Bekeringsijver van dominee Hans Bouma
Potter: Ook Nederland profiteert van racisme
Trouw
Conferenties
UIT DE KERKBLADEN
Zo iemand is
een soort
Jehova-getuige
VANDAAG
VOORBIJGANGERS
Paus benoemt
bisschop Krakau
KERK
TROUW/KWARTET 2
door Henk Graaskamp
Er is veel narigheid in de wereld. Als theoloog ziet Hans
Bouma dat natuurlijk helder. Wat te doen? De een gaat als
zendellngarts tot de verschoppelingen der aarde, de ander als
ziekenhuispredikant van bed tot bed of tussen het gewone
volkje troostend bemoedigend.
Hans Bouma verkiest „bekeerlingen"
te maken vanachter zijn bureau. Zijn
zendingsijver is echter niet voor de
mensen, maar voor de dieren. In zijn
stukken „het is om te huilen" en
„waarom ik vegetariër ben" kan hij
geen woorden vinden, sterk genoeg
om ons te dwingen om net als hij acht
Jaar geleden „bekeerling" te worden.
..Amoreel, verkrachting van het le
ven, van begin tot eind mishandeling,
een radertje in een helse produktie-
machine. geraakt tot in het diepst
van zijn (dieren-?)zlel, een dier kan
duizendmaal sterven, we zijn even
erg als kannibalen enz.
Wie echter een ander wil bekeren,
moet eerst in de huid van de ander
kunnen kruipen. Hans Bouma echter
schopt met zijn wilde kreten een paar
honderdduizend veehouders zo hard
mogelijk tegen de schenen. Vanaf
Adam waren mijn voorouders boer.
Om dit verhaal te schrijven kom lk zo
uit de schuur, lk weet tenminste waar
ik het over heb.
Het welzijn van de mens wordt steeds
belangrijker, dat van onze dieren
komt daar achter aan. Zijn er wellicht
in het verleden mannen boer gewor
den uit traditie of om vaders wil;
tegenwoordig moet men van onze
Jeugd verwachten dat ze echt liefde
hebben voor het vak. het dier. anders
kiezen ze een ander beroep.
Met verbazing en ergernis kijken
mensen naar onze sector. Bio-indu-
strle. massale landbouwproduktie,
honderd koelen ln een stal. duizend
varkens, tienduizend kippen. De boer
is ondernemer geworden. Regelt met
een druk op de knop veel zaken. De
mestgreep, het ploegpaard, ze horen
bij de folklore. Met heimwee in het
hart denkt de nlet-boer. aan de goeie
oude tijd. Vroeger Ja toen was het
gezellig op de boerderijToen
moest de boer net als ieder ander
vechten voor zijn bestaan, zware en
lange dagen.
Mens en dier gaan in onze maat
schappij in dezelfde richting. We wor
den ontiegelijk lui. Volgevreten lig
gen onze varkens in een goed geventi
leerde verwarmde schuur te snurken.
De mens in zijn T.V.-stoel, na zijn
kantoortaak, vanachter zijn bureau
vla de lift in de auto naar huis. Naast
zijn stoel een krant bier en lekkere
hapjes. Zijn probleem: „hoe blijf ik
slank en waar laat ik mijn auto?"
Nu is er een groot verschil tussen
mens en dier. Het dier past zich snel
aan en is weinig creatief. Maak je na
een paar dagen de zeugenriem los en
zet je het kalverhok open. dan wil het
beest er niet eens uit. Het plekje is
zijn thuis geworden. Er is geen sprake
van martelen. Ook hebben de dieren
geen gevoel voor elkaar. Ook vroeger
thuis in een strooiselschuur vraten de
kippen elkaar soms de darmen uit het
lijf.
