. Van
daar dat het bedrijf het nu hoge
rop zoekt en per ballon gaat
werven.
Volgens het bedrijf een van de
grootste grafische industrieën van
ons land is de personeelssitua-
tie zo nijpend dat er soms machi
nes dreigen stil te vallen. Niet door
gebrek aan orders maar omdat er
te weinig mensen zijn om de ma
chines te bedienen. Er zijn bij het
bedrijf constant 55,tot 60 mensen
in opleiding, maar ook dat zet nog
te weinig zoden aan de dijk.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De ontwik
kelingshulp die Indonesië van
een groep westerse landen
krijgt heeft het land voor de
helft weer nodig voor de aflos
sing van eerder afgesloten le
ningen.
Dit jaar krijgt Indonesië in het kader
van de IGGI (Inter gouvernementele
groep Indonesië) ruim 2.7 miljard dol
lar. In 1979 heeft Indonesië 1.4 mil
jard nodig voor afbetaling, zei giste
ren na afloop van de tweedaagse IG-
GI-conferentie prof. Widjojo. Hij ls de
Indonesische superminister van eco
nomische zaken en financiën, en
hoofd van het planbureau. Die afbe
taling wordt overigens niet betaald
uit de ontwikkelingshulp, maar uit
andere bronnen maar dat is, aldus
een waarnemer „vestzak broekzak".
Van Nederland krijgt Indonesië dit
jaar 150 miljoen gulden ontwikke
lingshulp. grofweg voor 70 miljoen
aan schenking en 80 miljoen lening.
Ontwikkelingshulp is juist op dit mo
ment belangrijk voor Indonesië om
dat het land aan het begin staat van
het derde vijfjarenplan, dat loopt tot
1984. Volgens minister De Koning
sluit dat in dat de IGGI, waarvan
Nederland voorzitter is, zeker tot het
einde van het vijfjarenplan Indonesië
hulp zal geven.
Prof. Widjojo benadrukte overigens
dat hulp voor Indonesië geen liefda
digheid is maar een recht. Hij wees op
de wederzijdse afhankelijkheid tus
sen industrielanden (die grondstoffen
en markten nodig hebben) en de ont
wikkelingslanden. Widjojo betoonde
zich optimistisch over de economi
sche vooruitzichten voor Indonesië
De rijstopbrengst ls volgens hem het
afgelopen jaar met 10 procent toege
nomen. Indonesië streeft naar meer
werkgelegenheid op het platteland en
in kleine bedrijven. In het verleden
heeft het daaraan vaak ontbroken
Overigens betekent dat volgens de
bewindsman geen beperking van de
invoer van industrieprodukten. „We
moeten concurrerend blijven, en zelf
goed en goedkoop genoeg zijn om
zelfs te exporteren" Voor de bevorde
ring van de export heeft Indonesië
haar munt (de rocpiah) gedevalueerd,
waardoor produkten uit dit land
goedkoper worden
Corruptie
door Fred Lammers
BAARN Vijfduizend kaarten, tekeningen, brieven en gedichten hebben
Trouw-lezers de afgelopen weken naar mevrouw Hansje van Helden in Baarn
gestuurd als reactie op haar Paasgroeten-actie voor de Nederlandse militai
ren, die op het ogenblik in Libanon verblijven.
denk over mijn huiswerk na, om
dl excuus te verzinnen om het niet
Op 19 maart vertelde Hans
je van Helden in het inter
view. dat ik met haar over
haar plannen de militairen
van het Unifil-detachement
met Pasen een hart onder de
riem te steken. De reacties
lieten niet lang op zich wach
ten. Particulieren, scholen,
bejaardentehuizen, vrouwen
verenigingen, groepen cate
chisanten en ook militairen
zelf. die hun collega's even een
opkikkertje sturen, zorgden
voor een ware lawine post op
de Baarnse Nassaulaan.
„De eerste die op die maan
dagochtend dat het interview
in de krant stond reageerde
was de vrouw van de com
mandant van het Unifil-deta
chement. Riek Lensink. Zij
heeft me de afgelopen weken
reuze geholpen door adviezen
te geven en contacten te leg
gen. Dit weekeind komt ze
naar Baarn om de al uitgesor-
teerde paasgroeten voor ver
zending gereed te maken",
vertelt Hansje van Helden.
