Conflict tussen
twee kardinalen
Bijna drie miljoen
hervormden in '76
Kuitert: vallende
ster aan
roomse hemel
Je ruikt wierookgeur tussen de regels door
Helft gereformeerden
actief in de kerk
Trouw
Conferenties
Brazilianen hebben document bij zich
Finland verhindert
bijbelsmokkel
VANDAAG
VOORBIJGANGERS
Samenwerking voor
hulp in Lelystad
DONDERDAG 1 FEBRUARI 1979
KERK
TROUW/KWARTET
2
door Albert Schipper
PUEBLA (MEXICO) In de eerste dagen van de Latijns-
ajnenkaan.se bischoppenconïerentie (Celaml in Puebla (Mexi
co) heelt zich een conflict geopenbaard tussen kardinaal
Baggio, de secretaris van de commissie van het Vaticaan voor
Latljns-Amerika. en kardinaal Lorscheider. de Braziliaanse
voorzitter van de Celam
Baggio heeft van de rede van de paus
gezegd, dat deze eigenlijk voldoende-
was en dat de bisschoppen niets meer
hoeven te doen dan deze rede nader
uit te werken en toepassen op de
Latijnsamertkannse situatie Lor
schelder heeft echter tn een van ae
daaropvolgende werkvergaderingen
de rede van de paus onder taiel
gewerkt
De paus had ln zijn openingstoe
spraak gezegd dat er drie belangrijke
onderwerpen behandeld zouden wor
den tijdens de Celam het gezin, de
roepingen en de Jeugd. Lorscheider
heeft zich hiervan weinig aangetrok
ken en heeft vastgesteld dat de bis
schoppen zich eerst zullen bezighou
den met de vraag van de gerechtig
heid ln Zuid-Aroerlka. Hij stelde de
kerk de geest van de basisgemeen
schappen ten voorbeeld met hun
nieuwe experimenten bij de beleving
van het geloof ln een maatschappelij
ke context
Lorscheider zette voorts het pro
gramma: het probleem van de tech
nocratie ln de culturele veranderin
gen, onevenwichtige ontwikkeling
die leidt tot uitbuiting van de ene
mens door de andere, het gebrek aan
christelijke Inspiratie tegenover de
grote mogelijkheden voor de mens
van vandaag en de aanslagen op de
menselijke waardigheid. Pas daarna
noemde Lorscheider de verwereldlij
king en het gebrek aan gemeenschap
met God en tussen de mensen onder
ling.
Opschudding
Van de zijde van conservatieve bis
schoppen binnen de Celam heeft de
rede van Lorscheider opschudding
gewekt Men verwijt hem dat hij niet
trouw ls aan de paus. Een ernstig
verwijt, dat wijst op enige polarisatie
tussen de ongeveer 15 procent harde
conservatieven en de rest van de Ce
lam De conservatieven horen niet
graag dat hun voorzitter zegt dat het
belangrijkste punt van bespreking
gevormd wordt door de rechten van
de mens Een groot aantal bisschop
pen ln de Celam. ongeveer een kwart,
moef gerekend worden tot degenen,
die hun uiterste best zullen doen om
de kerk als structuur in stand te
huUdtn. Komt een priester uit hun
diocees ln moeilijkheden, dan zal de
bisschop hem laten vallen als een
baksteen, wanneer hl) dcr.kt dat ae
kerkstructuur daarmee gediend Ls.
Men kan vervolgens een groep van
circa 45 procent van het Latijns-ame-
rlkaanse episcopaat rekenen tot de
pastoraal Ingestelde bisschoppen, die
zonder veel te hebben nagedacht over
de structuren van de maatschappij
en over de oorzaken van de armoede,
toch vanuit een natuurlijke Impuls de
kant van de armen kiezen en lnprin-
gen voor priesters die in moeilijkhe
den komen.
Ongeveer 15 procent van het episco
paat kan men rekenen tot de profe
tisch Ingestelden, zoals de Braziliaan
se bisschoppen Proano, Helder Ca-
rnara en Arntz. Zij zien dat dit wereld
deel verscheurd wordt door een af
schuwelijke klassenstrijd en uitgeput
wordt door de rijke landen. De ko
mende dagen moet blijken of de pro
fetische en de pastoraal ingestelde
bisschoppen ln staat zijn hun docu
ment aangenomen te krijgen dat de
Brazilianen al ln hun bagage schijnen
te hebben en wat hun een voorsprong
kan bezorgen.
