Terug, of een nieuw begin
3
het wiekgesuis der eeuwigheid
*ouw
Commentaar
Kabinet Van Agt één jaar aan het werk
etnam
f
Commentaar van anderen
passing gehandicapten ver van ideaal
Drie studenten
twee uur op
kamer gegijzeld
uitverkoop
kloppartij
geen dienst
eigenaardig
overleden
en verder
RDAG 30 DECEMBER 1978
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
het land dat in de jaren
I zo'n overheersende rol speelde
I nieuws, is opnieuw ontdekt door
issamedia. De aangrijpende ver-
I over vluchtelingen die een ris-
I boottocht op de vrije zee verkie-
joven het leven in hun vaderland
In het grote publiek met de neus
It harde feit gedrukt: het deugt
i Vietnam.
ig een paar jaar geleden een eind
:komen aan de Vietnamese oor-
ite vrede is er niet aangebroken
de Vietnamezen. De huidige
[hebbers hebben voor de weder-
van hun land gekozen voor
rsteem waarbij het mooie doel
'eel middelen heiligt. Het kan
ijn dat de Vietnamese leiders de
men van hun zwaar getroffen
:er fundamenteel en goed aan-
:n, maar de stroom vluchtelingen
it dat ze tegelijkertijd bezig zijn
lieuw, groot menselijk probleem
(eppen. En dat is iets wat niet kan
goed gepraat.
zl hoe ellendig het lot van de Viet-
bootmensen" ook mag zijn,
nliige mensen schijnen uit de be
over deze vluchtelingen toch
kere voldoening te kunnen put-
!et zijn mensen die de oude strijd
de vraag of het Amerikaanse
n in Vietnam wel of niet te
'aardigen was kennelijk nog eens
overdoen. Met behulp van de
van de nieuwe Vietnamese
telingen willen ze alsnog aanto-
lat de Amerikanen en hun sup-
het cfestijds toch bij het rechte
jhadden.
is, een eenvoudige, maar helaas
rttagdelijke redenering. Ook
Iraf is het Amerikaanse optreden
jietnam niet goed te praten. De
jrikanen bestreden destijds in
een door hen verafschuwd
met middelen die minstens
Ke? afschuwelijk waren. Ze voerden
oorlog in naam van de menselijke
vrijheid maar waren ondertussen bezig
menselijk leven op grote schaal te
vernietigen. Juist deze onwaarachtig
heid. deze grote kloof tussen de (bele
den) motieven en de praktische uitwer
king wekte de verontwaardiging bij
velen en leidde tot de massale protest
beweging die het einde van de oorlog
heeft bespoedigd.
De mensen die aan dit protest hebben
meegedaan hoeven helemaal niet het
gevoel te hebben in de verdediging te
zijn gedrongen nu het bevrijde Viet
nam minder vrij is als zij hadden
gehoopt. Integendeel. Juist het feit dat
zij destijds hebben geprotesteerd tegen
de Amerikaanse inmenging geeft hun
het recht zich nu met kracht uit te
spreken tegen de onderdrukking in het
nieuwe Vietnam. Er is in het westen
een hele generatie voor wie het politie
ke bewustzijn is begonnen met Viet
nam. Ze werden zich bewust dat onge
breidelde uitoefening van macht en
toepassing van geweld altijd het men
selijk leed vergroten, wat voor systeém
daarmee ook wordt gediend. Vanuit
dpt bewustzijn is het niet moeilijk om'
de onderdrukking in Vietnam af te
jceuren, want ook nu gaat het immers
om een systeem dat om zichzelf te
kunnen vestigen menselijk leed op gro
te schaal schept.
Juist de mensen die het Amerikaanse
optreden in Vietnam altijd onvoor
waardelijk hebben gesteund mogen
zich wel eens bezinnen voordat zij hun
verontwaardiging over het huidige
Vietnamese regime uitstorten. Komt
hun bewogenheid met de bootmensen
wel voort uit zuivere motieven, of zijn
zij het juist die zich bij verontwaardi
ging over geschonden mensenrechten
laten leiden door politieke voorkeu
ren? Daarmee zouden zij in dezelfde
categorie terecht komen als de mensen
die destijds wel tegen Amerika maar
nu niet tegen Vietnam protesteren.
