Migrantenbeleid binnenskamers
op het stadhuis in Den Haag
Van der Luit
Buitenlanders
in Den Haag
KERKDIENSTEN
Begrafenissen -Crematies
„VLIEM''
Kerkhof en zn.
Kabinet wil eind
maken aan niet-
Jood-verklaringen
Nu in hele land fa
regeling voor K
werklozen geldig p
-Itii
VOLLE EVANGELIE GEMEENTE RIJSWIJK
ZATERDAG 24 FEBRUARI 1979
REGIO DEN HAAG.
TROUW/KWARTET
HEF
4=
Drie procent van de Haagse bevolking.
Plannen voor een huisvestingsbeleid voor migranten nu. De resultaten
zullen er moeten komen voor de tweede en derde generatie.
door Teun Lagas
DEN HAAG - De krotten-
koningen. met hun giganti
sche huizenbezit in de bin-
nenstadswijken van Den
Haag. houden ook op zater
dag spreekuur. De trouwe
klantenkring van Marokka
nen, Turken, Italianen en ex-
Surinamers staat tenslotte
ook In het weekend voor de
deur in de rij. En Hollands
koopmanschap verloochent
zich niet. Migranten vinden
voor hun huisvestingspro
blemen nog steeds de ge
makkelijkste ingang bij de
particuliere huizenbezitter,
die met dollartekens in de
ogen gebruik heelt kunnen
maken van een volkshuis
vestingssituatie waarin de
(gemeentelijke) overheid
met de rug tegen de muur
staat.
Om met enkele cijfers te beginnen,
op 1 september 1978 stonden er in
de gemeente Den Haag totaal 13301
buitenlandse werknemers geregis
treerd. Een kleine zesduizend Tur
ken en bijna vierduizend Marokka
nen vormen samen het leeuwendeel
van deze migranten. In augustus
1977 ging de gemeente Den Haag
bovendien uit van 20.000 Surina-
mers en Antillianen in de stad. Dit
-verhaal zal zijn toegespitst op de
problemen van buitenlandse werk
nemers. maar duidelijk is dat met
name moeilijkheden op het gebied
van de woonsituatie gelden voor
alle genoemde, van oorsprong niet-
Nederlandse, groeperingen.
Ongeveer drie procent van de Haag
se bevolking komt uit een land uit
het Middellandse Zee-gebied. Die
groep van drie procent kan om al
lerlei redenen niet goed voor z'n
belangen opkomen en wordt ook
nog eens geconfronteerd met een
gemeentebestuur dat al enkele ja
ren als een kat om de hete brei
heendraait en geen enkele uit
spraak heeft durven doen over de
aanpak van hun problemen.
In Den Haag (zo goed als in andere
grote steden) zijn buitenlandse
werknemers geconcentreerd in bin-
nenstadswijken. waar oude en rela
tief goedkope woningen te koop
zijn: de Schilderswijk. Laakkwar
tier. het Regentessekwartier De
concentratie die zo in de praktijk
tot stand is gekomen is in strijd met
het CRM-beleid. dat uitgaat van
spreiding van buitenlanders en ver
menging in de Nederlandse samen
leving.
Maar waar op het stadhuis van Den
Haag de mooie CRM-voornemens
moeten worden uitgevoerd, begin
nen de moeilijkheden. Begrijpelijke
problemen lijken het. waarmee het
gemeentebestuur heeft te kampen,
in een stad met ruim dertigduizend
woningzoekenden waarvan er zes- a
zevenduizend urgent aan een huis
geholpen moeten worden) los Je niet
even onder een borrel de huisves
tingsproblemen met buitenlanders
op.
Toch rijzen er vraagtekens. Vooral
wanneer blijkt dat het gemeente
bestuur de problemen en behoeftes
van buitenlanders nog niet eens
goed op een rijtje heeft gezet. Plan
nen voor betere huisvesting van
Turkse of Marokkaanse gezinnen
zijn in Den Haag nog niet eens
mislukt om de dóódsimpele reden
dat ze in al die jaren zelfs niet zijn
geformuleerd.
Werkplan
Binnen de muren van het stadhuis
is wel eens wat op papier gezet. Die
ideeën van ambtenaren over een
bestuurlijke visie zijn echter nooit
door het college opgenomen en ter
discussie gesteld in de gemeente
raad. Zo bestaat er een ontwerp
voor „een werkplan met betrekking
tot de facetten van gemeentelijke
zorg in verband met de aanwezig
heid van buitenlandse werknemers
in s Gravenhage". Het plan, dat een
blauwdruk heette te zijn voor een
..integrale visie" werd in de zomer
van 1977 door een topambtenaar
van het Gemeentelijk Coördinatie
bureau Migranten ingeleverd, maar
heeft altijd zijn vertrouwelijke ka
rakter behouden.
Lijdelijk
In het hoofdstuk volkshuisvesting
van het vertrouwelijke rapport
staat dat het gemeentebestuur voor
keuze staat uit twee mogelijkhe
den: lijdelijk toezien hoe migranten
zich (door hun omstandigheden ge
dwongen) blijven concentreren, of,
binnen de beperkte mogelijkheden
die daarvoor voor handen zijn, pro
beren een meer door de gemeente
geleide ontwikkeling op gang te
brengen.
