Leven zonder drank moeite waard
[I
II
commentaar
1
ij
Rij 25 km méér per volle tank.
MobilD de olie
die benzine bespaart.
UW
^le ongelijkheid (1)
lie ongelijkheid (2)
Tonwater...
- Spa
_natuurlijk
Ervaringen van alcoholisten opgetekend
Mobil
Groene kerst
Wintersport
bloederige verrassing
effie
haan
tanden uit of in
123 DECEMBER 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
t ccn dubbeltje geboren is,
oil ccn kwartje. Deze fata-
volkswijsheid krijgt op-
cdscl in een somber stem-
pport van de Wetenschap-
[aad voor het Regeringsbe-
IR). Het rapport gaat over
e ongelijkheid, en over het
wat daartegen tot nu toe is
ondanks goede bedoe-
linettcn op een rij hebben
I naar meer sociale gelijk-
gelijke kansen voor ieder-
kabinet-Den Uyl had de
/i van kennis, macht, inko-
'i vermogen zelfs tot zijn
r^thema verheven. Maar het
maar weinig uitge-
it is, afgaande op het rap-
de WRR, niet veel meer
Jan morrelen in de marge.
:s bepalend voor de sociale
in een burger is zijn werk.
^ïen de betere banen blijken
p stimulansen te bieden om
te komen, om meer inko-
iverwerven, bevredigender
tzit te kunnen opbouwen,
|duele macht te ontwikke-
het domein van de betere
^idt echter slechts één toe-
Ir, die van de hogere oplei-
.n die opleidingen blijken
iktijk nog steeds moeilijk
[lijk voor wie niet zelf uit
:r milieu komt.
•aat het beeld van een starre
er dan wel gebeuren? De
™loet enkele aanbevelingen
j'n' ingrijpend zijn. Het hele
ïtbjssysteem zou omgegooid
vaijworden, evenals de arbeids-
nafo met zijn steeds verder
sou
ADVERTENTIE.
L'EAUQUI PETILLE
fWDf SOOACF PfTlUMIE
tOOlftJUfiMOUOtXO BftOWWAtBl
r o|
idr r
k ti
yegMMMNMIt «OMHUSmW KIW
nat
^atriumarm
ê^-ink de natuur
sociale opbouw, waaraan een indi
vidu zich vrijwel niet kan ontwor
stelen. Wat de WRR hier als onze
maatschappelijke werkelijkheid af
schildert, is moeilijk te accepteren.
In onze christelijk gefundeerde
mensopvatting past geen noodlots
gedachte. De mens is vrij en geroe
pen om zijn leven zelf te maken.
Het geschetste beeld past ook niet
in de mentaliteit van degenen die
erin de rol van de gedupeerden
spelen. Zelfrespect is een gewaar
deerde eigenschap, en iemand met
zelfrespect zal niet graag toegeven
dat hij niet in staat is zelf zijn positie
te verbeteren. Ook sociale leiders
en politici zullen het geschetste
beeld liever in hun bewustzijn ver
dringen dan het omhelzen. De re
sultaten van hun met vaak zoveel
mooie woorden begeleide zwoegen
worden immers afgedaan als mini
maal.
Neem bijvoorbeeld de herverdeling
van inkomens, waar de laatste jaren
zoveel over te doen is geweest.
Zeker, de afstand tussen top en
bodem is verkleind. Maar de starre
tussenliggende rangorde is niet ver
anderd. Door belastingen en pre
mies zijn de vetpotten aan de ene
kant soms fors afgeroomd, ten
behoeve van de kleine potjes aan de
andere kant. Maar de meeste vet
potten blijken in staat zich met
nieuw vet te blijven voeden, terwijl
de meeste kleine potjes weinig kans
hebben ooit tot een vetpot uit te
groeien.
door Kees de Leeuw
„Toen ontdekte ik de alcohol. Eerder had ik ook weieens
gedronken, maar meer bij gelegenheden. Als ik drank op had,
ging ik gemakkelijker praten en voelde ik me vrijer. Niet meer
afhankelijk. Ik had dan het gevoel bergen werk te kunnen
verzetten. In feite deed ik niet meer dan anders, eerder minder.
Ik had steeds meer drank nodig. Toen was het eigenlijk al te laat.
