Scapino-programma boeit de jeugd matig TROS zal de serie Holocaust niet uitstellen Filmfestival over milieuproblematiek Veiling van antiek speelgoed De goed: trucs va Saint- Saëns jr I I Intensieve begeleiding Nieuwe boeken USO benoemt Roemeen tot artistiek leider Waarom ouders gaan ranselen TV COMMENTAAR Amsterdams Philharmonisch NOS herziet standpunt regio-omroe Teister overleden DONDERDAG 8 FEBRUARI 1979 KUNST/RADIO/TELEVISIE TROUW/KWARTET door Eefje van Schaik AMSTELVEEN - Tijdens een matinee-voorstelling van het jeugdprogramma van het Scaplno Ballet In Amstelveen had ik het geluk tussen een stoet kinderen te zitten. De ideale toetssteen om te zien of deze balletgroep voor de jeugd haar opzet kan waarmaken: het enthousiast maken van kinderen door middel van ballet. Maar met het programma dat scapino bracht luke dat maar matigjes r - -tl Het kleine meisje naast me kon tij dens de eerste 35 minuten van „Pulcl- nella" (F Daudey/I. Strawlnsky) maar nauwelijks haar ogen open hou den en ook haar speelgenoten hadden moeite met concentratie. Helemaal ongelijk kon Ik hen niet geven. Want hoe het F. Daudey gelukt is de vrolij ke kwinkslagen van Pulclnella, de groteske Commedia dell'Arte-flguren en de schitterende muziek van Stra wlnsky zó te degraderen tot een fut loos ballet Is mij een raadsel Zonder enige humor of enthousiasme en met een haast opgelegde tegenzin werd dit belegen en oudbakken pan- tomimespel door de Scapino-dansers afgewerkt De enige danser, die er nog iets van wist te maken in deze wirwar van smoorverlielden, schijn doden. kwakzalvers en stuntelige straatfiguranten was Robin Wool- mer. de Pulcinella-figuur zelf. Maar ook zijn pogingen moesten wel ge smoord raken in de algemene dufheid en voor de meeste kinderen ook on duidelijke oplossing van dit veel te lange ballet. De hopeloos saaie chore ografie leek eerder een omkering dan een duidelijke illustratie van de ware Commedia deil'Arte Jammer van de uitstekende aankleding en decors van Lore Haas, die hierdoor maar nauwelijks tot hun recht kwamen Te lang Ook met de première van het volgen- Van onze radio- en tv-redactie HILVERSUM Nog voor Centrum '45 in Oegstgeest officieel aan de TROS heeft verzocht de uitzending van de serie Holocaust uit te stellen tot na de Meidagen, heeft deze omroep laten weten daaraan niet te zullen voldoen. De TROS zal wel in samenwerking met een aantal instellingen voor oorlogsge troffenen de serie Intensief begeleiden. In de voorbereidende besprekingen ts vanuit deze Instellingen ter sprake gebracht dat de programma's eind april, begin mei in een voor oorlogs slachtoffers gevoelige periode zouden vallen, aldus Fred Bakker hoofd pu blic relations van de TR08. coördina tor van de „begeleiding" Die argu menten hebben echter gewonnen, waarbij werd opgemerkt dat de klap altijd hard zal aankomen. Tevens wordt deze tijd als positief ervaren omdat de belangstelling dan opti maal zal zijn zodat „duizenden Ne- Een akker vol leven door Dolf Kloek. Ultg. Zomer Se Keuning. Wageningen. 192 pagprijs 17.90. Dit is de 36ste roman van een door een breed pu bliek graag gelezen schrijver, die (weer) met een spannend dorpsver haal voor de dag komt. Het laatste geboorterecht door Frank Visser Ultg Servire. Katwijk. 93 pag.. prijs ƒ8.50 Sciencefiction verhaal Vijf gelukbrengende verhalen en Fantoom in Foe-L&J door dr. Robert van Oulik Ultg Elsevier. Amster dam. resp 141 en 167 pag.. prijs per stuk 13.90 Fraai ogende, door J W v d. Wetering ingeleide werken van de in 1967 overleden auteur-diplomaat, wiens rechter Tie voor velen een be gnp is Robur de veroveraar door Jules Ver ne. Ultg Elsevier. Amsterdam. 