Hoe Egypte dertig jaar propaganda
tegen de Joden tracht te verdoezelen
-oor Groenland gaat de
modernisering te snel
-nemarken probeert oud-kolonie te ontwikkelen
23 DECEMBER 1977
BUITENLAND
TROUW/KWARTET PHS 13 - R 15
~11
,,KU1U
sche
BO Net als overal
rs ter wereld is er in
pte een zorgvuldig
trscheid gemaakt
en anti-zionisme en
1.semitisme. Immers,
pte en zijn Arabische
ders streden tegen
kolonialistische, ra-
en expansionis-
r je" beweging, niet
l dn een van de oudste
;stjdiensten ter wereld.
Fpidels lijkt zelfs de strijd
°1 het zionisme te zijn ge-
tt. Vooruitlopend op de
e dikkeling heeft het Egyp-
tie ministerie van voor-
is Ing de boekjes waarin
jionisme als een „tegen
rabische naties gerichte
rpunt van het westerse
■^rialisme" wordt om-
[ven al uit de omloop ge-
{En op het hoofdkwar-
an de Arabische Liga
„vanwege de omstan-
>den" niemand beschik
te zijn om belangstellen-
over het wezen van het
sme in te lichten. Dat
I0£as gedrukte postzegel
de beeltenis van de on-
i door Israël vrijgelaten
Jbisschop Cappucci te-
re Je achtergrond van bezet
Jp tina alsnog in omloop is
oe cht valt aan een bu-
fj^ratische vergissing te
en n'
js maar enkele maanden
len dat het belangrijkste
(blad van Egypte Okto-
13 een serie rijk geïllu-
rde artikelen publiceer-
rer een in bepaalde krin-
:eer geliefd onderwerp:
de talmoed aanwezige
oö7d
eens een Syrische
Hik. aldus het begin van
de verhalen, die sa-
l(? tynet zijn knecht door een
ftese samenzwering werd
L [erd. Na de moord maak-
Je Joden brood van hun
.V<*1. Dit is in overeenstem-
a?i met een oude misdadi-
oel|woonte van de Joden in
lg^ï, Egypte en overal el-
zij woonden. Afle-
igen lang mocht de lezer
nemen van het „terro-
e, het kwaad en de min-
ing van de Joden voor
ander menselijk wezen
Rofc Mansoer, een vertrou-
berlsman van Egyptes presi-
t Sadat en hoofdredactio-
verantwoordelijk voor
e artikelen heeft er nog
01 Ids geen gewetenswroe-
ivan. „Historische feiten
je nu eenmaal niet ver
ren. Bovendien heeft
/nand het recht ons op
'e serie artikelen aan te
en. Vergeet niet dat wij
steeds op voet van oorlog
Israël staan. De propa-
üa maakt deel uit van de
algehele oorlogsinspanning."
zegt hij, op eens de grens
tussen anti-zionisme en anti
semitisme volstrekt uit het
oog verliezend. Maar: „Als er
eenmaal vrede is gesloten
mogen wij er spijt van
hebben."
Zakelijk
Gelukkig voor Mansoer heeft
de verzamelde joodse wijs
heid niet alleen negatieve
kanten. Verleden maand ver
gezelde hij Sadat bij diens
reis naar Israël en terug in
Egypte schreef hij dat de Jo
den, na het sluiten van vrede,
de Egyptenaren goed van pas
zouden komen bij de oplos
sing van Egyptes enorme
economische problemen. „Of
wij het willen of niet wij moe
ten met de Joden samenle
ven. Wij hoeven geen liefdes
verhouding met hen te heb
ben, maar wij hebben hen op
het zakelijke vlak nodig. Wij
hebben behoefte aan techni
sche kennis en aan investe
ringen."
En de Israël-kenner van het
blad Oktober laat weten:
„Zeven jaar geleden ben ik
begonnen Hebreeuws te stu
deren, de taal die het mooie
in de Joden laat zien." De
armen man schrijft dat hij
jarenlang, tot aan het vredes
initiatief van Sadat, gedwon
gen was zijn mooie gevoelens
voor de Joden voor zich te
houden.