Want die houding is evenmin met goed
fatsoen te verdedigen.
door Willem Breedveld
DEN HAAG Vermoedelijk zullen maar weinig kiezers een
gelijkwaardige opvatting hebben over het nu één-jarige kabi
net-Van Agt. Weliswaar laten opiniepeilers ons telkens weer
geloven dat zoveel procent het met een bepaalde opvatting
wel of niet eens is, soms ook worden er schoolmeesterachtige
rapportcijfertjes uitgedeeld, maar helemaal overtuigend is
het toch niet.
lologen in dienst
Nederlands Dagblad, de krant
het GPV, schrijft over de brief
riftJs taats secretaris Van Lent aan de
h vpde Kamer om de vrijstelling
dienstplicht voor geestelijke
tsdragers te handhaven. Een
fragmenten uit dit commentaar.
a pl
r g
and
[cal verkeerde visie op de staat. Zo
lome als de dopersen hebben het
se, en daarmee ook de staat,
lemerkt als een zaak van princi-
'1 lagere orde dan het rijk van de
waartoe de kerk behoort,
de theologie na de Reformatie
zich van deze gedachte niet
l vrij weten te houden. Daarbij
erJ miskend, dat overheden en ker-
*/ce ambtsdragers weliswaar on-
cheiden ambten en wijzen van
hebben, maar beide in dienst
Christus staan en zijn verlos-
iwerk hebben te dienen. Be-
uwt men de staat als zaak van
re aardse orde, dan is iemand
n leven wibwijden aan de ker-
enst van dat aardse niveau over-
uw rp
et ir
Ie 111
aeh
wortel van deze vrijstelling is
an tot een hogere, geestelijke
In de rooms-katholieke kerk is
Ie opvatting gehuldigd dat zulke
sen eigenlijk ook niet aan de
erlijke rechtspraak onderwor-
vajj zouden horen te zijn. Daarvan
men in Nederland niet willen
n. Maèr ibel is de tegemoetko-
gedaan dat geestelijken niet
en worden verplicht hun deel te
leveren in de militaire verdediging
van de natie. Het zal na het
voorgaande duidelijk zijn, dat de
aandrang tot handhaving van deze
vrijstelling in het verleden het
sterkst van rooms-katholieke zijde
gekomen is. Of dat nu nog zo is, laat
zich uit het vage bericht van de
staatssecretaris niet afleiden. Wel
staat vast dat de anti-revolulionai-
~ren van het begin af voor de ophef
fing van deze faciliteit gepleit heb
ben. Het lijkt wat vreemd dat ze toch
is blijven bestaan, omdat de toenma-'
lige linkse partijen (liberalen en so
cialisten) ook geen principiële verde
digers van deze bepaling zullen zijn
geweest. Vermoedelijk is het een ge
volg van coalitiepolitiek geweest,
dat deze zaak nooit effectief aan de
orde is gesteld. Het dagblad
Trouw gaf nog een ander motief om
theologen in de dienstplicht te be
trekken. Door hun opleiding zullen
zij zich in groteren getale dan het
doorsnee kerklid genoopt voelen een
beroep te doen op de wet gewetensbe
zwaren. Het blad vindt de confronta
tie met die gewetensvraag kennelijk
waardevol. Voor wat betreft theolo
gen in de kerken die deelnemen in
het Interkerkelijk Vredesberaad, is
deze mogelijkheid inderdaad niet
denkbeeldig. Als daarvan een inten
sivering van het pacifistische ele
ment in de kerken moet uitgaan, dan
zouden wij dat allerminst een geluk
kig gevolg vinden.
