Expositie over leven in kleine dorpen
Sneeüf
nfiizel?
of U'
379.-
I
V
'Personeelsvoorziening in Delftse
regio verloopt steeds moeizamer'
Fikse omzetstijging Zuidhollandse veilingen
150r Voordeel
Trouw
'Vraagstuk in wezen een sociaal probleem'
NABEZ0RGING
VAN DE KRANT
Klaagzang
van een
wielrijder
KORT
Paddegat-veer
blijft vrij wel zekeii
FA. RODENBURG
VAN DER MEEL
INLICHTINGEN
TEL.
020-913456
Toestel 796
DONDERDAG 4 JANUARI 1979
REGIO DEN HAAG
TROUW/KWARTET
H
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Het vraag
stuk van de kleine kernen is
in wezen een sociaal pro
bleem. Oorzaken van de
groeiende problemen die in
kleine dorpen optreden, lig
gen niet in het feit, dat die
dorpen „klein" zijn, maar in
algemene, sociaal-economi
sche ontwikkelingen.
Dit is een constatering van de
Stichting Wonen, die zich ten doel
stelt de betrokkenheid van de be
volking bij het wonen, te stimuleren
en aandacht te vestigen op Inrich
ting, vormgeving en beheer van de
bebouwde omgeving. De stichting
die het maandblad „Wonen-TA/
BK" uitgeeft, heeft een tentoonstel
lingsproject opgezet over de leef
baarheid in kleine dorpen, dat in
het voorjaar in veel kleine kernen
en ook in grotere plaatsen te zien
zal zijn. Zuid-Holland kreeg deze
week de primeur met de openstel
ling van de expositie in het Provin
ciehuis in Den Haag.
De tentoonstelling bestaat uit twee
delen: in het eerste, algemene ge
deelte wordt een beeld gegeven van
de ontwikkelingen in de kleine dor
pen vanaf 1945. Er wordt onder-
scheld gemaakt tussen kwijnende
en (te) snel groeiende dorpen, waar
bij wordt getoond, welke ontwikke
lingen van invloed zijn geweest en
welk beleid door de overheid ge
voerd is.
Vervolgens komen in het provincia
le deel (voor elke provincie is er een
eigen deel) allerlei aspecten van
leefbaarheid aan de orde. Daar
naast worden er voorbeelden ge
toond van initiatieven die door be-
wonersgroepen ontplooid zijn om
de leefbaarheid in hun dorp in
stand te houden of te bevorderen.
Eigen karakter
„De" kleine kern bestaat niet, stelt
de Stichting Wonen in een speciale
uitgave van „Wonen-TA/BK". Elke
kleine kern heeft een eigen karakter
met eigen mogelijkheden en proble
men. Naast het feit, dat er enorme
verschillen bestaan tussen bij voor
beeld kleine kernen in Friesland en
in Zuid-Holland, is ook van belang
Aarlanderveen: een van de ongeveer 270 kleine kernen van Zuid-Holland, die onderwerp zijn van een
tentoonstelling van de Stichting Wonen. Op de foto het dorpscafé.
de grootte van de kern, de afstand
tot de steden en Industrialisatieker
nen, het al dan niet onderdeel uit
maken van een grotere gemeente en
de historische uitgangssituatie.
Toch is er onderscheid te maken
tussen de kleine woonkernen: er
zijn groeiers, kwijners en afgestop-
ten bij.
In de tentoonstelling en in het bege
leidende maandblad komt de Stich
ting Wonen tot de conclusie dat de
leefbaarheid in de kwijnende dor
pen (waar allerlei voorzieningen als
winkels, scholen en verenigings-ac-
commodaties op de tocht staan)
ernstig gevaar loopt en dat die klei
ne kernen ln hun bestaan bedreigd
worden.
„De verschillende overheden heb
ben bewust en gemotiveerd een be
leid gevoerd, dat gericht is op de
ontwikkeling van andere (secundai
re industrie-) kemen en op grond
hiervan hebben ze niet een con
structief beleid gevoerd ten aanzien
van de kleine dorpen."
„Tot groeiend ongenoegen van de
betrokken bevolking die de laatste
jaren steeds nadrukkelijker haar
stem laat horen en in verzet komt."
