kleiiae
krant
Dier vertrapt of vertroeteld
IP v
Knalkurken en zevenklappers
X
Trouw cl©
ma&
Onder de voet
mm o&s
Sg®SÉ(fgl?
Tekenaar Willem doet geen enkele consessil
r
O
- L_
Mens stelt zich in 'vreemd verbond' in uitersten op
In China eerste vuurwerk
Iran
ira]
J
u 'Wil1 i i'
DINSDAG 2 JANUARI 1979
PHr
2 JANUARI 1979
VI
Oe kleine krant
Medewerkenden
Piet Hagen
Hanneke Wi|gh
Gilles Stoop
Johanneke Leestemaker
Herman Amelink
Bneven en reacties naar
Tmuw. postbus 859
1000 AW Amsterdam
Van onze verslaggeefster
Miljoenen guldens vlogen er zondagavond de
lucht ln! Het nieuwe jaar werd in Nederland en
Duitsland met luid geknal ingeluid. In België was
het stil. Daar is het verboden vuurwerk al te
steken, zélfs met oud en nieuw.
In Amerika. Engeland en
Frankrijk vieren ze de Jaar
wisseling ook niet met rotjes.
Zelfs ln China, het land waar
het vuurwerk vandaan komt,
wordt voor het nieuwjaars
feest geen pijl afgeschoten.
Twaalf eeuwen geleden ging
daar de eerste vuurpijl de
lucht ln Dat staat in het oud
ste boek over vuurwerk dat
de Chinees Fang I Chih in
1636 schreef. Tijdens de
T'ang-dynastie (een periode
van de 7e tot de 10e eeuw na
Christus) was het gebruik van
vuurwerk erg geliefd. Vooral
hij geboorte en dood van fa
milieleden werd er flink ge
knald. Het lawaai zou de boze
geesten verjagen. Dus kocht
elke bewoner van de stad een
rits rotjes, zolang als de
breedte van zijn huis en hing
de rits aan zijn gevel. Door
alle rotjes met elkaar te ver
binden. ontstond er één lange
reeks vuurwerk. In het mid
den van de stad werd de lont
aangestoken en het vuur
schoot langs alle straten de
stad uit. De Chinezen hoop
ten dat de boze geesten op
deze manier de stad uit wer
den gejaagd.
Of de Chinezen de geboorten
van hun kinderen nog steeds
zo vieren, weten we niet De
Nederlandse Chinezen doen
wel mee aan het nieuwjaars
feest. Zij vinden vuurwerk
prachtig en er is maar weinig
gelegenheid om er van te ge
nieten: alleen op Koninginne
dag en met de jaarwisseling.
Duobaan
IVe hebben m de Kleine Krant
gelezen over de duobaan U
vroeg of de kinderen dat wel leuk
vinden. Onze klas vindt het wél
leuk met een juf en een meester
Ik ook De week gaat gauw om
En de werklozen kri/gen werk
Ineke Westerbrink
Klas S van Oe Akker
Applngedam
Vredesgras
President Sadat van Egyp
te en premier Begin van
Israël hebben een cadeau
uit Nederland gekregen.
Om precies te zijn: een zak
met 25 kilo graszaad. De
zakken zijn verstuurd door
mensen uit Aardenburg en
Kapelle, twee plaatsen in
Zeeland. De president en de
premier moeten het gras
zaad langs de gemeen
schappelijke grens van
Egypte en Israël inzaaien.
Ieder aan zijn eigen kant
van de grens. Als het gras is
opgekomen, kunnen Egyp
tische en Israëlische kinde
ren samen op het gr as spe
len. Het moet een echte
'vredesweide' worden.
Miljoenen mensen gaan in Iran de
straat op om te protesteren In de
krant staat dat er elke dag men
sen b«i de demonstraties om het
leven komen Toch beginnen de
demonstraties vaak heel 'kalm'
De betogers willen helemaal niet
dat er mensen dood gaan. Zij
willen alleen hun stem laten ho
ren Hoe komt het dan dat er toch
zoveel slachtoffers vallen?