Waaraan kunnen we nu toetsen of
een dier zich welbevindt? Allereerst
de leeftijd. Ten tweede de groei. Ten
derde de vruchtbaarheid. Welnu de
leeftijd van de broeders in het vrije
veld zal wel eens hoger kunnen wor
den. Evenwel de zwakke broeders
niet meegerekend. Die worden op de
Savanne ln Afrika levend opgepeu
zeld. Ook de sterken worden oud en
zwak en sterven meest geen natuur
lijke dood. Liever kies ik dan voor een
modern slachthuis.
Ten tweede de groei. Die is buiten kijf
veel beter ln onze schuur. Daar zor
gen uitgekiende voeding en verwar-
ming-ventilatie wel voor. Sterfte en
kannibalisme zullen ook veel minder
voorkomen. We lezen nogal eens in de
krant ban een blij gebeuren in een
dierentuin. Het is dan in de krant
gekomen als zeldzaamheid. De dieren
leven namelijk zo ver af van hun
natuurlijk leefpatroon, dat ze de sex
vergeten. Ook bij mensen met veel
stress laat de sex het afweten. In onze
schuur is daar geen sprake van. De
vruchtbaarheid is veel beter dan in de
natuur. Het aantal gelegde eieren, het
aantal biggen per zeug is veel hoger
dan in de natuur. We kunnen hoog
stens zeggen dat de dieren kasplan
tjes zijn geworden, net als wij mensen
op ons flatje. Teruggezet in de vrije
natuur zou mens en dier snel te gron
de gaan. Dat geldt ook voor kat.
hond. konijn, kavia, hamster, kana
rie. parkiet enz. Is een kanarie in een
kooi dierenmishandeling? Onzin na
tuurlijk. Het diertje zou anders niet
fluiten. Evengoed onzin om te bewe
ren dat wij veehouders dagelijks onze
dieren martelen. Ga maar eens kijken
op uw vrije dag of tijdens de vakan
tie. Luister naar de boer. vraag naar
de gedragingen van zijn vee. Boeren
zijn als regel rustige, gastvrije men
sen. Blijf bij hem van het erf als u uit
boek of krant al precies weet hoe een
dier voelt en u de boer alleen even
vertellen wilt dat hij een ordinaire
dierenbeul is.
Als ds. Bouma vegetariër wil zijn is
dat zijn goed recht. Hij mag van mij
ook tegen bewapening, roken en alco
hol zijn, dat is prima. Wil hij echter
een verhaal schrijven dan moet dat
wel stroken met de realiteit. En dat
lijkt er niet op.
Worden er dan geen dieren mishan
deld? Er worden ook vrouwen en kin
deren mishandeld, onbegrijpelijk,
maar het is geen regel. Natuurlijk zijn
er wel verbeteringen mogelijk. Dat is
echter een zaak van lange duur. Zo
hebben we kortgeleden een nieuwe
commissie „Welzijn Dieren" gekre
gen, door de minister geïnstalleerd.
Er is een half miljoen door ons boeren
op tafel gelegd om te onderzoeken,
gedrag te bestuderen, knelpunten
weg te nemen. Ook op ons terrein is
de maatschappij ln beweging en ver
andert het denken. We moeten echter
wel naar elkaar willen luisteren.
Als Henk Bouma als gereformeerd
predikant meent, dat hij ons moet
„bekeren" dan heb ik mijn bedenkin
gen. Hij kon wel eens christelijker
willen zijn dan Christus. Hij, onze
Heiland vroeg aan Petrus „breng van
de vis die je net hebt gevangen". Dat
was nó zijn opstanding. Hij offerde
ook in de tempel. Dieren tot een wel
gevallig reuk- en spijsoffer
Als boeren zijn we trots op ons werk,
ons bedrijf. Het oudste beroep dat
bestaat. Fanatieke dwepers zijn er
alle tijden door geweest. Daar gaan
we schouderophalend aan voorbij.
Het liefst zouden ze een ijsbeer bij de
warme kachel leggen.