Ik ging stiekem drinken, verstopte flessen, schaamde me en
voelde me schuldig. Ik was alcoholist".
uitgesplitste specialismen en taak-
verenging. De WRR bepleit een
beleid van heel lange adem. Dat
kan ook niet anders met zulke grote
ingrepen in 'een zo weerbarstige
materie.
In onze sociale verzorgingsstaat is
thans bereikt dat niemand ten on
der hoeft te gaan aan elementaire
materiële ontberingen. Maar aan
het scheppen van echte gelijke kan
sen voor de sociaal lagere regionen
van de samenleving zijn we nog
steeds niet toegekomen.
Benauwend is dan dat juist wanneer
we hieraan willen beginnen, de on
derbouw van de materiële verzor
gingsstaat al zoveel zorgen baart.
De politici hebben hun handen vol
aan handhaving van de materiële
positie van de sociaal zwakken in de
economische stormen. Benauwend
is ook dat nog steeds niet het kruit is
gevonden dat is gewassen tegen hel
probleem van de werkloosheid.
Want heel sterk blijkt uit het WRR-
rapport dat het hebben van een
baan nog steeds een absolute voor
waarde is om hoe dan ook enige
kans tot verbetering van de sociale
positie te/kunnen aangrijpen.
Toch biedt de WRR het kersverse
kabinet-Van Agt een prachtkans,
namelijk om over enkele weken in
dc regeringsverklaring duidelijk te
maken dat het streven naar sociale
gerechtigheid geen privilege is van
een kabinet met socialisten erin.
Het nieuwe kabinet is nu in staat
met meer kennis van zaken dan zijn
voorganger het beleid tot een eerlij
ker spreiding van kennis, macht,
inkomen en vermogen voort te zet
ten. Juist een beleid dat dc zo
noodzakelijke resultaten pas af
werpt na vele jaren vasthoudend
ijveren, behoort ccn uitdaging te
zijn voor politici die bereid zijn
verder tc kijken dan tot de eerstko
mende verkiezingen.
Ze heet Rleky, ls veertig Jaar en
verpleegster van beroep. Een half
Jaar verblijft ze nu op Hoog-Hullen
en het gaat goed met haar. Rieky
kan nu „ex" voor het woord verslaaf
de zetten en vs begonnen aan een
nieuw leven dat de moeite waard is,
zoals ze zelf zegt. Hoog-Hullen is één
van de vijf drugvrije therapeutische
gemeenschappen in Nederland,
maar de enige die zich hoofdzakelijk
richt op de behandeling van alcohol
verslaafden, van wie er naar schat
ting vele duizenden zijn in dit land.
Samen met zes lotgenoten is Rieky-
ult de anonimiteit getreden om de
consument te confronteren met hun
drankervaringen, die zijn neergelegd
in het boekje „Help, ik (ver)-zuip-".
Het zijn nogal aangrijpende persoon
lijke ervaringen geworden van men
sen, die aan de drank verslaafd ge
raakt zijn en uiteindelijk via „Hoog-
Hullen" met vallen en opstaan moei
zaam de weg terug hebben gevon
den. Zonder uitdrukkelijk te stellen
dat dit nu de methode is om het
alcoholprobleem op te lossen, komt
uit de levensgeschiedenis van deze
zeven bewoners van Hoog-Hullen
naar voren, dat zij duidelijk baat
hebben gevonden bij de aanpak, die
deze therapeutische gemeenschap
voorstaat.
De mensen wonen en werken daar
tijdelijk en leren er te leven zonder
alcohol, drugs en/of bewustzijns-be-
ïnvloedende geneesmiddelen. Zij
hebben zich voor het schrijven van
dit boekje een week teruggetrokken
in een vakantiehuisje aan het Zuid-
laardermeer en zichzelf en elkaar de
spiegel voorgehouden; elkaar gesti
muleerd om eerlijk en duidelijk te
zijn. Daar is moed voor nodig, maar
hun ervaring is, dat je daarmee jezelf
en de ander echt kunt helpen. Dat
thema is tussen de regels door terug
te vinden in de verhalen van Rieky,
Albert, Marianne. Plet, Jan, Ria en
Thijs.
Alcoholisme is een tweesnijdend
zwaard: namelijk het wegdrinken
van en het veroorzaken van nieuw
leed, aldus psychiater Geerhard
Schaap, hoofd van Hoog-Hullen, ini
tiatiefnemer tot het schrijven van
dit boekje en functioneel gebruiker.