HELSINKI (DPA) De Finse doua
ne heeft op de Zweeds-Finse grens bij
Tomio 2500 bijbels ln het Russisch
als smokkelwaar ln beslag genomen.
De bijbels, die kennelijk voor de Sow-
Jet-unle waren bestemd, waren ln drie
auto's verstopt ZIJ waren ln Zweden
gedrukt. Tien Zweden en Finnen zijn
ln de affaire verwikkeld.
Van een onzer verslaggever
LEUSDEN Bijna de helft van alle leden van de gerefomeer-
de kerken (47 procent) is bij de een of andere vorm van
georganiseerd kerkelijk werk betrokken.
Volgens de onderzoeker, die dit aan
het licht heeft gebracht, de heer P.
Ytsmn. staffunctionaris van het
Dienstencentrum te Leusden, steekt
dit gunstig af tegenover de deelname
ln vakverenigingen en politieke par
tijen. Bovendien blijken gereformeer
den meer ln kerkelijk verband te
doen dan hervormden en rooms-ka
tholieken
waarin opgenomen: Da Rotter
dammer. met Dordts Dagblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe leidse Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenre Tamminga
Directeur mg O Postma
MOOfOKANTOOH
PoUthJi 859
1000 AW Amsterdam
tel 020 913456
leiei 13006
Postgiro 66 00 00
B.mk Wed CredeiD.inA
ftrhcnrgnr 23 00 12 574
GoTirrifeQ-'O Amsferdam
X11000
REGIO ROntROAMrDORORECMT
PositH* ^48
3000 AX Rotterdam
«010-116568 (fadaetwi
l« n 5700 (urfs>wtend *«or
jdvenent.es)
REGIO DEN MAAG If IOEN
Postbus 101
2501 CC Dt-n Maag
070-469445
Parkstraat 22
Den Haag
REGO NOORD/OOST NEDERLANO
(U'tsiwlend Jdrrvusi/aiie)
Melkmarkt 56
Zwce
Abonnementsprijzen
N-WR* 9540
re a» i ui"
Advenenaeraneven op aanvraag
.idretsen bovenI
Opgave lam.i^»ber<hlen 9-19 30 van
maandag t'm vr>idag Op zondag van 18-
20 uu« 'Hel 020-913456
Opg.i.c m-n. «xjvenentes 'M
020-936868 0«ck rtem aan M-u-Adv
afde<>ng postbus 433
1000 AK AMSTEROAM
Deze cartoon is overgenomen uit het r.-k. weekblad De
Bazuin.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG In 1976 waren er 2,9 miljoen mensen in ons
land hervormd. Aangenomen moet worden, dat dit getal
Inmiddels verder is gedaald en de komende jaren zal blijven
dalen. In 1975 en 1976 was er namelijk al een sterfte-overschot
van 9000 10.000 mensen per jaar.
Overigens wordt het verschil met
deze twee kerken kleiner, als alleen
gekeken wordt naar de betrokken
heid bij de besluitvorming ln de kerk.
De gereformeerde deelnemers aan be
leidsbeslissingen (kerkeraad. zen-
dlngs- en evangelisatlecommissies en
commissies van beheer) becijfert Yts-
ma op zes procent. Een onderzoek
van dr R. G. 8cholten ln 1977 kwam
voor de hervormde kerk op 5,7 pro
cent en bij de rooms-katholieken tot
4,2 procent.
Aan Jongerenactlviteiten wordt door
35 procent van de Jeugd, dat ls 16
procent van alle kerkleden meege
daan. Aan wijk- en gemeente avon
den neemt vijftien procent van de
kerkleden deel en nog eens tien pro
cent aan activiteiten als gespreks-
kringen en werkgroepen. Deelname
aan de zondagse kerkdiensten heeft
de heer Ytsma bij zijn berekeningen
bulten beschouwing gelaten
Voor het eerst krijgt de hervormde
kerk weer de beschikking over een
behoorlijke statistiek. Daaraan
wordt gewerkt door het katholiek so
ciaal kerkelijk instituut (KASKP, dat
nu een rapport heeft uitgebracht over
de cijfers van 1976. In mei zullen die
over 1977 volgen en ln het najaar die
over 1978.
