panjaarden gaan op
maart stemmen
ran
Zaïrees parlement
hekelt Moboetoe
Spanning ebt weg tussen
en Argentinië
sprek op Taiwan
leef vruchteloos
Geluidsexperts: twee
schutters op Kennedy
'Sjah is niet in staat
ambt uit te oefenen'
Italië ziet ze vliegen
Begrafenis Boumedienne
Oorlog dreigt
tussen Nicaragua
en Costa Rica
Toon uw solidariteit
metdeannsten in
Latijns-Amerika voor
de opbouw van:
vakbonden *koö-
peraties* boeren bon
den*vrouwen-
organisaties* krot
tenwijkorganisaties:
Zij verdienen uw
solidariteit!
Giro 1918108
CLAT Nederland
-^uselijke bemiddeling in conflict om drie eilandjes
- IRDAG 30 DECEMBER 1978
BUfTENLANO
TROUW/KWARTET
t>RID (Reuter, UPI, AP) Spanje gaat op 1 maart volgend jaar naar de stembus voor
;n pene verkiezingen. De eerste gemeenteraadsverkiezingen sinds de dood van generaal
vico worden op 3 april gehouden. Dit heeft de Spaanse premier Adolfo Suarez gistermiddag
rhjnd gemaakt.
deed de mededelingen over de
juiden zijnde verkiezingen na de
"letsbeslissing daarover. Gister-
heelt hij in een toespraak voor
en televisie de verkiezingen offi-
hjaangekondigd.
paanse premier zei het besluit al
tijd geleden te hebben geno-
laar eerst de procedure rond de
t hfe grondwet te hebben afge-
g et. We moesten eerst die periode
Onzekerheid achter de rug heb-
jldus Suarez. De nieuwe Spaan-
premier verplicht binnen 30 dagen na
inwerkingtreding aan te kondigen of
hij in het parlement de vertrouwens
crisis wil stellen dan wel algemene
verkiezingen zal houden. Politieke
waarnemers hadden al gezegd dat
Suarez waarschijnlijk voor nieuwe
verkiezingen zou kiezen om zo een
nieuw mandaat van de kiezers te krij
gen, waarvan bij de volksstemming
over de constitutie op 6 december een
derde niet naar de stembus kwam.
De algemene verkiezingen zijn voor
relijpndwet is gisteren officieel in het de premier en zijn partij, de Unie van
>e eipblad gepubliceerd. het Democratisch Centrum, UCD
het j niet zonder risico's, want volgens de
;t V«W mandaat jongste opiniepeilingen liggen de so-
cialisten van Felipe Gonzalez enkele
e ho|ns die constitutie is de Spaanse tienden van procenten voor op de
miepEI (AP, Reuter) De gesprekken tussen de Verenigde
^«Jen en Taiwan (nationalistisch China) over de toekomstige
ïkkingen tussen de twee landen, zijn vruchteloos geble-
De VS hebben de diplomatieke banden met Taiwan
roken ten gunste van Taiwans aartsvijand communis-
Chlna.
dent Tsjiang Tsjing-koeo van
in bleef bij zijn standpunt dat er
ngen moeten worden aange-
Cllpn °P regeringsniveau, en niet
blU nofficiële basis", zoals Washing-
9 9 oorstaat.
Amerikaanse vice-minister van
inlandse zaken, Warren Chris-
V, zei bij zijn vertrek uit Taipei
een „zakelijke sfeer" was on-
ideld, en omschreef de onder-
Jelingen als een „eerste stap in
vi
atf"
>3
een belangrijk proces". Waarnemers
leiden hier uit af dat in feite niets is
bereikt.
Warren Christopher vertrok bijna als
een dief in de nacht. Eerst werd ge
probeerd het tijdstip geheim te hou
den, om nieuwe anti-Amerikaanse be
togingen te voorkomen.Ttoen dat
toch uitlekte werd iedereen ook
verslaggevers die eerder speciale pas
jes hadden gekregen van het vlieg
veld geweerd.
centrum-democraten. De cijfers zou
den volgens die peilingen respectie
velijk 23,8 en 23,4 procent zijn. Suarez
scoort wel het hoogst als nieuwe kan
didaat voor het premierschap.