Het rapport spreekt klare taal over
de gevolgen van de'eerstgenoemde
mogelijkheid: „Lijdelijk toezien is
geen onmacht, maar de bewuste
keus voor concentratie, voor min-
derheidsvorming, voor toenemende
sociale problematiek, waarop geen
stadsbestuur ooit nog een antwoord
zal weten". In de tweede mogelijk
heid, de door de gemeente gelelde
ontwikkeling, passen ondermeer
maatregelen die ertoe kunnen lei
den dat het weer voor meer Neder
landers aantrekkelijk wordt om in
de oude wijken te wonen. Dat kan
volgens het rapport ondermeer door
huiseigenaren scherper te controle
ren op het onderhoud aan hun wo
ningen. Ook zouden aangevraagde
woonvergunningen scherper moe
ten worden getoetst aan de regels
van de woonruimtewet, die precies
bepalen met hoeveel gezinsleden er
in een huls gewoond mag worden.
Bij vernieuwings- en renovatieplan
nen in de oude wijken hebben wijk
bewoners altijd voorrang om in de
verbeterde huizen terug te komen.
Wellicht is nodig om het begrip
„wijkbewoners" in de huidige situa
tie anders te formuleren, 20 suge-
reert het rapport. Wijkbewoners die
nog maar een paar jaar in de wijk
wonen (en dat zijn vooral migran
ten. T.L.) zouden wat minder voor
keursrecht om terug te keren moe
ten krijgen dan de „oude" Neder
landse wijkbewoners.
Hindernis
Het zijn allemaal suggesties om het
de buitenlander moeilijker te ma
ken zich in de oude binnenstadswij-
ken te vestigen. Suggesties ook om
aan de andere kant weer meer Ne
derlanders warm te krijgen voor die
wijken. Een beleid met als wacht
woord „vermenging/integratie".
Keiharde eis bij zo n beleid is wel
en dat staat ook in het rapport
dat er in andere delen van de stad
woningen vrij komen voor migran
ten. Ziedaar de eerste en hoogste
hindernis op het parcours.
In een gesprek met wethouder P.
Vink van volkshuisvesting en de
directeur van de dienst volkshuis
vesting J. H. Schollaard, wordt één
ding steeds voorop gesteld: Wij zul
len als gemeente bij een spreidings-
beleid nooit iemand iets af kunnen
dwingen. Wij zullen nooit tegen een
van oorsprong buitenlands gezin
zeggen: „Jullie moeten uit de bin
nenstad naar Moerwijk of Morgen
stond".
In ieder geval dit Jaar zal het college
van b. en w. toch eindelijk wat plan
nen en gedachten op tafel leggen.
Wethouder Vink: „We kunnen het
ons niet veroorloven deze proble
men nog een aantal jaren voor ons
Dit is het eerste verhaal in een
serie over de buitenlandse werk
nemers in Den Haag. In de ko
mende weken zullen er in deze
krant een aantal artikelen ver
schijnen waarin de positie van
buitenlanders in Den Haag van
uit verschillende hoeken wordt
bekeken. Het gaat daarbij om
huisvestingsproblemen, sociale
begeleiding aan buitenlanders
die met het stadsvernieuwings
proces te maken hebben, over
hun belangenbehartigers en
over het onderwijs.
uit te schuiven. De vraag is of we
onder de migranten eerst nog een
diepgaand onderzoek moeten in
stellen om tot conclusies te komen.
Ik zelf ben van mening dat we dat
niet meer hoeven te doen. We moe
ten zo reëel zijn nu te beseffen wat
er aan de hand is, we weten uit
ervaring drommels goed hoe de za
ken liggen. We moeten nu snel een
marsroute gaan uitstippelen".
De marsroute van Vink begint met
een pittig gesprek bij de woning
bouwverenigingen. „De gegevens
van de federatie van woningbouw
verenigingen moeten we hebben",
zegt de wethouder. „En bekijken
wat ze daar aan de huisvesting van
buitenlanders kunnen doen. Verder
snel overleggen met vertegenwoor
digers van de migranten, de regio
nale stichting voor buitenlandse
werknemers en de stichting voor
Surinamers. Bovendien iets beden
ken om grote buitenlandse gezin
nen te kunnen huisvesten. We heb
ben bij de gemeente niet genoeg
grote woningen, dat is bekend. Die
zullen er moeten komen. Voor de
aankoop van grote huizen voor Su
rinaamse gezinnen is CRM bereid
enkele gemeenten financiële steun
te verlenen".