Het zogenaamde sterfte-overschot,
dat het KASKI signaleert, betekent
niet, dat hervormde gezinnen minder
vruchtbaar zouden zijn. Het wordt
veroorzaakt doordat de ledenadmi
nistratie van de hervormde gemeen
ten primair gebaseerd is op de bur
gerlijke bevolkingsadministratie.
Steeds meer ouders, die zelf nog wel
als hervormd te boek staan, geven
hun kinderen bij de geboorteaangifte
bij de burgerlijke stad niet meer op
als hervormd.
vormden in 1976 was 31 procent belij
dend lidmaat, 45 procent dooplid en
23 procent overigen (meestal zg. ge
boorteleden).
De gemiddelde financiële bijdrage
was 147 gulden. Dat komt landelijk
neer op een bedrag van 150 tot 160
miljoen. Van alle huwelijken, waarbij
een of belde partners hervormd wa
ren, werd ongeveer 35 procent in de
hervormde kerk bevestigd.
Deze cijfers moeten met enig voorbe
houd gehanteerd worden, omdat over
1976 nog maar ruim 61 procent van de
hervormde gemeenten gegevens ver
strekten. Voor de rest moesten schat
tingen worden gemaakt. Het aantal
meewerkende gemeenten neemt ech
ter toe.
Kerkgang
Doop
Van de Nederlanders die in 1976 over
leden. was 32 procent hervormd. Van
de geboren kinderen werd slechts 16
procent als hervormd opgegeven.
Maar van deze als hervormd geregis
treerde Jong-geborenen werd in 1976
dan ook driekwart ln de hervormde
kerk gedoopt. Van de 2.9 miljoen her-
door A. J. Klei
Het spijt me wel, maar Ik zie me
genoodzaakt nog even op de
gereformeerde theoloog H. M.
Kuitert terug te komen. Ik
berichtte deze week reeds, hoe
het maandblad Wending hem
ontmaskerde als aanhanger van
een in de adelstand verheven
Engelse wijsgeer. Thans ligt een
goed-roomse brochure voor me.
waaruit blijkt dat de heer
Kuitert niet alleen hervormde
studentendominees voor de
voeten loopt, maar zich ook
hinderlijk gedraagt in de
rooms-katholieke kerk. Ik acht
het mijn plicht, het kerkvolk
hierop te wijzen.
Het geschrift waaruit ik put,
heet „Schisma", ls geschreven
door pater J. ten Berge S. J. en
verkrijgbaar bij de heer J. A.
Domen te Bussum. Pater Ten
Berge geeft te kennen dat de
katholieke Nederlanders ln
zoverre niet benauwd meer
behoeven te zijn voor een
schisma, omdat zij er al mee
opgescheept zitten. Hij geeft aan
deze gedachte als volgt uiting
(en de gewaarschuwde
protestanyse lezer zal dóórlezen
totdat hij de naam van Kuitert
tegenkomt):
„Het schisma, dat men zei niet te
willen, heeft zich al lang openlijk
ontpopt. Poppen in soorten:
sprekende, slapende,
schrijvende, grimasmakende.
Denkende zijn er niet bij. Een
heel poppentheater. Voor het
voetlicht plegen te komen: dr.
van Kessel, Wim Tepe, Willem
Boelens S. J. (die een begrip-pop
waant te zijn); Seef Konijn, (de
stakker, die maar niet klaar
komt met zijn bruggenbouw,
want de Amerikaan Paul Cranen
s.j. heeft door zijn vernietigende
kritiek de half opgetrokken
pijlers tot op de fundamenten
afgebroken); Dr. van Iersel; de
beide Goddijns; Fortman; Ter
Laak; van Gelder; van der Ende;
J. Groot; O. P. J. M. de Boer; dr.
Th. van Eupen; de marxist
tDelfgauw; Romijn; de
rampzalige Grossouw; Com.
Verhoeven; Nieuwenhuis; Van
der Linde; Kuitert; Fiolet. Allen
vallende sterren aan de mistige
hemel van de Nederlandse
kerk-provincie, of liever
glimwormpjes, die hun licht
laten schijnen ln de Volkskrant,
bij de KRO of fungeren in het
slop van de Katholieke
Universiteit."
Het is jammer dat de redactie
van Wending niet over dit
gegeven beschikte bij haar
aanval op Kuitert. anders had zij
dit popperiaans glimwormpje
nog wel steviger aangepakt.