Franco-bestuurders
De verwachtingen zijn dat de linkse
partijen, socialisten en communisten,
het ook goed zullen doen bij de ge
meenteraadsverkiezingen. In veel
steden en dorpen maken de bestuur
ders uit het tijdperk van Franco nog
steeds de dienst uit.
Het besluit van Suarez om algemene
verkiezingen te houden vloeit waar
schijnlijk voort uit het feit dat de
UCD in het parlement 14 stemmen te
kort komt voor de absolute meerder
heid. Tot nu toe heeft hij die stem
men gekregen van gematigde Catala
nen en Basken. De premier heeft de
afgelopen tijd geprobeerd een over
eenkomst te sluiten met één van de
andere politieke partijen.
De socialisten hebben tot nu toe geen
enkele toenadering gezocht en ook de
conservatieve Volksalliantie voelt er
niets voor de regering in het zadel te
houden. De communisten, die 20 ze
tels in het 350 leden tellende parle
ment hebben zijn nog het meest toe
schietelijk, maar willen echter alleen
meedoen als de regering een bredere
opzet krijgt en de economische en
sociale problemen met meer vaart
aanpakt.
Het risico van een pact met de com
munisten is voor de UCD dat moge
lijk een deel van de partij, de rechter
vleugel, zich afscheidt. De UCD is een
samenklontering van sociaaldemo
cratische, liberale en conservatieve
groepjes. Suarez heeft de afgelopen
tijd getracht de partij wat meer naar
de linkerkant van het centrum te
sturen.
De begrafenisstoet van de Algerijnse president Houari Boumedienne
trekt door de Rue Ali Roumendjel. Naar schatting twee miljoen
mensen brachten Boumedienne de laatste eer. De president is begra
ven bij de soldaten die tijdens de onafhankelijkheidsoorlog tegen
Frankrijk onder zijn bevel stonden.
De Libische leider Moammar Khadaffi, de Syrische president Hafez
Assad, de leider van de Palestijnse bevrijdingsbeweging (PLO), Jasser
Arafat, Boumediennes bondgenoten van de harde lijn bij de Egyptisch-
Israëlische vredesonderhandelingen en tientallen vertegenwoordigers
uit Arabische landen, de Derde Wereld, het Westen en de communisti
sche wereld stonden aan de groeve.
v
02 ïrvolg van pagina 1
i lar's mogelijke besluit te probe-
XCfen burgerregering te vormen zal
de eerste stap op weg naar een
tlllhing tussen gematigden en radi-
i In de gelederen van de tegen-
Iers van de sjah zou kunnen zijn.
r it geval Baktiari er inderdaad in
*agen een burgerregering te vor-
q en wanneer de noodtoestand in
and wordt opgeheven, betekent
ien terugkeer naar een constituti-
regering.
zJolitieke kringen in Teheran ziet
em] Baktiar's mogelijke aanvaar-
^van de opdracht van de sjah als
gen laatste poging de crisis in Iran
ter politieke middelen op te lossen,
sta lenomen wordt dat wanneer
lar's eventuele pogingen geen
is opleveren een hardhandig in-
ffeijen van de strijdkrachten onver-
79 ,elijk wordt. Op dat moment
kt in Iran het uur van de waar
aan. Vele westerse diplomaten
elen eraan of de soldaten bereid
genjn zijn op grote schaal het vuur
ent e demonstranten te openen,
p vfleuw gingen gisteren in Teheran
erkjandere Iraanse steden demon-
veesten de straat op. Veiligheid-
w^pen dreven de demonstranten
traatblokkades opwierpen en au-
ageinden in brand staken met traan-
e zalen geweerschoten uiteen. In Ha-
vrjan erd een kantoor en een restau-
ln brand gestoken. In totaal wa-
er volgens onofficiële berichten
fgelopen week ruim 100 mensen
n in Teheran om het leven zijn
lertmen.
