Politie Zuid-Afrika zet pers onder zware druk
WARM! ROMANTISCH!
HÜHÜËCHT!
van der meer
luchtelingenramp
lp Maleisische kust
FUNE MEUBELEN! SCHERPE PRIJZEN!
)nregelmatigheden bij
ïruggave landerijen
Prijsgarantie
if
dreigementen na onthullingen over zaak-Smit
Drtugese politie stelt onderzoek in
luim honderd Vietnamezen verdronken
eine 'Mercedes' is op komst
VANDERMEER BEWUST'T
OOK WEER MET DEZE
WANDEN IN ECHT EIKEN:
FUNE MEUBELEN
HOEVEN NIET DUUR
TEZUN!
SOAG 3 APRIL 1979
TROUWKWARTET PHS 15 - R 17
01
Oljoor Hennie Serfontein
Johannesburg De po-
'flie van Zuid-Afrika legt een
Merkwaardige overgevoelig-
mfid aan de dag met betrek-
njng tot de moord op het echt-
j|ar Smit, nu deze moord pu
bliekelijk in verband ge-
orfacht wordt met het Mulder
schandaal of andere kwa-
:e praktijken die verband
lUden met semi-gouverne-
ntele projecten, waarmee
:ele honderden miljoenen
tldens zijn gemoeid.
rtvf Robert Smit. een zeer voorstaande
ujidafrikaartse vertegenwoordiger
hij het Internationale Monetaire
inds in Washington en kandidaat
n de Nationale Partij voor een zetel
"""het parlement, en zijn vrouw wer-
i twee weken voor de verkiezingen
november 1977 vermoord.
elopen vrijdag verscheen een ver-
Egever van de pro-regeringskrant
ld voor de rechter. Het was de
de keer dat de politic openlijk
rad. of althans dreigde maatrege-
te nemen tegen de pers. Nog on-
gs bracht de politie het persoon-
onderzoek van een zeer gerespec-
rde oud-rechter van het Hoogge-
htshof in discrediet.
ar ondanks dat alles, is de politie
de afgelopen veertien maanden
in geslaagd iemand op verden-
g van moord aan te houden. De
hysterische reactie op alle onderzoe
ken doet in politieke kringen de ver
denking rijzen dat de politie bezig is
met een campagne tegen de pers die
soms dichtbij feitelijke vervolging
komt te staan. Verder versterkt de
houding vah de politie de indruk dat
de regering direct of indirect bezig is
de zaak in de doofpot te stoppen.
Huurling
De journaliste van Beeld, die afgelo
pen vrijdag voor de rechter ver
scheen, nadat ze in een artikel over de
moord bepaalde toespelingen had ge
maakt. werd verzocht haar bronnen
te onthullen. Ze werd echter vrijge
sproken van haar weigering die be
kend temaken, omdat ze de identiteit
van haar informant, die een vroegere
huurling zou zijn. niet kende. Het
merkwaardige van dit proces was.
dat ze voor de rechter werd gebracht
op grond van een intern memoran
dum dat ze aan haar chef had ge
stuurd en waarvan slechts enkele
mensen de inhoud kensen.
De informatie waarover de journalis
te beschikte, was alleen dat twee
Duitsers, een ex-huurling en een lid
van de geheime politie in Pretoria, in
de nacht van de moord naar het huis
van de familie Smit waren gegaan.
Haar hoofdredacteur kwam tot de
conclusie, nadat hij de zaak had uit
gezocht. dat het verhaal ongegrond
was en hij besloot het niet te publice
ren. Desondanks kreeg de politie er
lucht van en probeerde ze de journa
liste, in afwezigheid van haar chef. te
bewegen tot onthulling van haar
bron. Daarop bracht de politie de
zaak voor de rechter.
De journaliste vertelde voor de recht-
n onze correspondent
3SABON De Portugese politie stelt in opdracht van
nister van landbouw en visserij Vaz Portugal een onderzoek
•naar beweerde corruptie en andere onregelmatigheden bij
i teruggave van land en landbouwwerktuigen aan vroegere
ldeigenaars in het gebied waar een landhervorming is
jrgevoerd.
