TOESTANDEN MB :ven puzzelen HET WEER door Hans de Jong Weerrapporten Wind ontspoorde )NDERDAG 29 MAART 1979 TROUW/KWARTET P 27 - RHS 31 KINDERBOEKENKINDERBOEKENKINDERBOEKENKINDERBOEKENKINDERB EKENKIND De mening dat het kind vroeger en nu precies dezelf de was en is, heeft tot veel misverstanden geleid. Het kind bereikte vroeger, met name in de zeventiende eeuw. veel eerder zijn vol wassenheid dan nu. M. Hey- boer-Barbas toont in haar studie (Visie op de jeugd van vroeger en nu. naar aan leiding van de generatie kloof. aan dat Van Alphen in 1770 een essentieel aan- der kind zag dan De Genes- tet, die zijn gedichten ze- ventig jaar later bestreed, later dat oordeel wel terug nam. maar eigenlijk op- nieuw grieven uitte tegen „dat leren en altijd dat leren van die kindertjes; de bene pen moraal die voor elke oorspronkelijkheid dodelijk zou zijn. (Maar oorspronke lijkheid was nu juist het laatste wat achttiende-eeu- jwers van hun kinderen ver wachtten!) Wie Het Vrolijk Leven van van Alphen vergelijkt met de Camera Obscura (de schets Jongens) treft het beeld aan van een jeugdige volwassene en B. de ons meer vertrouwde ..vlegelja ren." Het beeld dat Van Al phen van de jeugd had be antwoordt dus niet aan de werkelijkheid van 1849. en de mening dat het kind al- jtijd dezelfde bleef schiep verwarring. A. de Vletter verwijt Betje Wolff slechte waarneming van kinderen op grond van onkinderlijke redeneerzucht: de ene dreu mes houdt tegen de andere ^een verhandeling met de strekking „dat men een Roomsch jongentje goed behandelen moet, hij kan niet helpen dat hij Room- sche ouders heeft". Toch was dit soort geredeneer in Betjes tijd gewoon: zijzelf genoot op haar tiende al van verzen, schreef gedich ten. studeerde Latijn en was op haar dertiende verdiept in de theologie. Wat opviel jbij de gesprekken ouders- inderen was het ontbreken an distantie: er was gelijk- leid, vanzelfsprekende ver- ouwdheid met alle dingen an dit leven: ook liefde en lood. Hét zijn juist deze levensgebieden die 'oor de kinderen van nu lauwelijks toegankelijk ijn. Alles wat met seksuele laties samenhing was al iboe in het begin van onze :euw. De dood begint steeds meer het geheim van de volwassenen te worden. Het kind is kwetsbaar ge worden voor de gewone le vensfeiten. Het is interes sant op te merken dat meer en meer kinderboeken schrijvers zich opnieuw met deze zaken bezighouden. De één lukt het beter dan de ander, omdat het grote schrijfvaardigheid eist, om wat men aan de orde wil stellen vloeiend in het ver haal te verwerken. Mario Zo doet Lily v.d. Velde in Pap. je komt toch zondag? in korte, staccato zinnen het verhaal van het jongetje Marco, dat in de trein zit met mamma: „Mam, huil je?" Een beetje. „Wanneer komt papa naar oma en opa?" Papa komt niet. „Waarom niet" Pap en ik hebben ruzie." Papa komt echt niet. Hij heeft het gauw door. Zonder opsmuk wordt de eenzame verwerking van dit alles verteld. De nieuwe school, waar hij geen barst aan vindt; mama die huilt en op oma's „Sssst" zegt „Hij mag