„En het is die ellende en rotzooi, die
de geheelonthouder, de gebruiker en
al duurt het vaak lang ook de
alcoholist beweegt zich in te zetten
voor zichzelf en de ander."
In 1890 begonnen als sanatorium is
Hoog-Hullen geleidelijk uitgegroeid
tot een moderne kliniek, waar in
maart 1976 het model van de hiërar
chisch gestructureerde drugvrije ge
meenschap werd ingevoerd. Dit in
navolging van een dergelijke aanpak
in de Verenigde Staten en onder in
vloed van drugvrije gemeenschap
pen in Nederland. Ten opzichte van
de laatste zijn er twee wezenlijke
verschillen: Hoog-Hullen heeft een
zeer lange geschiedenis wat betreft
de behandeling van alcoholverslaaf
den en het is landelijk gezien de
eerste drugvrije therapeutische ge
meenschap, die zich'richt op de be
handeling van alcoholisten.
Zowel voor de staf als de bewoners
wordt er een van bovenaf strak geor
ganiseerde werkstructuur gehan
teerd. waarin geen plaats is voor
vrijblijvendheid en iedereen duide
lijk zijn of haar taak heeft. Eén van
de belangrijkste instrumenten is het
elkaar direct confronteren met ge
drag, houding en emoties. Dat gaat
zonder omhaal van fraaie woorden,
maar in je moerstaal.
Binnen deze structuur heeft iedere
bewoner een functie en afhankelijk
van inzet en betrokkenheid kan hij
degraderen of promoveren. Die func
tie varieert van assistent-coördina
tor tot in de „wasteil". Hieraan is af
te meten, hoever een bewoner is in
het dragen van verantwoordelijk
heid en bij zijn werken aaneen terug
keer in de maatschappij.
De gemeenschap telt verder in
volgorde van belangrijkheid vier
vaste werkprojecten: huishouding,
administratie, constructie en het
boerderij- en tuinproject. De struc
tuur, de functies en de werkprojec
ten zorgen voor een zeer intensief
dagprogramma, vol met vaak erg
emotionele activiteiten. Je bent
De drugvrije therapeutische gemeenschap Hoog-Hullen (illustratie uit.:
„Help, ik (ver-)zuip".
voortdurend met elkaar bezig en
kunt nou eens niet om jezelf en de
ander heen. Je moet nu dingen doen
waar je geen zin in hebt of waar je
bang voor bent. Je kunt op één dag
van functie veranderen of van pro
ject en er is voortdurend actie en
beweging.
Niet passief
Op je achterwerk zitten is er niet bij.
„Wie passief wil zijn of blijven moet
niet op Hoog-Hullen zijn," merkt
Geerhard Schaap op. Bewoners en
staf werken onder hoge deels
kunstmatige druk, die nodig is
om de soms jaren afgeweerde en
volkomen vastzittende gevoelens
aan de oppervlakte te brengen. De
in de werkstructuur opgeroepen
conflicten, teleurstellingen en de
soms hevige gevoelens van angst,
woede, vreugde, liefde en in de steek
gelaten worden zoeken, schreeuwen
soms om een uitlaat.
Daarvoor zijn er de zogeheten „en-
counter" (letterlijk: ontmoetings-
jgroepen, die minstens drie keer per
week worden gehouden en vooral in
de beginfase van de behandeling erg
belangrijk zijn. De bewoners wordt
hier geleerd om te gaan met die
gevoelens, wat ze voorheen nooit
konden. Gevoelens die verdronken
werden in de alcohol. De encounter
is de „ziel van de gemeenschap
waarin de structuur wegvalt en ie
dereen gelijk is. maar niemand ge
lijk heeft. De basisregel is maak
jezelf kenbaar aan de ander en laat
je zien.
Drie pijlers
De hele behandeling is gegrondvest
op drie pijlers: werken, leren en the
rapie. Al deze zaken zijn slechts mo
gelijk door een vaak vanzelfspre
kende. maar door de staf voortdu
rend benadrukte betrokkenheid op.
verantwoordelijkheid voor en eer
lijkheid tegenover jezelf en de an
der. Bij het zetten van de eerste
stappen op de weg naar een nieuw
begin zijn hoop. vertrouwen en ge
loof onontbeerlijk.
