Drie automerken hebben
nu zuinige turbomotoren
Drie nieuwelingen
komen uit Japan
Ford Granada: ruim
en als
zuinig
E
Halve prijs
40.-
Merci mes amis.
Et bonjour.
Denksaan
een buitenlander
op zn tijd.
Voor de aardigheid.
AUTOBIOGRAFIE
625
Trouw
Ijg
Directeur ENCI:
argumenten tegen
afgraving onjuist
Unie Kunstmest-
fabrieken breidt
uit in Engeland
A
Klusjesman
WOO-PING
ISDAG 2 MEI 1978
TROUW/KWARTET 'H11
Siccode Jong
Ie Amerikaanse Garrett Cor-
oration heeft in samenwer-
ng met een drietal autofabri-
inten een zuiniger motorcon-
ructie gerealiseerd, die de
lergie van afgewerkte uitlaat-
issen benut. Het gaat hier om
i „turbo", een klein apparaat
at meer lucht in de motor
erst. Dit systeem wordt toege-
last in 1978-modellen van Ge-
eral Motors, Saab en Merce-
es-Benz, welk laatste merk zo-
list de 300 SD Turbo-Diesel in
merika uitgebracht heeft.
tan de nieuwe turbo-toepassingen
Porsche had al eerder hogere mo-
irvermogens met dit systeem be-
likt In de Carrera Turbo is die
an de Zweedse Saab het meest op-
lerkelijk. Hier gaat het namelijk
m een gewone viercilinder benzlne-
ïotor van twee liter inhoud, die door
e turbolading 22 procent meer ver
logen kreeg. De Saab Turbo, waar-
an het model dat van de combi-
ttupé is, beschikt nu over 106 kW of
45 pk, 22 procent meer dan de twee
ter motor in gewone uitvoering
iedt. Het benzineverbruik is echter
etzelfde. De motor, die door een 45
rocent hoger koppel ook een uitste-
ende acceleratie bereikt, kan wed-
veren met elke zescllindermotor,
aar het om prestaties gaat.
Betzelfde gaat trouwens in principe
>p voor de Buicks Regal en Le Sabre,
portcoupé's van General Motors,
ie een turbolading voor een zesci-
inder. motor kregen en daarmee
irestaties leveren welke met achtci-
inders vergelijkbaar zijn. De 3,8 liter
V-6 motoren komen op 110 kW of 150
ik, wat bijna 45 procent meer is dan
le normale V-6 zonder turbo.
Maar men kan dit gegeven van meer
vermogen uit eenzelfde motorin-
houd ook omdraaien,stelt Garrett.
[let wordt op deze manier immers
Saab's Turbo: zuinig op snelheid
mogelijk met een geringere motorin-
houd en dus een geringer verbruik
gelijke vermogens te bereiken. En
uit dat oogpunt komt men tot een 20
procent lager brandstofverbruik
voor motoren met het turbo-sy
steem.
Dit systeem is in wezen vrij simpel.
Het houdt in, dat de uitlaatgassen
langs een schoepenrad geleid wor
den, dat dus gaat draaien. Aan de as
van het rad zit nog een schoepenrad,
dat zo wordt aangedreven. Dit twee
de rad zuigt meer lucht onder hogere
druk naar de motor, wat een betere
verbranding geeft. Het systeem
heeft dan ook niet alleen effect op
een gunstiger brandstofverbruik,
maar ook op de uitlaatgassen, die
door de betere verbranding schoner
worden.
Toepassing
De mogelijkheden voor toepassing
van dit systeem in de praktijk, dat
nu dus nog in een zeer pril stadium
verkeert, zullen ook ruimer worden
naarmate het voor grotere series op
geld doet. Dan wordt het goedkoper
te produceren. Op dit moment wordt
het systeem in de praktijk uitgetest
na een voorbereiding op racecircuits.