het best weten, praat gewoon door. Papa geeft zeker niet meer om hem, rotpapa. Als de moe der werk gaat zoeken, leeft Marco onder het burgerlijk gezag van oma. duffe troep. De figuur van de vader, die Marco's transistor brengt en voor zijn vissen zal zor gen is scherp getekend. Bij voorbeeld in de beruchte zondagbezoeken, die eerst leuk zijn: naar gokautoma ten, in de auto, patates eten. Na afloop de emoties thuis die zich ontladen in ge schreeuw. De hardheid van kinderen" een vader die maar een keer in de twee weken komt. „Hij krijgt een trein van mama's nieuwe vriend, en Chinees eten ook. maar de vijandigheid je gens de man bederft de dag. Marco's vriendje: „Ik wou dat mijn moeder een vriend had. ze rent de hele dag ach ter me an." Andere zondag: weer in papa's auto, maar nu met Liesbeth (vriendin) erbij. Behalve de gesprek ken bij het thuisbrengen, het over geld praten en deu ren dichtsmijten van de vol wassenen, moet het kind ook verwerken dat mama's nieuwe vriend vaak ruzie maakt en wegloopt. Zijn vader vergeet wéér zijn vissen. Innig getekend is de troost die moeder en kind elkaar geven, ook de ge woonheid, over vrijen: is dat leuk? Ja, als je elkaar aar dig vindt en het fijn hebt. Als mam en haaf vriend sa men weg zijn kraakt het huis van de alleenigheid, al heeft Marco nog zo'n uitge breide trein. Zijn vader heeft het druk met de flat die hij kan krijgen als hij trouwt met Liesbeth: trou wen dus. Daarop loopt Mar co weg om zijn vader op te zoeken. Maar Scheveningen is zo leuk niet meer, en alle films heeft hij gezien; de Eu romast noch Schiphol heb ben nog geheimen. Zijn vis sen zijn nooit op zijn kamer aangekomen. Ze zijn dooi. Een hard. maar eerlijk ver haal van hoe het toegaat in vele hulzen, verteld zonder het kind op een afstand te houden. 'Catastrofe' Gelijke gegevens zijn er in Anna-Greta Winbergs boe ken: „Als je vader Ineens zijn koffers pakt" en „Als er zomaar iets gebeurt": het meisje Madde vertelt zelf over „de catastrofe", die Madde en haar broertje Stefie overkomt en die ze niet begrijpen: Waarom gaat vader weg? „Dat leg gen we jullie later wel eens uit, daar zit zoveel aan vast." Later wordt wel het inzicht verworven dat weg gaan beter kan zijn dan als kat en hond leven. En dat je vrienden moet worden met je eigen eenzaamheid, om dat elk mens die kent. Mad de begint ook wel te wennen aan de nieuwe toestand: af en toe een vader te hebben die opbelt. Die „nooit ïanikt dat je vroeg naar bed moet. en meer moet lezen, minder teevee kijken (scherp geob serveerd: de populariteit van de vertrokken partij: degeen die achterblijft knapt het vuile werk op: de humeuren van een tiener, gedoe op school. Aan de an dere kant Madde zelf, haar eerste (mislukte) liefdesver houding met een jongen. De schuldgevoelens die zij krijgt omdat haar moeder nu alleen is. Wat als ze doodgaat? Maar alles went. Dan kom de nieuwe vriend van moeder die het even wicht voor haar verstoort. door Gertie Evenhuis „Ik begrijp niet dat volwas senen denken dat ze zo maar van alles