DEN HAAG li»rv. C.rm Be thlchemkerk 10.30 u
d* Hammings. Andresskerk 10 u d> vd Lingen
(HAi, Bethel 10 u dr 8mid Duinzlchtkerk 10 30 u
dr W E Verdonk Grote Kerk 10 u ds W P ten
Kate De Haard 10 u ds Jac van Vessem. Hout
rustkerk 10 30 u dr K D Jenner. Immanuelkerk
10 u da Van Duijnr Jacobakapel 11 u ds Witting
«HA) Johanneakapel 10 u ds Th O Tonnon
Jullanakrrk 10 u ds Van Beek. 11 u ds v d Brink
Klooaterkerk 10 u da KaUbeek II u ds Hljser
cantatedienst. Ekklesi» Kloosterkerk 12 u dienst
Kruispunt 10 30 u dr Verburg Lucaskapel 9 30 u
ds Witting. Maranathakerk 10 30 u ds Wijeher
Marrus kerk 10 u ds L Romein (HA). 17 u ds H
Talsma iHAi De Morgenster 10 udsvfl Berg 17 u
ds Holst Oranjekerk 10 u ds Ch M ten Kate
Paaskerk 10 u ds Vinkenborg Pauluskerk 10 u ds
Snoep iHAi. Valkenbotkerk 10 u ds De Jong. 17 u
ds Wigbolduv Vredeskapel 10 30 u ds Bosch
Wtlhelmin» kerk 10 u ds Ligthetm Eglise Wallone
1030 u da Clavaud Pinksterkapel Ridderspoor
«tg 10 u dhr C Visser 19 u dhr vd Bnnk
Bejaardencentrum Twickelstrait 10 u dhr J M
Bro'j ser Pinkstergemeente Steenwijklaaji 8 10 u
dhr Van der Oraal. Diamanthorst 183 10 u dhr Van
Afhel. Weaselatraat «9 10 u dhr Rothuuen Volle
('vaag. Gem Be mie tal» sn 625 10 u dhr Blanke-
5poor Christengemeenschap If» U dhr J Kits sr
19 u dhr A Bol Vrije Etang- Gem: 10 o da D de
Jonge Deutsche t vang. Gem: 1030 u pfarrer
Hart Deb Evang Lath. Gem 10 45 u da Roskam.
Rapi stengrm 10 u ds De Vries Rapttstencein
Rehoboth li>30 u dhr S Pons Doopte en Rem
Gem Paietaatraat 8 10 30 u ds Pols Kapel West
1030 u da Cu pen* Oldeslo 10 30 u ds Spijker
Ned Prol Bond 10 30 u ds L. S Blom Zteken
(misdiensten Kapel Rusthuis 1030 u ds J W
Sepmeijer Bethlehem 18 u dr A E Schouten
Kapel Diaconeasenhuis 10 u ds Jonkman HA'
/.lekrnhui» Lcyenburg 10 45 u dr A. E Schouten
Preva Stichting 15 45 u ds J P Prins Rode Kruis
Ziekenhuis 10 30 u ds 8 Ennga. Westeinde Zie
kenhuis 16 ii ds S Eringa Dienst voor doven:
Laakkerk 10 u dhr Steenbergen. Koningkerk
iVoorburgi 17 u dhr Van der Veen Geref. Kerk
Oost: Noorderkerk 10 u ds Joh. Heule. 17 u ds
Wtjchers. Lutherse Kerk 9.15 u en 19 u ds Haver
kamp (rttydlensti Tnumfgtorlterk 10 u dr Gil
huis. 17 u kand mevr T Bergsma. Pax Chrlstlkerk
10 u dr Rullmann 17 u dr Gilhuis. Dulnzlchtkerk 9
u ds Winter. 19 u ds Rullman Modem 10 30 u ds
Haverkamp We»I: Julianakerk 10 u ds Van Beek
17 u ds v d Bnnk. Westduinkerk 10 u en 17 u dr
Wentsel iHAi Valkenboskerk 10 u ds De Jong 17
u ds Wigboldus. Opstandingskerk 10 u ds Wlgbol-
dus. 19 u dr Rietveld Encamp Vredeskerk 10 u ds
A de Bruin. 17 u ds Heijnen Salvatorkerk 10 u ds
Hofland. 17 u ds Overdulve Cypreskerk 10 u ds F
L v d. Bom. hoold vlootpredikant 17 u ds A de
Bruin Zuid: 10 u kant mevr T Bergsma. 17 u ds
Winter Geref Kerk Vrijg Elim 9 30 u leesdienst
17 u ds Mulders. Jeruzalemkapel 10 u en 17 u ds
Geelhoed. Nebokerk iLoosduineni 9 u ds Janse
Johanneskapel 16 45 u ds Janse. Adventkerk 8 30
u en 15 u ds P K Ketter Chr Geref. Kerk
Centrum 10 u ds L S den Boer t Kruispunt 17 u
ds L S den Boer. Jeruzalemkerk 10 u en 17 u kand
N Ribben Nebokerk 10 30 u en 17 u ds v Smeden
HAi
SCHEVENINGES Hem Gem Oude Kerk 10 u
«n 17 30 u ds Teugeier i jeugddienst r. Nieuwe Kerk
1# u dr Bezemrr 17 30 u ds H O Molenaar jr
Nieuwe Badkape! 10 u ds Emous. Prinses Juliana
kerk 9 u en 10 30 u ds Juckema 17 30 u dr Bezem er
HDi. Zorgvlietkerk 10 u ds Dljckmeester Her»
Evang 10 u ds Hovtus. 17 u ds C vd Bergt
Baptisten Gem: 10 u evangelist v d Harst Geref
Kerk: Ichtuskerk 10 u ds Kersten. 17 u ds L
Wiennga. BetZielkerk 10 u ds 8weepe. 17 u dr R J
v.d Meulen en dr H E Faber Immanuelkerk 10 u
ds Vegh. 17 u ds 8weepe en v d. Meulen. SO-jarig
ADVERTENTIE
Rouwkamers te Leiden en Wassenaar
Transporten in binnen- en buitenland
Willem de Zwijgerlaan 179
Postbus 432 2300AK Leiden, telefoon 071-14 26 44*
Wassenaar De'jlerweg 127. telefoon 01751-1 24 36
Katwijk. Heinsiusstraai 10. telefoon 01718-1 51 85
Voor*cfiotea.H)acinth*traat 7. telefoon 01717-59 85
predikantenjubileum dr R J v d. Meulen. Pniel-
kerk 10 u ds L Wiennga. 17 u ds Kersten Chr.
