JAóUan
Costa del Sol: stukje op drift geraakt Holland
-r~SK
WOW?
HOLLANDSE
CAFETERIA#
VERSILLES
1TERDAG 5 AUGUSTUS 1978
TROUW/KWARTET
Patat in Torremolinos
door Dick Ringlever
-Het commentaar van de Rotterdamse aan de rand
—van het hotelzwembad Is wat zuur. „Torremolinos?
"teens en nooit meer". Samen met haar veertienjarige
dochter had zij een tweeweekse reis in een comforta
bel hotel laten boeken, had daar voor beiden samen
r|£400 gulden neergeteld, maar zegt nu ze er nog
tlmaar een week zitten „We tellen de dagen af. Als
het kon, zouden we vandaag alweer terug willen",
eij
Droevige ervaring in toeristen- aan de Spaanse costa, ver-
land van een Hollandse, die baast, maar is al gauw ver
niet aan het buitenland zegt te klaard als even later wat aarze-
idcunnen wennen, kritiek heeft lend wordt bekend, dat de ver
lap het Spaanse eten, kwaad kenning van het vakantiecen-
wordt als zij 's avonds in korte trum zich heeft beperkt tot nog
jiroek aan de bar wordt weg- geen vijfhonderd schreden bui-
gestuurd met het verzoek wat ten het hotel. Vrees voor het
anders aan te trekken, en zich onbekende blijkt moeder en,
verlaten voelt omdat ze maar dochter te kluisteren aan de
een handvol woorden over de vertrouwde ligwei rondom het
grens spreekt en dus nauwe- zwembad,
lijks contact heeft met andere
QrJBasten. Want eigen land ont
breekt vrijwel geheel in het wat
chique hotel. De grote massa
r^oekt het voordeliger elders, in
^e massieve betonblokken met
lun afgemeten kamers: wel la-
vaaieriger, maar goedkoper.
*f!>at te vernemen in Torremoli
nos, hét centrum van dolle pret
waar zo'n tachtig procent van
de gasten het Nederlandse pas
poort op zak heeft, zijn toeris
tenenclaves. waar niet alleen
de Hollandse vakantiegangers,
maar ook de vaderlandse mid
denstanders met overgave het
anker hebben laten vallen.
verstaan: alleen onder Neder
landers en Duitsers. De Span
jaarden zélf moeten er niets
van hebben.
De reisorganisatoren hebben
de smaak onderkend en zijn er
stap voor stap toe overgegaan
een stukje Holland in den
vreemde over te planten. Hol
land International is daar een
paar jaar geleden op de over-
winteringsreizen mee begon
nen en zet dat nu met succes
ook op de zomerreizen voort
weinig reiservaring. We hebben
hier ook fabrieksdirecteuren".
bonte verzameling. En stuk
voor stuk hebben ze tot 's
avonds laat een formidabele
klandizie, die Spaanse concur
renten met jaloezie moet ver
vullen.
attractiever surrogaat voor de
tv thuis dan een Spaanse fla
menco-show.
schap en geeft zijn tv-idolen
graag voorrang boven de
avondlijke pantoffelparade in
de nog typisch Spaans geble
ven vlsserswijk van Torremoli
nos (carihuela).
Voetbal
Costa del Sol: in deze zomer
maanden een stukje op drift
geraakt Holland. Een stukje ei
gen land, waar in de toptijd per
week zo'n zesduizend Neder
landse vakantievlerders met de
af en aan vliegende luchtvaart
maatschappijen worden
afgezet.
Niet meer zoals vroeger met de
bekende tassen vol blikken
groenten en zakken aardappe
len. Wél met het vaste voorne
men dat lijntje naar huis vast
te houden. Het broodje kaas.
de patat, de biefstuk met
groenten én als het straks
even kan de voetbaluit
slagen.
Wat dat laatste betreft: ook
daarover hoeft hij niet In te
zitten. Bij Henkles Hoekie zor
gen ze ervoor. Want Jacob
8tolk heeft neg altijd een mee
levende moeder in Amsterdam,
die hem elke week na de com
petitie trouw het laatste
nieuws van de velden doorbelt.
Met als gevolg, dat Belalr de
Mounties naar Torremolinos
haalde, dat Holland Internatio
nal Pia Beck en Corrie van
Gorp met als tegenprestatie
een gratis vakantie en een leu
ke honorering achter de micro
foon zette en de show commer
cieel hoog schattende concur
rent Neckermann ten koste
van tienduizenden guldens de
TROS charterde om in copro-
duktie in het pretpark Tivoli
elf artiesten op de planken te
brengen.
Het mes sneed in dit laatste
geval aan twee kanten. De
touroperator had er een leuke
klantentrekker plus tv-publici-
teit aan, de TROS voordelige
zomeravonduitzendingen,
want reis- en verblijfkosten
voor de hele tv-ploeg waren uit
eraard rekening-touroperator.