revolutionaire raad van Portugal
end al enkele weken zware kritiek
op de onrechtmatige teruggave
grond, nadat de communistische
tij zich hierover al eerder negatief
uitgelaten. De kritiek van de
olutionaira raad leidde twee we
geleden tot de ontslagaanvraag
de staatssecretaris van landher-
ming, Ferreira de Amaral. Ook
!ft een aantal collectieve land-
ïwbedrijven processen aangespan-
tegen het ministerie van land-
fl ontslag van staatssecretaris Frei-
de Amaral is inmiddels aanvaard,
minister Vaz Portugal is nog
ds bezig met het zoeken van een
|volger. Het feit dat de minister nu
eft aangekondigd dat er een onder-
ik wordt ingesteld naar de beweer-
joneregelmatigheden zou wel eens
nen wijzen op een verzachting
van het beleid van het minesterie van
landbouw. Maar Vaz Portugal lijkt
anderzijds nog weinig haast te maken
met het uitkeren van schadevergoe
dingen aan de getroffen landbouw-
collectieven en de onteigening van
het nog bestaande grootgrondbezit in
het kader van dezelfde wet. Volgens
het doorgaans goed ingelichte blad
Expresso zou minster Vaz Portugal
hiermee ingaan tegen de wensen van
president Ramalho Eanes.
Een andere handicap voor de voor
standers van de harde lijn op het
ministerie van landbouw is de instel
ling van een parlementaire controle
commissie voor de landhervorming.
Deze commissie gaat van de week
aan het werk en heeft een meerder
heid van socialisten en communisten.
Beide partijen hebben zich tot dusver
verzet tegen het terugdraaien van de
landhervormingen, zoals Vaz Portu
gal en Ferreira de Amaral wilden.
lIALA LUMPUR (Reuter) Meer dan honderd Vietnamese
uchtelingen 'zijn afgelopen zaterdag verdronken toen de
ervolle boot waarop zij zich bevonden, kapseisde voor de
(stkust van Maleisië. Dit heeft gisteren het Hoge Commissa-
lat voor de Vluchtelingen van de Verenigde Naties bekend
maakt. Het ongeluk gebeurde toen een patrouillevaartuig
n de Maleisische politie het schip van de haven van Mersing
«sleepte. Mersing ligt op de Maleisische oostkust, ongeveer
D kilometer van Singapore.
tschip had 227 Vietnamezen aan
d. Honderdtien van hen konden
len gered. Tien Vietnamezen wa-
tijdens de reis naar de kusten van
jeisië al overleden. De vluchtelin-
had de Maleisische autoriteiten
missie gevraagd om aan land te
En gaan in de haven van Mersing.
werd geweigerd en hun schip
zonder pardon naar open zee
tpt.
overlevende vluchtelingen moes-
itoen toch aan boord van patroull-
iartuigen en lokale vissersboten
bmen worden. Zij zijn overge-
tht naar een vluchtelingenkamp
let eiland Tengah, in de buurt van
fcing.
vertegenwoordiger yan het Hoge
imissariaat van de VN in Azië.
igopalam Sampatkumar. liet gis-
weten dat het ongeluk had kun-
worden voorkomen. Hij zal een
htig protest indienen bij de rege-
van Maleisië en proberen de ver-
ring te krijgen dat dergelijke
jen zich niet meer voor zullen
In november van het vorig jaar
ronken ongeveer driehonderd
ïamese vluchtelingen voor de
van Trengganu (eveneens op de
oostkust van Maleisië) toen de twee
boten waarop zij zaten omsloegen
nadat zij door de autoriteiten waren
weggestuurd. Dergelijke ongelukken
hebben zich in het verleden al meer
voorgedaan, aldus Sampatkumar. en
daarbij zijn tientallen slachtoffers ge
vallen.
Maleisië begon vorig jaar de schepen
met vluchtelingen te weren. De rege
ring zegt economisch niet in staat te
zijn de vluchtelingen onderdak en
een nieuw bestaan te geven. Toen
zaten al minstens vijftigduizend
vluchtelingen uit Vietnam her en der
verspreid in kampen in het land.
Daar komt nog bij dat er in Maleisië
een breekbaar evenwicht bestaat tus-,
sen etnische Maleiers en Chinezen en
Indiërs. De regering is bevreesd dat
dit evenwicht verstoord wordt als er
nog meer vluchtelingen (en dat zijn
veelal Chinese inwoners uit Vietnam)
bijkomen. Volgens het Hoge Commis
sariaat verblijven er nu ruim 52.000
vluchtelingen in Maleisië. Het Com
missariaat hoopt er per maand zes
duizend naar andere landen te kun
nen overbrengen, waar ze een perma
nent bestaan moeten opbouwen.