Mercedes heeft eerst de experimen
tele racewagen C 111 van een turbo
diesel voorzien en Volkwagen heeft
vorig jaar een toekomstauto, de
IRVW, getoond waarmee een ver
bruik van 1 op 25 uiteen turbo-diesel
haalbaar bleek. Het Duitse bedrijf
Bickei liet op de Frankforter autosa
lon vorig jaar de VW Polo met turbo
lading zien met een verdubbeling
van het vermogen.
Dit voorjaar introduceert Mercedes
de 300 SD met een erg ongelukki
ge naamkeuze in de Verenigde
Staten. De drieliter vijfcilinder mo
tor van dit model heeft 85 kW of 115
DIN-pk vermogen, 44 procent meer
dan zonder turbolading. Bovendien
blijft de turbo-diesel qua verbruik
nog juist iets onder de cijfers van de
gewone Mercedes 300 D.
Vooral de Amerikanen zijn op het
ogenblik grote voorstanders van het
turbo-systeem om te voldoen aan de
eisen voor lagere verbruikscijfers.
Niettemin zal, gegeven de besparin
gen die er mee bereikt worden, het
systeem ook in Europa stellig ruime
re toepassing gaan krijgen dan voor
de Saab Turbo alleeen. Het systeem
is hier overigens niet onbekend,
want het wordt reeds lang op vracht-
automotoren toegepast.
De Japanse merken Toyota,
Mazda en Honda hebben vori
ge week alle drie de komst van
nieuwe modellen aangekon
digd, die eerder in Japan waren
verschenen. Toyota breidt
daarmee zijn programma uit
met een op de Europese smaak
afgestemde auto, de Starlet
met achterklep.
De Toyota Starlet gaat in z'n een
voudigste versie op één gulden na
elfduizend gulden kosten. Het is een
3,73 meter lang wagentje met een
motor van nog net geen liter inhoud
en 34 kW (47 pk) vermogen, dat als
derde of vijfde „deur" een achter
klep in de schuin aflopende achter
zijde heeft. Van de Starlet, die vorige
maand in Genève werd getoond,
heeft één uitvoering vijf versnellin
gen, één uitvoering vier zijportieren
en één uitvoering een „super de
luxe" uitrusting. De prijzen van deze
versies bedragen resp. 12.200, 12.250
en 12.350 gulden. Maar de keus is wel
het één of het ander.
Bijzonder aan de super de luxe Star
let is behalve de standaard radio, dat
de achterklep vanaf de bestuurders
plaats kan worden geopend. De Star
let heeft een verbeterd veersysteem.
een spoiler voor de wegligging en een
gunstiger benzineverbruik aan de
voorzijde, alsmede een zeer laag ge
wicht: rond zevenhonderd kilo. Het
benzineverbruik zou tot één op
twaalf beperkt blijven.
De Toyota Starlet, nieuw basismodel voor het Japanse topmerk.
Honda heeft vorige week de al in
november op de autosalon van Tokio
getoonde vierdeurs versie van de Ac
cord uitgebracht. Het is een verlengd
model, dat in plaats van de gewone
vorm met achterklep een conventio
nele bagageruimte achter heeft. De
motor is de bekende 1,6 liter van 59
kW (80 pk) vermogen. Met vijf ver
snellingen kost de Accord vierdeurs
18.050 gulden; de automaat kost
achthonderd gulden extra.
Mazda heeft het model 121 als coupé
en „Landau" uitgebracht met een
tweeliter motor van 64 kW (87 pk),
eveneens voorzien van vijf versnel
lingen. De Landau onderscheidt zich
van de 1,8 liter coupé, die onder meer
al getint glas en een gelaagde voor
ruit met daarin vervatte antenne
heeft, door een aantal sportieve at
tributen. De prijs van deze wagen
bedraagt 21.855 gulden.