227 pagprijs 13.80 Elfde druk van onverkorte uitgave met de originele gravures. Achttiende deel in de zgn blauwe-bandjesreeks. d wz. met een oud (lijkende) band Speciaal vandaag Instellingen Gabe Kaplan speelt de titel rol in de Amerikaanse televi siekomedie Mister Kotter. Ned. I 18.59 Onderwerpen in Televisier Magazine: de kindersterfte in Napels Ned. 2 I 22.25 In NOS-Tribune geeft mr C. van Veen. voorzitter van het Verbond van Nederlandse On dernemingen. fijn visie op de sociaal-economische toestand. Zijn tegenspelers fijn Cees Schelling, voorzitter van de Voedingsbonden FNV en Jour nalist Harry Lockefeer. Ned. 1 22.20 De AVRO brengt Vondels drama Joscf in Dothan als luisterspel Htlv 2 20.05 In Bij dc Tijd praten ouders over bun kinderen en mishan deling Uilv I 21 10 Het l)iu) liil Ir spie» Kwin tet speelt in „I)r Flint" te Amersfoort Hilv. 3 22.02 de nummer „1x3 2x3*9" (F. Daudey/ I. Strawlnsky) viel het voor de slapen de duimelot naast me niet mee. Want ondanks de vrolijke muziek, de Slavi sche dansen van Dvorak, en de mooie kostuums van Joop Stokvis was dit folkloristisch getinte ballet voor zes meisjes en drie Jongens veel te lang om boelend te blijven. Balletmeester en choreograaf F Daudey heeft met dit 18 minuten durende verhaalloze balletje voor de demonstratlegroep Scapino 10 enkel een opeenvolging van alle mogelijke variaties van ne gen dansers met elkaar willen geven en dat op een zo speels mogelijke wijze Maar voor kinderen is die speelsheid maar moeilijk te herken nen. laaristaan om er enige fantasie in kwijt te kunnen. Want op den duur raken ze toch uitgekeken op al die elegante gebaren, vrolijke glimlach jes en folkloristische passen. Voor de groep Scapino 10 is dit ballet met de misleidende wiskundige titel wellicht een aanwinst om hun technisch peil te toetsen, want een makkelijke spit zentechniek voor de meisjes is het beslist niet. maar voor het jeugdige Scapino-publiek is hier toch te weinig plezier aan te beleven. En daarmee moest het derde en laat ste ballet „Spookkasteel" (A. Navarro Respighi en Rossini) deze ingeslapen en futloze middag weer oppeppen. En dat gebeurde gelukkig ook. want er valt in dit halve uur griezelen heel wat te beleven: van spoken, ridders in krakende harnassen, piepende deu ren en miauwende poezen. Aan de opgewonden rode konen van de klei ne theaterbezoekster naast me was te merken, dat het spookkasteel haar nog het meest boeide Al met al toch een matig resultaat. w XË m Scapino in de première van „1x3 2x3 9" Van een onzer verslaggevers PRAAG Van 21 tot 25 mei a.s. wordt in het Tsjechische Ostrava voor de zesde keer een internationaal festival gehouden van films die dè milieuproblematiek tot onderwerp hebben. Het hoofdthema van dit jaar is „Techniek voor het leefmilieu". Het doel van het festival is het aandacht schenken aan films die actuele infor matie gegeven over de vervuiling en de vernietiging van de natuur door de mens en mogelijkheden aandragen voor de bescherming van die natuur Het eerste EKOFILM-festival in Ostrava vond plaats in 1974. Tsje- choslowakije kwam hiermee ter gele genheid van de door de Verenigde Naties uitgeroepen Wereldmilieudag. Sinds 1975 ziet Tsjechoslowakije dit festival ook als zijn bijdrage aan de uitvoering van een van de besluiten uit de Slotakte van de Conferentie voor Europese Veiligheid en Samen werking in Helsinki (1975). Een derge lijk festival is uniek in Europa. Deltaplan In de voorgaande jaren waren rond de 