met je kun- n.en doen Ze stoppen je hele leven vol met vrouwtje, mannetje, vrouwtje, manne tje. Eerst moest ik maar ac- c'epteren dat papa zijn Siv had, en nu mama weer met haar Sjóóóors. Maar ik wei ger te verhuizen en dat heb ik haar gezegd ook." Toch is de verhouding moe der-dochter bijzonder goed, en de dag van Maddes eer ste menstruatie brengt hen nog dichter tot elkaar. Maar Steffe loopt weg. naar een commune, en schoolproble men (een lerares die wegge pest wordt door de kinde ren, zonder compassie op deze leeftijd) en verliefdhe den wisselen elkaar af. De messcherpe pijn als je een ander tegen jouw lief aan ziet leunen. De vreugde om deze Marten, als hij weigert zich de vrijheid te laten ont nemen met mensen om te gaan die hij wil ontmoeten: en dat is Madde. Zo koersen deze verhalen door verschil lende levendige scènes heen. zonder al teveel na drukkelijkheid; ze eindigen met tranen van geluk, en iedereen heeft het over leefd. Die nadrukkelijkheid zit misschien net iets te veel in „Maria en opa" en „Maria en Martin", van Hans E Hellberg, één van die groep Scandinavische schrijvers die bezig zijn met het aan passen van een al te seksis tische opstelling en wel eens te opzettelijk allerlei toe standen in het verhaal stopt. Maria, kind uit een onvolledig gezin (het is wel opvallend dat in al deze boeken de vrouw de verlate ne is; het omgekeerde zou men ook eens beschreven willen zien) leert heel wat omtrent dit leven van vol wassenen en soortgenoten. Hoe poesjes geboren wor den; dat je je voor je vriend je niet hoeft generen als je allebei een plas moet ln het bos; hoe opa's gezicht steeds doorschijnender wordt en hoe het duidelijk is dat hij gaat sterven. Ma ria observeert scherp: hoe Martin (haar nieuwe buur jongen na de schelding) die op krukken loopt door nie mand geholpen wenst te worden. Ook niet als een bende jongens hem pest en zijn krukken wegneemt: de wreedheid van kinderen on der elkaar wordt niet ver zwegen. Van dikke Agnes komt Maria bij fragmenten veel aan de weet omtrent de huwelijkse staat. Maar vóór alles wordt zij gebeleid door de grootvader, die volstrekt eerlijk over alle levensfeiten praat. Ook over zijn nade rende dood, dat hij niet zo graag wil, maar zich toch goed wil voorbereiden. Veel fantasie, woordspelletjes en versjes in deze boeken, die uitstekend zijn geschreven, maar met misschien net te veel aandacht voor situaties die erin moesten meer dan voor uitwerking van karak ters. PAP. JE KOMT TOCH ZONDAG? Lily v.d. Velde, v. Holkema Warendorf, 15.90 ALS JE VADER INEENS ZIJN KOFFERS PAKT. Anna Greta Winberg ALS ER ZOMAAR IETS GEBEURT, idem, Leopold, 15,90 MARIA EN OPA, Hans Eric Hellberg, Leopold, 15.90 MARIA EN idem, 15,90. ASTERIX EN DE INTRIGANT r.Vft v/C DE FOSDYKE SAGA Als oe ooaux, ovee. is auw Fosorne EN «c«MIOT ue öhootstc/ aree ue voo*. S H«aa doctor (GUHHtL-J FERD'NAND fEUILLETON HOOG SLOEG DE BRANDING door Catalijn Claes Radio- en televisieprogramma's 67 irretje kijkt eens naar hem. Als je tn zo ziet zitten, rustig in hetzonne- t