Om deze theorie aan te vullen met
wat ervaringen uit de praktijk lijkt
het me goed nog enkele bewoners
aan het woord te laten, die onder
vonden hebben wat het is om op
Hoog-Hullen te zitten. Thijs. 28 Jaar
en ex-verslaafde, is zes keer opgeno
men in een andere kliniek, voordat
hij in Eelde kwam. „Al die keren was
er een eerlijke wens om hulp. Kon ik
geen stap meer voor- of achteruit.
Lichamelijk zowel als geestelijk lag
ik volledig in de vernieling. De opna
mes in de Jellinekkliniek waren ach
teraf bezien voor mij een noodzaak
om waarachtig gemotiveerd naar
Hoog-Hullen te komen en mij com
pleet in te zetten voor het behande
lingsprogramma."
Enthousiast
Hij schrijft ook: „Voor ik naar Eelde
kwam vond ik elke vorm van groeps
gebeuren een verschrikking Nu. na
er drieëeenhalve maand ontzettend
méé en in bezig te zijn geweest, kan
ik zeggen dat ik erg enthousist ben
over de behandelingsmethodiek, zo
als we die op Hoog-Hullen in prak
tijk brengen. Ik heb geleerd mezelf
en de ander te accepteren en te
waarderen. Ik zie mezelf niet meer
los van de ander. Dat is nodig om
constructief aan Jezelf te kunnen
(blijveni werken."
Of neem Ria. met 21 jaar de jongste
bewoner op Hoog-Hullen. die zich
zelf inpakster in dubbele zin noemt.
„Het zijn je ware vrienden, die je de
waarheid zeggen. Het is voor het
eest. dat ik weer echte vrienden heb
bij wie ik me thuis voel en die me
begrijpen. Ik heb hier ervaren, dat je
ook zonder drank de moeite waard
bent en ergens bijhoort."
Reclame
In „Help. ik <ver-)zulp" wordt ook de
reclame doorgeprikt van „Hol
land Skolland" en „Schat, staat
de Bokma koud", die. aldus de
schrijvers, er in niet geringe mate
toe bijdraagt dat alcoholisme op
weg is volksziekte nummer één te
worden. De lezer wordt gedwongen
na te denken over zijn eigen drank
gebruik. Hem wordt een spiegel
voorgehouden en er is moed voor
nodig om daarin te kijken en niet
meteen weg te lopen, maar conse
quenties te trekken uit wat je ziet.
Help, ik (vcr-)zuip ervaringen van
alcoholisten door Geerhard Schaap
en anderen. Uitgeverij De Tijd
stroom, Lochem. Prijs: 20,00.
ADVERTENTIE
HET WEER door Hans de Jong
Weerrapporten
Een witte kerstmis is van de baan.
Dat is de algemene verwachting voor
de komende feestdagen. De westelij
ke circulatie zal het wel enkele da
gen uithouden. De Amerikaanse
computers voorzien tot en met dins
dagmiddag aanstaande weinig ver
andering. alleen een kleine ruiming
van de wind naar noordwest. Ze gaan
er daarbij van uit dat het zwaarte
punt van lagedruk meer boven dc
Oostzee komt te liggen met een af
zonderlijke hogedrukkern ten zuid
westen van Engeland. De Franse
„kunsthoofden zijn zo voortvarend
niet en laten „Big Mama", de diepe
depressie van 960-970 millibaar nog
in het zeegebied ten noorden van
Schotland rondhangen. De Engelse
computers zijn iets progressiever en
voorzien zondag het centrum al met
968 millibaar ten noordoosten van de
Shetlands. U ziet, net als bij de men
sen hebben ook de machines weieens
een uiteenlopende kijk op het (weer)-
gebeuren. Hoe het ook zij ook al
ruimt de wind naar west tot noord
west dan nog zal er vermoedelijk
tijdelijk wat afkoeling komen gedu
rende de nacht, aangezien een uitlo
per van een nieuwe depressie van 988
millibaar op 600 kilometer ten zui
doosten van zuid-Groenland later al
weer in de richting van de Britse
eilanden koerst. Reken dus maar op
overwegend vrij zacht weer geduren
de het kerstweek-end met nu en dan
kans op regen. Kortom thuiszitters-
of thuisblijvers-weer.