!MEN (DPA) Daimler-Benz
in Bremen een fabriek bouwen
r in de toekomst een „kleine Mer-
zal worden gemaakt. Het
tduitse automobielconcern denkt
in de jaren 1979 tot tn met 1983
miljard mark in te investeren. De
lek zal werk bieden aan achtdui-
mensen.
ctielid Werner Niefer deelde dit
ndag mee op een persconferentie
in Bremen. Hij wilde niets zeggen
over het uiterlijk van de nieuwe Mer
cedes. Wel vertelde hij dat de fabriek
een oppervlak van een miljoen vier
kante meter krijgt en een capaciteit
van duizend auto's per dag. De pro-
duktie van lichte bedrijfswagens in
Bremen, dit jaar naar schatting vijf
tigduizend stuks, wordt geleidelijk
naar elders overgebracht, voorname
lijk naar de fabriek in Düsseldorf.
bank dat de politie-agenten haar had
den gewaarschuwd dat ze „enkele
mensen die over informatie beschik
ten over de moord op de Smits zou
den vertellen, dat zij gepraat had" en
dat er dan wel eens „een ongeluk"
met haar zou kunnen gebeuren een
uitlating die ze als een dreigement
had opgevat.
De hoofdredacteur van „Beeld" heeft
scherpe kritiek op de politie uitgeoe
fend. omdat zij de journaliste tijdens
zijn afwezigheid had ondervraagd,
zonder hem daar tevoren van in ken
nis te stellen.
Klacht
De eerste actie van de autoriteiten
tegen de pers vond in augustus van
het afgelopen jaar plaats, toen de
'politie een klacht indiende bij de
persraad tegen Chris Vermaak, de
grote man in de Zuidagrikaanse mis-
daadversslaggeving en medewerke
van de regeringsgezinde krant Rap
port. De maatregel van de politie
kwam na berichten van Vermaak, die
hij toeschreef aan niet nader genoem
de informanten bij de politie, dat de
moord op het echtpaar Smit verband
zou houden met het Informatieschan
daal. De persraad trok geen conclu
sies uit deze affaire, nadat Rapport
een compromis had gepubliceerd,
waarin stond dat de politie niet de
informatiebron van Vermaaks artikel
was geweest
Het resultaat van dit alles was wel
dat de politie het paspoort van Chris
Vermaak innam.
In november werd Kitt Katzen. een
journalist van de Sunday Express,
die een journalistieke prijs kreeg voor
zijn onderzoeken in de Muldergate-
zaak. door de politie gedagvaard voor
een onderzoek door de politierechter,
dat achter gesloten deuren werd ge
houden. De rechter wilde dat hij de
bron onthulde van zijn bericht dat
een gehuurde Duitser verantwoorde
lijk zou zijn voor de moord. Merk
waardig genoeg ging Katzen. toen hij
de dagvaarding had ontvangen, naar
de politie, aangezien hij bereid was
informatie te geven. De politie was
echter niet tevreden over wat hij te
zeggen had en stond er op dat hij voor
de gewone rechter zou verschijnen.
In dezelfde tijd werd twee verslagge
vers van The Star. die een soortgelijk
artikel hadden gepubliceerd met de
tails over de gehuurde moordenaars,
gedreigd met een dagvaarding door
generaal Mike Geldenhuys. de com
missaris van politie. Het artikel werd
gepubliceerd op basis van gegevens
van twee anonieme informanten, na
dat de veiligheidsdienst hun de verze
kering had gegeven dat ze hun bron
nen niet bekend hoefden te maken.
Excuses
Zeven weken geleden kwamen detec
tives. zonder dat de voorzitter er van
af wist, het parlementsgebouw bin
nen. waar ze enkele tientallen politie
ke journalisten (van wie het meren
deel zich nog nooit met de moord op
de Smits had bezig gehouden) onder
vroegen. Deze gebeurtenis leidde tot
heftige reacties en minister van justi
tie Kruger was genoodzaakt zijn ex
cuses aan te bieden aan de voorzitter
van het parlement voor het feit dat
hij hem niet geraadpleegd had.
Daarna werden redacteuren en voor
aanstaande journalisten in het hele
land ondervraagd. Ze kregen alle
maal drie vragen voorgelegd: Wat
weet u over de moord op de familie
Smit? Kent u iemand die er iets over
weet0 Heeft uw krant een legger met
archiefmateriaal over deze moord of
kent u iemand die het materiaal over
deze moord heeft gearchiveerd?
Alllstaire Sparks, hoofdredacteur
van de Rand Daily Mail. verklaarde
na zijn ondervraging dat het verhoor
van hoofdredacteuren door twee poli
tiemensen „niets te maken heeft met
het politieonderzoek naar de moord",
maar mogelijk politiek gemotiveerd
Twee weken geleden gooide oud-
rechter Joe Ludorf de knuppel in het
hoenderhok toen hij een verklaring
van een vroegere huurling bekend
maakte, waarin stond dat twee Duit
sers gehuurd waren om het echtpaar
Smit te vermoorden. Ludorf gaf ook
details over de misdaad en van ande
re onregelmatigheden, waarbij hij
verklaarde dat zijn cliënt vreesde
voor zijn leven en geloof hechte aan
de gemaakte toespelingen.