Henk Graaskamp is boer in Vorden,
voorzitter van de CBTB, afdeling
Vorden, lid hoofdafdeling land
bouwschap, lid van de commissie
hinderpreventie en lid van de com
missie „Welzijn Dieren". Hij leverde
ook bijgaande illustratie.
door Aldert Schipper
KINOSTON Dr Philip Potter, de secretaris-generaal van de wereldraad van kerken, schrijft
de kritiek die de laatste tijd op de wereldraad ls geuit toe aan provincialisme en eigenbelang.
HIJ uitte zijn mening voor de opening van de zitting van het centraal comité die gisteren op de
campus van de universiteit van West-Indlé bij Kingston (de hoofdstad van Jamaica) plaats
had.
Het centraal comité ls het hoogste
beleidsorgaan van de wereldraad van
kerken tussen de bijeenkomsten van
de assemblees ln. Het comité heeft
130 leden, van wie er twee uit ons land
komen, mevrouw ds. Marja van der
Veen-Schenkeveld namens de gere
formeerde kerken en dr A. H. van de
Heuvel, de scriba van der hervormde
synode.
De vergadering van het centraal co
mité wordt op een spannend moment
ln de oecumenische beweging gehou
den. De laatste tijd hebben zich te
genstellingen geopenbaard, die reeds
bestonden tussen de ledenkerken van
de raad en tussen de kerken en de
staf van de wereldraad. Veel aan
dacht kregen de verschijning van een
studiedocument over zuidelijk Afrika
en de gift van 75.000 dollar aan het
Patriottisch Front van Rhodeslë uit
het speciale fonds van het program
ma tegen de rassenwaan. En het voor
stel van het uitvoerend comité aan
het centraal comité de arbeidscon
tracten voor een viertal stafleden niet
te verlengen duidde erop dat er span
ning bestaan, ook onder de meest
vooraanstaande stafleden van de
wereldraad. Al deze moeilijkheden
worden verergerd door het schrijnen
de gebrek aan financiële middelen.
Dollarkoers
Leidinggeven in het verenigings
werk, cursus gereformeerd vormings
instituut. 22-25 januari. Huize Oer-
ncr, Dalfsen. Inl. en opg. tel. 05200-
16687
Zwarte Afrikaanse vrouwen ln
Zuid-Afrika, bijeenkomst van
„Vrouw. kerk. Tweederde Wereld",
dinsdag 16 Januari 10-15.30 uur, Jo-
hanneskerk. Westsingel 30. Amers
foort. Inl. en opg. tel. 030-710814.
De geldgebrek komt voort uit de on
gunstige dollarkoers en de afnemen
de waarde van andere geldsoorten
ten opzichte van de Zwitserse frank,
waarin veel van de kosten van de
wereldraad, vooral de salarissen van
de stafleden, worden betaald. Dr Pot
ter zei, dat het geldgebrek niet te
wijten is aan afnemende bijdragen UniV6rS€6l
van de leden-kerken. Sommige heb
ben ln de laatste tijd hun bijdrage
met meer dan vijftig procent ver
hoogd. Wel gaf hij te verstaan dat de
rijkere kerken heus wel wat meer
zouden kunnen doen dan zij reeds
geven.
Deze kerken staan nu echter voor een
krachtproef. Dr Potter zei dat het
juist de kerken uit West-Duitsland,
Engeland, Zwitserland, Nederland,
de VS en Canada zijn, die kritiek
hebben op het optreden van de werel
draad Inzake zuidelijk Afrika. „En
dat zijn nu juist net de landen, die
verdienen aan het racisme," aldus* de
leider van de wereldraad Het was
voorzover bekend de eerste keer dat
ln de rij van de gekritiseerde landen
ook Nederland werd gezet, mogelijk
een effect van de kritiek die de gere
formeerden hebben uitgesproken ten
aanzien van i e gift aan het Patriot
tisch Front.
Dr Potter kondigde aan dat de ko
mende week een document ter be
schikking zal komen over zuidelijk
Afrika, waarin de staf van de wereld
raad het centraal comité informeert.