Veel Egyptenaren moeten
het mooie in de Joden nog
ontdekken. „Ik weet niet wat
ik van de Joden moet den
ken," zegt Samiah, een 27-
jarige Egyptische journalis-
te, die door de komst van de
Israëlische journalisten naar
Cairo voor het eerst in haar
leven met Joden in aanra
king kwam. „Ik kijk in hun
ogen en probeer ze te door
zien. Ze zijn slim en door
trapt. Ik ben waarschijnlijk
beïnvloed door de protocol
len van de wijzen van Zion.
Daar staat veel gruwelijks
over de Joden in. Ik ben er
van overtuigd dat het meeste
ervan op waarheid berust. Er
bestaat een wereldwijze
Joodse samenzwering die
vanuit een centrum wordt ge
leid. De Joden willen de an
dere volkeren overheersen.
Zij hebben de economie, de
kranten, de radio en de tele
visie in handen. De Israëli's
gaat het nu vooral om het
aanknopen van economische
betrekkingen met Egypte.
Daar ben ik bang voor. Eco
nomische betrekkingen zijn
alleen goed als het geen een
richtingsverkeer wordt."
Vergeten
„Wij moeten het verleden
vergeten, wij zijn aan een
blanco pagina in de geschie
denis begonnen," aldus de
Hebreeuwstalige omroepers
van de Egyptische radio.
Jaar in jaar uit, dag in dag uit
probeerden zij in hun voor
Israël bestemde radio-uitzen
dingen de Joden van de juist
heid van het Arabische
standpunt en van de uitzicht
loosheid van de situatie
waarin Israël verkeerde te
door James Dorsey
overtuigen. Sinds het bezoek
van Sadat aan Jeruzalem is
de propaganda-oorlog ge
stopt. Nu worden vraagge
sprekken met Israëlische
journalisten over hun erva
ringen in Cairo naar Israël
uitgezonden. Vergeten zijn
decennia politiek radiowerk.
Vergeten zijn ook de uitzen
dingen tijdens de zesdaagse
oorlog van 1967 toen gemeld
werd dat de Arabische troe
pen Haifa, Tel Aviv en Jeru
zalem binnen marcheerden
terwijl in werkelijkheid de
Egyptische luchtmacht op de
grond door de Israëlische
werd vernietigd. Vergeten
zijn alle leugens waarin men
toen zelf heilig geloofde.
Met behulp van de koran, het
belangrijkste verkoopargu
ment in de Arabische wereld,
wordt nu het nieuwe beleid
van Sadat in Egypte aan de
man gebracht. Noch Palesti
na noch Israël staan in de
koran vermeld. Toch is de
koran „voor de volle honderd
procent" op de nieuwe ver
houding tussen Egypte en Is
raël van toepassing, zo verze
kerd ons Raid Attar, koran
deskundige en assistent-
hoofdredacteur van Al
Achram. Bij de terugkeer van
Sadat uit Jeruzalem zei de
Imam in de moskee van Is-
mallia: „Wij moeten vrede
met de Joden sluiten want de
profeet Mohammed heeft dat
ook gedaan."
Daarom verzetten de Egypti
sche tekstuitleggers zich ook
met kracht tegen de uitleg
van een bepaald koran-ver-
haal, zoals die door de Syri
sche „wapenhandelaren, ex
tremisten en goddeloze agen
ten van Moskou" de wereld is
ingestuurd. Het gaat om het
verhaal van de man die zon
der de profeet vantevoren in
te lichten contact opnam met
de vijand om zijn eigen fami
lie te beschermen. In de Syri
sche, dus „historisch onjuis
te" versie werd de man opge
pakt en op last van de profeet
ter dood gebracht wegens
spionage. De Egyptische, dus
„ware" lezing legt er de na
druk op dat de man naar de
vijand ging om zijn zonen en
dochters te beschermen. Net
als de Egyptische president
Sadat dus, die ook ging voor
zijn Palestijnse broeders die
onder Israëlische bezetting
leven. Mohammed erkende
de edele motieven van de
man uit het verhaal en spaar
de hem voor de dood.