Commissaris van politie Geldenhuys
reageerde vrijwel onmiddellijk in
scherpe bewoordingen. Hij verwierp
de toespelingen als „absolute non
sens". Hij deelde mee dat de politie
de beweringen van de huurling onder
zocht. waarbij hij wees op het crimi
nele verleden van de man Toch heb
ben verscheidene regeringsgezinde
kranten, die al in negatieve termen
over de huurling hadden geschreven
en hadden gewezen op de onregelma
tigheden in zijn verklaring, kritiek
uitgeoefend op de politie voor de ma
nier waarop ze Ludorf hebben geant
woord. De kranten schreven dat de
politie niets heeft gedaan om het ver
trouwen van het publiek te herstel
len. dat zo ernstig geschokt is door
het informatieschandaal.
VanderMeer nodigt iedereen uit die al
'n poosje denkt over een eiken wand..
Iedereen die houdt van Romantisch
Wonen. Van Warmte. Van Echt. Want
er staat nu een komplete kollektie wanden in
Echt Eiken voor u klaar. Romantische
wanden met een .toogkap' en kunstig lijst
werk. Maar óók praktische aanbouw-wanden
kompleet met hoekkast. Ambachtelijke
wanden in boercnstijl. Maar óók wanden
met de nieuwste snuljes zoals een bar met
uittrekbaar plateau voor de glazen. En: voor
prijzen waarvoor je geen Echt verwacht.
Kom maar kijken. Kom naar VanderMeer.
Om al het nieuws. En om de prijzen.
Dckoratieve, heerlijk-inspirerende aanbouw-wand in Echt
Eiken met reliëfdeuren en fraai houtsnijwerk in de bovenlijsten
(dat in alle elementen terugkomt!). De mogelijkheden van dit
programma zijn eindeloos: er is bijvoorbeeld een bar-, een TV-, een
boekenelement èn een element met glasdeurtjes...Dus bepaalt hoe
uw wand er uit gaat zien. U kiest zélf de elementen die u nodig heeft.
Echt-Eiken-op-maat dus! (En da's eigenlijk wel zo praktisch!).
Mocht u binnen 14 dagen na aankoop
van een VanderMcer-meubel ergen» ander»
hetzelfde meubel (onder dezelfde voor
waarden betreflende levering en service)
voor een lagere pri)» kunnen kopen, dan
geeft VanderMeer u het prijsverschil terug.
STIJLVOLLE WAND IN ÉCHT EIKEN
MET WEL 12 DEUREN EN DEURTJES!
Romantische wand in Echt Eiken met rrv gewelfde
.toogkap'en sierlijke glasdeurlies met loden rocdcverdeling.
Originelestaldeuren' met grote, stoere, ronde knoppen. En (dit is
het bewijs dat romantisch en praktisch héél goed samengaat! i
uittrekbaar plateau
onder de bar voor
glazen en karaffen;
brede bestckla onder
de porseleinkast in
het middcnelement.
en met grote, stoere, ronde knoppen, tn 'dit is
antisch en praktisch héél goed samengaat!):
1895,-
TISCHE TOOC.KAST IN KOHT 7
ROMANTISCHE TOOGKAST IN ECHT
EIKEN MET SIERLIJKE GLASDEURTJES!
lltrccht (totaal-vernieuwd met o.a. de grote. leuke, voordelige Meencem-McubclMarkt!): Rijksweg Oudenrijn-Arnhem, afrit Utrecht.
Rotterdam: Groothandclsgebouw, Weena 737. Den Haag: Spui hoek Kalvcrstraat. Den Haag: Winkelcentrum .Waldeck', einde Laan van
Mccrdcrvoort. Amsterdam: Stadhouderskade 74. Diemcn (bij Amsterdam): Ri|kswcg Amsterdam-1 Gooi, afrit Dc Snicp. Beverwijk: Rijksweg
Haarlem-Alkmaar, Velscr-tunnel, afrit Zaandam/Heemskerk. Eindhoven: Noord Brabanilaan bi| de Rijksweg I ilburg-Maastricht, afrit vliegveld
Etten-Leur: Rijksweg Breda-Rooscndaal. Heerlen: Spoorsingel 2. Enschede: Winkelcentrum ,Dc Klanderij' Almelo: Oranjestraat 25
