Ziekenhuisdirecties: Verkeerd beleid
ICHTBIJ i
liniek in Oirschot
>or drugverslaafden
OU IV
commentaar
sbeleid (1)
'Overheid werkt nijpend personeelstekort in de hand'
-j sbeleid (2)
:htij sbeleid (3)
Kort geding
tegen Meijer
uitgesteld
Gure buien
m
^ruine buik van de koffie
oud en nieuw
DAG 28 DECEMBER 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
jBg scharen de ministers uit de
f economische sector van het
t-Van Agt zich met vertegen-
Igers van het bedrijfsleven
tafel om over het prijsbe-
[78 te praten.
leen politiek anders gekleurd
It aan het roer staat kan met
pij ondernemers en ook bij de
ïistand misschien de verwach-
Joeien dat dit kabinet een wat
prijsbeleid zal voeren.
te hopen dat de ministers
op korte termijn laten mer-
Iit er van beleidswijzigingen
punt geen sprake kan zijn.
tor zijn een aantal geheel
llende argumenten aan te
^litiek oogpunt is het gewenst
^t nieuwe kabinet zijn beleid
jn ook andere meer economi-
om het prijsbeleid nu
veranderen lees te versoe-
Uit de jongste gegevens van
irganisatie voor Economische
iwerking en Ontwikkeling
I) die in deze krant zijn opge-
blijkt dat alle verwachtingen
>nomisch gebied die vorig jaar
-*n geuit ook voor ons land,
optimistisch zijn geweest.
Éuwe lezer van deze kolom zal
ijfeld herinneren dat wij bij
eerst in het parlement uiteenzet en
daarover op het Binnenhof van ge
dachten wisselt alvorens een prijs
beleid tegenover het bedrijfsleven
uit te stippelen. Deze aanpak kan
ertoe bijdragen dat met name uit de
regeringsnota en het parlementaire
debat duidelijk wordt hoe het kabi
net het loon- en prijsbeleid onder
ling op elkaar wil afstemmen.
Nu kan men opmerken dat dit kabi
net toch ook al een belangrijke stap
heeft gezet wat loonbeleid betreft
door het gevoerde debat tussen mi
nister Albeda van sociale zaken en
de Tweede Kamer over een strin
gentere aanpak van de niet CAO-
lonen.
Op zichzelf is deze redenering juist,
maar in dit geval betrof het een
nieuw geheel onmisbaar, element in
het loonbeleid dat geen langer uit
stel kon gedogen.
talrijke te fleurige voorspellingen
een groot vraagteken hebben ge
plaatst. En helaas kregen niet de
optimisten maar de realisten, die
dan uiteraard voor pessimisten wor
den uitgemaakt, gelijk. Met hun
blijkbaar wat meer nuchtere analy
se van de economische toekomst
verwachtingen. Een veel te hoge
graad van werkloosheid, een te tra
ge economische groei en een ont
redderde geldmarkt vormen geen
solide basis om veranderingen in
het prijsbeleid aan te brengen.
door Theo Koelé
DEN HAAG Help, de zuster verzuipt! Met deze woorden geeft
de Haagse ziekenhuisdirecteur P. Meijlis de kortst mogelijke
samenvatting van den noodkreet-in-briefvorm, geslaakt door de
Vereniging van verpleegkundig directeuren in ziekeninrichtin-
gen. Meijlis, vice-voorzitter van deze vereniging: „de overheid
werkt een nijpend personeelstekort in ziekenhuizen in de hand.
De gevolgen worden steeds duidelijker: de begeleiding van
patiënten schiet tekort, de verpleegkundigen maken vele overu
ren die ze niet in vrije tijd terugkrijgen, er wordt geklaagd dat er
slechts tijd voor werken en slapen is, het ziekteverzuim neemt
toe".
gj
hénog een ander element dat niet
iaitet oog mag worden verloren.