De regen van vandaag, die gister
middag al geheel noord-Spanje be
sloeg en via delen van west-Frank
rijk tot zuidwest-Engeland reikte,
zal later worden gevolgd door opkla
ringen. Daarna komt een nieuwe
snellopende signeur uit het Azoren-
gebied op ons afEen abonnee in
Aalsmeer kijkt uit hoofde van zijn
beroep ook veel naar het weer. Tus
sen drie en tien januari let hij scherp
op de merels en op basis van het
zingen of zwijgen van die vogels
maakt hij een voorspelling van zacht
of koud winterweer op (wat past die
datum van de grootste kansdicht
heid: 7 januari van IJnsen daar mooi
tussenin). Dit seizoen blijft volgens
hem de winter tot 10 januari beperkt
tot wat stralingsvorst of een toevalli
ge sneeuwbui en er is 95 procent
kans op een groene kerst.
Oost-Kapelle tapte tot nu toe 38
millimeter decemberneerslag af. in
Gorredljk viel nog niet meer dan
ruim tien millimeter.
Er is maar weinig sfeer in het
Middeneuropese bergland. De tem
peratuur is in Zwitserland, Oosten
rijk en Zuid-Duitsland ook aan de
hoge kant. Het dooit er op verschil
lende plaatsen, met name in de da
len en hogerop tot circa 1800 meter.
Er valt hier en daar wat regen en
boven 1500 meter dwarrelt er ook
wat sneeuw maar veel te weinig in
verhouding tot de vraag Afdalingen
tot in de dalen zijn vrijwel nergens
mogelijk. In Oberstdorf en Gar-
misch Partenkirchen is skieën niet
mogelijk bij maar drie tot vijf centi-'
meter sneeuw. Wel gaat het Schau-
ins-Land ook geen -Hinterzarten (50
en 20 centimeter) in Kanzelwand
(35), in Obergurgl (35) en Semmering
(20 centimeter). In Oostenrijk meldt
Seefeld 35. Kitzbühel 30. Hof Gas-
tein 50 centimeter, het Zwitserse An-
dermatt, St. Moritz 22 en Zermatt 27
centimeter sneeuw. Veel meer ligt er
in het Franse Chammonix te weten
310 centimeter. Nog even een „speci
al" naar welk land zich de grootste
uittocht richt: Vorarlberg in de da
len; nul tot vijf centimeter; middel
ste lagen tien tot veertig centimeter;
hogere lagen tot zestig centimeter.
Tirolerland in de dalen: nul, middel
ste lagen 10 tot 25, hogere tot 140
centimeter. In Salzburgerland res
pectievelijk nul tot 20/.20 tot 50 en
tot 170, Karintië respectievelijk nul
tot 10 10 tot 30 tot 50 centimeter
sneeuwhoogte.
HOOGWATER, latcrdg 24 december. Vtisslngcn
1.07-1.1.IJ: Haringvliet sluiten 1.25-13.39: Rotter
dam 3.21-15.23: Scheveningcn 2.28-14.42; IJmui-
den 3.05-15.17: Den Helder 6.42-19.00; Harlingen
9.03-21.23: Delfiijl 11.15-23.38.
Amsterdam
geheel bcw
10
1
Dc Bilt
geheel bew
10
03
Dcclen
mist
8
OS
Eelde
geheel bew
n i
Eindhoven
/waar bew
10
0.1
Den Helder
onbewolkt
0 4
Rotterdam
licht bew
10
04
Twente
geheel bew
7
OS
Vlissmgen
onbewolkt
10
0 1
Zd Limburg
/waar bew
9
0.1
Aberdeen
7
1
Athene
wmi bn
10
0
Barcelona
geheel bew
17
0
Berlijn
licht bew
2
0
Bordeaux
/waar bcw
12
0
Brussel
onbewolkt
10
0.3
Frankfort
geheel Eiew
1
0
Genève
geheel bew
8
Helsinki
licht beu-
- 3
0
Innsbruck
half bewolkt
3
n
Klagcnfurl
licht beu-
- 3
0
Kopenhagen
geheel bew
4
0
Lissabcn
geheel bew
17
13
Locarno
hall bewolkt
S
0
regen
12
04
Luxemburg
3
1
Madrid
/waar bew
II
04
Malaga
/waar bew
21
0
Mallorca
waar bew
0
Munchen
geheel bcw
1
0
Nice
geheel bew
9
03
Oslo
geheel bew
- 1
0
Panjs
rwaar bew
II
0
geheel bcw
II
0
Split
onbewolkt
13
0
Stockholm
twaar bew
2
0
Wenen
onbewolkt
1
0
Zurich
mist
2
1
Casablanca
half bewolkt
21
0
Istanbul
Las Palmas
hch'l"bew
24
0
New York
half bewolkt
Tel Aviv
regenbui
IS
3
Tuni»
half bewolkt
IS
0
pigineelste kerstgeschenk dat
Amerikaan de andere dit
geven, is een tube „echt"
Verbloed Doet het erg goed,
nen. vooral als je vergeten
"*000 crèepapier om de stam te
len. Eigenlijk is het cadeau
;inderen bedoeld en alleen in
nerikaanse feestwinkels te
maar het zit er in dat ook
Aderen er wel weg mee weten.