Datsun heeft een speciale versie van
zijn model Cherry, de kleine voor
wielaandrijver van één liter motorin-
houd, uitgebracht. Deze Cherry S is
voorzien van talrijke sportieve ac
cessoires en o.m. een radio in stan
daarduitvoering, welk S-pakket tij
delijk slechts 150 gulden extra kost.
De vorig jaar door Ford uitge
brachte Granada wordt sinds
het begin van dit jaar ook gele
verd met de 2,1 liter dieselmo
tor van Peugeot. Dat blijkt in
combinatie met de ruime mo
derne carrosserie qua brand
stofverbruik zeer gunstig 1
op 10,5 tegen 1 op 8 voor de
zescilinder benzinemotor
maar qua prestaties heeft Ford
hier uitgerekend de dieselmo
tor gekozen, die met de moder
ne ontwikkelingen op dit ge
bied eigenlijk achterhaald is.
i De Granada heeft als benzinewagen
een 1,7 liter of tweeliter viercilinder
dan wel een 2.3 liter zescilinder mo
tor. welke laatste in combinatie met
automatische transmissie stellig het
beste past in de riante koets. Deze
onderscheidt zich door een forse
ruimte in het interieur en onder de
bagageklep. door een sobere doch
stijlvolle outillage en door een goede
afwerking.
MAASTRICHT (ANP) - De argu
menten van het Comité Mergelland
tegen de aanvraag voor een nieuwe
concessie voor mergelwinning op het
plateau van Margraten, overdrijven
de zaak naar de ene kant en kleine
ren naar de andere kant. Dit heeft de
onderdirecteur van de ENCI, ir. L.
Stevens, in Maastricht verklaard te
genover het genootschap Bouwpen.
Deze maand zullen twee demonstra
tieve wandeltochten worden gehou
den tegen de verdere afgraving van
het plateau in Zuid-Limburg. Vol
gens de organisatoren is de grootste
protestwandeling op 20 mei en de
andere op 4 mei, waarvoor ook de
provincie-bestuurders zijn uitgeno
digd. Beide tochten hebben de steun
van alle milieu- en natuurorganisa
ties, die in Limburg zijn aangesloten
bij de Stichting Milieufederatie Lim
burg (SML).
De ENCI, die op 8 november 1976
toestemming vroeg om mergel te
mogen winnen op het plateau, hoopt
nog steeds dat ondanks alle bezwa
ren deze concessie in 1980 zal worden
verleend. Op het ogenblik wordt
mergel gewonnen op de Sint Pieters
berg, maar de vergunning daartoe
loopt in 1991 af. Volgens ir. Stevens
is het niet haalbaar gebruik te ma
ken van Belgische wingebieden, die
vlak over de grens liggen en in be
heer zijn bij de Belgische maat
schappij CBR, die 68 procent van
het aandelenkapitaal van ENCI
heeft. De ENCI acht het van groot
belang, dat de negenhonderd werk
nemers zekerheid krijgen over hun
toekomst. Het bedrijf draagt twee
procent bij in de werkgelegenheid
van Maastricht en omgeving. De
mergelwinning, nodig voor de ver-f
vaardiging van cement, wordt van,"
nationaal belang genoemd voor de
bouwnijverheid van ons land. De
ENCI is verder van mening dat de
mergelwinning op het plateau van
Margraten kan geschieden zonder de
omliggende woonkernen aan te
tasten.
Volgens het Comité Mergelland zou
den door het verlenen van de ge
vraagde concessies 200 arbeidsplaat
sen verloren gaan. „Neen," betoogt
de ENCI, „wij kunnen bewijzen, dat
het inclusief de toeristische sector
maar om 50 arbeidsplaatsen
gaat." Over de cijfers, die het comité
aanhaalt, ontleend aan uitspraken
van de ENCI-directie, wordt gezegd
dat het comité die uit het verband
heeft gehaald.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Unie van Kunst-
mestfabrleken (UKF), onderdeel van
DSM, gaat een bedrag van 25 mil
joen pond (ongeveer 100 miljoen gul
den) investeren in haar reeds bè-
staande kunstmestfabriek te Ince
(Merseyside) in Engeland.
