Resultaat van steun aan
wolindustrie onvoldoende
Winter trof uitverkoop
Ogem verwacht politieke steun bij overname Nederhorst
Bonden positief
over overneming
van drie bedrijven
Middenstanders laken
postorderbedrijf FNV
Hard oordeel Algemene Rekenkamer:
België verlaagt
rente opnieuw
NCOV: maatregel tegen herhaling stroppen
Hypotheekrente per 30 januari
Ook binnen vakbond oppositie
Bouwgigant niet bang voor Kamer en bewindvoerders
Van Aardenne
vangt bot
met 'bruidsschat'
FINANCIEN EN ECONOMIE
TROUW/KWARTET P 13 - RHS 15
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De Algemene Rekenkamer velt een hard oordeel over de steunoperatie, die de
overheid heeft uitgevoerd voor de noodlijdende wolindustrie. „Met vijftig miljoen aan
overheidsgelden is niet bereikt wat de partijen voor ogen stond, in het bijzonder voor wat
betreft de handhaving van de werkgelegenheid", aldus de Rekenkamer, die in een komend
rapport aan de Tweede Kamer verder spreekt over een „tweeslachtig project" en „te
optimistische verwachtingen".
De Rekenkamer, onafhankelijk on
derzoeker van overheidsuitgaven,
heeft de herstructurering van de wol
industrie twee jaar lang onder de loep
genomen. Halverwege vorig jaar werd
de overheidssteun gestaakt.
Volgens het PvdA-kamerlid Castri-
cum maakt het rapport duidelijk, dat
de overheid te weinig greep had op de
herstructurering. Ook meent hij, dat
de vraag „waar is het overheidsgeld
precies gebleven" volstrekt onvol
doende aan de orde is gekomen.
Castricum, die in eerdere vragen aan
minister Van Aardenne (economische
zaken) al opheldering had gevraagd,
wil meer weten „dan wat er globaal
aan overheidsgeld is ingestopt en wat
het effect is geweest". Het lijkt hem
een goede zaak, dat de Kamercom
missie voor economische zaken het
rapport van de Rekenkamer verder
bespreekt met de minister. Uiteinde
lijk moet er, naar zijn mening, een
Kamerdebat aan worden gewijd.
personeelsleden. Meer dan 550 waren
afkomstig van het „trekpaard", de
sterke onderneming AaBe uit
Tilburg.
„Nog geen drie jaar na de oprichting
werd vastgesteld dat de enige moge
lijkheid om het (noodlijdend) voort
bestaan van het nieuwe concern te
rekken, bestond uit een inkrimping",
aldus het rapport van de Rekenka
mer. „In eerste instantie konden
daardoor nog circa 550 man in dienst
worden gehouden". Bij verdere in
krimping werd het personeelsbe
stand tot 450 teruggebracht.
Eind vorig jaar noemde minister Van
Aardenne tegenover de Rekenkamer
als oorzaken: de tegenvallende
markt, de moeizame bundeling van
de verschillende bedrijfseenheden en
tenslotte de geringe aandacht van de
bedrijfsleiding voor de kledingstof-
fensector. Door die houding van Sig-
macon „ontstond wrijving" met de
stichting Wolcon, die door de over
heid in 1974 was opgericht. In deze
stichting zaten ondermeer vertegen
woordigers van werkgeversorganisa
tie, vakbeweging en overheid. „De
wrijvingen waren allerminst bevor
derlijk voor de situatie", aldus de
Rekenkamer in haar conclusie.
object worden gezien of was het de
bedoeling een gezond, economisch
verantwoord bedrijf van de grond te
krijgen?"
De hoop, die de overheid had geves
tigd op de sterke onderneming AaBe.
is blijkens het rapport van de Re
kenkamer een ernstige misreke
ning gebleken. „Dit bedrijf had op
het moment van de start van het
project een redelijke toekomst met
groeikansen". Tijdens de herstructu
rering is dit bedrijf zelf echter in
moeilijkheden geraakt, en had het
15 miljoen overheidssteun nodig
om die problemen weer te boven te
komen.