een onzer verslaggevers
ITERDAM De inpassing van
imelijk gehandicapten in dc sa-
leving laat bij stadsvernieuwing
stedebouw nog veel te wensen
..Als er bij de inrichting van
leefomgeving op planologisch
au rekening wordt gehouden met
gote bevolkingsgroep van de ge-
dicapten dan gebeurt dit niet sys-
atisch. maar in de vorm van op
zichzelf staande voorzieningen", al
dus ..Stad en Landschap" in een on
derzoek. Het in Rotterdam gevestig
de adviesbureau voor ruimtelijke or
dening en vormgeving heeft een on
derzoek ingesteld naar de mogelijk
heden van de planologie om minder-
validen het leven gemakkelijker te
maken. De resultaten zijn gepubli
ceerd onder de titel „Stedebouw en
gehandicapten", een rapport dat 128
pagina's telt en dertig gulden kost.
Nederlandse kiezers zijn nu eenmaal
niet gemakkelijk in vakjes onder te
brengen en min of meer als spiegel
beeld daarvan geldt dat ook voor
Nederlandse kabinetten.
Meestal kiest een kabinet binnen die
grote verscheidenheid aan opvattin
gen een koers waar zich de meeste
kiezers nog enigermate in kunnen te
rugvinden. Met zo'n koers zal wel
nooit één kiezer van harte kunnen
instemmen. Daar staat echter een
betrekkelijke rust tegenover, die on
mogelijk zou zijn wanneer de kiezer
volledig zijn zin zou krijgen. In een
overbevolkt landje als het onze is dat
wel wat waard.
Lauwheid
Min of meer tegen die achtergrond
heeft zich in Nederland een politiek
klimaat ontwikkeld van lauwheid en
lijdelijkheid, die Simon Carmiggelt
eens raak typeerde met de lakonieke
constatering: „Nederlanders zijn te
vreden op een ontevreden manier. De
vaak als vechtkabinet getypeerde mi
nistersploeg van Den Uyl rekende
voor het eerst af met die traditie. Dit
kabinet maakte veel leuzen van de
vernieuwingsdrang en de verande
ringsgezindheid van de tweede helft
van de jaren zestig tot de zijne. En
het vocht er ook voor. Het was een
hervormingsgezind kabinet dat heel
doelbewust en consequent probeerde
veranderingen tot stand te brengen.
Met het kabinet-Van Agt zijn we wat
dit betreft in aanzienlijk rustiger
vaarwater terecht gekomen. Nu dit
kabinet er een jaar op heeft zitten,
rijst de vraag in hoeverre de preten
ties van het kabinet-Den Uyl slechts
een intermezzo zijn gebleken en we
met het kabinet-Van Agt in het oude,
vertrouwde politieke vaarwater zijn
terecht gekomen. Dan wel dat beide
kabinetten een stap op weg zijn naar
een nieuw politiek systeem.
Revanche
De informele peetvader van het kabi
net-Van Agt, de Nijmeegse hoogle
raar prof. F. J. F. M. Duijnstee stelde
vorige week nog in een interview in
Vrij Nederland tevreden vast met de
kabinetsformatie op „passende wijze
revanche te hebben genomen voor de
manier waarop het kabinet-Den Uyl
in elkaar was gedraaid." Hij noemde
het zelfs een „bewijs van hemelse
gerechtigheid dat de vent (Den Uyl)
was opgekrast."
In dit interview van een parmantige,
wat zelfingenomen hoogleraar, klinkt
veel door van de triomf bij velen dat
het in dit land toch ook nog zonder de
doordrammerigheid van de socialis
ten kan. Maar nog afgezien van deze
pppervlakkige en emotionele me
ningsvorming is het ook een protest
tegen de al te grote hervormingsge
zindheid van het vorige kabinet. Men
sen als Duijnstee hebben onder het
vorige kabinet wellicht hun hart vast
gehouden. Het kabinet zou een be
dreiging hebben gevormd voor hun
bestaanszekerheid.