30 staten uit de hele wereld verte genwoordigd. De meeste bijdragen kwamen telkens uit Tsjechoslowa kije zelf. Het organiserend comité- looft prijzen uit voor de beste produk- tie. Nederland deed twee keer mee. in 1976 en 1978. De Nederlandse inzen ding uit 1978, „Het Deltaplan", kreeg een eervolle vermelding en werd „een documentaire die in de traditie van Joris Ivens past" genoemd. Iedereen1 mag aan het festival deelne men. De enige voorwaarde is dat zijn inzending na 1 januari 1977 tot stand is gekomen. Informatie krijgt men bij EKOFILM, Konviktské 5, Praag derlanders die nog steeds niet voor de dag durven te komen met hun oor logsherinneringen nu over de drem pel kunnen stappen", aldus Bakker Sabbat „We praten nu al sinds augustus met een groot aantal organisaties en die zijn. zij het niet unaniem, maar wel in meerderheid akkoord gegaan met onze uitzenddata." In overleg met deze organisaties is de omroep afge weken van de oorspronkelijke plan nen om zaterdag 28 april met de serie te beginnen met een extra lange afle vering omdat orthodoxe Joodse groe peringen pas na de sabbat om tien uur 's avonds zouden kunnen kijken. De eerste aflevering is nu op 23 april, de tweede op 28 april De TR08 heeft de medewerking ge vraagd van een groot aantal instan ties met enerzijds de bedoeling perso nen die daarom vragen maatschappe lijk te begeleiden en anderzijds voor al vooraf Informatie te verschaffen. De betrokken instellingen zijn het Algemeen pedagogisch studiecen trum, de Anne Frankstichting, het Centrum voor Informatie en docu mentatie Israël, het Interkerkelijk contact Israel, het Joods historisch museum, het ministerie van CRM. het Nederlands-Israëlitisch kerkge nootschap. het Advies- en informatie bureau voor door de oorlog getroffe nen en het Informatiecentrum oor logsgetroffenen. Niet genoemd wordt Centrum 45 in Oegstgeest Volgens de TROS zijn de meeste genoemde instellingen vanzelf bij de omroep terechtgekomen omdat ze al vroeg gealarmeerd waren over de Ameri kaanse serie over Jodenvervolging. Holocaust Kijkers voor wie de serie vragen op roept zullen telefonisch kunnen rea geren. Hun reacties zullen de basis vormen van een serie radio-uitzendin gen met een forum dat op deze vra gen zal reageren. Getracht wordt een zendtijdruil met andere omroepen tot stand te brengen zodat tot twee uur na de tv-uitzending op Hilversum 2 kan worden doorgegaan Op informatief gebied zal het begelei dingsprogramma zich vooral richten op scholieren en docenten. Zo worden alle scholen van het voortgezet on derwijs uitgenodigd vertegenwoor digd te zijn op een informatiedag, die op vnjdag 2 maart wordt georgani seerd in het cultureel centrum De Flint In Amersfoort Atlas Verder verschijnt volgende maand de* Engelse platen- en kaartenatlas over Jodenvervolging. Holocaust, in een Nederlandse vertaling Hij werd sa mengesteld door de Britse historicus Martin Gilbert. Deze atlas, in ons land uitgegeven door het Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap en het Verbond van liberaal religieuze Jo den in Nederland, zal binnenkort gra tis aan alle 3247 scholen van het voortgezet onderwijs worden toege zonden Dat geldt ook voor een edu catief informatieblad van het Joods historisch museum Op verzoek van veel kijkers die de serie inmiddels op de Duitse televisie hebben gezien zal de oorspronkelijke. Amerikaanse versie. In Duitse nasyn- chronisatte. met Nederlandse onder titels worden uitgezonden, om zo een getrouwere weergave te verkrijgen Corneliu Dumbraveanu UTRECHT Tot tijdelijk artistiek leider voor een half jaar heeft het Utrechts Symfonie Orkest benoemd de Roemeense dirigent Corneliu Dumbraveanu Hij zal dit seizoen negen concerten dirigeren die door de onlangs overle den Willem van Otterloo zouden wor den geleid. De aanstelling als artis tiek adviseur betekent tevens dat Dumbraveanu als een van de kandi daten kan worden gezien voor een vaste aanstelling als dirigent bij het USO Inmiddels gaat het U.S.