Vol terras
Op de boulevard van Fuengiro-
la is dat nog het meest opval
lend. Hoewel een kop Holland
se koffie (natuurlijk: mét slag
room) op het Hollandse terras
bijna twee maal zo duur is als
de wat eenvoudiger café solo
op het Spaanse buurterras zijn
de Hollandse stoelen al om ne
gen uur 's morgens bezet en
begint het op het Spaanse ter
ras pas wat te lopen tegen
lunchtijd.
Voor Jacob Stolk, sinds een
paar jaar eigenaar van een
goed lopend horecabedrijfje,
blijkt dat nauwelijks een ver
rassing. „Een Hollandse toerist
blijft Hollander", luidt zijn in
praktijk bewezen credo, en
daar past hij zich ook bij aan.
Geen vis, geen olijfolie op zijn
menukaart. Wel gebakken
aardappelen, hamburgers, uit
smijters, Hollandse groenten
en sinds enkele maanden
(sinds de Amsterdamse auto-
spuiter Daniël Roos daarvoor
in de buurt van Marbella een
fabriekje opzette) ook kro
ketten.
De lounge van het alleen voor
Hollanders bestemde door Hol
land International gecharterde
hotel Bornsol, waar uitsluitend
„aangepaste maaltijden" wor
den geserveerd, waar de leiding
én het (Spaanse) personeel Ne
derlands spreken, is het op de
dansvloer avond aan avond
bomvol. De kienavonden, de op
de video opgenomen WK-tv-re-
portages, de tafeltenniscompe-
titles, de waterpolowedstrijden
in het hotelzwembad en het
kampioenschap pannekoeken-
bakken zijn steevast goed voor
een vol huis en een respectabe
le omzet.
Slenter een paar honderd me
ter door Torrmolinos' nieuwe
en drukke Lijnbaanachtige
centrum Nogalera, waar de
Calle San Miguel de functie
van een Amsterdamse Kalver-
straat vervult, en je hebt zó een
twintig Nederlandse uithang
borden verzameld, 's Avonds,
als geen terrasstoel meer vrij is,
roodgebrande vakantievier-
ders hun dorst lessen met li
terglazen bier, de discotheken
hun met alle hinderwetten
spottende decibellen naar bui
ten slingeren, de lucht is door-i
drongen van vette dampen uit
de patatovens en de hambur
ger voor anderhalve gulden de
nasmaak van de paëlla lijkt te
moeten verdrijven, laten de ne
onletters op de gevels er geen
twijfel over bestaan dat het de
vaderlandse neringdoenden
voor de wind gaat. Bar Valken
burg, bar Rotterdam, Amster
dam, Hof van Holland, de Hol
landse Kaasboer, het souvenir
winkeltje van Hollandse Dick
en in Fuengirola de Hol
landse Taveerne, De Schuur,
Henkies Hoekie. waar voor een
paar gulden gebakken bloed
worst met patat en appelmoes
als trekker wordt geëtaleerd:
het is maar een greep uit de
Praathuis
De eerste dag na aankomst
worden alle deelnemers in het
praathuis bijeengetrommeld
voor een korte briefing om weg
wijs te worden gemaakt. Met
behulp van dia's wordt wat
over de omgeving verteld, de
excursies komen ter sprake,
Hollandse restaurants worden
getipt, maar ook wordt geïnfor
meerd over wat te doen staat
als er iemand ziek wordt Dat
alles in Hollandse sfeer, mét
koffie en koek. Wat die infor
matie betreft neemt deze reis
organisator nog steeds een wat
eenzame positie in. Voor de
meeste andere touroperators
blijkt dit soort veel vrouw-
kracht vergende service finan
cieel niet aantrekkelijk genoeg
om eraan te beginnen.
Maar des te groter lijkt de con
currentie op het vlak van het
vertier. Nederlandse artiesten,
zo is al wel gebleken, zijn een
Stempel
Hadden ze nou maar net even
verder gekeken! Want zo dit al
ergens het geval is, dan heeft
Nederland wel hier aan de Cos
ta del Sol nadrukkelijk een
stempel gezet. Torremolinos,
maar vooral Fuengirola. een ki
lometer of twintig zuidelijker.
„Daar wordt nog wel eens wat
meelijwekkend over gespro
ken", zegt Bornsol-dlrecteur
Frank Wentink, „maar een hele
hoop mensen voelen zich er erg
gelukkig mee. En dat zijn dan
lang niet altijd de mensen met
Erg gelukkig
Dat de Nederlandse Spanje-
ganger niet in de eerste plaats
naar de in deze tijd overvolle
Costa del Sol gaat (op het ogen
blik 300.000 toeristen, van wie
ruim tien procent Nederlands)
om wat Spanje te snuiven
blijkt nog elke dag. In het
haast tropische zuiden laat hij
zijn hete patat-mét niet staan,
dompelt zich bij voorkeur on
der in de vaderlandse gemeen
Zo'n 2500 worden er per dag in
Fuengirola omgezet. Wel te
i I
Torremolinos: Zandvoort of Spanje?