1UI erochtend werden diegenen be
drijen die in de nacht van donderdag
u "Vrijdag door de veiligheidstroepen
doodgeschoten. Onder het
houden van toespraken en schreeu
wen van leuzen tegen de sjah werden
14 doden, waaronder een jonge vrouw
die vier maanden zwanger was en een
man van ongeveer 90, gewassen en ter
aarde besteld. Hun bebloede kleding
hing samen met foto's van Khomeini
demonstratief aan het dak van het
lijkenhuis.
Buitenlandse journalisten in Iran
praten steeds ongeruster ove de ge
vaarlijke omstandigheden waarin zij
hun werk moeten verrichten. Zij drei
gen tussen twee vuren ge raken. Re
gelmatig worden journalisten door
demonstraten op straat angehouden
bedreigd en vervolgens in elkaar ge
houden. Herhaaldelijk worden cor
respondenten ook door soldaten
hardhandig aangepakt en zelfs be
schoten.
WASHINGTON (AFP. Reuter)
Tussen de Midden-Amerikaanse sta
ten Nicaragua en Costa Rica dreigt
een grensoorlog. Costa Rica heeft op
geroepen tot een spoedvergadering
van ministers van de Organisatie van
Amerikaanse Staten (OAS) om een
gewapend conflict te voorkomen.
Volgens Costa Rica heeft president
Somoza van Nicaragua gedreigd het
land binnen te vallen, omdat van
daaruit Nicaraguaanse guerillastrij-
ders opereren. Costa Rica heeft ont
kend dat op zijn gebied anti-Somoza
guerrilleros bases hebben.
De grens tussen de twee landen was
al eerder gesloten, waardoor het ver
keer over de grote Transamerikaanse
weg grotendeels tot stilstand is geko
men. Vorige maand verbrak Costa
Rica de diplomatieke betrekkingen
met Nicaragua na een grensincident,
waarbij twee Costaricanen werden
gedood.
Minister van economische zaken Ny-
embo Shabani gaf tijdens het parle-
mentsdebat toe dat de voedselsitua
tie „rampzalig" is. „De ellende blijft
niet langer verborgen, maar is op
ieders gezicht te lezen" zo zei hij.
Buitenlandse voedselhulp is volgens
de bewindsman „dodelijk. Het maakt
alleen de rijke mensen rijker, maar
het land armer".
De enige manier om de problemen op
te lossen is volgens hem prijsbeheer-
sing (op het ogenblik vliegen de voed
selprijzen in Zaïre de pan uit) en een
vergroting van de eigen voedselpro-
duktie. Het ministerie van economi
sche zaken heeft daarvoor plannen
uitgewerkt, aldus de bewindsman,
maar die zullen pas over vijf jaar>
vrucht afwerpen.
Verontwaardigde parlementsleden
wezen op de lange rijen voor de win
kels, en de winsten die worden ge
maakt op de zwarte markt. Handela
ren kopen het schaarse voedsel op,
om het later, als de nood nog hoger is,
tegen buitensporige prijzen weer te
verkopen.
Het parlement wilde van de minister
weten welke zekerheid er bestaat dat
over vijf jaar de voedselsituatie beter
zal zijn. Bovendien: als er binnen een
President Moboetoe
paar dagen geen voedsel komt voor
de hongerende bevolking, is het beter
plannen te maken voor het timmeren
van doodskisten, aldus parlementa
riërs.
WASHINGTON (Reuter) Het is bijna zeker dat op 22
november 1963 twee schutters een einde hebben gemaakt aan
het leven van president Kennedy. Dit hebben twee prominen
te akoestische experts verklaard tegen de speciale commissie
uit het Amerikaanse congres, die de zaak-Kennedy opnieuw
in onderzoek heeft genomen.
De experts Mark Weiss en Ernest
Askenasy zijn er op grond van een
analyse van de bandopnamen van de
aanslag in Dallas zeker van dat Lee
Harvey Oswald niet de enige is die de
schoten op Kennedy heeft gelost.