De winkel
Dit zich schrap zetten tegen is overi
gens niet de stijl geweest van het
kabinet-Van Agt tot nu toe. Premier
Van Agt houdt zo nu en dan wel eens
een donderpreekje tegen de socialis
ten, maar meestal is hij in zijn toon
zetting zeer gematigd. Het kabinet
heeft veeleer gekozen voor de zakelij
ke opstelling zoals vice-premier Wie
gel dat aan het begin van zijn optre
den verwoordde, en zoals hij enkele
weken geleden nog eens nadrukkelijk
herhaalde: „Dit kabinet past op de
winkel". Daarmee heel nadrukkelijk
onderstrepend dat het kabinet er is
om de belangen van de Nederlandse
burgers te behartigen en om er zelf
niet al te grote pretenties op na te
houden.
Op zichzelf sluit deze opvatting goed
aan bij de al eerder gesignaleerde
lauwheid en lijdelijkheid waarmee in
Nederland politiek bedreven placht
te worden. Pretenties zijn mooi, maar
je maakt er gauw brokstukken mee.
Daarom kun je beter zoals Wiegel
zich dat voorstelt een beleid voeren
zoals een moderne manager dat doet.
Al te grote botsingén vermijden en al
schipperend proberen toch op koers
te blijven.
Geweten
De vraag is natuurlijk hoelang je het
daarmee kunt volhouden. Ex-premier
Den Uyl typeerde de nieuwe rege
ringsploeg kort na zijn optreden als
het kabinet van het kwade geweten.
Daarmee probeerde Den Uyl duide
lijk te maken dat de kiezers in feite de
voortzetting van zijn kabinet beoog
den. Of anders gezegd: de kiezers
zouden getekend hebben voor een
voortzetting van ingrijpende maat
schappijhervormingen.
Niet te ontkennen valt dat het kabi
net-Den Uyl met deze inzet maar
liefst tien zetels winst heeft geboekt.
Voor binnenlandse maatstaven is dat
een ongehoorde winst. Tegelijkertijd
behaalden de minder hervormingsge
zinde kiezers, namelijk die van WD
en CDA, ook een geringe winst. In
ieder geval net genoeg om in tegen
stelling tot de vorige keer de rege
ringsmeerderheid te kunnen vormen
van 77 zetels. Of anders gezegd: ook
voor de terugkeer tot het oude, ver
trouwde politieke beeld is er onder
het Nederlandse volk een meerder
heid te vinden.
Vuurlinie
Inmiddels is het kabinet-Van Agt na NprvO^itêit
een jaar beleid zwaar onder de vuurli- 4
nie komen te liggen. Met de oude,
beproefde middelen namelijk de
koers vasthouden van zoveel moge
lijk kiezers en er daarmee altijd weer
voor zorgen dat de mensen er een
beetje ontevreden over zijn, maar er
Het kabinet-Van Agt werd op 19 december 1977 beëdigd. Op het bordes van Soestdijk staan
v.l.n.r. De Ruiter (justitie), Gardeniers (CRM), Van Agt (premier), koningin Juliana, Wiegel
(binnenlandse zaken), Van der Klaauw (buitenlandse zaken) Pais (onderwijs). Op de
middelste rij: Andriessen (financiën), Kruisinga (ex-minister van defensie, opgevolgd door
Scholten), Beelaerts van Blokland (volkshuisvesting), Tuijnman (verkeer en waterstaat),
Van Aardenne (economische zaken), Van der Stee (landbouw en visserij).
Bovenaan staan Albeda (sociale zaken), Ginjaar (volksgezondheid), De Koning (ontwikke
lingssamenwerking) en Peijnenburg (wetenschapsbeleid).
tegelijkertijd voor zorgen dat het net
niet de spuigaten uitloopt, heeft het
kabinet zich tot nu toe redelijk over
eind gehouden. Er is kritiek over de
mist die het kabinet vaak optrekt
over politieke hangijzers, er is kritiek
ook op de presentatie, maar per saldo
zijn er nog geen al te grote brokstuk
ken gemaakt.