dan zou je niet zeggen dat de haat ijd nog zijn denken beheerst. Die Rt ligt er te smeulen en plotseling b hij uitschieten in een laaiend -"lir, het vuur van niets ontziende !t, niemand weet dit beter dan zij. aar is Hessel?" vraagt hij. )g een eindje om," zegt ze en legt ar omslagdoek in de kast. >e om?" bromt hij. „Anders komt direct mee voor de koffie en nou eindje om." ju, hij hoeft ér anders geen toe- mming voor te vragen. Hij heeft er jaren voor, zou ik zo denken!" at hoef je mij ook niet te vertel- bromt hij nors. Ze horen ge- mmel in het gangetje, schuifelen voeten, bessien komt binnen, orgen. mórgen," klinkt haar groet, de koffie klaar, Marretje?" 2 3 U s 6 7 6 9 „Ik ga zetten, antwoordt Marretje. „Schuif een stoel bij, schoonmoer, en ga zitten." „Is Hessel er niet?" vraagt ze, en haar ogen gaan de kamer rond. „Die is volgens Marretje een ommetje maken," bromt Pieter. „Zo," antwoordt Bessien, ze denkt er het hare van en houdt haar mond maar. In het huis van Pieter Post zegt een oud mens gauw te veel. „Dat is niet waar." Fel en verbeten klinkt Immetjes stem door de kamer, ze is boos op Hessel. Al een paar maal heeft hij haar beloofd dat ze een ringetje zou krijgen. Ze zouden het samen kopen, maar tot nu toe is er niets van gekomen. En toen ze het gisteravond tegen hem zei, had hij haar afgesnauwd: „Je krijgt het wel, maar ik heb nu andere dingen aan m'n kop. Hou nu maar eens op met dat gezeur!" „Ja. je scharrelt met een meidje," had ze woedend uitgeroepen. „Ik weet het wel hoor en ik vertel het lekker aan toatte en mimme!" Woest had hij haar bij de arm gegre pen en door elkaar geschud. „Als je dat doet," had hij haar toegebeten, „dan krijg je een pak rammel van me dat je zal heugen!" Hij had haar pijn gedaan, zo ruw hield hij haar vast, daarom had zij hem tegen zijn been geschopt. „Laat je los!" had ze geschreeuwd. ..Laat je los!" en toen dat niet hielp, had ze hem zo venijnig in zijn hand gebeten dat de bloeddruppels door zijn huid schemerden. „Jou loeder!" Hij had haar zo'n draai om de oren gegeven dat ze suizebol de. „En naar je ringetje kun je fluiten, begrepen? Kleine kat die je bent!" Met een smak had hij de deur dicht gegooid. „Wat is niet waar?" vraagt Pieter „Wat bedoel je daarmee?" Ze schrikt van de blik in zijn ogen. Ze weet: ze is te ver gegaan. Maar ze kan niet meer terug. Toatte zal net zolang pluizen tot hij de waarheid weet. Schril klinkt haar stem: „Ons Hessel is met een meidje weg!" „Zo," zegt Pieter. „En wie is dat meid je dan wel?" „Ik weet het niet, toatte. ik weet het echt niet." Grote tranen biggelen langs haar wangen. „Nou, daar hoef je niet om te kreten," bromt hij goedig, maar dan brult zijn stem alweer door het vertrek: „Mar, weet jij met wie die jongen van ons scharrelt?" Verbaasd komt ze met de volle koffie koppen naar binnen. „Hessel, niet dat ik weet. Laat hem, hij heeft er de leeftijd voor." „Moet je mij vertellen," grauwt hij, en tot zijn moeder: „Weet jij er soms meer vanaf, mimme?" Ze schudt haar hoofd. Ze heeft iets