Het gaat hier om een completering
van het in 1966 gestichte bedrijf met
o.a. een salpeterzuurfabriek. Door de
uitbreiding zal de tqtale eindproduk-
tencapaciteit met 300.000 ton per
jaar worden opgevoerd.
Reeds in 1975 gaf UKF te kennen de
fabriek in Ince te willen complete
ren. Onzekerheid over de uiteinde
lijk te betalen prijs voor het benodig
de aardgas (gebruikt bij de produk-
tie van amoniak) maakte, dat aan dit
voornemen niet eerder uitvoering
kon worden gegeven.
Zesjarige jongen in
Den Haag vermist
DEN HAAG (ANP) De Haagse
politie heeft het hele weekend tever
geefs gezocht naar de zesjarige Mu=
rat Saglam uit die stad. Sinds vrij
dagmiddag wordt deze Turkse jon
gen, die geen Nederlands spreekt
vermist. Hij mocht voor het eerst
alleen naar een speelplaats op het
Cromvlietplein, niet ver van de ou
derlijke woning in de Stortstraat.
Toen een zoekactie van de buurtbe
woners zonder resultaat bleef, is de
politie ingeschakeld. Deze sluit ver
drinking niet uit: in de buurt is nogal
veel water.
Murat Saglam is ongeveer 1 meter
30. Hij heeft halflang zwart haar en
donkere ogen. Hij draagt een zwarte
bloes, een donkerbruine trui en zwar
te schoenen. De Haagse politie
vraagt inlichtingen: tel. 070-614.141.
Alle mechaniek is gemakkelijk te
bedienen op één punt na: de bestu
ring.
Die is dusdanig zwaar en ook lastig,
aangezien teruggestuurd moet wor
den bij het uitkomen van de bocht,
dat stuurbekrachtiging als extra een
vereiste is. Bij de L- en standaarduit
voeringen is dit niet inbegrepen.
Stuurbekrachtiging kost 1162 gul
den incl. BTW.
De prijs van de basisversie met 1,7
liter motor komt op 18.554 gulden,
een 2.0 L kost 21.104 gulden, de 2.3 L
22.550 gulden en de 2.1 L diesel
24.143 gulden. Dat zijn de tweedeurs
versies. Een vierdeurs Granada
komt zes- tot zevenhonderd gulden
duurder uit. Automatische transmis
sie als extra op de 2.0 of 2.3 kost 1782
gulden. Het blijkt een uiterst plezie
rig schakelende bak te zijn, wat trou
wens ook geldt voor de handgescha-
kelde versnellingen
De benzinemotoren zijn niet over
dreven. maar wel voldoende qua ac
celeratie. Het brandstofverbruik
stemt met wat doorsnee aanvaard
baar is overeen. Alleen de dieselmo
toren blijven in beide opzichten wat
aan de zuinige kant: Peugeot heeft
een modernere 2,3 liter motor voor
de 504 GLD. die Ford blijkbaar niet
heeft kunnen kopen.
Wel mag gezegd worden dat bij nor
male snelheden op de autowegen de
dieselmotor niet hinderlijk meer is
qua geruis, dank zij een goede isola
tie. De start blijft natuurlijk een
hevig gebrom en blauwe walm ver
oorzaken en het duurt daarna wel
even eer het geluid wat matigt, maar
met warme motor valt het best mee.
De stoelen zijn redelijk tot goed te
noemen, het veercomfort past bij
een automobiel van deze royale klas
se en het uitzicht rondom is uitste
kend. Het is een weinig spectaculaire
wagen, die tot en met de beproefde
Peugeot-dieselmotor de indruk
maakt afgestemd te zijn op degelijk
heid.