Intussen wijst pater Ten Berge
nog meer mensen aan, die niet
deugen en zo komen we,
wanneer hij in de weer ls met de
vrouw in het ambt, mevrouw
Klompé tegen. Ik citeer weer:
„De vrouw in het „ambt"
getrouwd met een andere
„ambtenaar" van de godsdienst.
Zeker voor een betere
werkverdeling, terwijl zij de
evangelische wijsheid
verk(w)anselt kan hij de
aardappels laten aanbranden.
Jammer dat Marga Klompé te
oud is, anders was zij zeker de
eerste kandidate. Theologie
heeft zij Immers al een beetje bij
Alfrink opgedaan. Zij zou „op
lokaal niveau" tot bisschop van
Broek en Waterland gekozen
kunnen worden. Want de broek
heeft ze al aan, het mankeert
alleen nog aan een rode
kardinaalshoed, een kleur die
haar best aanstaat."
Nadat hij Hans Küng treffend
afgeschilderd heeft als „een
marktkoopman", die „leurt met
zijn theologische uitvindsels",
neemt pater Ten Berge Karl
Marx onderhanden. Dit
geschiedt aldus:
„Marx was nog niet geboren,
toen de Katholieken in
Duitsland, die zelf ln de
verdrukking zaten, reeds met
hun sociale actie waren
begonnen. Ze bleven daarmee
doorgaan, terwijl Marx zijn
jeugd doorbracht met goed
drinken, met rumoerig en woest
geschrijf om zijn haat tegen God
en godsdienst te luchten. Heet
dit misschien zijn analyse van de
maatschappij? Marx was
een vriend van kapitalisten.
Omdat hij geen lust en geen
bekwaamheid voor een rustige
baan bezat, leefde hij op de
portemonnale van anderen. Dit
ging zo door toen hij als volop
communist ln Engeland woonde.
Zijn rumoerig en verward
geschrijf vond weinig aftrek,
alleen een beetje in Amerika,
doch onvoldoende om zijn gezin
te onderhouden. Aan een rustige
werkkring had hij balen. Hij
leefde van onbetaalde
rekeningen, giften van vrienden,
voornamelijk van de kapitalist
Engels, die een
fabriek-met-kinder-arbeid
exploiteerde."
In het slot van dit meeslepende
vlugschrift trof ik nog deze
passage aan:
„Op 5 september 1978 werd
Nikodlm als afgevaardigde van
een geaccrediteerde regering in
audiëntie door de nieuwe paus
Joannes Paul us I ontvangen.
Het leek op een confrontatie van
de synagoge van satan met de
plaatsbekleder van de
Vredesvorst Christus! Tijdens
het gesprek werd Nikodim
plotseling door de dood
overvallen. Velen hebben daarin
de Vinger Gods willen zien.
Inmiddels ls ook de nieuwe Paus
na 33 dagen geheel onverwacht
plotseling gestorven."
De schrijver laat ons in het
ongewisse, of in dat laatste geval
eveneens sprake is van de vinger
Gods.
Om ook cijfers te krijgen over kerk
gang en avondmaalsbezoek, is aan de
kerkeraden gevraagd, tellingen te
verrichten op de zg. teldagen (4
maart, 11 maart en eerste paasdag 15
april. resp. ln de week voor of om
streeks passen).
De volkstelling van 1960 leverde
3.240.000 hervormden op. Die van
1971 3.076.000.
Kerken en ontwikkelingssamen
werking tegen de achtergrond van
Latijns-Amerika, cursus voor studen
ten van alle faculteiten, 16-17 febr., 2-
3 maart, 16-17 maart, 30-31 maart.
Zendingshuis, Oegstgeest (tel.
071-152940).
De mens tussen hoop en angst,
voor pastores over de vraag, hoe op
verantwoorde wijze de problematiek
door dr. C. Rijnsdorp
Als uw recensent de stapel boeken overziet, die vermoedelijk geduldiger dan hun acteurs
op bespreking in onze krant wachten, dan treft hij daarbij een zevental titels aan uit de rooms-
katholieke sfeer.