Gevraagd naar de kritiek in de West-
europese kerken op de wereldraadpo
li tiek, reageerde Potter met deze ker
ken van provincialisme te betichten
in een wereld, die steeds meer een
eenheid wordt. „We moeten leren wat
het betekent niet een provinciale
kerk te zijn, maar dat we aanhangers
zijn van een universele religie," aldus
de secretaris-generaal. Opnieuw gaf
de secretaris-generaal zijn huidskleur
als een reden waarom zijn eigen be
leid ln toenemende mate onder kri
tiek is gekomen. „Het ls makkelijker
een persoon aan te vallen dan een
Instelling, vooral als die persoon kleu
rig is," zei dr Potter.
Hij vertelde dat de vertegenwoordi
gers uit Indonesië niet aan het cen
traal comité zullen deelnemen, om
dat zij met hun regering moeten spre
ken over discriminatie van het chris
telijk geloof in Indonesië.
Ten aanzien van de kwestie van de
weigering van het uitvoerend comité
van de raad, genomen in september,
om de contracten met de directeur
van de afdeling opvoeding, mevrouw
Brlgalia Bam niet te vernieuwen, stel
de Potter zich geheel formeel op. Ook
op dit punt vroeg hij begrip voor het
feit dat de regel volgens welke stafle
den niet langer dan negen jaar in
Genëve blijven nu strenger wordt
toegepast, teneinde te voorkomen
dat de wereldraad teveel ln handen
van de westerse kerken blijft Verder
wilde hij de zaak niet bespreken.
De zaak van de theoloog Vischer is
intussen, naar de geruchten willen, in
het uitvoerend comité, dat vooraf
vergaderd heeft een bijzonder om
streden zaak geweest. Het centraal
comité moet echter een definitief be
sluit nemen. Vooral zal het comité
moeten beslissen over de komende
grote bijeenkomsten van de werel
draad. De eerste is de vergadering die
deze zomer in Boston gehouden
wordt over religie, de wetenschap en
de toekomst van de mensheid. Daar
na volgt in 1980 een nieuwe zendings
conferentie, waarvoor de wereldraad,
samen met de rooms-katholieke kerk,
nu al volop aan het werk is.
ADVERTENTIE
Het eeuwfeest-jaar van de unie „School en Evangelie" nadert
het hoogtepunt: op 20 januari wordt in Utrecht de grote
slotmanifestatie gehouden: 's morgens een herdenkingsdienst
in de Domkerk (van 10.30-12.00 uur met als spreker Prof. dr H.
Berkhof) en 's middags in het Jaarbeurs-Congrescentrum een
feestelijke bijeenkomst.
Het grootste geschenk voor dit eeuwfeest wordt de aktie voor
wereldwijd christelijk onderwijs. Hebt u al meegedaan? Alle
inlichtingen bij het buro: van Breestraat 14,1071 ZP
Amsterdam, tel. 020-724275.
GEEF GEEF GOED GEEF GOED CHRISTELIJK
ONDERWIJS
GIRO 515 VOORBURG
T.N.V. UNIE „SCHOOL EN EVANGELIE"
waarin opgenomen: Oe Rotter
dammer. met Dordts Oaqblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenre Tamminga
Directeur mg O Postma
HOOFDKANTOOR
Postbus 0S9
1000 AW Amsterdam
W'bautstraat 131
Amsterdam
tel 020-913456
ie<e> 13006
Ptxstg ro 66 00 00
Bsr.» Ntd Oe
ReAirirgr' 23 00-12 374
REGIO ROTTEROAM/DORORECHT
Postbus 948
3000 AX Rotterdam
iel 010-115588 (ptoonnamanMn
en bezorging)
iel 010-115566 (redacae)
lal 115700 (urtslurtend voor
advertenties)
REGIO DEN HAAG/LEIOEN
Postbus 101
2501 CC Den Haag
lei 070-469445
Parkstraat 22
Oen Haag
REGO NOORO/OOST-NEDERLANO
(uitsluitend administratie)
Postbus 3
6000 AA Zwoee
ie' 05200-17030
Melkmarkt 56
Zno'-ie
Abonnementsprijzen:
p* i-timd t IS 90
Ni kwartaal f 47 70
Pei na" 95 *0
n op aanvraag
TeiekNvscfie abonnementenopdracMen
|z>« adressen boven)
Opgave lamii^benchten 9-19 30 van
maandag I'm v ,dag Op zondag van 16-
20 uur letef 020-913456
Opgave m.r.- adw-nenkes t*
020 936668 0* sctvfleNk aan Mm.-Adv
aidehng postbus 433
1000 AK AMSTERDAM
De Elndhovense theoloog dr. Nico T.