Geref. Kerk: Thaborkerk 10 u en 17 u ds Bouw
DEN HAAG-LOOSDUINEN. Herv. Gein: Abdij
kerk 10 u ds Ph L Knjger. 17 u vesper. Bethel
kerk 10 30 u ds Cohen Stuart, Adventkerk 10.15 u
mevr Visser. Exoduskerk 10 u ds J. Visser; Sjalom
kerk 10 u dr R J Mooi. 17 u ds G. C. de Jong (HA)
Rosenburg 10 u ds Vesseur Zeehospitium 11.30 v.
ds Vesseur De Lozershof 14.30 u ds Fllnterman
Herv. Evang: 10 u en 17 u dhr Stuurman Geref
Kerk: Ontmoetlngskerk 10 u ds Padmos (HA). 11
u ds Brussaard. Petrakerk 10 u ds Brussaard
(veerdienst). 17 u ds Padmos
VOORBl'RG. Herv Gem: Vaste Burchtkerk 10 u
ds Van Rossum Damsigtkapel geen dienst. Dia-
conessenhuis 10 u ds Prakke. Hoeksteenkerk
10 30 u geen dienst. Opstandingskerk 9 30 u ds
Van Bodengraven. 11 u ds Olie. 17 u ds v Rossum.
Oude Kerk 10 u dr De Vries. 17 u ds Prakke. Huize
Rustoord geen opgave. Rusthuis De Mantel 9 30
u rector Van Bommel Geref. Kerk Vrijg: 9 45 u en
18 45 u ds Tnmp Opgangkerk 10 u ds Couvee. 17 u
geen dienst Koningkerk 10 u kand Maria Slot. 17
utftvd Beukei. Fonteinkerk 10 u ds v.d Beukei.
17 u ds Couvee School Esses tel) n geen dienst
LEIDSCHENDAM. Herv. Gcm: Dorpskerk lOuds
Eeldennk Andreaskerk 9 u en 10 30 u ds Boon-
«tra Hulp en Heilkerk 10 uds Lent2 Geref. Kerk:
Damlaankrrk 10 u ds Overdulve. 17 u ds Van der
Meulen. Kzuuheuvelkerk 10 u ds Van der Meulen
ZOETERMEER Herv Gein: Oude Kerk lOudrC
P van Andel 18 30 u dn H Milde: Nesciohove
10 30 u ds Pietersma tHA>. Meereicht 9 u ds Kok
16 45 u ds Schuurman. Morgensterkerk 10.30 u ds
Kok 18 30 u da Schuurman Benthuizen (De Tas»
10 30 u ds Boer. Kruispunt 18 30 u ds Pietersma
laktiedienati Geref. Kerk: Pelgnmskerk 9.30 u dr
D Bakker 18 30 u ds A de Bniin. De Olijftak 10 u
dr Kouwenhoven. 17 u ds Boer: Meerzicht 9 u en
10.30 u mevr W Terwiel (gemeensch gezins-
dirnsti 18 30 u ds Boer Geref. Kerk Vrijg: Irene-
laan 9 u en 15 u kand J T Jonkman Kruispunt
9 45 u en 16 30 u ds J Waagmeester (LOZ-ultzen-
dingi Chr. Geref. Kerk: 11 u en 18 u ds H de
Graal Vrijt Herv Adventkerk 10 u ds P J
Ouwerkerk Geref. Gein: 10 u en 18.30 u leesdien-
sten Baptlstengem. Rehoboth: 17 u ds De Ridder
Pinkstergem: Du Mediaan 4a 10 u dhr Gerrets
RIJSWIJK Herv. Gem: Oude Kerk 10 u ds Vijae-
laur (herv -geref dienst In de Holrustkerki, 17 u ds
v d Ham Johanneskerk 10 u ds v.d. Ham. 17 u ds
Muilwijk. Verzoemngskerk 10 u dhr P Taal
ijeugddienst) Herv. Evang 10-30 u ds J C.