Ö. half juni een tournee maken door Spanje on der leiding van de vaste dirigent van de Scottish Northern Sinfonia. Chris topher Seaman. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM De belangstelling voor poppen en ander speelgoed van omstreeks 1900 begint de pan uit te rijzen. Er zijn altijd wel een paar verzamelaars geweest die zich op an tiek speelgoed specialiseerden. Maar de hoge prijzen die nu worden be taald voor speelgoed dat hoogstens oud, maar zeker niet antiek genoemd kan worden, zijn een aanwijzing dat het hier om een van de vele heden daagse nostalgie-verschljnselen gaat Via Waterloopleinmarkt en obscure rommelwinkeltjes zijn deze zaken in middels gepromoveerd tot handels waar van gerenommeerde antiquairs en veilinghuizen. Zo wordt er op maandag 12 en dinsdag 13 februari bij de Kunstveilingen Sotheby Mak van Waay te Amsterdam een opènba- re verkoping gehouden van „poppen, poppenhulsraad. gezelschapsspelen, toverlantaarns, mechanisch speel goed. stoommachines en toebehoren, tinnen soldaatjes en modeltreinen" zoals de royaal geïllustreerde catalo gus vermeldt Uit die catalogus wordt men overi gens wel gewaar dat een groot aantal van de 541 voorwerpen die ter tafel komen, wel degelijk op het predikaat „antiek" aanspraak kan maken. Zo als gebruikelijk bij Mak van Waay laten de omschrijvingen weinig aan duidelijkheid te wensen over. Als voorbeeld het eerste nummer: „Een houten pop met papier maché hoofd, gekleed als een oosterling. Italië. Na pels? (mogelijk figurant van een Kerstgroep) Ca. 1800. Lengte 56." Op bijgaande foto een speelgoed-stil leven dat een indruk geeft van de grote verscheidenheid aan zaken (o.a. afkomstig uit de collectie Caljé-van Gulik) die ter tafel zal komen. De kijkdagen worden gehouden in de veilingzaal van het gebouw. Nes 73. van vrijdag 9 februari tot en met zondag 11 februari van 10.00 tot 16.00 uur. Onderzoekingen wijzen uit dat een hoog aantal jonggehuwden af ziet van het krijgen van kinderen uit angst voor de verantwoorde lijkheid die Je daarmee nu een maal op je neemt. In Amerika zou maar liefst twintig procent er bang voor zijn Dient zich toch een nieuwe wereldburger aan, dan be staat de kans dat het kind niet welkom zal zijn. Dat blijft niet zonder gevolgen, het zijn vooral onwelkome kinderen die te lijden krijgen van mishandeling. Vanwe ge de oorzaak zal het duidelijk zijn dat ze reeds als baby's worden geslagen. Uiteraard leiden veel meer om standigheden tot kindermishan deling Ze kunnen te maken heb ben met het geringe inkomen van de jonge ouders, met de bekrom pen of ongezonde behuizing, met een onplezierige sfeer in het werk. maar ook met werkloosheid en wat heel vaak voorkomt met vereenzaming als gevolg van be roerde contacten Veel problemen ontstaan ook door moeilijkheden in de relatie tussen man en vrouw Kogjen daar nog eens de spannin gen bij rond de geboorte van een kind. dan zal het weldra behoren tot de probleemgevallen. door Ton Hydra Ook 2onder slaag kunnen kinde ren het slachtoffer worden van de agressies die hun ouders op de een of andere manier moeten afreage ren. Een gescheiden moeder ver telt vanavond in het