Volgende week dinsdag zal
een legertruck de met paas
groeten beschilderde postzak
ken in Baarn komen ophalen
en dan gaan ze nog dezelfde
dag met een legervliegtuig
naar Libanon. Het ministerie
van defensie heeft ervoor ge
zorgd dat er voor elke Liba-
non-militair een op naam ge
stelde envelope is geschreven,
waarin een serie paasgroeten
wordt gestopt.
Generaal-majoor
„Wij zullen de inhoud van elke
envelope zo gevarieerd moge
lijk maken. We stoppen bij
voorbeeld een hartelijk briefje
van .een onbekende Oma van
92" bij de paaskaart van een
generaal-majoor die .de aller
beste wensen stuurt voor een
goede Pasen, vlakbij het land
waar het allemaal gebeurde,
zo n 2000 jaar geleden' en een
fraai beplakte kaart van een
kleuter ergens in het hoge
noorden om maar wat te noe
men. Daar doen we dan waar
schijnlijk bij een zelfgemaak
te kalender, boekenlegger,
paasgedicht of tekening." al
dus de initiatiefneemster. De
tekeningen, en dat zijn er
ruim duizend, gaan in speciale
kokers weg. Zij zullen met Pa
sen met name de kantine op
fleuren. evanals de slingers,
die een groep scholieren heeft
gemaakt.
Origineel
Een van de duizenden 'paasgroeten'.
Die tekeningen zijn vaak ori
gineel en kleurrijk. Er zou een
boeiende expositie van te ma
ken zijn en dat gebeurt dan
ook op bescheiden manier in
Libanon. Een aantal scholen
heeft de getekende en ge
schreven Paasgroeten gebun
deld. Die zijn eveneens voor
het hele detachement.
De opschriften op de kaarten
zijn hartverwarmend. Een me
vrouw schrijft: „Beste jongen,
kracht en sterkte toegewenst"
Een andere mevrouw zette op
een kaart „Jullie zijn daar
voor ons allen. Daarvoor onze
dank" en weer Iemand anders
zegt: „Ver van huis en eigen
haard, toch wordt er aan Jullie
gedacht". Dat laatste is in al
lerlei variaties het centrale
thema van de groeten uit alle
delen van Nederland mar ook
van in Duitsland, Frankrijk
en Italië wonende landgeno
ten. die over de actie hebben
gelezen. Een echtpaar uit
Zaandam stuurde dit gedicht:
„Veel moed en kracht ls zeker
nodig Bij het vervullen van
uw zware plicht Maar weet
het thuisfront leeft met u
mede Misschien dat die ge
dachte uw taak verlicht"/
Uit Olst kwam het volgende
gedichtje: „Tussen" t geschut
leven, ver van hier dat doe je
niet zomaar voor je plezier l
daarom probeer ik Je op te
fleuren met een paar vrolijke
kleuren van zomaar een
meisje uit Olst een klein,
vredig gehucht onder een he
mel zonder oorlogsgerucht"
Er zijn ook heel diepzinnige
gedichten bij zoals deze wens:
Het eerste woord zal vrede
zijn waar jij ook binnen gaat
Sjalom voor Jou. sjalom voor
mij Maak van dit woord een
daad"
Hansje van Helden is blij niet
één negatieve reactie te heb
ben gekregen. „Ik wist niet
dat er zoveel positieve men
sen in Nederland zijn en voor
al ook bij de Jongeren Daar
ben ik echt een beetje stil van
geworden. Ik heb nog nooit
van mijn leven zo'n drukke
Pasen gehad, maar ook nog
nooit zo'n goede Pasen
Ook deze week zijn er nog
reacties binnen gekomen Die
waren nog niet te laat Het is
zelfs zo dat elke paasgroet die
voor aanstaande maandag
ochtend bij Hansje van Hel
den. Nassaulaan 8 ln Baarn.
wordt afgeleverd nog in een
van de enveloppen wordt ge
stopt. Die blijven namelijk tot
het laatste moment open.
Over de corruptie in Indonesië zei
prof. Widjojo. dat niemand zal ont
kennen dat deze bestaat, maar dat de
regering er alles aan doet deze te
bestrijden. Schending van de men
senrechten is binnen het kader van
de IGGI-conferentie niet expliciet
aan de orde geweest Minister De
Koning noemde deze wel ln zijn ope
ningswoord. en betoonde zich giste
ren wederom optimistisch over een
verbetering van de situatie.
AOVERTENTIE
JONK 0U88ELE \J GRAAN INE VER
die moet u proeven, die isoewekllq