'8ek de situatie zich nu laat aan
Nederland in zijn gevecht
de inflatie op de goede weg.
b£ echter nog geen reden .tot
-t voldoening. Dan moet de gul-
siclna bijvoorbeeld een jaar ook
e®j nog een gulden waard zijn.
er is wel reden tot enige hoop.
onwil zeggen dat Nederland als de
wjge ontwikkeling van de geld-
rde zich in 1978 zal voortzetten
■^t jaar opnieuw iets dichter bij
grootste handelspartner, West-
sland, kan uitkomen.
"""lzo zijnde zou het kabinet er
-tandig aan doen het tot nu toe
berde prijsbeleid te handhaven.
Of in het andere geval te verlengen
tot de lente van 1978.
Het moet niet worden uitgesloten
dat met name de ondernemers in de
zwakkere bedrijfstakken en de mid
denstand zullen wijzen op de nog
veel te lage rendementen lees
winsten. Zakelijk gezien is deze
constatering juist. Als het kabinet
hier evenwel verbetering in wil aan
brengen en dat is onvermijdelijk,
moet een verbetering primair in de
lastenverlichting worden gezocht.
Terwille van de eenheid van beleid
lijkt het verstandig dat het kabinet
hiermee wacht tot na de regerings
verklaring in het parlement.
Meijlis waarschuwt: „De zusters la
ten de patiënten niet in de steek.
Maar de overheid profiteert al te
lang van dit plichtsbesef. De toe
stand wordt gaandeweg onhoud
baar, het duurt niet lang meer of er
komen toch acties".
De kritiek richt zich op het Centraal
orgaan ziekenhuistarieven. Zit COZ,
ingesteld door ziekenhuisorganisa
ties, ziekenfondsen en verzekeraars
van ziektekosten, „bevordert de
vaststelling van verantwoorde zie
kenhuistarieven". Het COZ moet de
voorgestelde verpleegprijzen Voor
leggen aan het ministerie van volks
gezondheid en milieuhygiëne. Door
gaans keurt het ministerie de voor
stellen goed. Het COZ werkt aan de
hand van normen, die het aantal
verpleegkundigen per patiënt
bepalen.
Te star
Op de toepassing van die normen nu
hebben de ziekenhuisdirecteuren
het niet begrepen. Meijlis: „Die nor
men zijn te star. Als er al veranderin
gen worden aangebracht zijn die
heel klein. En dat, terwijl de taak
van de verpleegkundigen aanzienlijk
zwaarder is geworden".
Een hele reeks ontwikkelingen in dé
gezondheidszorg heeft het werk
moeilijker gemaakt. In de eerste
plaats is de verpleegduur in veel
ziekenhuizen bekort. Het verblijf in
een ziekenhuis is per patiënt gemid
deld met enkele dagen afgenomen.
Ernstig zieken vormen daardoor het
grootste deel van het patiëntenbe
stand, en dat betekent veel zorg en
bewaking. „Makkelijke patiënten",
die geen intensieve behandeling no
dig hebben, zijn er in de Nederlandse
ziekenhuizen steeds minder.
Verkorting van de verpleegduur is
van overheidszijde keer op keer be
pleit, ten behoeve van een goedkope
gezondheidszorg. „Per ziekenhuis
zijn besparingen van vele miljoenen
guldens mogelijk" aldus Meijlis. Vol
gens hem is er sprake van een „wijs
overheidsbeleid" als er tegenover die
forse besparingen een meer beschei
den verhoging van de personeelkos-
ten zou staan, bijvoorbeeld vier of
vijf ton. Echter, er komt geen extra
geld voor nieuw personeel, dat de
taak verzwaring in de ziekenhuizen
zou kunnen opvangen. „Integendeel,
het COZ straft een besparend zie
kenhuis juist af. Lege bedden wor
den door het COZ niet geduld. Min
der patiënten dan ook minder perso
neel. Dat levert een ziekenhuis grote
problemen op, die slechts overwon
nen kunnen worden door een onno
dige verlenging van de verpleegduur.
