Iran ziet af van
fregatten RSV
met China groeit
Jolec wil handelspoot
oonvorming meer naar ondernemingen
Kate we^myir j#-
Vier procent groei
Westduitse economie
'Geduld
wordt
beloond'
Billiton (Shell)
verwacht forse groei
*E«K3£e5t»lcl)teAS e»JI
iijua SEMBODJA HOLLANü
.Ph/«Ps AteJ«J.a? UPS BV
Minister Economische Zaken verwacht:
'Kerncentrales
zijn onmisbaar'
Robots
naar
Studio Drie
Milieuproblemen eerst bij loodproduktie
Cbij de boekhandel
Ibbers in internationaal symposium:
Niet onder tafel
tG 6 APRIL 1979
FINANCIEN EN ECONOMIE
TROUW/KWARTET P19-RHS23
5«ert-4.«=*.*«*"•- et P.5aQ 'N«
"Naddrlll 2* JjWIj^fïl
ïïïïtt S&Si£M«SiR':
«Jn»
awa!
8lSS5Br£|
for%^_ Cf O. «ÊDrunen - Holland
Rl&ttai
P- .V0'13'0 .*i2««Ra*7»-!SS8 r.7 /f£^S
few L tos «W=IRft 32.000 Tiyjn^ISEBESaMSE
TEHERAN Iran heeft de door Rijn-Schelde-Verolme te
bouwen marinefregatten, waarop het het oog heeft laten
vallen, „niet meer nodig", zo heeft een woordvoerder van de
Iraanse regering gisteren in Teheran meegedeeld.
senium!
ÉDrunen - Holland
1 4iiS '(04163)8115 rsgiHïfO—ujiiïl
■W-iïfctëiWWKiÉmiltWS^ '50164 Lips NJLsh "uawefll
Piet Hagen
hIiree magere jaren is het
a.elsverkeer tussen Neder-
jn China in 1978 weer
gegroeid. Optimisten
laarin de voorbode van
nelle uitbreiding van
landel met het volkrijk-
3-pid ter wereld.
jtlmisme is vooral aangewak-
>or berichten uit Peking over
lernisering van landbouw en
Tot 1985 zou China voor
iderd miljard dollar aan
)ffen, produkten en technolo
gist buitenland willen kopen,
fderland zou een hapje uit die
aide ruit kunnen meepikken.
igde is wel enigszins getem-
ir waarschuwingen van finan-
Kperts. die gewezen hebben op
te problemen waarvoor China
^jnen te staan bij de uitvoering
fjt ambitieuze modemiserings-
~Nu al blijkt dat al die mooie
m voor de bouw van staalfa-
chfe, kolenmijnen, olieraffinade-
r totelketens en havens op korte
5o| niet betaald kunnen worden.
si%ngekondigde programma zal
h4r geval veel meer tijd vergen
>orje Chinese regering zichzelf
r<t» te gunnen.
t. les neemt niet weg dat de dans
t Chinese gouden kalf de ko
rt jaren wel enige orders kan
ten, waarbij Nederlandse on-
Ixers hun vingers aflikken. Het
last opgerichte consortium
1tn Delta bijvoorbeeld maakt
25 ansen op een contract voor de
JJran een kolenhaven in Liang
en. Dat project ter waarde van
lan twee miljard gulden kan
niet meer mislopen, eenvoudig
ufier nauwelijks serieuze concur-
zijn. De Chinezen geven zelf
a<« geen land op dit punt zoveel
jg heeft als Nederland. Op iets
termijn hoopt Port en Delta
jtt nog veel grotere project
Als ik hem 's avonds om negen
uur opzoek in zijn suite in het
Peking-hotel, het bolwerk van bui
tenlandse zakenlui in de Chinese
hoofdstad, staat de onvervalste
Hollandse Bokma koud. „Dat heb
ben we over gehouden aan de zeer
geslaagde landbouwtentoonstel
ling van vorig jaar", zegt de heer
Th. B. Mulder, verkoopleider voor
Sembodja Holland in Peking.
Sembodja is Chinees voor „drie
rijke families". Die naam is te dan
ken aan de Chinezen die in 1923 in
het toenmalige Nederlands Oost-
Indië een soort beleggingsmaat
schappij oprichtten voor de han
del tussen Nederland en zijn kolo
nie in het Verre Oosten. Na de
oorlog werd het bedrijf door Ne
derlandse belanghebbenden over
genomen en sinds 1949 is het
hoofdkantoor gevestigd in Am
sterdam. Er zijn verder vestigin
gen in o.a. Koeweit en Hongkong.