BRUSSEL De centrale bank van
België heeft woensdag opnieuw een
renteverlaging afgekondigd ter ver
mindering van de druk op de krediet
markt. Het lombard-tarief (rente, die
de handelsbanken betalen voor kre
dieten tegen onderpand van waarde
papier) en het discontotarief voor het
B-plafond zijn met een half procent
verlaagd tot 7,5 procent.
Het discontotarief voor het A-pla
fond, dat geldt voor rond driekwart
van de discontotransacties van meest
niet-speculatieve aard, blijft zes pro
cent De verlaging gaat per 1 februari
in.
Het B-disconto is nu binnen een pe
riode van twee weken voor de tweede
keer verlaagd. Het tarief geldt voor
fondsen, die in het algemeen gebruikt
kunnen worden voor speculatieve
doeleinden. Met het oog op de druk
op de Belgische frank is dit tarief de
afgelopen maanden relatief hoog ge
weest.
De herstructurering van de wolindu
strie is op gang gekomen onder de
vorige minister van economische za
ken, Lubbers. Het was zijn bedoeling
een „nieuw, dynamisch wolconcern"
in het leven te roepen. De gezonde i
delen van verliesgevende bedrijven Tweeslachtig
zouden worden gebundeld en worden
„getrokken" door een sterke onderne
ming. Daarmee zou het behoud van
arbeidsplaatsen mogelijk zijn, was de
hoop. De nieuwe onderneming, Sig-
macon, telde bij de oprichting 920
Op verschillende plaatsen in het rap
port wordt de „tweeslachtigheid" van
de Wolcon-Sigmacon-constructie
naar voren gebracht: „Moest het pro
ject vooral als een werkgelegenheids-
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De vakbonden staan in principe positief
tegenover de overneming van koekfabriek Nobo in Ede (inclu
sief het dochterbedrijf De Waal Banketfabriek in Tholen) en
het diepvriesbedrijf Groko in Zundert door Campbell.
De bedrijven behoren tot de voe-
dings- en genotmiddelenbedri j ven
van het Amerikaanse ITT-concern in
Europa. Vorig jaar nam ITT het be
sluit deze bedrijven af te stoten.
Aanvankelijk werden besprekingen
daarover gevoerd met Heinz, maar
die mislukten. Nu is het eveneens
Amerikaanse concern Campbell als
gegadigde in de markt
Wat Nobo en De Waal betreft (samen
een kleine vierhonderd werknemers),
daarover hebben de voedingsbonden
met Campbell overeenstemming be
reikt over een aantal voorwaarden
voor de overneming. Zo zullen er geen
gedwongen ontslagen vallen en
voorts zullen de thans geldende ar
beidsvoorwaarden óók voor zover
ze boven de c.a.o. uit gaan blijven
gelden.
Bovendien heeft Campbell de toezeg
ging gedaan, dat het beleid gericht
zal zijn op het voorbestaan van de
twee ondernemingen.
Over Groko (ruim vijfhonderd man
personeel) moet nog met Campbell
worden gesproken. De bonden willen
zwart op wit de toezegging, dat de
werkgelegenheid gehandhaafd zal
blijven en dat niet wordt beknibbeld
op lonen en overige arbeidsvoorwaar
den, waaronder de goede pensioenre
geling.
Bestuurder Wijnberg van de Indu
striebond NKV wijst er in dit verband
nog op, dat Campbell het financieel
niet slecht doet; en „ook sociaal
niet". Een voordeel vindt hij ook, dat
Groko onder een grote financiële pa
raplu terecht komt. Hetgeen belang
rijk is, omdat in dit diepvriesbedrijf
nogal wat geïnvesteerd en gemoder
niseerd moet worden in de komende
tijd.
Zijn collega Bil van de Industriebond
CNV wil met name ook zekerheid
over de werkgelegenheid op de mid
dellange en lange termijn, als Groko
inderdaad door Campbell wordt over
genomen.
EMISSIE: De uitgiftekoers van de
8,5 pet tienjarige obligatielening 1979
van 150 min ten laste van de Cen
trale Rabobank is vastgesteld op
99,50 pet. De inschrijving staat open
tot en met morgen 2 februari.
