atastrofaal tekort
an baksteen gevreesd
Hogere rente op
Premiespaarbüjetten
met variabele looptijd.
Meubelindustrie sterk gegroeid
Pandbriefbiljetten
angzaam proces
fsterving dreigt
8
7
West land Utrecht
Verlaging bepleit
ente in Bondsrepubliek
Dollar onder druk na
nieuwe onzekerheid
financien en economie
- jnfabrikanten: 'Het loopt niet zo'n vaart'
Itimulans verbruik en investeringen
Bierconsumptie
iets gestegen
Kerstboter toont
noodzaak tot
beter prijsbeleid
Van meubelen komt helft uit het buitenland
In Amsterdam twee cent lager
Vijfploegendienst
bij PEN door
minister ontraden
Fokker dreigt
buitenspel te raken
Staat leent
tegen 8,25 pet
Hypotheekbank nv
IAG 14 DECEMBER 1977
Trouw/Kwartet P 15-RHS17
ten onzer verslaggevers
HEM In ons land dreigt volgend jaar een „catastrofale" situatie te ontstaan, door een
t van zo'n 450 miljoen bakstenen. Dit gevaar is er, zélfs als er voor de nabije toekomst geen
ling wordt gehouden met een mogelijk verdere toename van het verbruik van bakstenen.
(ADVERTENTIE)
alarmerende uitspraak deed
ter S. van Eijkelenburg van
gemeen Verbond Bouwbedrijf
l) gisteren in Arnhem op de
teendag" van de Vereniging
derlandse Baksteenindustrie.
is de AVBB-vooizitter heeft de
de afgelopen maanden al toe-
ide problemen gekregen met
ksteenvoorziening. In oktober
let minder dan dertig procent
b ondervraagde bouwbedrijven
agnatie in de aanvoer van ste-
kampen. In vele gevallen
dat de levertijd niet wordt
omen en bovendien breidt de
rste zich uit tot vervangings-
lalen, zoals kalkzandsteen en
steen, aldus de heer Van Eijke-
rg.
lorzitter van de Vereniging de
•landse Baksteenindustrie, drs
fsseling, zal het allemaal niet zo
er. De mededelingen uit de
wereld over een tekort aan ste-
ip vele bouwplaatsen spoort, zo
i, niet met de ervaringen van de
eenfabrikanten. Voorts merkte
dat de veronderstelling van de
emers, dat de produktie van
leen in 1978 op het peil van 1977
niet helemaal met de werke-
Bid klopt. De produktie zal vol-
jaar hoger uitkomen.
ten
ien hebben de baksteenfabrie-
it jaar alle zeilen moeten bijzet-
Aangezien behalve uit de pro-
^tie ook uit voorraad kon worden
J^iverd was het, aldus de heer Wes-
mogelijk „met hangen en
^gen" aan de vraag te voldoen.
jenen gingen niet alleen vlot van
rerven, maar de prijzen konden
ideweg ook worden aangepast
liet peil van de lijstprijzen. Hier-
ling van de baksteenindustrie in de
toekomst.
n discontoverlaging zou, volgens
t instituut, vergezeld moeten gaan
n beperking van de bedragen die
banken bij de centrale bank mo-
i verdisconteren omdat uitbrei-
ng van de kredietverlening tot
oei van de geldcirculatie leidt en
de inflatie aanwakkert. (Op de
sselmarkt in Frankfort, waar al
ruime tijd grote bedragen in dol-
rs worden omgezet in Duitse mar
en en Zwitserse franken, gaan ge-
chten dat de Bundesbank deze
sek tot een discontoverlaging zal
ergaan).
Bedreigd
Bouwvoorzitter S. J. van Eijkelen
burg: „vrees"
bij kan worden opgemerkt, dat enke
le jaren geleden nog prijsconcessies
moesten worden gedaan in de vorm
van kwantumkortingen. Dit om de
(te) hoge voorraden baksteen te ver
minderen en zodoende de bank-
schuld te drukken.