De regering van Iran wordt bang
als or zoveel en zo heftig wordt
geprotesteerd Het land is niet
meer te regeren, zegt ze dan en
dat betekent dat de regenng de
touwt|es niet meer in handen
heeft Dus verbiedt de regering de
Maar de betogers zijn zo opge
wonden of boos over wat er met
het land gebeun. dat ze tóch de
straat op gaan. De politie en het
leger, die de bevelen van de rege
nng moeten uitvoeren, treden dan
op. Eerst probeert de politie de
menigte mensen met zachte
drang uit elkaar te dnjven. De
politie gebruikt een waterkanon of
schiet als waarschuwing kogels
de lucht in. Als de betogers dan
nog met naar huis gaan maar hun
leuzen blijven roepen, begint de
politie de mensen met gummik
nuppels uit elkaar te slaan
De demonstranten antwoorden
daarop met een regen van stenen,
die ze meestal uit de straat wnk-
ken De reactie van de politie is
vaak angstaanjagend Ze gaat
schieten of slaan. In paniek lopen
de demonstranten hard weg. Als
er duizenden mensen heel hard
gaan lopen, zitten daar altijd wel
mensen bij. die niet zó snel zijn of
die struikelen Zi| worden onder de
voet gelopen In Nederland ge
beurt dat ook weieens. b«| een
grote brand ol in een stadion vol
enthousiaste mensen. Op de te
kening zie je het Jordaanoproer in
1886 in Amsterdam, toen ook de
monstranten onder de voet wer
den gelopen.
Twaalf rechten
Hebben kinderen rechten?
Jos van Breda (11), Jos van
Erp (12), Ine Bergers (12) en
Rieke Arts (10), vier jongens
en meisjes uit Haren (Gro
ningen), vinden van wel. Zij
hebben tijdens de officiële
opening van het Jaar van het
Kind op het Binnenhof in
Den Haag verteld welke
rechten kinderen moeten
hebben. Het zijn twaalf rech
ten, die vooral voor thuis gel
den. We laten Jos, Ine, Jos en
.Rieke zelf aan het woord.
1. Wij vinden dat wij ook
(mee) mogen beslissen welk
programma we op tv gaan
zien.
2. Wij vinden dat wij zelf
mogen beslissen hoe wij onze
vrije tijd willen indelen.
3. Wij vinden dat wij thuis,
op school en waar dan ook
ons eigen Harense dialect
mogen spreken.
4. Wij vinden, dat wij zelf
onze eigen kamer mogen in
richten.
5. Wij vinden, dat wij mee
mogen praten wanneer wij
gaan verhuizen, wanneer va
der een andere baan krijgt,
enz.
6. Wij vinden, dat wij het
recht hebben eerst een spel
af te maken waar we mee
bezig zijn en niet meteen
moeten stoppen en luisteren
naar onze ouders.
7. Wij vinden dat wij mee
mogen beslissen waar we tij
dens een vrij weekend naar
toe gaan of wanneer we va
kantie hebben.
8. Wij vinden dat wij zelfs
onze vriendjes mogen uitkie
zen en met wie wij gaan
spelen.
9. Wij vinden, dat wij ook
andere huishoudelijke din
gen mogen doen en niet al
leen afwassen, maar ook
strijken, stofzuigen, enz.
10. Wij vinden, dat wij ons
niet moeten bemoeien met de
aankopen van onze ouders;
daarom vinden wij ook dat
wij zelf mogen beslissen wat
wij met ons zakgeld doen.
11. Wij vinden, dat wij zelf
onze kleren mogen kopen en
de kleren dragen die wij
willen.
12. Wij vinden, dat wij het
recht hebben om zelf een
huisdier te kiezen en er ook
een te hebben.
De Kleine Krant
De redactie van de Kleine
Krant wenst alle grote en
kleine lezers een heel ge
lukkig 1979. Dit is al weer
de tweede jaargang van de
Kleine Krant. We hopen
dat we ook dit jaar weer
heel veel leuke reacties zul
len krijgen!
Voor de wedstrijd „Maak je
eigen kleine krant" hebben
we al tientallen inzendin
gen binnen gekregen. Goe
de, leuke, gekke en origine
le kranten. Wil je nog mee
doen, dan heb je nog de tijd
tot 8 januari!
Redactie
oeiiu.
O
-X
2 januari 1979
Wat vinden jullie van de
twaalf rechten? Moet in het
Jaar van het Kind de rechten I
van het kind worden vastge-
legd? Deze of andere rech-
ten? Schrijf je mening naar I
de Kleine Krant, als je wilt.
De inwoners van Iran willen hun keizer,
de sjah. kwijt. Ze vinden dat hij het land
niet goed bestuurt. Daarom houden ze
nu al een jaar lang bijna elke dag de
monstraties. Veel mensen staken en zeg
gen dat ze niet meer aan het werk gaan
voordat de shah verdwenen is.