OPERAUITVOERING - Op 3 en
5 mei presenteert de Nederlandse
Operastichting een uitvoering van
Handels opera „Orlando" in het Sche-
veningen Circustheater aanvang 20.00
uur. De opera (eerste uitvoering: 27
januari 1733) is gebaseerd op het be
roemde gedicht „Orlando Furioso"
van Ariosto. De regie is in handen van
de Italiaan Filippo Sanjust, terwijl de
Canadese messo Huguette Touran-
geau, de Koreaanse sopraan Sung-
Sook Lee, de Tsjechische zangeressen
Jana Jonasova en Libuse Marova en
Henk Smit in de hoofdrollen funge
ren. De Poolse dirigent Kazimicrz
Kord heeft de leiding over het Radio
Kamerorkest.
AFSCHEIDSRECEPTIE Van-
daag geeft het bestuur van „Het Dia-
conessenhuis". Houtlaan 55, Leiden,
een receptie ter gelegenheid van het
afscheid per 1 mei van zijn predikant.
Ds H. W. Hermes die twaalf jaar aan
het ziekenhuis verbonden is geweest.
Hij wordt opgevolgd door Ds H. B. van
het Hof. De receptie vindt van 16.30-18
uur plaats in de medische bibliotheek
van het ziekenhuis.
ZAKENFUTSEN
De grootste sortering butaangas
apparatuur, tuinmeubelen,
spoeltoiietten. transistor TL-ver-
Hchting enz. enz.
DE SPECIAALZAAK VOOR
LEIDEN E.O-
CAMPING GASSHOP
HOLVERDA
BEATRIXSTRAAT 21-23
LEIDEN, TEL. 071-126534.
WAT EEN LEUK HAARSTUK
en wat een faniastisch moo»e
kleur zeg. waar heb ie die van
daan? Waar nou anders dan bij
dameskapsalon
FREEK
VERMEER
O ja. ik ga er ook een bi| hem
kopen Hij is de 1 e prijswinnaar
vJv Collége Coiffures Artisti-
ques is nogal wat. gedipt
haar specialist
ALLEEN MORSSTRAAT 10
LEIDEN
SLEUTELS
BIJMAKEN!
klaar terwijl U wacht Regenton
nen. kruiwagens, speden ne-
ken, grasmaaiers
W. P. Hartwijk
NIEUWE BEESTENMARKT 7-
11.
LEIDEN. TEL. 071-126627
Kredietbureau
Ton Postelmans
Persoonlijke leningen tot elk be
drag, aflossing tot 15 jaar
BEUKENRODE 26
LEIDEN TEL 071-131932
voor alle werkzaamheden in het
nuis ol rondom het huis. Inl. ol
prijsopgaal
TEL. 071-120580.
PARASOLS
alle maten en kleuren, fuinstoe-
len, lateis, banken, grasmaaiers De
rootsle sortering.
W. P. HARTWIJK
Chinees-lndiach Restaurant
Dielsteeg 15. Leiden.
071-130373. Thans ook uitzending
van alle gerechten. Alle gerechten
worden vanat 15. verhoogd met
2,50 bezorgloon. dagelqks van 1 -3
uur v.m. en van 5-9 uur s avonds
thuisbezorgd.
Delist ktrtinlek B.l.
biedt aan le en 2e soort plavui
zen, rechtstreeks van fabriek, al-
meting 20x20 en 10x10 cm Da
gelijks geopend van 9-17 uur
Maandag t/m vrijdag
UTRECHTS JAAGPAD 121
(Ingang Kettlngstr. 200 m vóór
LEIDEN. TEL. 071-143010
TUINBANKEN
stoelen, talels in wit gelakt en
dessins, gros Filex. PVC. etc
spaden, schoppen, harken, krui
wagens
W. P. HARTWIJK
Nieuwe Beestenmarkt 7-11
Leiden, tel. 071-126627
Kamerplanten en
bloemen
alles «oor uw tuin
perkplanten
UIT EIOEN KWEKERIJ V A I 0 30.