horen gonzen, maar ze past wel op dat ze tegenover Pieter geen woord loslaat. Als hij erachter komt. is het nog vroeg genoeg. „Vraag het hem zelf," zegt Marretje en door het raam turend: „Daar komt hij aan met Maarten." „Ja, die zal niet meekomen," scham pert bessien. „Als die z'n dagelijks bezoek overslaat, dan is hij niet lekker!" „Mooi op tijd mimme." lacht Hessel als ze de kamer binnenstappen. „Schenk voor ons ook maar een bak kie in." Tot Immetje, die met grote boze ogen naar hem zit te kijken, zegt hij plagend: „Zo juffrouw zuur pruim!" „Huu," sart ze en steekt haar tong uit. „Nou Maarten, hoe vind je je engel tje?" lacht Hessel. „Is ze niet roe rend?" Wordt vervolgd Radio vandaag HILVERSUM I (291 n «b FM-kanalen) NCRV: 7.00 Nieuws. 7.02 Het levende ■voord. 7.10 (S) Te Deum Laudamus. 7.30 Nieuws. 7.41 Hier en nu. 7.55 (S> Van daag Donderdag. 8.24 Lichtsein. 8.30 Nieuws. 8.36 Gymnastiek voor de huis vrouw- 8-45 (S) Wie weet waar Willem We ver woont? 9.45 (S) Onder de hoogtezon. 10.30 Nieuws. 10.33 (S) In t zilver. 12.00 (S) De Kilima Hawaiians Show. 12.15 Boer en tuinder. 12.26 Mededelingen voor land- en tuinbouw. 12.30 Nieuws. 12.41 Hier en nu. 12.55 (S) Middagpauzedicnst. 13.15 (S) NCRV-Globaal. (15.30 Nieuws.) 17.30 Nieuws. 17.32 Hier en nu. 18.00 De kerk vandaag. P.P.: 18.19 Uitzending van DS'70 18.30 Nieuws. NCRV: 18 41 (S) De wereld zingt Gods lof. 19.35 (S) Leger des Heils- kwartier. 19 50 Je kunt het geloven of niet 20.00 (S) Draaischijf. 21.20 Eén, twee, uit de maat. 21.40 Samen-Leven. 22.00 Rondom het woord. 22.25 Zojuist verschenen. 22.30 Nieuws. 22.40 (S) Politiek weekoverzicht. 22.50 (S) De liederen van Franz Schubert (44). 23.25 (S) Muziek van eigen tijd NOS 23.55-24.00 Nieuws HILVERSUM II (402 m en FM-kanalen) AVRO: 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtendgymnas tiek. 7.20 AVRO: muziek en verkeersinfor matie. (8.00 Nieuws. 8.11 AVRO's Radio journaal) 8^45 De groenteman. 8.50 Mor genwijding. NOS: 9.00 Blauwhelmen in Libanon (II), documentaire. 9.35 Water standen. AVRO: De Nederlandse schoolra dio. 10.00 Radio Lawaaipapegaai. 10.10 Ar beidsvitamtnen. 11.00 Nieuws 1103 11.05 AVRO's Radiojournaal 11.05 Aspec ten. cultureel programma. 11.30 Rondom twaalf, gevarieerd programma 12.15 AVRO's Sportpanorama 13 00 Nieuws 13.11 AVRO's Radiojournaal. 13.25 Beurs plein 5. 13.30 'n Middagje AVRO, gevari eerd programma (16.00 Nieuws. 16.03 AVRO's Radiojournaal). 17.00 De Slag bij Nieuwspsoort 17.55 Mededelingen 1800 Nieuws 18.11 AVRO's Radiojournaal. IKON 18.30 Kleur. AVRO: 19.00 Aspecten 19.20 (S) In de kaart gespeeld, klassieke verzoeken (20.00 Nieuws). 21.00 (S) Jewge ny Onegin, opera. NOS: 23.00 (S) Met het oog op morgen. 23.55-24.00 Nieuws HILVERSUM III <444 m en FM-kanalen) TROS: 7.02 (S) Vaak 's ochtends. 9.03 (S) De Hugo van Gelderen Show. 11,03 (S) Gerard de Vries draait od verzoek 12.03 iS) Boter, Klaas en prljren. 14.03 (S) Adjt's Gouden van Dagen Club 15.03 (S) TROS Top 50. NOS: 18.03 De vacaturebank. 