Howel het dus (eindelijk) goed gaat,
is de baksteenindustrie niet zonder
zorgen. In dit verband noemde de
heer Wesseling drie problemen en
wel:
het risico dat sommige steenfa
brieken zonder grondstof (klei) ko
men te zitten;
de prijsbeheersing, op grond
waarvan het geheel of gedeeltelijk is
verboden kostenstijgingen door te
berekenen;
de onzekerheid over de ontwikke-
[i een onzer verslaggevers
fiJHEM Voor de steenfabrieken in dat gebied dreigt een
Kzaam proces van afsterving, indien het ontwerp-streekplan
Mden-Gelderland ongewijzigd zou worden aangenomen.
ibleek in de persconferentie, ter gelegenheid van de jaarlijkse „Baksteen-
f' in Arnhem. Juist in de gebieden waarop de betrokken steenfabrieken
r de geschikte grondstof zijn aangewezen, wordt de verlening van
irondingsvergunningen drastisch beperkt, zo niet uitgesloten.
I zien de steenfabrikanten als een regelrechte bedreiging voor het
rtbestaan van deze tak van industrie, en daaraan is dan ook uitdrukking
tven tijdens de hoorzittingen over het ontwerp-streekplan Midden-
lerland vorige week.
de grondstof klein ontbreekt het niet. „We hebben voor eeuwen en
iwen genoeg," aldus de heer Wesseling.
irkloosheid
len het de steenfabrieken in die streek onmogelijk zou worden gemaakt
iwe gebieden te ontgronden, zullen er vele mensen werkloos worden.
:ct wordt het werk van 2.000 mensen in de steenfabrieken zelf op de tocht
[et en bovendien zullen de werknemers in andere bedrijfstakken daarvan
nadelen ondervinden. Te denken valt, zo bleek, aan transportbedrijven
chauffeurs.
schat wordt, dat hiermee in totaal zo'n 12.000 arbeidsplaatsen zijn
fcoeid.
[EL Een verlaging van het Westduitse disconto (de officiële
ate) zou een belangrijke stumulans kunnen betekenen voor de
vesteringen en het particuliere verbruik in de Bondsrepubliek,
t zegt het Instituut voor Economisch Onderzoek in Kiel in zijn
Ifjaarlijkse economische rapport. Op het ogenblik bedraagt de
ficiële rentevoet van de Westduitse centrale bank 3,5 procent.
Wat het eerste punt betreft merkte
de voorzitter op, dat de baksteenin
dustrie zich „wezenlijk bedreigd"
voelt. Hoewel er in ons land klei
genoeg is. moeten de steenfabrikan
ten hemel en aarde bewegen om een
vergunning voor het winnen van
deze grondstof te krijgen. Bovendien
zijn de procedures zeer langdurig.
Bij het tweede punt tekende de heer
Wesseling aan dat de situatie voor de
steenfabrieken op een ramp zou zijn
uitgelopen, als de verkoopprijzen
zich niet hadden hersteld. Het door
het ministerie van Economische Za
ken toegestane prijspeil, maakt ove
rigens de produktie van gewone ma
chinale baksteen tot een „dubieuze"
zaak.
Ten aanzien van het derde punt zei
de voorzitter nog, dat er weinig kijk
is op de situatie na volgend jaar. De
'voorspellingen spreken van een te
ruggang na verloop van enkele jaren.
Vandaar dat er aarzelingen zijn bij
het uitbreiden van de produktieca-
paciteit, temeer omdat daarmee in
vesteringen van miljoenen zijn ge
moeid. Volgens de heer Wesseling is
het zelfs niet uitgesloten, dat er in de
toekomst nog eens een sanering no
dig zal blijken te zijn.
Schaarste
De magere winstmarge op gewone
machinale steen („al jaren achtereen
knabbelen de prijsvoorschriften aan
de winstmarge") heeft ertoe geleid,
dat sommige steenfabrieken in de
afgelopen jaren het loodje hebben
moetenleggen. De andere steenfa
brikanten zijn in die tijd de produk
tie gaan verleggen naar (duurdere)
exclusieve baksteen. Door deze twee
ontwikkelingen is een schaarste aan
„gewone" baksteen ontstaan.