De sjah- heeft de afgelopen jaren gepro
beerd van Iran een modern land te ma
ken. Hij bouwde fabrieken, wegen en
havens. Het geld daarvoor kreeg hij uit
de olie, dat in grote hoeveelheden in de
grond van het land zit. Maar die politiek
van de sjah bracht ook allerlei andere
moderne zaken naar Iran, waar de men
sen in dat land niets van moeten weten.
Zo zijn er bioscopen gekomen waar blote
films worden gedraaid. Er zijn gokhui
zen, waar de rijke Iranezen hun geld
verknoeien. Er wordt ook alcohol ge
schonken.
De bewoners van Iran hebben een isla
mitisch geloof, dat zich verzet tegen dit
soort praktijken. Ze vinden bij voor
beeld ook dat de vrouwen thuis horen te
zijn en geen baan buitenshuis mogen
hebben.
Het verzet tegen de sjah wordt geleid
door ajatollahs, die je het best islamiti
sche dominees zou kunnen noemen. De
voornaamste van deze ajatollahs is Kho
meini. die door de sjah verbannen is en
die daarom nu in Parijs woont. Bijna
elke week roept hij de Iranezen op om te
blijven staken tegen de sjah totdat hij
verdwenen is. Nu ook alle arbeiders in de
olie-industrie staken, wordt het wel heel
moeilijk voor de keizer. Hij verdient na-
DE SJAH
melijk geen geld meer om alle dure din
gen die hij gekocht heeft voor het land te
betalen. Het verzet tegen de sjah en zijn
aanhangers is ook daarom zo fel, omdat
zij zichzelf verrijkt hebben met het geld
van de olie, terwijl nog steeds veel arme
mensen in krotten bij de grote steden
wonen.
De tegenstanders van de sjah willen het
keizerrijk afschaffen en een republiek
vestigen waarin de islamitische regels
weer gaan gelden. De sjah steunt alleen
nog maar op het leger, dat hij zelf opge
bouwd heeft en dat hem het afgelopen
jaar nog steeds trouw is gebleven. Ieder
een zit nu te wachten hoe lang dat nu
nog kan duren.
door Hans Schmit
De verhouding tussen mens en dier is, op z'n zachtst gezegd,
een nogal merkwaardige. De mens stelt zich tegenover het
dier ln uitersten op: hij vertrapt het of hij vertroetelt het; de
tussenweg (het dier ln zijn eigen waarde laten) wordt nog
nauwelijks bewandeld.
Over dit, want hij noemt „vreemde
verbond tussen mens en dier", heeft
Ml das Dekkers een opmerkelijk
boek („Het Edelgedlerte") geschre
ven. waarin hij op scherpe wijze de
valse houding van de (westerse)
mens tegenover het dier ontrafelt.
Voor dieren, zo schrijft Midas Dek
kers. is er dood en verderf ln vele
gedaanten Je kunt als dier ln de
blo-industrie terecht komen of on
der het mes van een professor ln de
biologie. Maar Je kunt ook: als
kreeft levend de pan ln, als vis stik
kend ln een leefnet. als fazant eerst
opgefokt en daarna puur voor de lol
gemitrailleerd Zelfs de koning der
dieren heeft niet veel meer keus dan
tussen de kogel van een stroper en
de hartvervetüng van het hapklare
vloer en de verveling ln een dieren
tuin Maar er waren toch ook be
schermde diersoorten? Vergeet het
maar Elke dag worden tienduizen
den beschermde egels plaatsgere
den en worden de woongrotten van
de geschermde vleermuizen verder
vermalen door de cementindustrie
Veertig procent van de beschermde
kleine rietganzen vliegt met hagel
in het lijf"
Voor degene die gelooft ln zielsver
huizing een weinig prettig vooruit
zicht, hoewel hij toch niet hoeft te
wanhopen. Want, zo schrijft Dek
kers. naast het miljoen diersoorten
dat door de mens wordt uitgemol
ken. doodgeknuppeld en platge
walst bestaat er namelijk een twin
tigtal soorten, dat Juist met alle
egards wordt bejegend. Voor deze
dieren zijn de fijnste eiwitten en
vitaminen nauwelijks goed genoeg
Dekkers over deze elite: „Het ls
alsof we alle bloed en schuld die we
Jegens die andere soorten op ons
hebben geladen aan het kleine
groepje willen goed maken. Het
doet me altijd denken aan het me
disch laboratorium waar nauwe
lijks meerderjarige meisjes onbewo
gen duizenden cavia's Inspuiten
met de meest afgrijselijke ziektes
Temidden van de batterijkooltjes
met levende reageerbuisjes bevindt
zich echter één cavia die zich onder
scheidt door een rode strik op de
plaats waar andere diersoorten een
nek hebben Dit is de troetelcavia.