Schuurman. 17 u ds Muilwijk 'In de Joh Kerk).
Geref Kerk: Hofrustkerk 10 u ds Vijzelaar (herv
geref die nat' 17 u geen dienst. Messtaskerk 10 u
dsOraahoff I7udsvd Meulen. Licht der Wereld
kerk 10 u ds Bolwijn 17 u ds Grashoff Chr. Geref.
Kerk Monakerk 9 30 u ds v d Boomgaard. 15 u ds
Van Dijk Geref. Kerk Vrijg: Trom pel» traat 9 30
u en 16 30 u ds D Zemel. Oranjelaan 9 u en 16.30 u
ds Moggrf
WASSENAAJL Ned Pret. Bend Lange Krrkdam
46 10 30 uds W'rmer Herv Gem Dorpskerk 10 u
ds Steenstra 16 30 j ds Kooi me rs 19 u kerkcor.
eer- Kievieuerk lOude Wiersma Messiaskerk 10
u ds Van Zanten Dorpscentrum 9 30 u ds Tukker
Geref Kerk Boxmeamplvan 10 u en 17 u ds 8
i d Unde ZijlUan 10 u en 17 u ds vd Meulen
Remon.tr Kerk: Joh an nahuis 1030 u ds Jonkers
DELFT Her» Gem 8tamslss College geen
dienst. Oude Kerk geen dienst Nieuwe Kerk 10 u
ds A Heens 17 u ds d Plas: Maranathakerk 10 u
Us Van Kooien Bethlehemkapel 10 u ds Crotsen
ADVERTENTIE
UITVAARTVERZORGING
begraven uitvaartverzorging
cremeren
rouwtransporten door binnen en
buitenland
opbaring in eigen rouwkamers
Gediplomeerd uitvaartverzorger
Jacoba van Beierenlaan 4
Sassenheim - Tel. 02522-11843.
19 30 u hr H. v.d. Steen (apptldiensti; Sionskerk 10
u ds Schrale (HA): Mattheüskerk 10 u ds Hagen. 19
u ds v.d. Plas; Martuskerk 10 u ds Lugtigheid. 19 u
ds Zuurmond Leerhuis; Vrijz Herv. Gem (Waalse
Kerk) 10 30 u ds mr v d Bilt. Eglise Wallone 10 u
ds Risseeuw; v d Woudenstichting. Paarden
markt 15 u dienst voor en met gehandicapten
Geref. Kerk: Westerkerk 10 u ds Makkinga 17 u
ds Genutt. Ooede Herderkerk 10 u ds Van Buuren
17 u ds Mak. Het Hart van Delft 10 u ds Genult. 17
u ds Falkenburg (herv -geref dienst) Immanuel
kerk 10 u ds Ferwerda. 5 u ds Plomp. Het Open
Hof 10 u ds A J Krol. 17 u ds Van Buuren
Ziekenhuisdiensten: St Joris Gasthuis binnenaf-
deling 9 u ds Scholten buitenafdeling 10 30 u ds
Scholten. Bethel 16 u ds Hofland. Oude en Nieuwe
O as thuis 16 u ds O H van K 00 ten. Verpleeghuis
Bteslandhof 19 u ds Van Hoogstraten Doven
dienst Open Hof 10 u geen opgave Geref. Kerk
Vrijg: 10 u en 17 u ds Gratz Chr. Geref. Kerk: 10 u
en 17 u ds O C den Hertog. Baptisten Gem: 10 u
ds Van der Laan. Evang. Loth. Gem: 9 30 u ds A
Burghoorn Evangelisch Lutherse Kerk 11 u
pastoor T Meijknecht igezamenl studenten
werk). Pinkster Gem: Martinus Nijhofflaan 42 10
u dhr J H de Oeest
S-GRAVENZANDE Herv. Gem: Dorpskerk 10 u
ds Sterk. 19 u ds Cnossen. De Bnig 10 u ds
Hamoen. Nieuwe Kerk 9.30 u ds Ooms. 19 u ds
Hamoen. De Kreek 10 30 u ds Van Gorcom BWTW
9 30 u ds Hoving Geref. Kerk: De Klem 10 30 u ds
PUnterman; Noorderkerk 9 u ds Moerenhout. 17 u
ds v Beek. Zuiderkerk 9 30 u dhr De Ros. 17 u ds
Ooms Chr Geref Kerk: 9 30 u dienst des woords.
15 u kand N Ribbers
MONSTER. Herv. Gem: 10 u ds Muilwijk. 16.30 u
ds vd Bom Geref. Kerk: 930 u en 16 30 u ds
Wolthuis Geref. Kerk Vrijg: 9 45 u kand Klein.