Sneeuw, ijzel en slecht begaanbare straten hinderden voetgangers voortdurend, de laatste weken. Voor
gezellig winkelen waren de omstandigheden uiterst ongunstig. De resultaten van de uitverkoop waren er dan
ook naar.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De uitverkoop heeft deze januari-maand nogal geleden onder de kou en
de gladde wegen. Is het anders in deze tijd van het jaar drukker dan normaal in de winkels,
ditmaal was het vaak stil, al zijn de reacties uit de detailhandel niet gelijkluidend.
In meerdere sectoren wordt steen
en been geklaagd, zegt de heer
Dubbelman van het Nederlands
Christelijk Ondernemers Ver
bond, een van de nationale mid
denstandsorganisaties. Op de be
stuursraad van het NCOV, een
vergadering met vertegenwoordi
gers uit diverse branches was veel
geklaagd over tegenvallende om
zetten.
Volgende week, wanneer een pe
riodiek gesprek plaatsvindt met
staatssecretaris Hazekamp van
economische zaken wil het NCOV
de bewindsman voorstellen een re
geling te ontwerpen die stroppen
als die in de afgelopen weken
moet voorkomen. Bij de NCOV
wordt in dit verband gedacht aan
een verlenging van de uitverkoop.
De wet op de uitverkoop zou zo
veranderd moeten worden dat de
overheid de bevoegdheid heeft tot
verlenging van de termijn te be
sluiten wanneer het weer geduren
de een langere periode slecht is. Of
de staatssecretaris mogelijkheden
heeft om direct nog bij deze uit
verkoop op te treden, kon de heer
Dubbelman niet overzien.
Woordvoerder G. Rossier van de
Stichting Mitex, de overkoepelen
de organisatie voor de textielhan
del heeft de ervaring dat de uitver
koop in de grote stadscentra flink
is tegengevallen. Op de markten
was het zelfs heel slecht. In kleine
re plaatsen waar de consument
minder ver van de winkel af woont
echter beroerd. Toch is over de
hele linie de uitverkoop in de tex
tiel tegengevallen, aldus de heer
Rosier. Woordvoerder Remarque
van de grootste textieldetailllst,
C&A, was evenwel iets minder
pessimistisch. Het weer had welis
waar een ongunstige invloed maar
zowel de koopjesjagers als die wat
van de komende voorjaarscollec
ties wilden opsnuiven, zijn wel aan
hun trekken gekomen. De omzet
ten van de laatste weken hebben
dat uitgewezen. Als het weer lang
slecht blijft, komen de mensen op
een gegeven moment toch wel,
zegt de C&A-woordvoerder
Overigens wijst hij op de in verge
lijking met vroeger beperktere be
tekenis van de seizoensopruiming.
Dat doet ook Mitex-zegsman Ro
sier: Het voorraadbeheer is veel
beter dan vroeger, men koopt
geen grote partijen meer in waar
mee men soms grotendeels blijft
zitten en de automatisering van
de inkoopregistratie voorkomt
ook missers.
Meubelzaken hebben de laatste
weken flinke deuken in de omzet
gehad, menigmaal 10 tot 25 pro
cent. vergeleken met dezelfde pe
riode van vorig Jaar, aldus de heer
Karelse van het Centraal Bureau
woninginrichtings- en meubile-
ringsbedrijven. Meubels worden
vaak op zaterdag gekocht of op de
wekelijkse koopavond omdat man
en vrouw dan beiden kunnen win
kelen. Eén zaterdag ijzel geeft
daarom meteen een forse klap.
Toch denkt Karelse dat de schade
wel weer wordt ingehaald. Bij de
aankoop van meubels geldt: uit
stel is geen afstel. Je kunt best een
paar weken langer op een versle
ten bank blijven zitten.
Tenslotte Vroom Sc Dreesmann.
Grote uitverkoopsuccessen waren
voor dit concem niet weggelegd.
Gewoonlijk is het wat drukker
dan normaal, dit Jaar wat stiller.
Opvallend was wel dat wanneer de
omstandigheden even iets gunsti
ger waren, zoals afgelopen zater
dag, het publiek ineens weer in
groten getale kwam opdagen.
Naam
bank
Rente vast
gedurende:
Afsloltprov.