Tegelijkertijd zijn er echter tekenen
van een zekere nervositeit. De opinie
peilingen van de laatste maanden wa
ren voor het kabinet niet onverdeeld
gunstig. Integendeel. De zittende
combinatie zou niet langer op een
meerderheid kunnen rekenen. Boven
dien is de confrontatie met de vakbe
weging nog niet tot een goed einde
gebracht. Conflicten zijn nog moge
lijk ook al weet het kabinet de uitein
delijke confrontatie iedere keer weer
met bewonderenswaardig geduld uit
te stellen. Kortom: het kabinet dat
tot voor kort nog rustig kon voortbor
duren op de oude politieke vanzelf
sprekendheden van welweer wordt,
meer en meer uitgedaagd zich als een
vechtkabinet te gaan manifesteren.
Tweedeling
In die situatie is de verleiding groot
zich sterk af te gaan zetten tegen de
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat, sturen aan Trouw, jury politieke
prent, postbus 859, 1000 AW Amster-
dam. Naam en adres aan de achterzijde
vermelden. Voor geplaatste prenten is er
een boekenbon.
MAAR», VÖ0RZICWTI6 HET VUURWERK..
oppositie. In de Nederlandse situatie
zou daarmee een nieuw element wor
den geïntroduceerd, namelijk dat van
de politieke tweedeling. Op het eerste
gezicht lijkt dit een aantrekkelijk
perspectief. Het kabinet-Van Agt zal
dan vanzelf het symbool van rechts
worden en de oppositie het symbool
van links. Het politieke plaatje zou
voor de kiezer wat simpeler worden
Het zou echter ook haaks staan de
verscheidenheid die de Nederlandse
kiezer zozeer kenmerkt, en waarmee
we ons tot nu toe redelijk konden
behelpen. Nederland zou een stukje
minder bont worden en dat is nu niet
bepaald het vooruitzicht dat we ons
voor 1979 toewensen.
GRONINGEN iANPi De 24-jarige
student J D uit Groningen heeft drie
andere studenten uit Groningen op
zijn kamer twee uur in gijzeling ge
houden D dreigde het drietal met
een mes dood te steken, wanneer er
geen geld op tafel kwam Een van de
gegijzelden, de twintigjarige G. B S
zag na twee uur kans D te besprin
gen Er ontstond een vechtpartij
waarbij beiden via de trap naar bene
den rolden en op de straat terecht
kwamen De toen gewaarschuwde po
litie kon D. inrekenen
D drong donderdagavond tegen elf
uur de kamer van zijn huisgenoot G
B S binnen. Hij dwong S. met een
groot mes mee te komen. S. moest op
de kamer van D. vertellen wat zijn
vader voor werk deed en hoeveel hij
verdiende. D. die regelmatig S. dreig
de neer te steken wilde veel geld zien
Kort nadat S. gegijzeld was. kwamen
twee vrienden van hem op bezoek:
dezen werden door D. opgevangen
D sloeg zijn gijzelaars bij voortdu
ring tegen het hoofd en in het gezicht
S moest op een gegeven moment biet
halen, maar was zo bang dat hij d<
politie niet durfde te waarschuwen
Door een woordenwisseling werd S
echter zo kwaad dat hij zijn angst
overwon en op D. afsprong. D verloor
zijn mes tijdens de worsteling, die op
straat eindigde Een van de vrienden
van S.. J. E. M„ ging er vandoor en
was gisteren nog niet weer boven
water.
Oudejaarsavond werd in 1928 op
een maandag gevierd. Je had
toen nog niet van die immense
woongebouwen met hallen waar
in de kinderen een rotje met het
geluid van een bom konden laten
ontploffen. Kinderen hadden
trouwens geen geld om duur en
gevaarlijk vuurwerk te kopen en
hun ouders evenmin. In die tijd
ging je met vader en moeder naar
het vuurwerk kijken. En als je als
kind zelf ook eens wat mocht
afsteken, was het hoogstens zo'n
sterretjes-sproeiend staafje. Wel
fabriceerden handige jongetjes
zelf soms een soort donderbus
met alle risico's vandien. Vijftig
jaar geleden maakte de Nieuwe
Haagsche Courant melding van
een ongeluk met zo'n ding: „Te
Ermelo hadden Jongens in een
bus carbidwater gedaan om dit te
laten ontploffen. Plotseling kreeg
bij een ontploffing een der jon
gens het deksel met kracht in het
aangezicht. De bovenlip was ge
heel gespleten, zoodat een ijlings
onboden geneesheer de lip weer
aan elkaar hechten moest."