Sembodja is een handelshuis dat
de belangen behartigt voor een
zestigtal bedrijven. Er worden za
ken gedaan in ruim tachtig lan
den. De handel met China neemt
daarbij een zeer voorname plaats
in. De heer Mulder en enkele colle
ga's bezetten bij toerbeurt het
kantoor in Peking. „Een k twee
keer per jaar zit ik voor een maand
of drie in China. Dan moet je echt
weer even terug naar Nederland.
Niet alleen omdat je hier een vrij
eenzaam bestaan leidt, maar ook
omdat je anders makkelijk het
contact met het Nederlandse be
drijfsleven verliest", zegt Mulder.
Sembodja heeft een lange erva
ring in het handelsverkeer met het
Verre Oosten. Mulder: „Je merkt
dat het belangrijk is dat men je
kent. Het duurt soms maanden en
maanden voordat men je ver
trouwt. Als je te ongeduldig bent
en meteen zaken wilt doen. lukt
het niet. Dat ondervinden de Ame
rikanen die komen aanzetten met
een hele stoet van juristen en die
meteeh waterdichte contracten
willen. Maar zo werkt dat niet hier.
Ik denk dat dit een van de redenen
is waarom de Japanners zulke
goede zaken doen. Die voelen de
mentaliteit van de Chinezen veel
beter aan."
Een groot probleem bij de handel
met China is de taal. De heer Mul
der spreekt zelf geen Chinees, al
begrijp hij zo langzamerhand we)
waar men het over heeft. Alle ge
sprekken gaan dus via tolken. Ver
der is Sembodja, net als andere
buitenlandse firma's, nogal ge
handicapt door het ontbreken van
goede kantoorfaciliteiten. De
kwaliteit van telefoonverbindin
gen laat wel eens te wensen over,
telexen gaat moeizaam, buiten
landers mogen er geen eigen auto
op na houden (evenmin als Chine
zen zelf), voor trein- en vliegreizen
heb je steeds toestemming nodig
en even heen en weer reizen naar
Nederland doe je ook niet zo
gauw, als een enkele reis 24 uur
vliegen betekent.
Toch is de heer Mulder redelijk
optimistisch over de toekomst.
Hij noemt een groot aantal voor
beelden van transacties die Sem
bodja in samenwerking met Ne
derlandse firma's heeft kunnen af
sluiten. Medische apparatuur van
Philips, textieldrukmachines van
Océ, chemische produkten voor
Shell en Akzo Chemie, en zo kan
hij wel even doorgaan. Ook in om
gekeerde richting bemiddelt Sem
bodja. Zo is Sembodja bijvoor
beeld inkoopagent voor Vroom en
Dreesman en voor Akzo-pharma.
En wat denkt de heer Mulder van
de grootscheepse modernisering
die de regering in Peking in het
jaar 2000 wil voltooid hebben? „Ik
weet het niet," zegt hij, „maar als
je ziet over hoeveel arbeidskrach
ten dit land beschikt, dan zou Chi
na best eens een geduchte concur
rent kunnen worden in de textiel,
de elektronische industrie en an
dere sectoren waar nu Singapore,
Hongkong en landen als Zuid-Ko-
rea en Taiwan dankzij hun goed
kope arbeidskrachten de dienst
uitmaken."
(meer dan vijf miljard gulden) voor
waterbouwkundige werken in de del
ta van de Yangtse rivier in de wacht
te slepen.
Hoe de handel in andere sectoren zich
zal ontwikkelen is moeilijker te voor
spellen. Eind vorig jaar heeft staats
secretaris Beyen bij terugkeer uit
China een groot aantal mogelijkhe
den genoemd. Hoogovens onderhan
delt over een staalproject, de levering
van kunstmestfabrieken kan worden
opgevoerd, Shell onderzoekt de mo
gelijkheden van oliewinning, Billiton
denkt aan de winning van non-ferro
metalen als chroom, lood en zink, er
wordt met Philips gepraat over de
levering van radarapparatuur voor
havens en bewakingsinstallaties voor
vliegvelden, de verbetering van de
landbouw kan import van meer land
bouwwerktuigen nodig maken. Fok
ker wordt genoemd voor de bouw van
vliegtuigen en de Amro en de ABN
zouden betrokken kunnen worden bij
de financiering van grote projecten.