16 30 u ds Veefkind
POELDIJK. Herv. Gem- 9 30 u dhr Kruithof
HONSELERSDUK. Herv. Gem: 945 u ds Slj-
brandlj, 19 u ds Steenbeek Vriji. Herv: 9 45 u ds
G Scheper Geref. Kerk: 9 30 u en 16.30 u ds Van
Andel
MAASDIJK. Herv. Gem: 9 30 u ds Beller. 19 u ds
Heuslnkveld. Vrijs Herv: 10 u dr J. P van Dooren
Geref. Kerk: 9.30 u en 17 u ds J. P. Prins.
DE LIER. Herv. Gem: 9.30 u mevr Van Midden-
dorp-Sonneveld. 19 u ds Gerritsen Vrijs. Herv:
geen dienst Geref. Kerk: Vredekerk 9 30 u ds
Moll. 17 u ds v Leeuwen; Johanneskerk 9.30 u ds
Van Leeuwen. 17 u ds Moll. Geref. Kerk Vrijg:
8.30 u en 17 u kand Klein.
WATERINGEN. Herv. Gem: 10 u ds Ekker. 19 u
ds Abelsma Geref. Kerk: 9.30 u kand Otman.
16.30 u ds Haverkamp
HOEK VAN HOLLAND. Herv. Gem: 10 u ds
Oall. 17 u ds Renkema (gez dienst in de geref
kerk) Herv. Evang: 14 30 u ds Muilwijk Geref.
Kerk: 10 u ds Drost, 17 u ds Renkema (gezam.
dienst).
SCHIPLUIDEN. Herv. Gem: 10 u ds Renkema
(kanselrull). 19 u ds Hazeleger Geref. Kerk: 10 u
ds Hazeleger ikansetrolli. 19 u ds Renkema
T WOL'DT. Herv. Gem: geen dienst
PIJNACKER. Herv. Gem: Dorpskerk 10 u ds Van
Hoogstraten; Ontmoetingscentrum 10 u ds mr C
Luiten. Geref. Kerk: 10 u ds Plomp 17 u dhr W H
Fee ns tra
DELFGAUW. Herv. Gem: 10 u ds A de Jong
izendlngsdtensti. 19 u ds P C de Vries lOpen
Deurdiensti
NOOTDORP. Herv. Gem: 10 15 u mevr ds Janlne
de Ruijter Geref. Kerk: 8.45 u ds H R Plomp 17
u ds A Vreugdenhil. vrijdag 2 maart 19 u wereld
gebedsdag
LEIDEN. Herv. Gem: Hooglandse kerk 10 u ds
Wagenvoorde. 1145 u oecum studentendlenst.
Marekerk 10 u en 17 u ds Meijers; Maranathakerk
10 u ds Bouma. 19 u ds Koolstra (jeugddienst);
Merenwljk 9 30 u pastoor Well en ds Hortenstus. 11
u pastoor Van Well. Bethiehcmkerk 10 u ds Pan
nekoek. Bevrijdingskerk 10.30 u ds Boogert. Vre
deskerk 10 u mevr ds De Meij-Meulendljk. gezlns-
dlenst. Eglise Wallone 10 30 u pasteur Ribs. Acad
Ziekenhuis 10.15 u ds Bovenberg. Dtaconesscn-
huts 10.30 u dr J O B. Jansen Geref Kerk:
Zuiderkerk 10 u ds Van Halsema. 17 u ds v
Loenen. Petrakerk 10 u ds Wterslnga. 10 30 u ds
Franken (dienst voor en met doveni. 17 u ds De
Raadt. Oude Vestkerk 10 u ds Helderman. 17 u ds
G van Kalsema. Maranathakerk 10 u ds Bouma
19 u ds Koolstra jeugddienst. Bevrijdingskerk 9 u
ds Koolstra. 17 u ds Stolk Groenhoven 10 u ds
Hemmes Chr. Geref. Kerk: 9 u ds Van Smeden. 15
u ds O den Hertog Evang. Lath Kerk: 10 IS u
ADVERTENTIE
Begrafenis- crematie-
verzorging sinds 1892
Zorg voor volledige en cor
recte uitvoering vaste tarie
ven, kosteloze inschrijving
Gr. Hertoginnelaan 227
Den Haag - Tel. 451676
rouw-ontvangkamers
NAALDWIJK Her* Gem. Herv centrum De
Kandelaar 9 30 u ds Steenbeek 'gst :endlng>-
dienst in Pleinkerk' 19 u ds Ferwerda (herv -geref
'Ofigerendienst' Wilhelnunaplein 9 30 u ds W E
Steenbeek igez zendingsdienst met de Dijkweg
gemeente Geref. Kerk. Ontmoetlngskerk 9 30 u
ds Hofland 17 u ds v.d Pol. De Binnenhaven 9 30
u ds v d Pol 19 u ds Ferwerda igez jongeren-
dienst in de Kandelaar'
Van onze parlementsredactle
DEN HAAG Het kabinet
eind maken aan medewerking
Nederlandse overheden, voon
dat nog voorkomt, aan de afgifte
niet-Jood-verklaringen. Premier
Agt verklaarde dit gisteravont
zijn wekelijkse persconferentie,
kabinet heeft gisteren gespi
over het rapport van de Tweedeed
mercommissie, die de Arabische
cot heeft onderzocht voorzover
uitwerking had op Nderlandse
drijven.