Over het algemeen werd de jaar
wisseling een halve eeuw geleden
op gepaste wijze gevierd en de
krant in dit geval de Nieuwe
Haagsche Courant, want daar
zijn we weer beland en daar blij
ven we ook deze hele rubriek lang
bij begeleidde de feestelijkhe
den ingetogen. We citeren uit de
hoofdartikelen van maandag 31
december: „Oudjaarsavond.
Rust een weinig, heet het in het
midden van den tijdstroom. Legt.
oude Sylvester, uw trouwen pel
grimsstaf een oogenblik neer en
laat ons een oogenblik luisteren,
stil luisteren naar de voortjagen
de klok, stil luisteren naar het
wiekgesuis der eeuwigheid. Het
jaar is oud geworden. En: „Bij de
jaarstreep! Als voor een dwars-
hek op een polderdijk zo staat gij
voor de zoveelste jaargrens.
Straks stapt ge er overheen, en ge
vervolgt uw weg; precies als gis
teren en heden, want het nieuwe
vak is aan het oude gelijk en het
pad lijkt eindeloos lang. Ginds,
ge weet het, staat weer zo'n
dwar-shekj want dagen en jaarge
tijden zullen niet ophouden voor
den jongsten dag. Na een korte
spanne tijds, immers onze jaren
vliegen daarhenen, staat ge voor
de volgende streep.wellicht.
Ergens, op een oogenschijnlijk
willekeurig punt staat een tol,
welke niet opgeheven wordt. Gij
moet dien door en uw tol aan de
vergankelijkheid betalen."
Tussen de vele gelegenheidsfo
to's de haven van Volendam:
„Vooral de Oudejaarsavond be
paalt er ons bij, dat alles hier om
verandering woelt. Niets is op
aarde waarlijk blijvend. Geen
mens en geen huis, geen dorp en
geen stad. Ook ons land kent zijn
..doode steden". Met de droogma
king der Zuiderzee zal veel ge
wonnen worden, maar zal ook
veel verloren gaan. Ook het be
kende plaatsje Volendam zal
langzaam maar zeker van zijn
typisch schoon inboeten."
Gedichten waren er ook in deze
oude oudejaarskrant. Een stukje
uit „Geestelijke balans": „Ba-
lanstijd is het nu, bij 't einde van
het jaar De kas wordt opge
maakt, de rekening moet klaar.
Ge pent de cijfers neer, sekuur,
weloverwogen En vraagt: heb
ik mijzelf of and'ren ook be
drogen?"
Het einde van het jaar betekende
ook in 1928 het begin van de
jaarlijkse balansopruiming. Een
deken ging weg voor 3,29, een
mantel met bontkraag voor
9,75, een theedoek voor 9'/: cent.
een washandje voor een dubbel
tje. Luxe damesbandschoentjes
waren er al voor ƒ2,90. kinder-
schoenen vanaf 1,90 en leuke
fantasiejaponnen voor 60 cent.
Een herenhoed kon Je al voor
1,65 kopen, een jongenspet voor
39 cent en een compleet colbert
kostuum voor 7,90.
De krant had zelf ook een voor
deel-aanbieding: „Wie zich heden
abonneert op ons blad als kwar
taalabonnee met ingang van 1
januari a.s., ontvangt de tot die
datum verschijnende nummers
gratis." Dat aanbod werd gedaan
in de krant van vrijdag 28 decem
ber 1928. wat betekende dat de
nieuwe abonnee de nummers van
zaterdag en maandag gratis
kreeg. Een exemplaar kostte
toen vijf cent en het voordeel was
dus niet groter dan een dub
beltje
Letterlijk op de vuist gingen op
Nieuwjaarsdag 1929 kerkgangers
in het Zuidhollandse Herkingen,
voor de deur van de kerk nog wel.