18^10 (S) Avondspits TROS: 19 02 CS) Poster 20 02 (S) Ferry Maat s Soul Show 22.02 (S) Sesjun 23.02 (S) LP Top 20 0.02 (S) De Hugo van Geldercn Show l .02-7.00 (S) De nachtwacht HILVERSUM IV (FM-kanalen) KRO: ?400 Nieuws. 7.02 (S) Thee met troetelschijven 9.00 Nieuws. 9.02 (S) Aan woorden voor bij 9.10 (S) Laudnte Gewijde muziek 10.00 (S) Klassiek kamermuziek. 11.15 jjS) Klassieke muziek. 11.59 Bericht Vastcnalk tic. 12.00 (S) Rondom Shakespeare en de Romantiek (V). 14 00 Nieuws. 14.02 (S) Spektakel magazine. Culturele agenda rilfiftw^m "ui-. TV vandaag 11.00 NOS/NOT: en 14 00-15 00 uw Schooltelevisie 18.30 NOS: Sesamstraal 18.45 Paspoort, voor Turken 18.55 NOS: Journaal 18.59 NCRV: Lucy en Mr Mooney tv-serie 19.25 Mini-voetbalshow 20.15 250 jaar Matheuspassion. documentaire 21.25 Ander meuws vandaag 21.37 NOS: Journaal 21.55 NOS: Den Haag vandaag 22.10 Fabeltjeskrant voor de groten 22.20 Beeldspraak 23.15 NOS: Journaal NEDERLAND II 18.55 NOS: Journaal 18.59 AVRO: Oe astronauts 19.05 AVRO's Toppop 20.00 NOS: Journaal 20.27 Superschot met AVRO s teievoeibalkanon 20.40 Muzikale hartewensen. kijk- en luisterprogramma 21.30 De man en de beer. natuurfilm 22.20 Televizier Magazine 23.05 AVRO's sportpanorama 23.35 NOS: Journaal DUITSLAND I 10.00 (K) Journaal en ac tualiteiten. 10.25 (K) Gnadenbrot. tv-spel 11.35 (K) Aktueel Magazine. 12.25 (K) Urn- schau. 12.50 (K) Persoverzicht. 13.00-13.10 (K) Journaal. 16.15 (K) Documentaire-se rie. 17.00 (K) Kinderprogramma. 17.20 (K) Kinderfilm. 17.50-18.00 (K) Journaal. (Re gionaal programma NDR 9.30-10.00 (K) Kleuterprogramma. 18.00 (K) Filmreporta ge 18.30 (K) Actualiteiten 18.46 (K) Kleu lerprogramma. 18.55 (K) Filmreportage 19.25 (K) Regionaal magazine 19.59 (K> Programma-overzicht. WDR 8 05 t'm II 55 (K) Schooltelevisie. (9.30-10 00 (K) Kleuter programma 18.00 (K) Wetenschappelijk programma. 18.15 (K) Mike Andros, Re porter der Grossstadt. tv-serie. 19.15 (K) Actualiteiten. 19.45 (K) Literair progrum- ma). 20.00 (K) Journaal. 20.15 (K) Tv-docu- mentaire. 21.15 (K) Gesprek 22.15 (K) Beeldfeuilleton met muziek. 22.30 (K) Ac tualiterten. 23.00 (K) Niobe. muzikaal spel 24.00-0.05 (K) Journaal DUITSLAND II 16.30 <K) Documentaire serie. 17.00 (K) Tekenfilm 17.40 <K) Actua bteiten en muziek. 18.20 (K) Spannngl Si Sohn, tv-serie. 19 00 (K) Journaal. 19.30 (K) Verhalen. 20.30 (K) Satirische kanttekenin gen. 21.00 (K) Actualiteiten. 21.20 (Kj Re portage. 22.05 (ZW) Von wegen „Schick- 1", fa - NDR III 18.00 <K) Kleuter program ma 18.30 (KJ Informatieve serie. 19 00 (K) Tv cursus Frans 19.15 (K) Weekjournaal in het Engels 19.30 (K) Tv-cursus Italiaans. 20.00 (K) Journaal. 20.15 (K) Verkeerstips 20.20 (K) Sabrina. speelfilm. 22 10 (K) Boe- 14.30 (S) Werther, lyrisch drama von Juk- Massenet. (-17.00) kenprogramma 23 05-23.55 (K) AmuÜe mentsshow WDR III 8 05 t/m 11.56 (K) Schooltelevisie <9.30 (K) Kleuterprogrammal 17.00 t5n 17,15 (K) Schooltelevisie. 17.30 (K) StudCe hulp voor volwassenen 18.00 (K) Kleuter programma 18.30 (K) Tv-cursus Geschie denis 19.00 (K) Jongerenprogramma 18 45 (K) Journal. 