De boodschap is duidelijk: de
koran keert zich niet alleen
niet teeen de vrede met Is
raël, zij beveelt zelfs de vre
de met Israël. Immers, de Is
lam. aldus Attar, „gelooft in
het principe van de vreedza
me coëxistentie en het res
pect voor eikaars belangen.
Moslems hebben niet het
recht om joden, christenen of
atheïsten te vervolgen alleen
vanwege hun geloof. De mos
lems zijn geen agressors. Zij
steken de scholen en de syna
goge van de joden niet in
brand. De moslems hebben
wel het recht om een aanval
af te slaan. Daarna dienen zij
hun tegenstanders echter
vrede aan te bieden. Als deze
wordt aanvaard mogen zij
hun tegenstanders niet ver
der bestrijden, want anders
verliezen zij steun van God."
Met andere woorden, Egypte
biedt Israël vrede aan, biedt
de zionisten aan om geen zio
nisten meer te zijn maar Is
raëli's. Daarmee verhindert
het beleid van 8adat dus dat
de joden „een staat van Irak
tot aan de Nijl gaan ves
tigen."
Twee staten
Beide kanten in het conflict
willen de stichting van een
staat voor Joden en Palestij-
nen. Dit is noch voor de Jo
den noch voor de Palestljnen
voordelig. Attar: „De Joodse
vrouwen baren veel minder
kinderen dan Palestijnse
vrouwen. In een dergelijke
staat zullen de Joden nooit
hun identiteit kunnen bewa
ren. En voor de Arabieren be
tekent een dergelijke staat
dat de PLO binnen de gren
zen van Israël wordt gehaald
en dat kan uiteindelijk alleen
tot een door Moskou geleide
atheïstische staat leiden!
Daarom is Attar met de ko
ran in de hand voorstander
van twee staten, een Joodse
en een Palestijnse. Moham
med heeft met de Joden en
de atheïsten verdragen geslo
ten en heeft de Joden niet in
de zee laten verdrinken.
Waarom zou Egypte geen
vrede met Israël sluiten? Is
Sadat beter of slechter dan
Mohammed of Mozes? In Me
dina leefde Mohammed met
de Joden in vrede tot zij ver
dragsbreuk pleegden en zich
in de strijd tegen Mohammed
bij Mekka aansloten. Slechts
één Jood weigerde om de wa
pens tegen Mohammed op te
nemen. Mohammed stond
aan zijn graf en bad voor
hem, want het deed er niet
toe of hij Jood. christen of
moslem was. Hij was een
goed mens en dat is wat telt.
Geen expansie
In Egypte waren de Joden
ministers geweest. Ook had
den zij controle over de Egyp
tische economie. Eeuwen
hebben zij met de Egyptena
ren in vrede samengewoond
en niemand raakte door hun
macht ongerust. Egypte wil
de huidige generatie Joden
een nieuwe kans geven.
Vrede is mogelijk op basis
van vreedzaam naast elkaar
bestaan, maar niet op basis
van territoriaal expansionis
me. Met behulp van de koran
kunnen alle denkbare proble
men worden opgelost.
Dè Israëlische wet van de te
rugkeer. die alle Joden ter
wereld het recht geeft naar
Israël te emigreren, hoeft vol
gens de nieuwe Egyptische
leer niet te leiden tot drang
om het (Israëlisch) gebied uit
te breiden. Het heet nu een
kwestie van filosofie. Wan
neer zij moeten kiezen tussen
„de bezetting van Cairo" en
„vreedzaam naast elkaar le
ven" kiezen de Israëli's voor
het laatste en zullen zij toren
flats bouwen voor hun immi
granten. Het bestaan van de
Israëlische Arabieren, overal
in de Arabische wereld als
beklagenswaardige „staats
burgers tweede klasse" be
schouwd, wordt nu ineens
vergoeilijkt. ZIJ leven in Is
raël uit vrije wil. „Toen ik in
Amerika woonde kreeg ik
ook niet alle voorrechten van
een Amerikaan." zegt
Mansoer.