Het klinkt allemaal mooi, maar het
blijft voor een groot deel toekomst
muziek. Op dit moment maakt de
handel tussen Nederland en China
nog niet meer dan 0.3 procent van ons
totale handelsverkeer uit. Tussen
1970 en 1978 schommelde de Neder
landse uitvoer naar China tussen de
32 en 335 miljoen. Na een kleine inzin
king in de twee voorgaande jaren
bereikte onze export in 1978 weer het
niveau van 284 miljoen. Vooral che
mische produkten, ijzer- en staalpro-
dukten, machinerieën en baggermo
lens scoren hoog op de lijst.
Wie de handelscijfers van de laatste
tien jaar bekijkt ziet al gauw, dat
China er doorgaans goed in is ge
slaagd een batig saldo aan de handel
met Nederland over te houden. Met
uitzondering van 1975 en 1978 heeft
de Chinese export naar Nederland de
import vanuit Nederland naar China
steeds overtroffen.
De les die daaruit te trekken valt is
dat China uiterst zorgvuldig opereert
bij het afsluiten van contracten. Met
meer dan 150 landen wordt handel
gedreven en bij alle aankopen wordt
zorgvuldig gekeken welk land de bes
te kwaliteit en de laagste prijs heeft.
En steeds wordt ervoor gewaakt dat
de handelsbalans niet te ver door
slaat in het nadeel van China. Ook in
recente onderhandelingen met Japan
en de Europese Gemeenschap werd
duidelijk dat er een politiek van ge
lijk oversteken wordt gevoerd: wij
kopen dit en dat, maar dan moeten
jullie onze import van textiel of le
vensmiddelen verruimen.
In de komende jaren zal blijken of
China deze onafhankelijke opstelling
kan volhouden. Als men echt in hoog
tempo wil moderniseren, zal het
moeilijk zijn de eigen export in de pas
te laten lopen bij de groeiende im
port. Ook in de toekomst zullen de
Chinezen proberen de westerse ex
perts zo gauw mogelijk overbodig te
maken. In overeenkomsten met mul
tinationale ondernemingen zal men
blijven streven naar controle over de
winst. En als er op afbetaling moet
worden gekocht, dan zal dat zoveel
mogelijk gebeuren in sectoren waar
de investeringen zichzelf snel terug
verdienen.
Maar of dat vol te houd'en is. blijft de
vraag.
„Alle contracten inzake de levering
van militair materieel en alle contrac
ten, die economische betekenis heb
ben, zullen worden herzien in het
licht van hun werkelijke nut", zo ver
volgde hij.
De woordvoerder zei letterlijk, dat
„Iran de bestelling voor de levering
van 4.000 Britse superchleftanks en
verscheidene Amerikaanse „awacs"
(vliegende radars) heeft geannuleerd
en de onderzeeers of fregatten, die al
besteld zijn (in West-Duitsland en Ne
derland), alsmede de in Frankrijk be
stelde snelboten niet meer nodig
heeft."
Met Engeland wordt overlegd over de
eventuele terugbetaling van de voor
schotten. die al door Iran voor de
chieftanks zijn betaald. De Britse
ambassadeur in Teheran zou er in dit
verband op hebben gewezen, dat an
nulering van dit contract Engeland
op 20.000 nieuwe werklozen zou ko
men te staan.
Het niet doorgaan van de fregatten-
order betekent een klap voor het
scheepsbouwconcern Rijn-Schelde-
Verolme (RSV). dat destijds met de
regering van de sjah heeft onderhan
deld over de bouw van twaalf stan
daardfregatten voor de Iraanse mari
ne. RSV wil nog geen commentaar
geven op de uitspraken van de Iraan
se woordvoerder, omdat er officieel
nog geen bericht is binnengekomen
bij het concern, dat Iran definitief
afziet van de opdracht.
Die opdracht is overigens nooit offi
cieel geplaatst. RSV was nog in het
stadium van de onderhandelingen,
toen de chaos uitbrak, die het vertrek
van de sjah inluidde. De hoop op de
order slonk aanzienlijk, maar vorige
maand liet voorzitter Stikker van de
raad van bestuur nog doorschemeren
dat de kansen niet helemaal verke
ken waren, omdat Iran toch fregatten
nodig zou hebben om een deel van de
vloot te vervangen.
Totdat er officieel bericht binnen is
van de Iraanse regering, wil RSV
niets zeggen over de gevolgen van het
verlies van de potentiële miljarden
order voor het concern.