De verpleegkundige kan dan immers
wat vrijer ademhalen. Maar de doel
stelling van de overheid, kostenbe
sparing via kortere verpleegtijden,
loopt gevaar".
In de visie van de heer Meijlis is het
COZ te veel een „papierwinkel",
waar te weinig aandacht wordt ge
schonken aan allerlei ontwikkelin
gen in de gezondheidszorg. Zo wordt
er, aldus Meijlis, geen rekening ge
houden met de sterke uitbreiding
van specialismen in de ziekenhui
zen. Het aantal onderzoeken wordt
daardoor sterk uitgebreid. Zo ook
het aantal behandelingsmogelijkhe
den. Een duidelijke taakverzwaring
voor de verpleegkundigen is het ge
volg. Dat geldt ook voor de verschui
ving van klinische naar poliklini
sche behandeling (waarbij de pa
tiënt kort na de medische verrich
ting weer naar huis kan). Het aantal
ernstig zieke patiënten in zieken
huisbedden neemt daardoor, ver
houdingsgewijs, toe. Ook de snellere
wisseling van patiënten en uitbrei
ding van de opleidingen maakt het
werk er niet eenvoudiger op, wat in
het laatste geval zowel opleiders als
leerling-verpleegkundigen betreft.
Een personeelsvermindering valt
met deze ontwikkelingen niet te rij
men, aldus de heer Meijlis. De vak
bonden, die de werkers in de gezond
heidszorg onder hun leden tellen,
horen ook steeds meer klachten.
Over de al te strenge toepassing van
COZ-normen voor zwakzinnigenin
P. Meijlis, verpleegkundig directeur van het Haagse zieken
huis Bronovo.
richtingen hebben de bonden al bij
de overhëid aan de bel getrokken,
over de moeilijkheden in ziekenhui
zen nog niet.
De brief van de verpleegkundig di
recteuren aan regering en parlement
zal volgens Meijlis zeker niet het
laatste „alarmsignaal" zijn. Hij ver
wacht dat ook de arbeidsinspectie
aandacht zal vragen voor de ver:
slechterende werkomstandigheden
in de ziekenhuizen. Volgens enkele
leden van de vaste Tweede-Kamer
commissie voor volksgezondheid is
het zeker de bedoeling „op korte
termijn" met de nieuwe staatsser-
cretaris van volksgezondheid over
de COZ-normen te gaan praten.
Naar de mening van bestuurder K.
Hofman van de NCBO (CNV-bond
met enkele duizenden leden in wel-
zijns- en gezondheidszorg) staan de
COZ-normen op gespannen voet
met de toepassing van de moeizaam
tot stand gekomen, eerste zieken-
huis-CAO. Zo verplicht die CAO die
ziekenhuizen overwerk van ver
pleegkundigen te compenseren in
vrije tijd; de krappe personeelsbe
zetting laat dat echter niet toe.
„Voor het Centraal Orgaan Zieken
huistarieven moet de CAO een gege
ven zijn. Aan de inhoud mag niet
getornd worden", aldus de heer Hof
man. Hij betreurt het ook, dat de
COZHnormen een goed personeels
beleid in de ziekenhuizen in de weg
staaa.
Voor Meijlis en Hofman staat vast,
dat de „starheid" van het COZ een
slechte zaak is. „Er zal flink en snel
aan de normen gesleuteld moeten
worden, „aldus de heer Meijlis. Van
groot belang daarbij is. dat ook het
aantal leerling-verpleegkundigen
weer mag worden uitgebreid. Ge
beurt dnt niet, dan dreigt uiteinde
lijk een tekort aan gediplomeerde
krachten. Hier en daar zoeken zie
kenhuizen al hun toevlucht in het
aantrekken van verpleegkundig per
soneel uit Engeland. Een allerminst
aantrekkelijke situatie, gelet op de
grote belangstelling voor de oplei
dingen in eigen land, gelet ook op de
extra kosten. De komst van „Engel
se zusters" kan dan ook, aldus de
heer Meijlis, niet meer zijn dan een
noodverband.