Overigens, zo merkte de heer Wesse
ling op, is een heel wezenlijk element
in het toenemend verbruik van bak
steen de geweldige uitbreiding van
het assortiment. „We kunnen bij wij
ze van spreken net zoveel kleuren
leveren als de verfindustrie; vandaar
dat de baksteen is herontdekt."
Produktie
Zodoende kon de produktie dit jaar
worden uitgebreid met 165 miljoen
tot 2.175 miljoen stuks metselbak-
steen. Uit de voorraad werden nog 85
miljoen stenen verkocht, zodat er in
totaal 2.260 miljoen werden ver
kocht; 50 miljoen meer van vorig
Jaar. Bovendien nam de invoer veel
sterker bij dan de uitvoer.
De importen vooral uit België en
in mindere mate uit de Bondsrepu
bliek wekken het besef hoe goed
koop de Nederlandse bakstenen zijn
en geweest zijn, zo voegde de heer
Wesseling hieraan toe. Wat de expor
ten betreft merkte hij op, dat die op
geen enkele manier worden vermin
derd, omdat de steenfabrieken, afge
zien van de prijzen die daar gemaakt
kunnen worden, de buitenlandse af
zetmarkten op den duur wel eens
hard nodig zouden hebben.
Intussen zal het van de winter
(streng of zacht) afhangen, of er op
voorraad zal worden geproduceerd.
Dan zou het wel een „ouderwetse"
winter moeten worden. Hoewel de
produktie volgend jaar wat hoger zal
liggen, zal het aanbod toch niet veel
groter zijn, omdat de voorraden tot
een minimum zijn teruggelopen.
verbruik zal met 3.5 tegen 3 procent
toenemen en de vraag uit de over
heidssector met drie tegen één
procent.
Het instituut zegt dat de economi
sche recessie, waarvan de afgelopen
zomer sprake was, zich niet heeft
voortgezet in het vierde kwartaal.
Toch zullen de loonsverhogingen in
1978 vermoedelijk uitgaan boven het
peil dat niet mag worden overschre
den wil men de economische ople
ving in stand houden.
AMSTERDAM (ANP) De Neder
landse bierdrinkers hebben de eer
ste tien maanden van dit jaar maar
een druppeltje meer gedronken dan
vorig jaar: 9.477.252 hectoliter, wat
0,3 procent meer is dan een jaar
tevoren.
De bierexport steeg in die tien
maanden met 6,5 procent tot
2.289.375 hectoliter. De invoer daal
de in de periode januari tot en met
augustus met 5,3 procent tot 232.639.
hectoliter.
Deze cijfers, afkomstig van het Cen
traal Brouwerij Kantoor, zijn mee
gedeeld in de bestuursvergadering
van het Produktschap voor bier te
Amsterdam.
Als gevolg van de ontwikkeling op de geld- en
kapitaalmarkt wordt met ingang van 17 december
de rentevergoeding:
op Premiespaarbüjetten met een
looptijd van 5 jaar (was 13U%)
op Premiespaarbüjetten met een
looptijd van 4 jaar (was 7V2%)
op Premiespaarbüjetten met een
looptijd van 3 jaar (ongewijzigd)
op Premiespaarbüjetten met een
looptijd van 2 jaar (was 63/.%)
Percentages afgerond en berekend op basis
van rente op rente.
De rentevergoeding op alle overige spaarvormen
is ongewijzigd.
NEDERIANDSCHE
MIDDENSTANDSBANK
Van een onzer verslaggevers
RIJSWIJK Gezien de succesvolle
verkoop van kerstboter meent Kon-
sumenten Kontakt. dat de Europese
Commissie het landbouwprijsbeleid
drastisch moet wijzigen. Als de prijs
daalt wil de consument namelijk
best roomboter kopen, aldus deze
consumentenorganisatie.