Een troetelcavia wordt nooit inge
spoten Een troetelcavia sterft
hooguit aan overvoeding met alle
lekkere hapjes die aan de anderen
zijn onthouden. HIJ is een levend
excuus".
Dierendag
Dat twintigtal vertroetelde soorten
(het edelgedlerte) mag zich verheu
gen ln de welhaast onuitputtelijke
liefde van zijn of haar baasje, die
niet schromen de „onderdleren" te
laten doden om ze aan hun lievelin
gen te voeren. Dekkers: „Toppunt
van deze dierenliefde is een dag die
dierendag wordt genoemd, waar
schijnlijk omdat op die dag meer
dieren aan andere dieren worden
opgevoerd dan in de rest van het
Jaar. Dt hoop er nog steeds eens
achter te komen, welke slager deze
dag heeft uitgevonden" De bekend
ste van de troeteldieren zijn de
hond en de kat. maar ook zangvo
gels. aquariumvissen, duiven, kip
pen. hamsters, cavia's en dergelijke
mogen rekenen op onze bescher
ming. Er zijn enkele tussenvormen,
zoals het paard en het konijn. Dek
kers „Je hebt immers konijnenlief
hebbers en liefhebbers van konijn.
De een knuffelt met het avondeten
van de andere".
Waarom?
Dekkers vraagt zich af waarom deze
dieren ln zo hoog aanzien staan en
onze straten met hun uitwerpselen
mogen bevuilen. De meeste van de
edeldieren kunnen we aaien en ver
troetelen en ze laten dat ook toe. Ze
vertederen ons. net als kleine kinde
ren: kleuters en troeteldieren, zegt
Dekkers, drukken op hetzelfde
knopje van onze ziel. Maar waarom,
vraagt hij zich af. nemen we dan
geen teddybeer0 We zouden meer
gebruik van de „pluche fauna" moe
ten makea Die pluche dieren hoe
ven ook geen blikje* eiwitten ge
voerd te krijgen. Dat voedsel zou
dan aan het hongerende deel van de
mensheid ten goede kunnen ko
men met het Nederlandse honde
en kattevoer zouden jaarlijks twee
tot vier miljoen hongerlijders kun
nen worden geholpen
Het edelgedlerte is door de mens
gedomesticeerd: onderworpen en
dom gemaakt Dat laatste in letter
lijke zin. want onze troeteldieren
hebben kleinere hersenen dan hun
wilde soortgenoten. Ten opzichte
van hun wilde voorvaders zijn kat,
hond. schaap en varken er respec
tievelijk 23, 31. 30 en 34 procent in
hersengewicht op achteruitgegaan.
Ook de castratie, veelvuldig toege
past op katers, leidt.tot een kleiner
hersengewicht. De edeldieren ko
men waarschijnlijk nooit meer te
rug op hun oude hersengewicht: na
het uitzetten in het wild is nooit
meer dan de helft van de achter
stand Ingelopen.
De houding van de mens is ook
tegenover het edelgedierte niet al
tijd even logisch en wat goed wordt
bedoeld, is vaak regelrechte mis
handeling. Wanneer edeldieren
zwerfdieren zijn geworden, willen
we ze uitroeien: als hun aantal te
groot is geworden, grijpen we naar
geweer, gif, klem of val. Postduiven
laten we verwilderen of draaien we
de nek om wanneer er geen geld
meer valt te verdienen. Voor het
fokken van zoveel mogelijk varië
teiten heeft Midas Dekkers ook
geen goed woord over: we fokken op
onbruikbaarheid, hakken oren en
staarten af. kweken afwijkingen uit
modegrillen en maken moeiteloos
de dieren af die niet aan de eisen
voldoen.
In de sport mag wel wat anders niet
mag. Zo is het mishandelen van
trekpaarden verboden, maar ls het
martelen van springpaarden onder
het mom van sport toegestaan. Wie
geeft er om de duizenden postdui
ven (het renpaard van de kleine
man) die op een vlucht kunnen om
komen? Dekkers stelt voor dit deel
van de dierenuitbuitertj te vervan
gen door amusementsautomaten
waarop de mensen hun goklust
kunnen botvieren.