Zuid-Holland
In Zuid-Holland zijn maar weinig
kwijnende dorpen, vindt een werk
groep uit de Provinciale Raad voor
de Ruimtelijke Ordening in Zuid-
Holland (PRRO), die ter gelegen
heid van de tentoonstelling van de
Stichting Wonen een brochure heeft
samengesteld „Kleine dorpen in de
provincie". Het boekje is bedoeld
voor een ieder die zich interesseert
voor kleine dorpen in Zuid-Holland.
Het laat een aantal ontwikkelingen
zien, die veel invloed hebben op het
leven in de kleine dorpen.
Al zijn er nauwelijks kwijnende ker
nen in de dichtst bevolkte provincie
van Nederland (3 miljoen inwoners),
problemen zijn er genoeg. Dat komt
met name ondat in veel dorpen het
inwonertal terugloopt, en omdat
voor het goed functioneren van
voorzieningen meer geld en meer
mensen nodig zijn (schaalvergro
ting). Sommige voorzieningen drei
gen te verdwijnen of in kwaliteit
achteruit te gaan.
In Zuid-Holland verschillen de dor
pen vooral door hun ligging in ka
rakter. In Oost (461.000 mensen, 151
kleine dorpen) is het aantal inwo
ners in tien jaar tijd met 32 procent
gegroeid. De kleine dorpen groeiden
meer dan de bedoeling van de pro
vincie. De groei van de grotere
plaatsen bleef achter bij de ver
wachtingen, evenals de werkgele
genheid. Veel mensen wonen in
Oost, maar werken elders. Het wes
ten ls zeer dicht bevolkt en verste
delijkt. Maar behalve stedelijke ge
bieden zijn er ook min of meer lan
delijke gebieden tussen de grote
steden. In het westen (1.221.000
mensen, 44 kleine dorpen) daalt het
inwonertal door de sterke trek uit
de stad. Zuid bestaat uit een lande
lijk deel en Rijnmond (1.371.000 in
woners, 77 kleine dorpen).
Initiatieven
In de brochure wordt ook een aan
tal Initiatieven van bewoners om de
leefbaarheid in het dorp te verbete
ren genoemd. Zo wordt Aarlander
veen (bij Alphen) genoemd, waar
ondanks het kleine inwonertal
(1400) het verenigingsleven goed
functioneert en waar het „Comité
Aarlanderveen leeft" (in de naaste
toekomst dorpsraad) door de ge
meente Alphen steeds wordt ge
raadpleegd bij beslissingen, die het
dorp aangaan.
Speciale aandacht is er voor Ber-
kenwoude (waar een buurtbus een
succes lijkt te worden), Ottoland
(Albasserwaard), Honselersdijk
(waar een werkgroep ijvert voor vol
doende betaalbare woningen voor
de eigen bevolking) en Mijnsheren-
land, waar bewoners een actie be
gonnen tegen een bouwplan van b.
en w. onder het motto „Mijnsheren-
land moet dorp blijven".
Het tentoonstelllngsproject, dat be
staat uit een map met 40 bladen,
wordt gratis beschikbaar gesteld
aan personen, instellingen en bewo-
nersgroepen, die er belangstelling
voor hebben. Inwoners van kleine
dorpen kunnen op vrij eenvoudige
wijze de tentoonstelling aanvullen
door de situatie in het eigen dorp in
beeld te brengen.
Informatie
Voor meer informatie over het pro
ject dat bedoeld is om de discussie
over de leefbaarheid ln kleine ker
nen te bevorderen kan men zich
wenden tot het Documentatiecen
trum Kleine Dorpen, Provinciehuis,
Koningskade 1, Den Haag, tel. 070-
264.111, tst. 3009. Voor inlichtingen
over de expositie kan men zich wen
den tot de PRRO, Benoordenhout-
seweg 23, Den Haag, tel. 070-264.111,
tst. 2800. Nog meer informatie is
verkrijgbaar bij de Landelijke Vere
niging voor Kleine Kernen (secreta
riaat Maliebaan 22, Utrecht).
ADVERTENTIE
Dienst der Gemeentereiniging
fn;ettlWstoep
Ve^,e honden-
schoon te
;Gravenhage
ADVERTENTIE
Uw krant onverhoopt niet ont
vangen?