Van een verslaggever
AMSTERDAM Het kort geding
tegen de journalist Ischa Meijer (die
de mensen van het verzet uit de
oorlogstijd zou hebben beledigd) is
uitgesteld. Meijer heeft toegegeven
dat hij in een radio-uitzending van
11 november eeti onjuist beeld heeft
gegeven van het Nederlandse verzet
in de tweede wereldoorlog.
Het geding, dat was aangespannen
door vier organisaties van oud-ver
zetsstrijders, zou morgen dienen
voor de president van de rechtbank
in Alkmaar. De verzetsstrijders ver
weten Meijer denigrerende opmer
kingen aan hun adres. Hij had over
het verzet onder meer gezegd dat
het bestond uit een „handjevol men
sen, dat zich hoe dan ook verweerde
tegen de bezetter en van wie het
overgrote deel bestond uit halfgare
avonturiers, die onder andere om
standigheden gewis in het gevang of
gesticht zouden zijn beland." Meijer
zegt die uitlating te betreuren en de
kritiek als „terecht" te beschouwen.
Maar hij blijft wel van mening dat
het beeld van de totale oorlogssitua
tie in Nederland „ongenuanceerd"
overkomt.
HET WEER door Hans de Jong
Weerrapporten
(SCHOT (ANP) Aan de
in Oirschot zal bin-
enkele weken een begin
gemaakt met de ver-
Etfving van een boerderij tot
jlapeutisch centrum voor
ejjverslaafden. Deze „drug-
"Jek" komt tot stand op ini-
kJef van de stichting hulp
t£i druggebruikers uit Eind-
ertn.
lei
n/terbouwing van de boerderij in
Dhot tot therapeutisch centrum
acht en een halve ton kosten,
oa bedrag wordt gesubsidieerd
Rijk. Ook de exploitatie zal
hins stichtingsvoorzitter mr. F.
leriKemenade in de toekomst wor-
aagesubsidieeerd. Op welke wijze
ta#g niet bekend.
Verbouwing zal ongeveer een jaar
in. In die tijd hoopt de stichting
w^indhoven een pand te hebben
dat dienst kan doen als
Verblijf. De gemeente Eindhoven
O© daarbij naar de mening van
lwfeitter Van Kemenade een be
delende rol kunnen spelen of zelf
pand beschikbaar kunnen
l%n.
nk
Lirf—
De stichting wil in Eindhoven ko
men tot een volledig hulpverlenings-
ciruit voor druggebruikers. Daarom
zoekt het stichtingsbestuur in Eind
hoven zelf nog naar een pand dat
dienst kan doen als dagverblijf voor
druggebruikers. Voorts ligt het in de
bedoeling in Eindhoven ook nog een
zogeheten halfweghuis te stichten.
Via een dergelijk huis kunnen ver
slaafden die een ontwenningskuur
hebben ondergaan weer langzaam
werken aan hun terugkeer naar de
maatschappij.
Aanvankelijk wilde de stichting
hulp aan druggebruikers een thera
peutisch centrum in een boerderij in
Eindhoven inrichten. Dit pand bleek
achteraf echter ongeschikt te zijn
omdat de lawaaioverlast, veroor
zaakt door het vliegveld Welschap,
onaanvaardbaar hoog was.
Daarna werden besprekingen ge
voerd om een pand in Budel aan te
kopen. Aan die besprekingen kwam
een eind toen de eigenares van het
bewuste pand ontdekte waarvoor
het in de toekomst zou worden ge
bruikt. Zij weigerde verder met de
stichting hulp aan druggebruikers te
onderhandelen.
Gisteren is het gebeurd. Koudere
lucht is Nederland binnen gevallen.