(procenten)
Rentepercentage
met zonder
gemeentegarantie
ABN
5 jaar
1 jaar
1.5
1.5
925
9.0
9.25
9.0
AMRO-Bank
5 jaar
variabel
1.5/2
1.5/2
9.25
9.0
9.25
9.0
Bouwfonds
30 jaar
5 jaar
2 jaar
1.5
1.5
1.5
9.3
89
8.7
9.3
8.9
8.7
Centraal Beheer
5 Jaar
1.5
9.0
9.0
Ennia
10 jaar
8.9
89
Nat. NederL
10 jaar
«-
8.9
8.9
NMB
5 jaar
2 jaar
1.5
1.5
8.9
8.7
8.9
8.7
Rabobank
(advicsrente
variabel
1.25
9.0
9.0
Rabo-Hyp. Bank
5 Jaar
1.5
9.2
9.2
RPS
5 Jaar
1.—
9.0
9.0
Spaarbank R'dam
5/3 jaar
1 jaar
1.—
2
9.0
8.0
9.0
8.0
Stad A'dam
5 Jaar
L—
9.0
9.0
Westland/Utrecht
standaard
no risk
budget
5/10 Jaar
5 Jaar
variabel
2.-
2. -
2
90
94
9.0
92
9.6
9.0
Geldt voor alle levensverzekeringsmaatschappijen dlc lid zijn van de
NVBL
De NMB heeft de tarieven verlaagd. De overige banken zijn gelijk
gebleven.
(Publikatie samengesteld door de Vereniging Eigen Huis Amersfoort)
DEN HAAG (ANP) De middenstandsorganisatie KNOV wil
dat de FNV haar postorderbedrijf en andere commerciële
activiteiten zo spoedig mogelijk stopzet. Die activiteiten gaan
ten koste van het normale distributie-apparaat, zegt het
KNOV (Koninklijk Nederlands Ondememings Verbond). Bin
nen de FNV is het postorderbedrijf overigens al enige tijd
onderwerp van discussie.
De bezwaren van het KNOV gelden
niet alleen het postorderbedrijf maar
ook de vijf showrooms waar met kor
ting werd verkocht, vakantieverblij
ven in binnen- en buitenland en de
verkoop van kunstvoorwerpen, dit al
les ten behoeve van de FNV-leden.
Volgens het KNOV heeft de FNV alle
gevoel voor verhoudingen verloren,
wat zou blijken uit de omvang van de
aanbiedingen, die „niet zelden de
helft of meer van de beschikbare
ruimte in een vakbondsorgaan be
slaan." Voorts stoort het KNOV zich
aan het feit, dat ook niet-leden van de
FNV van de aanbiedingen gebruik
kunnen maken. Er zou daarop geen
controle zijn. Het KNOV schrijft in
zijn blad „Ondememersvisie" dat het
voordeel dat door aankoop van arti
kelen via de FNV te behalen zou zijn,
vaak niet aanwezig is. Een onderzoek
van het KNOV gaf als resultaat, dat
een aantal artikelen dat tegen een
„ledenprijs" bij de FNV gekocht kan
worden, bij de „normale" detailhan
del voor een gelijk of lager bedrag
wordt verkocht. Ook bij de buiten
landse vakantiereizen aangeboden
door de FNV zijn geen uitzonderlijk
goedkope aanbiedingen, aldus het ar
tikel in „Ondememersvisie". Ook de
presentatie van de FNV-aanbiedin-
gen vormt voor het KNOV een steen
des aanstoots. Volgens het verbond
bedient de vakbeweging in het aan
prijzen van haar waren zich van recla
me-kreten. waarop in andere vak-
bondspublikaties regelmatig kritiek
wordt uitgeoefend. Het hanteren van
termen als „adviesprijs", „ledenprijs"
en „extra-korting", behoort tot prak
tijken die, indien door anderen toege
past. door de FNV wordt gehekeld,
aldus het KNOV. De middenstand
sorganisatie vindt dat de werkgele
genheid wordt geschaad bij bedrijven
die zich normaal met de gewraakte
activiteiten bezighouden. De FNV
zegt in een reactie dat er FNV-leden
zijn die zich afvragen of het voor een
vakbeweging wel wenselijk is om er
dergelijke commerciële activiteiten.'
op na te houden.