NCRV-pro- gramma Bij de Tijd hoe kinderen gevolgen ondervinden van slaan de ruzies tussen hun ouders, waar van ze geen getuige zijn. Zelfs wanneer vader en moeder net doen alsof er niets aan de hand is. voelen kinderen haarscherp aan dat de sfeer niet deugt. De daardoor ontstane onlustgevoe lens uiten zich soms In bedwate- ren of suffen in de klas Er zullen in elk gezin wel eens meningsverschillen zijn over de manier van opvoeden Vaders gooien het vaak op de discipline en dwingen absolute gehoorzaam heid af. Gaan de zaken niet zoals zij willen, dan voelen ze dit als een persoonlijke belediging die met harde hand dient te worden ge wroken. Een andere moeder in Bij de Tijd vertelt dat haar oudste zoon dikwijls werd geslagen en getrapt omdat hij zich liever thuis vermaakt dan op straat te ravot ten, zoals zijn vader van hem ver langde. Een gevolg van de mishandelin gen was dat de jongen zich sterker op zijn moeder ging richten. Maar ook dat pikte de vader niet. Het verhevigde zijn agressie en daar van werd zijn vrouw de dupe. Ie mand die wel in harmonie leeft, denkt bij het horen van zo'n geval dat de betrokkene onmiddellijk ergens hulp zal vragen. In werke lijkheid wordt dit juist niet gedaan. De meeste ouders worden geremd door een gevoel van schaamte. Een andere oorzaak kan gelegen zijn in een aversie tegen de maat schappij omdat men al zo vaak met zijn problemen te pletter is gelopen op onbegrip of bureau cratie. Ik ben mijn oplossingen zelf gaan zoeken", zegt de tweede moeder in de uitzending van hedenavond Voor haar is het belang van de kinderen bi] de opvoeding voorop komen te staan na de schokkende ervaring dat ook zijzelf in staat was een kind te mishandelen Beide vrouwen zijn gescheiden en vertoeven met hun kinderen in een opvangshuis. Een echte oplos sing blijkt het niet te zijn. De spanningen ontladen zich in scheldpartijen tussen de volwas senen en het vitten op eikaars kinderen. Gerrit van Dongen vertelde mij dat het veel moeite heeft gekost om voor dit tweede programma over kindermishandeling ouders bereid te vinden om iets over ei gen ervaringen los te laten. Alle benaderde vaders zagen van me dewerking af Schaamte zal ook daar een belangrijke rol hebben gespeeld, maar het onderstreept eens te meer dat er aan weerskan ten in het verborgene wordt geleden. Om mijn rubriek een minder be klemmende wending te geven, heb ik een blik geslagen op de lijst met onderwerpen die vanmorgen aan de orde komen in het Willem We ver-programma van de NCRV. Misschien stap lk eens de studio binnen om Legien Kromkamp en Gerard van den Berg aan de gang te zien bij het behandelen van uiteenlopende vragen. Er zitten interessante zaken tus sen. zoals de doorlopende rente op spaarrekeningen, toegelicht door mr Klarenbeek van de Rabo bank De bekende zangpedagoge Coby Riemersma heeft wellicht een bemoedigend woord en goede raad voor luisteraars die gebukt gaan onder hun a-muzlkaliteit. Wist u dat zingende moeders won deren kunnen doen? Hoe vroeger eenlcind hoort zingen, des te beter zal het later de wijs kunnen houden. door Jac. Kort :lin n n r ei ,.n an< tie. daa cir AMSTERDAM Het eert, dat de Japanse gast ,0IT gent Ken-Ichiro Kobaj dinsdagavond met het sterdams Philharmonisci kest in de Grote Zaal vai Concertgebouw gaf, werd pend met de Vierde Syml in D kleine terts, opus 120 Robert Schumann. en De componist vond deze syrn die in feite zijn tweede is. de b< rijkste en geslaagdste van zijn g|en nische werken, en zulks in vel zichten terecht. Twaalf jaar ontstaan van dit werk was hij mee doende