Dit vond plaats achter de lijsttrek
ker van de koude formatie: een sterk
uitdiepende depressie die met baro
meterdalingen van vijf tot zeven
millibar in drie uur in noordoostelij
ke richting over ons land trok. In de
nu aangevoerde poollucht stapelen
zich buienwolken op. Die brengen
regen en als het zo uitkomt ook
hagel en sneeuw. Gistermiddag viel
er al natte sneeuw in 't Zandt
(noord-oost Groningen) als onder
deel van dertien millimeter neer
slag. Zeeland, west-Brabant en
Zuid-Holland moeten niet vreemd
opkijken van onweer. Bij koude
noordwestelijke tot noordelijke win
den wil dat in deze tijd van het jaar
echt wel boven de zuidelijke Noord-
zee-trechter met relatief warm
water.
Er is gisteren lang niet overal veel
wind geweest, doordat zich achter
een koufront geen sterke luchtdruk
stijgingen van bijvoorbeeld vijf tot
acht millibar in drie uur tijdvoorde
den, maar de barometers achter het
front bleven aarzelen en gingen zelfs
weer dalen, zoals in noordwest-
Frankrijk en zuid-Engeland. Achter
af bleek de bescheiden Biltse och
tendprognose van harde wind (radio
Hamburg sprak toen van wind
kracht negen tot tien boven de
Noordzee met orkaanachtige stoten
in buien) voor maandag overdag
toch niet zo gek geweest te zijn.
Alleen..vertel dit niet aan waarne
mer P. A. Kentie in Roosendaal.
Daar schoot de wind tegen acht uur
gistermorgen wel degelijk tot storm
kracht: snelheid 100 km/u. Op de 13
uur-weerkaart gaf Malin-Head in
Noord-Ierland ook een stormstoot.
Een guur weertype dus met een
noordwestelijke wind die bereid
schijnt tot nog enige ruiming. Gis
termorgen hingen alweer de eerste
ijsbedelaars aan mijn telefoon. Ik
heb hun voorgesteld, nog in gemoe-
de eerst eens af te wachten, of er al
of niet een windei zal worden uitge
broed. Ik heb hen wel even lekker
gemaakt met de mededeling, dat de
barometers in noord-Scandinavië
stijgen: Kuussamo in noord-Finland
dinsdagmiddag ruim 1.025 millibar
en dat het daar maar liefst 34 graden
vroor in Fins en Zweeds Lapland
bijna dertig graden maar dat toch
beslist de ontwikkelingen op de oce
aan niet uit het oog mogen worden
verloren.
Vergeet niet, dat er niet al te ver van
de Azoren af een hogedrukgebied
van 1.047 mb. is (positie 47 graden
NB 30'WD en dat dit maximum,
ondanks lichte zuidwaartse uitwijk
manoeuvre, nog niet zonder meer
bereid blijkt, het heft uit handen te
geven. Zolang dat niet het geval is,
staat het sein voor depressies uit
Canada op groen. Volgens de com
puters zal een zich bij New-Found-
land ontwikkelend minimum van
995 mb. zich eerst naar het noord
oosten verplaatsen, maar daarna
bijdraaien in oostelijke richting. Het
wordt in de tweede helft van de
week (donderdag/vrijdag) met 968
mb. in de kern boven de Noorse
Zee verwacht.
Dat de bijbehorende fronten: eerst
een warmtefront met regen en daar
na een koufront met buien (het
tweede zal het eerste wel inhalen)
het Noordzee-gebied op kousenvoe
ten zullen passeren, lijkt wel uiterst
onwaarschijnlijk. Aanhoudende on
standvastigheid met buien dus en
dit jaar geen winter van enige bete
kenis meer, hoogstens een graadje
lichte vorst tijdens wat langer du
rende nachtelijke opklaringen on
der een hogedruk-uitlopertje.