Het lijkt een omgekeerde we
reld. Met de koran in de hand
maken de Egyptische propa
gandisten het zionisme voor
het volk aannemelijk. Agres
sors zijn opeens geen agres
sors meer per definitie. Zodra
zij van „territoriaal expansio
nisme" afzien, valt er met
hen vrede te sluiten. De Jo
den die volgens Mansoer nog
steeds geen volk zijn maar er
slechts in geslaagd zijn „een
geografische en taalkundige
eenheid" te stichten, hebben
recht op een eigen nationale
ontplooiing, mits zij dit recht
ook aan anderen gunnen. De
propaganda-oorlog is ten ein
de. maar de vooroordelen
blijven bestaan. „Onze lezers
interesseren zich niet voor
theoretische zaken als het zi
onisme," zegt Mansoer.
„Daarom gaan wij daar ook
niet meer over schrijven."
Marga van Beusekom
)rdt wel eens beweerd dat
■■forse evangelist Hans Ege-
«„puwen geleden mèt het
iendom ook het kapitalis-
■^p Groenland heeft ge
it. In ieder geval uitten de
alanders in 1953 toen hun
"jnvan een kolonie in een
Be provincie veranderde,
^ns om net zo'n niveau te
ken als het moederland.
in de wensen van de Groenlan-
je voldoen, hun schuldgevoel
$e raken en de eer te redden
fi de Denen in allerijl een pro-
&a samen voor de ontwikke-
(i opbouw van de voormalige
E. Bovendien waren ze bang
Ie Amerikaanse belangstelling
Groenland, dat strategisch zo
g ligt dat de Amerikanen er
i de Tweede Wereldoorlog hun
[rijkste militaire bases vestig-
>verigens in overleg met de
e regering. In Thule (bij de
pool) waar onder de naam
tlon Blue Jay een vernuftige
Itad werd gebouwd was de
i originele eskimostam ge-
!ïn verder noordoostwaarts te
i. het wild achterna, dat de
ing en het lawaai niet langer
h. Het enige dat na 1953 weinig
[erde, maar juist steeds meer
(lands werd, was de kerk.
ivangelist Hans Egede naar
land trok, was hij van plan zijn
ien landgenoten op te zoeken
er meteen aan te herinneren
nog een christelijk geloof was.
u zijn verwachting in vond hij
de oorspronkelijke bewoners,
in de loop der jaren met de
•leven Noormannen hadden
igd. Egede besloot toen hen
bekeren, maar dit viel niet
Groenlandse taal. een oude
•taal. die door zijn verhalend
r erg lange woorden kent. is
Ik te leren. Bovendien begre-
Groenlanders niets van de
n over de Hof van Eden. Ten
jwisten ze niet wat een hof was
i tweede hadden ze nog nooit
•oom gezien. Het Lam Gods
jten zeehond. Prenten van „de
lieten meteen zien hoe het
Deense landschap er uitzag. Dene
marken werd het beloofde land.
De Denen hebben bij de opbouw in
de jaren vijftig één grote fout ge
maakt. De veranderingen zijn in een
zo snel tempo doorgevoerd dat de
Groenlapders ze niet konden bijbe
nen. De modernisering is voor een>
groot deel buiten hen om gegaan en
ze werden niet in de plannen betrok-
ken. De Denen hebben de leiding; in
het bestuur, de handel, de visserij,
het onderwijs, de medische wereld,
de bouw. Neem bij voorbeeld de vis
serij, waarvan de Denen de belang
rijkste handelsbron hebben ge
maakt. In de visfabrieken werken
3000 mensen. Mannen en vrouwen,
jong en oud staan met witte schor
ten voor en met witte kapjes om het
haar de vis te verpakken. Buiten
laden tanige visssers de kabeljauw
uit hun verveloze kotters. Met de
armen om elkaar heen bekijken ze
eikaars vangsten. Wanneer echter
het jachtseizoen aanbreekt, geven ze
gehoor aan de lokroep van de na
tuur. Dan vergeten ze staatssteun en
loon en is de rendierjacht weer het
belangrijkste in hun leven. De garna-
lenfabrieken, die dan de grootste
vangsten doen, hebben in die tijd
een enorm tekort aan arbeidskrach
ten. Werkkrachten worden dan ook
aangenomen volgens het zogenaam
de „baaldagenprincipe"; heeft een
fabriek 120 mensen nodig dan wor
den er 180 aangenomen want een
derde deel komt toch niet opdagen.