Midas Dekkers spaart niets en nie
mand. De troetelindustrie niet, de
dierenartsen/veeartsen („de smeer
olie van de bio-lndustrie") niet, de
jagers met hun honden, paarden en
valse argumenten niet en ook de
dierenbeschermers niet, die in meer
dan een eeuw niet hebben bereikt
met hun zorg voor het zielige indivi
duele dier en ook nog eens hopeloos
verdeeld zijn. Dekkers doet dat ech
ter met bijzonder veel humor, zodat
„Het Edelgedlerte" geen droeve
klaagzang ls geworden, maar een
scherp, geestig boek
welijks mogelijk geweest: de voor-
en tegenstanders isoleren zich.
Toch zijn er ontwikkelingen inge
zet. die kunnen bijdragen tot ver
mindering van het leed dat in naam
van de wetenschap of de schoon
heid in laboratoria wordt geleden.
Zo heeft minister Pais onlangs de
universiteiten en hogescholen een
aantal aanbevelingen gedaan om
het gebruik van proefdieren dras
tisch te beperken.
Om tot een verdere terugdringing te
komen, zal er ook meer begrip tus
sen voor- en tegenstanders moeten
komen; zal een discussie noodzake
lijk zijn. Het boek „Dierproeven in
de moderne samenleving" wil, zoals
de eindredacteur Henk Smid
schrijft, een poging zijn „voor- en
tegenstanders uit hun isolement te
halen om gezamenlijk het materiaal
te leveren dat als basis kan dienen
voor een zinnige discussie. Aan het
boek hebben zesentwintig auteurs
meegewerkt met uiteenlopende op
vattingen over het gebruik van
proefdieren, van fel tégen tot vóór.
Het boek geeft een goed overzicht
van wat er aan opvattingen bestaat,
met alle nuances die daarin moge
lijk zijn.
In „Het Edelgedierte" merkt Midas
Dekkers op dat de mens een huis
mens is geworden; een vervallen
uitbuiter die dieren onder erbarme
lijke omstandigheden houdt. De
huismens zal ln de vrije natuur hul
peloos zijn. hij weet niet meer wat
hij wel en wat hij niet kan eten. hij
heeft zijn fysiek potentieel inge
ruild tegen superhersenen. Wie weer
wat meer te weten wil komen over
de mogelijkheden die de aarde
biedt om van te leven, vindt ln „De
Aarde je Leven" een uitvoerige
handleiding. Het op kringlooppa
pier gedrukte boek is in nauwe sa
menwerking met De Kleine Aarde
tot stand gekomen en het geeft een
overzicht van de activiteiten van
groepen die zich bezighouden met
een natuurlijker en milieubewuster
levenswijze. Het boek behandelt
tientallen onderwerpen, zoals klein
schalige landbouw, gif vrije moes
tuinen, kruiden, woningisolatie, bi
ologisch bouwen, milieuvriendelijk
ondernemen, kleinschaligheid,
windmolens, zonne-energie, herge
bruik etc.
Midas Dekkers: Het Edelgedierte.
Over het vreemde verbond tussen
mens en dier. Uitgeverij Bert Bak
ker, Amsterdam. 255 biz., geïllustr.,
prijs: 22.50.
Henk Smid (eindred.):- Dierproe
ven in de moderne samenleving.
Feiten en meningen over het ge
bruik van proefdieren. Uitgeverij
Ankh-Hermes, Deventer. 238 biz.,
geïllustr., prijs: 26.00.
De Aarde je Leven. Uitgeverij Ar
canum, Amsterdam, in samenwer
king met De Kleine Aarde. Samen
gesteld door medewerkers van De
Kleine Aarde naar een idee van
Sietz Leeflang. 288 biz., geïllustr.,
prijs: 35.00.
Dierproeven
Een van de ergste behandelingen
die een wat Midas Dekkers noemt
„Untertier" te wachten staat, ls die
ln een van onze laboratoria. Jaar
lijks worden daar naar schatting
drie miljoen dieren onderworpen
aan proeven en de meesten overle
ven dat niet De tegenstanders van
vivisectie hebben, net als de dieren
beschermers. nooit een vuist kun
nen maken en ook zij leven ln hope
loze tweespalt. Een discussie is nau
door Koos van Weringh
Het weekblad „De Nieuwe Linie"
heeft, zolang het onder die naam ver
schijnt, al heel wat meegemaakt.