Er ls een levensbeschrijving van Al-
phons Arièns bij onder de titel Er zijn
weinig heilige pastoors De onderti
tel luidt „Alphons Ariëns. een aristo
craat met een democratisch hart" De
schrijver is H. Lohman o f.m Het is
een uitgave van Gooi en Sticht te
Hilversum, telt 238 bladzijden en kost
27.50
De auteur schreef dit boek in op
dracht van kardinaal Alfrink, in het
kader van een proces van zalig- en
heiligverklaring, dat deze in 1955.
toen hij nog aartsbisschop-coadjutor
was. heeft aanhangig gemaakt. Loh
man was daarvoor de aangewezen
figuur, omdat hij van Jongs af aan
grote bewondering voor de sociaal
bewogen Ariëns heeft gehad
Op de omslag ls de meesterlijke teke
ning afgebeeld, die Toorop van de
pastoor maakte, daarbij het moment
weergevend, waarop Ariëns naden
kend. met gefronste wenkbrauwen,
even van zijn schrijftafel opkeek-
Atmosfeer
Dat dit boek een consciëntieus werk
stuk ls, was. gezien de omstandighe
den. te verwachten. Ofschoon door
bewondering gedragen, is er een dui
delijk streven merkbaar een zo objec
tief mogelijk, betrouwbaar portret te
geven, een beeld van deze sociaal
gedreverv dienaar van rijn kerk. met
alle lichtzijden en bepaalde menselij
ke tekorten die nu eenmaal onvermij
delijk zijn.
Wat de buitenstaander het meest
treft ls de typisch roomse atmosfeer.
Je voelt een kloosterlijke besloten
heid, je ruikt wierookgeur tussen de
regels door, Je hoort op de achter
grond gedempt Qregortaans gezang.
De wereld, in dit geval de wereld van
de r.k. arbeiders aan het begin van
deze eeuw. wordt gezien van de kerk
uit en helemaal vla de figuur van
Ariëns (1860-1928).
In Enschede leerde hij de problemen
van de textielarbeiders kennen. Op 3
november 1889 richtte hij de eerste
r.k. arbeidersvereniging op. Het ar
beidersweekblad De Katholieke
Werkman, door Ariëns gesticht, be
streed het socialisme. Een coöpera
tieve textielfabriek, begonnen met 41
onrechtmatig ontslagen arbeiders te
Haaksbergen, mislukte. Ariëns ijver
de voor arbeiderswoningen, vereni
gingsgebouwen en drankbestrijding.
Ook was hij een van de eersten die
onder de geloofsgenoten een nieuwe
Interesse voor de missie-arbeid wist
op te wekken.
Het boek ls het resultaat van een
zorgvuldig nagekomen plicht, een do
cument ten dienste van een proces,
meer dan een vrije blografie
Bij dezelfde uitgeverij zijn twee werk
jes verschenen van C. Snelder, name
lijk Riskante pelgrimage, een be
knopte geschiedenis van de r.k. kerk
(120 blz.. 12.50) en Israël, een witte
raaf?, met de ondertitel „Inleiding ln
de bijbel" (111 blz12,90). Het eerst
genoemde boek ls ln onze krant van
17 januari al besproken door L.M.P.
Scholten. Ik kon toch niet nalaten
het door te lezen, vanwege de grote
Lijnen die het trekt en de historische
feiten die het vermeldt Ook hier ont
moet men de typisch roomse sfeer,
hoewel de toon losser is dan bij Loh
man, want belde boekjes zijn ont
staan uit cursusmateriaal.
Ook de Inleiding ln de bijbel laat zich
prettig lezen. Duidelijk blijkt ook
hier weer dat voor onze roomse mede
christenen de godsdienst geen boek-
religle. maar een kerkreligle is. waar
door de gelovige van huis uit vrijer
tegenover de bijbel staat dan de ort
hodoxe protestant. Dit blijkt ook dui
delijk uit de noten bij de boeken van
het Oude Testament, uitgegeven
door de Katholieke Bijbelstichting te
Boxtel. Dit fundamentele verschil:
kerkinstituut centraal, of de bijbel
als Heilige Schrift centraal, werkt na
tuurlijk door tot in de politiek toe.
Concilium
Het internationaal r.k. tijdschrift
voor theologie Concilium ls voor Ne
derland een uitgave van De Hors tink
te Amersfoort Deze periodiek staat
onder een Indrukwekkend brede. In
ternationale hoofdredactie, bljge-
van de kernbewapening aan de orde
te stellen in de gemeente. 1-2 maart,
Kontakt der Kontinenten, Soester-
berg. Inf. en opg. Kerk en Vrede (tel.
033-32133).