Minder vis
Met lede ogen zien de Groenlanders
overigens hoe buitenlandse schepen
hun wateren leegvissen, waardoor
de visstand in de kustwateren terug
loopt. De buitenlanders hebben gro
te schepen, de Groenlanders kun
nen nauwelijks een eigen kotter be
talen. Ze doen hun best aan de bui
tenlandse vraag naar luxe vispro-
dukten als zalm en garnalen te vol
De zeehondenjacht tussen Illulissat en Sarqaq.
doen en ondertussen vist datzelfde
buitenland mee en legt door allerlei
vangstbepalingen en limieten de.
Groenlandse visserij aan banden.
De 200-miJlszone stelt dan ook niets
voor; controle is onmogelijk en
sinds Denemarken zich tegen de
wens van Groenland aansloot bij de
Europese Gemeenschap mógen Eu
ropese landen zelfs in die zone
vissen.
Toen de visvangst terugliep werd
naarstig gezocht naar andere han
delsbronnen. Op het ogenblik zijn
op verzoek van de Deense regering
buitenlandse maatschappijen in de
Davisstrait (tussen Canada en
Groenland) naar olie aan het boren.
De Groenlanders kijken wantrou
wend toe vanaf de kant; ze bezitten
niet de kennis en ervaring om mee te
werken. Wanneer er nog voor 1979,
als Groenland zelfbestuur krijgt,
olie wordt aangeboord zal Denemar
ken dik verdienen aan de hulp van
de afgelopen 25 jaar. Afgesproken is
dat de winsten op fifty-fifty basis
worden verdeeld. Nu al krijgt Dene
marken de financiële steun van 300
miljoen gulden terug via de handel
en de lonen van de Deense arbeiders
in Groenland.
Het onderwijs in de kleine nederzet
tingen, waar het dagelijkse leven
nauwelijks is veranderd, kent de
zelfde problemen als de visserij.
Wanneer de kinderen hun ouders
moeten helpen blijven ze thuis. Een
veel grotere moeilijkheid is de taal.
Het eerste wat de leerlingen onder
wezen krijgen is het Deens. Pas in
het derde jaar leren ze hun eigen
taal schrijven. De vakken worden
gedoceerd door Denen, die de
Groenlandse taal niet of nauwelijks
kennen. Als de leerlingen willen
doorstuderen moeten ze naar Dene
marken; hogescholen en universitei
ten heten niet lonend te zijn voor
een land met maar 50.000 Inwoners.
Kennis van de Deense taal zal ook
na 1979 onontbeerlijk blijven. Lang
zamerhand zullen de Groenlanders
de verantwoordelijke banen van de
Denen gaan overnemen maar daar
voor moeten ze hebben gestudeerd,
in Denemarken. Op dit ogenblik zijn
er alleen scholen in Nuük (de hoofd
stad Godthab): een school voor vis
sers, een moderne technische school
en een seminarie voor onderwijzers
waar dit Jaar de eersten zullen afstu
deren.
De huizenbouw is enorm duur en,
tijdrovend. De grote bevolkingstoe
name, de laatste twintig jaar een
verdubbeling, heeft tot woonproble
men geleid. Voor het bouwen moet
de grond eerst met dynamiet gelijk
worden gemaakt. De huizen van (ge
ïmporteerd) hout worden driedub
bel geïsoleerd en het aanleggen van
leidingen is bijna onmogelijk. Deze
huizen hebben geen stromend water
en dit bijvoorbeeld heeft in samen
hang met de vrije seksuele opvattin
gen en de komst van Deense sei
zoenarbeiders geleid tot een hoog
percentage geslachtsziekten. Zeker
driekwart van de mannen is wel
eens voor een geslachtsziekte be
handeld.