Ook voor andere produkten waarin
overschotten bestaan, gaat dat vol
gens Konsumenten Kontakt op.
Daarom wordt bepleit dat op over-
schotprodukten prijssubsidies wor
den gegeven, „in plaats van dure
exportsubsidies".
Volgens Konsumenten Kontakt zijn
alle door de Europese Gemeenschap
beschermde landbouwprijzen te
hoog. Genoemd worden vlees, fruit,
graan en zuivelprodukten waarvoor
de garantieprijzen, zo wordt gezegd,
destijds al te hoog zijn opgevoerd.
Met name wordt ingegaan op het
rundvlees. Voor rundvlees geldt, al
dus Konsumenten Kontakt, al jaren
lang een te hoge garantieprijs. De
consument is daardoor steeds min
der rundvlees gaan kopen, met als
gevolg dat regelmatig overschotten
ontstaan. Als het beschikbare geld
voor deze garantieprijsregel wordt
gebruikt voor consumentensubsi
dies, zal de verkoop stijgen, zo is de
gedachte.
ROTTERDAM In Rotterdam is
de Stichting vakopleidingen
schoonmaakbedrijven en -diensten
(SVS) opgericht. De stichting heeft
als doel het stimuleren en organise
ren van vakopleidingen in de
schoonmaakwereld. Zowel werkne
mers (industriebonden) als werkge
vers zullen in het stichtingsbestuur
zijn vertegenwoordigd. Het werkbu-
reau van de nieuwe stichting is ge
vestigd in het Bouwcentrum.
DEN HAAG (ANP) De arbeidsproduktiviteit in de Nederland
se meubelindustrie is in de afgelopen tien jaar sterk verbeterd, zo
blijkt uit een overzicht van Dufex, de exportvereniging van de
Nederlandse meubelfabrikanten te Haarlem.
De omvang van de produktie is in de
periode van 1966 tot 1976 met 52
procent toegenomen, terwijl de per
soneelsbezetting terugliep van
17.300 tot 16.300 man; een daling van
ongeveer zes procent. Het aantal fa
brieken veranderde weinig: in 1966
waren er 465 en in 1976 waren er nog
460. De geldomzet steeg in deze peri
ode van 538 miljoen tot 1.370
miljoen; een stijging van 155
procent.
In het eigen land verkochten dè Ne
derlandse meubelfabrikanten in
1976 voor 1.110 miljoen, vergeleken
met een afzet van 538 miljoen in
1966. De export heeft zich in de afge
lopen tien Jaar ongeveer vervijfvou
digd; die bedroeg in 1976 260 mil
joen tegen 54 miljoen in 1966.
De invoer van meubelen is echter
veel sterker gestegen en wel van
161 miljoen tot 1.029 miljoen. Dat
betekent dat de helft van de meube
len, die het Nederlandse publiek
koopt, afkomstig is uit het buiten
land. De Nederlandse fabrieken had
den in 1966 nog een marktaandeel
van 75 procent in het eigen land.
SRV: De groothandels van de
SRV (samen rationeel verkopen) in
Nijmegen en Veenendaal voeren fu
siebesprekingen. Het is de bedoeling
dat het Nijmeegse distributiecen
trum (35 personeelsleden) wordt ge
sloten. Aan achttien personeelsleden
is aangeboden een betrekking te
aanvaarden bij een van de drie ande
re SRV-vestigingen in ons land:
Veenendaal, Raalte en Someren bij
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De dollar had het ook gisteren weer zwaar te
verduren op de voornaamste Europese valutamarkten. Het uit
blijven van enige mededeling na afloop van de bijeenkomst in
Bazel van de presidenten van centrale banken van de voornaam
ste westerse landen was wel de belangrijkste reden voor nieuwe
onzekerheid rond de dollar.
Eindhoven. Voor het overige perso
neel zal ontslag nodig zijn, aldus
bestuurder O. Bender van de Unie
BLHP. Volgens hem draait SRV-Nij-
megen met verlies.