Soms stond het aan de rand van de
afgrond en één keer was het al bezig
daarin te vallen, maar vlak voordat
de bodem bereikt werd kwam het
plotseling weer omhoog, weliswaar in
verkleind formaat, maar toch. Wat er
ook veranderd is. het formaat, de
inhoud, de redactie of de medewer
kers. het blad kent reeds meer dan
tien jaar één vastigheid, de politieke
tekenaar, die signeert als Willem
Zijn eigenlijke naam is Bernard Wil
lem Holtrop. Als tekenaar is hij
„doorgebroken" in de roemruchte
Provotijd. toen verschillende perio
dieken. die destijds korte tijd beston
den. zoals „Provo" en „God. Neder
land en Oranje", vol stonden met zijn
tekeningen. In die periode, de tweede
helft van de Jaren zestig, is hij afge
reisd naar Parijs, waar hij nog altijd
woonachtig is. Ook ln een aantal
Franse bladen is hij buitengewoon
actief.
Het zou te ver voeren zijn ontwikke
ling als tekenaar hier uit de doeken te
doen. Mijn bedoeling is slechts de
aandacht te vestigen op een onlangs
verschenen bundel met politieke te
keningen van hem: „Planeet ge
kaapt!", uitgegeven door „De Nieuwe
Linie" (Prinsengracht 463, Amster
dam, prijs tien gulden).
Het boekje bevat zo'n zeventig teke
ningen. die twee dingen erg duidelijk
laten zien. Om te beginnen de felheid,
waarmee Willem de politiek uit
beeldt. Zoetsappigheid, vrolijkheid of
genuanceerdheid is er niet bij en dat
hoeft ook niet, want daar houden
anderen dan politieke tekenaars zich
wel mee bezig. Sommige tekeningen
zijn keihard en heel wat mensen zul
len zich erdoor op hun ziel getrapt
voelen. Ze zijn (gelukkig) in zwart en
wit afgedrukt, want na inkleuring zou
er menige bloedspat waar te nemen
zijn. Willem doet geen consessies, aan
wie dan ook. De macht van „Het
Westen" in de wereld is veel vaker
onderwerp van een prent dan die van
„het Oosten", maar de wijze waarop
Breznjew zich in zijn gekkenhuis op
houdt is bepaald geen uitnodiging
zich bij hem te voegen. Mij niet ge
zien in elk geval
Wat verder goed te zien valt is, dat
Willem zijn stijl aanpast aan het on
derwerp. Het uiten van zijn ergernis
of woede staat voorop, hoe dat ge
beurt doet daarbij minder terzake.
De enigszins stuntelige tekenstijl die
hij heeft ontwikkeld lijkt mij zeer
effectief bij deze kijk op de politieke
gebeurtenissen.
Een voordeel van deze manier van
werken is, dat stereotypen nauwe
lijks voorkomen, wat bij andere teke
naars vaak wel het geval is. Willem
behoudt zich een grote mate van vrij
heid voor bij het uitdragen van zijn
politieke opvattingen, die dus weinig
reden tot vrolijkheid geven
Dit boekje geeft een goede indruk
van zijn tekenkunst Daar is echter
niet alles mee gezegd Over verschil
lende onderwerpen uit de internatio
nale politiek tussen 1972 en 1978 zijn
tekeningen opgenomen, zoal
Bondsrepubliek. Portugal-Al1
Chili. Iran. het Midden-Oosten
enige dat vermeld wordt, is de d
van de prent. Ik vind dat val
zekere minachting getuigen te J
ver de lezer/kijker. Het moet uit
ten worden geacht dat alle lezer
weten waar die tekeningen b('
king op hebben. Zelfs een veflc
laar van politieke prenten wee>j
altijd al niet meer. De waard" a
zo'n boekje is daarmee veel gei
dan het zou kunnen zijn. a
Het achterwege laten van enig
schrijving of verantwoording is
te een illustratie van de gedach
politieke prenten ééndagsv c
zijn. Dat zijn ze lang niet alle
ook die van Willem niet. Het is 5
om te betreuren dat „De Nieu'
nie" zich er zo vanaf gemaakt c
De tekenaar van het blad had J
verdiend dan deze uit de loss
vervaardigde uitgave. En de p<c
geïnteresseerde staatsburgers,c
de jeugdigen onder hen, haddcs
leerzamer boekje ln handel
kregen