„Men zal zich herinneren, dat te
Herkingen een twist ontstond in
de Geref. Gemeente van ds. Bak
ker, met als gevolg een procedure
over het kerkgebouw. Daar het
kerkje van een middeleeuwse so
berheid is, werd door hen, die
zich voegden bij de Ger. Gemeen
ten in Nederland, besloten een
nieuw kerkgebouw te stichten,
dat echter op zo korte afstand
van het oude kerkje staat, dat er
volgens wettelijke bepalingen
geen godsdienstoefeningen zul
len mogen gehouden worden in
dien bij rechterlijk vonnis het
oude kerkgebouw mocht worden
toegewezen aan de gemeente van
ds. Bakker. De burgemeèster ver
biedt samenkomsten in de nieu
we kerk, zolang de zaak nog
hangt bij Ged. Staten van Zuid-
Holland. Ondanks dit verbod
hielden de aanhangers van de
Geref. Gemeenten in Nederland
Oudejaarsavond toch gods
dienstoefening in de nieuwe kerk
en op Nieuwjaarsmorgen zou dit
weer geschieden. Kerkgangers
raakten toen handgemeen met.
de burgemeester, waarom de
veldwachters gebruik moesten
maken van hun gummistok,
waarmee zij geduchte klappen
uitdeelden."
Te Zuid-8charwoude zou volgens
besluit van de Kerkeraad der
Ned. Herv. Gemeente op Oude
jaarsavond een godsdienstoefe
ning worden gehouden. Een paar
predikanten waren echter verhin
derd en de andere aangezochten
wensten de godsdienstoefening
niet te leiden, omdat de Kervoog-
den niet aan de eisen van den
Raad van Beheer betreffende de
predikantstractementen willen
voldoen".
In het GroningSe Schildwolde
hield men er een volgens de Nieu
we Haagsche 'eigenaardig Oude-
jaarsgebruik' op na: „Een oud en
eigenaardig gebruik in het dorp
is het zoogenaamde klokluiden
op Oudejaarsavond. Nauwelijks
is de prediking in de beide kerken
geëindigd, of een aantal boeren
knechts verzamelen zich bij en in
den alleenstaanden toren, be-
hoorend aan en staand bij de
Ned. Herv Kerk. Daarna, plm. 8
uur, wordt met het luiden van de
zware klokken aangevangen,
welk luiden eerst den volgenden
morgen om 8 uur eindigt. Op den
Oudejaarsavond wordt door de
jongelui het zgn. 'kloksmeer' op
gehaald, waarbij zoo goed als nie
mand wordt overgeslagen."
Zoals nu nog gebruikelijk, gaf
ook de Nieuwe Haagsche Cou
rant een overzicht van bekende
mensen die in 1928 waren overle
den. Onder hen prof dr. H, A.
Lorentz. buitengewoon hoogle
raar in de wis- en natuurkunde te
Leiden; de kunstschilder Jan
Toorop, Dorus Rijkers, zeeman
en bekend geworden als redder,
de Poolonderzoeker Roald
Amundsen, omgekomen met het
Franse vliegtuig Latham bij een
poging om zijn Italiaanse collega
Nobile te redden, en Maria Fedo-
rowna, ex-keizerin van Rusland,
moeder van tsaar Nlcolaas de
Tweede, die op haar 81ste jaar in
Kopenhagen overleed. ZIJ was
een van de twee vrouwen op de
lange lijst, die voornamelijk uit
predikanten en burgemeesters
bestond. Dc tweede vrouw was
mej. M. W. Macklaine Pont, oud
secretaresse van de Heldring-ge
stichten en schrijfster.
deden de kranten in december
1928 dagelijks verslag van de ge
zondheidstoestand van de Britse
koning George de Vijfde die aan
„een hevige longaandoening"
leed;
waren er lawines in Oostenrijk,
en sneeuwstromen in Engeland
en zelfs aan de Franse Rivièra.