Bakker na Ter Schegget tweede
kandidaat van de Amsterdamse fa
culteit voor de opvolging van profes
sor Strijd en evenals Ter Schegget
onaanvaardbaar voor de benoe
mingscommissie van de hervormde
kerk polemiseert in In de Waag
schaal met o.a. prof. dr. H. Berkhof
en dr. F. O. van Gennep. In het laat
ste nummer schrijft Bakker, „dat
zonder revolutie en daarmee be
doel lk: de opheffing en afschaffing
van ons kapitalistisch stelsel, hetzij
in etappes, hetzij abrupt de wereld
geen twintig jaar meer kan bestaan."
Daarop reageert Van Gennep:
Het woord „revolutie" heeft een ui
terst gevaarlijke lading, dat sommige
domineeskinderen in Duitsland en
Nederland kan opzwepen tot een de
monisch idealisme. Het brengt men
sen er toe dingen te doen, die zij niet
hebben gewild. Het is een woord met
een eschatologisch elan. Er klinken
noUes van „leven en dood" ln mee. Er
wapperen vaandels. Er rolt de donder
van het radlkale ln. Het ls een woord,
dat psychische behoeften bevredigt
en mensen belet om na te denken
over de vraag, wat goed ls voor de
naaste, de wereld en de derde wereld.
Het is een woord met een mythisch
gehalte, geen haar beter dan „God,
Nederland en Oranje". Zolang je er
het aangrijpende van Gods handelen
mee wilt beschrijven, la het mij best.
maar zodra je er ethiek mee bedrijft
of denkt te bedrijven, steiger lk. Ik zie
in het gepraat over revolutie niet al
leen iets levensgevaarlijk, maar lk
houd het ook voor een
ethisch escapisme. Met het woord
„revolutie" kan men geen ethiek be
drijven Er bestas* geen denken over
„revolutie" ln de termen van goed of
kwaad. Er ls geen rechtvaardiging
vooraf van de revoluUe. RevoluUe is
iets, wat gebeurt, zoals het gebeurt ln
Nicaragua, maar ook als zodanig ls
het niet een hoofdstuk uit de ethiek.
Het ls een door niemand gewenst
antwoord op een onhoudbare situatie
en het ls niet aan ons om dat in
ethisch opzicht bij te vallen of af te
keuren. Wie echter hier in Nederland
het woord „revolutie" ln de mond
neemt, geeft vermoedelijk onge
wild te kennen, dat hij onze maat
schappij al heeft afgeschreven tot en
met A.O.W en het stakingsrecht voor
ambtenaren. Hij geeft de voorkeur
aan een mythische totaaloplossing
boven het ethische toetsen, waarop
het aankomt (FU. 1. 10). Wie het met
„de revolutie" houdt doet ethisch
niet meer mee. Er valt niet meer met
hem te praten, omdat hij je niet au
sérieux neemt. Je behoort niet tot de
„gelovigen". Zo iemand is een soort
Jehova-getuige geworden, die zijn
analyse van de werkelijkheid al klaar
heeft, die de oplossing al weet en die
voor al „het gescharrel in de marge"
niet meer dan een medelijdende glim
lach over heeft.