CONTROL DATA: Dit bedrijf
heeft een opdracht gekregen tot de
levering van het grootste computer
systeem dat ooit in ons land is ver
kocht. Met het contract is een be
drag van 18 miljoen gemoeid. Afne
mers zijn het Energieonderzoek Cen
trum Nederland (ECN) in Petten en
het Nederlands Scheepsbouwkundig
Proefstation (NSP) in Wageningen,
die de apparatuur samen zullen ge
bruiken en ook exploiteren door re
kentijd ter beschikking van anderen
te stellen. Thans wordt reeds samen
gewerkt met een twintigtal bedrij
ven en instellingen.
DEN HAAG (ANP) Minister De
Gaay Fortman van- binnenlandse
zaken is van mening dat de overheid
in zaken als invoering van een vijf
ploegendienst geen voortrekkers
functie moet vervullen. Hij zegt dit
in antwoord op vragen van de Pvda-
tweede kamerleden.
Het gaat om het voornemen van het
Provinciaal Elektriciteitsbedrijf
Noord-Holland (PEN) een dergelijke
vijfploegendienst als experiment in
te voeren. Volgens de PvdA-Kamer-
leden heeft de directie van Hoog
ovens in een brief aan de minister
bezwaar tegen dit plan van de PEN
aangetekend.
In kringen van de internationale va-
lutahandel is men de mening toege
daan, dat het achterwege blijven van
een slotcommuniqué een aanwijzing
is voor het bestaan van een ernstige
controverse tussen West-Europa en
de Ver. Staten met betrekking tot
enigerlei vorm van steunverlening
van de kant van Amerika aan de
dollar. Dit niettegenstaande de
Amerikaanse staatssecretaris van fi
nanciën, Anthony Solomon, maan
dag nog verklaarde, dat de Ver. Sta
ten sterker dan voorheen zouden
trachten de koersschommelingen
van de dollar op de wisselmarkten
binnen de perken te houden.
In Europa vooral in de Bondsrepu
bliek neemt de weerstand tegen
het aankopen van omvangrijke dol
larbedragen teneinde zo te voorko
men dat de koersen van tal van
Europese valuta's de pan uitrijzen
met alle gevolgen daarvan voor de
export van de betrokken landen
bij voortduring toe. In groeiende
mate valt te beluisteren, dat Europa
er weinig voor voelt om de dupe te
worden van oneerlijke concurrentie
door de VS en om op te draaien voor
het grote Amerikaanse tekort op de
handelsbalans.
Niet afwijzend
Overigens zou de Federal Reserve
Board, het Amerikaanse centrale
banksysteem, niet helemaal afwij
zend staan tegenover een steunverle
ning aan de dollar. Een dergelijke
actie vereist, zo is van de kant van de
Federal Reserve Board verklaard,
echter een politieke beslissing. En
die moet de Amerikaanse regering
nemen. Deze zegt op haar beurt ech
ter, dat eerst Japan en West-Duits-
land maar eens over de brug moeten
komen met economische maatre
gelen.
Op de Amsterdamse valutamarkt
verloor de dollar gisteren twee cent.
Nadat maandag was gesloten op
2,3540, zakte de koers van de Ame
rikaanse munt tijdelijk in tot
2,3340. Later gold 2,3360. Het his
torische dieptepunt van de dollar in
Amsterdam ligt bij 2,33. In Frank
fort bereikte de dollar een laagte-
punt van DM 2,155, vergeleken met
een slot van maandag van DM
2,1831.
BREMEN (DPA) Wanneer de
Westduitse vliegtuig- en ruimte
vaartindustrie wordt geherstructu
reerd, zal Fokker daar niet bij be
trokken worden. Dit verwacht voor
zitter E. Hilbrink van de centrale
ondernemingsraad van VFW-Fok-
ker. Volgens Hilbrink verlopen de
gesprekken tussen Fokker en VFW
over de scheiding in „een goede ver
standhouding."