Jloederige grapje wordt in een
andpasta-tube geleverd voor
twee gulden, heel wat
feliger dan de spionnen-kam-
L.super 007"). die precies op
tiletto lijken en voor zeventien
i wegvliegen, hoewel de win-
over de verkoop van de
kong-uitvoering 7,50) ook
^ïogen klagen. Nieuw zijn dit
iok de Elvis-dollars: biljetten
[én dollar, die bijna drie keer
kosten, alleen omdat deze
de puntjes nagemaakte
biljetten in plaats van het por-
•Van George Washington dat
van Elvis Presley vertonen. Verder
kunnen Amerikanen zich badhand
doeken. schorten en servetjes aan
meten. waarop namen van beroem
de. peperdure Europese hotels af
gedrukt zijn, of een blouse aantrek
ken met de tekst „marihuana uit
Mexico" plus afbeelding van hen
nepplanten. Een van de duurste
artikelen in de geschenkenetala
ges. alleen voor steenrijke Ameri
kanen. is een motorjacht inclusief
speedboot en transporttractor. Het
vaartuig kost ruim zes ton en je
moet er dan nog negen maanden op
wachten ook.
Je vraagt je trouwens af waarom
iemand zoveel zou wensen, als je
toch elk jaar weer de somberste
voorspellingen over rampen die ons
zullen treffen, van meer en minder
bekende orakels kunt verwachten
en als ze niets voorspellen gebeu
ren de rampen toch wel. Tot nog
toe heeft directeur Robert Carson
van een New Vorks bureau voor
public relations alleen nog maar
wat kleine rampjes en minder ern
stige. niet wereldschokkende voor
vallen verzameld, die volgens een
kleine driehonderd Amerikaanse
„heksen" voor het komende jaar in
het vat zitten. Carson doet daar erg
serieus over en kent ook persoon
lijk Amerika's meest vooraan
staande heksen. Daar zitten een
senator, een gouverneur, een be
kend feministe, een populaire t.v -
presentator en de uitgever van een
mannentijdschrift bij, zegt hij, en
hun voorspellingen waren vorige
Jaren vaak precies in de roos.
In 1978 zal er volgens deze perso
nen met hun ver-ziende blik in de
Verenigde Staten onder andere het
volgende gebeuren: Andrew
Young. Amerika's ambassadeur bij
de Verenigde Naties, wordt tot af
treden gedwongen; president Car
ter zal een poging doen broer Billy
van de pindalikeur in Youngs
plaats te schuiven, maar daar
wordt een stokje voor gestoken. Er
komt een rel rondom Fidel Castro:
het zal weer hélemaal in orde ko
men tussen de V S. en Cuba. waar
op de Cubaanse leider een officieel
bezoek aan zijn Amerikaanse
ambtgenoot brengt. Tijdens dat
bezoek ontsteekt hij in grote woe
de. doordat een scheermesjesfa-
briek hem een kwart miljoen gul
den durft aan te bieden als hij zijn
baard voor de televisie wil afsche
ren. Henry Kissinger wil senator
worden, het omstreden Concorde-
straalvliegtuig krijgt geen toestem
ming om in Los Angeles te landen,
het zal goed gaan met de koffie
prijs. en New York komt aleer in
het pikdonker te zitten door het
uitvallen van de electriciteit.
Waarschijnlijk heeft geen mens ter
wereld zo lang in een tehuis ge
woond als de Amerikaanse Effie
Scoles. Twee dagen na kerst, herin
nert ze zich, werd ze als dertienjari
ge naar het armengestlcht van Fort
Wayne in de staat Indiana ge
bracht. Dat is volgende week 64
Jaar geleden. Ze weet niet veel meer
van die dagen, dan dat er sneeuw
lag en de president van de Verenig
de Staten Woodrow Wilson heette.