De FNV is overigens niet zo onder de
indruk van de argumenten die het
KNOV aanvoert tegen de FNV-win-
keL Volgens de woordvoerder is de
actie niet concurrerend in de zin van
het afsnoepen van werkgelegenheid
bij anderen omdat de totale omvang
van de activiteiten naar zijn mening
bescheiden is. De Jaarlijkse omzet
van de voordeelactie van de FNV
bedraagt gemiddeld zo'n 15 miljoen
gulden, een kleine 2 procent van de
totale omzet van alle Nederlandse
postorderbedrijven
VMF-STORK: Stork Brabant, een
werkmaatschappij van Vmf-Stork
heeft een licentie-overeenkomst ge
sloten met Romsit, de Roemeense
staatsonderneming voor buitenland
se handel. Deze overeenkomst, waar
mee ettelijke miljoenen zijn gemoeid,
houdt in dat de machinefabriek „Me-
talul Rosu" in Clujnapoca (N.W Roe
menië) de 8tork rotatiedrukmachines
voor textiel en bijbehorende appara
tuur in licentie gaat bouwen. In eer
ste instantie zal men uitsluitend de
behoefte van de binnenlandse markt
dekken; in een later stadium heeft
men tevens (beperkte) exportrechten.
De eerste Jaren zal Stork Brabant een
aanzienlijk deel van het benodigde
materiaal aan de Roemeense partner
leveren
Door Theo Koelé
DEN HAAG Bouwgigant Ogem gelooft niet, dat iets of iemand nog de oprichting van
Ogem-Nederhorst-Bouw in de weg kan staan. Minister Van Aardenne (Economische Zaken)
heeft laten weten, hoeveel geld hij voor het nieuwe bouwbedrijf met enkele duizenden
personeelsleden in petto heeft.
De bewindvoerders van Nederhorst
zullen de Nederhorst-bouwbedrijven
heus wel „op de gestelde voorwaar
den" overdragen. Ook de Tweede Ka
mer zal niet dwars liggen. Ogem ver
wacht blijkens een interne brief „de
instemming van de Tweede Kamer"
Drs Boersma van Ogem-Bouw, nog
niet zo lang CDA-kamerlid-af, wil niet
zeggen of die verwachting van hem
afkomstig is. „Maar ik deel haar wel,"
zegt hij.
Boersma's verwachting stoelt niet op
contacten met leden van de grootste
regeringspartij, „want zulke contac
ten heb ik sinds mijn vertrek uit de
Kamer niet gehad." Boersma en dr
8onneveld, de auteur van het uitge
lekte Ogem-schrijven, verwachten
wel „bepaalde vragen" vanuit het
parlement Maar ze beseffen, dat de
Kamer weinig anders kan doen dan
Ja" zeggen tegen de moeizaam tot
stand gekomen afspraken tussen
Ogem en de Staat.
Het gaat immers om de werkgelegen
heid van zo'n 7000 mensen Een fail
lissement van de Verenigde Bedrij
ven Nederhorst kan die werkgelegen-
heid in gevaar brengen. De Rotter
damse rechtbank heeft Nederhorst
weliswaar opnieuw uitstel van beta
ling gegeven, maar wel in de veron
derstelling dat de partijen het eens
worden over een nieuwe bouwonder
neming.
Vragen uit de Tweede Kamer zullen
er In elk geval komen. Van Houwelin-
gen (CDA) heeft al laten weten, dat de
Kamer moet beoordelen of de staat
voldoende zeggenschap heeft gekre
gen in ruil voor de miljoenensteun.
Van der Hek (PvdA) stelt minister
Van Aardenne vandaag, buiten het
eigenlijke vragenuurtje om. al een
reeks vragen. Van der Hek heeft de
indruk, dat de staat Ogem wel zeer
ter wille is geweest. „Er blijft voor
Nederhorst nog veel onzekerheid.
Niet alleen kan Ogem in 1981 de Ne
derhorst-bedrijven van de hand doen.
maar ook vóór die tijd kan het con
cem de overeenkomst met de staat
opzeggen," leest Van der Hek in het
Ogem-schrijven.