Nieuwe levensstijl met o.a. een
confrontatie met mensen die zich al
lerlei 20e-eeuwse verworvenheden
ontzeggen, omdat ze andere waarden
ln het leven hebben ontdekt, 2-3
maart, De Klencke, Oosterhesselen
(tel. 05248-651).
Integratie kleuter- en lager onder
wijs, voor onderwijsgevenden uit die
sectoren, 2-3 maart, Den Alerdinck,
Laag Zuthem (tel. 05290-541).
Dr. A.M.A.J. Ariëns, in 1907
door Toorop getekend.
staan door een wetenschappelijke
raad. Voorts kent het, wat de hier aan
te kondigen drie nummers betreft,
een redactiecomité oecumenlsme.
een redactiecomité spiritualiteit en
een redactiecomité moraal. De num
mers 8. 9 en 10 van de veertiende
jaargang zijn namelijk gewijd respec
tievelijk aan de thema's Een oecume
nische geloofsbelijdenis?, voorts On
derscheiding van de geesten: een
christelijke opdracht, en tenslotte
Doodstraf en foltering. De prijs ls per
nummer ƒ11.90; de bestelnummers
zijn resp. 90.637, 90.639 en 90.640.
Het is ondoenlijk deze ln totaal 355
met hun kleine letter dichtbedrukte
bladzijden ln een krantenartikel
recht te doen. Hier ls de roomse sfeer
geheel open; ook verscheidene pro
testantse stemmen komen aan het
woord. De informatie is zo breed en
rijkgeschakeerd, dat deze omstandig
heid alleen al een beknopte weergave
van de inhoud onmogelijk maakt.
Men heeft hier met studiemateriaal
te doen waarop kan worden terugge
grepen.
Archief
Archief van de Kerken is een veer
tiendaagse uitgave van De Horstlnk.
Nummer 25 (prijs 4,90) heeft tot titel
Internationale dialoog hervormden
en katholieken 1970 1977. Het gaat
over de aanwezigheid van Christus in
de kerk en de wereld, gedachtenwis-
sellngen tussen vertegenwoordigers
van de Hervormde Wereldbond en
het Secretariaat voor de eenheid der
christenen van het Vaticaan. Men
treft hier het resultaat aan van een
ruim zevenjarig overleg over de knel
punten van de beide geloofsrichtin
gen ln hun onderlinge verhouding.
Ook dit ls meer studiemateriaal dan
lectuur. In verband hiermee wil ik
toch mijn onbehagen kwijt over de
combinatie van abstractie en wijdlo
pigheid ln officiële documenten als
deze. De gave van kort en bondig
formuleren gaat verloren bij het stre
ven naar een sterk genuanceerde we
tenschappelijkheid. De wetenschap
pelijke precisie wordt betaald met
moeilijke leesbaarheid en decimering
van de potentiële lezerskring.
Toch is het een gezegende vrucht van
Vaticanum II dat er op wereldschaal
een Indringend gesprek gaande ls tus
sen Rome en de andere kerken en
confessies. Er treed ons een rijker
geschakeerd beeld van Christus uit te
voorschijn. Als gevolg hiervan krijgt
de protestant meer oog voor de tradi
tie en de leiding van de H. Geest,
terwijl de rooms katholiek meer bij de
Schrift wordt bepaald. Hiervoor niet
dankbaar zijn is sektarisme
DE AYATOLLAH
Nu al enige weken worden wij bijna
dagelijks op de hoogte gehouden van
de plannen, de verlangens van de
ayatollah Khomeini, de geestelijke j
leider van de miljoenen sjiitische
Islamieten in Iran. Aanvankelijk
heette hij in de pers gewoon meneer
Khomeini. Later werd hem die voor
ons vreemde titel ayatollah gegeven.
Eerst dacht ik nog aan iets heel
verhevens, je bent er even door
geïntrigeerd :watisdatnu weer?
maar latere informaties stelden me
gerust. Ik begrijp dat 't zoiets als
dominee is en dat is al meteen veel
minder bedreigend. Hoewel ook weer
niet iedereen dat met me eens zal
zijn. Ook het beeld dat van hem
overkwam wijzigde in de loop van de
publikaties. Dat de sjah weg moest
was al jaren de wens van velen, niet
alleen ln Iran. In Berlijn was indertijd
zijn bezoek aan die stad het begin
van veel bloedige misverstanden. En
ook in ons land hebben we de
discussies gekend over het uitwijzen
van protesterende Perzen. Een groot
stuk informatie in Vrij Nederland van
de vorige week liet mij een andere
kant van deze ayatollah zien. Maakte
hij aanvankelijk de indruk van weer
zo'n drammer die zo nodig moet
heersen, nu liggen de kaarten
misschien weer anders. De sjiiten
schijnen zich vooral te keren tegen
leder bewind dat uit is op macht om
de macht, zo heb ik begrepen. De sjah
was daarvan een voorbeeld met zijn
stug doorgaan met een gigantische
bewapening ten koste van het volk.