Ing 1
onn
HE
de
p«st
al
est
Van Agt vertelde dat op grond
het volkenrecht landen die mef^J
kaar in oorlog zijn, het recht heb
economische sancties jegens el 8
te treffen. Maar de Nederlandse i stl
ring behoort zich teweer te stellet J'
dergelijke sancties strijdig zcnfk(
zijn met de Nederlandse rechts^
aldus Van Agt. Hij noemde het ,u(
moeilijke zaak om iets te doen 11 ju
de verklaringen die Arabische laifc0i
eisen van Nederlandse bedrijven,bik
vanuit Nederland geleverde pro{jU(
ten geen bestanddelen van 1st
sche makelij bevatten.
Het verlangen van dergelijke veiL^
ringen of het afgeven ervan door
derlandse bedrijven, is niet stri nC
met de huidige Nederlandse wel kij
aldus Van Agt. Hij zag nauwe ,tj(
mogelijkheid om de wetten te v ncj
gen en maatregelen te treffen t<
zulke verklaringen. De premier vi dv
dat dan verklaringen zullen woifev
geëist waarin staat opgesomd uit
ke landen de geleverde goederen
wel afkomstig zijn, dus positieve
klaringen in plaats van negatieve!)
klaringen „niet uit Israël".
|SI
Van onze sociaal-economi|
redactie
DEN HAAG Minister Albeda (dl
ale zaken) heeft voor het hele I
een regeling afgekondigd die werf
vers moet uitlokken langdurige v
lozen in dienst te nemen. Zij 1
dan gedurende maximaal een
driekwart van de loonkosten verf
maar maximaal 26.250 gulden.
geling bestond al voor delen van'
land. Het nieuwe is dat zij nu voor
hele land gaat gelden.
Voor de regeling is dit jaar 60 milj
gulden beschikbaar, genoeg om
het eerste halfjaar 1200 langdi
werklozen aan de slag te helpen, f
gaat om mensen die langer dan[;(
jaar zonder werk zit.*/""
Kinderdagverblijf
VOORBURG De Voorbujoi
PvdA-raadsleden Vellekoop en "Lj
do hebben B en W van Voorr
gevraagd of de ligging van een 1
derdagverblijf op 25 meter van J®
LPG-installatie bij het benzinesPe
on op de hoek van de Van Alf"1
straat/Koningin WilhelminalaanPa
Voorburg, geen gevaar met pS
meebrengt voor de bezoekers vann!{
verblijf. Het kinderopvangcentid
ligt nog net op Haags grondgebied^
de strook langs de Van AlphenstiP-
De raadsleden vragen zich af of2®
juist is dat het dagverblijf er zorf
vergunnding gevestigd is en ofp
wel voldoet aan de wettelijke
schriften die voor dat soort verblif®
gelden. De Voorburgse PvdA-fr#0
wil dat er stappen genomen wolj^
bij de gemeente Den Haag. oi
bevorderen dat aan de gevai
situatie ter plaatse een eind gemi
wordt Ten slotte vraagt men B.
een legaal kinderdagverbl
realiseren in Voorburg-Noord.
BakJcer; De Stek 9.30 u ds A de Haan. pk
Geref. Kerk: 9 30 u en 17 u ds Van Langt
(HA).
RIJNSBCRG. Herv. Gem: Grote Kerk 9 30 uf
M van der Meer, 17 u ds v.d Bogerd; Betht
9 30 u ds v.d. Bogerd. 17 u jeugddienst, tf p
Kerk: Immanuelkerk 9 u en 10 30 u ds Huul
17 u ds Baaijen; Maranathakerk 9.30 u ds Bal'
17 u dr v Oeveren; Petrakerk 9.30 u dr
Oeveren. 17 u ds Hulsman Geref. Kerk <VL
10 30 u student Wilschut. 17 15 u leesdlenstp
Geref. Kerk: geen opgave. Evang. Chr. GenrJ
ds J A Visser. 19 30 udsJ.A. Visser <evang|
tiedienst)
NOORDWUK. Herv. Gem: Kerk Voorstraat)
dr B Maarsingh (dienst met geref. kerk). 191
Keuning; Kerk Hoofdstraat 9 u ds A. v d H
10 30 u ds A. v Es. 17 u ds Wamink; De B
Ichtus 10 u prof dr C Graafland (HA). 17li
Arkeraats Geref. Kerk: Hoofdstraatkerk 9 ut I
van der Kooij. 10.30 u ds A. van Es. 17
Wamink: Sole Mlo 9 u ds Keuning (HA). Via
laankerk 9 30 u geen dienst izie herv Voorsl
kerk). 17 u ds A. v.d. Kooij. Stichüngskerk UI
Wamink f-
LEIDERDORP. Herv. Gem: Dorpskerk 10 u ds
Van Loenen 6 30 u ds Geursen (Jongerendiensti.