HAMBURG (DPA) De Westduitse economie zal dit jaar een
(reële) groei te zien geven van vier procent. Deze verwachting
heeft de minister van Economische Zaken, Lambsdorff, dezer
dagen uitgesproken.
Volgens hem zullen de problemen
met de energievoorziening, die eind
vorig jaar aan het licht traden, nau
welijks of geen gevolgen hebben voor
de Westduitse economie. De prijsver
hoging van ruwe olie, baart de minis
ter veel meer zorgen. De inflatie zal
daardoor toenemen, aldus de minis
ter in Hamburg.
Kerncentrales zullen volgens hem in
de Bondsrepubliek niet gemist kun
nen worden. Zelfs na de beoogde be
perking van het energieverbruik en
zelfs als de Westduitse steenkoolre
serves worden benut, zal een deel van
de elektriciteit in de Bondsrepubliek
in kerncentrales opgewekt moeten
worden. Lambsdorff gelooft niet, dat
hij zijn mening zal veranderen. Voor
al niet, gezien de huidige moeilijkhe
den bij de olievoorziening.
Op korte termijn staat het vast dat
West-Duitsland over genoeg ruwe olie
en olieprodukten kan beschikken.
Maar Lambsdorff zei niet te kunnen
beloven, dat in de komende herfst of
in de winter geen moeilijkheden bij
de olievoorziening zullen ontstaan.
Ook Frankrijk gaat verder met het
bouwen van kerncentrales. Het is dei
bedoeling dat in elk geval negen van
deze centrales worden gebouwd.
Maar misschien worden het er tien.
Als deze plannen doorgaan zullen de
kerncentrales in 1985 ruim de helft
van het elektriciteitsverbruik in
Frankrijk produceren.
IERDAM Holec werkt hard om naast de industriële activiteiten een handelspoot van
Dnd te krijgen. Een eerste aanzet daartoe was het nemen van een belang van 45 procent in
mdelsonderneming Reiss en Co in Amsterdam en het plan om in Peja Holding in Arnhem
jelang van vermoedelijk 85 procent te nemen. Holec verwacht van deze handelsactivitei-
Jjn rendementsverbetering, zo heeft drs. J. C. Smit, voorzitter van de raad van bestuur
ADVERTENTIE
Smit zei het niet uitgesloten
dat het minderheidsbelang
.jgis te zijner tijd wordt uitge-
^Vooropgezet dat de resultaten
fiss verbeteren. Wat de deelne-
Peja betreft wordt voor sep-
erleen beslissing verwacht.
activiteiten worden
sgieid en versterkt. Een voor-
hiervan is de recente deelne-
bè Solarex Corporation in Mary-
ffS) waarin tegen betaling van
ik| miljoen een minderheidsbe-
bli verworven. Deze maatschap-
zich bezighoudt met appara-
>or zonne-energie wordt door
-als uiterst belangrijk be-
_jd met het oog op de toekom-
o<Jnergievoorzieningen. Overge-
bjis het Amerikaanse bedrijf
ële ovens BTU Engineering in
m hussets, waarmee een bedrag
A miljoen gulden is gemoeid,
ai I met Smit Ovens in Nijmegen
menwerken.
ërwacht na de winststijging
ig jaar ook in 1979 een verbe-
'an de resultaten.
MENEBA heeft 1978 afgesloten
met een nettowinst van 1,5 miljoen
gulden. In 1977 werd nog een verlies
geleden van 8,6 miljoen gulden. Het
dividend zal worden gepasseerd.
De omzet steeg tot 1,214 (1,209) mil
jard gulden en het bedrijfsresultaat
van 8,6 tot 21,6 miljoen gulden. Voor
1979 wordt een verdere verbetering
van de resultaten verwacht.
PROOST EN BRANDT heeft een
winst behaald van 1,58 miljoen, tegen
een verlies van 10,9 miljoen in 1977.
De omzet steeg vijf procent. Het divi
dend wordt weer gepasseerd.
VAN OMMEREN heeft in de twee
de helft van vorig jaar een duidelijke
verbetering van de bedrijfsresultaten
in een aantal activiteiten tot stand
weten te brengen. Dit geldt met name
voor de zeescheepvaart. Tegen eind
1978 begonnen ook de inkomsten van
het tankopslagbedrijf aan te trekken.