Weiss: op grond van een zeer zorgvul
dig onderzoek menen wij te kunnen
zeggen dat het voor 95 procent vast
staat dat er ook een schot is gelost
vanaf het bekend geworden grasheu
veltje. Weiss en Askenasy hebben al
eerder naam gemaakt met hun analy
se van het roemruchte gat van 18,5
minuut op de Watergatebandjes van
ex-presldent Richard Nixon.
De bandopname, die is geanalyseerd,
is die van een radiozender van een
motoragent in de stoet rond de presi
dentiële auto. die tijdens de schiet
partij per ongeluk open is blijven
staan. De experts hebben de situatie
nauwkeurig kunnen reconstrueren
omdat er geen verandering is aange
bracht in de bebouwing op de plaats
van de aanslag. De twee ontkennen
dat het geluid op de band iets anders
kan zijn geweest dan het schot uit
een geweer of een pistool. Al eerder
had een geluidsexpert verklaard dat
er vijftig procent kans is dat er een
schot is gelost vanaf het heuveltje.
Tot nu toe is officieel gesteld in het
zogeheten Warren-rapport dat al
leen Oswald betrokken is geweest bij
de moord op Kennedy maar vanal
1963 hebben de geruchten hardnek
kig aangehouden, dat Kennedy het
slachtoffer was van een complot.
KINS JASA (UPI) Zaïrese parlementsleden hebben op ongemeen felle wijze de regering van
president Moboetoe Sese Seko over de hekel gehaald. Volgens henslaagt de president er
volstrekt niet in de voedseltekorten en vervoersproblemen op te lossen.
Van een onzer redacteuren
TEHERAN „De sjah is niet in staat
zijn ambt uit te oefenen. Hij moet
gaan".
Dat zegt de nieuwe mogelijke forma
teur in Iran, Sjapoer Baktiar, van het
Nationale Front in een vraaggesprek
met het Westduitse weekblad Der
Spiegel.
Toch staat hij niet zonder meer afwij
zend tegenover de monarchie. Er zijn
veel landen die er één hebben, waar
de monarch slechte een symbool is
voor de onafhankelijkheid van de
staat, maar zich niet bemoeit met
binnenlandse aangelegenheden. Om
gekeerd is er een reeks van republie
ken die door generaals worden gere
geerd, zoals Chili.
„Ons gaat het er niet om de staats
vorm te veranderen, maar democrati
sche verhoudingen te brengen", aldus
Baktiar.
Volgens hem is de vraag niet of Iran
al dan niet een republiek wordt, of
een streng islamitische staat, maar
moet een vooruitstrevende nationale
regering worden gevormd.
De sjah, aldus Baktiar, heeft zich
evenmin als zijn vader wat aange
trokken van de wetten in Iran. „Nu is
het tijd een samenleving op te bou
wen die gericht ls op vooruitgang en
democratie."
De koers die het Nationaal Front
voorstaat is, zegt Baktiar tegen Der
Spiegel, links van het midden en ver
gelijkbaar met die van de Westduitse
SPD. De Iranezen moet volgens Bak
tiar de waarheid verteld worden, en
dat is 'dat wij geen geld in overvloed
hebben'. 'Er is nog maar één uitweg;
werken, werken, werken'.
Eén van de belangrijkste taken van
een nieuwe regering is volgens hem
het aanpakken van de corruptie. Dat
betekent niet, zoals Der Spiegel hem
suggereert, dat bijna de hele bevol
king de gevangenis in moet. 'Alleen
de leiders moeten zich verantwoor
den. De kleine man vervolgen is on
eerlijk'.
ADVERTENTIE
Aanhangers
Volgens hen bestaat de regering uit
„professoren" die veel te veel op het
westen vertrouwen, en niets weten
van eigen, aangepaste methoden in
Zaïre om de landbouw te verbeteren.
Door droogte zijn de oogsten in bene
den Zaïre dat levert aan de hoofdstad
Kinsjasa, nog niet de helft van nor
maal. Door transportproblemen is
het niet mogelijk uit andere delen
van het land voedsel aan te voeren.
Kapotte auto's worden niet gemaakt,
door gebrek aan onderdelen, bruggen
worden niet hersteld, en er is in Zaïre
een groot tekort aan brandstof.