De laatste berichten over de plannen
van de ayatollah voor een
democratische grondwet (wat anders
dan bij ons, maar in de situatie
waarin niet zo vreemd) de
aankondiging van vrije verkiezingen
behalve voor partijen die door het
buitenland betaald worden, klinken
moedgevend. Het is daarom te hopen
dat er een compromis kan gevonden
worden voor de problemen die
ongetwijfeld zullen rijzen bij zijn
terugkeer vandaag (als het doorgaat).
Hij schijnt niet uit te zijn op het ln
handen nemen van de macht, maar
voor zichzelf meer te denken aan een
beschouwend leven. Dat is meer
machthebbers toe te wensen. De
vrede moge eindeljk dagen voor dit
geplaagde volk. Het ls één van de
oudste volken der aarde. Ook van hen
mag een inbreng verwacht worden
tot de vrede voor de wereld. Zijn
invloed op het toekomstig politiek
bestaan van Iran en dan met name in
die hete zóne van onze wereld
betekent een uitdaging voor de Islam
in deze tijd. Meer nog dan bij
Pakistan zullen de ogen der wereld
gericht zijn op de uitkomst van een
religieuze aanpak van politieke zaken
vanuit Isalmitisch denken.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Gaast S. Bronkhorst
vic. te Amsterdam; te Westerhaar E.
Bouman te Heerde.
Bedankt: voor Genemuiden A. Vliet-
stra te Doornspijk.
GEREF. KERKEN
Aangenomen: naar Den Ham (Ov.) D.
de Bruijn te Klundert en Zeven
bergen.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: te Oosterland. C. Wisse te
Kootwijkerbroek.
Bedankt: voor Scherpenlsse J. Ka
rens te Opheusden.
GEREF. GEM. IN NED.
Bedankt: voor Temeuzen en voor
Chilliwack (Canada) A. Wink te Veen-
endaal.
FILADELFIAGEMEENTEN
Aangenomen naar Zwaagwesteinde:
kand. W. T. Knoeff te Kampen.
Kardinaal Wyszynski
Kardinaal Wyszynski, aartsbisschop
van Warschau en primaat van de r.-k.
kerk in Polen, is door de katholieke
ZNAK-groep in het parlement voor
gedragen voor de Nobelprijs voor de
vrede. In een brief aan het Noorse
comité, dat de prijzen toekent, ver
klaart de groep, dat de Poolse kardi
naal zich gedurende dertig jaar heeft
ingespannen voor de overwinning
van vooringenomenheid en haat on
der de mensen en voor de verzoening,
vriendschap en samenwerking tussen
de volkeren en tussen de mensen van
alle godsdienstige en politieke over
tuiging. Als bijzondere verdienste
van de Poolse kardinaal noemt de
ZNAK-groep zijn streven naar een
betere samenwerking tussen de kerk
en de staat in Polen.
LELYSTAD In Lelystad, dat jaar
lijks vijfduizend inwuners rijker
wordt, wordt het aantal onkerkellj-
ken op 75 procent geschat. Op initia
tief van het evangelisatiecentrum
van de gereformeerde kerken te Leus
den wordt overwogen, in Lelystad een
missionair-diakonale werker aan te
stellen.
Aan dit gesprek doen ook het alge
meen diakonaal bureau (eveneens ge
reformeerd). alsmede Kerk en Wereld
en de generale diakonale raad (beide
hervormd) mee.
Veel mensen in Lelystad hebben aan
passingsmoeilijkheden, vooral wan
neer zij er niet uit vrije wil kwamen
wonen, vanwege de woningnood of
het ongezonde milieu elders. Zo'n
werker zou ook de plaatselijke ker
ken van de stad van dienst kunnen
zijn. Want de snelle toevloed van
nieuwe leden, onder wie veel jonge en
randkerkelijke gezinnen, stelt de ker
ken voor nogal wat problemen.