In de flats is er wel comfort als
stromend water en centrale verwar
ming. De meeste Groenlanders wil
len ook wel een flat maar de sprong
van de plaggenhut naar de flat is erg
groot. Overbekend is het verhaal
van het Groenlandse gezin dat op de
vloer van het appartement een vuur
tje ging stoken. Denen krijgen ge
makkelijker een flat toegewezen en
vaker voor een veel lagere prijs dan
de Groenlanders. De meeste Denen
verdiepen zich niet in de problemen
van Groenland want ze gaan toch
weg als hun contract is afgelopea
Dit heeft de Groenlanders een weer
zin gegeven tegen alles wat Deens is
het gevoel gastarbeider in eigen
land te zijn.
Alcohol
En dus vlucht men in de drank.
Alcoholmisbruik is één van de socia
le problemen in het land. Een
Groenlandse dominee: „eens stierf
een jongen als gevolg van dronken
schap. Hij ging 's nachts in zijn
bootje de zee op en keerde nooit
meer terug. Bij de begrafenis liet ik
me even gaan. Ik vroeg of het niet
zinloos was dat een jongen door
teveel drinken was gestorven. De
mensen keken me niet begrijpend
aan en zeiden tegen elkaar: de domi
nee heeft zeker een slecht humeur.
Volgens hen had het lot aangewezen
dat de Jongen moest sterven." Niets
helpt tegen het drankgebruik, geen
verkoopbepalingen, hoge prijzen,
bonnensystemen of preken. Op za
terdagavond is nagenoeg ledereen
dronken De kerk sticht „ontnuchte
ringscentra" voor gezinnen en heeft
de Avondmaalswijn vervangen door
grapefruitsap. Artsen delen antl-al-
coholpillen uit. Niets lijkt te helpen.
Een groot deel van de misdrijven
komt voort uit het drankmisbruik.
Meestal zijn het kleine winkeldief
stallen of vechtpartijtjes, maar ook
het aantal moorden is hoog, het af
gelopen Jaar was het 11 op een be
volking van 50.000 tegen 35 op een
bevolking van vier miljoen in Dene
marken. Delinquenten worden na
hun berechting echter niet achter
slot en grendel gestopt. In Nuuk is
een open centrum. De mensen, die
daar terecht komen werken overdag
gewoon in de stad. Ze hebben hun
eigen sleutel en kunnen vrij met
elkaar omgaan. De enige verplich
ting is het slikken van anti-alcohol-
pillen. Dit vrij unieke rechtssysteem
werkt goed. Langer dan vijf Jaar
heeft er niemand In het centrum
gezeten.
Zelfbestuur
Eeuwenlang zijn de' beslissingen
voor de Groenlanders genomen,
vanaf 1979 moeten ze leren op eigen
benen te staan. Het zelfbestuur
houdt in dat ze zelf gaan beslissen
over de binnenlandse aangelegenhe
den. Denemarken zal voorlopig de
buitenlandse zaken, handel en de
fensie in handen houden. Zonder de
Denen kunnen Groenlanders niet,
daarvoor zijn er te weinig kapitaal
en kennis in eigen land aanwezig. De
twee partijen, die nu een afgevaar
digde in het Deense parlement heb
ben zitten zullen het bestuur van
Groenland vormen. De Atóssut van
Otto Stenholdt is voor samenwer
king met Denemarken en de EG en
ziet in de olieboringen een nieuwe
handelsbron, die de economie weer
leven kan inblazen.
De Sijumut van Lars Emil Johanson
wil niet teveel Inmenging van het
buitenland cn is bang dat de oliebo
ringen zoveel vervuiling met zich
mee zullen brengen dat de visserij
eraan kapot gaat Verder wil hij ban
den aanknopen met andere visserij-
landen zoals Canada. De Groenlan
ders zijn momenteel niet erg poli
tiek bewust. De partijprogramma's
lenen zich daar nog niet voor en
bovendien speelt de geïsoleerde lig
ging van de nederzettingen een be
langrijke negatieve rol. Lars Emil
Johanson ziet het zelfbestuur dan
ook meer als een bewustzijnsproces.
Een leerperiode voor de Groenlan
ders om na te gaan denken over de
toekomst van hun land.
(Marga van Beusekom is leerling van
de school voor journalistiek. Zij be
zocht Groenland in het kader van con
onderwijsproject).