Als u voor 12 uur belt wordt de
krant zo vlug mogelijk, maar in
ieder geval dezelfde dag nog, bij u
nabezorgd.
In DEN HAAG, VOORBURG en
RIJSWIJK kunt u bellen nummer
070-469445.
In DELFT nummer 015-132519,
b.g.g. 070-469445.
Voor LEIDEN nummer
070-469445.
DEN HAAG Fietsers hebben het
eigenlijk altijd moeilijk. Het ls elke
dat weer knokken voor een plaatsje
tussen sterkere verkeersdeelnemers
als tram, bus en auto. Onder de hui
dige weersomstandigheden is het
echter helemaal bar.
Het valt niet mee om vooruit te ko
men op fietspaden waar niet eens is
gestrooid. Proberen precies te sturen
in het spoor van andere tweewielers.
Lukt dat niet dan is het glijden ge
blazen op de halfbevroren sneeuw
laag. „Nog voldoende strooizout"
staat er dan in de krant. Of fietspa
den in Den Haag valt er in ieder
geval niets van te merken.
Op plaatsen waar geen fietspad is
dezelfde moeilijkheden: alleen twee
stroken in het midden van de weg
zijn berijdbaar. Voor auto's. Als fiet
ser probeer je dan maar aan de rand
mee te komen, als een acrobaat ba
lancerend tussen de dikke laag
sneeuw en pekel en het berijdbare
middengedeelte. En die automobilis
ten in die verwarmde blikken maar
toeteren. Ze beginnen weer lef te
krijgen. Toen de sneeuw er net lag
kon je se als fietser zowat voorbijrij
den. Een paar dagen sneeuw en het
oude tempo zit er weer in. Er wordt
w eer volop door op rood springende
verkeerslichten gereden.
En wie komt cr 's avonds thuis met
de broekspijpen vol pekel en
sneeuw. Precies, dat is degene die
het fietsen onder de huidige omstan
digheden nog moeilijker gemaakt
wordt.
Voorzitter Kamer van Koophandel:
SOU BERCK Ter gelegenheid
van haar 80-ste verjaardag exposeert
de Haagse kunstenares Sou Berck
haar wandkleden in Panorama Mes
dag. Zeestraat 65b ln Den Haag (tot
en met zondag 7 Januari) dagelijks
van 10 tot 15 uur, zondag van 12 tot 15
uur. Haar dochter Agnes Berck ls op
de tentoonstelling vertegenwoordigd
met haar glasplastieken.
Gerard Akkerhuls (orgel) een concert.
De toegang is vrij.
ORGELCONCERT Vrijdag 5 ja
nuari geeft Leo van Doeselaar een
concert op het orgel van de evange
lisch lutherse kerk aan de lutherse
KLOOSTERKERK In een pau
zebijeenkomst tn de Kloosterkerk.
Lange Voorhout 2 te Den Haag. op Burgwal in Den Haag. Óp het pro-
donderdag 4 Januari van 12.55 tot gramma staan werken van Richter,
13.10 uur geven Arend van der Knaap Krebs, Alain, J. S. Bach en Mozart,
(trompet). Ad van Zon (trompet) en Het concert begint om 20.15 uur.
DELFT De voorziening van
het bedrijfsleven met perso
neel verloopt van jaar tot jaar
moeizamer, aldus dr. ir. F.
Hekker, voorzitter van de Ka
mer van Koophandel en Fa
brieken voor Delft en omstre
ken, in zijn jaarrede.
De heer Hekker wees hoofdzakelijk
op het groeiend personeelstekort in
de glastuinbouw, waar de werkgele
genheid door de overschakeling van
groenten op bloemen gepaard is ge
gaan met een toeneming van de werk
gelegenheid. In de bloementeelt is de
arbeidsbehoefte per hectare glas on
geveer vijf man, in de groenteteelt
ruim vier man.
Er zijn verder absolute tekorten of
tekorten aan vakbekwame werkne
mers vooral in de metaal, de bouw en
in de medische en maatschappelijke
diensten. Een frappant voorbeeld is
de bouw, waar op elke tien vacatures
zes werklozen zijn.