3 20.00 (K) Journaal 20 15 (ZW) Der Mantel (II Cappotto). speelfilm i 21.55 (K) Cultureel magazine t 22^25 Ende offen Aansluitend (K) Journaal» BELGIF (NEDERLANDS) NET I. 14.00 1600 (K) Schooltelevisie 17.00-18.00 (ft) Schooltelevisie 18.00 (K) Kinderfilmsert 18.05 (K) Jeugdprogramma 18 30 <K) De verschoppeling. Franse tv-serie. 18.55 (IJl) Korte documentaire 19.17 (K) Stand pun ten. 1921 (K) Mededelingen. Morgen. 19.45 <K1 Journaal 20 10 (K) De Muppet Shod) 20.35 (K) Panorama 21.25 (K) CentenniijL tv-serie. 23.00-23 10 (K) Journaal. BELGIF (FRANS) 1400 t/m 14.30 (Kj Schooltelevisie. 17.30 (K) Jeugdprogram ma. 18.00 (K) Paul et Viginie. tv-serie. 18.30 (K) Spel program ma 18 45 (K) Culture® magazine 19.15 (K) Regionaal Journaal. 19.29 (K) Weerbericht 19.30 (K) Journaal 19.50 (K) Programma-overzicht. 20.00 <K) Informatief programma. 20.30 (K) La» granges brulees. Franse speelfilm 21.56 (K) Journaal. 22.10-23.00 (k) Filmmag^- zine. izontaal: 1. groots. 2. vordering- ?oord-Europeaan. 3. gebaar-sier- nt. 4. water in N.-Br.-watering- rvoegsel, 5. boom-spil van een %pit, 6. gebergte op Kreta-gema- graan-ledger (afk.), 7. godin van aarde-een zekere-papegaai, 8. val- noerasvogel-loot. 9. organische linding-metselspecie. ticaal: 1. belanghebbende. 2. gor- plaats in Gelderland-overblijfsel verbranding, 3. plaats in Drente- mest-vocht. 4. keurig-teken in de renriem-lof, 5. part-vreemde munt- rtuig, 6. meisjesnaam-maanstand- ïarde huid, 7. gekheid-ieder-voor- gsel, 8. rund-grondsoort-rivier in erië. 9. zeezwaluw-verlegenheid ossing vorige 'puzzel. izontaal. 1. stage. 5 idem, 7. pa- t, 9. passie, 10. ss. 12. gort. 13. et, 14. ent, 15 ren. 16 la. 17. lt. 18. 19. ren, 20. Eulus, 21 mond. 22. in. regime. 25. retina. 27 laan. 28 g ticaal: 1. si. 2 apart. 3. gast. 4. ets. leen. 6. dt„ 8 eigen. 9. ponton. 10 :ne. 11. stand. 12. gelei. 15. roset. turen, 19. roman, 21 mine. 24 gil. ra. 26 eg „Ik opende de deur van een kamertje op zolder en wat ik toen zag overtrof mijn stoutste verwachtingen Een zwaar boekenrek dat een vakman met zestien schroeven uitermate ste vig aan de muur had bevestigd, was losgerukt. Latjes waren gebroken en de vloer vertoonde een onvoorstelba re chaos van door elkaar gesmeten boeken. Een meevaller was dat een prachtige woestijnroos de „explosie" had overleefd De chaos die ik aan schouwde. deed mij denken aan de toestand na een aardbeving, op Sici lië. die wij jaren geleden persoonlijk hadden meegemaakt" Aan het woord is een lezeres in Velp. die op het moment dat ze rustig met een karweitje in de huiskamer bezig was. plotseling boven haar hoofd een flinke boem hoorde Haar eerste ge dachte was O. een vliegtuig door breekt de geluidsbarrière, maar on middellijk daarna bracht ik de boem in verband met de actieve hagelbuien met onweer en een bijzonder rukkeri- ge wind. die zich dinsdagmiddag tus sen hall 3 en 3 uur in Velp en omge ving voordeden Achteraf blijkt, dat waarschijnlijk die wind de boosdoe ner moet zijn geweest en bijvoorbeeld