Underdog
In een analyse van bisschop Gijsens
posiUe ln De Bazuin wijst Ad Gerard
Jansen erop, dat de bisschop sterker
staat dan men vaak denkt, omdat hij
kan Inspelen op inheemse volk
strekken:
Het niet al te ingewikkelde leven van
de eenvoudige Limburger heeft geen
behoefte aan moeilijke zaken als het
aggiornamento van paus Joannes en
heel de rompslomp, die dat heeft
meegebracht en nog meebrengt. Men
gelooft toch wel. maar wekt soms de Presentatie
indruk het we) te „geloven". Veel
Limburgers, die ln het verleden in de
carnavalsdagen het masker en het as-
kruisje over dezelfde folkloristische
kam schoren, willen graag van LPO-
taal verschoond blijven. Voor hen is
de kerk: de kerk. En de bisschop: de
bisschop. Allemaal voor het gemak.
En omdat het altijd zo geweest is.
Bovendien komen al die nieuwighe
den uit „Holland". En de „Hollenjer"
wordt vooral ln het échte Limburg
beneden Sitt&rd nog door een aan
merkelijk deel van de bewoners met
schele ogen aangekeken. Limburg is
„anders" dan de rest van het land.
Dat heeft bij menige inheemse het
gevoel doen postvatten, dat zijn pro
vincie door „Holland" wordt achter
gesteld. terwijl hij van de andere kant
chauvinistisch van aard is en bij zijn
beoordeling van zaken of feiten zich
eerst afvraagt of het uit Limburg
komt. en dan pas of er reden is er een
hoog punt voor te geven. Ook op deze
volkstrek ls bisschop Gtjsen zich ai
goed aan het Inspelen. In de bijeen
komsten van het Nederlandse episco
paat ziet hij zichzelf gaarne als de
underdog, die tegen de stroom van
een „Hollandse" meerderheid moet
oproeien. Een fraai voorbeeld is zijn
missie-actie voor „onze eigen Lim
burgse missionarissen". Iets. dat het
gewone volk erg aanspreekt
In het blad van de gereformeerde
bond De Waarheidsvriend schrijft
prof. dr. C. Graafland over de gecom-
jineerde synodevergadering over
„Zending in Nederland". Na de kri
tiek van gereformeerde-bondszijde
op „Zending in Nederland" te hebben
genoemd, vervolgt hij:
„Later is er nog weer een Appèl uitge
gaan van meerdere instanties en or
ganisaties die actief in de inwendige
zending en evangelisatlearbeid in Ne
derland werkzaam zijn. In dit Appèl
trof mij de grote nadruk op de Heilige
Geest en zijn werk, juist in verband
met de zendingsarbeid. Dat hierop zo
sterk de nadruk werd gelegd, zal ze
ker verband houden met het feit. dat
ln de officiële stukken van .Zending
in Nederland' dit accent geheel of
vrijwel geheel heeft ontbroken. En
dat terwijl in de Schrift zelf het ver
band tussen de zending en de Geest
zo ontzaglijk nauw en inhoudsvol en
allesbeheersend wordt gelegd. Ik ben
door de lezing van dr. Newbigin zo
diep getroffen, omdat ook hij dit ver
band. tussen de zending en de Geest,
indringend heeft aangewezen. Dit
moet niet worden verklaard uit het
feit, dat op deze wijze het genoemde
Appèl als het ware werd herhaald en
bekrachtigd. Al is het waar, dit moet
op zichzelf als een secundaire zaak
worden beschouwd. Het gaf mij trou
wens op een andere wijze nog al wat
te denken. De vraag kwam bij mij op:
hoe komt het toch. dat wanneer twee
nagenoeg hetzelfde zeggen, het toch
EEN NIEUW BEGIN
Deze dag heeft toch iets van een
nieuw begin, ondanks alle
willekeurigheid van een kalender die
we samen afgesproken hebben. We
kijken vandaag tegen dit jaar aan.
Het begint met ons werk. met het
weer opnemen waar we de vorige
week of voor de kerst gebleven waren.