„Washington" verwacht ook voor
oud- en nieuwjaar in onze contreien
geen wezenlijke verandering: het
blijft „van de koude" en veelal wind
tussen noordoost en noordwest,
kortom een wintertje k la Groenlan-
dia. De Londense weerdienst ziet tot
half januari de wisselingen van
zachte westelijke weertypen met
kouder weer en oostelijke winden
doorgaan. Vergelijkingsjaren qua
luchtcirculatie op het Noordelijk
Halfrond zijn geweest: 1896, 1942 en
1963, jaren met winters aan de zach
te, hoogstens aan de koude kant (in
casu het seizoen 1963-1964 met een
vorstgetal volgens IJnsen van 32).
onweer
9
5
onweer
9
1
hagelbui
8
3
half bew
8
7
regenbul
9
1
regenbul
licht bew.
7
9
8
02
zwaar bew.
8
2
regenbul
licht bew
9
4
0.1
0.3
onbewolkt
9
0
zwaar bew.
14
0
regen
6
7
regenbui
11
5
regenbul
9
1
regen bul
7
9
geheel bew.
9
11
sneeuw
-8
0.1
geheel bew
7
0
zwaar bew.
2
0
regen
5
3
half gew.
16
0
regen
4
1
regenbul
7
06
hagelbui
7
8
geh bew.
10
0
half bew
19
0
zwaar bew.
15
0
regen
8
8
zwaar bew
13
0
sneeuw
0
12
half bew
0 1
geh. bew
9
0
onbewolkt
15
0
motsneeuw
0
0 1
zwaar bew.
5
0
regen
8
6
regen
18
0.1
zwaar bew
6
0
onbewolkt
22
0
onbewolkt
half bew.
17
0
onbewolkt
17
0
Amsterdanf
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vllsslngen
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Oenivc
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
Münchon
Nice
Oslo
Parijs
Rome
8pl!t
Stockholm
Wenen
Zürlch
Casa Blanca
Istanbul
Las Palm as
New York
Tel-Avlv
Tunis
HOOO WATER 29 DECEMBER - Vllsslngen
4.07-16 27. Harlngvlletalulzen 4 14-16 27. Rotter
dam 5.35-18 24, Schevenlngen 5 17 17 28. IJmul-
den 5 54-18 05. Den Helder 10 01-21.57. Harlln-
gen 12 28- -. Delfzijl 1.45-14 17
kinderen krijgen een bruine
als ze koffie drinken, zeiden
vroeger. Andere moeders
JJden: rood haar. Maar in de kop
tn Noord-Holland was het een
^uwe buik, groene oren en een
neus, en in de Achterhoek
jlJpmme benen. Dat zijn een paar
e^altjes van nogal onschuldig bij-
dat zelfs in ernstiger vor-
tfn in onze tijd nog welig tiert, en
32frkelijk niet alleen in hetspraak-
Tbruik.
like gezegden en gewoonten
immen soms van vele eeuwen
r. Maar ook als er iets nieuws in
t leven kwam, zijn vaak de hijge
rige waarschuwingen niet van de
cht. Werd niet in de achttiende
uw in alle ernst gewaarschuwd
or het „doodelijk en verderfelijk
iffij- en theewater?" En moest
en niet om in de kerk te worden
•genomen, beloven „het fenijnigh
uyt toeback. een werek ende in-
ntie des satans, te vlieden als een
stlocht"? Wellicht zou het dokter
Meinsma niet verdrieten als die be
paling nog bestond, maar zij heeft
indertijd nauwelijks gewerkt.
Wie het aardige boek van Ton de
Joode leest, dat onder de titel Folk
lore in het dagelijks levenvele ge
woonten en gebruiken in de lage
landen beschrijft, komt onder de
indruk van de vele en diepe sporen
die heidendom en bijgeloof (psy
chologen zullen zeggen: angst en
onzekerheid) in ons volksleven heb
ben getrokken. Er zijn natuurlijk
ook vele éérdige gebruiken, maar
vaak zijn traditionele gewoonten
en gezegden toch vooral bedoeld
om onheil te bezweren. Hoeveel
mensen hechten niet nóg altijd In
alle ernst waarde aan ongeluksge
tallen en ongeluksdagen, aan hoe
fijzers en klavertjes-vier, aan ge
morste suiker en gemorst zout, aan
zwarte katten en ladders, aan zwa
luwen en spinnen, aan paarde
bloempluizen en vossestaarten,
aan mascottes en amuletten? En
dat zijn dan nog maar heel duidelij
ke vormen van bijgeloof. Doch hoe
veel verborgen folklore, hoeveel
„mythen in kleingeld", zit er in ons
gedrag met de jaarwisseling met
wagenwielen en palmpaasstokken,
met vlierstruiken en rozen, gebaks-
vormen en bruidssuikers, beschui
ten met muisjes en duivekaters,
hanen en klokgelui te veel om op
te noemen, maar het staat wel alle
maal in dat aardige boek van Ton
de Joode, en wat niet in zijn tekst
staat, komt wellicht in de overvloe
dige illustratie voor.