De jaarlijkse enqüete van de Kamers
van Koophandel geeft aan, dat 14
procent van de kleine en 22 procent
van de grote bedrijven tekort aan
personeel heeft. De tekorten zijn het
grootst in de industrie: daar kampt 27
procent van de kleine en 31 procent
van de grote bedrijven met tekorten
aan personeel. In beide gevallen bete
kent dit een stijging van één procent
tegenover 1977. In de industriesector
zijn de tekorten het grootst in de
bouw en voor wat betreft de metaal
industrie vooral in de machine-indu
strie.
In alle sectoren van het bedrijfsleven
is zowel bij de grote als bij de kleine
bedrijven voornamelijk gebrek aan
personeel op de uitvoerende afdelin
gen (produktie, verkoop, inkoop,
technisch binnen- en buitendienst-
personeel). In de dienstensector is
daarnaast relatief meer behoefte aan
leidinggevend personeel en overig
personeel. Het merendeel van de be
drijven met personeelstekorten heeft
behoefte aan personeel met een be
roepsopleiding. Personeel met lager
beroepsonderwijs wordt het meest
gevraagd in de landbouw en de indu
strie. Hoger beroepsonderwijs wordt
relatief vaak gewenst in de diensten
sector (voornamelijk bij grote be
drijven).
In zijn jaarrede pleitte de heer Hek
ker voor een spoedige en volledige
aanleg van rijksweg 19 door Midden-
Delfland, omdat rijksweg 13 (Rotter
dam-Den Haag) naar zijn mening
overbelast raakt.
Van een onzer verslaggevers
WOUBRUGGE Het veer over
het Paddegat, tussen Roelof-
arendsveen en Woubrugge,
blijft vrijwel zeker in de vaart.
Gedeputeerde Staten van Zuid-
Holland zijn in principe bereid
om meer geld bij te dragen voor
het in stand houden van het
voet- en fietsveer, omdat de ver
binding tussen twee provinciale
fietspaden ligt. Wanneer de be
trokken gemeentes (Alkemade,
waartoe Roelofarendsveen be
hoort, en Woubrugge) tot een
akkoord komen over de ge
meentelijke bijdragen aan het
veer, kan het pontje in de vaart
blijven.
Het voortbestaan van het veer,
dat 's zomers veel toeristen
trekt en 's winters voor woon
werkverkeer gebruik wordt,
werd eind vorig jaar bedreigd,
toen de veerman met pensioen
ging.
GS willen na goedkeuring door
de staten ongeveer 24.000 gul
den bijdragen: voor de investe
ring van een nieuwe boot en
vöor de exploitatie (personeels
kosten). GS stellen wel als voor
waarde dat de veiligheid van
het veer gegarandeerd wordt en
dat ook de twee gemeentes een
bedrag (samen 16.000 gulden)
op tafel brengen. Hoewel b. en
w. van Woubrugge nog geen be
sluit genomen hebben, wordt op
het gemeentehuis in Woubrug
ge verwacht dat de benodigde
gelden beschikbaar gesteld zul
len worden.
Omzet 8,5 procent hoger dan in 1977
NAALDWIJK De groente
en bloemenveilingen in Zuid-
Holland hebben het afgelo
pen jaar 144 miljoen gulden
meer omgezet dan ln 1977. De
omzet bedraagt 1.838 miljoen
gulden en dat ls 8,5 procent
meer. De stijging ls voor 68
miljoen gulden afkomstig van
de groente- en fruitveilingen
en voor 76 miljoen gulden van
de bloemenveilingen.
De Zuidhollandse groenteveilingen
zagen hun omzet met 7.2 procent stij
gen Tegenover een omzetstijging ln
de glasgroentensector staat echter
een daling van de omzet ln de volle-
grondseetor. De prijsvorming van
veel vollegrondprodukten liet het af
gelopen Jaar nogal wat te wensert
over, waardoor het voor de meeste
telers in deze sector een in financieel
opzicht teleurstellend jaar werd. De
omzetstijging is voor een belangrijk
deel te danken aan de bevredigende
prijsvorming van de tomaten. Met
name de stookteelten hebben gepro
fiteerd van goede marktomstandig
heden voor dit produkt De kwaliteit
van de tomatenoogst was uitstekend.