Misschien wel met een nieuwe
betrekking, een nieuwe plaats. Bij
een nieuw begin behoort een soort
oriëntatie. Waar wil je heen? Hoe ga
je het doen? Wat is je leidster op de
weg door dit jaar? Wie of wat volg je
daarbij? Je kunt het moeilijk op de
bonnefooi doen. Het leven brengt
voldoende verantwoordelijkheid mee
om je even te realiseren: heb ik ook
zoiets als een oriëntatie? Ik lees nog
even in dat stuk van zaterdag
(Kolossenzen 3,12-17):laat de
vrede van Christus heersen in uw
hart. Dat is heel wat. Een korte en
duidelijke oriëntatie, tenminste als
we een beetje weten wat die vrede
van Christus is. Ik moet het kort
omschrijven en dan kies ik hiervoor:
de vrede van Christus is diè situatie
waarin ons leven door de verschijning
en de dagelijkse leiding van Christus
gebracht is en nog steeds gehouden
wordt. Die situatie heet: vrede. Een
wandelen zonder angstig achterom
zien. Een weten: ik ben geaccepteerd
Een stille zekere toon onder al de
stemmen van onzekerheid en twijfel:
Hij ls er bij, bij mij leven. Ik mag
'weten hoe ik mijn leven mag leiden.
Beheerst door Hem. Door wat Hij hier
aan ons bekend maakte van Gods
rijk van liefde en gerechtigheid. Dat
is het enige dat mag „heersen",
overigens een woord met veel
verdriet. Meestal is heersen iets
waarbij slagen vallen en doden. Maar
hier is het 't genadig regiment van
Christus. Een duidelijke leiding voor
alle dagen van dit jaar. Dagen die
dichtbij liggen, in deze week nog,
maar ook verder, in het tracé van
onze plannen. Al die dagen vallen
hieronder. Worden erdoor verlicht,
als ons hart door die ene vrede
beheerst wordt. En dat heeft dan
meteen betekenis voor wat wij „vrede
in de wereld" noemen.
zo verschillend, ja zelfs tegenoverge
steld, overkomt? Want wat de I.Z.B.
en het Appèl uitspreken, wekt verzet
en wordt afgewezen als piëtisch en
individualistisch en ongeschikt voor
deze tijd. Terwijl de woorden van
Newbigin diepe indruk hebben ge
maakt op de leden van de synode.
Waar Ugt dat aan? Is dat een kwestie
van vooroordeel, van het niet door je
eigen mensen het gezegd willen heb
ben, maar alleen uit een vreemde
mond? Of ligt het daaraan, dat ln het
ene geval de woorden geen kracht
hebben, omdat er te weinig liefde,
geloof achter steekt, terwijl in het
andere geval niet alleen de woorden,
maar de hele presentatie krachtig en
overtuigend was? U merkt, dat dit
alles mij in een nogal grote verlegen
heid gebracht heeft. Ik ben daarmee
nog niet klaar. Ik zou er behoefte aan
hebben met anderen, niet alleen uit
onze eigen kring, maar uit het geheel
van de kerk, eerlijk, in de Geest ont
dekkend naar alle kanten, erover
door te spreken."
Wiersma
Het veertiendaagse hervormde blad
Woord en Dienst, een van de beste
kerkbladen in Nederland dat mag
weieens gezegd worden is het nieu
we jaar begonnen met een nieuwe
redactievoorzitter. Ds. J. T. Wiersma
uit Wassenaar was meer dan twintig
jaar lid van de redactie, waarvan lan
ge tijd als voorzitter. Zijn komend
emiraat en de daarmee gepaard gaan
de verhuizing waren voor hem reden,
om terug te treden. Ds. W. R. van der
Zee uit Den Haag is de nieuwe redac
tievoorzitter.
Beroepingswerk
Insiders hebben de indruk, dat na de
„kwesties" Dordrecht en Hoogeveen
de invloed van de politiek in het
beroepingswerk bij de gereformeer
den is toegenomen. Kandidaten of
dominees kunnen een beroep mislo
pen. ais zij lid zijn van een partij die
bij de meerderheid van de gemeente
leden niet goed ligt. Er wordt meer
naar gevraagd tijdens de verken-
nlngsgesprekken. 8oms breken ge
sprekken zomaar af op dit punt. Het
Ouderlingenblad wijdde er een speci
aal themanummer aan met bijdragen
van drs. K. A. Schippers. Bert Aal-
bers. prof. dr. D. Nauta. AR-voorzitter
Hans de Boer en prof. dr J Verkuyl.