Ambtenaren, bewindvoerders en
Ogem-functionarissen, die de onder
handelingen over het nieuwe bouw
bedrijf de laatste tijd hebben meege
maakt, reppen zonder uitzondering
over „een hoogst ingewikkelde kwes
tie" of een „uiterst weerbarstige ma
terie"
Opmerkelijk
Maar behalve ingewikkeld, waren die
onderhandelingen enkele weken gele
den ook hoogst opmerkelijk WD-
minister Van Aardenne wilde toen
„een duidelijke koerswijziging ten
opzichte van het vorige kabinet" (in
de woorden van drs Boersma, die als
minister van Sociale Zaken in dat
kabinet deelnam aan onderhandelin
gen over de toekomst van het noodlij
dende Nederhorst)
Van Aardenne hleek bereid de Neder-
interne Ogem-schrijven vertelt daar
over, dat men „het niet verantwoord
vond, de met definitieve overname
samenhangende risico's te aanvaar
den." Een proefhuweiijk met de Staat
genoot de voorkeur, al zal het con
cem „een gezonde bouwonderneming
als honderd procent Ogem belang"
nastreven
Afspraken
Van Aardenne
horstrbouwbedrijven nu al geheel
naar Ogem te laten overgaan. Top
ambtenaar Molkenboer. aan wie de
bewindsman een goed deel der be
sprekingen overliet, sprak zelfs over
een „bruidsschat"; een forse duit
voor de partners Ogem en Neder
horst-bouwbedrijven. In 1975 waren
de staat en Ogem Juist overeengeko-
Boersma
men, dat zij elk de helft van het
aandelenpakket zouden nemen
Ogem kreeg wel het recht later het
leeuwedeel van het aandelenkapitaal
te verwerven.
Het aanbod van Van Aardenne werd
door Ogem echter afgeslagen. Het
Ogem heeft in de onderhandelingen
„vastgehouden aan de afspraken van
1975," zegt Boersma. Dat die onder
handelingen weerbarstig en ingewik
keld waren, is vooral te wijten aan de
vaagheid van die oude afspraken.
Een fiks meningsverschil, bestem
peld als „verschil in interpretatie,"
was er vooral over de vraag: hoe bere
kenen we de bedrijfsresultaten van
de Nederhorst-bouwbedrijven over
de afgelopen Jaren, en wie draait er
voor de verliezen op? Ogem ontkent
bij monde van Boersma dat de
overheid meer geld moet neertellen
dan in 1975 te voorzien was. ..Alle
verplichtingen vloeien voort uit de
afspraken van dat jaar," aldus de
oud-bewindsman.
„De overeengekomen voorwaarden
mogen stellig zeer gunstig genoemd
worden voor Ogem." was het oordeel
van twee Groningse economie-stu
denten, die de afspraken van toen
onder de loep namen. Als het interne
schrijven van Ogem geheel Juist is
(een brief van Van Aardenne aan de
Kamer moet dat nog uitwijzen) lijkt
de bouwkolos er niet op achteruit te
zijn gegaan. Integendeel.
Alle verliezen van de Nederhorst^be
drijven worden aangezuiverd door de
Staat. De bedrijfsvoering van de
Ogem-en-Nederhorst-Bouwbedrijven
gebeurt gescheiden tot uiterlijk 31
december 1981. voor rekening van
resp. Ogem en de 8taat. In dat jaar
kan Ogem een honderd procent be
lang krijgen in Ogem-Nederhorst-
bouw, of de Nederhorst-bedrijven uit
die bundeling geheel „teruggeven"
aan de 8taat. Maar ook vóór die tijd
kan Ogem een einde maken aan de
overeenkomst met de 8taat. „wan
neer zij bijvoorbeeld geen redelijke
mogelijkheden meer ziet tot een ren
dabele exploitatie
Boersma. „We houden de bedrijfsre
sultaten doorlopend in de gaten, we
kunnen natuurlijk niet tot 1981 onze
ogen dicht houden De vooruitzichten
voor de bouw laten zich moeilijk ln
kaart brengen. Maar we hopen te
kunnen doorgaan met de bedrijfsvoe
ring als iedereen meewerkt, ook vak
bonden en ondernemingsraden.''
Zou Boersma als minister dulden dat
er meer dan 100 miljoen overhelds-
guldens worden gestoken in een pro
ject dat voor de overheid hoogst on
zeker is? Boersma: „Die vraag is niet
aan de orde. Ik ben geen minister
meer."