GERANIUMS 2.25 TEVENS AN
TIEKAFDELING MET te KLAS MEU
BELEN
Welkom bij:
GARDEN CENTRE
BLOEMENDAAL
LEIOER-
iedere dag geopend
DATSUN dealer
AUTOBEDRIJF BROERTJES
SASSENHEIM 02522-*2921
Rep
kunstgebitten
teleloon 071-125566
GEOPEND VAN 8-17 UUR
OF VOLGENS AFSPRAAK
Ontvettings- en vormagerings-
thee. 2x daags een kopje en u
slankt al. 100 g 3.45. C.-ogis-
lenj
Boerhaave
v Uw advertentie in
wordt door 355.000
koopkrachtige
Nederlanders
gelezen. v
Stoer eo sterk denim western pak. Met
kontrasterende stiksels en imlt. leren
biezen en hoekjes. 100% Katoen
Donkerblauw
ml 104 -170
alle maten.
.Van 80,— voor
Alleen deze week
Grote Marktstraat 34, Den Haag -
Rozemarijn 19-23, Leidschendam
- Haarlemmerstraat 115-117, Leiden
BRANOKASTEN-INBOUWKLUtZEN Nwuwe mbouwtWon «4 Me «an
180.- at Brandkassen grote sorter mg «an 325,- lot zware pantserfcasien
von 6SOO.- GeWusl^s van 19 lol 65.- BrandvWge docanerHenka-
ten voor uw ordners enz van 285 - eru Nieuwe slalen deurtoze keslen.
grijs gemottetd met vijl verslefcar# legborden geen 75.- nu eteeMs l 51,69
Hoog 160 diep 30 brood 80 cm Wemo ven 160 hoog. 30 diep «n 80 broed
slechts 38.14. Dezo hebben 4 verstelbare legborden Goschikt voor al uw
opbergprobiemen. zeds voor uw hobbykamer Kortoor stoelen van 30.- tot
I 1200.- Kantmo stoelen beresterk I 29.66 Nmuwo stalen schnjlbureauv
met 3-4 ol6 iaden «reet tal voorraad leverbaar Talols van 60 cm tol 2 mater
3 M kopieermachines de voordekgste op de wwretdmerkl f 3(5.-. maakt
pracht afdrukken op elk moment dal Uitwens! Eleèdrorssche wmkekossa s
met getdwsaeüoeu. groot totaal. Warton waar enz geen 2800.-. nu bq
Keptrno Slechts I 1450.- Schrift- en etektrorvsche letmechmes enorme
sortering en voor aOw beurs Schnjtmechine» Mei en han»g van 130,- al
Ook reparatie aan H Uw kantoormachme» vlug en rvel
k^ken ol vr int at deze artikelen evd BTW KAPTtNO l
12. Tel 639446 Oen Haag
3 Loan van N O IndW
Probeer deze zomer gerust Oubrovnlk. 'n zonnige
bestemming In Joegoslavië.
8-daagse vliegreis Grand Hotel (vol pension)
0-daagse vliegreis Oubrovnik Palace Hotel (vol pension) COO
va DOO
Informatie/boeking:
Perscombinatie reizen
Wibautstraat 131
Amsterdam.
Tel. 020-913456
Buitenlandets.
Ze wonen, werken en
komen hier. Voor zaken.
Of voor hun plezier.
Ze zijn anders en praten anders.
Je wijst's de weg.
Je toont's belangstelling.
Je praat met een andere wereld.
Hoort nog's wat.
En je wordt soms uitbundig
bedankt.
Wat een eenvoudige Nederlander
al niet kan overkomen
door een beetje vriendelijkheid.
Publikatie aangeboden door dit blad,
in aamenwerking met de Stichting Ideële Reclame SIRE.