Na een verlies van 8,9 miljoen ln het
eerste halfjaar ontstond in de tweede
helft van het jaar een winst van 9.8
miljoen, waardoor de nettowinst over
1978 uitkomt op 0.9 miljoen. De winst
over 1977 was 2,2 miljoen. Voorge
steld wordt het dividend over 1978
opnieuw te passeren. Voor het laatst
werd dividend uitgekeerd over 1976
(ƒ8).
Het verbeterde niveau van de be
drijfsresultaten uit het tweede half
jaar heeft zich in de eerste maanden
van dit jaar voortgezet.
De onlangs geïnstalleerde ver-
keersgroep van PHILIPS in Ham
burg heeft van de overheid in Bonn
een order verkregen ter waarde van
DM 3,5 min voor het leveren en instal
leren van een verkeersbeheersings-
systeem.
WILLIAM PONT: omzet steeg tot
514 (504) miljoen en de winst, na voor
zieningen belasting, bedroeg 6,6 (5,9)
miljoen gulden. Het dividend is be
paald op 15 (14).
Science-Fiction in
film en strip door de
doldrieste schrijver
van o.a.
Stan Ollie
Thomas Leeflang
Paperback 15,-
KONINKLIJKE TEXTIELFA
BRIEKEN NIJVERDAL-TEN
CATE heeft in 1978 een winst ge
boekt van 2,4 miljoen tegenover een
verlies in 1977 van 9,1 miljoen gulden.
De omzet daalde van 448 tot 438
miljoen. Het dividend zal opnieuw
worden gepasseerd.
DEN HAAG Billiton (sinds
1970 een dochter van de Shell)
is duidelik bezig zich te ont
wikkelen tot een vrij grote
mijnbouw- en metaalmaat
schappij, met overal activitei
ten. Dit blijkt uit een artikel
in het maandblad Shell
Venster.
Afhankelijk van de ontwikkeling van
de wereldeconomie, alsmede van we
tenschappelijk speur- en ontwikke
lingswerk. wordt verwacht dat Billi
ton over tien jaar ongeveer vier maal
zo groot zal zijn als nu en dat er twee
keer zoveel employés zullen werken.
Het afgelopen jaar bereikte Billiton
een omzet van ongeveer 2.400 miljoen
gulden, terwijl het aantal medewer
kers (over de hele wereld) toenam tot
bijna zesduizend.
Ten aanzien van de beschikbaarheid
van ertsen blijkt Billiton bepaald niet
pessimistisch te zijn. Tot nu toe, zo
wordt gezegd, is niet veel gebleken
van een tekort aan grondstoffen. Bij
de metalen blijkt het ln de eerste
plaats een kwestie van hogere kapi
taal-, arbeids- en energiekosten, om
de steeds „armere" ertsen te verwer
ken. Zodoende wordt een geleidelijke
kostenstijging verwacht.
Volgens Billiton zijn de meeste geolo
gen het erover eens, dat van uitput
ting van metalen voorlopig geen spra
ke is.
De verscherping van de eisen ten
aanzien van het milieu buiten en bin
nen de fabriek (bijvoorbeeld in Arn
hem) stelt de loodindustrle voor grote
uitgaven. Het beleid ten aanzien van
lood is op dit moment in de eerste
plaats gericht op het moderniseren
en geheel in overeenstemming met de
laatste milieuvoorschriften brengen
van de bestaande bedrijven in Neder
land en Engeland. Dit programma
wordt uitgevoerd, voordat aan be
langrijke uitbreiding wordt gedacht.
Billiton blijkt intussen wel op ander
gebied belangrijke uitbreidingen ln
petto te hebben.
Zo begint dit jaar naast de activi
teiten in bauxiet en aluinaarde in
Suriname de produktie van
bauxiet ln Brazilië. Op wat langere
termijn in 1982 verwacht het
bedrijf de nieuwe aluinaardefabriek
in Ierland (waarin Billiton een belang
heeft van vijfendertig procent) in be
drijf te kunnen stellen. Intussen
wordt onderzocht, of het bauxletbe-
lang ln Brazilië zal worden uitge
breid.