Leythenrode geen dienst Geref Kerk: Hoofd
straatkerk 10 u ds Knorth; Schepptngskerk 9 u en
10 30 u ds Doesburg
OEGSTGEEST. Herv Gem: WilUbrordkerk 10 u
ds Sasse. Pauluskerk 10 u ds Ter Linden. Gemeen-
tecentrum 10 30 u prof dr J de Jonge. 19 u ds v
Oeveren. jeugddienst Van Wijckerslooth Stich
ting 16 u ds Vegter (HA). Endegeest 9.30 u ds
Friederich Geref. Kerk: 10 u ds Heemskerk. Ge
ref. Kerk Vrijg: 8.45 u ds Roukema. 16 u ds v.d.
Berg
VOORSCHOTEN. Her» Gem: Dorpskerk 10 u ds
v.d Schoot. 19 u jeugddienst (samen met de geref.
kerk), ds D Braam. Kapel Rijndijk geen dienst.
Aula Noord-Hofland 9.30 u ds Meijering Geref.
Kerk: 10 u ds De Zeeuw. 19 u jeugddienst in de
herv kerk Geref. Kerk Vrijg: 10 15 u en 16.30 u ds
Boxman
KATWIJK AAN ZEE. Herv. Gem: Oude Kerk 10
u ds De Jong. 18 u ds Boer; Nieuwe Kerk 10 u ds
Van Roon, 18 u ds Hovius, Ichthuskerk 10 u kand
Van Roest. 17 u ds Schuurman; Pnltlkerk 9.30 u
ds De Vos. 18 u ds De Jong; Groen van Prinsteren-
school 10 u ds Vroegindewet); Overdulnzlekencen-
trum 14 u ds Baas. Gebouw De Hoeksteen 10 u
kinderdienst Geref. Kerk: Triumfatorkerk 10 u
ds Vrolijk. 17 u jeugddienst. Vredeskerk 10 u ds
Elgersma. 17 u ds v.d. Horst
KATWIJK AAN DEN RIJN. Herv. Gent: Dorps
kerk 10 u ds Gebraad. 18 u ds Van Niel. Ontmoe
tlngskerk 10 u ds Van Ieperen. 18.30 u ds Gebraad
Geref. Kerk: Open Hofkerk 9 30 u ds v d Horst. 17
u ds Vrolijk
BOSKOOP Herv Gem: Dorpskerk 9 30 u d* C O
Baart. 18 30 u dr Haitsma De Stek 9 30 u ds A de
Haan Geref. Kerk: Zijde 9 30 u ds Omta. 17 u dr
ALPHEN AAN DEN RIJN. I
10 u ds A. W Cramer Herv. Gem: Advenlskl
u ds Hanemaaijer. 17 u ds Boogers. Knnskef
dr Haitsma. Opstandingskerk 10 u ds Boi
18.30 u kand P v.d Craan. Dnehoome geen»
ve Goede Herderkerk 9 u dr Van Santen. De£
1630 u dr Van Santen. 18 30 u community-s
Ashram College 9 30 u ds Mulder, Sionskerk 1
ds Hoogendijk. 18.30 u ds Hakkenberg. C
Kerk: Goede Herderkerk 9 u dr Van Santenj
u ds Verheul, 18 30 u ds v d Ree. De Bron Jl
Verheul. 10 u ds v.d Ree. 10 30 u dr Van 8
18.30 u community-singing Bapt. Gem: 10 j
M A v.d Vlugt. Chr. Geref. Kerk: 9.30 u en If
leesdlensten. woensdag 28 febr 19 30 t
Hamstra.
i 17 u d
ADVERTENTIE
VALKENBURG. Herv. Gem: 10 u ds I J
Rijenga. 18.30 u Jeugddienst Geref. Kerk: I
ds De Raadt 18.30 u ds Versluijs Geref. I1
Vrijg: 9.30 u ds Hoff. 17 u ds O. Boersenr1
SASSENHEIM. Herv. Gem: 9 u en 10 30 u
meester ds Kret. 18.30 u ds M. C. Koole 60p
Kerk: 9 30 u drs G P Nooteboom en P A l
17 u dhr P A. Sum. Chr. Geref. Kerk: 10 u rf
ds M. de Boer
HAZERSWOUDE. Herv.
Geertsema. Geref. Kerk:
J Nierop
KOUDEKERK Herv Gem 10 u ds Vd.
Geref. Kerk: 10 u en 18J0 u dienst des
ZWAMMERDAM. Herv. Gem: 10 u ds Hasj
18.30 u ds R S Elgersma jeugddienst
WOUBRUGGE. Herv. Gem: 9 30 U ds M. J 0
Velden. 1830uds W J G vd Sluijs Geref.I
9 50 u kand J J G Laarnoes 18 30 u ft(j
Hartkamp.
AARLANDERVEEV Chr Geref. Kerk:
dienst des woords. 17 15 u ds P den Har
JS1
Gem: 9 30 u en 18 Jmj;
i: 10 u ds Veraluijs.
Laan Hotrusl 1 zondag 10 uur en woensdag 8 uur