Het boek is eigenlijk een verzame
ling wetenswaardigheden op het
gebied van folklore, gezegden, sym
bolen en oude gewoonten. Het is
geen folklore-encyclopedie, geen
verzameling volksverhalen. Je mist
grotendeels de klederdrachten, de
volksdans, je zou veel meer willen
weten over Sinterklaas, Sint-Maar
ten, Sunderkloas en carnaval. Maar
in dit boek ligt de nadruk op het
dagelijks leven, en het is het goed
recht van de schrijver het daarbij
te laten.
Soms gaat hij wel een beetje mak
kelijk op de filosofische toer, als hij
haast in één adem noemt: flower
power, belangstelling voor mys
tiek, puur natuur, naaktrecreatie,
de kruidendokter en de open
haard. Soms kan het trouwens
anders? is de lezer geneigd zijn
vraagtekens te zetten bij stellige
uitspraken, en men zou dan wel
wat meer „bewijs" willen. Bijvoor
beeld voor de bewering dat het
ongelukskarakter van het getal
dertien is terug te voeren op Jezus'
laatste avondmaal met zijn disci
pelen. Dat ons kerstfeest in de
plaats gekomen is van het ger-
maanse midwinterfeest, is wel een
wijd verbreide opvatting, maar
lijkt toch niet helemaal correct
immers vierden de christenen reeds
in de vierde eeuw te Rome op 25
december het kerstfeest in plaats
van het Romeinse zonnewende-
feest.
Folklore in hel dagelijks leven, 128
bladzijden dik, is een uitgave van A.
W. Sijthoff en ligt in de winkel voor
24.50.
De Meiboom heeft altijd gegolden als een symbool van vruchtbaarheid. Daarom werd er ook
duchtig omheen gedanst. (Illustratie uit het hierbij besproken boek)
Er zitten kwade geesten in de lucht,
in deze laatste dagen van het jaar.
Ton de Joode noemt in zijn boek
over folklore het inluiden van het
nieuwe jaar als goed voorbeeld dat
men nog altijd vuur en lawaai te
baat neemt om de geesten te verja
gen. „Als op oudejaarsavond de
oliebollen naar binnen zijn gewerkt
(door de vorm alleen al mogelijk
ook een duidelijk vruchtbaarheids
symbool) loopt de wijzer naar de
twaalf. Naar het meest griezelige
uur van het etmaal. Want om
twaalf uur komen de geesten tot
actie, de heksen, de spoken, kort
om alles wat er aan griezeligs door
het luchtruim kan zweven. Speci
aal bij een belangrijke gebeurtenis
als de Jaarwisseling zijn ze in de
weer om waar mogelijk kwaad te
stichten. Maar ze krijgen veel min
der kans dan vroeger om hun boze
praktijken bot te vieren. Daar zor
gen de knallen en de flitsen van een
mlljoenenkapitaal aan vuurwerk
voorHet is natuurlijk altijd mo
gelijk dat er één geest is blijven
zitten in het glaasje drank, dat we
heffen. Daarom klinken we even de
glazen tegen elkaar, wat voor de
boze geest zo'n schrikwekkend ge
luid oplevert, dat hij terstond het
geestrijk vocht verlaat."
Het is maar dat u het weet. straks.