De landbouw in Zaïre is lange tijd
verwaarloosd omdat de uitvoer van
koper genoeg opleverde om voedsel
in het buitenland te kopen. Als de
koperopbrengsten dalen komt Zaïre
echter in grote economische moeilijk
heden. Daarbij komt het economisch
wanbeheer en de corruptie in het
land, die een goed bestuur onmoge
lijk maken. Eerder dit jaar besloten
westerse landen Zaïre financieel en
economisch te helpen, op voorwaarde
dat westerse deskundigen op sleutel-
posten zouden worden benoemd. Van
Saoedi-Arabië heeft president Mo
boetoe de toezegging gekregen dat
volgend jaar meer olie zal worden
geleverd.
Zijn Nationaal Front heeft volgens
Baktiar niet veel actieve aanhangers,
maar wel diepe wortels in het volk.
Hij zegt steun te hebben onder intel
lectuelen en bij de middenstand.
Nieuwe gracht 47, Utrecht
ROME (Reuter, AFP) Uit de gevangenis van Bari is een man ontsnapt
die vervolgens op het dak van de strafinrichting ging zitten in de hoop
een vliegende schotel waar te nemen. Rapporten over ongeïdentificeer
de vliegende voorwerpen waaruit al dan niet groene of grijze mannetjes
tevoorschijn kwamen, hebben Italië zodanig in hun greep dat het
gezaghebbende dagblad Corriere della Sera spreekt van een vliegende
schotelkoorts.
Het jongste bericht is dat een kleine elektriciteitscentrale in het
bergmasslef van de Gr an Sasso het liet afweten na waarneming van een
vliegend voorwerp dat, aldus employés, licht afgaf en rode vleugels had.
Maar het begon al in september, toen vissers in het Adriatische
kuststadje Pescara thuiskwamen met verhalen over vloedgolven bij
kalm weer, uit zee oprijzende paddestoelen van rood licht en tientallen
vliegende schotels die langs de hemel zigzagden.
Er volgde een golf van meldingen over onverklaarde gebeurtenissen.
Enkele dagen geleden kwam het verkeer in Napels tot stilstand toen
honderden mensen de straat op liepen om naar een grote witte schijf te
kijken die roerloos boven het centrum hing. Een bijzondere wolkenfor
matie, verklaarden weerkundigen later
raieror Wim Jansen
LENll:
Sj1
DJ bemiddeling van paus Johannes Paulus II heeft voorlopig de spari
ng in het uiterste puntje van Zuid-Amerika weggenomen. De pauselij-
gezant, kardinaal Antonio Samore, probeert Argentinië en Chili
2653|hter bij elkaar te brengen in het geschil over drie nietige eilandjes. De
i landen hebben eerder laten merken dat zij desnoods door middel
een oorlog het conflict uit zullen vechten
de een of andere reden het Panamakanaal
niet meer te gebruiken zou zijn, is dit gebied
als enige alternatieve route van grote stra
tegische waarde.
Het geschil gaat in feite over de loop van
het Beagkanaal, dat de Atlantische met de
Stille Oceaan verbindt. Argentinië en Chili
sloten in 1881 een verdrag, waarin de bepa
ling was opgenomen dat alle eilanden ten
zuiden van het Beaglekanaal aan Chili be
horen. Het water van deze doorvaart
stroomt echter zowel ten noorden als ten
zuiden langs de omstreden eilanden en de
uitleg over welke stroom nu het Beagleka
naal is, verschilt per land.