Haar moeder stierf toen Effie twee
weken oud was. haar vader op haar
vijfde jaar Effie had weinig geluk:
de tante die haar in huis nam. werd
na een paar jaar ongeneeslijk ziek
en de oom kon niet voor haar zor
gen. Zo kwam ze in het tehuis te
recht. waar ze als 77-jarige nog al
tijd woont. Tegenwoordig heet het
geen armengesticht meer. maar
Byron Verpleegtehuis. Dat klinkt
mooier en bovendien zitten ze in
een nieuw gebouw. Maar best heeft
ze het er niet altijd gehad nog geen
dertig jaar geleden stierven er nog
negenentwintig mensen door on
dervoeding. Broodmagere, maar
taaie Etfie liep een zware longont
steking op, en haalde 't op het
nippertje Nu is ze bijna blind en zit
meestal in een rolstoel op haar ka
mer. die ze met drie anderen deelt.
Haar enige bezittingen, waaraan ze
erg gehecht is. zijn twee speelgoed
honden en een pluchen konijn. Het
liefst zou ze een echte poes hebben,
maar dat mag niet van het huis.
„Het is hier wel niet precies wat ik
echt graag zou willen", zegt ze,
„maar ik ben best tevreden
ROMD CE KERSTBOOM
de boom moet K3.I2)
groe-envoo' eenpaar
wek en schittering
als kerstboom
„Mede namens onze kinderen ver
zoeken we zeer dringend om de
oude haan weer van stal te halen",
schrijft een ouderpaar in de VARA-
gids, dat een haan toch al bepaald
geen symbool van progressiviteit
vindt: „Hanen zijn intolerant t.o.v,
andere hanen, patriarchaal ta v
kippen (een steen des aanstoots
voor feministen). De nieuwe hane-
kop komt zeer onplezierig over hij
heeft een kwaadaardige uitdruk
king (het tegendeel van het gebro
ken geweertje van de SDAP) en de
achtergrondbonzen zijn zeer on
heilspellend (komen ongeveer over
een met de achtergrondgeluiden
bij griezelfilms als Het Onheil Na
dert)."
omst r?eks7600 kwa -
men de eerste vers «e.
de kerstbomeovuor
o ca 2£landenn hel
d e al g erne n e ge woon
mde?f helfl vd 19e leommet kerstmis
we rdN>t gebonk een-jenneboom in
vd kerstboom algemeen hu-s te nemen
2-jdcn kousen
dedenneboom leven ,n Amer.ru. worden
de meeste kef stbo
mengekochl nl ca
S0 miljoen stuks
IXf \jÊT'
in Engeland worden
ca 600miljoen kerst
jcaarlen verstuurd
m september be.
2mi de handel in
erstbomen reeds
opgang te komen
Voortbordurend op het hier vorige
week aangesneden probleem, of Je
Je kunstgebit 's nachts in een bakje
moet leggen of het dag èn nacht in
Je mond kunt houden, vertelt een
Haagse moeder dat haar 21-Jarige
zoon zijn ondergebit nooit kan dra
gen. De zoon heeft al zo'n kleine
drie Jaar een volledige prothese.
Met het bovengebit heeft hij geen
enkele moeite, maar aan het ondcr-
geblt heeft hij nooit kunnen wen
nen. en ook de tandarts heeft hem
niet kunnen helpen. Zodoende
heeft hij er „een lelijk Ingevallen
mond met een uitstekende kin"
aan overgehouden. Een vriendje
van een andere zoon verloor zijn
kunstgebit onder het schoolzwem
men. zodat andere kinderen het
moesten opduiken. Haar man is
ook eens zoiets overkomen „We
stonden op het balkon een luchtje
te scheppen, toen hij moest niezen
en zijn kunstgebit in de tuin van de
buren terechtkwam Het was ge
broken. maar gelukkig kon het nog
gemaakt worden".
Allemaal perikelen met een kunst
gebit. waar natuurlijk wel tegeno
ver staat, dat de dragers er van
zóonder helemaal nergens zouden
zijn. Mochten meer mensen hun
ervaringen ook graag prettige'
kwijt willen: deze kolommen staan
er voor open Namen noemen we
uiteraard niet.