Wat de activiteiten in koper betreft
(de belangrijkste activiteit is een
deelneming in een bedrijf te Peru)
worden voortdurend andere projec
ten bekeken.
ten onzer verslaggevers
"ïtDWIJK „In een samenleving die gedemocratiseerde ondernemingen heeft, ligt de
"raamste verantwoordelijkheid voor de selectieve groei van de economie bij de regering,
hdernemingen zijn echter primair verantwoordelijk voor de herstructurering van de
■vismarkt en voor de mogelijkheden voor de sociale zekerheid. Op dat terrein heeft de
B|ng slechts een steunbiedende taak."
ncludeerde CDA-fractieleider
s gisteren op een internatio-
fmposium, dat in Noordwijk
Jehouden in verband met het
a-jarig bestaan van de ARP
constateerde dat met het
van de economische groei
'lijkheden steeds beperkter
Het principe van de selectie-
dat nu ontwikkeld is. houdt
n groter deel van de verant-
ijkheid voor de ontwikkeling
naar die samen-
moet worden toegeschoven,
frheld moet beperkingen niet
^pd opleggen, maar streven
naar een spreiding van verantwoor
delijkheden. Lubbers meende dat
ook de loonvorming meer aan het
bedrijfsleven dient te worden overge
laten.
De verantwoordelijkheid van de over
heid wilde hij overigens niet onder de
tafel schuiven. Op bepaalde gebieden
zal de regering tot zeer expliciete
maatregelen moeten komen, bij voor
beeld op het terrein van het milieu.
Op andere terreinen zal de regering
echter veel terughoudender moeten
zijn. De kwestie van arbeidsplaatsen
moet worden opgelost door onder
handelingen binnen de ondernemin
gen, omdat het hier gaat om de keuze
van produktietechnieken
Om het bewustzijn van de mensen te
versterken dat ze ook verantwoorde
lijk zijn voor de vormgeving van de
samenleving bij alle beperkte moge
lijkheden. bepleitte Lubbers de in
voering van gemeentelijke belastin
gen die rechtstreeks aangewend kun
nen worden voor bepaalde sociale en
culturele dienstverlening in de direc
te omgeving van de burger. Op die
manier wordt de betrokkenheid van
de burger vergroot en worden de ver
antwoordelijkheden beter gespreid.
Lubbers hoopte op een grotere be
reidheid, ook van mannen, om part
time te werken. Hij realiseerde zich
wel dat dit een grote verandering in
de vormgeving van de samenleving
vereist.
Enorme problemen
Lubbers onderstreepte de noodzaak
van aanvaarding in de samenleving
van een lagere groei van de consump
tie. Er zit nog steeds een opwaartse
druk op de lonen door het stijgende
opleidingsniveau, door het stijgend
technologische peil en door de nei
ging om onaangenaam werk beter te
gaan betalen. Bij een stagnerende
economische groei, impliceert dit een
herverdeling van inkomens, maar de
discussie hierover moet in eerste in
stantie binnen het'bedrijfsleven wor
den gevoerd.
Minister Albeda van Sociale Zaken
constateerde in zijn toespraak, „Eco
nomische orde en macro-economisch
beleid" dat we momenteel geconfron
teerd worden met energie- en milieu
problemen waarin het prijsmechanis
me niet meer werkt. De regering staat
voor enorme problemen, maar wordt
bovendien geconfronteerd met een
veelheid aan organisaties die elk hun p
eigen wensen hebben. Dat betekent I^rvanng
een permanent overleg
voor zijn middelen nodig. Er bestaat
echter nog steeds weinig bereidheid
om in eigen vlees te snijden. De oplos
sing van dit probleem meent men te
vinden in besluitvorming op niveau
van de regering. De christendemocra
tie dient zich echter tegen deze ten
dens te verzetten en Juist aan te stu
ren op een bredere verantwoordelijk
heid.
Daar komt bij het probleem van de
afnemende werkgelegenheid in de in
dustrie. Aanvankelijk werd gedacht
dat de dienstensector dit zou opvan
gen maar de toenemende automatise
ring doet verwachten dat ook hier de
groei van de werkgelegenheid ten ein
de loopt. Dit kan opgevangen worden
door werk in de sector van het soci
aal-cultureel welzijn. Maar ook hier
Albeda betoogde dat de verschillende
groeperingen in de samenleving uit
ervaring zullen moeten leren dat we
in een noodsituatie zitten en dat het
zo verder niet kan. Wanneer de rege
ring al deze verantwoordelijkheden
op zich gaat nemen betekent dat een
gigantische overheidsbemoeienis die
nauwelijks nog te controleren Is. Al
beda bepleitte nieuw aanzetten tot
een oplossing voor deze problematiek
Lubbers
door overleg binnen de ondcrncmiiv-
gen en op niveau van bedrijfstakken
in de regio's.