De twee landen legden in 1971 hun geschil
voor aan het Britse staatshoofd, dat de
kwestie doorspeelde aan het Internationale
Gerechtshof in Den Haag. Het hof kwam tot
de conclusie dat de eilanden Chili toebe
hoorden en de Britse koningin nam ditover
in haar uitspraak. Argentinië wilde zich hier
echter niet bij neerleggen, omdat het hof
geen rekening zou hebben gehouden met
tak van de moeilijkheden tussen Ar-
ïië en Chili is een ordinair grensge-
van wie zijn de eilanden Nueva,
on en Lennox? Tot voor een paar jaar
^»kte niemand zich daar echt druk om,
'll^de eenvoudige reden dat er weinig te
n is. Het zijn drie ruige stukken land,
maal aan het eind van het Amerikaan-
ontinent en niet ver van de zuidpool,
.paar boerengezinnen leven er van de
iUppenteelt; industrie is er niet. De bewo-
hebben de Chileense nationalireit. zo
en geen gebied om een oorlog over te
ren.
en olie
er is meer. wie de eilanden in zijn bezit
kan aanspraak maken op tweehon-
mijl rijk viswater en een corresponde-
deel van het zuidpoolgebied, dat mo
lk rijke olievoorraden herbergt. Waar-
jnlijk is dit voor Argentinië de aanlei-
aanspraak te maken op het gebied,
wel waarnemers menen dat ook strate-
overwegingen een rol spelen: als om
eilandengroep zou aan de Atlantische Oce
aan liggen en dus aan Argentinië behoren,
zo redeneerde de regering van dit land
Maar ook hier ligt het niet zo zwart-wit
Nueva, Picton en Lennox liggen in het ge
bied waar de wateren van de oceanen zich
vermengen.
Dreigement
Argentinië zette eind 1977 zijn claim kracht
bij door oorlogsschepen naar het gebied te
sturen. Sinds die tijd zijn de spanningen T©rUQtOCht
tussen beide landen snel opgelopen. Onder-
handelingen tussen de Argentijnse presi
dent Videla en zijn Chileense ambtgenoot
Pinochet leverden niets op. Beiden ver
klaarden in de eerste plaats te willen onder
handelen, maar uiteindelijk de strijd niet te
schuwen. Om hun woorden te onderstrepen
kondigden ze de staat van paraatheid al en
oorlogsdreigementen vlogen over en weer
gespeeld verduistering van hele steden tij
dens gesimuleerde luchtaanvallen, evacua
tie van dorpen in het omstreden gebied en
militaire versterking langs de vierduizend
kilometer lange grens met Chili ln het grilli
ge Andesgebergte. Twee weken geleden
kwam van Noordamerlkaanse inlichtingen
diensten het bericht dat het Argentijns»
leger op 15 december een bezettingsactie op
een paar Chileense eilanden had gepland
een in 1893 toegevoegde clausule van het
verdrag tussen de twee landen. Dit „princi
pe van twee oceanen" komt er op neer dat
elk land bij zijn eigen oceaan blijft. De
Beide landen wierpen zich met grote bege
righeid op deze kans de nationale en inter
nationale aandacht af te leiden van de vele
problemen en wantoestanden in eigen huis
Videla kreeg in eigen land van militaire
zijde te horen dat hij zich te slap opstelde,
omdat hij de deur voor besprekingen nooit
helemaal dicht heeft willen doen. De gene
raals zijn van mening dat alleen wapenge
kletter een oplossing kan bieden en het volk
tevreden kan stellen. De afgelopen maan
den is er in Argentinië ai driftig oorlog
Chili toonde zich wat meer bereid tot het
doen van concessies. Het aanbod de territo
riale zone om de betwiste eilanden terug te
brengen van de internationaal gebruikelij
ke 200 mijl naar 12 mijl. wijst er op dat het
land niet zo oorlogszuchtig is als het aan
vankelijk in opgeblazen verklaringen deed
geloven. Militair gezien is Chili aanzienlijk
zwakker dan zijn tegenstander en kan het.
zich geen gewapende strijd veroorloven. Ze
ker niet nu ook weer moeilijkheden dreigen
in het noorden van het land, waar Peru en
Bolivia de in de vorige eeuw verloren gebie
den terugeisen
De verschijning van kardinaal Samore.
voormalig hoofd van de commissie voor
Latijns-Amerika van het Vaticaan, heeft de
oorlogsdreiging verminderd. Belde landen
hebben zijn bemiddeling geaccepteerd,
maar dat betekent niet dat het probleem ai
is opgelost Vooral de Argentijnse militai
ren zullen weinig toegeeflijk zijn, uit vrees
hun gezicht te verliezen
l