Bij een ongeveer gelijkgebleven aan
voer noteerden de komkommers een
iets hogere mlddenprijs. Na een goe
de start was de vraag naar dit pro
dukt gedurende een te lange periode
onvoldoende sterk. Mede daardoor ls
de komkommerteelt nog niet uit de
problemen die zich ook vorig jaar
reeds hadden voorgedaan. Met de
teelt van glassla werden uiteeenlo-
pende uitkomsten verkregen. In de
voor dit produkt zo belangrijke voor
jaarsmaanden was de prijsvorming
erg wisselvallig en gemiddeld slechts
matig.
Ondanks lagere middenprijzen heb
ben de paprika's en de aubergines tot
de omzetverhoging bijgedragen,
zulks als gevolg van een verdere
areaaluitbreiding van deze teelten.
De aanvoer van radijs was wederom
aanzienlijk groter. De uitkomsten
van deze teelt waren, evenals die van
andere kleine gewassen zoals rettich,
courgettes en koolrabi, bevredigend.
De bloemenveilingen ln Zuid-Holland
zagen hun omzet met 10,2 procent
stijgen. Deze omzetstijging ls vrijwel
geheel te danken aan grotere aanvoe
ren als gevolg van verdere areaaluit
breiding. Hoewel de bedrijfsuitkom-
sten per bedrijf en per teelt sterk
uiteen kunnen lopen, mag in het alge
meen worden gesteld dat de gang van
zaken in 1978 niet onbevredigend
was.
Door de minder gunstige weersom
standigheden in het voorjaar is de
produktie van een aantal gewassen
wat later op gang gekomen. Ook dit
jaar was weer merkbaar dat de telers
proberen een gedeelte van hun pro
duktie vanuit de zomermaanden naar
de herfst te verschuiven. De aanvoer
in september was bijzonder groot,
waardoor de prijzen in die maand
behoorlijk onder druk stonden. Ook
de decembermaand viel wat de prijs
vorming betreft niet helemaal mee.
Onder meer als gevolg van de vorst
perioden zijn echte „kerstprijzen"
uitgebleven. De redelijk goede uit
komsten van 1978 rechtvaardigen
geenszins een al te sterke uitbreiding
van het bloemenareaal.
Echt suède coat met warme uitritsbare
borg wintervoering en afneembare
kraag van écht bont. Beige en bruin,
mt 46-58.
Van 529.— voor
Alleen deze week
Grote Marktstraat 34. Den Haag -
Rozemarijn 19-23, leidschendam
- Haarlemmerstraat 115-117. Leiden
woninginrichting
St. Jacobsgracht 24
Leiden - Telefoon 071-125305
wenst u een voorspoedig nieuwjaar.
Congresgebouwr
Churchillplein 10 - tel. 070-54 8000
r Plaatsbespreken aan de kassa één week voor de voorst.,
dag, van 10-15 u., tel. 11-17 u.
z*6 Residentie-Orkest
2030 uur dirigent: HANS VONK
*,™uur piano: HÉLÊNE WICKET
Berlioz: Ouv. Benvenuto Cellini
Dvorak: Pianoconcert
Glazoenof: De Jaargetijden
Prijzen: 19.—, 14,— CJP f 13,50, 7
wo io Residentie-Orkest
0011 dirigent: HANS VONK
Ij"1- cello: WOLFGANG BOETTCHER
20.30 uur Haydn: Celloconcert in D
Bruckner: Symfonie 6
Prijzen: 25.— 17.50 CJP 17,50 - 9.50
VR12 launHrnnrort dirigent: HANS VONK
»ni* jeugaconceri Piano: hans dercksen
KAMERMUZIEK IN DILIGENTIA
f19 Residentie-Orkest
2030uur Debussy: Sonate voor fluit, altviool en harp
éu.ou uur Marl0au. Terzel10
Caplet: Conté fantastique
Ravel: Chansons madécasses, m.m.v. Ruud V. d.
Meer, bariton en Alwin Bör, plano -
Schmitt: Kwintet op. 51
Prijzen: 12.50 - CJP 8,50
Jo
over de aantrekkelijke
advertentie tarieven van
worden u gaarne verstrekt
bE
in
bel
Be.
Ill<
en
ne
doe
dirt
>PÉ
3pe
>ie]
ia ai
:ijn
)ar
Dr
>p
vei
Mig
ers
HUI
liet
•ver
tre