om het op het pun ijd( de instrumentatie te herzien. D zijn dood ook anderen, met inl van Brahms hieraan zijn gaan ren, is veroorzaakt door goedtx de, maar ongewenste bedilzuch thans als zodanig wordt erkem nj dat het werk nu gespeeld wor r Schumanns eigen (tweede) lezir 1853 »st raf Invallen rei Cl dii '00 .Ar Hoe geheel anders was Camille |je Saëns, die vijftien jaar later Tweede Pianoconcert schreef: t ker en onbekommerd musiceer» lus voort. Liet de inspiratie hem j|e ogenblik in de steek, of waren va invallen van enigszins bedenkeli looi, dan wist deze „talentvols?f f epigonen" zoals hij eens is bet nil altijd wel een truc te bedenke over zijn inzinking heen te ko Het feit dat we na meer dan een nog altijd naar hem luisteren, be 1 dat het meestal een goeie truc|d ook. iai De tijd, waarin er bosjes mensen liepen als er na de pauze een stuif1Sl Strawinsky kwam, is nu voortwt voorbij. Met name „De Vuurvi va van deze grote Rus is thans gij- door het publiek geaccepteerd." reden om goede muziek, al klinll c eerst wat „vreemd", toch uit telvb ren en te blijven uitvoeren. |id Zowel Schumann als Strawif werd door Kobayashi uit het hj- gedirigeerd. Uit de manier waara et dit deed. bleek, dat beide werke: geestelijk eigendom geworden Hij richtte al zijn aandacht v op het orkest, dat hij in beide we tot magnifieke vertolkingen bi Rijk aan expressie en volmaakt^, verhoudingen. Virtuoos Bella Davidovitch, die vorig jaar de Sowjet-autoriteiten belet wen in Holland op te treden, maar nu: Verenigde Staten woont, kreeg Nmaar vooral na haar virtuoze ve 'v' king van het Saint-Saëns-concertrei langdurig, ovationeel applaus, ,al geen haar kennelijk zeer ontro»111 Deze eminente kunstenares is d«Pf mende werken nog enige malen hoofdstad te horen. al HILVERSUM (ANP) De Raad le Beheer van de NOS (het dage bestuur) heeft een eerder ingeno *1 standpunt ten aanzien van de ïn wikkeling van regionale omroej enkele punten gewijzigd nadat een aantal bestuursleden van de I c en de federatie van omroepveren gen, waarin NCRV, VARA en K samenwerken, een groot aa amendementen op de beleidsno f1 op de raad van beheer zijn ingedieP De aanvankelijke stelling dat de i onale omroep in principe zo ver d te worden uitgebouwd, dat een la lijke „bedekking" wordt bereikt, i aandringen van onder meer de I ratie afgezwakt. Nu heet het streekradio in Nederland wordt schouwd als een volwaardig oi deel van de omroep in het algernt waarvan de ontwikkeling in posit j zin moet worden beoordeeld. In J onvoldoende aanzetten worden ven in die regio's, waar nu nog streekradio functioneert, dan zij ook daar te worden ingericht Wat de financiering van streekr betreft blijft men erbij dat die v: de algemene middelen dient t schieden „er van uitgaande, da realisering daarvan niet ten laste gaan van de thans voor de lande omroep beschikbare middelen." afwijzende standpunt met bel king tot financiering via regio radioreclame wordt gehandhi Maar wel heeft de raad daaraan gevoegd dat hij niet inziet, wai de regionale omroep tenslotte houden zou worden wat de lande omroep in dat opzicht is toegest AMSTERDAM (ANP) Schrijve beeldend kunstenaar Jacques B« ma is dinsdag op 47-jarige leeftij zijn woonplaats Amsterdam ovi den. Hij werd bekend onder het p doniem Alain Teister Jacques Bi ma schreef onder meer „De koi naut was een bisschop" een roi uit 1970 waarin hij afrekende met katholiek verleden Ander proza hem is „Brief aan de eigenaar" en „Mijn pappie is enkel een i (1970). oza r" <lf ;n fat

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 4