Te bestellen voor 2.80 bij uitgeverij
J. B. van den Brink te Lochem.
En zo ziet Arend van Dam in IKV-
berichten van het interkerkelijk
vredesberaad de SALT-besprekin-
gen.
Beroepingswerk
GEREF. KERKEN
Aangenomen het beroep tot evan
gelisatiepredikant in Oost-Gronin-
gen met standplaats Bellingwolde:
W. van Dommelen te Hollum (Ame
land).
Ds H. Sikkema
Op 71-jarige leeftijd is overleden ds.
H. Sikkema te Heemskerk, emeritus
predikant van de unie van baptisten
gemeenten. Ds. Sikkema was aan
vankelijk werkzaam in de Belgische
zending. Na de oorlog was hij predi
kant van de gemeenten in Heeren
veen, Pernis/Hoogvliet en Hauler-
wijk, waar hij in 1972 met emeritaat
ging. Hij was verder onder meer lid
van de zendingscommissie van de
Unie van baptisten gemeenten.
Mevrouw Gravemeijer
In Wassenaar is. 86 jaar oud, overle
den mevrouw H. M. Gravemeijer
Meissner. Zij was tot het einde va:
haar leven zeer actief werkzaam it
allerlei vormen van evangelische ar
beid in ons land. Voornaamste pus
was haar streven naar een beter be
grip van de christenen voor de Jodei
en voor Israël. Na de oorlog bracht zi
een bezoek aan Israël, waar haa
man, dr. K. H. E. Gravemeijer, dei
tijds een der voormannen van de Nf
derlandse Hervormde Kerk, voor di
Israëlische regering een schuldbelij
denis aflegde over ons oorlogsve'rle
den. Hij was zelf een groot verzets
man. Dat maakte diepe indruk ln
Jeruzalem. Op haar landgoed te Was-
senaar organiseerde mevrouw Grave
meijer vele samenkomsten van ,de
raad voor kerk en Israël van de her-
vormde kerk. Dit was de inzet van
allerlei praktisch werk in Israël, waar
ook rabbijnen aan deelnamen.
Mr. J. van Melle
Tot hoofd van het bureau Dienst
Over Grenzen te Utrecht is per 1
januari benoemd mr. J. L. A van
Melle. Dienst Over Grenzen is eer
kerkelijk bemiddelingsbureau voot
personele inzet in ontwikkelingslij*
den. Mr. van Melle volgt mevrouw J
C. Rot op. Zij heeft Dienst Over Gren
zen geleid vanaf de oprichting ir
1962.
VATICAANSTAD (API. DPA. Rev
ter) Paus Johannes Paulus n. dk
tot zijn pausverkiezing in oktobd
aartsbisschop van het Poolse Krakau
was, heeft de 51-jarige Franciszel
Macharski tot zijn opvolger van dit
diocees benoemd. Macharski is de
laatste acht jaar rector geweest vaa
het seminarie in Krakau. Macharsitt
die in Krakau nauw heeft samenge
werkt met de huidige paus, die toe#
nog kardinaal Karol Wojtyla heetfc
wordt daarmee de voornaamste kal*
dldaat voor de opvolging van kard)
naai Wyszynski, de aartsbisschop val
Warschau. Over de positie van M*
charski tegenover de Poolse staat!
niets bekend. Macharski zal op 6 J*
nuari door de paus in Rome tot b»
schop worden gewijd.
Vredeswerkdag gereformeer
Rotterdam, zaterdag 20 januari 10-»
uur, De Heuvel, Grote Kerkplein»
Rotterdam. Inf. en opg. t»
010-772711.
I