geen vuurbol. Op de vliegbasis Dee- len schoot die wind om half 2 uit tot kracht negen tien. Er deden zich zwaren valwinden bij die buien voor, welke schokgolven kunnen opwek ken. Een weerkundige woordvoerder van het vliegveld Deelen was dan ook van mening, dat zo'n zware schokgolf zich juist boven het huis van die mevrouw in Velp moet hebben „ont laden". Als zoiets gebeurt, kun je voor gekke dingen komen te staan Voor een goed begrip; er is hier dus geen sprake geweest van een hoos met draaiwinden. Volgens mij kan het ook best zo zijn geweest dat er op die bewuste dag bover. het bedoelde huls in Velp een valwind van orkaan kracht omlaag is gekomen In Huizen en Ostende zijn horizontale windsnel heden van 113 en 112. km per uur gemeten, kracht elf. In Amstelveen werd. naar mij ter ore kwam. door een weeramateur 140 kilometer per uur geregistreerd maar ik heb dat niet kunnen verifiëren Waar we het nu over hebben betreft horizontale luchtbewegingen. Hoe komen we nu achter het tempo van zo'n valwind als die linea recta uit zo'n bui op je dak klapt. In zo'n geval zou je wel een verticaal opgestelde anemometer (windsnelheidsmeter) in werking moeten hebben De barometer stond en staat nog laag, maar gevaar voor een echte ste vige, zware storm ls er niet. De baro meters staan namelijk over een uitge breid gebied laag en de onderlinge luchtdrukverschillen zijn niet al te groot. Wel doen zich langs de rand van zo'n uitgebreide depressie, in het overgangsgebied naar een hogedruk- gebied op de oceaan, wel vrij hoge windsnelheden voor en zo gold voor het noordwestelijke deel van de Noordzee een waarschuwing voor windkracht negen Een kern op het zuidelijk deel van de Noordzee zakt ln zuidoostelijke richting weg, waardoor de wind bij ons de neiging heeft later uit richtingen tussen noord en oost te gaan waaien, en van dit kant komt er bepaald geen lentewarmte op ons af De kans op buien houdt voorlopig aan Amsterdam regenb De B1H rrgenb Deelen re*enb Eel/Ie regenb Eindhoven regenb Den Helder regenb Rotterdam re*enb Twente regenb VI «Mn gen regent Zd. Limburg regent hagrlb geheel b Alles bijeen geef Ik de mensen, die in het Friese Heeg hun zuivelfabriek van een nieuw dak voorzien, wel kans dat dit de komende twee tot drie dagen zonder brokken zal lukken. In het uiterste geval komt het tot harde wind en dat is niet funest, aldus de directeur Tenslotte nog even de mededeling dat weeramateur Herman Kruiswegt in Deurne ten oosten van Eindhoven al 127 millimeter maartneerslag heeft gemeten tegen 45 normaal Het lijkt de grootste hoeveelheid sinds 1914 te zijn. toen Hilvarenbeek op 143 milli meter kwam. Woudenberg en Koe- vorden op 162 millimeter en Roekan je met 181 millimeter de erepalm ver overde HOOOWATER vn*t»g 30 maart VUwingen 3 12 15 37 HarmgvhrtMuUen 136-155* Rotterdam 5 16-17 55 Scheveningrn 4 32 16 52 IJ muiden 5 06-17 26 Den Hrldrr 9 *-21 «5 H.Hingen 1153 - Delta)) 1 10.13 so half bei geheel I zwaar b zwaar b haUbei

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 31