Zowel de bedrijfsleiding van Fokker
als de betrokken Nederlandse vak
bonden hebben echter al te kennen
gegeven, het niet eens te zijn met de
plannen voor samenwerking tussen
VFW (zonder)-Fokker met Messer-
schmidt-Boelkow-Blohm. Wanneer
Fokker en VFW scheiden zal Fokker
voorlopig nauwelijks meer een rol
spelen, zo meent men in het Neder
landse kamp.
REISS: De gunstige ontwikkeling
van de zaken bij Handelsvereeniging
voorheen Reiss en Co. in het tweede
halfjaar heeft een zodanige invloed
op de bedrijfsuitkomsten van 1977
gehad dat thans volgens de directie
de verwachting gerechtvaardigd
lijkt dat, onvoorziene omstandighe
den voorbehouden, de winst ten min
ste op het niveau van vorig jaar zal
uitkomen. Intussen wordt al een bo
nus betaald van 7(was 5) procent
in aandelen.
SPRINGSTOFFEN: De KNSF In
Muiden verwacht over 1977 een goed
dividend uit te kunnen keren. Over
1976 werd 20 pet. betaald. Ook nu is
KNSF nog afhankelijk van de In
komsten uit verhuur en uit de effec
tenportefeuille. Hoewel de deelne
ming Muiden Chemie volbezet is en
zeer tevredenstellend wej-kt, zullen
de uitkeringen van het bedrijf de
komende jaren nog niet veel voor
stellen. Tijdens een buitengewone
aandeelhoudersvergadering merkte
het bestuurt nog op, dat 1978 er voor
Muiden Chemie eveneens goed uit
ziet. De orderportefeuille van het be
drijf. waarin men samenwerkt met
de Duitse Dynamit Nobel, is goed
gevuld.'
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Minister Duisen-
berg van financiën heeft vlak voor
het einde van de rit nog een nieuwe
staatslening aangekondigd. Het
gaat om een 8,25 procent 15-jarige
lening per 1979-1993 volgens het ten
dersysteem.
Bedrag en koers van de lening zullen
na sluiting van de inschrijving (op
20 december) worden vastgesteld.
De storting op de lening dient op 19
januari te geschieden.
De aflossing vindt plaats in 15 jaar
lijkse termijnen te beginnen op 15
ianuari 1979. Vervroegde gedeeltelij
ke of gehele aflossing is vanaf 15
Januari mogelijk tegen 103 procent.
De nieuwe lening heeft een hogere
rente dan de voorgaande, die van 4
oktober dateert. Deze droeg nl. een
rente van 7,75 procent. De looptijd
van deze lening was 20 Jaar, tegen de
nieuwe lening 15 Jaar. Het bedrag
van de vorige lening werd na in
schrijving bepaald op 150 miljoen
gulden en de koers van inschrijving
op 99 procent.
Ook voor de nieuwe lening wordt
het tendersysteem gehanteerd. Dat
betekent, dat de beleggers zelf de
koers kunnen aangeven waartegen
zij bereid zijn op de lening in te
schrijven.
pleven
(ADVERTENTIE)
olgens het Kielse instituut één
in de vijf grote instellingen voor
onomisch onderzoek in West-
uitsland zal de economische be-
ijvigheid in de Bondsrepubliek
ilgend jaar opleven. Het dringt
hter aan op loonmatiging en een
vooruitziend belastinghervor-
ingsplan van de Westduitse rege-
ïg.
oor 1978 verwacht het instituut een
leneming van het Westduitse bruto
itionaal produkt (de marktwaarde
an alle goederen en diensten sa-
en van 3.5 procent reëel (dus na
>rrectie voor prijsstijgingen), tegen
rie procent in 1977. Het particuliere
In coupures van f 1 000.- of
f 10 000.- Aan toonder loopti|d
5 jaar Hoofdsom plus rente is
ook eerder opneembaar: opklim
mend van 5¥«% na twee iaar tot
8'/«% na vijf jaar Volgens samen
gestelde interest Verkrijgbaar bij
uw adviseur voor verzekeringen
of belastingen en onze kantoren.
Amsterdam. Sarphatistraat 1020-25 2525. tst 41 en 42
